________________
અધ્યયન ૧૫ મુ
(
૩ ).
સંયમને વિષે , અને મૈથુન થકી વિરત, એટલે વિષય રહિત છે ૧૧ |
મિથુનને નીવાર સમાન જાણે, જેમ કરાદિકને ખાવાની વસ્તુ આપી ભાવીને મારી નાંખીચે, અથવા દુ:ખ આપીયે, તેમ મિથુનને એ જાણીને સ્ત્રીને સંગ ન કરે, તે કેવો પુરૂષ જાણ? તે કે, (ાત) એટલે જે સંસાર તેમાં અવતરવાના કરજે વિષય કષાયાદિક છે, તે જેણે છેલ્લા છે, વળી રાગ દ્વેષ થકી રહિત, તથા (અનાકૂલ) એટલે અક્ષોભ સદા દાંત ગુણવાન એ છત, કર્મ વિવર લક્ષણની સિદિધ પામે, એવી બીજી વસ્તુ કઈ જગતમાં નથી, તે માટે એ સિદિધને કઈ ઉપમા નથી. જે ૧૨
અણલિસ એટલે સંયમ તેને વિષે જે ખેદજ્ઞ એટલે નિપુણ હોય તે કઈ જીવની સાથે વિરોધ ન કરે, સર્વ જીવોની સાથે મૈત્રી ભાવ આણે મન વચન પુન: કાયાએ કરી ત્રિકરણ શુધ જે એમ કરે તેને જ પરમાર્થ થકી ચક્ષુવંત નિર્મળ દ્રષ્ટીવાળ જાણો, કે ૧૩ છે
નિલે તેહિજ પુરૂષ સંયમી મનુષ્યની ચક્ષુ જે - વે, જે પુરૂષ (કાંક્ષા) એટલે વિષય તૃણનો અંત કરે, તે સંસાર અને કર્મનો અંતકારી જાણવા, તેના ઉપર દાંત કહે છે. હેડે જેમ છુરી કેાઈ પદાર્થ છેદવાને અર્થે, અત્યંત તીકચ્છ ધારા વહે, ધાને અંતે છેદન ક્રિયામાં સમર્થ હોય, જેમ ગાડાને પઈડા પણ અંતે પ્રવર્તે તેમ મહાદિકને અંતે મુક્તિરૂપ કાર્ય સિદ્ધ થાય છે ૧૪ .
તેમ ધીર પુરૂષ પણ અંત સેવે, એટલે વિષયનો અંત કરે, તથા અંત પ્રાંત આહાર છે, તે કારણે આ સંસારને વિષે અંતના કરનાર જાણવા, આ મનુષ્ય લેકરૂપ સ્થાનકને પામ્યા
