Aagam 14 JIVAJIVABHIGAM Moolam evam Vrutti

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 10

आगम
(१४)
“जीवाजीवाभिगम" - उपांगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:) प्रतिपत्ति : [१], ----------------------- उद्देशक: [-], ---------- ------ मूलं [१] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [१४], उपांग सूत्र - [३] “जीवाजीवाभिगम" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्ति:
प्रत
सूत्राक
(१)
-6
दीप
श्रीजीवा-15ज्ञानायोगात् केवलं म्लेच्छस्येवाऽऽर्योक्तानुभाषणमात्रमिदमिति, तथा चोक्तमपरैः-आर्याभिप्रायमज्ञाला, म्लेच्छवागयोगतुल्यता ।। अध्ययन जीवाभि सर्वज्ञादपि हि श्रोतुस्तदन्यस्यार्थदर्शने ॥ १ ॥"तत आह–'जिनप्ररूपित' जिनेन-भगवता बर्द्धमानस्वामिना यथा श्रोतृणामधिगमो || | प्रामाण्यं मलयगि- भवति तथा सम्यप्रणयनक्रियाप्रवर्त्तनेन प्ररूपितं, किमुक्तं भवति ?-यद्यपि नाम श्रोता न भगवद्विवक्षा साक्षादधिगच्छति तथारीयावृत्तिः शायनादिरयं शाग्दो व्यवहारः साक्षाद्विवक्षाग्रहणमन्तरेणापि भवति यथासङ्केतं शब्दार्थावगमो, बालादीनां तथा दर्शनात् , अन्यथा
सकलशाब्दव्यवहारोच्छेदप्रसक्तेः, चित्रार्थी अपि शब्दा भगवतैव सङ्केतिताः प्रस्तावौचित्यादिना च नियतमर्थ प्रतिपादयन्ति, तत-| श्चित्रार्थशब्दझवणेऽपि भवति यथाऽवस्थितार्थावगमो, न चान्यथाऽवबुध्यमानांस्तान्न निषेधति, अविप्रतारकत्वात् , न चोपेक्षते, तीर्थप्रवर्त्तनाय प्रवृत्तत्वात् , वतो गणभृतां साक्षात् परम्परया शेषसूरीणामपि यथाऽवस्थितार्थावगम इति नेदमविज्ञातार्थमिति, अन्ये त्वाःभगवान प्रवचनप्रयासमाधत्ते, केवलं तत्पुण्यप्रारभारवशादेव श्रोतृणां प्रतिभास उपजायते यथा-इत्थमित्थं भगवान् सत्वमाचष्टे, उक्तं च तदाधिपत्यादाभासः, सत्यानामुपजायते । स्वयं तु वनरहितश्चिन्तामणिरिव स्थितः ॥ १ ॥” इति, तन्मतविकुट्टनार्थमाह-जिनाख्यातं' जिनेन-भगवता बर्द्धमानस्वामिना प्रकृष्टपुण्यसंभारविपाकोव्यतस्तथा व्यापारयोगेन आख्यात कथितं जिनाख्यातं, साक्षात्कथनव्यापारोपलम्भेऽपि यदि तदाधिपत्यमात्रात्तथाप्रतिभासः श्रोतृणामित्यभ्युपगम्यते ततोऽन्यत्रापि तथाकल्पनाप्रसङ्गः, तथा च प्रत्यक्षविरोध इति यत्किञ्चिदेतद्, भगवांश्चाख्यातवान् सम्यग् योग्येभ्यः श्रोतृभ्यो नायोग्येभ्यः, अमूढलक्षवात् ,
सम्यगयोग्यश्च श्रोता ओतलक्षणोपेतः, श्रोतृलक्षणानि चामूनि-मध्यस्थो बुद्धिमानर्थी, जात्यादिगुणसंगतः । श्रुतकृय यथाशक्ति, पाश्रोता पात्रमिति स्मृतः ॥ १॥" ततः फलवदेवेदं जिनाख्यातमित्यावेदयन्नाह-'जिनानुचीर्ण जिना इह हिवाप्त्यचिवकयोयसिद्धा
अनुक्रम
-450-60
१-१
Jatich
~9~