Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 RkhakaH pU.A.zrI mAnataMgasUrIzvarajI mahArAjA -giahRA Iis El ENTERT be rent - 6 : A se toolllnnn -ja- ka 22 * * - - 'T LE+ ba -yA " vA dara - 1 saMpAda : pU. munizrI tivijaya savznapUA.zrI mAnatuMgasUrIzvarajI saMpAdakaH pU.munizrI hitavijayajI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcI dayA mAtra manuSyanI nahi, kuMthavAthI mAMDIne kuMjara sudhInA nAnA-meATA sarve jIveAnI dayA eja sAcI yA che.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina jayati zAsanam OM vizva-darzana ( cauda rAjalAka ane alAka) Wan : lekhaka : paramazAsana-prabhAvaka pUjyapAda gacchAdhipati AcArya deva zrImad vijayarAmacandrasUrIdharajI mahArAjAnA paTTadhararatna AgamaprajJa pUjyapADha AcArya devazrI mAnatu gasUrIzvarajI mahArAjA Wan : saMpAdaka : sva. pUjyapAda AcArya devazrI ravicandrasUrIzvara ziSyANa pU. munizrI hitavijayajI Wan : prakAzaka : zeTha navInacaMdra cheTAlAla C/o, sI. cheTAlAlanI kuAM, 589, nArAyaNacAka, mULajI jeThA mArkiTa, muMbaI-2 phona : 311926, 310921
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ : prakAzaka : zeTha navInacaMdra choTAlAla 105, kuberabhuvana bajAja reDa, vilepAla vesTa muMbaI-400 056. phena : ophisa H 311926, 310721 ghara H 6142649, 6147950 : prAptisthAna ? 1. zrI muktinilaya jaina dharmazALA - talATI roDa, pAlitANA (saurASTra) pIna-364270 2. zrI candrodaya rIlIjiyasa TrasTa che. hastagiri tIrNoddhAra kAryAlaya mu. jALiyA (amarAjI) (saurASTra) (vAyA-pAlitANA) pina-364,270 prata H 1000 dvitIyAvRtti mUlya : 3-00 vIra saM. 2514 vi. saM. 2044
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya zrI hastagiritIrthoddhAraka, AgamakhaNa, kSamAzIla, saumyamUrti, pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya mAnatuMgasUrIzvarajI mahArAjAnA agaNita upakAranI smRti nimitte tathA vi. saM. 2041 mAM pUjyapAda AcAryadevazrI mAnatuMgasUrIzvarajI mahArAjA, pU. 5. zrI haripravijayajI gaNivara, pU. paM. zrI ravipralavijayajI gaNivara, sva. pU. paM. zrI sudhAMzuvijayajI gaNivara, pU. mu. zrI caMdrayazavijayajI ma., pU. mu. zrI caMdrasenavijayajI ma., pU. mu. zrI ajitavijayajI ma., pU. mu. zrI hitavijayajI ma., pU. mu. zrI suvratavijayajI ma., pU. mu. zrI anaMtadarzanavijayajI ma., pU. mu. zrI cAritraratnavijayajI ma, pU. mu. zrI kuladIpakavijayajI ma., pU. mu. zrI vimalayazavijayajI ma., pU. mu zrI taravarativijayajI ma. tathA pU. sAdhvIjI zrI trilecanAzrIjI Adi ThANuM 15 ane pU. sAdavIjI zrI sUryodayAzrIjI tathA 5. sA. zrI hemaprabhAzrIjI Adi ThANA14-A pramANe sAdhu bhagavaMte 14 ThANA ane sAdhvIjI mahArAja 29 ThANA maLI kula 43 ThANAnuM sAvarakuMDalAmAM je ArAdhanAmaya, utsAhapUrNa ane avismaraNIya
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ -yAdagAra cAturmAsa thayuM, tenI puNya smRti nimitte A nAnakaDuM chatAM atyaMta upayogI pustaka pragaTa karatAM khUba ja harSa anubhavuM chuM. A pustakanuM meTara pU. munirAjazrI hita vijyajI mahArAje ghaNe parizrama laIne khUba kALajI pUrvaka taiyAra karI ApyuM che te badala ame teozrInA atyaMta trANI chIe. 1 thI 71 sudhInAM pAnAM aMkura prinTarsasAvarakuMDalAvALA mana suraalIbhAIe ane tyAra pachInAM pAnAM sAgara prinTarsa-amadAvAdavALA navanIta bhAIe tAtkAlika chApI ApyAM che te badala ame temanA AbhArI chIe. prakAzaka : zeTha navInacaMdra choTAlAla
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAstAvikam AgamavizArada, hastagiritIrthoddhAraka, pUjayapAda AcAryadeva zrImadda vijaya mAnatuMgasUrIzvarajI mahArAjAnA vi.saM. 2019 nI sAlanA rAjakeTanA cAturmAsa vakhate "jayahiMda' vALA, jIvadayApremI zrI jayaMtIlAla lakSmIcaMda zAhanI vinaMtIthI pUjyazrIe 14 rAjaleka aMgenuM A saMkSipta lakhANa lakhI ApyuM hatuM. A lakhANa zrI jayaMtIbhAIe te vakhate temanA paramAtha' mAsikamAM paNa pragaTa karyuM hatuM ane pustikarUpe paNa pragaTa karyuM hatuM. tenI prathamavRttinI badhI ja nakalo khalAsa thaI javAthI, tenI upayogitAne lakSamAM laI sAvarakuMDalAvALA dharmapremI suzrAvaka cheTAlAla maNilAla zeThanA suputra udAradila zrI navInabhAInI mAgaNI ane divyasahAyathI aneka sudhArA-vadhArA sAthe A dvitIyAvRtti pragaTa karavAmAM AvI rahI che. dharmapremI suzrAvaka zeTha iTAlAla maNilAlanuM kuTuMba vi.saM. 1999 nI sAlathI pUjyazrInA paricayamAM AvyA pachI teozrI pratye Aja dina sudhI akhaMDa bhaktibhAvavALuM rahyuM che. 5.pU.A.bha.zrI mAnatuMgasUrIzvarajI mahArAjA eTale jJAnAmRtanI paraba! temanI pAse AvIne
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahu pitAnI jJAnapipAsA chipAve! teozrIne jinAgama vAraMvAra vAMcavA-vaMcAvavA, e vAcananA. AdhAre vicAravuM ane lakhavuM, A badhI vAtanI laganI lAgelI hovAne kAraNe, teozrInI A badhI pravRttio teo jyAM hoya tyAM bhUkha-tarasane bhUlIne,. kaMTALAne cheDIne ane thAkane avagaNIne paNa niraMtara cAlyA ja karatI hoya che. teozrInI yAdazakti paNa atyaMta tIvra che. e tIvra yAdazaktinA baLe nAnI uMmaramAM gekheluM paNa temane yAda che. vAMceluM ane vicAreluM paNa temanA smRtipaTamAM sadAne mATe jaLavAI raheluM che. AgamanA UMDA abhyAsathI vicArI-vicArIne. teozrIe Agamika padArthonI jAtajAtanI naM. karelI che. nahi samajAtI vastune saraLatAthI samajAvI Ape ane tattvane bAdha karAve tevAM jAtajAtanAM ghaNAM lakhANe paNa karI rAkhelAM che. pUjyazrInuM e badhuM ja lakhANu apragaTa khajAnArUpa che. je e khajAne khUle ane temAMnAM lakhANe pragaTa thAya te e kArya taravarasikene mATe ghaNuM upakAraka banI zake. ema che. paraMtu pUjyazrI pitAnAM e lakhANe. chapAvavAnI bAbatamAM rasa ke utsAha dharAvatA nathI. teozrI te lahiyAo pAse jinAgame lakhAvavAnA.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayamAM ja rasika ane utsAhI che. teozrIe lahiyAo pAse jinAme lakhAvavAnuM kAma vi.saM. ra003 nI sAlathI zarU karyuM che te adyApi pATaNa, metA, vaDhavANa, surendranagara vagere sthaLoe cAlI rahyuM che. pUjyazrInuM jIvana guNaratnanA bhaMDAra samuM che. teo nuM nipApa citta haMmezAM suprasanna ja hoya che. - zrInI kSama: paga abhuta che. duHkhada prasaMgomAM ane vikaTa paristhitimAM paNa teozrI svastha ane sukana ja hoya che. kadI akaLAI uThatA nathI. sarva je pratye vAtsalyabhAva dharAve che. emanuM jIvane ADaMbara ane daMbharahita che. prasiddhinA meha vinA nirADebarapaNe haMmezAM pitAnI ArAdhanAmAM ja masta rahevuM ane pitAnA Azrita paNa prasiddhine moha choDIne pitapatAnI ArAdhanAmAM ja sadara masta rahe evI emanA hadayanI bhAvanA che ane evI ja khevanA che. hastagiri tIrthano uddhAra e emanA jIvananI yazakalagI che. jenI godamAM jALiyA (amarAjI) ma vaseluM che ane je zatruMjaya parvatanI eka TUMka tarIke prasiddha che evA hastagirinA pahADa upara jyAM pahelA purANI derI ne pagala' sivAya bIjuM kAMI ja
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ na hatuM, jyAM mAtra ADIne jaMgala ja hatuM tyAM. Aje pUjyazrInI zubha bhAvanA ane preraNAthI devalenAM vimAnAne yAda karAve evuM suMdara 72 devakulikAvALuM, vizALa, ajoDa ne bhavya madira khaDuM thaI rahyuM che. jemAM Aja dina sudhImAM sADA traNa. karoDa rUpiyAnA sadRzyaya thayA che. kAma hajI cAlu ja che ane bhAvikA taraphathI dhananI vRSTi paNa cAlu ja che. ekAda varSomAM tenI pratiSThAnA puNya avasara. AvI jAya evI paNa zakacatA che. A pavitra pahADa upara taLeTIthI mAMDIne zikhara sudhImAM judA juThThA sthaLe pAMca kalyANakanAM pAMca jinAlayeAnAM nirmANanI yeAjanA che. te yAjanAnusAra taLeTImAM prathama cyavana--kalyANakanA bhavya prAsAdanu nirmANa, mukhyatve amadAvAda giradharanagaranA zrI sa Mgha hastakanA devadravyanI sahAyathI thaI gayu che. bIjA janmakalyANakanA prAsAdanu nirmANa, pahADa upara zrI mAnacaMda dIpacaMda rIlIjiyasa TrasTa huM. maMgaLadAsa mAnacaMDha tathA zrI kIrtilAla mULacaMda A e dharmapremI zrAddhavacernA puNyadraSyanI sahAyathI thaze. trIjA dIkSAkalyANakanA prAsAdanuM nirmANa, khaMbhAta nivAsI ( hAla muMbaI), peAtAnI lakSmIne
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyakArya mAM sahuya karanArA bI. e. zAha vALA dharma premI . davarya paMDIkabhAInA puNyadravyanI sahAya thaI gayuM che ane tenI pachI paNa vi. saM. 2000 nA vai0 muda 5 nA roja zamA " pAnana-prabhAva, gAdhipati, pUjyapa, AcAryadeva kI mavijA rA dharI * harAjAnA varadahasta karAI che. 2 devakulikAvAlA vizALa ne bhavya prAsAdanuM da mAMNa. cotha, kevaLarAna kayAkanA maMdirarUpa, marata bharanA temaja bhAta bahAranA vADA, pAna ghara dera nA rI saMdha ha . de Ta - hAyathI tAja dharma prama zrAddhavacana. pudra nI sahAyathI thaI rahyuM che. ane pagalAMvALI purANI derI pAMcamA nivAMnuM kapAkanA maMdira rUpa bano. Ama hastagirine pahADa, pU. A. bha. zrI rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA zubha AzIrvAdathI ane teozrInA paTTadharana pU. A. bha. zrI mAnatuM nRradharajI mahArAvanI zubha preraNAthI eka lagna rUpe prakAzamAM AvI rahyo che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10. kharI khubInI vAta te e che ke, pU. A. bha. zrI mAnatuMgasUrIzvarajI mahArAjAnI zubha preraNAthI AvuM mahAna kArya thavA chatAM teozrI tathA temane ziSya parivAra badhA ja AdithI mAMDIne Aja dina sudhI tenAthI taddana nirlepa rahyA che. potAnA sAvAcAranA pAlanamAM ne ArAdhanAmAM ja masta rahyA che. pUjyazrIe A kAryanI keI paNa javAbadArI pitAnA mAthe rAkhI nathI. badhI ja javAbadArI drasTanA TrasTI zrI kAMtilAla maNilAla pATaNavALA, zrI rasikalAla bApulAla pATaNavALA tathA zrI vI. ela. zAha viramagAmavALA A badhA dhamapremI zrAddhava pitAnA tana-mana-dhanane bhega ApIne niHsvArthapaNe, AtmazreyArthe adA karI rahyA che. gurukRpAthI teo sAta kSetranA viSayamAM paNa sArA jANakAra banyA che. tethI eka khAtAnuM dravya bIjA khAtAmAM cAlyuM na jAya tenI pUrI kALajI rAkhe che ane jyAM samaja na paDe tyAM pU. gurudevane pUche che. Ama teonA viveka pUrvakanA vahIvaTane kAraNe pU. sAdhu bhagavaMtane koI vAtamAM mAthuM mAravuM paDatuM nathI. tethI temanA sAdhavAcAranA pAlanamAM kaI jAtanI khalanA thatI nathI.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAMte jaNAvavAnuM ke AvA eka puNya puruSanA hAthe zAstrAdhAre lakhAyelA A pustakanA vAMcana-manana ane paThana-pAThana dvArA aneka puNyAtmAo samyaphavA pAme, ene vadhu nirmaLa kare, zAsananA rAgI bane, sarvavirati svIkAre, AtmazreyaH sAdhe ane mukti padanA bhaktA bane eja zubhAbhilASA.. -muni hitavijaya
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ SONGS siTTAtmA silazilA-mAthAna laMbAI 45 lAuna jana jiyoga jJAAna sAga dALa samyaka caritra manuSyagati 700 0 0e. tiryaMcagati
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ cauda rAjalokanuM saMkSipta varNana A kalikALamAM ApaNane sAce AdhAra arihaMta paramAtmAnI vANIno che. e vANIne arihaMta paramAtmAnA mukhethI jhIlIne, gaNadhara bhagavaMtoe dvAdazAMgIrUpe gUMthelI che. gaNadhara bhagavaMtanI ziSya paraMparAmAM thayelA AcArya-upAdhyAya-sthavira-vAcaka vagere pUrvanA mahAmunioe ene sArI rIte sAcavIne vartamAnakAlIna jene mATe vyavasthita rAkhI che. e vANI atyAre ApaNane 45 Agama ane paMcAgIrUpe maLe che. zrI arihaMta paramAtmAnA zAsananI saghaLI vyavasthA enA AdhAre cAle che. e Agama-graMthamAM samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa mokSamArganI ArAdhanA kevI rIte karavI e vistArathI samajAvyuM che. jJAna enuM nAma ke je vijJAnarUpa bane. vijJAna enuM nAma ke je heya- upAdeyanuM bhAna karAve. je pApathI pAchA vALe tene jJAna ke vijJAna kahevAya. je pApamAM jeDe tene jJAna-vijJAna kahevAya nahi. bhASA
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ajane vijJAnavAda mAnavIne ghaNuM jIvanI ghera hiMsAmAM pravartAvanAra hevAthI pApanA khADAmAM utArIne durgatinAM dAruNa duHkha ApanAra che. tethI te sAce ne hitakAraka nathI. jenAthI pApano bhaya, paralokane sudhAravAnI tIvra IcchA sadA jAgrata rahe temaja je rAgAdi aMtaraMga zatruone jItavAmAM sahAyaka bane evuM jIvAdi tenuM jJAna te ja kharuM ane sarvakalyANakara vijJAna kahevAya. evA vijJAnanA baLathI AtmA satata jAgrata rahe, pApathI kSaNe kSaNe Darate rahe, viSayanI tRSNAne zAnta karI zake, kaSAnA Avezane aTakAvI zake, ane sAcI zAnti anubhavI zake. sAcI zAnti ApavAnI zakti jinavANIrUpa AgamAdi zAstronI vAtenA paricayamAM che. AgamAdi zAstromAM jIvAdi tanI vicAraNAnA avasare cauda rAjalakanuM je varNana karavAmAM AvyuM che te ahIM saMkSepamAM rajU karAya che.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 vizvana 14 gajaleAka ane aleAka : saMskRtamAM lak dhAtu jevuM amAM che. jemAM jIva, pudgala Adi cha dravyo jovAmAM Ave che tene lAka kahevAya che ane jyAM chatra, pudgala Adi dravyo jovAmAM AvatAM nathI tene alAka kahevAya che. alAka ana'tAna'ta AkAzAstikAya (polANa) rUpa che. koi vizALa sthAnamAM nirAdhArapaNe kAi mANasanuM pUtaLuM laTakI rahelu hAya, tevI ja rIte aleAkarUpa vizALasthAnamAM leAka rahelA che. e paga paheALA karI, be hAtha kamara upara TekavIne UbhA rahelA mANasanI jevA AkAra 14 rAjaleAkanA che. asakhyAtA kATAkeTa yAjana pramANa AkAza kSetrane eka 'rAja' kahevAya che. leAka sAtamI nArakInI nIcenA bhAgamAM 7 raju pramANa pahoLA che. tyAMthI upara anukrame ghaTatAM ghaTatAM jyAM 7 raju Ave tyAM tenI paheALa!i
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka rajaju pramANa rahe che. tyAra pachI uparanA bhAge lekanI pahoLAI vadhatI jAya che. 3 rajaju upara AvatAM tenI pahoLAI 5 jaja pramANa thAya che. pachI upara ghaTatAM ghaTatAM chelle kA rajajunA aMte tenI paheLAI eka rAja pramANa rahe che. nIcethI upara sudhInI saMpUrNa lekanI laMbAI 14 raju pramANa che. ghanAkAra mApathI leka 343 ghana rajaju pramANa thAya che. te A rIte -- saMpUrNa lekanA viSama sthAnane sama karavAthI te 7 raju lAMbe, 7 rajju pahoLe ane 7 raju UMce thAya che. e pramANe tenuM ghana karatAM 7/7=4947=343 raju thAya che. trasanADI - mahelanA madhya bhAgamAM UbhA karelA thAMbhalAnI jema, eka rajaju pahoLo ane cada rajaju upara-nIce lAMbe thAMbhalAnA AkAra je lekanA madhya bhAgamAM rahelo je AkAza-vibhAga tene sanADI kahevAya che. A trasanAnI aMdaranA lokAkAzamAM trasa ane sthAvara baMne prakAranA ja che. jyAre trasanADInI bahAranA lokAkAzamAM mAtra ekendriya sthAvara jIve ja hoya che. tyAM trasa jIve hotA nathI. DotA nathI. . . . .
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ alekanA madhya bhAgamAM rahelA A kAkAza kSetranI laMbAI, pahoLAI ane UMcAInuM pramANa asaMkhyAta keTakeTa jananuM che. te keInA paNa AdhAra vinA pitAnI meLe ja sthira rahela che. jI ane pugalonuM emAM paribhramaNa ane parivartana thayA kare che. kAkAzanA bheda :- lokAkAzanA mukhya traNa bheda che. (1) Urdhvaloka (2) madhyaleka-tirthAloka (3) adholeka. (1) Udavalaka :- 1800 ejana nyUna evA 7 rAja pramANa UMco che. lokograrathAne eTale lokanA uparanA mathALe anaMtA siddha bhagavaMte rahelA che. tenI nIce anukrame sapheda varNanA ajuna-suvarNanI banelI ane 4pa lAkha jana pramANa manuSyakSetra jeTalI lAMbI - pahoLI siddhazilA. pAMca anuttara vimAna, nava veyaka, bAra devaleka, nava lokAntika deve ane traNa kibISika devanAM sthAna che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ | (2) tichalaka-madhyaloka :- 1800 pejana pramANa UMcuM che. temAM uparanA 900 pejanamAM tiSacaka, meruparvata ane daza tiryarjubhaka devo che. temaja eka rAjanI pahoLAImAM jabUdvIpa Adi asaMkhya dvIpa-samudro AvelAM che. te badhAM uttarottara bamaNAM-bamaNAM vistAravALo che. chelo svayaMbhUramaNa samudra asaMkhya janane che. sauthI madhyamAM rahelo jabUdvIpa telamAM taLAtAM puDalA jevo goLa che. ane bAkInA dvIpa-samudro baMgaDI jevA goLa AkAranA che. madhyavartI jabUdvIpa eka lAkha jejana lAMbo-pahoLA che. tyAra pachI be lAkha jana vistAravALe ane khArA pANIvALe lavaNasamudra, tenA pachI cAra lAkha jojanano dhAtakIkhaMDadvIpa, tenA pachI ATha lAkha janano kAlodadhi-samudra ane tenI pharate 14 lAkha jejanano puSkaravaradvIpa Avelo che. puSkaravaradvIpanA madhyabhAge valayAkAre mAnuSettara parvata Avelo che. te mAnuSettara parvata sudhI eTale aDadhA puSkaravarIpa sudhI arthAt aDhIdvIpamAM ja manuSyonI vasatI che. tyAra pachInA dvIpa-samudromAM manuSyanAM
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ janma-maraNa thatAM nathI. jabUdvIpa, dhAtakIkhaDadvIpa ane aDadho puSkaravuradvIpa-tene aDhIdvIpa kahevAya che. aDhIdvIpane manuSyakSetra athavA samayakSetra paNa kahevAya che. alaka :- 7 rAja pramANa UMco che. temAM daza bhavanapati tathA paramAdhAmI devonAM sthAna che. tathA sAta nArakI AvelI che. jIva ane ajIva jagatamAM jIva ane ajIva A be mukhya dravyo che. jIva e cetana dravya che, ane ajIva e jaDa dravya che. cetana ane jaDanA anAdikAlIna saMyogathI Akho saMsAra cAlI rahyo che. A saMsAra kadI keIe banAvelo nathI ane kayAreya paNa nAza pAmavAno nathI. emAM parivartana thayA kare che, paNa eno sarvathA nAza thato nathI. jIva ane ajIva A be dravyone kAMIka viratArathI samajavA mATe nava tatvo kahyAM che. e nava tattvone
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ sArI rIte samajavAthI zraddhAnuM baLa vadhe che, ane dhamakiyAno Azaya vizada bane che. e navata A pramANe che :(1) jIva (2) ajIva (3) puNya (8) pApa (5) Azrava (6) saMvara (7) nijara (8) baMdha (9) mokSa. parama upakArI zAstrakAra bhagavatee jaNAvyA mujaba e navatarAno samAveza nIce mujaba sAta tattvomAM paNa thaI zake che ane be tattvomAM paNa thaI zake che. puNya ane pApa e be tatvono samAveza Azrava-tatvamAM karI devAthI (1) jIva (2) ajIva (3) Azrava (4) saMvara (5) nirjarA (6) baMdha (7) mela. A pramANe sAta tatvo thAya che. (1) saMvara (2) nijara ane (3) ekSa-A traNa to jIvasvarUpa hovAthI temano samAveza jIvatavamAM thAya che. (1) puNya (2) pApa (3) Azrava (4) baMdha A cAra tattvo ajIva svarUpa hovAthI
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ temano samAveza ajIvatavamAM thAya che. A rIte jIva svarUpa cAra ane ajIva svarUpa pAMca tatvo gaNane badhAne jIva-ajIva bemAM samAvI zakAya che. jIva ane ajIva anAdi-kALathI maLI gayelA hovAthI saMsAra che. ajIvanA saveganI asarathI jIva saMsAramAM paribhramaNa kare che. chavadravya :- lokamAM jIvo anatA che. ekeka jIva asaMkhyAta pradezanA samudAyarUpa hovAthI tene jIvAstikAya kahela che. (jIva+astikAya. atikAya eTale pradezono ja.) caMda rAjalokanA jeTalA AkAzapradeza che teTalA ja eka jIvanA Atmapradeza hoya che. dravyathI jIvo anaMtA che. kSetrathI pratyeka jIva pitAnA zarIra jeTalA AkAzakSetramAM vyApIne rahelo hoya che. sarva jIvo cida rAjalokamAM rahelA che. lokAkAzanI bahAra jIvo nathI. lokakAzanA asaMkhyAtA pradezomAM te pradezathI anaMtaguNA jIvo bharelA che. jIvanA pradezano saMkoca ane vikAsa pAmavAno ravabhAva hovAthI, ane AkAzakSetrane avagAhanA ApavAno vicitra svabhAva hovAthI, eka
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 ja AkAzakhaMDamAM ghaNA jIvA samAine rahe che. kALathI jIvA anAdi anata che. jIvane koi banAvatuM nathI ane kAi ene nAza paNa karI zakatu* nathI. jIvA navA anatA nathI. je jIvA che emanA sarvathA vinAza thatA nathI, jIvA bhUtakALamAM hatA, vartamAnakALamAM che ane bhAvikALamAM paNa rahevAnA. jIva ajanmA ne avinAzI hAvA chatAM jIvanA janma-maraNanA vyavahAra te te bhavarUpa avasthAenA parivatanane kAraNe karAya che. indriyA, zarIrabaLa, manakhaLa, vacanabaLa, zvAseozvAsa ane AyuSya-A khavAne dravyaprANa kahevAya che. tenA vaDe jIvA jIvana jIve che. A dravyaprANAthI jIvanA viyAga thAya tene maraNa kahevAya che. maraNa thayA pachI pharIthI jIva te dravyaprANAne dhAraNa kare tene janma kahevAya che. AvI rIte jagatamAM sa'sArI jIvAnAM janma-maraNa thayAM kare che. prANa e prakAranA che : dravyaprANa ane bhAvaprANa pAMca indriya, traNa khaLa, zvaseAzvAsa ane AyuSya A dazane dravyaprANa kahevAya che. jJAna, darzana, cAritra, vIya ane upayoga A pAMcane bhAvaprANa kahevAya che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 saMsArI jIvane dravyaprANa ane bhAvaprANa ema baMne prakAranA prANa hoya che. kama mukta chane ekalA bhAvaprANa hoya che. teo bhAvaprANothI jIve che. bhAvaprANa AtmAthI kadApi vikhUTA paDatAM nathI. mATe te AtmA ajarAmara bane che. AtmA mULabhUta zuddha svabhAve arUpI, avikArI, niraMjana, zuddhasvarUpI, anaMtajJAnAdimaya ane anaMta sukha bhaMDAra che. paraMtu anAdikALathI pularUpa kamanA saMgathI rUpI, vikArI, rAgI, dveSI, kobI, kAmI, mAyI, lebhI, nAne, meTo, kALo, gheLe, dIna, abhimAnI, rAjA, raMka, deva, mAnava, zeTha, nekara, pazu, nAraka, kudrajitu vagere dazAvALo thAya che, ane te te nAmathI oLakhAya che. dravyathI mULa svarUpe rahe che, ane paryAyathI enI avasthAo badalAyA kare che. dravya ane tenA paryAya hamezAM sAthe ja rahe che, eka bIjA vinA rahI zakatA nathI. koI paNa kALe dravya paryApa vinAnuM hoya nahi, ane paryAya dravya vinA rahe nahi.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvathI cha varNa, gaMdha, rasa, sparza Adi pugalanA guNothI rahita che. guNathI jIve upayoga svabhAvavALA che. upaga vinA jIva hoya ja nahi. upayoga jIvamAM ja hoya, jIva vinAnA bIjA keI padArthamAM upayoga heya nahi. upaga eTale jJAnadarzananuM skUraNa. caida rAjalokamAM anaMtA jIve ThAMsI ThAMsIne bharelA che. jene sUkSma nigadanA geLA kahevAmAM Ave che evA eka eka geLAmAM asaMkhya zarIra hoya che, ane ekeka zarIramAM anaMtA anaMtA nigedanA jIve hoya che. taduparAMta caMda rAjakamAM aneka prakAranA bIjA jIve paNa che. judI judI apekSAe jIvonA aneka bheda zAstromAM varNavyA che. emAM be bheda, cAra bheda, pAMca bheda, che bheda caMda bheda ane pAMcase tresaTha bhedanI vivakSA vizeSa prasiddha che. sAta bheda, nava bheda, aDhAra bheda, ane vIza bheda paNa kahyA che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukta athavA siddha che ane saMsArI che ema mukhyapaNe be bheda sarva jenA kahyA che. sarva karmonA baMdhanathI sarvathA mukta thaIne saMpUrNa zuddha dazAne pAmelA jIne siddha paramAtmA kahevAya che. karmothI lepAyelA, kamInA baMdhanane kAraNe sukha-duHkhane anubhava karanArA, eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM janArA, janma, jIvana ane maraNanI jALamAM phasAyelA jene saMsArI chekahevAya che. saMsAra eTale rajhaLavA-bhaTakavAnuM sthAna. AvA rajhaLavA-bhaTakavAnA sthAnarUpa saMsAramAM rahelA jIne saMsArI jIva kahevAya che. saMsArI jInA be bheda cheH sthAvara ane vasa. svecchAe hAlI-cAlI nahi zakavAthI je thira rahenArA che, temane sthAvara ja kahevAya che. temane eka ja indriya hoya che, ane trasa ivAnI apekSAe teo ghaNI ochI zaktivALA hoya che. pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati-sthAvara che A pramANe pAMca prakAranA che. jeo svecchAe hAlI-cAlI zake che, temane trasa jIva kahevAya che.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ trasa jI karatAM sthAvara jIvenI saMkhyA jagatamAM hamezAM ghaNI maTI ja hoya che. saMsArI jInA je bheda kahyA che, te badhA trasa ane sthAvara ema be bhedanA vistArarUpe ja varNavyA che. cAra gatinI apekSAe saMsArI jInA cAra bheda che. tevA tevA karmanA udayathI che jene prApta kare tene gati kahevAya che. narakagati, tiryaMcagati, manuSyagati ane devagati-A pramANe cAra gati che. narakagatimAM rahelA jIvone prAyaH sadA ghaNuM duHkha hoya che. ahIM manuSyalokamAM manuSya sivAyanA, eka IndriyathI mAMDIne pAMca Indriya sudhInA jeTalA ja dekhAya che te badhA tiryaMcagatinA ja kahevAya che. tiryaMcagatimAM rahelA jIne duHkha ghaNuM ane sukha thoDuM hoya che. manuSyagatimAM rahelA sarva jAtinA manuSyane sukha-duHkha baMne pitapotAnA karmAnusAre hoya che. temAM tIvra regAdinA prasaMga vinA bAkInA kALamAM sukha hoya che. tethI ja manuSyagatimAM mukhyapaNe zAtAne udaya kahelo che.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 devagatimAM rahelA sava jAtinA devAne sukha ja hAya che. kadAca kAikavAra zArIrika ke mAnasika kaSTa Ave te te nahivat ane alpakAlIna ja hoya che. sa'sArI jIvAnA pAMca bheda A pramANe kahyA cheH ekendriya, dvIndriya, vIndriya, caturindriya ane pa'cendriya. pahelIthI pAMcamI sudhI indriyAnI gaNatarI kramasara dADhIthI laine kAna sudhI samajavI. ti 'cagatimAM paNa ekathI pAMca indriyavALA jIvA hoya che. eka ja sparzendriyavALA pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati A pAMca ekendriya jIvA che. ekendriyapaNAthI kAMika vikAsa pAmelA jIve sparzana ane rasana ema be indriyavALA thAya. za`kha, kADA, chIpa aLasiyA, jaLA, pANInA pArA, lAkaDAmAM thatAM kIDA vagere jIvA be indriyavALA hAya che. ethI paNa kAMika vadhAre vikAsa athavA zakti pAmelA jIvA spana, rasana ane ghrANu arthAt cAmaDI, jIbha, ane nAka ema traNa indriyavALA thAya,
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 kAnakhajurA, ka"thavA, jU, kIDI, makADA, mAMkaDa, dhAnyamAM thatAM dhaneDAM, cAkhA vageremAM thatI iyaLa, chANamAM thatAM krIDA, viSThA-azucimAM thatAM kIDA, tathA Udhai, dhImela vagere jIveA traNa indriyavALA hAya che. tenAthI paNa kAMika vadhAre vikAsa pAmelA jIvA spana, rasana, prANu, ane cakSu A cAra indriyavALA thAya che. vIMchI, bhamarA, bhamarI, mAkhI, madhamAkhI, tIDa, khagAi, kasArI, khaDamAMkaDI, kareALiyA, kuMtI, DAMsa, macchara, pata`giyA vagere jIvA cAra indriyavALA DAya che. dvIndriya, trIndriya ane caturindriya A traNa prakAranA jIvAnAM upara ceDAM thADAM nAma ApyAM che. enI ghaNI jAtie judA judA sthaLeAmAM thAya che. e traNeya prakAranA jIvAne vikalendriya jIveA kahevAya che. AvA nAnA jIvAnI hiMsAthI jeTalA aMze bacAya teTalA aMze khacIne cAlavAnA prayatna karavA joie.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnavajAti saM javAthI samajadAra ane zreSTha kahevAya che. mATe mAnavAe potAnI samajaNane ane zaktine upayega echI zaktivALA ane alpa saMjJAvALo jIvAnI rakSA karavAmAM ja karavA joie. potAnA zarIranI rakSAnA bahAne, gAdithI acavA mATe, athavA cIja-vastu agADI nAkhe ke UgatA pAkane khAi jAya, evA eDA nIce mAMkaDa, cAMcaDa, macchara, mAkhI, jU, kAtarA, uMdara, bhuMDa vagere aneka jAtanA jIvAne mArI nAkhavAnI vyavasthA karavI, ane mATenI ceAjanA taiyAra karavI, evI vAtAnA pracAra karavA, javAne mArI nAkhe evI davAo banAvavI, evI davAonA vepAra karavuM, avI davAenI jAherAta karavI, evI davAo vAparavAnI bIjAone salAha ApavI vagere pravRttie mAnavIne hiMsaka bhAva tarapha dorI janArI che. hRdayamAMthI dayAnA nAza karanArI che. kara piraNAma lAvanArI che. vairanI para'parAne vadhAranArI che. pApa ane duHkhanI vRddhi karanArI che. jIvAne mArI nAkhavAthI jIvAne nAza thai jAya che, evI mAnyatA bhUla bharelI che. evA pracAra jugno che.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ davAo chAMTIne jIvone mArI nAkhavAthI emanI utpatti anekagaNI vadhI jAya che. kAraNa ke e ja saMmUrNima hoya che. saMmUcchima cha pitAnI jAtinA jInA marelA zarIranAM avayavomAM kareDe -abajonI saMkhyAmAM pedA thaI jAya che. pitAnI sukha-sagavaDane mATe zaktihIna ane ajJAnadazAmAM rahelA nAnA ane mAravAnI vRtti rAkhavI e ghaNuM ajugatuM gaNAya. jema nAnA bALakanI rakSA karavAnI moTA mANasonI pharaja che, tema pitAnAthI nAnA ne nabaLA jInI rakSA karavAnI paNa mAnavajAtanI pharaja che. sarva jIvamAM mAnave moTA che. nAnA chanI rakSA karavI e moTA banavAnuM sAcuM phaLa che. pacendriya jIvo :- cAra IndriyavALA jIve karatAM pAMca indriyavALA jIvane eka zrotrendriya-kAna adhika hoya che. (1) deve (2) manuSyo (3) tiryaMco ane (4) nArake-paMcendriya jI A pramANe cAra prakAranA che. de nIce adhelokamAM-pAtAlalekamAM vasanArA paNa che, A manuSyalokamAM rahenArA paNa che, ane
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 UrdhvalokamAM rahenArA paNa che. manuSya madhyalokamAM ja vasanArA che. tiryaMcagatinA ekendriyathI mAMDIne paMcendriya sudhInA ja ahIM madhyalokamAM-manuSyalokamAM vasanArA che. svargalokamAM mAtra ekendriya ja hoya che. tyAM vikasendriya e hetA nathI. nAra, jI nIce adholakamAM vasanArA che. madhyalokamAM athavA manuSyalokamAM rahelA mAnane tiryaMcagatine jene vizeSa paricaya hoya che. tiryaMcagatinA jIvo :- ekedriyathI mAMDIne caturidriya gAdhIna che, tathA pazu-paMkhI vagere paMcendriya jIve ne tiryaMcagatinA ja kahevAya che. pANImAM jIvanArA mAchalAM, magaramaccha, kAcabA vagere tathA jamIna upara pharanArA sApa, ajagara, LiyA, sasalA uMdara, khisakolI, caMdana, gALI, siMha, vAgha, dIpaDA, ziyALa, vAMdarA, hAthI, ghoDA, haraNa, rojha, bhUMDa, kUtarAM, bilADA vagere aneka jAtinA prANIo temaja AkAzamAM UDanArA garuDa, samaLI, ghuvaDa, kAgaDA, kabUtara, cakalA, kAyala, popaTa, mara, bataka, bagalA, haMsa, vagere jAtajAtanA pakSIo pAMca ini. cavALA hoya che. pakSIone ApaNI jema
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 mahAra dekhAtI kAnanI AkRti hotI nathI. temane kAnanI jagyAe mIMDAM hAya che, ane tenI aMdaranA bhAgamAM zabda sAMbhaLavA mATenA paDadA DAya che. tevI ja rIte sApane paNa kAnanI jagyAe mIMDAM hAya che, ane temAM paDadA hAya che. peAtAnA svArthane khAtara athavA zeAkhane khAtara athavA teA pazu-pakSIo ApaNuM nukasAna karanArA che, evI mAnyatA dharAvIne temanI hiMsA karavI, ke bIjA pAse karAvavI e mahApApa che, gheAra anyAya che. evA pApa vaDe jagatamAM ghaNI azAMti phelAya che. AvA pApanA pracAra karanArAone gheAra narakanAM asahya du:khA asa`khyAtA kALa sudhI paravazapaNe sahana karavAM paDe che. tyAM game teTalA pAkAra karavA chatAM kei bacAvanAra maLatu' nathI. ajJAnI athavA abhimAnI mANaso pApanI para'parA vadhAre che. A bhavanAM pApanAM phaLarUpe temanA upara AvI paDanArA bhavAMtaranA bhayakara du:khAnI kalpanA paNa rAmAMca khaDA karI de athavA AkhA zarIre dhrujArI lAvI de evI che. pa`khIonAM iMDAM paNa pAMca indriyavALA sa'nI paryAptA jIvarUpa che. iMDAM khAvA
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ e mAMsAhAra karavA svarUpa ja che. mAMsAhAra karavAthI jeTaluM pApa lAge eTaluM ja pApa IMDAM khAvAthI lAge. jAtajAtanI kuyuktio dvArA abudha mANasone UMdhuM catuM samajAvIne temane mAMsAhArI banAvavA prayatna kare, emAM sahAyaka thavuM, e abela prANIo pratyeno droha che. eTaluM ja nahi emAM mAnavajAtanuM paNa akalyANa che. kaI paNa kALe javAnI hiMsA zAMti ke AbAdI ApanAra bane ja nahi. enAthI azAMti ane barabAdI ja thAya. ahiMsA, dayA, karuNA ane kSamA vaDe ja mAnavajAta zAMti pAmI zake, ane bIjA jIvane paNa zAMti pamADI zake. ekendriyathI paMcendriya sudhInA jIvana vizeSa vistArathI samajAvavA emanA pAMcase tresaTha bheda AgamAdi zAstromAM kahyA che. ekendriyanA bAvIza bheda, beIndriyanA be bheda, teIndriyanA be bheda caurindriyanA be bheda, ane paMcendriyanA pAMsa pAMtrIsa bheda (22+2+2+2+535=563) ema pAMcaso ne tresaTha bheda thAya. 2mAM athavA cAra gatimAM rahelA jInA judI judI rIte bheda gaNIe te paNa pAMcase tresaTha bheda AvI
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 rIte thAya cheH nArakanA cAda bheda, tiya 'thanA aDatAlIsa bheda, manuSyanA traNaJA traNa bheda, devAnA aThThANu. bheda (14148+303+198=563). ekase ne A pAMsaseA tresaTha bhedavALA jIvA cauda rAjaleAkamAM vyApIne rahelA che. temAMnA keTalAka jIvA sapU lAkamAM vyApIne raDelA che ane keTalAka jIve leAkanA amuka bhAgamAM rahenArA che. rAjaleAka e kSetranA eka prakAranA mApanu' nAma che. jema hAtha, daDa, mAila, gAu, yeAjana vagere mApathI lokanA vyavahAra cAle che, tema rAjaloka athavA rajju e kSetranA eka vizALa bhAganuM zAsrIya pAribhASika nAma che. asa`khyAtA kATAkeTa yeAjana pramANa ati vizALa kSetrane eka rAja kahevAya che. loka athavA leAkAkAzanI UMcAi caiAda rAja pramANa che. temAM uparathI nIce sudhImAM kenAM kenAM sthAnA AvelAM che te ahIM saMkSepamAM kahevAya che. (1) saiAthI uparanA pahelA rAjamAM anaMtAnaMta siddha thayelA AtmA rahelA che. temanI nIce
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhazilA AvelI che. ane e siddhazilAnI nIce pAMca anuttara vimAno AvelAM che. (2) bIjA rAjamAM nava greveyaka devaloka AvelA che. (3) trIjA rAjamAM bArama, agiyArame, dazame ane navamo A cAra devaloka AvelA che. (4) cethA rAjamAM AThamo ane sAtamo A be devaloka AvelA che. (5) pAMcamA rAjamAM chaThTho ane pAMcame A be devaloka AvelA che. (6) chaThThA rAjamAM cotho ane trIje A be devaloka AvelA che. . (7) sAtamA rAjamAM bIjo ane pahelo, A be devaloka AvelA che. tyAra pachI ghaNA nIce AvIe tyAre Urvaka pUre thAya, ane tIrtholeka arthAt madhyaloka Ave. madhyalokamAM sauthI upara caMdra, sUrya, graha, nakSatra, tArA Adi jatiSka denAM asaMkhya vimAna AvelAM che. enAthI nIce manuSyaloka Avelo che. emAM vacce jabUdvIpa che. enI pharatA asaMkhyAtA dvIpa ane
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ samudro AvelAM che. enI nIce vANuvyaMtara ane vyaMtara jAtinA denAM sathAna che. tyAM tIloka pUre thAya che, ane aloka zarU thAya che. te - alakamAM sauthI upara pahelI nAthvInA nAraka jIvanAM sthAna che. temAM vacce vacce pAtAlalokavAsI bhavanapati devanAM sthAno paNa AvelAM che. pahelI naraka pRthvI pUrI thayA pachI, keTaleka dUra vice gayA pachI caMda rAjanuM madhyabiMdu Ave. (8) tyAra pachI AThame rAja zarU thAya, AThamA rAjamAM caMda rAjanA madhyabiMduthI laIne bIjI naraka pRthvInA uparanA taLiyA sudhI AkAza AveluM che. (9) navamA rAjamAM bIjI naraka pRthavI AvelI che. tenI nIce ghodadhi, ghanavAta, tanuvAta, ane tenI nIce trIjI nake pRthvInA upamA taLiyA sudhI AkAza AveluM che. . (1) dazama rAjamAM trIjI naraka pRthvI AvelI che. tenI nIce ghanodadhi, ghanavAta, tenuvAta, ane pachI cathI naraka pRthvInA uparanA taLiyA sudhI AkAza AveluM che
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 (11) agiyAramA rAjamAM cothI naraka prasarI AvelI che. tenI nIce ghodadhi, ghanavAta, tanuvAta, ane pachI pAMcamI naraka pRthvInA uparanA taLiyA sudhI AkAza AveluM che. (12) bAramA rAjamAM pAMcamI naraka pRthvI AvelI che. tenI nIce ghanodadhi, ghanavAta, tanuvAta, ane pachI chaThThI naraka pRthvInA uparanA taLiyA sudhI AkAza AveluM che. (13) teramA rAjamAM chaThThI naraka pRthvI AvelI che. enI nIce ghanodadhi, ghanavAta, tanuvAta, ane pachI sAtamI naraka pRthvInA uparanA taLiyA sudhI AkAza AveluM che. (14) chevaTanA nIcenA vaidamA rAjamAM sAtamI naraka pRthvI AvelI che. enI nIce ghodadhi, ghanavAta, tanuvAta, ane pachI kAkAzanA nIcenA cheDA sudhI AkAza AveluM che. tyAra pachI aleka Ave che. sAteya naraka pRthvInI nIce tenA AdhArabhUta ghodadhi Avelo che. ghanedadhi eTale eka jAtanA jAmI gayelA pANIne moTe jaze.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghane dadhinI nIce tenA AdhArarUpe ghanavAta Avelo che. ghanavAta eTale jAmI gayelA vAyune vizALa jaththo. ghanavAtanI nAce tenA AdhArarUpe tanuvAta Avelo che. tanuvAta eTale pAtaLA vAyune ghaNe bheTe ja. tanuvAtanI nIce tenA AdhArarUpe khAlI AkAza AveluM che. AkAza keInA paNa AdhAra vinA raheluM che. sAteya naraka pRthvInI jADAI :pahelI naraka pRthvI eka lAkha eMsI hajAra jana jADI che. bIjI naraka pRthvI eka lAkha batrIsa hajAra jana jADI che. trIjI naraka pRthvI eka lAkha aThThAvIsa hajAra jana jADI che. cothI naraka pRthvI eka lAkha vIza hajAra jana jADI che. pAMcamI naraka pRthvI eka lAkha aDhAra hajAra jana jADI che. chaThThI naraka pRthvI eka lAkha seLa hajAra jana jADI che. sAtamI naraka pRthvI eka lAkha ATha hajAra jana jADI che. A sAteya naraka pRthvInA peTALamAM prata -pAthaDA AvelA che. emAM nAraka jIve rahe che.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 ava ajIvanA pAMca bheda che : dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pudgalAstikAya ane kALa. A pAMca ajIva, ane jIva eTale jIvAstikAya maLIne cha dravyo kahevAya che. A cha dravyomAMthI kALa sivAyanA pAMca dravyo pradezeAnA samudAyarUpa hovAthI te pAMcane astikAya kahevAya che. eka kALa DyU ja evu che ke jenA pradezeAnA samudAya banI zakatA nathI, mATe tene astikAya kahevAtuM nathI. mAtra kALa ja kahevAya che. jIvanA guNa upayoga, dharmAstikAyanA guNa gati sahAya, adharmAstikAyanA guNa sthitisahAya, AkAzanA guNa avakAza, pudgalanA guNa grahaNa, ane kALanA guNa navAne jUnuM karavAno che. : ajIvanA mukhya be bheda che : rUpI ajIva, ane arUpI ajIva. pudgala rUpI ajIva che. dharma, adharma, AkAza, ane kALa A cAra arUpI ajIva che.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 rUpI ajIvanA pAMsa trIsa bheda thAya che ane arUpI ajIvanA trIsa bheda thAya che. badhA maLIne ajIvanA pAMcase sAITha bheda pannavaNA Adi AgamAM kahyA che. dharmAstikAya :- A dravya caMda rAjalokamAM sarvatra vyApIne raheluM che. dravyathI dharmAstikAya eka che ane akhaMDa che. kSetrathI sarva lokAkAza vyApI che. kALathI anAdi anaMta che. pariNAmika bhAve bhAvathI varNa, gaMdha, rasa, spaza rahita che. arUpI che. acetana che arthAta jaDa che. guNathI gatisahAyaka che. pitAnI meLe gati karatAM jIne ane pudagalone dharmAstikAyanI sahAya che. dhamastikAya alekamAM nahi hovAthI alekamAM jIva ke pugala kaI jaI zakatuM nathI. mahAddhivaMta ane akhUTa zaktivALe deva paNa lekanA cheDe jaIne potAnA zarIranA hAtha, paga vagere kaI paNa avayavane alakamAM dAkhala karI zakatA nathI. kAraNa ke A dharmAstikAya kavya lokanA cheDA sudhI ja raheluM che. je jIva A manuSyalokamAM kevaLajJAna pAmI, chevaTe ganiSedha karI, zailezIkaraNa karI, sarvasaMvaracAritra
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 pAmI, bhagrAhI cAra aghAtI karmone khapAvIne, saMpUrNa zuddha thaIne, AtmAnA Urdhvagamana svabhAvane kAraNe ahIMthI eka samayamAM sAta rAja UMce kAgrasthAne pahoMce che. siddhipadane pAme che. AvA siddhAtmAonI anatI zakti hovA chatAM lokanA uparanA cheDe jaIne aTakI jAya che. AgaLa jaI zakatA nathI. kAraNa ke dharmAstikAya vinA jIva ke pudgalanuM halanacalana thaI zakatuM nathI. lekane aMta che paNa lokanI sarva dizAmAM rahelA alAkane aMta nathI. dharmAstikAyanI sahAya vinA jIva gati karI zakate heta te siddha thayelA AtmAo alakamAM pharyA ja karatA hota. emanuM sthAna-sthiti kayAMya niyata thaI zake ja nahi. kAraNa ke jIvane svabhAva Urdhva gativALe che. mAtra dharmAstikAyanI sahAyanA abhAve ja te Urdhva lekanA cheDe sthira thAya che. dharmAstikAya pote akriya hovAthI jIvane ane pudgalane cAlavAnI preraNA kare nahi, paNa teo pitAnI meLe cAlavAnI ke gati karavAnI taiyArI kare tyAre ja temAM sahAyaka thAya. jema pANImAM rahelAM
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 mAchalIo tathA AkAzamAM rahelAM paMkhIo jyAre cAlavuM-UDavuM hoya tyAre pANInI ane havAnI sahAya le che, tema che ane pugalo dharmAstikAyanI sahAyathI ja gati kare che. caida rAjaloka vyApI dharmAstikAyane aMdha kahevAya che. enA nAnA meTA vibhAgane deza kahevAya che. ane kevaLajJAnI bhagavatenI dRSTie jenA be vibhAga na thaI zake tevA sUkSmamAM sUkSma aMzane pradeza kahevAya che. dharmAstikAyanA A deza ane pradeza hamezAM skaMdhanI sAthe ja rahelA hoya che. I A pramANe dharmAstikAyane dravya, kSetra, kALa, bhAva, guNa, skaMdha, deza, pradeza A ATha bheda che. adharmAstikAya :-caMda rAjalokamAM dharmAstikAyanI jema vyApIne raDeluM ane dharmAstikAya jevaDuM ja bIju dravya adharmAstikAya che. te paNa arUpI che. dravyathI eka che. kSetrathI lokavyApI che. kALathI anAdi-anaMta che. bhAvathI rUpa, rasa, gaMdha, sparza rahita che. ane guNathI sthitisahAyaka che. arthAta jIva ane pugalane sthira rahevAmAM sahAya kare che.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21. jIve ane pudgale jema caMda rAjalokamAM gati kare che tema amuka amuka samaya sudhI sthira paNa rahe che. sthira thavAmAM teo A adharmAstikAya dravyanI sahAya le che. dhamastikAyanI jema adhamastikAyanA paNa skaMdha, deza, pradeza ema traNa bheda che. tethI tenA paNa dravya, kSetra, kALa, bhAva, guNa, skaMdha, deza, pradeza A pramANe ATha bheda thAya che. lokAkAzanA, dharmAstikAyanA, adharmAstikAyanA tathA pratyeka jIvanA pradeze asaMkhyAtA che. cAreyanA pradeza sarakhA che. asaMkhyAta pradezevALA lokAkAzamAM Ave anaMtAnaMta che. eka jIvanA Atmapradeze lokAkAzanA AkAzapradeza jeTalA ja che. nAnA-moTA savajInA Atmapradeza sarakhI saMkhyAmAM che. paraMtu jIvanA Atmapradezane svabhAva saMkoca ane vikAsa pAmavAne hovAthI, eka hajAra ejananA virATa zarIramAM paNa eTalA ja AtmapradezathI vyApIne rahe che ane aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA atyaMta nAnA zarIramAM paNa eTalA ja Atmapradezane samUha saMkocAIne rahI jAya che.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ - sasArI chu yuvI che. jemanI parAdhInatAne kAraNe temane koi dhamAM zarIra nAnuM maLe che, to kaI bhava ghaNuTuM maLe che. Ama saMsArI zarIra nAnuM-moTu maLyA karatuM hovAthI, emane Atmapradezane saMkoca ane vikAsa thayA kare che. paNa caMdame guNasthAnake caDIne zailezIkaraNa karyA pachI siddhipadane melA siddhAtmAonA Atmapradezane saMkoca-vikAsa thato nathI. niprakapu-sthira rahe che. akAzAstikAya - cha dravyomAM zuM AkAzadravya sahuthI vizALa che. kendravyathI eka che AkAza te badhe eka sarakhuM ja che. paNa bIjA pratyenA sahavAsane kAraNe ane abhAvane kAraNe ja tenA lokAkAsa' ane alokAkA evA be vibhAga che jeTalAM AkAzakSetramAM jIva dharma adharmI Adi dravyo maLIne rahelAM che, teTalA AkAzakSetrane lokakAza kahevAya che. ane je AkAzakSetramAM jIva Aphrione aAva che mAtra AkAza (khAlI jagyAe jas che, tene alAkAze kahevAya che. A AkAza dravya kSetrathI lokamAM A alokamAM vyApIne raheluM che.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 kALathI anAdi-anaMta che. svayaM siddha che, zAzvata che. bhAvathI rUpa, rasa, gaMdha, sparza rahita che. guNathI bIjA dravyone avakAza ApavAnA svabhAvavALuM che. lekAloka vyApta samagra AkAza eka akhaMDa skaMdharUpa che. deza eTale vibhAga. AkAzanA aloka vagere aneka vibhAgo gaNI zakAya. pradeza eTale skaMdha sAthe joDAIne rahelo avibhAjya aMza. lokAkozanA pradeza asaMkhyAtA che. alakAkAzanA pradeza anaMtA che. A pramANe AkAza dravyanA dravya, kSetra, kALa, bhAva, guNa, skaMdha, deza ane pradeza A ATha bheda che. alokAkAza ghaNuM moTuM che. lokAkAzathI anaMtagaNuM vizALa che. alokanI apekSAe loka ghaNo nA che. te alokanA anaMtamA bhAge che. lokanI cAre bAju sarva dizAomAM aloka vyApIne rahelo che. loka e alokarUpI vizALa makAnamAM laTakAvelA nAnakaDA geLA jevuM che. alokane AkAra polANavALA goLA jevo che. lokane AkAra nakkara goLA je . alokAkAzanI madhyamAM raheluM lokAkAzakSetra laMbAI, pahoLAI ne UMcAImAM asaMkhyAtA koTAkoTi yojana pramANa che. e sadA zAzvata che. potAnI meLe ja
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 raheluM che, paNa bIjA koInA AdhAre raheluM nathI. emAM jInuM paribhramaNa ane pugalonuM parivartana thayA kare che. kSaNe kSaNe navAM navAM rUpa karIne nAcatAM jIvo ane pudgalorUpI naTane nAcavAnI raMgabhUmIrUpa lokAkAza che. lokAkAza nIcethI paheluM che, vacamAM sAMkaDuM che, upara jatAM madhyamAM paheluM che ane chevaTe sAMkaDuM che. kALa :- cha dravyonI apekSAe chaThuM ane arUpI ajIva dravyonI apekSAe cothuM kALa nAmanuM dravya che. kALamAM samayano samudAya nahi hovAthI tene astikAya kahevAya nahi. pUrvane eka samaya vItI 'gayA pachI bIje samaya Ave. tethI samayano samUha bhege thaI zakatuM nathI. mATe enA skaMdha, deza, pradeza vagere bheda paDatAM nathI. vartamAna je eka samaya, te eka samayarUpa ja kALa dravya che. vatanA, pariNAma, kiyA ane parAparatva e kALano upakAra che. vatana eTale sarva padArthonuM te te samaye uttapatti Adi rUpe tevuM te. pariNAma eTale bAla, yuvAna, vRddha vagere bhinna bhinna avarathAo. kiyA eTale
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 pariNAmanuM rUpAtara, arthAt samaye samaye padArthomAM thato pheraphAra parva eTale moTApaNuM athavA jUnApaNuM. aparatva eTale nAnApaNuM athavA navIpaNuM. samaya, AvalikA, muhUrta, ahorAtra vagere kALa dravyanA vibhAge che. te vyavahAranayathI dravyarUpa che. dravyathI kALa anaMta samayarUpa che. kSetrathI cara tiSka vimAna (pharatAM caMdra, sUrya vagere) manuSyakSetrarUpa aDhIdvIpamAM ja hevAthI, kALa mukhyatayA manuSyakSetravata che. paraMtu lokamAM ane UrdhvalokamAM nArake ane devenA AyuSyanI gaNanA manuSya kSetravatI kALanA AdhAre ja thatI hovAthI e apekSAe kALadravyane kSetrathI cUda rAjalokavatI paNa kahevAya che. kALathI te anAdi-anaMta che. bhAvathI varNa, gaMdha, rasa, sparzathI rahita che. guNathI jIva, pudgala Adi dravyone nAnAM moTAM athavA navA janAM vagere batAvanAra che. enA skaMdha, deza, pradeza vagere bheda nahi hovAthI ane te vartamAna eka samayarUpa ja hevAthI kALanA dravya, kSetra, kALa, bhAva, guNa ane samaya e cha bhedo thAya che. dharmAstikAyanA ATha, adharmAstikAyanA ATha, AkAzAstikAyanA ATha ane
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 kALanA che, Ama badhA maLIne cAra arUpI ajIva dravyanA trIsa bheda thAya che. kALa e dravya che. navuM-jUnuM karavArUpa vatanA e ene guNa che. vartamAnakALa, bhUtakALa, bhaviSyakALa, sUryodayakALa, bAlyakALa, taruNakALa vagere enA paryAya che. vastu kayAre banI, bane che, ke banaze enI khabara kALathI paDe che. jenazAstro pramANe kALanA mApa nIce mujaba che. kALanuM mApa samayathI mAMDIne pudgala parAvarta sudhI samaya-saithI jaghanya, sUkSmamAM sUkSama kALa eTale samaya. koI yuvAna mANasa atyaMta jIrNa vastra phADe tyAre eka taMtuthI bIjo taMtu phATavAmAM vacce asaMkhya samaya vItI jAya che. kevaLajJAnInI dRSTie paNa jenA be vibhAga na thaI zake tevA nAnAmAM nAnA kALanA vibhAgane samaya kahevAya che. AvalikA-AvA asaMkhya samayanI eka AvalikA thAya che. atyAranA kALanA mApanI sAthe sarakhAvIe te eka miniTamAM 349pa25 3 AvalikA thAya.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37. kSullaka bhava-256 AvalikAne eka kSullaka bhava thAya. zvAsevAsa-17LA (17 3!) kSullakabhavane eka zvAsecachavAsa thAya. zvAse chUvAsa eTale prANa. stoka - hRSTa-puSTa yuvAnanA sAta prANane eka stoka thAya. lava - sAta stokane eka lava thAya. mudda-77 lavanuM eka muhUta thAya. 16777216 AvalInuM athavA be ghaDInuM athavA 48 miniTanuM paNa eka muhUrta thAya. nava samayathI mAMDIne mahatamAM eka samaya ocho rahe tyAM sudhInA kALane aMtamuhUrta kahevAya. ahorAtra-ahorAtra eTale rAtri sahitane divasa. 30 muhUta athavA 60 ghaDI athavA 24 kalAkane eka ahorAtra arthAt divasa kahevAya. pakSa- 15 divasanuM eka pakSa arthAt pakhavADiyuM thAya. mAsa-be pakSane eka mAsa thAya. Rtu-be mAsanI eka Rtu thAya.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 ayanatraNa RtunuM athavA cha mAsanuM eka ayana thAya. (dakSiNAyana ane uttarAyaNa nAmanA e ayana che). varSa -e ayananu athavA 12 mAsanu eka varSa thAya. yuga-pAMca vanA athavA 60 mAsane athavA 1830 divasanA eka yuga thAya. pUrvAMga-84 lAkha varSoMnu eka pUrvAMga thAya. pU-84 lAkha pUrvAMganuM athavA 70560 abaja (70560000000000) varSanu eka pUrva thAya. pApama-palya eTale kUvA ane upamA eTale sarakhAmaNI. kUvAnI upamA dvArA samajAvAtA kALa te paceApama kALa. utsedha AMgulanA mApathI eka yeAjana lAMbe, paheALA, UMDA ne gALAkAra kUvA hAya, temAM sAta divasanA janmelA yugalika manuSyanA athavA gheTAnA atyaMta pAtaLA evA vALanA saMkhyAtA TukaDA karIne tenAthI kUvA evA khIcAkhIca bharyAM hAya, evA DAMsI ThAMsIne bharyAM hAya ke tenA uparathI cakravatInI Akho senA cAlIne javA chatAM temAMnA vALa talamAtra paNa
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39, dabAya nahi, evA ne evA ja nakkara rahe. AvI rIte vALathI ThAMsIne bharelA kUvAmAMthI dara se varase eka TukaDo kADhatAM kUve jyAre saMpUrNa khAlI thAya tyAre bAdara addhA pApama kALa thAya. sUkama addhA palyopama kALa te tenAthI ghaNuM maTe che. e sUma addhA palyopama kALathI jenA AyuSyanI gaNatarI thAya che. eka aMgula pramANa laMbAIvALA vALanA 20 lAkha, 97 hajAra, 1para TukaDA thAya. tene teTalI ja saMkhyA vaDe eTale 20,97,15ra nI saMkhyA vaDe guNavAthI pratara aMgula pramANa jagyAmAM samAya teTalA TukaDA vALanA thAya. te saMkhyAne paNa 20,97,15ra vaDe guNavAthI ghana aMgula pramANa jagyAmAM samAya teTalA TukaDA vALane thAya. tene 96 vaDe guNavAthI zreNuM dhanuSya pramANa jagyAmAM samAya teTalA TukaDA vALanA thAya. tene paNa 96 vaDe guNavAthI pratara dhanuSya pramANa jagyAmAM samAya teTalA TukaDA vALanA thAya. tene paNa 96 vaDe guNavAthI ghana dhanuSya pramANa jagyAmAM samAya teTalA TukaDA vALanA thAya. ene 2000 vaDe guNavAthI zreNi gAu
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANa jagyAmAM samAya teTalA TukaDA vALanA thAya. ene 2000 vaDe guNavAthI pratara gAu pramANa jagyAmAM samAya teTalA TukaDA vALanA thAya. ene paNa 2000 vaDe guNavAthI ghana gAu pramANa jagyAmAM samAya teTalA TukaDA vALanA thAya. ene cAra vaDe guNavAthI zreNuM jana pramANa jagyAmAM samAya teTalA TukaDA vALanA thAya. ene paNa cAra vaDe guNavAthI pratara pejana pramANa jagyAmAM samAya teTalA TukaDA vALanA thAya. ene paNa cAra vaDe guNavAthI ghana jana pramANa jagyAmAM samAya teTalA TukaDA vALanA thAya. A ko goLAkAra hovAthI chelle je aMkasaMkhyA Ave tene 19 vaDe guNIne 24 vaDe bhAgavI. A pramANe karavAthI 29 AMkaDA upara nava mIMDAvALI aMkasaMkhyA Avaze. ATalA vALanA TukaDA eka ejana lAMbA, pahoLA ne UMDA kUvAmAM samAya che. A kUvAnuM mApa ubheMdha AMgulanA jana pramANe samajavuM. asaMkhyAtA pUrva athavA asaMkhyAtA varSa eTale eka pApama.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgaropama - sAgaranI sAthe jenI sarakhAmaNI karI zakAya athavA sAgara jeTale meTo kALa vibhAga te sAgaropama kALa. kareDanI saMkhyAne karaDa vaDe guNavAthI je saMkhyA Ave tene keDIkeDI kahevAya. AvA daza ke DAkaDI pApamane eka sAgarepama thAya. avasarpiNI - daza kaDAkaDI sAgaropamanI eka avasarpiNuM thAya. utsarpiNa - tevI ja rIte utsarpiNa paNa daza keDAcheDI sAgaropamanI thAya. kALacaka- avasarpiNa ane utsarpiNI baMne maLIne arthAt vIza keDAkoDI sAgaropamanuM eka kALacaka thAya. pudgalaparAvarta - anaMta kALacake pasAra thAya tyAre eka pudgala parAvarta kALa thAya. bhUtakALa - anaMtA pudgala parAvarta pramANa che. bhAvikALa - te paNa anaMtA pudgala parAvartana pramANa che. savakALa - bhUta, bhAvI ane vartamAna traNeya kALa maLIne sarvoddhA arthAt sarvakALa kahevAya che.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekathI bAra sudhInA AMkaDA batAvatA ghaDiyALanA DAyalamAM jamaNI bAju ane DAbI bAju 6/6 AMkaDAne eka eka vibhAga paDe che, tema kALacakramAM paNa avasarpiNI ane utsapiNuM rUpa be vibhAga paDe che. te baMne vibhAgamAM 6/6 ArA hoya che. "Are eTale kALa vibhAga. avasarpiNI kALa eTale Utarato athavA paData kALa ane utsarpiNI kALa eTale vRddhi pAmate athavA caDate kALa. avasarpiNI kALamAM dareka vastunI keme kame hAni thAya che ane utsapiNI kALamAM dareka vastunI keme krame vRddhi thAya che. avasarpiNI kALanA 6 ArA 1 - pahelA Are suSamasuSama nAmane sukha bharapura ane cAra keDIkeDI sAgaropamane hoya che. temAM manuSyanuM dehapramANa 3 gAunuM hoya che, AyuSya 3 palyopamanuM hoya che ane zarIramAM 256 pAMsaLIo hoya che. manuSya vARSabhanArAca saMghayaNa ane samacaturastra saMsthAnavALA hoya che. strI ane purUSanuM yugala sAthe janme che. teo apa IcchA ane alpa kaSAyavALA hoya che. daza prakAranA kalpavRkSe temanI IcchAo pUrNa kare che. temane ja nahi paNa traNa traNa divasanA aMtare AhAranI IcchA thAya che.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 kalpavRkSanAM phaLa khUba ja rasakasavALAM hAvAthI tuveranA dANA pramANe AhAra karavA mAtrathI temane tRpti thaI jAya che. peAtAnA AyuSyanA cha mAsa bAkI rahe tyAre yugalinI eka putra-putrIrUpa yugalane janma Ape che ane 49 divasa sudhI tenu` pAlana-poSaNa kare che. pachI navu` yugala svAvala'khI thaine svataMtrapaNe vicare che. AyuSya pUrNa thaye mAtApitA chIMka ke bagAsuM AvatAM vinA kabje dehatyAga karIne alpa viSaya-kaSAyane kAraNe devagati pAme che. tsu 2 - khInne Are paNa suSama nAmanA, sukha bharapUra ane traNa kADAkoDI sAgaropamanA dvAya che. deha, buddhi, baLa, AyuSya, pRthvI vagerenA rasakasa Adi tathA sArabhUta padArthonA guNAmAM uttarAttara hAni thAya che. A bIjA ArAmAM manuSyanu dehapramANa 2 gAunu hAya che, AyuSya 2 paLyeApamanu hAya che ane zarIramAM pAMsaLIe 128 heAya che. temane AhAranI icchA e be divasanA AMtare thAya che ane kheAra pramANu AhAra karavA mAtrathI tRpti thai jAya che. cha mAsa AyuSya bAkI haiAya tyAre janmatAM putra-putrIrUpa yugalanuM pAlana 64 divasa sudhI kare che. AyuSya " pUrNa thaye mAtApitA vinA kaSTa dehatyAga karIne devagati pAme che.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 - trIje Are suSamaduHSama nAmane ane be keDIkeDI sAgaropamane hoya che. AmAM sukha ghaNuM hoya che ane sAthe thoDuM duHkha paNa hoya che. A trIjA ArAmAM manuSyanuM dehapramANu 1 gAunuM hoya che, AyuSya 1 palyopamanuM hoya che ane zarIramAM pAMsaLIo 64 hoya che. temane AhAranI IcchA eka eka divasanA aMtare thAya che ane AMbaLA pramANa AhAra karavA mAtrathI tRpti thaI jAya che. cha mAsa AyuSya bAkI hoya tyAre janmatAM putra-putrIrUpa yugalanuM pAlana 79 divasa sudhI kare che. AyuSya pUrNa thaye mAtApitA vinA kaTe dehatyAga karIne devagati pAme che. 4- ethe Are du:SamasuSama nAma ane 42 hajAra varasa jemAM ochAM che evA eka kaDAcheDI sAgarepamano hoya che. A cothA ArAmAM duHkhanuM pramANa vadhI jAya che ane sukhanuM pramANa ghaTI jAya che. trIjA ArAnA jyAre 84 lAkha pUrva, traNa varSa ane sADA ATha mAsa bAkI rahe rahe che tyAre prathama tIrthakarano janma thAya che. paDatA kALanA prabhAve kalpavRkSano mahimA dhIme dhIme naSTa thatuM jAya che. dhAnyanI utpatti te cAlu ja hoya che, paNa ka5vRkSanAM phaLa maLatAM hoya tyAM sudhI leke dhAnya khAtAM
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI. jyAre kalpavRkSanAM phaLa maLatAM baMdha thAya che tyAre loke kAcuM dhAnya khAvA lAge che. atyaMta sArA kALamAM ane atyaMta kharAba kALamAM ba.dara agnino abhAva hoya che. avasapanA ja ArAnA cheDe tathA cethA ane pAMcamA ArAmAM bAdara ani hoya che. utsarpiNInA bIjA ane trIjA ArAmAM tathA cethA ArAnI zA AtamAM popamanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa kALa sudhI bAdara agni hoya che. bAkInA ArAmAM bodara anino abhAva hoya che. agninA abhAve leke kAcuM dhAnya khAvA lAge che. paNa tenAthI temane ajIraNa thAya che. pachI prathama tatha kare batAvelA upAya mujaba, dhAnyane muThThI ane bagalamAM rAkhI zarIrtI garamI ApavA dvArA tathA pANIthI palALavA dvArA tene supAcya banAvIne khAya che. Ama chatAM paNa temane ajIraNa thAya che. chevaTe trIjA ArAnA aMta bhAge jaMgalamAM jhADanI DALIo paraspara ghasAvAthI jyAre bAdara agninI utpatti thAya che, tyAre yugalika manuSyanI vinaMtithI prathama tIrthakara (sAdhu thavA pUrve) prathama rAjA bane che ane lekene kuMbhakAranuM prathama zilpa zIkhave che. tethI leke mATInAM vAsaNo banAvatAM zIkhe che ane temAM agni dvArA dhAnya pakAvIne khAya che. tyAra pachI prathama rAjA (tIrthakara prajAnA hitane mATe temane lehakAra vagerenA bIjA zipa paNa zIkhave che. temaja strIonI 64 kaLA
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 ane puruSAnI 72 kaLAe paNa zIkhave che. tena thI leke sArI rIte jIvana jIvatAM thAya che. prathama tI karanA nirvANa bAda traNa varSa ane sADA ATha mAsa vItyA pachI ceAthA ArAnI zarUAta thAya che. putra-putraurUpa yulikAnI utpatti adha thAya che. 24 tIrthaMkara, 12 cakravartI, 9 vAsudeva, 9 prativAsudeva ane 9 baLadeva A pramANe 63 zalAkApuruSAmAMthI prathama tIru ane prathama cakravartI trIjA ArAne aMte thAya che ane bAkInA zalAkA -puruSa! cothA ArAmAM thAya che. - cothA ArAnA traNa varSa ane sADA ArDa mAsa AkI raDe tyAre 24 mA arthAt chellA tIrthaMkaranu nirvANa (meAgamana) thAya che. 5 - aMtima tIrthaMkaranA nirvANa bAda traNa varSa ane sADA ATha mAsa arthAt 89 pakhavADiyA vItyA pachI ceAthe Are pUrNa thAya che ane duHkhama nAmano 21 hajAra varasano pAMcamA Are zarU thAya che. pAMcamA ArAnI zarUAtamAM manuSyanA dehanu pramANu cha hAthanu hoya che, AyuSya 125 varSanu hAya che ane zarIramAM pAMsaLIe 16 hAya che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 temano AhAra aniyata hoya che. dhAnyamAM rasakasanI hAni thavAthI AhAranuM pramANa ghaNuM vadhI jAya che. - pAMcamA ArAnA aMtaparyata eTale 21 hajAra varSa sudhI bhagavAna mahAvIradevanuM zAsana cAlavAnuM che. temAM anekavAra zAsananI caDatI-paDatI thavAnI che. lokenA hadayamAM uttarottara kaeNdha, mAna, mAyA, lobha e cAreya kaSAyanI vRddhi thaze. AhAra, nidrA, bhaya, maithuna, parigraha Adi saMjJAonuM jera paNa khUba vadhatuM jaze. lokomAM paraspara kaleza, kaMkAsa, mArAmArI AdinuM pramANa vadhaze. viSayAsakti khUba vadhI jaze. kulIna strIo paNa ziyaLabhraSTa thaze. hInakuLamAM janmelA mANase rAjA thaze ne uttamakuLamAM janmelAone temanuM dAsapaNuM karavuM paDaze. rAjAo yama jevA kara banaze. dhamarasika jIvane janma hInakuLamAM thaze. loke lobhI, lAlacU , kaMjUsa, ane nirdaya thaze. hiMsAnI vRddhi thaze. zudra jatuonI utpatti dinapratidina vadhatI jaze. duHkALa ghaNuM paDaze. mata-matAMtaro ane mithyAmato phAlaze phUlaze. loke satvahIna banaze saMyamIone kaSTa paDaze ne pAkhaMDIonI pUjA vadhaze. vinaya, viveka, kSamA, dayA, saraLatA, sadAcAra Adi guNonI uttarottara hAni thaze ane dezanI vRddhi thaze. AvA kaparA kALamAM paNa ArAdhaka AtmAo aneka kaSTo veThIne jinazAsanane TheTha pAMcamA ArAnA aMta sudhI jayavaMtu rAkhaze.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 pAMcamA ArAnA aMte jinazAsananA aMtima AcArya dusahasUrI thaze ane aMtima sAdhvI phazuzrI thaze. vimalavAhana nAme aMtima rAjA thaze. pAMcamA ArAnA aMte sAta jAtanA kharAba pANuMvALA varasAda sAta sAta divasa sudhI eTale kula 49 divasa sudhI sAMbelAnI dhAre satata varasaze. tenAthI pRthvInA rasakasa nAza pAmI jaze. AkhA bharatakSetranI jamIna evI kharAba thaI jaze ke temAMthI ghAsanuM eka taNakhaluM paNa UgI zake nahi. zahera, nagara, gAma, jhADa-pAna, makAno vagere saMpUrNa nAza pAmI jaze. bAdara agni paNa nAza pAmI jaze. moTA bhAganA mANaso ane pazu-paMkhIo maraNa pAmaze. garbhaja manuge ane gabhaja pazu-paMkhIo mAtra bIja rUpe jIvaMta raheze. zAzvata e zaMtrujaya parvata paNa mAtra sAta hAtha pramANa raheze. - pAMcamo Aro pUrNa thatAM 21 hajAra varasano duHSamaduHSama nAmano chaThTho Are zarU thaze. te atyaMta duHkhadAyaka haze. temAM divase jAne bALI nAkhe tevo sakhata tApa paDaze ane rAtre prANIonA gAtrane baraphanI jema thIjAvI de tevI bhayaMkara ThaMDI paDaze. gAma, nagara, makAna, kilA vagereno sarvatra nAza thayelo hovAthI, vaitAdya parvatathI uttara ane dakSiNe gaMgA ane siMdhu nadInA sAmasAmA kinArA upara
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 36-36 maLIne je 72 khIlA (guphA) che, temAM jarUpe acelA manuSya strI-puruSa! ane pazuo vasavATa karaze ane pakhIe vaitADhya parvata upara nivAsa karaze. chaThThA ArAmAM manuSyanA dehanuM pramANa 1 hAthanuM (be veMtanu) hAya che, AyuSya 20 varSInu hAya che ane zarIramAM pAMsaLIe mAtra ATha ja hAya che. temane AhAranI IcchA amaryAdita haiAya che. ghaNu khAvA chatAMya tRpti thatI nathI. dhAnyanA abhAve temane mAchalAM khAine ja jIvavu paDaze. sUrya atyaMta tapatA hovAne kAraNe tee divase khIlanI bahAra nIkaLI zakaze nahi. zAzvatI gagA ane siMdhu nadInA gADAnA cIlA pramANa pANInA pravAhamAMthI, khIlavAsI manuSye rAtre mAchalAM vagere jalacara jIvAne pakaDIne kinArAnI retImAM dATaze. tyAM divasanA praca'Da tApathI baphAI-zekAI gayA pachI bIje divase rAtre tenu bhakSaNa karaze. Ama te mAMsAhArI, rAtrieAjI, paraspara kaleza-kaMkAsavALAM, dIna, hIna, duLa, durvAdhI, rAgathI bharelA, apavitra ne pazuonI jema nagna zarIravALA, temaja mA-mahena-dIkarI pratyenA ucita viveka vagaranA thaze. mAtra cha varSoMnI vaye ja bhUMDaNanI jema strIe ghaNAM bALakone janma ApIne ghaNuM kaSTa veThanArI thaze. dha ane puNya rahita
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 atyaMta pApI ane duHkhI jIvana pUrNa karIne, pApAnubaMdhI pApanA prabhAve, chaThThA ArAnA jI prAyaH naraka ke tiryaMca gatimAM janArA thaze. chaThThA ArAmAM ApaNe janma nivAravA mATe jIvanaparyata mAMsAhAra, rAtribhojana, kaMdamULabhakSaNa, mahAArabhasaMmAraMbha ItyAdi pApono tyAga ane dharmaparAyaNa jIvana jIvavuM jarUrI che. anyathA mAMsAhAra, rAtribhejana ityAdi pApanA prabhAve chaThThA ArAmAM janmyA te anubaMdhavALA pApa baMdhAye jaze ane naraka-tiryaMcagatinA bhayaMkara duHkhanI paraMparA sajaI jaze. chaThTho Are pUrNa thatAM avasarpiNa kALanI samApti thAya che ane utsarpiNI kALanI zarUAta thAya che. upaNukALanA cha Are 1 - utsarpiNI kALane pahelo A 21 hajAra varasane duHSamaduHSama nAmane heAya che. te avasarpiNuMkALanA chaThThA ArA samAna jANa. pharaka eTale ke AmAM duHkhanI hAni temaja prANuonA AyuSya, dehapramANa ane sArabhUta padArthonA guNonI ane zubha bhAvanI uttarettara vRddhi thatI rahe che.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa1 2 - bIje Are duHSama nAmane 21 hajAra varasane hoya che. temAM sAta jAtanA sArA pANIvALA varasAda sAta sAta divasa sudhI eTale kula 49 divasa sudhI sAMbelAnI dhAre satata varase che. tenAthI dharatInI uSNatA ane durgadha dUra thAya che. temAM snigdhatA Ave che ane rasakasa vadhe che. 24 prakAranA dhAnya ane jhADa-pAna, phaLa-phUla Adi bIjI vanaspatio UgavA lAge che. tethI bIlavAsI loko dhIme dhIme phaLAdikane AhAra karatAM thAya che. A khorAka sAro ne svAdiSTa lAgavAthI teo mAMsAhArano tyAga kare che. temanAM hadaya dayALu bane che. deSa ane duHkhanI hAni temaja guNa ane sukhanI vRddhi thatI rahe che. avasarpiNI kALanA pAMcamA ArA jevA rIta-rivAja thaI jAya che. - 3 - trIjo Aro duHSamasuSama nAmano ane 42 hajAra varasa jemAM ochA che, evA eka keDIkeDI sAgaropama pramANu kALano hoya che. te avasarpiNIkALanA cothA ArA samAna jANa. trIjA ArAnA traNa varSa ane sADA ATha mAsa vItyA pachI prathama tIrthakarano janma thAya che. temanuM AyuSya, dehamAna vagere avasarpikALanA 24 mA eTale chellA tIrthakaranI samAna hoya che. chellA tIrthakara ane chellA cakavartI sivAyanA zalAkApuruSono janma A trIjA ArAmAM thAya che. chellA tIrthakara ane chellAM
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. cakravatI cethA ArAnI zarUAtamAM thAya che. chellA tIrthakaranuM AyuSya, dehamAna vagere avasarpiNI kALanA prathama tIrthaMkaranI samAna jANavuM. AmAM uttarottara deSa ane duHkhanI hAni temaja guNa ane sukhanI vRddhi thatI rahe che. 4 - Aro suSamaduHSama nAmano ane be keDIkeDI sAgaropama pramANa kALane hoya che. te avasarpiNI kALanA trIjA ArAsamAna jANa. cothA ArAnA 84 lAkha pUrva uparAMta traNa varSa ane sADA ATha mAsa vItyA bAda 24 mA tIrthaMkaranuM nirvANa (mokSagamana) thAya che. bAramA cakavatI paNa AyuSya pUrNa kare che. tyAra pachI pApamanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa kALa vItyA bAda daza prakAranA kalpavRkSanI utpatti thavA mAMDe che. tenAthI manuSyanI ane pazu-paMkhIonI IcchA pUrNa thAya che. loko kAmadhaMdhA cheDI de che. putra-putrInA yugalo utpanna thavA mAMDe che. bAdara agni ane dharmane vicacheda thAya che. tethI yugaliyA akarmabhUmInA yugalike jevA banI jAya che. 5 - pAMcame Are suSama nAmano ane traNa keDIkeDI sAgaropama pramANa kALano che. te avasarpiNakALanA bIjA ArA samAna jANe. AmAM varNAdi zubha paryAnI vRddhi jANavI.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa3 ( 6 - chaThTho Are suSamasuSama nAmane ane cAra keDIkeDI sAgaropama pramANa kALane che. te avasarpiNIkALanA prathama ArA samAna jANa. AmAM varNAdi zubha paryAyonI vRddhi anaMtaguNI jANavI. A pramANe cha ArAnA maLIne daza keDIkeDI sAgarepama pUrNa thatAM utsarpiNIkALa samApta thAya che. nava keDIkeDI sAgaropama avasarpiNI kALanA ane nava keDIkeDI sAgaropama utsarpiNI kALanA, baMne maLIne 18 keDIkeDI sAgaropama sudhI bhArata ane aravatakSetramAM dharmane abhAva hoya che. pudagala-parAvata kALa anaMtA kALacakAne eka pula parAvata kALa thAya. A pula parAvata kALa dravya, kSetra, kALa, bhAva ema cAra prakArano che. te darekanA paNa sUkSma ane bAdara ema be bheda hovAthI pagalaparAvarta- kALanA kula ATha bheda thAya che. (1) bAdara dravyapudgalaparAvatakALa :1 - audArika, 2 - vaikiya, 3 - taijasa, 4 - bhASA, 5 - zvAsozvAsa, 6 - mana, 7 - kAma Na A pramANe sAta prakAranA pagalonI vargINA jagatamAM rahelI che. A sAta prakAranI vagaNarUpa banIne rahelA jagatanA
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 ma pudgalone, keAi eka jIva grahaNa karIne mUke, temAM je kALa jAya tene khAdara dravyapudgalaparAva kALa kahevAya. (2) sUkSma dravyapudgalaparAvata kALa :- jagatanA sa pudgalone sAtamAMnI kAipaNa eka prakAranI vaNAnA pudgala rUpe, kAi eka jIva grahaNa karIne mUke, temAM je kALa jAya tene sUkSma dravyapudgalaparAva - kALa kahevAya. A sUkSma dravyapudgalaparAvartI kALanA A pramANe sAta bheda thAya cheH 1 - audArika sUkSma dravyapudgalaparAvata kALa, 2 - vaikriyasUkSmadravyapuddagalaparAva kALa, 3 - taijasasUmadravyapudgalaparAvata kALa, 4 - kANusUkSmadravyapuddagalaparAvata kALa, 5 - zvAseAzvAsa sUkSmadravyapugalaparAva kALa, 6 - bhASAsUkSmadravyapuddagalaparAva kALa, 7 - manasUkSmadravyapudgalaparAvata kALa. audyArikasUkSmadravyapuddagalaparAva kALa :- jagatamAM jeTalA paNa puddagalo che te badhAyane audArika vaNA rUpe ja keAi eka jIva grahaNa karIne mUke, emAM jeTaleA kALa jAya eTalA kALane audArikasUkSmadravyapudgalaparAvata kALa kahevAya. atyAre samasta jagatamAM jeTalA puddagalo che te badhA uparokta sAta, uparAMta AhAraka vaNA Ama ATha vaNArUpe che, temaja vaNA vagaranA paNa che. Ama audArika
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 sivAyanI anya vaNArUpe rahelA ane varganA vagarane A badhA pudgale jyAre jyAre audArika pudgala vargaNA rUpe thAya, tyAre tyAre ke eka jIva te badhAne audArika pudgalarUpe grahaNa karIne mUke, AvI rIte jagatanA sarva pudagalone auda rika pudgalarUpe grahaNa karIne mUkavAnuM kAma pUruM thAya tyAre audArikasUkama dravya pudgala parAvatakALa thayo kahevAya. AvI ja rIte vaikriya, tejasa Adi bAkInI vagaNa mATe paNa samajI levuM. audArika vagaNAmAM jIva ochA pudgalene grahaNa karatA hovAthI, upara je sAta prakAranA kALa batAvyA, temAMthI audArika sUkSma dravya pudgalaparAvartanamAM kALa sauthI vadhAre lAge. (3) bAdara kSetrapugalaparAvartakALa :- caMda rAjalakamAM rahelA sarva AkAza pradezone, kama vinA maraNa vaDe sparzatAM eka jIvane jeTale kALa lAge teTalA kALane bAdara kSetrapugalaparAvatakALa kahevAya. (4) sUkSma kSetrapudgalaparAvartAkALa :- cAda rAjakanA sarva AkAza pradezone kamasara pradeza pradeze maraNa pAmavA vaDe karIne sparzatAM eka jIvane eTale kALa lAge teTalA kALane sUma kSetrapugalaparAvatakALa kahevAya samakRtvanI prApti pachI jIvane
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa mekSamAM javAmAM je utkRSTa kALa lAge, te A sUkSma kSetrapudgalaparAvata kALanA kAMIka UNA evA adha bhAga samajavA. eka aMzula mAtra AkAza kSetranA pradezeAne khAlI karatAM asakhyAtI utsarpiNI--avasarpiNI jeTalA samaya lAge che. (5) Adara kAlapuddagalaparAvata kALa :- kALacakranA sava samayeAne krama vinA maraNathI sparza karatAM jeTale kALa lAge teTalA kALane bAdara kAlapudgalaparAvata - kALa kahevAya. (6) sukSma kAlapudgalaparAvata kALa :- kALacakranA sa samayeAne kramasara maraNathI sparzI karatAM jeTale kALa lAge teTalA kALane sUkSma kAlapudgalaparAva - kALa kahevAya. (7) khAdara bhAvapudgalaparAvata kALa :- rasakha'dhanA sarva adhyavasAya sthAnakAne krama vinA maraNathI spezI rahevAmAM je kALa lAge, te kALane mAdara bhAvapurdUgalaparAvata kALa kahevAya. (8) sUkSma bhAvapurvAMgalaparAvata kALa : rasabaMdhanA sarva adhyavasAya sthAnakAne kramasara maraNathI spI rahevAmAM je kALa lAge, te kALane sUkSma bhAvapurdUgalaparAvata kALa kahevAma.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 Aja sudhImAM anaMte kALa AtmAnI ajJAna dazAne kAraNe sa`sAranI rakhaDapaTTImAM pasAra thaI gaye che. have vizuddha tattvajJAnanA niLa prakAza pAmI, zraddhAsa panna, cAritravAna, AtmajJAnI banIne, saMsAranI rakhaDapaTTIne ata lAvIne ApaNe zAzvatasukhane pAmIe. [6] pudgala dravya :- pudgala dravya e arUpI ajIva dravya che. te varNa, gaMdha, rasa, sparzI ane saMsthAna eTale AkRtivALuM che. kRSNa-kALA, nIla-lIlA, rakta-rAtA, pIta-pILe, zveta-dhoLA ema vaNu pAMca prakAre che. surabhi-sugaMdha,durabhi-durgaM dha ema gaMdha e prakAre che. tikta-kaDavA, kaTu-tIkhA, kaSAya-tUrA, Amla --ATA, madhura-mIThuM ema rasa pAMca prakAre che. zIta-ThaMDA, uSNu-garama, guru-bhAre, laghu-haLavA, mRdu-kAmaLa, khara-kaThora, snigdha-cIkaNA, rukSa-lakheA ane sparza ATha prakAre che. catra-traNa khUNAvALA, caturasa cAra khUNAvALe, Ayata-lAMbe, vRtta thALI jevA gALa, parima`Dala -cUDI jevA geALa ema sasthAna pAMca prakAre che.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pramANe varNa, gaMdha, rasa, sparza ane saMsthAnanA maLIne 25 bheda thAya che. e badhA pudgala dravyanA bheda che. ene kAMIka vistArathI samajAvavA mATe enA pa30 bheda kahyA che. varNanA mukhya bheda pAMca kahyA. te darekanA avAMtara bheda vIsa vIsa hovAthI pAMceya varNanA avAMtara bhedo maLIne eka se bheda thAya che. gaMdhanA mukhya bheda be kahyA. te darekanA avAMtara bheda trevIsa trevIsa hevAthI kula chetAlIsa bheda thAya che. rasanA mukhya bheda pAMca kahyA. te darekanA avAMtara bheda vIsa vIsa hovAthI kula eka se bheda thAya che. sparzanA mukhya bheda ATha kahyA. te darekanA avAMtara bheda trevIsa trevIsa hovAthI kula ekase ne cerAsI bheda thAya che. pAMca prakAranA saMsthAnanA vaNuM-gaMdha-rasa-sparzana vIsa vIsa avAMtara bhedo maLIne kula eka se bheda thAya che. 100+46+100+184+100=530 Ama pudagala svarUpa rUpI ajIvanA avAMtara bheda sahita kula pAMcase ne trIsa bheda thAya che.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 59 cAra arUpI ajIvanA trIsa ane eka rUpI ajavanA pAMcase ne trIsa maLI, ajIvatavanA kula pAMcaso ne sAITha bheda zrI AgamAdi zAstromAM kahyA che. dravyathI pagala dravyo anaMtA che. zretrathI savalaka vyApI che. kALathI anAdi-anaMta che. bhAvathI varNa, gaMdha, rasa, pazu sahita che. guNathI pudgala dravya pUraNa galana svabhAvavALuM che. pUraNa eTale ekaThA thavuM ane galana eTale chUTA paDavuM athavA vikharAI javuM. pudgala dravyanA kaMdha,, deza, pradeza ane paramANu ema cAra mukhya bheda che. lokAkAzamAM pudgalanA namudAyathI banelA anaMtA che. kaMpanI sAthe halA nAnA nAnA kApita vibhAgone deza kahevAya che. kaMpanI sAthe rahelA pudgalanA nAnA aMzane pradeza kahevAya che. chUTA rahelA athavA chUTI paDelA pada mAlanA aMzane paramANu kahevAya che. zarIra, mana, vI, vastra, AbhUSaNa, vAsaNa, khAvA-pIvAnA padArtho, ghara, dukAna, khetara, Tebala, khurasI, gAma, nagara, jhADa, pAna, parvata, paththara vagere sarva pudgalenA samudAyarUpa kahe che. sukha-duHkhanAM sarva sAdhana pula dharUpa che. sukha-duHkhanA mULabhUta atyaMtara sAdhana rUpa je kama, te paNa pudgala skane samudAya che. prakAza, prabhA, chAyA, aMdhakAra, zabda vagere pudgala
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 che. je kAMI najare dekhAya che ane indriyethI anubhavAya che, te sarva pudgala ja che. - pAMceya ajavanA pAMcase ne sAITha bheda kahyA. saMkSepathI ene samAveza caMda bhedamAM paNa karavAmAM AvyuM che. dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAyanA pratyekane skaMdha, deza ane pradeza ema traNa traNa bheda che ane kAlane samayarUpa eka bheda che. ema dasa bheda arUpI ajIvanA kahyA che. pudgala, skaMdha, deza, pradeza ema cAra bheda rUpI ajIvanA maLIne caMda bheda ajIvanA kahyA che. ajIva, acetana, jaDa vagere zabda eka ja arthavALA che. AkhuM jagata cetana ane jaDa ema be padArthomAM vahecAyeluM che. jaDanA anAdikALanA sagathI cetana evA AtmAnuM paribhramaNa thayA kare che ane enuM ja nAma saMsAra che.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 jamUdrIpa ane lavaNusamudra ja madhyaleAka athavA tirthyalekanA kendramAM eka lAkha jojana UMcA meruparyaMta Avele che. tenI AjubAju eka lAkha yAjana pramANa vyAsa (paheALAi) vALA thALI jevA gALa 'budvIpa nAmanA dvIpa Avele che. jenI cAre bAju samudranuM pANI rahelu hAya tene dvIpa kahevAmAM Ave che. A ja buDhIpa pUrvathI pazcima tarapha lAMbA evA cha kulira eTale mahApatethI sAta mahAkSetramAM vaheMcAi jAya che. jyAM manuSyeAnAM janma-maraNa thatAM hoya evA rasthAnane kSetra kahevAya che. sAta mahAkSetro (1) bharata kSetra-dakSiNa dizA mAju sauthI cheDA upara AvelA kSetrane bharatakSetra kahevAya che. A bharatakSetranI pUrva, pazcima ane dakSiNa A traNa dizA tarapha baMgaDI jevA AkAravALA lavaNa samudra Avele che ane uttara dizAmAM bharatakSetranI hada pUrI karanAre eka seA jojana UMcA laghu himavaMta nAmanA pata AvelA che. bharatakSetranA madhya bhAgamAM pUrvathI pazcima tarapha lAMkhe| ane pecIsa jojana UMcA evA
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaitAdraya nAmane parvata Avela che. jenAthI AkhuM bharatakSetra uttarArdha ane dakSiNAI ema be vibhAgamAM vahecAI jAya che. bharatakSetranI hada pUrI karanArA laghu himavaMta parvata upara barAbara madhyabhAgamAM paddamasarovara nAmanuM sarovara AveluM che. temAMthI nIkaLIne, parvata upara thaDe sudhI pUrva dizA bAju vahIne, pachI uttara tarapha nIce paDatI evI gaMgA nAmanI mahAnadI uttarAdha bhAratamAM thaIne, vaitAdraya parvatanI guphAnI paDakhethI nIkaLIne dakSiNArdha bhAratamAM AvI, temAM thaIne pUrva dizA bAjunA lavaNasamudramAM bhaLe che. evI ja rIte padmasarovaramAMthI nIkaLIne, parvata upara theDe sudhI pazcima dizA bAju vahIne, pachI uttara tarapha nIce paDatI evI siMdhu nAmanI mahAnadI, uttarAI bharatamAM thaIne, vaitAdraya parvatanI guphAnI paDakhethI nIkaLIne, dakSiNa bhAratamAM AvI, temAM thaIne pazcima dizA bAjunA lavaNasamudramAM bhaLe che. A baMne mahAnadI vaDe uttarAdha bharata ane dakSiNAI bharata traNa traNa khaMDamAM vahecAI jAya che. tethI AkhA bharatakSetranA kula cha khaMDa thAya che. bharatakSetramAM 32 hajAra dezo AvelA che. temAMthI sADA pacIsa Aryadeze che. bAkInA 31 hajAra
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ navase ne sADA cumetera anArya dezo che. sADA pacIsa A dezanAM nAma pannavaNa, kSetrasamAsa, leka prakAza Adi AgamAM maLe che. bharatakSetramAM chae ArAnA bhAva vate che. (2) himatakSetra-laghu himavaMta parvatanI pAchaLa uttara dizA bAju himavaMta nAmanuM kSetra AveluM che. tenA madhyabhAgamAM zabdApAtI nAmane goLAkAra parvata Avela che. ane uttara dizAmAM pUrvathI pazcima tarapha lAMbe, base je jana UMce ane himavaMta kSetranI hada pUrI karanAra mahAhimavata nAmane parvata Avela che. bharatakSetranI hada pUrI karanArA laghuhimavaMta parvatanA paddamasarevaramAMthI uttaradizA bAju rehitAMzA nAmanI nadI nIkaLe che. te himavaMta kSetranI madhyamAM raDelA zabdApAtI parvata sudhI AvIne, pachI pazcima dizA tarapha vaLI jaIne sIdhesIdhI AgaLa vadhIne, pazcima dizA bAjunA, lavaNasamudramAM bhaLI jAya che. evI ja rIte himavaMtakSetranI hada pUrI karanArA mahAhimavaMta parvata upara AvelA mahApamasarovaramAMthI dakSiNa dizA bAju rehitA nAmanI nadI nIkaLe che. te zabdApAtI parvata sudhI AvIne, pachI pUrva dizA tarapha vaLI jaIne, sIdhesIdhI AgaLa vadhIne pUrva dizA bAjunA lavaNasamudramAM bhaLI jAya che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ A himavaMtakSetramAM, pitAnA jIvananA aMtima cha mAsa bAkI rahe tyAre putra-putrIrU yugalane janma ApanArA, eka gAunA zarIravALA, eka pApamanA AyuSyavALA, eka eka divasanA aMtare AmaLA pramANa AhAra karanArA, kalpavRkSo dvArA pitAnI sarva IcchA pUrNa karanArA, alpa IcchA ane alpa kaSAyavALA tathA marIne niyamA devalokamAM janArA yugalika manuSya vase che. (3) harivarthakSetra-mahAhimavaMta parvatanI uttara dizAmAM harivarSa nAmanuM kSetra AveluM che. tenA madhyabhAgamAM goLa AkAravALe gaMdhApAtI nAmane parvata Ave che. mahAhimavaMta parvatanA mahApadmasarovaramAMthI uttara dizAmAM harikAntA nAmanI nadI nIkaLe che. te A gaMdhApAtI parvata sudhI AvIne, pachI pazcima dizA tarapha vaLI jaIne, sIdhesIdhI AgaLa vadhIne, pazcima dizA bAjunA lavaNasamudramAM bhaLI jAya che.' ' ' ' . evI ja rIte harivarSakSetranI uttara dizAmAM AvelA, pUrvathI pazcima tarapha lAMbA ane harivarSa kSetranI hada pUrI karanArA, 400 jejana UMcA niSadha nAmanA parvata upara AvelA tithviI nAmanA sarovaramAMthI dakSiNa dizA bAju harisalilA nAmanI
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ nadI nIkaLe che. te gaMdhApAtI parvata sudhI AvIne, pachI pUrva dizA tarapha vaLIne jaIne, sIdhesIdhI AgaLa vadhIne, pUrva dizA bAjunA lavaNasamudramAM bhaLI jAya che." A harivarSakSetramAM be gAunA zarIravALA, be popamanA AyuSyavALA ane be be divasanA AMtare bera pramANa AhAra karanArA (bAkI upara mujabanA varNanavALA) yugalika manuSya vase che. ahIM sadAkALa avasarpikALanA bIjA ArA jevA bhAva vate che. (4) mahAvidehakSetra niSadha parvatanI uttaramAM goLAkAra meru parvata che. meru parvatanI paNa uttaramAM pUrvathI pazcima tarapha lAMbo ane 400 jejana UMcA nIlavaMta nAmane parvata che. A niSadha ane nIlavaMta parvatanI vaccenA gALAmAM mahAvideha nAmanuM kSetra AveluM che. mahAvidehakSetra vacamAM rahelA meru parvata ane gajadaMta parvata parvatone kAraNe mahAvidehakSetra, pUrva mahAvidehakSetra ane pazcimamahAvidehakSetra ema be viLAgamAM vahecAI jAya che. niSadha parvata upara AvelA tigichI sarevaramAMthI uttara dizAmAM satedA nAmanI mahA nadI nIkaLe che. te meru parvata pAse pahoMcIne pazcima tarapha vaLI jaIne lavaNasamudramAM bhaLI jAya che. enAthI
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ pazcima mahAvideha kSetra be vibhAgamAM vaheMcAI jAya che. evI ja rIte nIlavaMta parvata upara AvelA kesarI, sarovaramAMthI meru parvatanI dizAmAM sItA nAmanI mahAnadI nIkaLe che. te meru parvata pAse AvIne pUrva tarapha vaLI jaIne lavaNuM samudramAM bhaLI jAya che. enAthI pUrva mahAvidehakSetra paNa be vibhAgamAM vahecAI jAya che. sarovaramAMthI nIkaLIne meru parvata tarapha jatI baMne mahAnadInI AjubAju gajadaMtanA AkAre be be parvate AvelA che. temAM uttarArdha mahAvidehamAM gaMdhamAdana ane mAlyavaMta nAmanA be parvate AvelA che. ane dakSiNArdha mahAvidehamAM vidyutaprabha ane samanasa nAmanA be parvate AvelA che. Ama hAthInA dAMtanA jevA AkAravALA cAra gajata parvata AvelA che. vidyutaprabha ane emanasa nAmanA be gajadaMta parva tenI vacamAM je ardha goLAkAra AkRti bane che, temAM devakuru nAmanuM kSetra AveluM che ane gaMdhamAdana tathA mAlyavarata nAmanA be gajadata parvatenI vacamAM je ardha goLAkAra AkRti bane che, temAM uttarakuru nAmanuM kSetra AveluM che.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ nodo A baMne kSetrAmAM traNa gAunA zarIravALA, traNa palcApamanA AyuSyavALA ane traNa traNa divasanA AMtare tuveranA dANA pramANa AhArathI tRpti pAmanArA(bAkI himava'takSetranI samAna varNanavALA) yugalika manuSye vase che. A baMne kSetrAmAM sadAkALa avasarpiNIkALanA pahelA ArA jevA bhAva varte che. pUrva mahAvidehanA dakSiNAmAM sAmanasa nAmanA gajada'tathI pUrva dizAmAM, niSadha paryaMta ane sItA nadIne joDatAM cAra pava tA ane traNa nadIo AMtare AMtare AvelAM che. tenAthI ma`galAvatI vagere ATha vijaye (kSetra vibhAge) bane che. evI ja rIte pUrva mahAvideDhunA uttarArdhamAM mAlyavaMta nAmanA gajada'tathI pUrva dizAmAM, nIlava'ta paMta ane sItA nadIne joDatAM cAra patra te ane traNa nadIe AMtare AMtare AvelAM che. tenAthI kaccha vagere ATha vijayA bane che. evI ja rIte pazcima mahu videhanA dakSiNA mAM vidyutaprabha nAmanA gajada tathI pazcima dizAmAM niSadha pata ane sItAdA nadIne joDatA cAra pA ane traNa nadIe AMtare AMtare AvelA che. tenAthI pama vagere ATha vijayA ane che.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ evI ja rIte pazcima mahAvidehanA uttarArdhamAM gaMdhamAdana nAmanA gajadatathI pazcima dizAmAM nIlavaMta parvata ane satedA nadIne joDatA cAra parvato ane traNa nadIo AMtare AMtare AvelAM che. tenAthI gadhilAvatI vagere ATha vijaye bane che. A pramANe samasta mahAvidehakSetramAM vijaya nAmanA 32 kSetra vibhaga bane che. niSadha parvata upara AvelA nimicchI nAmanA sarovaramAMthI sItAdA nAmanI mahAnadI nIkaLe che. te devakuramAM citra ane vicitra nAmanI be parvatanI vaccethI pasAra thaI, pAMca saravarene bhedIne meru parvata tarapha jAya che. . evI ja rIte nIlavaMta parvata upara AvelA kesarI nAmanA sarovaramAMthI sItA nAmanI mahAnadI nIkaLe che. te uttarakuramAM yamaka ane samaka nAmanA be parvatenI vaccethI pasAra thaI pAMca sarovarane bhedIne, meru parvata tarapha jAya che. ATha sATha vijayanA baMne cheDe kilA jevI eka eka dila AvelI che. A be vedikAnI vacamAM ATha vijaya, cAra parvate, ane traNa nadIone samAveza thAya che.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvidehakSetramAM sadAkALa avasarpiNukALanA cethA ArA jevA bhAva vate che. ahIM eAchAmAM ochA 4 ane vadhumAM vadhu 32 tIrthakare Theya che. hAlamAM 8, 9, 24, 25 A cAra vijayamAM anukrame sImaMdhara, bAha, subAhu ane yugamaMdhara nAmanA cAra tIrthakare vicarI rahyA che. je vakhate batrIseya vijamAM 32 tIrthakare vicaratA hoya te vakhate aDhIdvIpanA bAkInA cAra mahAvidehamAM temaja pAMca bharata ane pAMca ravatamAM paNa tIrthakare vicaratA hoya che. tethI te vakhate utkRSTA 170 tIrthakara heya che. mahAvidehakSetramAM amuka amuka kALe tIrthakare thayA ja kare che. (5) ramya kSetra-nIlavaMta parvatanI uttaramAM ramya nAmanuM kSetra AveluM che. tenA madhyabhAgamAM mAlyavaMta nAmano gaLAkAra parvata Avelo che. nIlavaMta parvata paura AvelA kesarI nAmanA sarovaramAMthI nIkaLIne uttara dizA tarapha vahetI nArIkAMtA nAmanI mahAnadI mAlyavaMta parvata pAsethI vaLI jaIne, pazcima dizAmAM lavaNasamudrane maLe che. ramyakakSetranI uttaramAM, pUrvathI pazcima tarapha lAM, basa jojana uMce, ramyakakSetranI hada pUrI karanAra, rukamI nAmane parvata Avela che. tenI upara AvelA mahApuMDarIka nAmanA sarevaramAMthI dakSiNa dizA sanamukha
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 narakAMtA nAmanI mahAnadI nIkaLe che. te mAlyavaMta parvata pAse AvIne, pUrva dizA tarapha vaLI jaI lavaNasamudrane maLe che. A ramyakakSetramAM be gAunA zarIravALA, be papamanA AyuSyavALA ane be be divasanA aMtare bera pramANa AhArathI tRti pAmanArA(bAkI himavaMtakSetranI samAna varNanavALA) yugalika manuSya vase che. ahIM paNa sadAkALa avasarpiNa kALanA bI Ara jevA bhAva vate che. (6) hairaNyavatakSetra-rumI parvatanI uttaramAM hairaNyavaMta nAmanuM kSetra AveluM che. tenA madhyabhAgamAM viTApAtI nAmane goLAkAra parvata Avela che. ramI parvata upara AvelA mahApuMDarIka nAmanA sarevaramAMthI nIkaLIne uttara dizA tarapha vahetI rUkulA nAmanI mahAnadI, viTApAtI parvata pAsethI vaLI jaIne, pazcimamAM lavaNasamudrane maLe che. hairaNyavaMtakSetranI uttaramAM pUrvathI pazcima tarapha lAMbe, hairaNyavaMtakSetranI hada pUrI karanAre, 100 jejana UMce zikharI nAmane parvata Avela che. tenI upara AvelA puMDarIka nAmanA sarovaramAMthI
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ dakSiNa dizA tarapha vahetI suvarNakulA nAmanI mahAnadI viTApAtI parvata pAsethI vaLI jaIne, pUrva dizAma lavaNasamudrane maLe che. A hairaNyavaMtakSetramAM eka gAunA zarIravALA, eka palyopamanA AyuSyavALA ane eka eka divasanA AMtare AmaLA pramANe AhArathI tRpti pAmanArA (bAkI himavaMtakSetranI samAna varNanavALA)yugalika manuSya vase che. ahIM paNa sadAkALa avasarpiNI kALanA trIjA ArA jevA bhAva varte che. (7) ravatakSetra-zikharI parvatanI uttaramAM vata nAmanuM kSetra AveluM che. jenI anya traNa dizA pharate lavaNasamudra Avelo che. A aravatakSetranA madhyabhAgamAM pUrvathI pazcima tarapha lAMbe, pacIsa jejana UMce vaitADhya nAmane parvata Avela che. tenAthI vitakSetra uttarArdha ane dakSiNa ema be vibhAgamAM vaheMcAI jAya che. zikharI parvata upara AvelA puMDarIka nAmanA sarovaramAMthI nIkaLIne, parvata upara cheDe sudhI pUrva dizA bAju vahIne, uttara dizA tarapha vaLIne nIce paDatI raktA nAmanI mahAnadI uttarArdha ravatamAM
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7ra thaIne, vaitADhya parvatanI guphAnI paDakhethI nIkaLIne, dakSiNArdha aravatamAM AvI temAM thaIne, pUrva dizA bAjunA lavaNa samudramAM bhaLe che. evI ja rIte puMDarIka sarovaramAMthI nIkaLIne, parvata upara thoDe sudhI pazcima dizA bAju vahIne, uttara dizA tarapha vaLIne nIce paDatI raktavatI nAmanI mahAnadI uttarArdha aravatamAM thaIne, vaitADhaya parvatanI guphAnI paDakhethI nIkaLIne, dakSiNA aravatamAM AvI temAM thaIne, pazcima dizA bAjunA lavaNasamudramAM bhaLe che. bharatakSetranI jema aravatakSetramAM paNa ADe parvata ane UbhI be mahAnadIone kAraNe cha khaMDa sajAthA che. ahIM paNa bharatakSetranI jema chae ArAnA bhAva sadAkALa vate che. temaja 32 hajAra deze, temAM sADA pacIsa Aryadeza vagere bharatakSetranI jema ja ahIM paNa samajI levuM. pa6 aMtaradvIpa-laghuhimavaMta ane zikharI pavatanA baMne bAjunA cheDe nIkaLelA be be phAMTA (dADhA) lavaNasamudramAM jAya che. kula ATha phAMTA thAya che. dareka phAMTA upara sAta sAta aMtaradvIpe AvelA che. tethI kula pa6 aMtaradvIpe lavaNasamudramAM che. temAM 800 dhanuSyanI kAyAvALA, palyopamanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa AyuSyavALA ane eka eka divasanA aMtare
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 73 AmaLA pramANa AhArathI tRpti pAmanArA ( bAkI himava'takSetranA yugalikAnI samAna varNanavALA ) yugalika manuSyA vase che. aDDI' avasarpiNIkALanA trIjA ArAne aMte jevA bhAva hAya, tevA bhAva sadAkALa varte che. laghudghimava'ta, mahAhimavata, niSadha, nIlavaMta, sI ane zikharI A cha mahAgirithI ja bhUIpanA bharata, himava Mta, hariva, mahAvideha, ramyaku, haeNraNyavata ane aravata A pramANe sAta kSetrA ( vibhAgA) thAya che. lavaNasamudra-lavasamudra jamUdrIpanI pharate vITaLAI ne rahelA che. te be lAkha jojana pahALe che ane eka hajAra jojana UDe che. temAM cAre ya krizAenA madhyakendramAM meTA ghaDAnA jevA AkAravALA eka eka kaLaza che. tene pAtALa kaLaza kahevAya che. A cAreya dizAenA cAreya kaLazeAmAM 42 14 mutta eTale 115 kalAke vAyunA prakopa thAya che. tethI A samudramAM pANInI bharatI AvyA kare che. lavaNusamudra sivAyanA bIjA samudromAM pAtALa kaLaze nathI, mATe bharatI-oTa paNa nathI. lavaNusamudranI cAra vidizAonA madhyakendramAM anuvela dhara nAmanA eka eka parvata Avele che. tathA cAreya pAtAla kaLazeAnI DAbI bAjue vela dhara nAmanA eka eka parvata AvelA che.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 lAkha yojana pramANu aDhIdvIpa-manuSyaloka jabUdvIpa, lavaNasamudra, dhAtakIkhaMDadvIpa, kAlodadhisamudra ane aDadhA puSkaravaradvIpane aDhIdvIpa athavA manuSyalaka kahevAya che. temAM jaMbudvIpa ane lavaNasamudranuM varNana AgaLa karI devAyuM che. bAkIne, dvIpa-samudronuM varNana have karavAmAM Ave che. - ghAtakIkhaMDadvIpa-lavaNasamudranI cAre tarapha vIMTa. LAIne rahele, baMgaDInA jevA AkAravALe ane cAra lAkha jajana paheLe dhAtakIkhaMDa nAmane dvIpa che. tenI madhyamAM 500 jana UMcA, dhAtakIkhaMDadviIpanI paheLAi jeTalA lAMbA, uttara-dakSiNa dvArathI nIkaLelA UbhA be iSakAra parvata che. tenAthI dhAtakIkhaMDadvIpa, pUrvadhAtakIkhaMDa ane pazcima dhAtakIkhaMDa ema be bhAgamAM vaheMcAI gayA che. te baMne bhAgamAM eka eka meru parvata Avela che. ane te darekanI AjubAju jaMbudvipa pramANe eka kSetra, eka parvata, eka kSetra, eka parvata ema kamasara sAta sAta kSetro ane cha cha parvate AvelA che. pUrva ane pazcima ema baMne bAjunA gaNatAM 2 bhakta, 2 himavaMta, 2 harivarSa, 2 mahAvideha, 2 samyapha,
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 2 hiraNyavaMta ane 2 eravata ema kula 14 kSetre ane parvatemAM 2 laghuhimavaMta, 2 mahAhimavaMta, 2 niSadha, 2 nIlavaMta, 22mI, ane 2 zikharI ema kula 12 parvatethI saMpUrNa dhAtakIkhaMDadvIpanI bhUmI AvAyelI che. nadIo, kahe, vakSarakAra parvata vagere paNa jaMbudvipa pramANe pUrvadhAtakIkhaMDa ane pazcima dhAtakIkhaMDanA thaIne bamaNAM jANavAM, dhAtakIkhaMDanI cAre bAju paghavara vedikA yukta jagatI che. kAledadhisamuda-dhAtakIkhaMDadvIpanI cAre tarapha vIMTaLAyele, ATha lAkha jejana pahA, eka hajAra jejana UDe ane baMgaDInA jevA AkAravALo kAledadhi nAmane samudra che. tenA pANImAM bharatI ke oTa AvatI nathI. temAM kAla ane mahAkAla nAmanA be devene rahevA cagya pUrva-pazcima gomatIpa sarakhA be dvIpa che. pUrva dizAmAM dhAtakIkhaMhadvIpanA. 12 caMdronA 12 dvIpa ane kalAdadhi samudranA 42 caMdronA 42 pi AvelA che. temaja pazcima dizAmAM dhAtakIkhaMDadvIpanA 12 sunA 12 dvIpa ane kAledadhi samudranA 42 sUnA 42 dvIpe AvelA che. te sarva dha pANInI sapATIthI bekeza jaMcA che. samudranI cAre bAju jagatI che.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 puSkaravArIpa-kAledadhisamudranI cAre tarapha ghI TaLAyele ane 16 lAkha je jana pahoLe puSkaravAra dvIpa che. tenI madhyamAM 1721 je jana UMce ane 1022 jojana pahoLe valayAkAre mAnuSettara parvata Avela che. tenAthI puSkaravaradvIpa be vibhAgamAM vaheMcAI gayuM che. manuSyanI vasatI A parvatanI aMdaranA ATha lAkha yajana sudhImAM ja che. enA pachInA dvIpa ke samudromAM manuSyanAM janmamaraNa thatAM nathI. tethI ja budvIpa, dhAtakIkhaMDapa ane aDadhA puSkaravaradvIpa ane tenI aMtarAlanA lavaNasamudra ane kAledadhisamudra sahita aDhIdvIpane 45 lAkha ejana pramANu manuSyakSetra kahevAya che. dhAtakIkhaMDadvIpanI jema ahIM paNa be ISakAra parvatane kAraNe pUrvArdha puSkara vara ane pazcimArdha puSkaravara ema be vibhAga paDe che. baMnemAM eka-eka meru parvata, sAta-sAta kSetro ane cha-cha varSadhara parvate che. temanAM nAma dhAtakI khaMDapa pramANe ajANavAM. A sarvane saravALe karatAM aDhIdvIpamAM kula 5 me, 35 kSetra, 30 varSadhara parvata, 5 devakuru ane 5 uttaskuru AvelAM che. himavaMta parvata ane zikharI parvatamAMthI nIkaLelI ane lavaNasamudramAM phelAyelI ATha dADhAemAM 56 aMtaraDhapi AvelA che. te sivAya paNa aneka nAnA
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 meTA dvIpA, SavatA, nadIo, dUhA vagere ahI dvIpanA nakazAmAM batAvyA mujaba AvelAM che. tenu vaNuna kSetraleAkaprakAza, bRhat kSetrasamAsa vagere granthImAMthI jANavA ceAgya che. 45 lAkha yojananI gaNatarI-jakhUdvIpanA eka lAkha ceAjana, tenI pUrva-pazcima ane bAju lavaNu. samudranA e--e lAkha yeAjana maLI cAra lAkha yojana, tyAra pachI dhAtakIkhaDadvIpanA ane khAjunA cAra--cAra lAkha yejana maLI ATha lAkha ceAjana, tyAra pachI kAleAdhisamudranA ane bAjunA ATha ATha lAkha ceAjana maLI seALa lAkha ceAjana, A badhAnA saravALA karatAM 45 lAkha yeAjananu' manuSyakSetra jANyuM, upara lAkanA 'te, pAMca anuttara vimAnanI upara 45 lAkha ceAjana pramANa siddhazilA AvelI che. manuSyAnu mekSagamana paNa 45 lAkha ceAjananA kSetramAM ja thAya. tiya ca javAne vAsa aDhIdvIpanI bahAranA dareka dvIpa-samudramAM paNa che. ahIdvIpanI bahAra manuSyAnuM gamanAgamana thAya che. vidyAdhara manuSya ane cAraNa munie AThamA naMdIzvaradvIpa sudhI jAya che. devA dvArA apaharaNa karIne laI javAyelA manuSyA aDhIdvIpanI mahAra paNa hAI
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ zake che. Ama chatAM tyAM koi paNa manuSyanAM janmamaraNa te thatAM ja nathI. A ja kAraNathI puravaradvIpanA aDadhA bhAga pachI AvelA valayAkAra parvatanuM nAma mAnuSettara parvata che. taduparAMta vyavahArasiddha kALa, agni, caMdra-sUrya AdinA tiSka vimAnenuM paribhramaNa, utpAtasUcaka gAMdharvanagara vagere cihno A badhuM aDhIdvIpanI bahAra rahetuM nathI. aDhIdvIpanI bahAra caMdra-sUryagraha-nakSatratArA sthira hoya che.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ meru parvata ane tenI pharatuM jyotiSacakra jaMbudvIpanI madhyamAM Avela meruparvata mULa staMbhanA AkAre geLa che. te nIcethI pahoLe che ane upara upara anukrame sAMkaDe thatuM jAya che. tenI 'UMcAI mULathI Toca sudhI eka lAkha jejananI che. mULamAM eka hajAra jojana ratnaprabhA pRthvImAM daTAyele che. 9 hajAra jojana bahAra che. te mULamAM 10,090 jana paheLe che. pravInI sapATI upara tenI pahoLAI 10 hajAra jananI che ane anukrame ghaTatAM ghaTatAM uparanA cheDe eka hajAra ejana pahoLA che. cUlikA sivAya meru parvatanA traNa vibhAga che: (1) pRthvInI aMdara 1000 ejanane prathama kAMDa (2) pRthvI upara 63000 ejanane bIje kAMDa (3) tenI upara 36000 janane trIjo kAMDa che. meru parvatanI taLeTImAM eka ane meru parvata upara cAra vanakhaMDe che. (1) jamIna upara taLeTImAM bhadrazAlavana (2) 500 jejana UMce naMdanavana (3) naMdanavanathI 62,500 ejana upara manasavana (4) manasavanathI 36000 ejana upara paMDakavana che.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 paDakavanamAM cAreya dizAmAM AvelI cAra ziyA upara cha siMhAsana AvelAM che. pUrva dizAmAM ane pazcima dizAmAM AvelI zilA upara e-e si'hAsana che. dakSiNa dizAmAM ane uttara dizAmAM AvelI zilA upara eka-eka siMhAsana che. pUrva-pazcima dizAnI zilAnAM sa`hAsana upara mahAvideha kSetranA tIrthaMkaranA janmAbhiSeka thAya che, uttara-dakSiNa dizAnI zilAnAM siMhAsana upara bharata ane aravata kSetranA tIkarAnA janmAbhiSeka thAya che. eka sAthe chae siMhAsana upara cha tIrthakarAnA janmAbhiSeka thatAM hoya evuM banatuM nathI. tenuM kAraNa e che ke.. pUrva-pazcima dizAmAM jyAre rAtri hAya che, tyAre uttara-dakSiNa dizAmAM divasa heAya che. uttara-dakSiNa dizAmAM jyAre rAtri hoya che, tyAre pUrva-pazcima dizAmAM divasa haiAya che. tIrthaMkarAnAM janma madhya rAtrie ja thAya che. paDakavananI madhyamAM zikhA samAna ane ratnamaya evI eka TekarI che, tene cUlikA kahevAya che. meru parvatanA mULa bhAgamAM je ATha Tucaka pradezo che, tene samabhUtalA pRthvI kahevAya che. samabhUtalA pRthvIthI 790 ceAjana upara jatAM jyAtiSa cakranI zarUAta thAya che. te upara 110 cAjana
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudhImAM patharAyeluM che. sauthI prathama 70 pejane tArAmaMDaLa che. tenAthI 10 ejana UMce sUrya che. tenI upara 80 pejane caMdra che. tyAra pachI 4 cejana UMce 28 nakSatro che. temAM bharaNI nakSatra sauthI nIce, svAti nakSatra sauthI upara, mULa nakSatra sauthI bahAranA maMDaLamAM ane abhijita nakSatra sauthI aMdaranA maMDaLamAM cAle che. nakSatro pachI 4 ejana UMce budha graha che. pachI 3 ejana UMce zukra che. pachI 3 ejana UMce bRhaspati-guru che. pachI 3 jana UMce maMgaLa che. pachI 3 ejana UMce zanigraha che. manuSyakSetramAM prakAza karatAM 132 sUryo ane 132 caMdro meru parvatanI AsapAsa satata paribhramaNa karI rahyA che. 2 caMdra ane 2 sUrya jabUdvIpamAM, 4 caMdra ane 4 sUrya lavaNa samudramAM, 12 caMdra ane 12 sUrya dhAtakIkhaMDadvIpamAM, kara caMdra ane 42 sUrya kalAdadhi samudramAM, 7ra caMdra ane 72 sUrya ardhapuSkaravaradvIpamAM che. A pramANe cha90 thI 900 sudhInA 110 janamAM samagra cara jotiSacaka meru parvatathI 1121 rojana dara " rahIne aDhIdvIpa-manuSyakSetramAM gati kare che. tyAra pachI sthira jyotiSacakre lekanA
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 cheDAthI 1111 yAjana aMdara cAreya dizAonI kAre lAkanI abAdhAe sthira che. a: A badhAM jyAtiSacakra devAnAM vimAne che. aDadhA koThAnA phaLanA AkAravALA, sphaTikaratnamaya, ramaNIya ane tejathI jhaLahaLatAM che. vyaMtaradevAnAM nagarI thakI sakhyAtaguNAM moTAM che. lavaNusamudramAM rahelAM jyAtiSka vimAneA uttakasphaTikamaya che. te lavaNusamudranI 16000 ceAjana U'cI ane 10,000ceAjana pahALI pANInI zikhAmAMthI ArapAra cAle che. sphaTikaratnanA prabhAvathI pANI phATIne mAga karI Ape che. pANIthI vimAneAne bAdhA thatI nathI ane temAM pANI paNa bharAtuM nathI tathA vimAnAnA tejanI ke krAMtinI paNa hAni thatI nathI. vizeSa vigata bRhata saMgrahaNI tathA kSetra samAsathI jANavA ceAgya che. samApta
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamAre zuM joIe ? je ApaNe bIjAne ApIe te ja ApaNane maLe. ! sukha ApIe teA sukha ! du:kha ApIe teA du:kha jIvana ApIe teA jIvana ! mAta ApIe tA mAta ! tame pAte jIvA ane prANa sahita sarvaravanA bhAge ya anyane jIvADA ! A che jaina-darzana batAvelI sAcI ane sarvazreSTha yA !
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ hastagiri mahAtIrthanI yAtrAe padhAro pAlitANAthI 14 ki. mi. dUra che. DAmaranI pAkI saDaka che. divasamAM cAra vAra basa maLe che. yAtriko mATe badhI ja jAtanI sagavaDa che. | li. caMdrodaya cerITIjha C/o. hastagiri tIrthoddhAra kAryAlaya che mu. jALiyA (amarAjI) (vAyA pAlitANA) (saurASTra) pina-364 270. AvaraNa : naTavara smRti priTasa - amadAvAda