Book Title: Subodh Sanskrit Dhatu Rupavali Part 01
Author(s): Rajesh Jain
Publisher: Tattvatrai Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032790/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subodha rAraku0 s]] ]] ]] ]] bhAga- (pahelA, cothA, chaThThA ane dazamA gaNanA dhAtuonA rUpAyAno) vo che. - preraka : vairAgya vAridhi pa.pUA. zrIkulacandrasUrIzvarajI ma.sA. subodha AhIyka 8 zIzA jaina Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnI lAbha lenAra saMca zrI lIlADuvArI lhI-chUkachUka nA traNa, sahara vI, zarI (IsTa), muMbaIkGE kolaDuMgarI maMsNa che | svAmI 'suvrata ra ' maMsNa zrI musiNuM" AyaDa tIrthoddhAraka, vairAgya vAridhi pa.pU. AcAryadeva zrIkulacandrasUrIzvarajI mahArAjA nA ziSyaratna pa.pU. munirAja zrIrazmirAja vijayajI mahArAjanA ziSyaratna pa.pU. munirAja zrIamaracandra vijayajI mahArAja tathA pa.pU.A.prema- cazo- bhuvanabhAnu-jayaghoSa- rAjendrasUrijInA AjJAvarti pU. pravatinI sA. zrIrohitAzrIjInA ziSyA pU. sA. zrInirmalaguNAzrIjI nA ziSyA pU. sA. zrIvipulaguNAzrIjI ma.sA. AdinI nizrAmAM saMvata 2060nA zrI kolaDuMgarI jaina saMgha _ maLe ullAsapUrvaka thayela paryuSaNa mahAparvanI maMgala ArAdhanA nimitte jJAnadravyathI A pustakano lAbha lIdhela che. khUba khUba anumodanA. de dvaTI !!!s Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 thI (pahelA, cothA, chaThThA ane dazamA gaNanA dhAtuonA rUpAkhyAno) bhAga - 1 preraka siddhAnta mahodadhi, karma sAhitya niSNAta * sva.va.pU. AcAryadeva zrI premasUrIzvarajI ma.sA. nA aMtima ziSyaratna vairAgya vAridhi,gurUdeva pa.pU. AcAryadevazrI phulaNajarIzvarajI ma.sA. - tathA vAtsalya vAridhi PM, yU. munirAja zrI razmirAjavijayajI ma.sA. subodha Alekhaka rAjeza jaina A Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptisthAna | dhoLakA | | UMjhA- prakAzAka muMbaI divya darzana kAryAlaya tavamayI prakAzana zrI kolaDuMgarI jena e., kalikuMDa sosAyaTI, malapura rAjeza jenA munisuvrata chAyA bIlDIMga, sAgalI cAra rastA, dhoLakA- 384100. 10, divya kolonI, zAMtinagara beMkanI upara, sAhAra roDa, kolagarI, aMdherI (I), muMbaI sosA. pAse, UMjhA- 384100jI. amadAvAda phonaH (021) 225482, 225981 jI. mahesANA phona :- (02000) phonaH bhagavAnajI bhAI (R) (022) 283206, (R) 254598, (M) 9421 0108 (M) 98200 8155 nakSa-1000 AvRti* prathama vi.saM.2059, I.sa. 2074 malya- 15/ sUcanA :- A pustaka jJAnanidhimAMthI chapAyela hovAthI koI paNa gRhasthe mAlikI karavI nahI. (gRharathane abhyAsArthe pustakanI AvazayakatA hoya to lakhelI kiMmata jJAnakhAtAmAM jamA karAvavI) * mudrakaRaj Arts rAjeza jenA UMjhA, jI. mahesANA (u.guja.) phona :- (R) (02767) 254578, (M) 94261 76 178 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA (vistArathI) vigata pRSTha vigata (prakaraNa-1) nI - laI javuM prathama vibhAganA 4 gaNanA dhAtuonA 1-2 | [ jil] -pIvuM rUpAkhyAna mATenA pratyaya pUra -tRpta thavuM vikaraNa pratyaya puSpa - bodha thavo, jANavuM (prakaraNa-2) pU -hovuM, thavuM rUpAkhyAta viram -virAma pAmavo paupada- kartari prayoga u6 varasavuM, varasAda thavo. pahelo gaNa rAM - prazaMsA karavI T[ J javuM ni+sAMniSI]- besavuM - gAvuM 8 - haraNa karavuM, corI karavI ni- jItavuM che : bolAvavuM nim - jamavuM, khAvuM bIjI gaNA nIvuM - jIvavuM ma - che, hovuM, thavuM ten - tIkSNa karavuM - khAvuM 1 - taravuM cotho gaNa. Tu jharavuM, TapakavuM a - pheMkavuM ghAvuM - doDavuM W w ovu Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 19 anukramaNikA (vijAththI) vigata pRSTha vigata manuM + 6 -zodhavuM 16 | vin - ciMtana karavuM san + N - samRddha thavuM pura - coravuM nRt - nRtya karavuM, nAcavuM ta (tA) - mAravuM puN - poSaNa karavuM 18 | - phADavuM, cIravuM mAM mAt] - mada karavo, gAMDA thavuM ghu - dhAraNa karavuM fzna -bhecyuM va - pIDavuM cho gaNa pUn - pUjavuM pha]i - IcchavuM cha [ 9 ] - khuza karavuM 3 - vINavuM mA - zodhavuM 6 - kheDavuM samunnas - jovuM, parIkSA karavI tu- duHkha ApavuM nimaNU [ nipU] - nAza karavo 35+za - upadeza Apavo. chUTuM - jhaMkhavuM, tRSNA rAkhavI kaccha [ 9 ]- pUchavuM si (zi) - sIMcavuM, chAMTavuM Atmatepada- kartari prayoga ta+6 - ApavuM 23 pahelo gaNA dazamo gaNa * - jovuM sama* [ 7 ] - sAthe javuM 23 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 31 vigata ha - uDavuM baMn - nAza thavo t - durgadha AvavI mAm - bolavuM - bharavuM, pAlanapoSaNa karavuM mudde - khuza thavuM san- vaMdana karavA tuM - hovuM, vartavuM sa+kRdhu - samRddha thavuM, vadhavuM - zIkhavuM ma+ - Azraya karavo se - sevA karavI che - bolAvavuM cotho gaNa pra+zuM - caLakavuM, prakAzavuM na[ nA ]- utpanna thavuM 3 : utpanna thavuM anukramaNikA (vistAthI) vigata mana - mAnavuM, samajavuM puSpa - yuddha karavuM | manu - mAnavuM, tAbe thavuM vid rahevuM chaThTho gaNa 6 - kheDavuM fkSa - kravuM maw [9]- vidAya mAMgavI [ ka ] - maravuM tam - zaramAvuM vid [ vin] meLavavuM, pAmavuM dazamo gaNa fma+ - prArthanA karavI - jANavuM, jaNAvavuM 7 [ sA ] - dhovuM ta - rakSaNa karavuM 39 | tun - tolavuM, jokhavuM 38 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 pa6 57 pa8 anukramaNikA (virArathI) vigata pRSTha | vigata pRSTha tum - tRpta thavuM 47. nRta- nAcavuM papa avasthI - tIraskAra karavo 48 || i [vI ]- pIvuM mi -bhedavuM, phADavuM - pAlana poSaNa karavuM, bharavuM 6 - zaNagAravuM yu - bodha pAmavo mu - zodhavuM - hovuM, thavuM pa7 jam6 - abhivAdana karavuM,namavuM mULu - zaNagAravuM - AcchAdana karavuM, DhAMkyuM vi -praveza karavo (prakaraNa-4) zaMr -prazaMsA karavI karmaNi prayoga -sarakavuM, javuM 6khAvuM mR yAda rAkhavuM cce - bolAvavuM guru - coravuM (prakaraNa-5) ki - jItavuM pahelAM, cothA, chaThThA ane dazamAM gaNanA | 61- phADavuM, coravuM dhAtuonA cAra kALanA rUpo ane 105 ghA- doDavuM kRdaMtonA rUpo, nI - laI javuM - javuM pa9 54 pa4 55 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -:-452 - 1 prathama vibhAganA 4 gaNanA dhAtuonA rUpAkhyAna mATenA pratyaya papada Atmapada vartamAna me.va. vi . sa.va. me.va. vi . sa.va. puruSa 1 mi vas mas / i vahe mahe puruSa 2 si thas tha / se ithe dhve / puruSa 3 ti tas anti / te . ite ante hastana (anadyatana-apUrNa) bhUtakALa me.va. dviva. ja.va. me.va. vi . sa.va. puruSa 1 am va ma i vahi mahi puruSa 2 s tam ta thAs ithAm dhvam puruSa 3 t tAm an itAm anta la sumo dhAtupAvalI lAsa- - - - - - - - - - - - - - - - . Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhvam antu AjJArtha e.va, dviva. ba.va. e.va. dviva, ba.va. puruSa 1 Ani Ava Ama Avahai Amahai puruSa 2 - tanta sva ithAm puruSa 3 tu tAm tAnuM itAm antAm vidhyartha e.va. dviva. ba.va. e.va. dviva. ba.va. puruSa 1 Iyam Iva Ima Iya Ivahi Imahi puruSa 2 k tam ta | IthAs IyAthAm Idhvam puruSa 3 tu phutAm : Ita IyAtAm Iran tA.ka.: uparokta pratyayono gujarAtImAM anuvAda nIce pramANe thAya che. e.va. dviva. ba.va. puruSa 1 ame be - ame puruSa 2 tame be. puruSa 3 teo be teo 4 2 3 subodha saMrakta dhAtu apAvalI bhAga- 1 - a. tame E Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vikaraNa pratyaya). : 2 * pahelA gaNanA dhAtuone lAgato vikaraNa pratyaya * cothA gaNanA dhAtuone lAgato vikaraNa pratyayA * chaThThA gaNanA dhAtuone lAgato vikaraNa pratyaya * dazamA gaNanA dhAtuone lAgato vikaraNa pratyaya : : 4 mA | gaNa | 1 * ? | | 10 4 ya | / 6 a vikaraNa pratyaya a . aya noMdhaH dhAtuone vikaraNa pratyaya lagADatA pUrve dhAtumAM je guNavRddhi rUpa kSara thAya che, te mATe "subodha saMskRta mArgopadezikA' nA pRSTha naM. 2no niyama 3 tathA pRSTha naM. 218nA tamAma niyamo kaMThastha karavA. = = = = = = = = = = = = = = = = = 4 3 : = = Pr's - - Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpAkhyAna parapada- kartari prayoga pahelo gaNa mana [ ] -- javuM hAna bhUtakALa gacchAmi gacchAva: cchama: agaccham agacchAma (huM jAuM ) (ame be jaIe chIe) (ame jaIe chIe). (huM gayo) (ame be gayA) (ame gayA) gacchasi gacchatha: gacchatha jha8: agacchatam agacchata (tuM jAya che) (tame be jAo ) (tame jAo cho) (tuM gayo) (tame be gacA) (tame gayA) chata chata: gacchanti agacchat agacchatAm agacchan (te jAya che) (teo be jAya che) (teo jAya che.) (te gayo) (teo be gayA). (teo gayA) AjJArtha vidhyartha gacchAni gacchAva gacchAma gaccheyam gaccheva gacchema (huM jAu) (ame be jaIe) (ame jaIe) (mAre javuM joIe) (amAre be e javuM joIe) (amAre javuM joIe) gaccha gacchatam gacchata gacchetam gaccheta (tu jAca) (tame be jAo) (tame jAo) (tAre javuM joIe) (tamAre be e javuM joie) (tamAre javuM joIe) gacchatu gacchatAm gacchet gacchetAm che (te jAya) (teo be jaya) (teo jaya) (te javuM joIe) (teo be e javuM joIe) (teoe javuM joIe) : subodha saMrata dhAtu upAvalI, bhAga- 1 6 gacchantu Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goMdha: gam [ gacch ] nA 3dhonI nIye gutImA manuvAda mAla .tere dhAtunA 3pomAM dhAtunA artha pramANe jANavA. gai - gAj vartamAnakALa hatana takALa gAyAmi gAyAvaH gAyAma: agAyam agAyAva agAyAma gAyasi gAyatha: gAyatha agAyaH agAyatam agAyata gAyati gAyata: gAyanti agAyat agAyatAm agAyana AjJArtha vidhyartha gAyAni gAyAva gAyAma gAyeyam gAyeva gAyema gAya gAyatam gAyata gAye: gAyetam gAyatu gAyatAm gAyantu / gAyet gAyetAm gAyeyuH ji - taj vartamAnakALa hatanA bhUtakALa jayAmi jayAvaH jayAma: ajayam ajaYAva ajayAma jayasi jayatha: jayatha ajayaH ajayatam ajayata jayati jayata: jayanti ajayat ajayatAm ajayan - gAyeta 1 - - - - - - - - - - - - - - #subodha saMskRta dhAtu pAvalI bhAga-1 - - - - - Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayAni jaya jayatu jemAmi jemasi jemati AjJAthI vidhyartha jayAva jayAma jayeyam jayeva jayema jayatam jayata jaye: jayetam jayeta jayatAm jayantu jayet jayetAm jayeyuH __ jim - maj, pAj vartamAnakALa hastana bhUtakALa jemAva: jemAmaH ajemam ajemAva ajeMmAma jemathaH jematha ajemaH ajematam ajemata jemataH jemanti ajemat ajematAm ajeman AjJArtha vidhyartha jemAva jemAma jemeva jematam jemata jeme: jemetam jemeta jematAm jemantu / jemet jemetAm jemeyuH jIv - Gaj vartamAnakALa hastana bhUtakALa jIvAva: jIvAmaH ajIvam ajIvAva ajIvAma jIvatha: jIvatha ajIva: ajIvatam ajIvata jIvata: jIvanti ajIvat ajIvatAm ajIvan jodha saMta dhAtu pAvalI lA jemeyam jemema jemAni jema jematu jIvAmi jIvasi jIvati - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhyartha jIveva jIvetam jIvetAm jIvema jIveta jIveyuH atejAma atejata tejataH atejat atejan AjJArtha jIvAni jIvAva jIvAma jIveyam jIva jIvatam jIvata jIvaH jIvatu jIvatAm jIvantu / jIyet tej - tiikss| raj vartamAnakALa tejAmi tejAva: tejAmaH atejam tejasi tejatha: tejatha ateja: tejati tejanti AjJArtha tejAni tejAma tejeyam teja tejata teje: tejatu tejatAm .. tejantu | tejet tR- taraj vartamAnakALa tarAmi tarAvaH tarAmaH ataram tarasi tarathaH taratha ataraH 'tarati tarataH taranti atarat sujIba saMskRta dhAtujyAvalI lAga- A R E hatanA bhUtakALa atejAva atejatam atejatAm vidhyartha tejeva tejetam tejetAm tejAva tejatam tejema tejeta tejeyuH hatana takALa atarAva ataratam ataratAm atarAma atarata ataran Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarema tarANi tara tastu tareva taratam taratam tarantu fur ftit dravAmi dravasi dravati adravat AjJArca vidhyartha tarAva tarAma tareyam tarata tare: tareta taratAm taret taretAm tareyuH P - , 24sj vartamAnakALa hastana bhUtakALa dravAvaH dravAma: adravam adravAva adravAma dravathaH dravatha adravaH adravatam adravata dravataH dravanti adravatAm adravan AjJArtha vidhyartha dravAva dravAma draveva dravema dravatam dravetam draveta dravatAm dravantu / dravet dravetAm dhAv- Easy vartamAnakALa. hastana bhUtakALa dhAvAva: dhAvAmaH adhAvam adhAvAva adhAvAma dhAvathaH dhAvatha. adhAva: adhAvatam adhAvata' dhAvata: dhAvanti / adhAvat adhAvatAm adhAvan jAsaMskRtadhAtupAvalI draveyam dravANi drava dravatu dravata drave: draveyuH 1919 dhAvAmi dhAvasi dhAvati - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayata: AjJA vidhyartha dhAvAni dhAvAva dhAvAma dhAveyam dhAveva dhAvema dhAva dhAvatam dhAvata dhAve: dhAvetam dhAveta dhAvatu dhAvatAm dhAvantu dhAvet dhAvetAm dhAveyuH nI - Grj vartamAnakALa hastana bhUtakALa nayAmi nayAva: nayAma: anayam anayAva anayAma nayasi nayathaH nayatha anaya: anayatam anayata nayati nayanti anayat anayatAm anayan sAtArtha vidhyartha nayAni nayAva nayAma nayeva nayema naya nayatam nayata naye: nayetam nayeta nayatu nayatAm nayantu nayet nayetAm nayeyuH pA [ pib ] - pI vartamAnakALa hAstana bhUtakALa pibAmi pibAva: pibAma: apibam apibAva apibAma pibasi pibatha: pibatha apiba: apibatam apibata pibati pibata: pibanti apibat apibatAm apiban SEsuvodhata dhAtuipAvalIlAma nayeyam Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pibAni piba pibeta pibatu pibet pUrAmi pUrasi pUrati pUrathaH AjJArtha vidhyartha pibAva pibAma pibeyam pibeva pibema pibatam pibata pibe: pibetam pibatAm pibantu pibetAm pibeyuH pUr - tRta thaj vartamAnakALa hatanA bhUtakALa pUrAva: pUrAmaH apUram apUrAva apUrAma pUratha apUraH apUratam apUrata pUrata: pUranti apUrat apUratAm apUran AjJArtha vidhyartha pUrAva pUrAma pUreyam pUratam pUrata pUreH pUretam pUratAm pUrantu pUret pUretAm pUreyuH budh- mogha yavo,meij vartamAnakALa. hatanA bhUtakALa bodhAva: bodhAmaH abodham abodhAva abodhAma bodhatha: bodhatha abodha: abodhatam abodhata bodhata: bodhanti ___ abodhat abodhatAm abodhana / sammmmmmmmmmma saMta dhAtu ipAvalI MIRE pUrANi pUreva pUrema pUreta pUratu bodhAmi bodhasi bodhati 10 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhetAm bhavasi cArya bodhAni bodhAva bodhAma bodheyam bodheva bodhema bodha bodhatam bodhata bodheH bodhetam bodheta bodhatu bodhatAm bodhantu / bodhet bodheyuH bhU - adj, ej vartamAnakALa haetana bhUtakALa bhavAmi bhavAva: bhavAmaH abhavam abhavAva abhavAma bhaktha: bhavatha abhavaH abhavatam abhayata bhavati bhavata: bhavanti abhavat abhavatAm abhavan AjJArtha lizatha bhavAni bhavAva bhavAma bhaveyam bhaveva bhavema bhava bhavatam bhavata bhavaH bhavetam bhavatu bhavatAm / bhavet bhavetAm vi + ram - virAma pAmako vartamAnakALa hastana takALa viramAmi viramAva: viramAmaH vyaramam vyaramAva vyaramAma viramasi viramatha: viramatha vyaramaH vyaramatam vyaramata viramati viramata: viramanti vyaramat vyaramatAm vyaraman alu tirga pAtu pAvalI lA bhaveta bhavantu bhaveyuH F Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viramANi virama viramatu varSAmi varSasi varSati AjJArtha vidhyartha viramAva viramAma virameyam virameva viramema viramatam viramata virameH virametama virameta viramatAm viramantu viramet virametAm virameyuH vRS - varasaj,varasAda yavo vartamAnakALa hastana bhUtakALa varSAva: varSAmaH avarSam avarSAva avarSAma varSathaH varSaya avarSaH avarSatam avarSata varSataH varSanti avarSat avarSatAm avarSan AjJArtha vidhyartha varSAva varSAma varSeyam varSeva varSema varSatam varSata varSe: varSetam varSeta varSatAm varSantu varSet varSatAm varSeyuH zaMs- prazaMsA ravI vartamAnakALa hastana bhUtakALa zaMsAva: zaMsAmaH azaMsam azaMsAva azaMsAma zaMsatha: zaMsatha azaMsa: azaMsatam azaMsata zaMsata: zaMsanti azaMsata azaMsatAm azaMsana HEREILL t u tirga dhAtu 3iqeii MII-I varSANi varSa varSatu zaMsAmi zaMsasi zaMsati Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhyartha zaMseva zaMsetam zaMsetAm zaMsema zaMseta zaMseyuH zaMsatu AjJArtha zaMsAni zaMsAva zaMsAma zaMseyam zaMsa zaMsatam zaMsata zaMse: zaMsatAm zaMsantu zaMset ni + sad [ niSId ] - mesa vartamAnakALa niSIdAmi niSIdAvaH niSIdAmaH nyaSIdam niSIdasi niSIdathaH niSIdatha nyaSIda: niSIdati niSIdata: niSIdanti nyaSIdata AjJArtha niSIdAni niSIdAva niSIdAma niSIdeyam niSIda niSIdatam niSIdata niSIdeH niSIdatu niSIdatAm niSIdantu / niSIdet hR-625 ra, yorI ravI vartamAnakALa) harAmi harAva: harAmaH aharam harasi harathaH haratha ahara: harati harata: haranti aharat sodhasaMung pAlI13- mammmmmmmmmmma hatanA bhUtakALa nyaSIdAva nyaSIdAma nyaSIdatam nyaSIdata nyaSIdatAm nyaSIdan vidhyartha niSIdeva niSIdema niSIdetam niSIdeta niSIdatAm niSIdeyuH hastana bhUtakALa aharAva aharAma aharatam aharata aharatAm aharana 13 - - - - - - - - - - - - - - - - Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haretAm hareyuH AjJArtha vidhyartha harANi harAva harAma hareyam hareva harema haratam harata hare: haretama hareta haratu haratAm harantu haret ve - jolAva vartamAnakALa hAratanA bhUtakALa hvayAmi vayAva: harayAma: avayam ahvayAva ahvayAma hvayasi havayathaH hvayatha ahvayaH ahvayatam ahvayata hvayati hvayataH hvayanti ahvayat ahvayatAm avayan AjJArtha vidhyartha harayAni hyayAva vayAma hvayeyam hvayeva . hvayema hvaya bayatam hvayata baye: hvayetam hvayeta hvayatu vayatAm vayantu / hvayet hvayetAm hvayeyuH jala gayA noMdhaH "subodha saMskRta mArgopadezikA" (saMskRta prathama buka)nA abhyAsamAM bIjA gaNanA be dhAtuono (as mane ad) upayogathayo che, tethItanA 35o mamApavAmAM Ave che.jIlagAnA manya dhAtuonA rUpAkhyAno mATe "subodha saMskRta dhAtu rUpAvalI'no bhAga-2 juo. suno ga dhAtu sure III Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthaH hAstana tALa Asva Asma Astam Asta AstAm Asana vidhyartha syAva syAma syAtam syAta syAtAm edhi as - cha,ho, thay vartamAnakALa asmi smaH Asam asi stha AsI: asti sta: santi AsIt AkAI asAni asAva asAma syAm stam sta . syAH astu stAm santu syAt ad- mAj vartamAnakALa addhaH admaH Adam atsi attha: attha Ada: atti attaH adanti Adata AjJArtha adAni adAva adAma adyAm adhdi attam atta adyA: attu attAm adantu adyAt manodha saMta dhAtu pAlI MILI admi hAna takALa Addha Adha Attam Atta AttAm Adan vidhyartha adyAva adyAma adyAtam adyAta adyAtAm adyuH - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - cotho gaNa ) as - 3j vartamAnakALa hArUna bhUtakALa asyAmi asyAva: asyAmaH | Asyam AsyAva AsyAma asyasi asyatha: asyatha AsyaH Asyatam Asyata asyati asyata: asyanti Asyat AsyatAm Asyan AjJArtha vidhyartha asyAni asyAva asyAma asyeyam asyeva asyema asya asyatam asyata asyaH asyetam asyeta asyatu asyatAm asyantu asyet asyetAm asyeyuH anu + iS- zodha vartamAnakALa hastana bhUtakALa anviSyAmi anviSyAva: anviSyAma: anvaiSyam anvaiSyAva anvaiSyAma anviSyasi anviSyatha: anviSyatha anvaiSyaH anvaiSyatam anvaiSyata anviSyati anviSyata: anviSyanti anvaiSyat anvaiSyatAm anvaiSyan AjJArtha vidhyartha anviSyANi anviSyAva anviSyAma anviSyeyam anviSyeva anviSyema anviSya anviSyatam anviSyata / anviSye: anviSyetam anviSyeta mammmmmmmmmmmmmmmmmmmo dega ung pAlI CHISAR Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anviSyatu anviSyatAm anviSyantu | anviSyet anviSyetAm anviSyeyuH sam + Rdh- samRddha thaj. vartamAnakALa hastana bhUtakALa samRdhyAmi samRdhyAva: samRdhyAmaH samAya'm samAvi samAAma samRdhyasi samRdhyatha: samRdhyatha samAr2yA: samAya'tam samAr2yAta samRdhyati samRdhyata: samRdhyanti samAr2yAt samAr2yAtAm samAya'n AjJArtha vidhyartha samRdhyAni samRdhyAva samRdhyAma samRdhyeyam samRdhyeva samRdhyema samRdhya samRdhyatam samRdhyata samRdhyeH samRdhyetam samRdhyeta samRdhyatu samRdhyatAm samRdhyantu / samRdhyet . samRdhyetAm samRdhyeyuH vartamAnakALa nRt- nRtya raj, nAyavU hastana bhUtakALa nRtyAva: nRtyAma: anRtyam anRtyAva anRtyAma nRtyasi nRtyatha: nRtyatha anRtyaH anRtyatam anRtyata nRtyati nRtyata: nRtyanti anRtyat anRtyatAm anRtyan AjJArtha vidhyartha nRtyAni nRtyAva nRtyAma nRtyeyam nRtyeva nRtyema nRtya nRtyatam nRtyata nRtye: nRtyetam nRtyeta subodha saMskRta dhAtu pAvalI II- I nRtyAmi Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nRtyatu nokA puSyAmi puSyasi puSyati puSyata: puSyAni puSyeyam paNe. puSyaH LLLL LLE 111 11 puSyata puSyeta puSya puSyatu nRtyatAm nRtyantu / nRtyet nRtyetAm nRtyeyu: puS- poss| raj vartamAnakALa hastana bhUtakALa puSyAva: puSyAmaH apuSyam apuSyAva apuSyAma puSyatha: puSyatha apuSya: apuSyatam apuSyata puSyanti apuSyat apuSyatAm apuSyan AjJArtha vidhyartha puSyAva puSyAva puSyeva puSyema puSyatam puSyetam puSyatAm puSyantu puSyet puSyetAm puSyeyuH mad [ mAd ]- bhairo, iis / thaj vartamAnakALa haratana bhutakALa mAdyAva: mAdyAmaH amAdyam amAdyAva amAdyAma mAdyathaH mAdhatha amAdyaH amAdyatam amAdyata mAdyata: mAdyanti amAdyat amAdyatAm amAdyan AjJArtha vidhyartha mAdyAva mAdyAma mAdyeyam mAgheva mAghema mAdyatama mAdyata mAye: mAghetam mAdyeta L alu rqa ki rial MIDIAL mAdyAmi mAdyasi mAdyati mAdyAni mAdya - Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - mAdyatu zliSyAmi zliSyasi zliSyati zliSyAni zliSya zliSyatu mAdyatAm mAdyantu / mAyet mAghetAm mAgheyuH zliS- meTaj vartamAnakALa hastana bhUtakALa zliSyAva: zliSyAma: azliSyam azliSyAva azliSyAma zliSyatha: zliSyatha azliSya: azliSyatam azliSyata zliSyataH zliSyanti azliSyat azliSyatAm azliSyan | AjJArtha viSyartha zliSyAva zliSyAma zliSyeyam zliSyeva zliSyema zliSyatam zliSyata zliSyeH zliSyetam zliSyeta zliSyatAm zliSyantu zliSyet zliSyetAm zliSyeyuH (7 gaya iS [ icch ]- 27j vartamAnakALa hatana takALa icchAvaH icchAmaH aiccham aicchAva aicchAma icchathaH aiccha: aicchatam aicchata icchataH aicchat aicchatAm aicchan icchAmi icchasi icchati icchatha icchanti - - - - - SEXodha saMqdhAtupAvalI 1-18 - - - - - - - - - Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iccheyam icchAni iccha icchatu AjJAtha icchAva icchatam . icchatAm icchAma icchata icchantu vidhyartha iccheva icchetam icchetAm icche: icchema iccheta iccheyuH icchet vartamAnakALa Dazna - vINavuM uJchAmi uJchasi uJchati uJchAni uJcha hastana bhUtakALa uJchAva: ujchAmaH auJchama aucchAva auJchAma ujchathaH ujchatha . auJcha: auJchatam auJchata uJchata: uJchanti auJchat auJchatAm auJchan AjJArtha vidhyartha uJchAva ujchAma uccheyam uJcheva uJchema uJchatam uJchata uJcheH uJchetama uJcheta uJchatAm ujchantu ucchet uJchetAm uJcheyuH kRS- Msj vartamAnakALa hastana bhUtakALa kRSAva: kRSAma: akRSam akRSAva akRSAma kRSathaH akRSaH akRSatam akRSata kRSata: kaSanti akRSat akRSatAm akRSan mammmmmmmmmmmma sumo dhAtu pApalI lA uJchatu kRSAmi kRSasi kRSatha kRSati 20 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tudatha tudati - AccAI vithaI kRSANi kRSAva kRSAma kRSeyam kRSeva kRSema kRSa kRSatam kRSata kRSaH kRSetam kRSeta kRSatu kRSatAm kRSantu kRSet kRSatAm kRSeyuH __ tud-huma mApa vartamAnakALa hatanA bhUtakALa tudAmi tudAva: tudAmaH atudam atudAva atudAma tudasi tudathaH atudaH atudatam atudata tudataH tudanti atudat atudatAm atudan AjJArtha vidhyartha tudAma tudeyam tudeva tudema tudatam tudata tudetam tudeta tudatu tudatAm tudantu tudet tudetAm tudeyu: upa + diz- paheza mApako vartamAnakALa hatanA bhUtakALa upadizAmi upadizAvaH upadizAma: upAdizam upAdizAva upAdizAma upadizasi upadizathaH upadizatha / upAdiza: upAdizatam upAdizata upadizati upadizataH upadizanti / upAdizat upAdizatAm upAdizan mAdhaqa dhAtu pAlI II- mammmmmmmmmmmmmmmmmmmma tudAni tudAva Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadizAni upadiza upadizatu pRcchAmi pRcchasi pRcchati pRcchAni AjJArtha vizcarya upadizAva upadizAma upadizeyam upadizeva upadizema upadizatam upadizata ___ upadize: upadizetam upadizeta upadizatAm upadizantu | upadizet upadizetAm upadizeyu: . pracch [ pRcch ]- pU7j vartamAnakALa hastana bhUtakALa pRcchAva: pRcchAmaH apRccham apRcchAva apRcchAma pRcchatha: pRcchatha apRcchaH apRcchatam apRcchata pRcchataH pRcchanti apRcchat apRcchatAm apRcchan AjJA vidhya pRcchAva pRcchAma pRccheyam pRccheva pRcchatam pRcchata pRccheH pRcchetam pRccheta pRcchatAm pRcchantu pRcchet pRcchetAm pRccheyuH sic (siJc)- sIyaj, sieg vartamAnakALa hastana bhUtakALa siJcAva: siJcAma: asiJcam asiJcAva asiJcAma siJcathaH siJcatha asiJcaH asiJcatam asiJcata siJcata: siJcanti / asiJcat asiJcatAm asiJcan mamma mjodha saMskRta dhAtu pApalI HIRE pRcchema pRcchatu siJcAmi siJcasi siJcati 22 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJArtha vidhyartha siJcAni siJcAva siJcAma siJceyam siJceva siJcema siJca siJcatam siJcata siJce. siJcetam siJceta siJcatu siJcatAm siJcantu siJcet .. siJcetAm siJceyu: . ati + sRj- Apaj vartamAnakALa. hatanA bhUtakALa atisRjAmi * atisRjAva: atisRjAma: atyasRjam atyasRjAva atyasRjAma atisRjasi atisRjatha: atisRjatha atyasRja: atyasRjatam atyasRjata atisRjati atisRjata: atisRjanti | atyasRjat atyasRjatAm atyasRjan AjJArtha vidhyartha atisRjAni atisRjAva atisRjAma atisRjeyam atisRjeva atisRjema atisRja atisRjatam atisRjata atisRje: atisRjetam atisRjeta atisRjatu atisRjatAm atisRjantu / atisRjet atisRjetAm atisRjeyuH zamo ge| vartamAnakALa kathayAvaH kathayAmaH kathayAmi - hastana bhUtakALa | akathayam akathayAva akathayAma HEGodha saMskRta dhAtu pAvalIlAma Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathayasi kathayathaH kathayatha akathayaH akathayatam akathayata kathayati kathayata: kathayanti akathayat akathayatAm akathayan . AjJArtha vidhyartha kathayAni kathayAva kathayAma kathayeyam kathayeva kathayema kathaya kathayatam kathayata kathaye: kathayatama kathayeta kathayatu kathayatAm kathayantu kathayeta kathayetAm kathayeyu: cinta- yiMga 52g vartamAnakALa hatanA bhUtakALa cintayAmi cintayAva: cintayAma: acintayam acintayAva acintayAma cintayasi cintayathaH cintayatha acintayaH acintayatam acintayata cintayati cintayata: cintayanti acintayat acintayatAm acintayan AjJArtha vidhyartha cintayAni cintayAva cintayAva cintayeyam cintayeva cintayema cintaya cintayatam cintayata cintaye: cintayetam cintayeta cintayatu cintayatAm cintayantu cintayet cintayetAm cintayeyuH vartamAna cur - yora corayAmi corayAva: corayAmaH hastana bhUtakALa | acorayam acorayAva acorayAma surodha saMpatAtupAvalI -1 - - - - - - - - 24 - - -- Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ corayasi corayati corayANi coraya acorayatam acorayata acorayatAm acorayan vidhyartha corayeva corayema corayetam corayeta corayetAm corayeyuH corayatu corayatha: corayatha acorayaH corayata: corayanti acorayat AjJAthI corayAva corayAma corayeyam corayatam corayata corayeH corayatAm corayantu / corayet taD (tAD)- bhArag vartamAnakALa tADayAva: tADayAma: atADayam tADayathaH tADayatha atADayaH tADayataH tADayanti atADayat AjJArtha tADayAva tADayAma tADayeyam tADayatam tADayata tADaye: tADayatAm tADayantu | tADayet tADayAmi tADayasi tADayati hastana bhUtakALa atADayAva atADayAma atADayatam atADayata atADayatAm atADayan vithaI tADayeva tADayema tADayatam tADayeta tADayetAm tADayeyuH tADayAni tADaya tADayatu vartamAnakALa 6 - zaDavuM, cIravuM / adArayam dAsyAmi dArayAva: dArayAma: Tu Haqa dhAtu pAlI lAmmmmmmmmmmmmmmmmma bhAratanA bhUtakALa adArayAva adArayAma 25 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dArayasi dArayati dArayANi dAraya dArayatu dhArayAmi dhArayasi dhArayati dArayathaH dArayatha adArayaH / adArayatam adArayata dArayata: dArayanti adArayat adArayatAm adArayan AjJArtha vidhyartha dArayAva dArayAma dArayeyam dArayeva dArayema dArayatam dArayata dArayeH . dArayetam dArayeta dArayatAm dArayantu dArayeta dArayetAm dArayeyuH dhR-dhaar| 5ravU . vartamAna hatana hitakALa dhArayAva: dhArayAmaH adhArayam adhArayAva adhArayAma dhArayathaH dhArayatha adhArayaH adhArayatam adhArayata dhArayata: dhArayanti adhArayat adhArayatAm adhArayan AjJArtha vidhyartha dhArayAva dhArayAma dhArayeyam dhArayeva . dhArayema dhArayatam dhArayata dhAraye: ___ dhArayetam dhArayeta dhArayatAm dhArayantu dhArayet dhArayetAm dhArayeyuH pabhAnA pID - pIsj hastana bhUtakALa pIDayAva: pIDayAmaH apIDayam apIDayAva apIDayAma mammmmmmmma mA saMga dhAtu upApalI MIDI-R dhArayANi dhAraya dhArayatu pIDayAmi ma 27 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIDayatu pUjayasi pUjayati pIDayasi pIDayatha: pIDayatha apIDaya: apIDayatam apIDayata pIDayati pIDayataH pIDayanti apIDayat apIDayatAm apIDayan AjJArtha vidhyartha pIDayAni pIDayAva pIDayAma pIDayeyam pIDayeva pIDayema pIDaya pIDayatam pIDayata pIDaye: pIDayetam pIDayeta pIDayatAm pIDayantu pIDayet pIDayetAm pIDayeyuH pUj - pUrg vartamAnakALa hastana bhUtakALa pUjayAmi pUjayAva: pUjayAma: apUjayam apUjayAva apUjayAma pUjayatha: pUjayatha apUjayaH apUjayatam apUjayata pUjayataH apUjayat apUjayatAm apUjayan AjJArtha vidhyartha pUjayAni pUjayAva - pUjayAma pUjayeyam pUjayeva pUjaya pUjayatam pUjayata pUjaye: pUjayetam pUjayeta pUjayatu pUjayatAm pUjayet pUjayetAm pUjayeyuH prI [ prINa ] - muza raj vartamAnakALa hastana bhUtakALa prINayAmi prINayAvaH prINayAmaH aprINayam aprINayAva aprINayAma sAmasutIya saMskRta dhAtu 3pApalI nAga-1 pUjayanti ma mA rApta cApAgAlA 1 1 - 20T Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prINayasi prINayati prINayAni prINaya prINayatu mArgayAmi mArgayasi mArgayati prINayathaH prINayatha aprINayaH aprINayatam aprINayata prINayata: prINayanti aprINayat aprINayatAm aprINayan AjJArtha vidhyartha prINayAva prINayAma prINayeyam prINayeva prINayema prINayatam prINayata prINaye: prINayetam prINayeta prINayatAm prINayantu / prINayet prINayetAm prINayeyuH mArga- zodha vartamAnakALa hastana bhUtakALa mArgayAva: mArgayAma: amArgayam amArgayAva amArgayAma mArgayathaH mArgayatha amArgaya: amArgayatam amArgayata mArgayataH mArgayanti amArgayat amArgayatAm amArgayan AjJArtha vidhyartha mArgayAva mArgayAma mArgayeyam mArgayeva mArgayema mArgayatam mArgayata mArgaye: mArgayatam mArgayeta mArgayatAm mArgayantu | mArgayet mArgayetAm mArgayeyu: sam + lakS - Mg, parIkSA 52vI adDAkALa hastana bhUtakALa saMlakSayAna salakSayAmaH . samalakSayam samalakSayAva samalakSayAma ma +ma nodha saMqa dhAtu pAlI lA mArgayANi mArgaya mArgayatu saMlakSayAmi + 28 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlakSayasi saMlakSayatha: saMlakSayatha samalakSayaH samalakSayatam samalakSayata saMlakSayati saMlakSayata: saMlakSayanti samalakSayat samalakSayatAm samalakSayan AjJArtha vidhyartha saMlakSayANi saMlakSayAva saMlakSayAma saMlakSayeyam saMlakSayeva saMlakSayema . saMlakSaya saMlakSayatam saMlakSayata saMlakSaya: saMlakSayetam saMlakSayeta: saMlakSayatu saMlakSayatAm saMlakSayantu / saMlakSayet saMlakSayetAm saMlakSayeyu: . ni + sUd [niSUd ]- nAza 5rava) vartamAnakALa hastana bhUtakALa niSUdayAmi niSUdayAva: niSUdayAma: nyaSUdayam nyaSUdayAMva nyaSUdayAma niSUdayasi niSUdayatha: niSUdayatha nyaSUdaya: nyaSUdayatam nyaSUdayata niSUdayati niSUdayataH niSUdayanti nyaSUdayat nyaSUdayatAm nyaSUdayan yAjJArtha vidhyartha naSUdayAni niSUdayAva niSUdayAma niSUdayeyam niSUdayeva niSUdayema niSUdayatam niSUdayata niSUdaye: niSUdayetam niSUdayeta neSUdayatu niSUdayatAm niSUdayantu | niSUdayet niSUdayetAm niSUdayeyuH spRha - mag, tRSyA rAjavI vartamAnakALa hastana bhUtakALa spRhayAvaH spRhayAma: aspRhayam aspRhayAva aspRhayAma REGodha saMskRtadhAtupAvalI 10- 15 mmmmmmma mma neSUdaya sahayAmi Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ spRhayati spRhayasi spRhayatha: spRhayatha aspRhayaH aspRhayatam aspRhayata spRhayataH spRhayanti aspRhayat aspRhayatAm aspRhayan AjJArtha vidhyartha spRhayANi spRhayAva spRhayAma spRhayeyam spRhayeva spRhayema spRhaya spRhayatam spRhayata spRhaye: spRhayetam spRhayeta spRhayatu spRhayatAm spRhayantu spRhayet . spRhayetAm spRhayeyu: . - 52 - 3 -:Atmane pada- kartari prayoga pahelo vartamAnakALa Iz- j hastana bhUtakALa IkSe IkSAvahe IkSAmahe aikSe aikSAvahi aikSAmahi IkSase IkSethe IkSadhve aikSathAH aikSethAm aikSadhvam IkSate IkSante aikSata aikSetAm aikSanta AjJArtha " vidhyartha IkSAvahai IkSAmahai IkSeya IkSevahi IkSemahi IkSasva IkSethAm IkSadhvam IkSethA: IkSeyAthAm IkSedhvam IkSatAm IkSetAm IkSantAm | IkSeta IkSeyAtAm IkSerana ma 30EL Lodha saMskRta dhAtu pAvalI lA- IkSete IkSa Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 tl ill sam + gam [ gacch ] - sAyerg vartamAnakALa hatanA bhUtakALa saMgacche saMgacchAvahe saMgacchAmahe samagache samagacchAvahi samagacchAmahi saMgacchase saMgacchethe saMgacchadhye samagacchethA: samagaccheyAthAm samagacchedhvam saMgacchate saMgacchete saMgacchante samagaccheta samagaccheyAtAm samagaccheran AjJArtha vidhyartha saMgacche saMgacchAvahai saMgacchAmahai saMgaccheya saMgacchevahi saMgacchemahi saMgacchasva saMgacchethAm saMgacchadhvam saMgacchethAH saMgaccheyAthAm saMgacchedhvam saMgacchatAm saMgacchetAm saMgacchantAm saMgaccheta saMgaccheyAtAm saMgaccheran DI - Gsj vartamAnakALa hAstana bhUtakALa DIyAvahe DIyAmahe aDIye aDIyAvahi aDIyAmahi DIyase DIyethe DIyadhve aDIyathA: aDIyethAm aDIyadhvam DIyate DIyete DIyante aDIyata aDIyetAm aDIyanta - mAzArtha vidhyArtha DIyAvahai. DIyAmahai DIyeya DIyevahi DIyemahi DIyasva DIyethAm DIyadhvam DIyethAH DIyeyAthAm DIyedhvam hIyatAm DIyetAm DIyantAm DIyeta DIyeyAtAm DIyeran masudA saMpata dhAtu pAvalI kAma- samma DIye 11 s11 DIyai Tr - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - % 3D1CITI11AL Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhvaMse dhvaMsase dhvaMsate dhvaMs - nAza yavo vartamAnakALa. dhvaMsAvahe dhvaMsAmahe adhvaMse dhvaMsethe dhvaMsadhve adhvaMsathA: dhvaMsete dhvaMsante adhvaMsata AjJArtha dhvaMsAvahai dhvaMsAmahai dhvaMseya dhvaMsethAm dhvaMsadhvam dhvaMsethAH dhvaMsetAm dhvaMsantAm / dhvaMseta hastana bhUtakALa adhvaMsAvahi adhvaMsAmahi adhvaMse adhvaMsadhvam adhvaMsetAm adhvaMsanta vidhyartha dhvaMsevahi dhvaMsemahi dhvaMseyAthAm dhvaMsedhvam dhvaMseyAtAm dhvaMseran dhvaMsai dhvaMsasva dhvaMsatAm patabhAnA pUrA - mAnavI pUyAvahe pUye pUyase pUyate pUyAmahe pUyadhve pUyethe pUyante hastana bhUtakALa apUye apUyAvahi apUyAmahi apUyathAH apUyethAm apUyadhvam apUyata apUyetAm apUyanta vidhyartha pUyeya pUryavahi pUyemahi pUyethAH pUyeyAthAm pUryadhvam | pUyeta pUyeyAtAm pUyeran sulodha saMskRta dhAtu sAlI III pUyete AjJArtha pUyAvahai pUyethAm pUyetAm mammmmmmmmmmma pUyasva pUyatAm pUyAmahai pUyadhvam pUyantAm 2 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASe bhASase bhASa - joj vartamAnakALa hastana bhUtakALa bhASAvahe bhASAmahe abhASe __ abhASAvahi abhASAmahi bhASethe bhASadhve abhASathA: abhASethAm abhASadhvam bhASate bhASete bhASante abhASata abhASetAm abhASanta AjJArtha vidhyartha bhASai bhASAvahai bhASAmahai bhASeya bhASevahi __ bhASehi bhASasva bhASethAm bhASadhvam bhASethA: bhASeyAthAm bhASedhvam bhASatAm bhASetAm bhASantAma bhASeta bhASeyAtAm bhASeran bhR - (maraj, pAlana posse| 52g vartamAnakALa hastana bhUtakALa bharAvahe bharAmahe abharAvahiM abharAmahi bharethe bharadhve abharathAH abharethAm bharete bharante abharata abharetAm abharanta vidhyartha bharAvahai bharAmahai bhareya bharevahi bharemahi parasva bharethAm bharadhvam bharethAH bhareyAthAm bharedhvam paratAm bharetAm bharantAm bhareta bhareyAtAm bhareran clu daga dhAtu 3pAlI lAmmmmmmmmmmmma abhare bharase a ---- bharate AjJArtha Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa-muza thay vartamAna mode modase modate modai modasva modatAm hastana bhUtakALa modAvahe modAmahe | amode amodAvahi amodAmahi modethe modadhye amodathA: amodethAm amodadhvam modete modante amodata amodetAma amodanta AjJArtha vidhyartha modAvahai modAmahai modeya modevahi modemahi modethAm modadhvam modethAH modeyAthAm modedhvam modetAm modantAm / modeta modeyAtAm . moderan vanda - vahana 5ravA vartamAnakALa hatanA bhUtakALa vandAvahe vandAmahe avande avandAvahi avandAmahi vandethe vandadhye avandathA: avandethAm avandadhvam vandete vandante avandata avandetAm avandanta AjJArtha vidhyartha vandAvahai vandAmahai vandeya vandevahi vandemahi vandadhvam vandethA: vandantAm vandeta vandeyAtAm vanderan mammmmmmmmmmmmmmma sumodha saMskRta dhAtu pAvalI HI vande vandase vandate bandathAm vandasva tandatAm 34 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartase vartadhve vartate vate vartethAm vartetAm vRt - 8oj, varta vartamAnakALa hastana bhUtakALa vartAvahe vartAmahe | avarte avartAvahi avartAmahi vartethe avartathAH avartethAm avartadhvam vartete vartante avartata avartetAm avartanta AjJArtha vidhyartha vartAvahai vartAmahai varteya vartevahi vartemahi vartasva vartadhvam vartethAH varteyAthAm vartedhvam vartatAm vartantAm varteta varteyAtAm varteran sam + vRdh - samRddha yaj, vadhaj vartamAnakALa hastana bhUtakALa saMvardhe saMvardhAvahe saMvardhAmahe samavardhe samavardhAvahi samavardhAmahi saMvardhase saMvardhethe saMvardhadhve samavardhathA: samadardhethAm samavardhadhvam saMvardhate maMvardhate saMvardhante samavardhata samavardhetAm samavardhanta AjJArtha vidhyartha saMvardhe saMvardhAvahai saMvardhAmahai saMvardhaya saMvardhevahi saMvardhemahi saMvardhasva saMvardhethAm saMvardhadhvam saMvardhathA: saMvardheyAthAm saMvardhadhvam saMvardhatAm saMvardhetAm saMvardhantAm saMvardheta saMvardhayAtAm saMvadheran suThodha saMskRta dhAtu 3pApalI lAsa- mammmmmmmmma 35 --- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikSe zikSase zikSate zikSai zikSasva zikSatAm zikS - zIla vartamAnakALa hastana bhUtakALa zikSAvahe zikSAmahe azikSe azikSAvahi azikSAmahi zikSethe zikSadhve azikSathA: azikSethAm azikSadhvam zikSete zikSante azikSata azikSetAm azikSanta AjJArtha vidhyartha zikSAvahai zikSAmahai zikSeya zikSevahi zikSemahi zikSethAm zikSadhvam zikSethAH zikSeyAthAm zikSedhvam zikSetAm zikSantAm zikSeta zikSeyAtAm zikSeran A + zri - mAzraya 5ravo vartamAnakALa hastana bhUtakALa AzrayAvahe AzrayAmahe Azraye AzrayAvahi AzrayAmahi Azrayethe Azrayadhve AzrayathA: AzrayethAm Azrayadhvam / Azrayete Azrayante Azrayata AzrayetAm Azrayanta AjJArtha vidhyartha AzrayAvahai AzrayAmahai Azrayeya Azrayevahi Azrayemahi AzrayethAm Azrayadhvam AzrayethAH AzrayeyAthAm Azrayedhvam AzrayetAm AzrayantAm Azrayeta AzrayeyAtAma Azrayerana sulodha saMta dhAtu pApalI III Azraye Azrayase Azrayate Azrayai Azrayasva AzrayatAm mamma 36 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seve hAstana bhUtakALa asevAvahiM asevAmahi asevethAm asevadhvam asevetAm asevanta vidhyartha sevevahi sevemahi seveyAthAm sevedhvam seveyAtAm severan sevai sev - sevA ravI vartamAnakALa sevAvahe sevAmahe aseve sevase sevethe sevadhye asevathA: sevate sevete sevante asevata AjJArtha sevAvahai sevAmahai seveya sevasva sevethAm sevadhvam sevethAH sevatAm sevetAm sevantAm seveta ve - molAaj vartamAnakALa hvayAvahe vayAmahe ahvaye hvayethe hvayadhve ahvayathAH bayete ahvayata AjJArtha hvayAvahai hvayAmahai hvayeya vayasva hvayethAm hvayadhvam hvayethAH svayatAm hvayetAm hvayantAm hvayeta lodha saMta dhAtu Faceii lAI A havaye vayase vayate vayante hastana bhUtakALa avayAvahi ahvayAmahi ahvayethAm ahvayadhvam ahvayetAm ahvayanta vidhyartha bayevahi hvayemahi hvayeyAthAm hvaye vam hvayeyAtAm hvaye gn 3 0 vayai - - - - - - - - - - - - - - Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (yotho gayA) pra + kAz - yamsj, prazij vartamAnakALa hastana bhUtakALa prakAzye prakAzyAvahe prakAzyAmahe aprakAzye aprakAzyAvahi aprakAzyAmahi prakAzyase prakAzyethe prakAzyadhye aprakAzyathA: aprakAzyethAm aprakAzyadhvam prakAzyate prakAzyete prakAzyante aprakAzyata aprakAzyetAm aprakAzyanta AjJArtha vidhyartha prakAzyai prakAzyAvahai prakAzyAmahai prakAzyeya prakAzyevahi prakAzyemahi prakAzyasva prakAzyethAm prakAra yam prakAzyethAH prakAzyeyAthAm prakAzyedhvam prakAzyatAm prakAzyetAm prakAzyantAm / prakAzyeta prakAzyeyAtAm prakAzyeran jan [jA ] - utpana thaj vartamAnakALa hastana bhUtakALa jAyAvahe jAyAmahe ajAye ajAyAvahi ajAyAmahi jAyase jAyethe jAyadhve ajAyathAH ajAyetha ajAyadhvam jAyate jAyante ajAyata ajAyetAm ajAyanta AjJArtha vidhyartha jAyai jAyAvahai jAyAmahai jAyeya jAyevahi jAyemahi 130 FREEsuno saMskRta dhAtu 3pAvalI lAga-1 jAye jAyete Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utpadye utpadyethe udA utpadyase utpadyate jAyasva jAyathAm jAyadhvam | jAyethAH jAyeyAthAm jAyedhvam jAyatAm jAyetAm jAyantAm jAyeta jAyeyAtAm jAyeran ud + pad - utpana thaj vartamAnakALa hastana bhUtakALa utpadyAvahe utpadyAmahe | udapadye udapadyAvahi udapadyAmahi utpadyadhye udapadyathA: udapadyadhvam utpadyate utpadyante udapadyata udapadyetAm udapadyanta AjJArtha vidhyartha utpathai utpadyAvahai utpadyAmahai utpadyeya utpadyevahi utpadyemahi utpadyasva utpadyethAm utpadyadhvam | utpadyethAH utpadyeyAthAm utpadyedhvam utpadyatAm utpadyetAm utpadyantAm | utpadyeta utpadyeyAtAm utpadyeran __ man - bhAnapuM, samara vartamAnakALa hastana bhUtakALa manye manyAvahe manyAmahe | amanye amanyAvahi amanyAmahi manyase manyethe manyadhve amanyathAH amanyethAm amanyadhvam manyate manyete manyante amanyata amanyetAm amanyanta suno saMs-dhAtu 3pAvalI lAsamma 3GP Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manyai manyasva manyatAm yudhye yudhyase yudhyate yudhyante AjJArtha vidhyartha. manyAvahai manyAmahai manyeya manyevahi manyemahi manyethAm manyadhvam manyethAH manyeyAthAm manyedhvam manyetAm manyantAm manyeta manyeyAtAm manyeran yudh - yuddha ra vartamAnakALA hastana bhUtakALa yudhyAvahe yudhyAmahe ayudhye ayudhyAvahi ayudhyAmahi yudhyethe yudhyadhye ayudhyathAH ayudhyethAm ayudhyadhvam yudhyete ayudhyata ayudhyetAm ayudhyanta AjJArtha vidhyartha yudhyAvahai yudhyAmahai yudhyeya yudhyevahi yudhyemahi yadhyethAm yudhyadhvam yudhyethAH yudhyeyAthAm yudhyadhvam yudhyetAm yudhyantAm / yudhyeta yudhyeyAtAm yudhyeran anu + rudh - bhAnaj, tANe thaj vartamAnakALa | stana ISIm anurudhyAvahe . anurudhyAmahe | anvarudhye anvarudhyAvahi anvarudhyAmahi anurudhyethe anurudhyadhve | anvarudhyathA: anvarudhyethAm anvarudhyadhvam anurudhyete anurudhyante | anvarudhyata anvarudhyetAm anvarudhyanta lodha saMga dhAtu ipAlI III yudhyai yudhyasva yudhyatAm anurudhye anurudhyase anurudhyate 40 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJArtha vidhyartha anurudhyai anurudhyAvahai anurudhyAmahai | anurudhyeya anurudhyevahi anurudhyemahi anurudhyasva anurudhyethAm anurudhyadhvam | anurudhyethA: anurudhyeyAthAm anurudhyedhvam anurudhyatAm anurudhyetAm anurudhyantAm | anurudhyeta anurudhyeyAtAm anurudhyeran vid - rahe vartamAnakALa hastana bhUtakALa vidye vidyAvahe vidyAmahe avidye avidyAvahi avidyAmahi vidyase vidyethe vidyadhye avidyathA: avidyethAm avidyadhvam vidyate vidyate vidyante avidyata avidyetAm avidyanta AjJArtha vidhyartha vidyAvahai vidyAmahai vidyeya vidyevahi vidyemahi vidyasva vidyethAm vidyadhvam vidyethA: vidyeyAthAm vidyadhvam vidyatAm vidyetAm vidyantAm / vidyeta vidyeyAtAm vidyeran (7Der) vidyai kRS - Disj partamAnasin akRSe kRSAvahe kRSAmahe ge dhAtu pApalI lAga- hatana kALa akRSAvahi akRSAmahi 1 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRSase kRSate akRSadhvam akRSanta kRSete kRSante pata kRSai kRSasva kRSatAm vidhyartha kRSevahi kRSeyAthAm kRSayAtAm kRSamahi kRSadhvam kRSeran kRSethe kRSadhye akRSathAH akRSata AjJArtha kRSAvahai kRSAmahai kRSeya kRSethAm kRSadhvam kRSethA: kRSetAm kRSantAm kRSeta kSip - iMsj vartamAnakALa kSipAvahe kSipAmahe akSipe kSipethe kSipadhye akSipathA: kSipete kSipante akSipata AjJArtha kSipAvahai / kSipAmahai. kSipeya kSipethAm kSipadhvam kSipethA: kSipetAm kSipantAm kSipeta kSipe kSipase kSipate hastana bhUtakALa akSipAvahi akSipAmahi akSipethAm akSipadhvam akSipetAm akSipanta vidhyartha kSipevahi kSipemahi kSipeyAthAm kSipedhvam kSipeyAtAm kSiperan kSipai kSipasva kSipatAm 42 lodha saMskRta dhAtu 3pApalI lA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A + praccha [ pRcch ] - vihAya mAMgavI vartamAnakALa hastana bhUtakALa ApRche ApRcchAvahe ApRcchAmahe | ApRcche ApRcchAvahi ApRcchAmahi Apachase ApRcchethe ApRcchadhve ApRcchathA: ApRcchethAm ApRcchadhvam ApRcchate ApRcchete ApRcchante ApRcchata ApRcchetAm ApRcchanta AjJArtha vidhyartha ApRcchai ApRcchAvahai ApRcchAmahai ApRccheya ApRcchevahi ApRcchemahi ApRcchasva ApRcchethAm ApRcchadhvam / ApRcchethAH ApRccheyAthAm ApRcchedhyam ApRcchatAm ApRcchetAm ApRcchantAm / ApRccheta ApRccheyAtAm ApRccheran mR [ mriya ] - bhara vartamAnakALa hastana bhUtakALa miyAvahe mriyAmahe amriye amriyAvahi amriyAmahi mriyase niyethe niyadhve amriyathA: amriyethAm amriyadhvam mriyate niyante amriyata amriyetAm / amriyanta AjJArtha vidhyartha mriyAvahai mriyAmahai mriyeya mriyevahi mriyemahi mriyasva niyethAma mriyadhvam niyethAH niyeyAthAm niyadhvam mriyatAma mriyetAma mriyantAm mriyeta mriyeyAtAm mriyeran Kati Naza dhAtu pApalI HIDI- RE mmmmmmmmmma mriyai - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lajj - zaramA vartamAnakALa hastana bhUtakALa lajje lajjAvahe lajjAmahe alajje alajjAvahi alajjAmahi lajjase lajjethe lajjadhye alajjathAH alajjethAm alajjadhvam lajjate lajjete lajjante alajjata alajjetAm alajjanta AjJArtha vidhyartha lajjai lajjAvahai lajjAmahai lajjasva lajjethAm lajjadhvam / lajjethA: lajjeyAthAm lajjedhvam lajjatAm lajjetAm lajjantAm / lajjeta lajjeyAtAm lajjeran vid [ vinda ] - bhemaj, pAmaj vartamAnakALa hastana bhUtakALa vinde vindAvahe vindAmahe avinde avindAvahi avindAmahi vindase vindethe vindadhye avindathA: avindethAm avindadhvam vindate vindete vindante avindata avindetAm avindanta AjJArtha vidhyartha vindai vindAvahai vindAmahai vindeya vindevahi vindemahi vindasva vindethAm vindadhvam / vindethAH vindeyAthAm vindedhvam vindatAma vindetAma vindantAma | vindeta vindeyAtAma vinderana 4mmmmmmmmmjodha saMqa dhAtu pAlI OIRAL Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (zamo gayA) abhi + artha - prArthanA 5ravI vartamAnakALa hAstanA bhUtakALa abhyarthaye abhyarthayAvahe abhyarthayAmahe | abhyArthaye abhyArthayAvahi abhyArthayAmahi abhyarthayase abhyarthayethe abhyarthayadhye abhyArthayathAH abhyArthayethAm abhyArthayadhvam abhyarthayate abhyarthayete abhyarthayante | abhyArthayata abhyArthayetAm abhyArthayanta AjJArtha vidhyartha abhyarthayai abhyarthayAvahai abhyarthayAmahai | abhyarthayeya abhyarthayevahi abhyarthayemahi abhyarthayasva abhyarthayethAm abhyarthayadhvam | abhyarthayethAH abhyarthayeyAthAm abhyarthayadhvam abhyarthayatAm abhyarthayetAm abhyarthayantAm | abhyarthayeta abhyarthayeyAtAm abhyarthayeran kR- merj, rellaj vartamAnakALa hatanA bhUtakALa kAraye kArayAvahe kArayAmahe akAraye akArayAvahi akArayAmahi kArayase kArayethe kArayadhve akArayathA: akArayethAm akArayadhvam kArayate kArayete kArayante akArayata akArayetAm akArayanta AjJArtha vidhyartha kArayai kArayAvahai kArayAmahai kArayeya kArayevahi kArayemahi ca saMta dhAtu pAvalI lAma Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJAthI kArayasva kArayethAm kArayadhvam | kArayethAH kArayeyAthAm kArayedhvam kArayatAm kArayetAm kArayantAm | kArayeta kArayeyAtAm kArayeran vartamAnakALa kSal (kSAl) - dhoj stana bhUtakALa kSAlaye kSAlayAvahe kSAlayAmahe | akSAlaye akSAlayAvahi akSAlayAmahi kSAlayase kSAlayethe kSAlayadhve akSAlayathA: akSAlayethAm akSAlayadhvam kSAlayate kSAlayete kSAlayante akSAlayata akSAlayetAm akSAlayanta vidhyartha kSAlayai kSAlayAvahai kSAlayAmahai |kSAlayeya kSAlayevahi kSAlayemahi kSAlayasva kSAlayethAm kSAlayadhvam / kSAlayethA: kSAlayeyAthAm kSAlayedhvam kSAlayatAm kSAlayetAm kSAlayantAm | kSAlayeta kSAlayeyAtAm kSAlayeran tantr - rkss| 52g vartamAnakALa hastana bhUtakALa tantrayAvahe tantrayAmahe atantraye atantrayAvahi atantrayAmahi tantrayase tantrayethe tantrayadhve atantrayathAH atantrayethAm atantrayadhvam tantrayate tantrayete tantrayante atantrayata atantrayetAm atantrayanta AjJArtha vidhyartha tantrayai tantrayAvahai tantrayAmahai tantrayeya tantrayevahi tantrayemahi mammmmmma mamamammmmmmmmmmmmmmmmsodha saMsthatadhAta pAlI nA tantraye Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tolaye tantrayasva tantrayethAm tantrayadhvam tantrayethA: tanvayeyAthAm tantrayadhvam tantrayatAm tantrayetAm tantrayantAm / tantrayeta tantrayeyAtAm tantrayeran tul - to , maj vartamAnakALa hastana bhUtakALa tolayAvahe tolayAmahe / atolaye atolayAvahi atolayAmahi tolayase tolayethe tolayadhve atolayathA: atolayethAm atolayadhvam tolayate tolayete tolayante atolayata atolayetAm atolayanta AjJArtha vidhyartha tolayai tolayAvahai tolayAmahai tolayeya tolayevahi tolayemahi tolayasva tolayethAm tolayadhvam tolayethAH tolayeyAzAma tolayedhvam tolayatAm tolayetAm tolayantAm / | tolayeta tolayeyAtAm tolayeran tRp - tRpta thaj vartamAnakALa hastana bhUtakALa tarpaye tarpayAvahe tarpayAmahe atarpaye atarpayAvahi atarpayAmahi yase tarpayethe tarpayadhve atarpayathA: atarpayethAm atarpayadhvam tarpayate tarpayete tarpayante atarpayata atarpayetAm atapaMyanta AjJArtha vidhyartha tarpayai tarpayAvahai tarpayAmahai tarpayeya tapayevahi tarpayemahi lodha saMskRta dhAtu 3pApalI II- A HHH47 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yasva tarpayethAma tapayadhvama | tarpayethAH tarpayeyAthAm tarpayedhvam tarpayatAm tarpayetAm tarpayantAm | tarpayeta tarpayeyAtAm tarpayeran ava + dhIr - tiir2|2 5ravo vartamAnakALa hastana bhUtakALa avadhIraye avadhIrayAvahe avadhIrayAmahe | avAdhIraye avAdhIrayAvahi avAdhIrayAmahi avadhIrayase avadhIrayethe avadhIrayadhye avAdhIrayathA: avAdhIrayethAm avAdhIrayadhvam avadhIrayate avadhIrayete avadhIrayante avAdhIrayata avAdhIrayetAm avAdhIrayanta AjJArtha vidhyartha avadhIrayai avadhIrayAvahai avadhIrayAmahai avadhIrayeya avadhIrayevahi avadhIrayemahi avadhIrayasva avadhIrayethAm avadhIrayadhvam avadhIrayethAH avadhIrayeyAthAm avadhIrayedhvam avadhIrayatAm avadhIrayetAm avadhIrayantAm avadhIrayeta avadhIrayeyAtAm avadhIrayeran bhid - j, Isg vartamAnakALa. hastanA bhUtakALa bhedaye bhedayAvahe bhedayAmahe abhedaye abhedayAvahi abhedayAmahi bhedayase bhedayethe bhedayadhye abhedayathA: abhedayethAm abhedayadhvam bhedayate bhedayante abhedayata abhedayetAm abhedayanta AjJArtha vidhyartha bhedayai bhedayAvahai bhedayAmahai bhedayeya bhedayevahi bhedayemahi 48 sunodha saMaqa uld pApalI II bhedayete Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUSaye bhUSayase bhUSayate bhedayasva bhedayethAm bhedayadhvam bhedayethAH bhedayeyAthAm bhedayedhvam bhedayatAm bhedayetAm bhedayantAm / bhedayeta bhedayeyAtAm bhedayeran __ bhUS - zAgAra vartamAnakALa hastana bhUtakALa bhUSayAvahe bhUSayAmahe abhUSaye abhUSayAvahi abhUSayAmahi bhUSayethe bhUSayadhye abhUSayathAH abhUSayethAm abhUSayadhvam bhUSayete bhUSayante abhUSayata abhUSayetAm abhUSayanta AjJArtha vidhyartha bhUSayai bhUSayAvahai bhUSayAmahai bhUSayeya bhUSayevahi bhUSayemahi bhUSayasva bhUSayethAm bhUSayadhvam | bhUSayethAH bhUSayeyAthAm bhUSayedhvam bhUSayatAm bhUSayetAm bhUSayantAm | bhUSayeta bhUSayeyAtAm bhUSayeran vartamAnakALa mRg - zodha hastana bhUtakALa mRgayAvahe mRgayAmahe amRgaye amRgayAvahi amRgayAmahi mRgayase mRgayadhve amRgayathA: amRgayethAm amRgayadhvam mRgayate mRgayete mRgayante amRgayata amRgayetAm amRgayanta AjJArtha vidhyartha mRgayai mRgayAvahai mRgyaamhai| mRgayevahi mRgayemahi subodha saMta dhAtu pAvalI lA- PHH H40 mRgaye mRgayethe mRgayeya Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRgayasva mRgayethAm mRgayadhvam / mRgayethAH mRgayeyAthAm mRgayedhvam mRgayatAm mRgayetAm mRgayantAm / mRgayeta mRgayeyAtAm mRgayeran . abhi + vAd - malivAhana 52j, namaj vartamAnakALa hastana bhUtakALa abhivAdaye abhivAdayAvahe abhivAdayAmahe | abhyavAdaye abhyavAdayAvahi abhyavAdayAmahi bhivAdayase abhivAdayethe abhivAdayadhve | abhyavAdayathA: abhyavAdayethAm abhyavAdayadhvam abhivAdayate abhivAdayete abhivAdayante | abhyavAdayata abhyavAdayetAm abhyavAdayanta AjJArtha vidhyartha abhivAdayai abhivAdayAvahai abhivAdayAmahai | abhivAdayeya abhivAdayevahi abhivAdayemahi abhivAdayasva abhivAdayethAm abhivAdayadhvam | abhivAdayethAH abhivAdayeyAthAm abhivAdayedhvam abhivAdayatAm abhivAdayetAm abhivAdayantAm | abhivAdayeta abhivAdayeyAtAm abhivAdayeran vR - mArachAhana 52j, disg vartamAnakALa hastana bhUtakALa vArayAvahe vArayAmahe avArayAvahi avArayAmahi vArayase vArayethe vArayadhve avArayathAH avArayethAm avArayadhvam vArayate vArayete vAgyante avArayata avArayetAm avArayanta AjJAthI vidhyartha. vArayai vArayAvahai vArayAmahai vArayeya vArayevahi vArayemahi sapa0 sammmmmmmma sunodha saMskRta dhAtu pApaDI mArA-mam vAraye avAraye - - - - - - - - - - - - - - - - - -- Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArayasva vArayatAm vArayethAm vArayadhvam / vArayethAH vArayeyAthAm vArayedhvam vArayantAm / vArayeta vArayeyAtAm vArayeran -*-4525 -4 -: adye (bhA prayoga) noMdhaH karmaNi prayoga karatAM pUrve dhAtumAM je Ara thAya che te mATe "subodha saMskRta mArgopadezikAnA' pATha 12nA niyamo tathA pRSTha 222 ane 223 para ApelA tamAma niyamo kaMThastha karavA. ad - jAvU vartamAnakALa. hastana bhUtakALa adyAvahe adyAmahe Adya AdyAvahi AdyAmahi adyase adyethe adyadhve AdyathAH AdyethAm Adyadhvam adyate adyate adyante Adyata AdyetAm Adyanta AjJArtha vidhyartha adyai adyAvahai adyAmahai adyeya adyevahi adyemahi adyasva adyethAm adyadhvam adyethA: adyeyAthAm adyadhvam adyatAm adyatAm adyantAm adyeta adyeyAtAm adyeran olu tirga dhAtu pApalI HIDI 51 F - - - - - - - - - - - - - - - - Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IkSye IkSyase IkSyate IkSyai IkSyasva IkSyatAm IkS - j vartamAnakALa hatanA bhUtakALa IkSyAvahe IkSyAmahe | aikSye ailyAvahi aikSyAmahi IkSyethe Izyadhye aikSyathA: aikSyethAm aikSyadhvam IkSyete IkSyante aikSyata aikSyetAm aikSyanta AjJArtha vidhyartha IkSyAvahai IkSyAmahai IkSyeya IkSyevahi IkSyemahi IkSyethAm IkSyadhvam | IkSyethAH IkSyeyAthAm IkSyadhvam IkSyetAm IzyantAm / IkSyeta IkSyeyAtAm IkSyeran cur - yoraj vartamAnakALa hatanA bakALa - coryAvahe coryAmahe acorye acoryAvahi acoryAmahi coryethe coryadhye acoryathAH acoryethAm acoryadhvam coryete coryante acoryata acoryetAm acoryanta AjJArtha vidhyartha coryAvahai coryAmahai coryeya coyeMvahi coryemahi coryethAm coryadhvam coryethA: coyeMyAthAm coryedhvam coryetAm coryantAm coryeta coryeyAtAm coryeran clu ga dhAtu pApalI III corye coryase coryate coryai coryasva coryatAm para Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIyai ji - ta vartamAnakALa hana bhUtakALa jIye jIyAvahe jIyAmahe ajIye ajIyAvahi ajIyAhi jIyase jIyethe jIyadhve ajIyathA: ajIyethAm ajIyadhvam jIyate jIyete jIyante ajIyata ajIyetAm ajIyanta AjJArtha vidhyartha jIyAvahai jIyAmahai jIyeya jIyevahi jIyemahi jIyasva jIyethAm jIyadhvam jIyethAH jIyeyAthAm jIyedhvam jIyatAm jIyetAm jIyantAm jIyeta. jIyeyAtAm jIyeran dR- jhasj, thora vartamAnakALa hatanA bhUtakALa dIyeM dIryAvahe dIryAmahe adIyeM adIryAvahi adIryAmahi dIryase dIryethe dIryadhve adIryathA: adIryethAm adIryadhvam dIryate dIryete dIryante adIryata adIryetAm adIryanta AjJArtha vidhyartha dI dIryAvahai dIryAmahai dIryeya dIryevahi dIryemahi dIryasva dIryadhvam dIryethAH dIpaiyAthAm dIryadhvam dIryatAm dIryetAm dIryantAma dIryeta dIryeyAtAm dIryeran FAct dega uld pAvalI DIPALI dIryethAm Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAvye dhAvyase dhAvyate dhAvyante dhAvyai dhAvyasva dhAvyatAm dhAva - Easy vartamAnakALa. hastana bhUtakALa dhAvyAvahe dhAvyAmahe adhAvye adhAvyAvahi adhAvyAmahi dhAvyethe dhAvyadhve adhAvyathA: adhAvyethAm adhAvyadhvam dhAvyete adhAvyata adhAvyetAm adhAvyanta AjJArtha vidhyartha dhAvyAvahai dhAvyAmahai dhAvyeya dhAvyevahi dhAvyemahi dhAvyethAm dhAvyadhvam dhAvyethAH dhAvyeyAthAm dhAvyadhvam dhAvyetAm dhAvyantAm dhAvyeta dhAvyeyAtAm dhAvyeran nI - Grj vartamAnakALa hastana bhUtakALa nIyAvahe nIyAmahe anIye anIyAvahi anIyAmahi nIyethe nIyadhye anIyathAH anIyethAm anIyadhvam nIyete nIyante anIyata anIyetAm anIyanta AjJArtha vidhyartha nIyAvahai nIyAmahai nIyeya nIyevahi nIyemahi nIyethAm nIyadhvam nIyethAH nIyeyAthAm nIyedhvam nIyantAm . / nIyeta nIyeyAtAm nIyeran mmmmmmmmmmmmma bhujodha saMta dhAtu 3pAvalI HINA nIye nIyase nIyate nAyai nIyasva nIyatAm nIyetAm 54 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nUyAmahe nUyadhye nUyante nUyete nUyasva nu - Yj vartamAnakALa nUyAvahe. anUye nUyethe anUyathA: anUyata AjJArtha nUyAvahai nUyAmahai nUyeya nUyethAm nUyadhvam nUyethAH nUyatAm nUyetAm nUyantAm / nUyeta nRt - nAya vartamAnakALa nRtye nRtyAvahe nRtyAmahe | anRtye nRtyase nRtyethe anRtyathA: nRtyate nRtyete anRtyata AjJArtha nRtyai nRtyAvahai nRtyAmahai nRtyeya nRtyasva nRtyethAm nRtyadhvam nRtyethA: nRtyatAm nRtyetAm nRtyantAm / nRtyeta lodha saMskRta dhAtu pApalI lAmmmammammmmmmmmmmma hastAna bhUtakALa anUyAvahi anUyAmahi anUyethAm anUyadhvam anUyetAm anUyanta vidhyartha nUyevahi nUyemahi nUyeyAthAm nUyedhvam nUyeyAtAm nUyeran hatanA bhUtakALa anRtyAvahi anRtyAmahi anRtyethAm anRtyadhvam anRtyetAm anRtyanta vidhyartha. nRtyevahi nRtyemahi nRtyeyAthAm nRtyedhvam nRtyeyAtAm nRtyeran nRtyadhve nRtyante Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIyadhvam pIyatAm vartamAna pApApA baratanA dUtA pA[ pI] - pIj pIye pIyAvahe pIyAmaI apIye apIyAvahi apIyAmahi pIyase pIyethe pIyadhye apIyathAH apIyethAm apIyadhvam pIyate pIyete pIyante apIyata apIyetAm apIyanta AjJArtha vidhyartha pIyai pIyAvahai pIyAmahai pIyeya pIyevahi pIyemahi pIyasva pIyethAm pIyethAH pIyeyAthAm pIyedhvam pIyetAm pIyantAm | pIyeta pIyeyAtAm pIyeran pR - pAlana posse| irapuM, mara vartamAnakALa hastana bhUtakALa pUryAvahe pUryAmahe apUrye apUryAvahi apUryAmahi pUryase pUryethe pUryadhve apUryathAH apUryethAm apUryadhvam pUryate pUryante apUryata apUryetAm apUryanta AjJArtha vidhyartha pUryAvahai pUryeya pUryevahi pUryamahi pUrvasva pUryethAm pUryadhvam pUryathA: pUryeyAthAm pUryadhvam paryatAma paryetAma paryantAma pUryeyAtAm pUryeran paudha dhAtu pAlI meM pUryate pUryAmahai Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ budhyethe budhyase budhyate are age 115 114 budh - jodha pAbhavo vartamAnakALa budhye , budhyAvahe budhyAmahe abudhye budhyadhve abudhyathAH budhyete budhyante abudhyata AjJArtha budhyAvahai budhyAmahai budhyeya budhyasva budhyethAm budhyadhvam budhyethAH budhyatAm budhyetAm budhyantAm / budhyeta vartamAnakALa bhU - elj, yaj bhUye bhUyAvahe | abhUye bhUyethe bhUyadhye | abhUyathAH bhUyate bhUyete abhUyata AjJArtha bhUyai bhUyAvahai bhUyAmahai | bhUyeya bhUyasva bhUyethAm bhUyadhvam bhUyethAH bhUyatAm bhUyantAm bhUyeta cle isga dhAtu pApalI II- RE hatanA bhUtakALa abudhyAvahi abudhyAmahi abudhyethAm abudhyadhvam abudhyetAm abudhyanta vidhyartha budhyevahi budhyemahi budhyeyAthAm budhyadhvam budhyeyAtAm budhyeran hastanA bhUtakALa abhUyAvahi abhUyAmahi abhUyethAm abhUyadhvam abhUyetAm abhUyanta vidhyartha bhUyevahi bhUyemahi bhUyeyAthAm bhUyedhvam bhUyeyAtAm bhUyeran bhUyAmahe bhUyase bhUyante Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUSye bhUSyase bhUSyate bhUSyante bhUSyai bhUSyasva bhUSyatAm bhUSa - zAgAraj vartamAnakALa hatanA bhUtakALa bhUSyAvahe bhUSyAmahe abhUSye abhUSyAvahi abhUSyAmahi bhUSyethe bhUSyadhye abhUSyathAH abhUSyethAm abhUSyadhvam bhUSyete abhUSyata abhUSyetAm abhUSyanta AjJArtha vidhyartha bhUSyAvahai bhUSyAmahai bhUSyeya bhUSyevahi bhUSyemahi bhUSyethAm bhUSyadhvam / bhUSyeyAthAm bhUSyedhvam bhUSyetAm bhUSyantAm / bhUSyeta bhUSyeyAtAm bhUSyeran viz - praveza 'ravo vartamAnakALa hAstana bhUtakALa vizyAvahe vizyAmahe avizye avizyAvahi avizyAmahi vizyethe vizyadhye avizyathA: avizyethAm avizyadhvam vizyete vizyante avizyata avizyetAm avizyanta AjJArtha vidhyartha vizyAvahai vizyAmahai vizyeya vizyevahi vizyemahi vizyethAm vizyadhvam vizyethAH vizyeyAthAm vizyadhvam vizyetAma vizyantAm vizyeta vizyeyAtAm vizyerana mAma lodha saMta dhAtu 3pApalI HII- vizye vizyase vizyate vizyai vizyasva vizyatAma 58 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMs - prazaMsA 52vI vartamAnakALa hatana takALa zasye zasyAvahe zasyAmahe azasye azasyAvahi azasyAmahi zasyase zasyethe zasyadhye azasyathAH azasyadhvam zasyate zasyete zasyante azasyata azasyetAm azasyanta AzArtha vidhyartha zasyai zasyAvahai zasyAmahai zasyeya zasyevahi zasyemahi zasyasva zasyethAm zasyadhvam zasyethAH zasyeyAthAm zasyedhvam zasyatAm zasyetAm zasyantAm / zasyeta zasyeyAtAm zasyeran sR- sara'j, rj vartamAnakALa. hastana bhUtakALA khiye striyAvahe sriyAmahe asriye asriyAvahi asriyAmahi siyase. liyethe sriyadhye asriyathAH asriyethAm asriyadhvam triyate sriyete sriyante assiyata aniyetAm astriyanta AjJArtha vidhyartha triyai sriyAvahai sriyAmahai striyeya sriyevahi sriyemahi triyasva liyethAm sriyadhvam niyethAH liyeyAthAm siyedhvam triyatAm sriyetAm triyantAm sriyeta sriyeyAtAm siyeran REAdhAtu pAvalI lAsa-4FER , paEE - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smarye smaryase smaryate smaryai smaryasva smaryatAm smR - yA rAma vartamAnakALa hastana bhUtakALa smaryAvahe smaryAmahe asmarye asmaryAvahi asmaryAmahi smaryethe smaryadhve asmaryathAH asmaryethAm asmaryadhvam smaryete smaryante asmaryata asmaryetAm asmaryanta AjJArtha vidhyartha smaryAvahai smaryAmahai smaryeya smaryevahi smaryemahi smaryethAm smaryadhvam smaryethAH smaryeyAthAm smaryadhvam smaryetAm smaryantAm smaryeta smaryeyAtAm smaryeran have - jolAaj vartamAnakALa hastana bhUtakALa hUyAmahe ahUye ahUyAvahi ahUyAmahi ahUyathA: ahUyethAm ahUyadhvam ahUyata ahUyetAm ahUyanta AjJArtha vidhyartha hUyAvahai hUyAmahai hUyeya hUyevahi hUyemahi hUyethAm hUyadhvam hUyethAH hUyeyAthAm hUyedhvam hUyetAm hUyantAm hUyeyAtAm hUyeran A LAsuno saMskRta dhAtu pAnIma hUye hUyAvahe hUyase hUyethe hUyete hUyate hUyadhye hUyante hUyasva hUyatAm soH hUyeta Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * prakaraNa - 5 - A prakaraNamAM ApelA koSTakamAM pahelA, cothA, chaThThA ane dazamAM gaNanA dhAtuonA cAra kALanA rUpo ane kRdaMtonA rUpono samAveza karavAmAM Avyo che. (1) "subodha saMskRta mArgopadezikA'mAM ApelA uparokta cAreya gaNanA tamAma dhAtuonuM varNakramAnusAra saMkalana tathA gaNa pada ane artha 2) vartamAnakALa tR:pu. e.va.nA kartari ane karmaNi rUpa hastana (anadyatana- apUrNa) bhUtakALa tRpu. e.va.nA kartari ane karmaNi rUpa 4) AjJArtha tRpu. e.va.nA kartari ane karmaNi rUpa 5) vidhyartha vrapu.e.va.nA kartari ane karmaNi rUpa 6) vartamAna kartari ane vartamAna karmaNi kRdaMta 7) vidhyartha kRdaMtA 8) karmaNi bhUtakRdaMtA 9) hetvartha kRdaMta 10) saMbaMdhaka bhUtakRdaMtA *subodha saMskRta dhAtu pAvahI bhAga-3 - - - - - - - - - - - - -- - - - - - -- Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,gaNa, pada, | vartamAnakALa | hastana bhUtakALa] AjJArtha | divya artha kirtari | karmaNikartari | karmaNi kirtari | karmaNikartari, karmaNi aT-1, 52. mama ad-2, 52. jAvU aTati atti aTyate adyate ATat Adat ATyata Adyata aTatu attu aTyatAm | aTet | aTyeta adyatAm | adyAt adyeta tAm abhi+artha -10, mA. abhyarthayate abhyarthyate abhyarthayata abhyArthyata abhyarthaya- abhyarthya- | abhyarthayeta abhyarkheta vInavavuM arha -1,52. yogya hog arhati adyate |Arhat Ayata arhatu aryatAm | arhetu arkheta / at-1,52. rakSA ra avati avyate |Avat Avyata avatu avyatAm | avet | avyeta as-2,52.j asti bhUyate AsIt | abhUyata |astu bhUyatAm | syAt bhUyeta as-4,52.3j asyati asyate Asyat Asyata asyatu asyatAm | asyet asyeta iS-6,52.7j icchati iSyate aicchata | aiSyata icchatu iSyatAm | icchet iSyeta anu+iS-4,52. zodha I-1,mA.poj anviSyati anviSyate anvaiSyat IkSate IkSyate aikSata anvaiSyata | anviSyatu anviSyatAm | anviSyet anviSyeta | aiyata IkSyatAm | IkSeta | IkSyeta - - - - - - - - - - - - - - - - - - C5 - - - - - - - masudhadhAtu pAlI Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMta kartari | karmaNi vidhyartha kRdaMtA aTata aTyamAna | adyamAna aTita karmaNi | hetvartha | saMbaMdhaka bhUtakRdaMtA bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta aTitum aTitvA jagdha attum jagdhvA (prajagdhya) abhyarthita abhyarthayitum | aTitavya, aTanIya, ATya | attavya, adanIya, Adya adat abhyarthayamAna abhyarthyamAna abhyarthitavya,abhyarthanIya,abhyarthya | abhyarthya arhat avat ayamAna | ahiMtavya,arhaNIya,ay avyamAna avitavya, avanIya,Avya bhUyamAna bhavitavya, bhavanIya, bhavya asyamAna asitavya, asanIya, Asya sat bhavitum asitum asyat ahiMta arhitum arhitvA avita,Uta avitum avitvA bhUtyA asta asitvA, astvA eSitum, iSTvA , eSTum eSitvA anviSita | anveSitum | | anviSya ikSita IkSitum ikSitvA icchat iSyamANa eSitavya,eSTavya, eSya anviSyat IkSamANa | anviSyamANa anveSitavya, anveSTavya,anveSya IkSyamANa | IkSitavya,IkSaNIya, IkSya oleeqa dhAtupAvalI mammmmmmmmmmmmmma Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,gaNa, pada, | vartamAnakALa | hastana bhUtakALa] AjJArtha 1 vidhyartha kartari, IslelstAra | HelstAra | slerlsde | artha uJch-6,52. vIej uJchati uJchyate auJchat auJjhyata uJchatu uJchatu uJchyatAm | uJchet |uJchyeta sam+R-4,52. samRddha samRdhyati samRdhyate |samAr2yAt samAr2yAta samRdhyatu samRdhyatAm samRdhyet |samRdhyeta thavuM katth-1,mA.vAyA katthate katthyate |akatthata akatthyata katthatAm |katthyatAm | kattheta katthyeta kath-10,8.5kg kathayati-te kathyate akathayat- akathyata / kathayatu- kathyatAm | kathayet-ta kathyeta kamp-1,A.suh kampate pra+kAz-1,mA.yasj| prakAzate kup-4,52. seo kupyati kampyate akampata akampyata kampatAma kampyatAm | kampeta kampyeta prakAzyate | prAkAzata prAkAzyata prakAzatAm prakAzyatAm prakAzeta | prakAzyeta kupyate akupyat akupyata kupyatu kupyatAm | kupyet |kupyeta kus-4,52. leTaj kusyati |kusyate akusyat akusyata kusyatu |kusyatAm | kusyet |kusyeta kRS-1, 52.sg kRS-6,6.sg. karSati |kRSyate kRSati-te | kRSyate akarSat akRSyata akRSat-ta akRSyata karSatu kRSyatAm | kaSet kRSyeta kRSatu-tAm kRSyatAm | kRSet-ta | kRSyeta sodha saMsthata dhAtu pAvalI - - - - - Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMtA kartari | karmaNi vidhyartha kRdaMtA karmaNi | hetvartha | saMbaMdhaka bhUtata bhUtata bhUtakRdaMta ucchita uJchitvA samRdhda samarthitum samRdhya uJchitum uJchat samRdhyat uJchyamAna uJchitavya, uJchanIya, uJchya samRdhyamAna | samardhitavya, samardhanIya, samRdhya katthamAna katthyamAna katthitavya,katyanIya,katthya kathitavya, kathanIya, kathya katthita kathita katthitum kathayitum katthitvA kathayitvA kathayat-mAna kathyamAna kampamAna kampitum prakAzamAna kampyamAna kampitavya, kampanIya, kampya |prakAzyamAna | prakAzitavya, prakAzanIya,prakAzya kupyamAna kopitapya, kopanIya, kupya kampita prakAzita kupita kupyat kampitvA prakAzitum prakAzya kopitum kupitvA, kopitvA kositum kusitvA, kositvA kaSTuMm,kraSTum | kRSTvA kaSTuMm,kraSTum | kRSTvA kusyat ' kusyamAna | kositavya,kosanIya, kosya kusita karSat kRSyamANa | karSitavya,karSaNIya,kRSya karSitavya, karSaNIya, kRSya kRSata-mANa kRSyamANa - - - - - - - - - - - - - subodha saMskRta dhAtu 3pAvalIlAma-samra AHE Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . dhAtu,rel, 56, | vartamAnakALa | hyastana bhUtakALa AjJArtha. vidhyartha artha kartari | karmaNikartari | karmaNi kirtari | karmaNikartari | karmaNi klRp-1, mA. samartha thakalpate klRpyate akalpata aklRpyata | kalpatAm klRpyatAm | kalpeta klRpyeta kR-10, mA. meij kArayate |kAryate akArayata |akAryata |kArayatAm kAryatAm |kArayeta kAryeta krID- 1, 52. ramavU krIDati krIDayate akrIDat akrIDyata krIDyatAm | krIDet krIDyeta krudh-4,52.jodharavo krudhyati krudhyate akrudhyat akrudhyata krudhyatu krudhyatAm | krudhyet krudhyeta kSam-1, mA.kSamA ravI kSamate | kSamyate akSamata akSamyata | kSamatAm kSamyatAm |kSameta kSamyeta kSam-4,52.kSamA kSAmyati [kSamyate akSAmyat |akSamyata |kSAmyatu kSamyatAm |kSAmyet kSamyeta karavI kSal-10,6.dhog kSAlayati-kSAlyate akSAlayat-akSAlyata |kSAlayatu-kSAlyatAm |kSAlayet-kSAlyata tAm kSi-1,52.kSaya thavo kSayati kSIyate akSayat akSIyata kSayatu kSIyatAm |kSayeta kSIyeta kSip-6,6.nAMuj |kSipati-te | kSipyate akSipat-ta akSipyata | kSipatu-tAm kSipyatAm | kSipet-ta kSipyeta zubha-4,52.kSobha zubhyati kSubhyate akSubhyat akSubhyata zubhyatu zubhyatAm |kSubhyet kSubhyeta pAmavuM Ecludega dhAg rice III Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMta kartari | karmaNi vidhyartha kRdaMtA kalpamAna |klRpyamAna | kalpitavya, kalptavya, kalpanIya,kalpya kalptum kArayamAna krIDat kAryamAna | kAritavya, kAraNIya, kArya krIDyamAna krIDitavya,krIDanIya,krIDya krudhyamAna krodhitavya,krodhanIya,krodhya kSamyamANa kSamitavya, kSantavya,kSamya karmaNi | hetvartha | saMbaMdhaka bhUtakRdaMta bhUtahata | | bhUtakRdaMta klRpta kalpitum, |kalpitvA, |klRptvA(saMkalpya) kArita kArayitum kArayitvA krIDita krIDitum krIDitvA krudhda krodum kruddhvA kSAnta kSamitum, kSamitvA, kSantum kSAntvA kSAnta kSamitum, kSamityA, kSantum kSAntvA kSAlita kSAlayitum kSAlayitvA krudhyat kSamamANa kSAmyat kSamyamANa kSamitavya,kSantavya, kSamya kSAlayat |kSAlyamAna kSAlitavya, kSAlanIya,kSAlya mAna kSayat kSipat-mANa subhyat kSIyamANa kSipyamANa subhyamANa kSetavya,kSayya, kSeya kSeptavya, kSepaNIya,kSepya kSobhitavya, kSobhaNIya,kSobhya kSita,kSINa | kSetum |kSitvA kSipta kSeptum | kSiptvA kSubhita,kSubdha | kSobhitum kSubhitvA, kSobhitvA ESUma roga dhAtuyAlI sammmmmmmmmmmmmmma Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,rel, 56, vartamAnakALa | hastana bhUtakALa AjJArtha vidhyartha artha kartari | karmaNikartari | karmaNikartari | bha tAra | bharA khan- 1,6.moj khanati-te khanyate, akhanat-ta akhanyata, khanatu-tAm khanyatAm, khanet-ta khanyeta, khAyate akhAyata khAyatAm khAyeta gaNa- 10, 6.nijgaNayati-te gaNyate agaNayat- agaNyata gaNayatu- gaNyatAm gaNayet-ta gaNyeta tAm gam-1, 52.xj gacchati gamyate |agacchat | agamyata gacchatu | gamyatAm gacchet gamyeta sam+gam-1,mA.sAthe |saMgacchate saMgamyata samagacchata samagamyata saMgacchatAm | saMgamyatAm saMgaccheta |saMgamyeta gal-1,52.245j galati / |galyate agalat agalyata galatu |galyatAm | galet galyeta pra+galbha-1,mA.OSIM pragalbhate pragalbhyate | prAgalbhata prAgalbhyata pragalbhatAm | pragalbhyatAm pragalbheta pragalbhyeta mAravI ava+gAh-1,mA.nAha avagAhate avagAhyate | avAgAhata avAgAhyata avagAha- | avagAhma-avagAheta avagAhyeta tAm gai-1,52. gAvaM gAyati gIyate agAyat agIyata gAyatu gIyatAm | gAyet gIyeta ghuSa-10,G. 2 ra ghoSayati-te ghossyte| aghoSayat-aghoSyata ghoSayatu- ghoSyatAm | ghoSayet-ta ghoSyeta tAm marammmmmmmmmmmmma nodha saMskRta dhAtu pApalI lAga-1 tAm Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - vartamAna kRdaMta kartari | karmaNi vidhyartha kRdaMtA khanitavya,khananIya,kheya khanat, khanamAna khanyamAna, khAyamAna karmaNi hetvartha | saMbaMdhaka bhUtakRdaMta bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta khAta khanitum khanitvA, khAtyA gaNita | gaNayitum gaNayitvA gaNayitavya,gaNanIya,gaNya gacchat | gamyamAna gantavya,gamanIya, gamya gata gantum saMgacchamAna | saMgamyamAna | saMgantavya, saMgamanIya,saMgamya galat galyamAna galitavya,galanIya,galya pragalbhamAna | pragalbhyamAna | pragalbhitavya, pragalbhanIya,pragalbhya saMgata galita pragalmita gatvA(Agamya, Agatya) saMgantum saMgamya,saMgatya galitum galitvA pragalbhitum | pragallya avagADha avagAhamAna | avagAhyamAna avagAhitavya,avagADhavya,avagAhanIya, avagAha gAyat gIyamAna | gAtavya,gAnIya,geya ghoSayat-mANa ghoSyamANa ghoSayitavya,ghoSaNIya,poSya avagAhitum, | avagAhya avagAdum gAtum gItvA (pragAya) ghoSayitum | ghoSayitvA gIta ghoSita sudhaqaulgpAlIlA-1 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |calatu dhAtu,gaNa, pada, | vartamAnakALa Thastana bhUtakALa AjJArtha ! vidhyartha ' artha 'kartari | karmaNikartari | karmaNikartari | karmaNi | kartari, karmaNi car-1,52.j carati caryate |acarat |acaryata |caratu caryatAm |caret caryeta cal-1,52. yAlaj calati calyate acalat |acalyata calyatAm | calet calyeta cinta-10,8. ciMtana cintayati-cintyate |acintayat acintyata | cintayatu-cintyatAm | cintayet-/cintyeta karavuM -ta tAm cura-10,6. yorapuM coyati-te coryate acorayat- acoryata |corayatu coryatAm |corayet- |coryeta |-tAm jan-4.mA. maj jAyate janyate, ajAyata |ajanyata, jAyatAm |janyatAm, |jAyeta janyeta, jAyate | ajAyata jAyatAm jAyeta jalpa-1,52. Sj jalpati jalpyate ajalpat ajalpyata jalpatu jalpyatAm | jalpeta jalpyeta |ji-1,52. j jayati jIyate ajIyata jayatu jIyatAm jayet jIyeta vi+ji-1,mA.vizya vijayate vijIyate | vyajayata vyajIyata | vijayatAm vijIyatAm vijayeta | vijIyeta pAmavo jIva-1,52.maj jIvati jIvyate / ajIvat |ajIvyata |jIvatu jIvyatAm |jIvet |jIvyeta TI-1,mA.Gsj aDayata aDIyata |DayatAm DIyatAm |ddyet [DIyeta ajayat iyate DIyate sumadhaqadhAtupAvalI 009- 15 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaNi | hetvartha ! saMbaMdhaka bhUtakRdaMta bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta carita caritumna ritvA valita calitum cAMga: 1 cintita cintayitum | cintayitvA calat vartamAna kRdaMta vidhyartha kRdaMta kartari | karmaNi gharat caryamANa | caritavya,caraNIya,carya (AcArya) calyamAna calitavya,calanIya,calya cintayat- cintAmAna | cintayitavya,cintanIya,cintya mAna corayat- coryamANa |corayitavya,coraNIya,corya mAna jAyamAna |janyamAna, I janitavya,jananIya.janya jAyamAna jalpat jalpyamAna | tavya,jalpanIya,jalpya jayat jIyamAna jatavya jAnIya,jeya vijayamAna |vijIyamAna | vijetavya.nIya,vijeya corita corayitum |corayitvA jAta janitum jalpita janitvA (saMjanya,saMjAya) jalpitvA jityA vijitya jalpitum jetum vijetum jita vijita jIvata jIvyamAna DIyamAna | jIvitavya,jIvanIya,jIvya Dayitavya,DayanIya,Deya jokti Dayita jIvitum Dayitum jIvitvA DayitvA(DaDDIya) DayamAna - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - krabodha saMta dhAtu apAvalI bhAga - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,gaNa, pada, | vartamAnakALa | hastana bhUtakALamAM AjJArtha 1 vidhyartha artha tari | itara | FrestAra | sestari | se taD-10,6. bhAraj tADayati-te tADyate atADayat- atADyata tADayatu- tADyatAm | tADayet-ta tADyeta tAm tantra-10,mA. mAyU~ tantrayate tantryate atantrayata | atantryata |tantrayatAm |tantryatAm |tantrayeta |tantryeta tap-1,para. tapay tapati tapyate atapat atapyata tapatu tapyatAm |tapet tapyeta tud-6,6.hu Apaj tudati-te tudyate atudat-ta atughata |tudatu-tAm tudyatAm tudeta-ta tugheta tul-10,6.tolaj tolayati-tolyate atolayata-atolyata | tolayatu- tolyatAm | tolayet- | tolyeta tAm tupa-4,52.saMtoSa pAbhavo tuSyati tuSyate atuSyat atuSyata tuSyatu tuSyatAm |tuSyet tuSyeta tR-1,52. moga tarati tIryate atarat atIryata tastu tIryatAm taret / tIryaMta tyaj-1,para.tyAga tyajati tyajyate atyajat |atyajyata |tyajatu tyajyatAm | tyajet |tyajyeta karavo. tvara-1,mA.GtAvana tvaryate atvarata atvaryata tvaratAm |tvaryatAma tvareta tvayeta karavI daND-10,.saMSevI daNDayati-te daNDyate adaNDayat-|adaNDyata daNDayatu- daNDyatAm | daNDayet-daNDyeta tAm tara - - -- - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMta 'ktare | karmaNi vidhyartha kRdaMtA karmaNi | hetvartha | saMbaMdhaka bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta tADita tADayitum | tADayitvA tADayat- | tADyamAna | tADayitavya,tADanIya,tADya tantrita tapat tapta mantrayamANa |tantryamANa | tantrayitavya,tantraNIya,tantrya tapyamAna taptavya,tapanIya,tapya tudat-mAna tudhamAna tottavya,todanIya,toca tolayat- | tolyamAna | tolayitavya,tolanIya,tolya tantrayitum taptum tottum tolayitum tantrayitvA taptvA(saMtapya) tuttvA (pratudya) tolayitvA tunna tolita mAna vastu tuSyamANa tIryamANa tyajyamAna toSTavya,toSaNIya,toSya taritavya,tarItavya,taraNIya,tArya tyaktavya,tyajanIya,tyAjya bajat . toSTum tuSTravA tIrNa taritum,tarItum | tIrvA (uttIrya) tyakta tyaktvA (parityajya) tvarita,tUrNa |tvaritum tvarityA tyaktum tvaramANa tvaryamANa tvaritavya,tvaraNIya,tvArya NDayat- | daNDyamAna | daNDayitavya,daNDanIya,daNDya daNDita |daNDayitum daNDayitvA zodha saMstadhAta pAyabInA- mammmmmmmmmmmmmma 3 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,me, , ' artha daha-1,52.in dA-1,para. Apaj vartamAnakALa | hyastana bhUtakALa AjJArtha | vidhyartha kartari | karmaNikartari | karmaNikartari | karmaNikartari | karmaNi dahati dahyate adahat adAta dahatu dahAtAm |dahet / yacchati dIyate ayacchat adIyata yacchatu dIyatAm yacchet dIyeta diz-6,G.tAva dizati-te | dizyate adizat-ta adizyata |dizatu-tAmadizyatAm |dizeta-ta dizyeta dRzyatAm dRz-1,52. g dR-10, Isj pazyati / dArayati-te dIryate apazyat adRzyata |pazyatu adArayat- adIryata pazyet dArayet tAm put-1,mA.prAzag ghotate putyate adyotata adyutyata ghotatAm yutyatAm yoteta dU-1,52. pIj dravati duha-4,52.drA6 srapo druhyati yate druhmate adravat adruhyat adyata adruhyata dravatu druhyatu yatAm druhyatAm dravet | druhyet dhAva-1,52.aspdhAvati dhAvyate adhAvat 4 adhAvyata dhAvatu dhAvyatAm | dhAvet dhAvyeta su nIdhadhAtupAvalI DISE Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMtA kartari | karmaNi vidhyartha kRdaMtA karmaNi hetvartha bhUtakRdaMta | bhUtakRta dagdha dagdhum datta(pradatta, dAtum saMbaMdhaka bhUtakRdaMta dagdhvA (saMdahya) datvA (saMdAya) dahat yacchat dahyamAna dIyamAna dagdhavya,dahanIya, dAhma dAtavya, dAnIya, deya pratta) dizata-mAna |dizyamAna | deSTavya,dezanIya,dezya pazyat dRzyamAna dIryamANa | draSTavya, darzaNIya, dRzya daritavya,darItavya,dAraNIya,dArya dArayat mANa potamAna ghutyamAna | ghotitavya, dyotanIya,dyotya diSTa deSTum diSTvA (Adizya) draSTum dRSTvA dIrNa daritum, dIrvA (vidIrya) darItum ghutita,ghotita ghotitum ghotitvA (vidyutya) drotum drutvA (vidrutya) drugdha,dUDha drohitum, duhitvA,druvA drogyam,drodum drohityA, dugdhyA dhAvita dhAvitum dhAvitvA HME dravat dyamAna duhmAt druhAmAna | drotavya,dravaNIya,dravya drohitavya,drogdhavya,droDhavya, drohaNIya,droha dhAvat dhAvyamAna | dhAvitavya,dhAvanIya,dhAvya Entendulgerialo05-12 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .dhAtugA, 56, artha vartamAnakALa | hastana bhUtakALa AjJArthI vidhyartha kartari | karmaNikartari | karmaNikartari, karmaNikartari | karmaNi ava+dhIra-10, avadhIraya-avadhIryate avAdhIra- avAdhIryata avadhIrayatu-avadhIrya- avadhIra-avadhIryeta 6.tIrararavo ti-te yat-ta tAm tAm yet-ta 5-1,6.45sj dharati-te |dhriyate adharat- adhriyata dharatu- dhriyatAm |dharet-ta |dhriyeta tAm 5-10,GdhAra,dhIraj dhArayati-te dhAryate adhAsya- adhAryata dhArayatu- dhAryatAm |dhArayet- dhAryeta t-ta tAm adhyaMsata |adhyasyata |dhvaMsatAm dhvasyatAm |dhvaMseta dhvasyeta dhvaMsate . dhvasyate dhvaMs-1,mA.nAza pAmavuM abhi+nanda-1,52. khuza karavuM nam-1,52. namaj abhinandati namati abhinanyate abhyanandat abhyanandhata abhina- ndatu namyate anamat anamyata namatu abhinandha-abhina- |abhinanyeta tAm ndet namyatAm namet namyeta naza-4,52. nAza pAmadhUnazyati nazyate anazyat anazyata nazyatu nazyatAm |nazyet nazyeta - - - 7 sammamA sudhista dhAtupAvalI 19-1 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMtA se | fe vidhyartha kRdaMta hetvartha | saMbaMdhaka bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta avadhIrayat |avadhIryamANa avadhIrayitavya,avadhIraNIya,avadhIrya avadhIrita | avadhIrayitum avadhIrya dharat-mANa |dhriyamANa | dhartavya,dharaNIya,dhArya dhRta dhRtvA (vidhRtya) | dhAryamANa dhArayitavya,dhAraNIya,dhArya dhArayatmANa dhvaMsamAna | dhvasyamAna dhvaMsitavya,dhvaMsanIya,dhvaMsya dhArita dhArayitum dhArayitvA (saMdhArya) dhvasta dhvaMsitum dhvaMsitvA,dhvastvA (vidhvasya) abhinandita | abhinanditum | abhinanya namat namyamAna nantavya,namanIya,namya nata nantum natyA(vinamya, vinatya) nazitvA, naSTvA,naMSTravA nazyat nazyamAna nazitavya,naMSTavya,nazanIya,nAzya naSTa(praNaSTa)] nazitum, naMSTum Rsubodha saMraphata dhAtu kapAvalI bhAga-1 - - - - - - - - Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,gaNa, pada, | vartamAnakALa | hastana bhUtakALa AjJArtha vidhyartha martha . tAra | tiri | sfellstari | sestAra | bhazi nAT-10,.raj nATayati-te nATyate anATayat-anATyata | | nATayatu- nATyatAm | nATayet-ta nATyeta tAm ninda-1,52. nii| nindyatAm | nindet ninyeta karavI. nI-1,6.svg nayati-te |nIyate anayat-ta anIyata |nayatu-tAm nIyatAm nayet-ta |nIyeta nRt-4,52. nAyaj natyati |nRtyte anRtyat anRtyata |nRtyatu nRtyatAm nRtyet nRtyeta pac-1,6.2ij pat-1,52.zIug pacati-te | pacyate paThati paThyate apacat-ta apacyata pacatu-tAm pacyatAm pacetu-ta |pacyeta apaThat apaThyata | paThatu paThyatAm / paThyeta pat-1,52.5sj patati patyate apatat apatyata patatu patyatAm | patet patyeta | utpadyate udapadyata udapadyata | utpadyatAm | utpapatAm | utpadheta utpayeta ud+pad-4,mA.6c4al |utpadyate thavuM pA-1,para.pIj pibati ma pIyate apibat apIyata |pibatu | pIyatAm | pibet outiqaagrial on pIyeta Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMta kartari | karmaNi vidhyartha kRdaMtA bhe| hetvartha saMbaMdhaka bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta nATita nATayitum nATayat-mAna| nATyamAna | nATayitavya,nATanIya,nATya nATayitvA nindata nindyamAna | ninditavya,nindanIya,nindha nindita ninditum nIta nayat-mAna nRtyat | nIyamAna | netavya,nayanIya,neya nRtyamAna | nartitavya,nartanIya,nRtya netum nartitum pakva pacat-mAna | pacyamAna paThyamAna | paktavya,pacanIya,pAkya paThitavya,paThanIya,pAThya paktum paThitum ninditvA (vininya) nItyA (praNIya nartitvA (praNatya) paktvA(vipacya) paThitvA (prapaThya) patitvA (nipatya) utpadha paThat paThita patat patyamAna | patitavya,patanIya,pAtya patita patitum utpadhamAna utpadyamAna | utpattavya,utpadanIya,utpAdya utpanna utpantum pibat pIta pAtum pItvA (nipIya pIyamAna | pAtavya,pAnIya,peya subodha saMta dhAtu zAhI bhAga-1 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cital ta dhAtu,gayA, 4, vartamAnakALa Thastana bhUtakALa) vidhyartha artha kirtari | karmaNikartari | karmaNikartari | karmaNikartari | karmaNi pAra-10,6.pAra pAvU pArayati-te pAryate apArayat-ta apAryata pArayatu- pAryatAm pArayet- pAyeMta tAm pID-10,6.pIsj pIDayati-te pIDyate apIDayat- apIDyata |pIDayatu- pIDyatAm | pIDayet-ta pIDyeta / tAm puS-4,52. poSaQ puSyati puSyate apuSyat apuSyata puSyatu puSyatAm |puSyet puSyeta pUj-10,6.yrg pUjayati-te pUjyate apUjayat- apUjyata pUjayet- pUjyeta tAm pUra-10,G.naravU pUrayati-te pUryate apUrayat-ta apUryata pUrayatu-tAm pUryatAm |pUrayet-ta | pUryeta pracch-6,52. pUchaj pRcchati pRcchyate apRcchat apRcchyata | pRcchatu pRcchyatAm | pRcchet pRcchyeta pray-10,6 prasiddha prayayati-te prathyate aprathayata- aprathyata prathayatu- prathyatAm |prathayet-ta prathyeta karavuM tAm prI-10,6.YN2j prINayati-te prINyate aprINayat-aprINyata prINayatu- prINyatAm | prINayet- prINyeta tAm phal-1,52.snj phalati phalyate phalyate aphalat aphalyata |phalatu | phaleta phalyeta ta ta - - - - - - - - - TH do samsu jodha saMta dhAtu pAlI nAma Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMta kartari | karmaNi karmaNi | hetvartha saMbaMdhaka bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta pArayat-mANa | pAryamANa | pArayitavya,pAraNIya,pArya pArayitum pArayitvA pIDayat-mAna|pIDyamAna | pIDayitavya,pIDanIya,pIDya pIDita pIDayitum puSTa puSyat / puSyamANa pUjayat-mAna | pUjyamAna poSTavya,poSaNIya,poSya pUjayitavya,pUjanIya,pUjya poSTum pUjayitum pUjita pIDayitvA (nipIDya) puSTvA (saMpuSya) pUjayitvA (saMpUjya) pUrayitvA pRSTvA prathayitvA pUrita pUrayat-mANa | pUryamANa | pUrayitavya,pUraNIya,pUrya pRcchat pRcchyamAna praSTavya,pracchanIya,pracchya prathayat-mAna | prathyamAna prathayitavya,prathanIya,prathya pRSTa prathita pUrayitum praSTum prathayitum prINayat-mAna prINyamAna | prINayitavya,prINanIya,prINya prINita prINayitum prINayitvA phalat | phalyamAna | phalitavya,phalanIya,phalya phalita phalitvA jodha saMta dhAtu sAvalI lAsa Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,rel, 56, | vartamAnakALa Thastana bhUtakALa AjJArtha vidhyartha artha kirtari | karmaNikartari | karmaNikartari | karmaNi kirtari | karmaNi buth-1,6.jodha pAmavA. bodhati-te budhyate abodhat-ta abudhyata bodhatu-tAm budhyatAm | bodhet-ta | budhyeta bhakS-10,G.HIg bhakSayati-te bhakSyate abhakSayat-abhakSyata |bhakSayatu- |bhakSyatAm [bhakSayet- |bhakSyeta ta tAm bhaj-1,6. Arg bhajati-te bhajyate abhajat-ta abhajyata bhajatu-tAm bhajyatAm |bhajet-ta |bhajyeta bhAS-1,mA.polakuMbhASate bhASyate abhASata abhASyata bhASatAm bhASyatAm bhASeta bhASyeta bhikS-1,mA.lIkSA bhikSate bhikSyate bhikSyate abhikSata abhikSyata bhikSatAm [bhikSyatAm | bhikSeta bhikSyeta mAMgavI bhU-1,52.coj,tha bhavati bhUyate abhavat abhUyata bhavatu | bhavet bhUyeta bhUS-10,G.zAraj bhUSayati-te bhUSyate abhUSayat- abhUSyata |bhUSayatu- bhUSyatAm bhUSayet-ta bhUSyeta tAm bhU-1,8.laraj bharati-te priyate abharat-ta apriyata bharatu-tAm bhriyatAm bharet-ta bhriyeta mad-4,52.iisi ej mApati madyate amAdyat amadyata mAdyatu madyatAm mAyeta madyeta mammmmmmmmmmmmmmmmmmmm tirga dhAtu pAlI lA Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMta se | vidhyartha kRdaMta bodhata-mAna |budhyamAna |bodhitavya,bodhanIya,bodhya karmaNi | hetvartha 1 saMbaMdhaka bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMtA budhita | bodhitum budhitvA, bodhitvA, (saMbudhya) bhakSita bhakSayitum bhakSayitvA bhakSyamANa | bhakSayitavya,bhakSaNIya,bhakSya bhakSayatmANa bhajat-mAna |bhajyamAna bhASamANa bhASyamANa bhikSamANa |bhikSyamANa bhaktavya,bhajanIya,bhAjya,bhAgya bhASitavya,bhASaNIya,bhASya mikSitavya,bhikSaNIya,bhikSya bhakta bhASita mikSita bhaktum bhASitum bhikSitum bhaktyA bhASitvA mikSitvA bhavitavya,bhavanIya,bhavya | bhUSayitavya,bhUSaNIya,bhUSya bhUta bhUSita bhavitum bhUSayitum bhUtvA(saMbhUya) bhUSayitvA bhavat bhUyamAna bhUSayat- bhUSyamANa mANa bharat-mANa |priyamANa mAdhat madyamAna | bhartavya,bharaNIya,bhRtya | maditavya, madanIya,mAdya bhRta matta bhartum maditum bhRtyA maditvA Eara dhAtu pAvalI sammmmmmmma Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,gaNa, pada, | vartamAnakALa | Ustana bhUtakALa AjJArtha vidhyartha kirtari | karmaNikartari | karmaNikartari | karmaNikartari | karmaNi man-4,mA.mAnavU |manyate manyate amanyata amanyata manyatAm manyatAm manyeta manyeta artha ni+mantra-10,mA. nimaMtraNa ApavuM mArga-10,7. zodhaj |nimantrayate | nimantryate nyamantrayata nyamantryata | nimantraya-nimantrya- | nimantrayeta nimantryeta tAm tAm mArgayati- mAryate amArgayat-amAyeta mArgayatu- mArgyatAm |mArgayeta-ta mAyeta tAm muJcati-te mucyate amuJcat- amucyata muJcatu- mucyatAm | muJcet-ta mucyeta muc-6,. j tAm mud-1,mA.muza thaj modate mudyate amodata amudyata modatAm | mudyatAm | modeta mugheta muha-4,52.moha pAmo muhAti muhAte amuhyat amuhAta muhyatu muhyatAm / muhyet muhyeta sudhadhAtu 3pAvalI nAma- samma Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMta tari | za vidhyartha kRdaMtA manyamAna manyamAna mantavya,mananIya,mAnya karmaNi | hetvartha 1 saMbaMdhaka bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta mata matyA,manityA (anumatya) nimantrita nimantrayitum nimantrya mantum mArgita mArgayitum |mArgayitvA nimantraya- | nimantryamANa nimantrayitavya,nimantraNIya,nimantrya mANa mArgayata- mAya'mANa | mArgayitavya, mArgaNIya,mArgya mANa muJcat | mucyamAna moktavya,mocanIya,mocya mAna modamAna | mudyamAna | moditavya,modanIya,modya mukta | moktum muktvA mudita,modita moditum muhyat muhyamAna mohitavya,mogdhavya,moDhavya,mohanIya,mohya mugdha,mUDha mohitum, mogdhuma, | muditvA, moditvA (saMmudya) mugdhvA,mUdavA muhityA, mohitvA (vimucya) modum - - - - - - - - - - - - - - - - - - sulodha saMskRta dhAtu pApalI nA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' artha dhAtu,gaNa, pada, | vartamAnakALa | hyastana bhUtakALa AjJArtha | vidhyartha kartari | karmaNi kartari | karmaNikartari karmaNi kirtari | karmaNi mUrcha-1,52.jamAna yamUrchati mUryate |amUrcchat amUrtyata mUrchatu mUrdhyatAm | mUcrchata mUcryeta mR-6,mA.maravU |mriyate mriyate amriyata amriyata mriyatAm mriyatAm | mriyeta | mriyeta mRga-10,6.zodhaj mRgayate |mRgyate |amRgayata amRgyata mRgayatAm | mRgyatAm mRgayet |mRgyeta vi+maza-6,52.parIkSA vimRzati | vimRzyate |vyamRzat vyamRzyata |vimRzatu vimRzyatAm vimRzet |vimRzyeta karavI yaj-1, pUrj yajati-te |ijyate |ayajat-ta | aijyata yajatu-tAm ijyatAm / yajet-ta | ijyeta yat-1,mA. yatro yatate yatyate ayatata ayatyata yatanAma yatyatAma yateta yatyeta yAca-1,.bhAMgaj yAcati-te | yAcyate ayAcat-ta ayAcyata yAcatu-tAmyAcyatAm |yAcet-ta |yAcyeta yudh-4,mA.Gsj yudhyate yudhyate ayudhyata ayudhyata yudhyatAm |yudhyatAm yudhyeta yudhyeta rakSa-1,52. rakSA ra kSati rakSyate arakSat arakSyata rakSatu rapaTAm rakSet rakSyeta rac-10,6. rayaj racayati-te racyate aracayat aracyata racayatu racyatAm |racayet- trcy| tAm rameta rabha-1,mA.za32j rabhate rabhyate ram-1,mA.ramaj ramate ramyate vi+ram-1,52.virAmasvo viramati | viramyate arabhata aramata vyaramat arabhyata rabhatAm rabhyatAm rabhyeta aramyata ramatAm ramyatAm rameta ramyeta vyaramyata | |viramatu |viramyatAm | viramet |viramyeta susaMqa dhAtu pAkhI ONE Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMta vidhyartha kRdaMtA kartari | karmaNi mUrcchat |mUya'mAna | mUchitavya,mUrchanIya,mUrtya niyamANa mriyamANa | martavya,maraNIya,mArya mRgayamANa mRgyamANa | mRgayitavya,mRgayaNIya,mRgya vimRzat vimRzyamAna | vimaTavya,vimraSTavya,vimarSaNIya,vimRzya mRta vimraSTum, karmaNi | hetvartha | saMbaMdhaka bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta, mUchita mUcchitum mUrSichatvA martum mRtvA magita mRgayitum mRgayitvA vimRSTa vimRzya vimaTuMm iSTa yaSTum iSTvA yatta yatitvA yAcita yAcitvA yuvA(niyudhya) rakSita rakSitum rakSitvA(saMrakSya) racayitum racayitvA (viracayya) rabdhvA (aarbhy)| rantum ratvA virata viramya,viratya yatitum yAcitum yodhdam yajata-mAna ijyamAna yaSTavya,yajanIya,yAjya yatamAna yatyamAna yatitavya,yatanIya,yatya yAcat-mAna | yAcyamAna yAcitavya,yAcanIya,yAcya yudhyamAna yudhyamAna yodhdavya,yodhanIya,yodhya rakSyamANa rakSitavya,rakSaNIya,rakSya racayat- racyamAna racayitavya,racanIya,racya mAna rabhamANa rabhyamANa | rabdhavya,rabhaNIya,rabhya ramamANa ramyamANa rantavya,ramaNIya,ramya viramat viramyamANa | virantavya,viramaNIya,viramya codha saMta dhAtu pAvatI lAmA rakSat racita rabdha rabdhum rata virantum Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | UIT.LE, TETbhAra dhAtu,gA, 56, ' artha vi+rAj-1,6. virAjamAna thavuM mud-1,mA.puza thaj | vartamAnakALa | hyastana bhUtakALa AjJArtha vidhyartha kartari | karmaNi, kartari | karmaNi kartari, karmaNi kartari | karmaNi virAjati- virAjyate vyarAjat-ta vyarAjyata virAjatu- virAjyatAm virAjet-ta virAjyeta tAm modate mudyate amodata amudyaMta modatAm mudyatAm | modeta mugheta muha-4,52.moha pAvo muhyati / muhyate amuhAt amuhyata / muhyatu muhyatAm mahot muhyeta mUrcha-1,52.lAna thaj| mUrchati | mUcya'te | amUrchat amUya'ta mUrchatu mUccharyatAm | mUcrchata mUccharyeta ma-6,mA.marag mriyate mriyate amriyata amriyata mriyatAm | mriyatAm |mriyeta / niyeta mRga-10,.zodhaj mRgayate mRgyate / amRgayata |amRgyata mRgayatAm | mRgyatAm | mRgayet |mRgyet vi+mRz-6,52.parIkSA | vimRzati | vimRzyate | vyamRzat vyamRzyata |vimRzatu |vimRzyatAm | vimRzet vimRzyeta karavI yajati-te | ijyate ayajat-ta| aijyata yajatu-tAm ijyatAm |yajet-ta |ijyeta yat-1,mA. yatna ravo yatate yatyate ayatyata yatatAm yatyatAm rodha saMs dhAtu pAlI 91-9 yaj-1,pUraj | yateta yatyeta - - - - - - - - - - - - - - - Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMta. kartari | karmaNi vidhyartha kRdaMtA virAjat- |virAjyamAna | virAjitavya,virAjanIya,virAjya karmaNi | hetvartha | saMbaMdhaka bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta virAjita |virAjitum virAjya mAna modamAna mudyamAna | moditavya,modanIya,modya mudita,modita moditum | muhyat muhyamAna mohitavya,mogdhavya,moDhavya,mohanIya,moha / mugdha,mUDha mohitum, mogdhum, modma mudityA, moditvA (saMmukha) mugdhvA,mUdA muhityA, mohityA mUJchitvA mRtvA mRgayitvA vimRzya | mUrSichatum mUrcchat mriyamANa martum |mUryamAna | mUcchitavya,mUrchanIya,mULya niyamANa martavya,maraNIya,mArya mRgyamANa | mRgayitavya,mRgayaNIya,mRgya vimRzyamAna | vimaTavya,vimraSTavya,vimarSaNIya,vimRzya / mUcchita mRta mRgita vimRSTa mRgayamANa vimRzat mRgayitum vimraSTum, vimaTuMm yaSTum yatitum yajat-mAna |ijyamAna yaSTavya,yajanIya,yAjya yatamAna yatyamAna yatitavya,yatanIya,yatya Hodha saMskRta dhAtu sthApatI II-ASE iSTvA yatitvA yatta Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,gaNa, pada, 1 vartamAnakALa | hastana bhUtakALa] AjJArtha | vidhyartha artha tara | |stAra | festAra | bha tAra | se yAc-1, mAMga yAcati-te yAcyate ayAcat-ta ayAcyata yAcatu-tAm yAcyatAm yAcet-ta yAcyeta yudh-4,mA.asp yudhyate yudhyate | ayudhyata ayudhyata yudhyatAm |yudhyatAm yudhyeta yudhyeta rakSa-1,52.rakSA rakSati rakSyate arakSat arakSyata rakSatu rakSyatAm rakSet rakSyeta rac-10,.sya racayati-te racyate aracayat-ta aracyata racayatu- racyatAm racayet-taracyeta tAm ram-1,mA.za32j | ramate rabhyate arabhata arabhyata ramatAm rabhyatAm rabheta rabhyeta ram-1,mA.ramaj ramate ramyate aramata aramyata ramatAm ramyatAm rameta ramyeta vi+ram-1,52.virAma |viramati |viramyate |vyaramat / vyaramyata |viramatu viramyatAm |viramet |viramyeta sravo vi+rAj-1,. virAjati- virAjyate | vyarAjat-ta vyarAjyata virAjatu- virAjyatAm | virAjet-ta virAjyeta birAjamAna thavuM ruc-1,mA.3yaj rocate rucyate |arocata arucyata rocatAm rucyatAm roceta rucyeta tAm anu+rudh-4,mA.mAnaj anurudhyate anvarudhyate anvarudhyata anvarudhyata anuruSa tAm anurudhya-tAm anurudhyeta anurudhyeta COM W a la dega angrid ODIA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yodum rakSitum 1 vartamAna kRdaMtA kartari, karmaNi vidhyartha kRdaMtA yAcat-mAna | yAcyamAna yAcitavya,yAcanIya,yAcya yudhyamAna / yudhyamAna | yodhdavya.yodhanIga,yodhya rakSat rakSyamANa | rakSitavya,rakSaNIya,khya racayat- racyamAna | racayitavya,racanIya,racya mAna rabhamANa | bhyamANa rabdhavya,rabhaNIya,rabhya ramamANa ramyamANa rantavya,ramaNIya,ramya viramat viramyamANa | virantavya,viramaNIya,viramya karmaNi | hetvartha | saMbaMdhaka bhUtakRdaMtA | bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta yAcita yAcitum yAcitvA yudhdha yuddhvA(niyudhya) rakSita rakSitvA(saMrakSya) racita racayitum racayitvA (viracayya) rabdha rabdhum rabdhvA(Arabhya) rantam ratvA viramya,viratya virata virantum tigajata virAjyamAna | virAjitavya,virAjanIya,virAjya virAjita virAjitum |virAjya mAna rocamAna rucyamAna rocitavya,rocanIya,rocya rucita,rocita rocitum rucitvA, rocitvA (saMrucya) anurudhda anurodhdum anurudhya AGO anurudhyamAna anurudhyamAna anuroddhaSya,anurodhanIya,anurodhya subodha saMgala ghA pAvahI bhAga-1 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,rel, 56, vartamAnakALa | hastana bhUtakALa AjJArtha | vidhyartha artha kartari | karmaNikartari | karmaNi, kartari | karmaNikartari | karmaNi ruha-1,52.yasj | rohati / ruhyate arohat |aruhyata rohatu ruhyatAm |rohet hota sam+lakSa-10,6. saMlakSayati- saMlakSyate |samalakSa- samalakSyata | saMlakSayatu | saMlakSyatAm saMlakSayet-saMlakSyeta lakSya mApa ..te yat-ta la-1,mA. mogaMgavU laGyate alavata |alacyata layatAmla cyatAm | laDveta laDcyeta lajna-6,mA.zaramA labha-1,mA.memaj lajalane / lajlane labhate lajyate labhyate alajjata |alajjyata | lajjatAm lajjyatAm | lajjeta lajyeta alabhata alabhyata labhatAm labhyatAm labheta labhyeta avalambya-avalambeta avalambyeta ava+lamba-1,mA. avalambate avalambyate avAla- avAlambyata avlmbAzaro levo. mbata tAm luT-4,52. joTaj | luTyati luTyate aluTyat aluTyata luTyatu tAm luTyatAm | luTyet luTyeta lubha-4,52.colaseo | lubhyati lubhyate alubhyat alubhyata lubhyatu lubhyatAm lubhyet lubhyeta - - - - - - - - jaisubodha saMta dhAtu pAvalI bhAga- 14 - - - Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. vartamAna kRdaMtA tara | bharA vidhyartha kRdaMta karmaNi hetvartha saMbaMdhaka bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta, rodum rudavA(AruhA) saMlakSita saMlakSayitum | saMlakSya BE ruhyamANa roDhavya,rohaNIya,roha saMlakSyamANa | saMlakSayitavya,saMlakSaNIya,saMlakSya lakSayat sahyamAna | layabhAna | layitavya,lacanIya,lathya lajjamAna lajjyamAna | lajjitavya,lajjanIya, lajya labhyamAna |labdhavya,labhanIya,labhya(Alambhya) layita layitum | laGghitvA (ullaGghya) lagna,lajjita | lajjitum lajjitvA labdha labdhum labdhyA (Alabhya) avalambita | avalambitum | avalambya libhamAna avalamba- | avalamvyamAna avalambitavya,avalambanIya,avalambya luTyamAna | loTitavya,loTanIya,loTya | lubhyamAna lobhitavya,lobdhavya,lobhanIya,lobhya luTita,loTita | loTitum luTitvA, loTitvA lubhita lobhitum, lubhitvA, lobdhum lobhityA, lubdhyA SIH3 - - - - - - - - - - - - -- sodha saMsthadhAtupAvalIlA- 15 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,gaNa, pada, | vartamAnakALa | hyastana bhUtakALa! AjJA vidhyartha artha kirtari | karmaNi kirtarikarmaNikartari | karmaNikartari, karmaNi lubha-6,52.soma vo lubhati lubhyate alubhat alubhyata lubhatu lubhyatAm labhet lubhyeta vad-1,52.5dj vadati udyate avadat audyata udyatAm vadet udyeta vand-1,mA.na ra vandate vandyate avandata avandyata vandatAma |vandyatAma |vandeta vanyeta varNa-10,.defaq varNayati-te vardhate avarNayata-avarNyata |varNayata- |varNyatAm |varNayet-ta vayeta tAm vas-1,52.vasa vaha-1,6. s vg vAJch-1,52.7j vasati vahati-te vAJchati uSyate uhyate avasat auSyata vasatu | uSyatAm vaset uSyeta avahat-ta ohmata vahatu-tAm | uhyatAm |vaheta-ta. |uhyeta vAJchyate |avAJchat avAJchyata vAJchatu vAJjhyatAm vAJchet vAJchyeta abhi+vAd-10,mA. namavuM yate abhivAda- abhivAdyate abhyavA- abhyavAcata abhivA- abhivAdya-abhivAda-abhivAyeta dayata dayatAm yeta sunacaqaulgia - Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna vRddhaH / vidhyartha kRdaMta tari | lubhat lubhyamAna |lobhitavya,lobdhavya,lobhanIya,lobhya vadat udhamAna | yaditavya, vadanIya,vAdya vandamAna vandhamAna | vanditavya,vandanIya,vandha karmaNi | hetvartha | saMbaMdhaka bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMtA lubhita lobhitum. lumitvA, lobyum lobhityA, lubdhyA udita vaditum uditvA (anUdya) vandita vanditum vandityA (abhivanya) varNita varNayitum varNayitvA (nirvarNya) uSita uSitvA(proSya) vodum UvA vAJchita vAJchitum vAjichatvA (abhivAJchya) abhivAdita | abhivAdayi abhivAdya varNayata-mAna| varNyamAna / varNayitavya,varNanIya,varNya vastum vasat vahat-mAna vAJchat uSyamANa | vastavya,vasanIya,vAsya uhyamAna | voDhavya,vahanIya,vA,vAhya | vAJchyamAna | vAJchitavya,vAJchanIya,vAJchya UDha abhivAdaya-| abhivAdyamAna abhivAdayitavya,abhivAdanIya, abhivAdya mAna madhadhAtupAvalIsamma pa Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,gA, 56, martha / |vid-6,9.memaj | vartamAnakALa | hastana bhUtakALa AjJArtha | vidhyartha tari | sfe stari | |stari | fe|sde se vindati-te| vidyate |avindat-| avidyata |vindatu- |vidyatAm | vindet-ta| vidyeta tAm | vidyate vizyate vizatu vid-4,mA.vidhamAna eig| vidyate viz-6,para praveza vizati vRt-1,mA. vartavU vartate vRdh-1,mA.dhag. vardhate avidyata | avidyata vidyatAm avizat / avizyata avartata | avRtyata | vartatAm avardhata avRdhyata vardhatAm vidyatAm |vidyeta |vidyeta vizyatAm | vizet vizyeta vRtyatAm vRtyeta vRdhyatAm | vardheta dhyatAm varteta vRtyate vRdhyate | yepeta vep-1,mAgharg. vraj-1,52.1j vepate brajati vepyate grajyate / avepata | avepyata | vepatAm | avrajat avrajyata vrajata vepyatAm vrajyatAm | vrajet vepyeta vrajyeta zaMsati / zasyate |azaMsat | azasyata zaMsatu zasyatAm |zaMset |zasyeta zaMsa-1,52.prazaMsA karavI. A+zaMsa-1,mA.mAzA rAkhavI shngk-1,maa.shNs| AzaMsate [Azasyate AzaMsata [Azasyata |AzaMsa- [Azasya- AzaMseta Azasyeta tAm tAm zakate | zakyate | azaGkata | azakyata|zakatAm zakyatAm |zaketa |zakyeta karavI subodha saMskRta dhAtupAvalI nA1-4 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - vartamAna kRdaMta. vidhyartha ta kartari | karmaNi vindata vidhamAna | vidyamAna vettavya,veditavya, vedanIya,vedya . vindat vettum vinna viSTa vizat vidyamAna | vidyamAna vizyamAna vartamAna . vRtyamAna vardhamAna vRdhyamAna vettavya,vedanIya,vedya veSTavya,vezanIya, vezya |vrtitvy,vrtniiy,vRty vardhitavya,vardhanIya, vRdhya karmaNi hetvartha | saMbaMdha bhUtakRdaMtA bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMtA vitta(vinna) | vettum veditum | viditvA, veditvA vittvA veSTum viSTvA vartitvA,vRttvA vRdhda vardhitum vardhitvA,vRddhyA (saMvRdhya) vepita vrajita --.tum vAjatyA (ativrajya) zaMsitum zaMsityA,zastyA vRtta vartitum vepamAna vepyamAna mA | vepitavya,vepanIya,vepya vrajitavya,vrajanIya,vrajya vrajat vrajyamAna zaMsat zaMsitavya,zaMsanIya,zasya,zaMsya zasta AzaMsamAna AzasyamAna | AzaMsitavya,AzaMsanIya,AzaMsya,Azasya AzaMsita AzaMsitum AzaMsya zaGkamAna zaGkyamAna | zaGkitavya,zaGkanIya,zaGkya hU~ zaGkita | zaGkitum zaGkitvA (AzaGkya) modha saMskRta dhAtu pAvalI mAgasamma - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,rel, 56, vartamAnakALa hyastana bhUtakALa AjJArtha vidhyartha artha kartari | karmaNi kartari | karmaNikartari | karmaNi kirtari | karmaNi zam-4,para.zAMta yavU zAmyati zamyate azAmyat azamyata zAmcatu zamyatAm |zAmyet zamyeta zikSa-1,mA.zIla zikSate |zikSyeta zikSata azikSyata |zikSatAm |zikSyatAm | zikSeta zikSyeta zuc-1,52. zoravo zocati zucyate azocat azucyata zocatu zucyatAm | zocet zucyeta zubha-1,mA.zola zobhate zubhyate azobhata azubhyata zobhatAm |zubhyatAm / zobheta zubhyeta zuS-4,52.sUDA zuSyati zuSyate azuSyat azuSyata |zuSyatu zuSyatAm |zuSyet zuSyeta zram-4,52.thAsj zrAmyati |zramyate azrAmyat azramyata zrAmyatu zramyatAm |zrAmyet zramyeta - - - - - - - - A8 - moghaenaugure - - - - - - - - - - - - - - - Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMta vidhyartha kRdaMtA kartari | karmaNi zAmyat [zamyamAna | zamitavya,zamanIya,zamya zikSamANa | zikSyamANa | zikSitavya,zikSaNIya,zikSya zocat zucyamAna | zocitavya,zocanIya,zocya karmaNi | hetvarthaT saMbaMdhaka bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMtA zAnta zamitum zAntvA, zamityA, (nizamya) zikSita | zikSitum |zikSitvA (prazikSya) zucita, | zocitum zucitvA, zocita | zocityA (parizucya) zobhitum zubhitvA, zobhita | zobhitvA | (prazubhya) zuSka | zoSTum zuSTvA (parizuSya) amitum | zramitvA,zrAntvA (vizramya) EGGLE zobhamAna | zubhyamAna | zobhitavya,zobhanIya,zobhya zubhita, zuSyat |zaSyamANa | zoSTavya.zoSaNIya,zoSya zrAmyata |zramyamANa | zramitavya,zramaNIya,zramya zrAnta - - - - - - - - - - - - - - - - - - ma novasaMta dhAtu 3pAvalI lA - - - - - - - - - - - - --- Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ levo ti dhAtugae,56, vartamAnakALa | hastana bhUtakALa AjJArtha che vidhyartha artha kirtari, karmaNi kartari | karmaNi kartari | karmaNi kirtari, karmaNi A+zri-1,.mAzraya Azrayati- AzrIyate Azrayat-ta AzrIyata Azrayatu-AzrIyatAm Azrayet-AzrIyeta tAm zlAgh-1,mA.vajAvU zlAghate zlAghyate azlAghata azlAghyata zlAghatAm zlAghyatAm zlAgheta zlAghyeta A+zliS-4, para.ej AzliSya- AzliSyate AzliSyat AzliSyata AzliSyatu AzliSya- AzliSye- AzliSyeta tAm ava+sad-1,52.6:sI avasIdati avasaghate avAsIdat avAsaghata avasIdatu avasadyatAm avasIdet avasaceta thavuM ni+sad-1,para.jesa | niSIdati | niSadyate nyaSIdat nyaSadhata niSIdatu |niSadyatAm niSIdet niSadheta saha-1,mA.sahej sahate sAte asahata asAta sahatAm sAtAm saheta sahota sAnty-10,6.zAMta sAntvayati-sAntvyate asAntva- asAntvyata sAntvayatu sAntvayet-sAntvyeta karavuM yat-ta sic-6,6.siej siJcati-te| sicyate |asiJcat-asicyata |siJcatu- sicyatAm siJcet-ta sicyeta tAm ni+sUd-10,6.nAza niSUdayati- nighate nyaSUdayat- nyaSUyata niSUdayatu-/niSudyatAm niSUdayet- niSUyeta karavo FEER00 susaMskRta dhAtu pAlIlA tAm tAm - - - - - - - - - - - - - - - - - %3 - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmaNi | hetvartha | saMbaMdhaka bhUtakRdaMta bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta Azrita Azrayitum Azritya vartamAna kRdaMta kartari | karmaNi vidhyartha kRdaMta Azrayata- AzrIyamANa | Azrayitavya,AzrayaNIya,Azreya mANa glApamAna |zlAghyamAna | zlAghitavya,zlAghanIya,zlAghya AzliSyat AzliSya- | AzleSTavya,AzleSaNIya,AzleSya lAdhita AzliSTa zlAdhitum AzleSTum | zlAyitvA AzliSya (zliSTvA) avasadha mANa avasIdat |avasadyamAna | avasattavya,avasadanIya,avasAya avasanna avasattum niSaNNa soDha sAnvita vyata- sAnvya niSIdat |niSadyamAna | niSattavya,niSadanIya,niSAdha sahamAna |sahyamAna sahitavya,soDhavya,sahanIya,sahya sAntvayata sAntvayitavya,sAntvanIya,sAntvya mAna mAna siJcat- |sicyamAna |sekta vya,secanIya,sekya mAna niSUdayat- |niSUdyamAna | niSUdayitavya,niSUdanIya,niSUdha mAna REsunodha saMqdhAtu pAvalI -1 niSattum niSadya sahitum,sodum | sAhityA,sovA sAntvayitum |sAntvayitvA (parisAntvya) sektum siktvA (abhiSicya) ! niSUdayitum |niSUdha sikta niSadita - - - Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAtu,garA, 56, vartamAnakALa | hyastana bhUtakALane AjJArtha. vidhyartha ' artha se | sfe stari | 5 sdra | bhafesdfe | sa-1,para. sarayU~ / sarati [khiyate asarat asriyata saratu sriyatAm |saret sriyeta sRja-6,52.sarvana 2j sRjati sRjyate asRjat asRjyata | sRjatu sRjyatAm | sRjet sRjyeta sek-1,mA.sevaj sevate sevyate asevata asevyata sevatAm sevyatAm . seveta sevyeta sthA-1,52.7mA rahe tiSThati |sthIyate atiSThat sthIyatAm tiSThet sthIyeta pra+sthA-1,I.HEIR rj pratiSThate / prasthIyate pratiSThata prAsthIyata pratiSThatAm prasthIyatAm pratiSTheta prasthIyeta sniha-4,52. snihyati |sniAte asniAt | asniAta rinAtu snihyatAm | sniot snihyeta sneha rAkhavo spandyate |spardhyate spanda-1,mA.ussj spandate spardha-1,mA.spardhA ravI spardhate spRz-6,52.45sj spRzati smRha-10,Ging aspandata | aspandhata |spandatAm spandyatAm aspardhata aspar2yAta spardhatAm |spardhyatAm aspRzat | aspRzyata spRzatu spRzyatAm aspRhayat-aspRhyata spRhayatu- spRhyatAm 11111 spandeta | spandheta spardheta spayeta spRzet spRzyeta spRhayet- | smRhIta spRhayati- spRhyate aspRhayat spRzyate smRhyate tAm ta sphura-6,52:32sj sphurati sphUryate asphurat asphUryata sphuratu | sphuret sphUryeta sunogadhAtu pAlI - - - - - - - - 102 mana Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMta karmaNi | hetvartha saMbaMdhaka vidhyartha kRdaMtA kartari | karmaNi bhUtakRdaMta | | bhUtakRdata bhUtakRdaMta sarat striyamANa | sartavya,saraNIya,sArya sRta sartum sRtvA (anusRtya) sRjat sRjyamAna sraSTavya,sarjanIya,sRjya,sardI sRSTa sraSTum sRSTvA(visRjya) sevamAna sevyamAna sevitavya,sevanIya,sevya sevita sevituma sevitvA(niSevya) tiSThat sthIyamAna sthAtavya,sthAnIya,stheya sthita sthAtum sthitvA (utthAtum) (utthAya) pratiSThamAna | prasthIyamAna | prasthAtavya,prasthAnIya,prasthaya prasthita prasthAtum prasthAya sniAt snihyamAna | snehitavya,sneDhavya,snegdhavya,snehanIya,sniA snigdha,snIDha | snehitum, . lihitA,snehitvA, snegdhuma,snedam snigdhvA,snIDhvA (upasnihyA) spandamAna spandyamAna spanditavya,spandanIya,spandya spandita spanditum / spanditvA(parispanya) spardhamAna | spardhyamAna spardhitavya,spardhanIya,spardhya spardhita spardhitum spardhitvA(pratispardhya) spRzat spRzyamAna spaSTavya,spaTavya,sparzanIya,spRzya spRSTa spaSTum,spaSTum spRSTvA(upaspRzya) spRhayat- | spRhyamAna |spRhayitavya,spRhaNIya,spRhma spRhita spRhayitum spRhayitvA mAna sphurita sphuritum sphurityA (prasphUrya) sphurat |sphUryamANa | sphuritavya,sphuraNIya,sphorya Hotu iqa wish CIA L Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vartamAnakALa | hyastana bhUtakALa AjJArtha | vidhyartha dhAtu,nel, NE, artha smi-1,mA.hasag smayate / smIyate asmayata asmIyata smayatAm smIyatAm |smayeta smIyeta sma-1,52. saMbhAraj smarati smaryate asmarat asmaryata smaratu smaryatAm |smaret smaryeta saMs-1,mA.nIye 4sg saMsate khasyate asrasata asaMsthata saMsatAm sasyatAm |saMseta sasyeta svAdate svAyate asthAdata asvAyata | svAdatAm |svAdyatAm |svAdeta svAta hasyate hasyate ahasat ahasyata hasatu hasyatAm hasyeta has-1,52.sa | hasati haset ha-1,6.67sej A+hlAd-10,6. AnaMda pAmavo. have-1,6.godAaj harati-te / hriyate aharata-ta ahiyata haratu-tAm |hiyatAm haret-ta |hiyeta AhlAda- AlAyate AhalAdaya- AhlAghata AhalA- AlAca-|AlAda-AslAgheta yati-te tAm yet-ta svayati-te | hUyate ahvayat-ta ahUyata vayatu- iyatAm hvayet-ta yeta dayatu tAm H sujodha saMskRta dhAtu pApalI lAga Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna kRdaMtA kartari | karmaNi vidhyartha ta smayamAna smIyamAna smetavya,smayanIya,smeya smarat smaryamANa smartavya,smaraNIya,smArya karmaNi | hetvartha | saMbaMdhaka bhUtakRdaMta | bhUtakRdaMta| bhUtakRdaMtA smita smatum smitvA (vismitya) smRta smartum smRtvA (vismRtya) | sasta saMsitum saMsitvA,sastA (vikhaMsya) svAdita | svAditum svAditvA hasita hasitvA saMsamAna sasyamAna saMsitavya.saMsanIya,saMstha svAdamAna |syAcamAna |svAditavya,svAdanIya,svAya hasyamAna hasitavya,hasanIya,hAsya hasat | hasitum hartuma harat-mANa |hriyamANa hartavya,haraNIya,hArya AhlAdayat-AlAca- |AhalAdayitavya,AlAdanIya,AlAya mAna mAna svayat-mAna hUyamAna hyAtavya,hvayanIya,haveya hRta hRtvA (vihatya) AhlAdita, |AhlAditum AhlAca AlAna hvAtum hUtvA (AhUya) hata suno saMskRta dhAtu pAvalI II- II Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha vigata. (prakaraNa-1) prathama vibhAganA 4 gaNanA dhAtuonA rUpAkhyAna mATenA pratyaya tathA vikaraNa pratyaya prakaraNa-2) rUpAkhyAta parapada- kartara prayoga pahelo gaNA bIje gaNa cotho gaNa chaThTho gaNA dazamo gaNa anukramaNi (saMghamAM). pRSTha | vigata (prakaraNa-3) T 1-3 Atmapada- kartari prayoga pahelo gaNa 30-30 cotho gaNA 38-41 chaThTho gaNa 41-44 dazamo vagaNa 4pa-pa0 (prakaraNa-4) 4-14 karmaNi prayoga pa1-60 15 prakaraNa-5) 16-19 19-23 pahelA, cothA, chaThThA ane dazamA gaNanA 23-ra9 dhAtuonA cAra kALanA rUpo ane kRdaMtonA rUpa. 105 [. prastuta pustakanA AdhAra graMtho (5) dhAtu ratnAkara 61 (1) sulabha dhAtu rUpa koza | (2) subodha saMskRta mArgopadezikA (3) haima saMskRta pravezikA - prathama (4) rUpa candrikA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyaDa tIthoddhAraka, vairAgya vAridhi pU. AcAryadeva zrIkulacandrasUrIzvarajI ma.sA.nI sAhitya yAtrA zrI dhasUtra akSaragabhaniSThA (prata) 18vaviyAra mevaM tatvajJAna (hindI) zrI bhahAnizItha sUtra 18sumodhasaMskRta bhArgopaTeziThA (saMskRta sudha-1) zrI mAyArAMga sUtra (bhAga-1) 20 sumodha saMskRta bhanrAinta: praveziSThA zrI AyArAMga sUtra (lAga-2) (saMskRta muSTha-2) zrI paMyautpabhASya yUNi 215rbha nathAvata timahinAyata nyAyAvatAra-sTITa 22sujIvananI bhAsTara hI zrI viMzativiziSTha praza-anuvAda 2uchavathI ziva tara zrI viMzativiziSThA praDA-saTI 24 tattvanI vepmasATa zrI zrAddhavidhi prarAza (prata) 25bhatiuratAMchUTe bhArA prArA... zrI bhArgaparizuddhi prarAza saTI 26 Thauna manegA guraguzajJAnI sulabha dhAtu upadroza 27odho chesArAbhUlo... saMskRta zabdAvalI 28 sumodha prAkRta vijJAna pAmbhANA (prAkRta muDa) saMskRta dhAtu madhetanAhi upAvalI 28 sumodhasaMskRta dhAtu upAvalI bhAga-1 pattiyAM (hindI-guSTharAtI) u0sumodhasaMskRtadhAtu pAvalI bhAga-2 na zrAvaDAyAra (hindI) 231 sumodha saMskRta dhAtu ipAvalI-bhAga-3 nizrAvaDAyAra (guSTharAtI) #2suppodha saMskRta dhAtu upAvalI bhAga-4 na chatihAsa (hindI) 2 sA nizAnIvANA pustaSTho aprApya che. ma. mA nizAnI vANA pustaTho presamAM che. prAptisthAna hivyadarzana dArthAlAya ___36, ilihuM' sosAyaTI, bhailipura thAra rastA, dhoNA- 387810, ke cha.abhaghAvA(02714) 22282,21881 NOR Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtara varase AGrAdhAra siddhAnta mahodadhi sva. 5. pU. A. zrI premasUrIzvarajI ma.sA. - verAgya vAridhi pa.pU. A. zrIlacandrasUrIzvarajI ma.sA.