________________
૨૮ પામી, ભગ્રાહી ચાર અઘાતી કર્મોને ખપાવીને, સંપૂર્ણ શુદ્ધ થઈને, આત્માના ઊર્ધ્વગમન સ્વભાવને કારણે અહીંથી એક સમયમાં સાત રાજ ઊંચે
કાગ્રસ્થાને પહોંચે છે. સિદ્ધિપદને પામે છે. આવા સિદ્ધાત્માઓની અનતી શક્તિ હોવા છતાં લોકના ઉપરના છેડે જઈને અટકી જાય છે. આગળ જઈ શકતા નથી. કારણ કે ધર્માસ્તિકાય વિના જીવ કે પુદ્ગલનું હલનચલન થઈ શકતું નથી.
લેકને અંત છે પણ લોકની સર્વ દિશામાં રહેલા અલાકને અંત નથી. ધર્માસ્તિકાયની સહાય વિના જીવ ગતિ કરી શકતે હેત તે સિદ્ધ થયેલા આત્માઓ અલકમાં ફર્યા જ કરતા હોત. એમનું સ્થાન–સ્થિતિ કયાંય નિયત થઈ શકે જ નહિ. કારણ કે જીવને સ્વભાવ ઊર્ધ્વ ગતિવાળે છે. માત્ર ધર્માસ્તિકાયની સહાયના અભાવે જ તે ઊર્ધ્વ લેકના છેડે સ્થિર થાય છે.
ધર્માસ્તિકાય પોતે અક્રિય હોવાથી જીવને અને પુદ્ગલને ચાલવાની પ્રેરણા કરે નહિ, પણ તેઓ પિતાની મેળે ચાલવાની કે ગતિ કરવાની તૈયારી કરે ત્યારે જ તેમાં સહાયક થાય. જેમ પાણીમાં રહેલાં
