Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ HEEEEEE thAnakavAsI : - jaina itihAsa E sthAnakavAsI jaina kAryAlaya. amadAvAda. Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian Tian
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ = = = = == zrI sthAnakavAsI jaina itihAsa. lekhaka : zrI. kesarIcaMdajI bhaMDArI (aMdara). prazake zrI sthAnakavAsI lakathAlaya paMcabhAInI poLa-amadAvAda, kiMmata cha AnA,
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ anuvAdaka ane prakAzaka : jIvanalAla chaganalAla saMghavI sthA. jaina kAryAlaya-amadAvAda prathamavRtti vi. saM. 1994 prata 2200 I. sa. 1938 vIra saM. 2464 kimata 0-6-0. mudraka ramaNikalAla pitAmbaradAsa koThArI dhI vIravijaya prInTIMga presa : ratana piLa : sAgaranI khaDakI-amadAvAda.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ hiMdI AvRttinI prastAvanA. sAdhAraNa rIte jainadharma ane khAsa karIne zvetAMbara (sAdhu mAgI) sthAnakavAsI jaineAnA saMbaMdhamAM Ama janatAmAM ghaNIja gera samajutI phelAela mAluma paDe che. A pusta kamAM meM jainadharmanI traNa mukhya zAkhAonA itihAsa para dareka prakAranA prakAza nAkhavAnA prayatna karela che. pUrepUrI khAtrIvALI dalIleAthI meM ahiM sAbita karyuM che ke--sthAnakavAsI jaineAja zuddha ane asala jainadharmanA sAcA ane maulika anuyAyI ( followers che. ane digaMbara tathA zve. mUrti pUjaka jainA teA asala jainadharmanI vikRta thaelI zAkhAAja che. A pustakramAM me taddana niSpakSa bhAvathI A viSayanI carcA karI che, te paNa saMbhava che ke-tema karatAM ajANupaNe kAI evI vAtA kahevAi gai hAya, je khIjA sapradAceAnI bhAvanA du:khavavAvALI hAya; kadAca ema thaI gayuM hAya tA te eka anivAryatA mAtra che-kAraNa ke viSayanuM pratipAdana karavAmAM tenA khulAsA karavAnI khAsa jarUra hatI. tethI je je vAtA je je bhAvAmAM lakhAela che, teja bhAvamAM vAcaka varga grahaNa kare. A pustakamAM sASakAraka pramANeAthI meM e paNa siddha karI Apela che ke-jaina dharma e ghaNAja prAcIna (junA asalI) dharma che, eTaluMja nahi paNa junA kahevAtA evA prAcIna veda dharmathI paNu prAcIna che. mArA A
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Azcaya kAraka khulAsAne ghaNA bhAIe AnAkAnI sAthe svIkAraze, kAraNa ke ATalA vakhata tee A sabaMdhamAM bIjuM ja kAMI mAnatA AvyA che; teA paNa mArA A khulAsAnI majabutAImAM meM je je pramANeA Apela che te eTalAM tA joradAra ane satya che ke, pAkA pAteja mArAM A pramANeAne buddhipUrvaka vicAra karI satya mAnI lezeja. A pustakane niSpakSapAtapaNe vAMcyA pachI jo pAThakAnA dilamAMthI jainadharma ane khAsa karIne sthAnakavAsI jainadharma saMbaMdhI je mithyA vicArI hatA, te dUra thaI jAya tA huM mArI jAtane eTale darajje kRtakRtya mAnIza. mArA vidvAn ane mAnanIya mitra zrI K. B. Bidwai B.A. e A pustakamAM je rasa lIdheA che ane mane je prakAre utsAhita karela che, te mATe huM teozrInA jeTalA upakAra mAnuM teTalA thADA che. A pustakanI hastalikhita prata vAMcone teozrIe aneka upayAgI sUcanAe karela che, hastalikhita pratamAM jarUrI sudhArAo karyA che, ane prupha jovAmAM paNa bahuja mahenata lIdhI che. teozrInI A apUrva sahAyatAne mATe huM kharA hRdayathI temanA AbhArI chuM. A pustaka lakhavAmAM ane chapAvavAmAM mAre aneka muzkelIonA sAmanA karavA paDayo che. AzA che ke, mArA sujJa pAkA A pustakanI bhUlacUka mATe mane kSamA karaze. --avezaka.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ gujarAtI AvRttinI prastAvanA. lagabhaga traNeka varSa pahelAM A hiMdI pustakane gujarAtImAM chapAvI mArA "sthAnakvAsI jena" peparanA grAhakone bheTa tarIke ApavAno vicAra thayo hato, paNa amuka saMgane laIne te vakhate te kAma thaI na zakayuM. Aje A "sthAnakavAsI jaina dharmano itihAsa " gujarAtImAM chapAvI mArA grAhakene bheTa ApatAM atyaMta AnaMda thAya che. A pustaka sane 1911 mAM devAsavALA zrIyuta kesarIcaMdajI bhaMDArIe aMgrejImAM "Notes on The Sthanakvasi Janis" nA nAmathI chapAvI bahAra pADayuM hatuM. tyArabAda temanA suputrAe A pustaka hiMdImAM bahAra pADayuM hatuM. A hiMdI pustaka AjathI traNa varSa pahelAM mArA vAMcavAmAM AvyuM, tyArathI ja te pustakane gujarAtImAM chapAvavAnI mArI IcchA hatI. | mArI A IchA bhaMDArIjInA suputroe pAra pADI. IMdaramAM teonuM "saradAra prinTIMga presa" che. teozrInI pAse hiMdImAMthI gujarAtI karI A pustaka chApavAnI mAgaNI karatAM, teoe tarataja te mujaba karavAnI mane rajA ApI. eTaluM ja nahi, paNa gujarAtI bhASAMtara temane ekalatAM, teoe potAnA kimatI vakhatane bhega ApI, te bhASAMtara joI gayA, ane sAthe ja potAno abhiprAya paNa mokalyA ke-"bhASAMtara bahuja sAruM thayuM che." A pustaka
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ a- OM gujarAtImAM bahAra paDayuM tenA badhA yaza bhaMDArIjInA suputrAneja ghaTe che. pustaka prakAzana saMbaMdhI ATaluM vivecana karyA pachI, vAcaka khaMdhune e zabda kahevA mAguM chuM. hiMdInI prastAvanAmAM je kAMi kahevAnuM hatuM, te bhaMDArIjIe kahI dIdhuM che, temaja AvA nAnA pustakane lAMbI prastAvanAnI jarUra paNa na heAya. tethI vadhAre na kahetAM mArA sujJa vAcakAne ahiM eTaluMja kahuM chuM ke, A pustakane pahelethI chelle sudhI barAbara dhyAnapUrvaka vAMcI jaze. kadAca eka vakhata vAMcavAthI te kharAkhara na samajAya, teA khIjI vakhata, trIjI vakhata, ema e cAra vakhata vAMcI javAthI bhaMDArIjIe A pustakamAM zuM kahyu che, te kharAkhara sacATa rIte ApanA magajamAM besI jaze. ane tyAreja A pustakanI upayeAgitAnI Apane vadhAre khAtrI thaze. A pustaka ratalAmanI dhArmika parIkSA o mAM pAThya pustaka tarIke cAle che. atyAre kAThiyAvADa-gujarAtanI jainazALAo paNa A mAmAM joDAela che. te parIkSAmAM esanAra dareka gujarAtI bALa-mALAne A pustaka ghaNuMja upacAgI thaI paDaze. ratalAmanI parIkSAmAM nahi besanAra bALa-mALAone paNa A pustaka teTaluMja upayAgI che. temaja jainazALAnA dareka vargamAM A pustaka calAvavA jevuM che, ane te mujaba calAvavAnA vacanA paNu kAThIyAvADa- gujarAtanI jaina zALAnA saMcAlakA pAsethI maLI gayAM che.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ jena zALAmAM abhyAsa tarIke calAvavA uparAMta, A pustaka dareka jena zALAmAM temaja dhArmika utsava prasaMge InAma tarIke paNa khAsa vaheMcI zakAya tevuM che. kAraNa ke eka to te svadharmanA makkama siddhAMta raju karatuM hovAthI ati upayogI pustaka che, kismatamAM paNa sastuM che, temaja tenI bhASA sAdI ane saraLa hovAthI sAmAnya jana samuha sahelAIthI te vAMcI samajI zake tema che. pustakane aMte "jaina vidyAthIonI pharaje" nAmane viSaya umeravAmAM Avyo che temaja keTalIka vadhArAnI jarUrI neTsa mUkavAmAM AvI che. AkhAye pustakanA vAMcana pachI, je sthA. samAjanI dharmazraddhA daDha thaze, ugatI jaina prajA saMskAranI preraNA pAmaze, ane udAra sakhI gRhastho AvAM pustakone bahALe pracAra karI janahita-sAdhanAnA kAryamAM nimittabhUta banaze, te lekhaka, prakAzaka, pracAraka ane vAcakane zrama saphaLa thaze. ki bahanA! - prakAzaka. dhULeTI : 1994.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA pRSTha 3 prakaraNa 1 luM jainadharmanI prAcInatA prakaraNa 2 nuM digabara prakaraNa 3 nuM zvetAMbara mUrtipUjaka prakaraNa 4 thuM zvetAMbara sthAnakavAsI
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthAnakavAsI jaina ItihA. - prakaraNa 1 luM. jaina dharmanI prAcInatA. jainadharmanA mULa pracArake kSatriya hatA. kSatrioe pitAnI zUravIratAne lIdhe jagatanA ItihAsamAM moTuM nAma kADhayuM che, paNa eTalethIja basa nahi thatAM, je dharma ApaNane ( kaSAya ) AtmA para vijaya meLavatAM zikhave che, te dharmanA pracAraka banIne tethI paNa vadhAre nAma kADhayuM che-caza meLavyo che. kemake prabaLa zatruonI senAne jItavA karatAM (kaSAya) AtmA para vijaya meLava vadhAre muzkela che. A prasiddha, zreSTha ane yazasvI kSatriya jAtie zrI RSabhadevathI laIne zrI mahAvIra prabhu sudhInA vIze jenA tIrthakarone janma Ape che. A mahAtmAoe A asAra saMsAranA kSaNika sukha ane saMpattine lAta mArIne sAdhuonuM atyaMta saraLa ane saMyamavALuM jIvana pasaMda karyuM, ane saMsAra bharamAM "ahiMsA paramo dharma:" nAmanA sarva zreSTha siddhAMtane pracAra karyo. A zuravIree zikAra, balidAna ke bIjA koIpaNa kAma mATe kaI paNa jIvane jAna levAne niSedha bahuja
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ jera pUrvaka karIne, bicArA muMgA pazuonuM rakSaNa karyuM, ane sarva sthaLe sukha-zAMti sthApI. manuSyane je saddaguNe kharekharI rIte zreSTha banAve che te saguNo-Atma tyAga, udAratA, satya-prema ane evAja bIjA aneka saguNene mATe kSatriya loke ghaNA junA vakhatathI prasiddhaja hatA. yuddhanA muzkelIvALA vakhatamAM paNa teoe saccaritratA, dhIratA, Atma-niSedha ane kartavya parAyaNatAnAM evAM evAM kAma karela che ke, jene laIne temanAM saMtAne Aje paNa temanAM zubha nAmonuM smaraNa bahuja Adara ane sanmAnathI kare che. A rAzi ane pracAra A nara-ratna ke jemanAmAM asalI zreSThatA ane mahAnatA bharI paDI hatI, teoeja jaina tIrthakare jevA pavitra AtmAone janma dIdhe. A tIrthakaree asaMkhya jInA jAna bacAvyA, ane eka evA mahAna dharmane pracAra karyo ke je dharmanA guNagAna muMgA jAnavaro paNa potAnI mana bhASAmAM niraMtara karyA kare che. jaina dharmanA viSayamAM bhrama. je dharmano pracAra AvA zUravIra kSatrioe karyo, je dharmamAM uttamottama siddhAnto bharyA paDyA che, je dharmo manuSya jAti mAtranuM anahada kalyANa karyuM che, je dharmamAM evI evI khUbIo mojuda paDelI che ke, je khUbIonI sAme AjakAlanI Azcaryajanaka vaijJAnika zodhakhoLe totaDI
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ elI jevI lAge che ane je dharma anAdi kALathI cAlyA Ave che, te dharmanA saMbaMdhamAM yuropIana ane khIjA vidvAnAe je je mATI mATI bhUlA karelI che, te joI ne kharekhara kheda thAya che. AnuM kAraNa eTaluja che ke, jainAe- ApaNe A bAbatamAM bahuja upekSAvRtti-udAsIna bhAva rAkhyA. koI vidvAnAe jaina dharmane nAstika mata hAvAnA doSa lagADaco, keAIe jainadhama ne bauddha dharmanI zAkhA mAnI, kAi leAkeAe jaina dharma upara darzana-zAstra rahita hovAnuM kalaMka mUkayuM, keAI leAkAe ema paNa kahI nAkhyuM ke-jaina dharmanI utpatti zaMkarAcArya pachI thaI che, vaLI kAI kAI leAkeAe te tyAM sudhI kahevAnuM sAhasa karyu ke--zrI pArzvanAtha ane zrI mahAvIra tA kalpita puruSA che ane jaina dharmanA asalI sthApanAra te gAtamabuddha che. surApIana vidvAneAnI sAthe pUrvanA vidvAneAne paNa ApaNI prAcInatA, ApaNAM siddhAnta ane ApaNAM darzanazAstra (Philosophy ) nI khAkhatamAM bahuja moTA bhrama phelAI gayA che. ApaNI samAjanA AbhUSaNa jevA ApaNA jaina vidvAneAe A apamAna bahuja lAMkhA vakhata karyuM, ane A vidvAneAnI bhUlA sudhAravAnA prayatnaja na karyAM, te eka bahu khedanI vAta che. sahana * vanaspatimAM jIva hAvAnI je vAta AjathI 25 varSa pahelAM vijJAnathI sara jagadIzayadra kheAjhe zeAdhI kADhI, te vAta AjathI hArA varSa pahelAM jainanA tIrthaMkarA kahI gayA che. eTale vijJAnanI A navI zeAdha jaina matathI teA mAmulIja che.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ lebrija, elaphisTana, bara, bArtha Adi vidvAnoe jaina dharmanI utpatti bauddhadharmathI mAnI che. A uparathI ema kahI zakAya ke A prophesarane jaina, hiMdu, ke bauddha zAstranuM jJAna ja na hatuM. AvI ja rIte je vidvAne, jainadharmane vizeSa prAcIna hiMdu dharmanI zAkhA mAne che, te vidvAne paNa hiMdu ane jainazAstro sabaMdhInI temanI ajJAnatAja jAhera kare che. A bhramanA kAraNa- Arya bhASAonuM jJAna rAkhavAvALA keTalAka vidvAnoe jainadharmane bauddhadharmanI zAkhA phakta eTalA uparathI ja mAnI lIdhI ke-A banne dharmonA keTalAka siddhAnto arasaparasa maLatAM che, paraMtu have bauddhazAstromAM ja evAM pramANa maLe che ke-je pramANethI uparanA vidvAnone uparano mata juThekapita kare che. Aja kAraNathI kaI vidvAnoe jaina dharmane hiMdu dharmanI zAkhA mAnI che. kharekhara, A badhA vidvAnoe A viSayamAM bahuja bhAre bhUlo karI che. potAnA kheTA vicAranA TekAmAM, nathI te teoe koI saMtoSakAraka pramANe ApyAM, ke nathI to teoe batAvyuM ke-hindu ke bauddha dharmamAMthI jainadharmanI utpatti kema, kyAre ane kevI rIte thaI? mane to ema lAge che ke-A vidvAnoe jaina, hindu, ke bauddha dharmanA siddhAntanuM vAMcana jevuM joIe tevI rIte karyuM ja na hatuM. teoe A dharmanA viSayamAM kta uparaceTIyuM jJAna prApta
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ karIne pita-patAno abhiprAya ApI dIdho. teoe potAnA abhiprAyane pAye khoTA vicAre para nAkhe, ane tethI je pariNAma AvyuM te juduM ja hatuM. jarmanInA haramana jekobI nAmanA prasiddha vidvAne jaina ane bauddha dharmanA siddhAntonI bahu ja bArIkAIthI tapAsa karI, ane tenA pariNAme A oNphesare akAya pramANethI e siddha karI batAvyuM ke-jaina dharmanI utpatti, nathI te mahAvIranA vakhatamAM (I. sa. pUrve pa27-455) thaI, ke nathI to pArzvanAthanA vakhatamAM (I. sa. pUrve 877- 777) thaI; parantu tenAthI paNa ghaNuM junA vakhata pahelAM hiMdamAM jainadharma patAnuM astitva hovAne dAva dharAve che. jaina dharmanI prAcInatA. jainadharmanI prAcInatA saMbaMdhamAM have huM TuMkamAM vicAra karIza. jaina dharmanI utpatti zaMkarAcArya pachI nathI thaI. huM ahiM nIce A bAbatanA pramANe ApI siddha karIza ke jenadharmanI utpatti zaMkarAcArya pachI nathI thaI. ' (1) mAdhava ane AnaMdagirIe potAnA banAvela "zaMkara digvijaya" nAme graMthamAM ane sadAnaMde potAnA "zaMkara vijaya sAra" nAme graMthamAM lakhyuM che ke-zaMkarAcAryuM aneka sthAne para jaina paMDita sAthe zAstrArtha karyo hato. je jainadharmanI utpatti zaMkarAcArya pachI thaI hota to A zAstrArtha karavAnI vAta kadI banI zakata nahi.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) zaMkarAcArye pote spaSTa zabdomAM lakhyuM che kejainadharma bahuja june dharma che, kemake zaMkarAcAryo vedavyAsanA vedAnta sUtra para je bhASya banAvyuM che, te bhASyanA 2 jA adhyAyanA 2 jA padanA 33 thI 36 sudhInA leke janadharmanA viSayamAM che. AvAM akATaya ane sarasa pramANenI hAjarImAM kaI paNa samajadAra mANasa ema kahevAnI himmata na ja karI zake ke-jainadharmanI utpatti zaMkarAcAryanA vakhatamAM athavA temanI pachI thaI che. jainadharma dharmanI zAkhA nathI. AvI ja rIte jaina dharma e bauddha dharmanI zAkhA nathI, paraMtu te bauddhadharmathI bahuja prAcIna dharma che. bauddhonA dharmazAstromAM jenenAM ane jaina siddhAMtanA je ullekha (hakIkato) maLe che, te parathI prophesara jekobIe te havAlA jaina sUtronI bhUmikAmAM aneka sthAna para ApI, hoziyArIpUrvaka siddha karI batAvyuM che ke jenadharma e bauddhadharma karatAM prAcIna che. prephesara jekobInI dalIlone sAra nIce mujaba che - (1) "anuguttara nikAya" nAmanA bauddha sUtranA 3 jA adhyAyamAM 74 mA zlokamAM vaizAlInA eka vidvAna rAjakumAra abhaye, nize athavA jenenAM karma siddhAMtanuM varNana karyu che. (2) "mahAvaga" nA chaThThA adhyAyamAM lakhyuM che kemahAvIranA siMha nAmanA zrAvake buddhadevanI mulAkAta karI hatI.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ '' (3) " majijhama nikAya " mAM lakhyuM che ke--mahAvIranA upAlI nAmanA zrAvake buddhadevanI sAthe zAstrArtha karyo hatA. ce (4) " anuMguttara nikAya " mAM jaina zrAvakeAnI hakIkata maLe che, ane jaina zrAvakAnA dhArmika AcAra-vicAranuM varNana vistAra pUrvaka maLe che. (5) " samanna phUla " nAme bauddha sUtramAM aiAddhoe eka bhUla karI che. teoe lakhyuM che ke mahAvIre jainadhamAM cAra mahAvratAnA upadeza karyAM, paraMtu A cAra mahAvrata * mahAvIrathI 250 varSa pahelAM thaI gaela pArzvanAtha prabhunA vakhatamAM hatAM. A bhUla bahuja upayAgI che kemake te bhUlathI ApaNA uttarAdhyayana sUtranA 23 mA adhyayananI e vAta siddha thaI jAya che ke-23mA tIrthaMkara pArzvanAtha bhagavAnanA anuyAyIo mahAvIra prabhunA vakhatamAM me'jIda hatA. (6) mauddhonAM keTalAMe sUtrAmAM aneka jagAe, bauddhoe jainAne peAtAnA harIpha mAnyA che; paraMtu koIpaNa jagAe jainadharmane bauddhadharmanI zAkhA, ke jaina e navA dharma che ema lakhyuM nathI. (7) maMkhalI putra geAzALA mahAvIranA ziSya hatA, * A vAta jaina sAdhuonA mahAvrata saMbaMdhI che. pArzvanAtha bhagavAnanA vakhatamAM sAdhuone cAra mahAvrata hatAM-(1) ahiMsA, (ra) satya, (3) asteya, (4) aparigraha. pArzvanAtha bhagavAnanA cAra mahAvratAmAM brahmacaya nAme eka mahAvrata vadhArIne mahAvIra prabhunA vakhatathI pAMca mahAvrata thayAM. mahAvIra prabhu pahelAM brahmacaya vrata, cAthA aparigraha vratamAM AvI jatuM hatuM.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ prophesara che temAMthI cAra sAthe paraMtu pAchaLathI te pAkhaMDI-dharmadrohI thaI gayo hate. A zALA ane tenA siddhAMto viSe bauddhadharmanA sUtramAM aneka jagAe ullekha maLe che. (8) ddhoe mahAvIranA ziSya sudharmA svAmInA zetra ane mahAvIranA nirvANa sthAnane paNa ullekha karyo che. prephesara jekaeNbIe jenadharmanI prAcInatA bAbata je je pramANe ApyAM che temAMthI phakta zeDaja pramANene ullekha upara karela che. A pramANAthI cokakasa sAbita thAya che kejainadharma e biddhadharmanI zAkhA nathI, paNa bauddhadharmathI bahuja prAcIna dharma che. have huM e batAvIza ke- hionA zAstro uparanI vAta bAbatamAM zuM kahe che. hindu zAstromAM jainadharmane zraddhadharmanI zAkhA hovAnuM kayAMya paNa batAvyuM nathI. hindu zAstromAM dareka jagAe A bane dharmone alaga alaga ane eka bIjAthI svataMtra batAvela che. A bAbatanA aneka pramANa hiMdu zAstramAMthI daI zakAya tema che, paraMtu e nakkI che ke upara ApelAM bAddha zAstronAM pramANa jeTalAM agatyanAM che, teTalAM hindu zAstronAM nathI. eTalA mATe huM ahiM hindu zAstronAM pramANa deto nathI. ahiM prasaMgavazAt jena graMthamAM bauddha dharmanI utpatti bAbata zuM lakhyuM che, te ApaNe jarA joIe, te khoTuM nathI. baddha dharmanI sthApanAra eka jaina sAdhu hatA. tAMbara mUrtipUjaka devanaMda AcArye vi. saM. 990 mAM "darzana sAra" nAme eka graMtha ujajaina (mALavA) mAM lakhyuM che te
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMthamAM lakhyuM che ke-pihitAzrava nAme jaina sAdhune buddhakIrti nAme eka vidvAna ziSya hato. A buddha kIrtie baddha dharmanI sthApanA karI hatI. je vakhate buddhakIrti palAza nagaramAM sayuM nadIne kinAre tapasyA karI rahyA hatA, te vakhate teNe eka marelI mAchalIne pANI upara taratI joI. teNe pitAnA manamAM vicAra karyo ke-A marelI mAchalIne khAvAmAM hiMsA na lAgI zake, kemake te to jIva rahita che. teNe tarataja tapasyA choDI dIdhI ane potAnAmAM ane jaina sAdhuemAM bhinnatA batAvavA mATe bhagavAM vastra dhAraNa karyuM, ane eka navA dharmano pracAra karyo, ke je dharma tenA nAma uparathI baddha dharma kahevAya. eka jaina paTTAvalI" nA kahevA mujaba pihitAzrava pArzvanAtha prabhunA anuyAyI hatA, ane mahAvIranA vakhatamAM vidyamAna hatA. buddha kIrti pihitAzravanA ziSya hatA, jethI mahAvIranA vakhatamAM vidyamAna hoya te banavA joga che. A uparathI ema kahevA mAgIe to kahI zakAya ke-ddhadharmanA mULa sthApanAra eka jaina sAdhu hatA. A vAtanI majabutI karanAra bIjA vadhAre pramANe maLatAM nahi hovAthI saMbhava che ke--kaI vidvAno A kathAnI satyatA bAbata zaMkA kare. paraMtu tethI paNa boddhadharma karatAM jaina dharma vadhAre juno che, te vAtane keI aDacaNa AvatI nathI.* jaina dharmanA sAdhu buddhakIrtieja bauddhadharma sthApyo che, ema amAruM kahevuM nathI. ame to ahiM jaina graMthamAM A bAbata zuM lakhyuM che, teja phakta ahiM batAvyuM che. A kathA kadAca khoTI heya to paNa upara Apela aneka pramANethI ame sAbita karyuM che ke-bauddhadharma karatAM jainadharma prAcIna che.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 jainadharma hindu dharmathI prAcIna che. * kAi vidvAnAnA evA mata che ke-jaina e hindu dharmanI zAkhA che, ane jainanA mULa sthApanAra pArzvanAtha ( i. sa. pUrve 877777 ) che. A panA paNa AdhAra vagaranI ja che. amuka siddhAntA sarakhA che tethI jema lesena, khArtha, vekhara vagere vidvAnAe jainadhama ne AndvadharmanI zAkhA mAnI lIdhI hatI tevIja rIte khulara ane kaoNbInI mAnyatA hatI ke jainadharma e hindu dharmanI zAkhA che, parantu phakta siddhAMtAnuM sarakhApaNuM e kAMi teonI mAnyatAne siddha karI zake nahi. temaja vaLI keTalIe jarUrI khAkhatAmAM jaina ane hindu dharmanA tattvAmAM ghaNA phera che--A preAfesarAe jaina ane hindu siddhAntAne sarakhA mAnI lIdhAM, A uparathI khAtrI thAya che ke teone A banne dharmanuM phakta upara cATIyuM jJAnaja hatuM. sAcI vAta tA e che ke, jainadharma e hindu dharma karatAM ghaNAja prAcIna dharma che, ane A vAtanA aneka pramANeA huM nIce ApuM chuM:~~ jainadharma rAmaca`drajInA vakhatamAM hatA. (1) hindu purANeAmAM " cAga vAsiSTha " ane khIjA aneka graMthAmAM jaina dharma saMbaMdhI hakIkata aneka jagyAe Ave che. mahAbhAratanA Adi parvanA 3 jA adhyAyamAM zlAka 23 thI 26 mAM eka jaina muninI hakIkata ApI che. zAMtipa ( mAkSadharma adhyAya 239 mlAka 6 ) mAM jainAnI prasiddha 'saptasaMgInaya'nuM varNana karela che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 rAmAyaNamAM paNa jaina sAdhuonA ullekha maLe che. ema kahevAya che ke, mahAbhArata I. sa. pUrve 3000 varSa pahelAM banela che, ane zrI rAmacaMdrajI, mahAbhArata pahelAM 1000 varSe vidyamAna hatA. A uparathI khAtrI pUrvaka ema kahI zakAya ke, jainadharma rAmacaMdrajI eTale prAcIna te cheja. janadharma pANinIthI paNa ghaNu vakhata pahelAMne che. (2) prasiddha vyAkaraNazAstrI pANinIe potAnA banAvela "aSTAdhyAyI " nAme graMthamAM, zAkaTAyanane havAle aneka jagAe dIdho che. A zAkaTAyana eka jaina vyAkaraNazAstrI hatA, ke je pANinI pahelAM ghaNe vakhate thaela che. zAkaTAyananuM nAma "trAvRMdanI prati-zAmAM." "yajurveda" mAM ane vAskanA "nirUkatamAM Avela che. keIvidvAnane mata che ke, pANinI I. sa. pUrve 800 varSe vidyamAna hatA, ane keI vidvAna, pANinIne samaya I. sa. pUrve 2000 ne kahe che. pANinI pahelAM keTalIe sadI upara yAska thaI gaela che. rAmacaMdra gheNe potAnA banAvela "Peep into the Vedic Age nAmanA pustakamAM lakhyuM che ke, yAska banAvela "nirukta " graMthane huM bahuja june samajuM chuM. A graMtha vene choDIne saMskRtanAM junAM sAhityanI sAthe saMbaMdha rAkhe che. A uparathI e siddha thAya che ke vAskathI paNa ghaNuM vakhata pahelAM jaina dharma hatuM ja. (3) keTalAe "brahmasUtromAM paNa jainadharmane ullekha maLe che. dAkhalA tarIke-"etareya brA" nAme graMthamAM
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakhyuM che ke, keTalAka yatione gIdhaDAM pAse pheMkI devAmAM AvyA hatA ane AvI rIte temanA pratye kharAba vartaNuka calAvavAmAM AvI hatI. (4) DaoNkaTara rAjendralAla mitre yoga sUtranI bhUmikA" nAme graMthamAM lakhyuM che ke, "sAmaveda"mAM eka evA yatinuM varNana Ave che ke je yati balidAna devAnA kAryane kharAba samajato hato. () "OM vareM nanakupavi (6) prasAde zeSAM na ( 7 ) jJAtivAM vAta che (6) A sivAya A vedamAMja jainanA pahelA ane bAvIsamA tIrthakara rASabhadeva ane ariSTaneminA nAme Avela che - () moTTanto jo ke ajamaM vi TtamadhvaraM yajJeSu nanaM paramaM mAhasaM stutaM vAraM zatrujayaM taM pazu. frdramAduti svAhA" adhyAya 25 me, maMtra 19 me. (kha) OM rakSa rakSa ariSTanemi svAhA / vAmadeva zAntyarthamupavidhIyate so'smAkaM ariSTanemi svAhAH // (7) "sarveH" badhA vedethI prAcIna che. tenA 1 lA aSTaka, 6ThA adhyAyanA 16mA vargamAM 22 mA tIrthaMkara ariSTaneminuM nAma AvyuM che. "OM svasti na indro vRddhazravAH svastinaH pUSA vizvavedAH svastinastAkSyo ariSThanemiH svasti no brhsptirddhaatu|" (8) vedavyAsanA "brahmasUtra"nA 2 jA adhyAyanA
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 2 jA padanA sUtra 33 thI 36 mAM jenenA syAdavAda nyAyano. ullekha Ave che. | (sUtra 33) naivAminnaraMmavAt"ekaja vastumAM ekaja samaye paraspara virUddha guNa ho, asaMbhavita che, eTalA mATe A siddhAMta mAnI zakAya nahi." ahiM "cAt asti ane syAt nAstinA jana siddhAnta upara AkSepa karelo che. (sUtra 34 ) parva jass mAcinma- " ane AvI ja rIte (jena tattvanI samajaNa pramANe e siddhAnta nikaLaze ke) AtmA (je zarIramAM) rahe che (tene mATe) te tenA pramANamAM nAne agara to meTe hoya che." | (sUtra 35 ) = 4 patharA virodho vibhyi - "have je ema mAnI laIe ke, AkAra vAraMvAra badalata rahe che, to paNa paraspara virodha (thavAnI muzkelI) dUra thaI zakato nathI. eTalA mATe e mAnavuM paDaze ke, AtmAmAM jarUra mujaba pheraphAra thatA rahe che." (sUtra 36) acAritti maya nityasvara viroSa- mAnI laIe ke chelle AkAra eka sarakheja rahe che te paNa A siddhAMta kabula thaI zake tema nathI, kemake pharI teja tarkane anusAra AtmA ane zarIra banene sthAyI mAnavA paDaze." ahiM e yAda rAkhavAnI jarUra che ke, uparanAM sUtramAM jainenA syAdavAda siddhAMtane vikRta rUpa ApyuM che. "brahmasUtra"nA TIkAkAra zaMkarAcArya vageree uparanA jaina siddhAMtonI Ale
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 canA ane mazkarI karavAmAM bhAre anyAya karyo che. kemake teoe syAdvAda siddhAMtanA Azayane teDI maraDIne badalI nAkhyA che. ame upara je dalIla ApI che tethI A vAta barobara siddha thAya che ke, je vaidika kALamAM jainadharmane pracAra na hota te ApaNane uparanAM pramANe na maLata. jenone syAdvAda cAya ke je eka bahuja kaThaNa siddhAMta che, te tarapha vedavyAsajI jevA eka prakhyAta vidvAnanuM paNa dhyAna kheMcAyuM, ane A syAdvAda siddhAntane eTalI prakhyAti pAmatAM te jarUra aneka sadIo vItI gaI haze. eTalA uparathI e nakkI che ke, syAdvAda siddhAMta ke je jainadharmanuM eka mUkhya aMga che, te siddhAMta "brahmasUtra" banyAM te samaya pahelAM paNa mejuda hatA. A uparathI temaja vedamAM jainadharma saMbaMdhI maLatA ullekhothI, A vAta nizcayapUrvaka siddha thaI jAya che ke, veda ke je junAmAM junA kahevAya che, tenAthI paNa bahu vakhata pahelAM jenadharma caDatI sthitimAM hatuM. A uparathI ema kahI zakAya ke vedoeja jaina dharmanI kaI kaI vAte pitAmAM lIdhI heya ! jainadharma saMsAranA dareka dharmathI prAcIna che. jainadharma e jagatabharanA dareka dharmathI prAcIna che, e vAtanI khAtrI keTalAe vidvAnane have daDha thatI jAya che. kAzIvALA svargastha svAmI rAmamizra zAstrIe potAnA eka vyAkhyAnamAM kahyuM hatuM ke, jaina dharma A duniyA jeTaleja prAcIna dharma che. huM AgaLa upara zAstrIjIe kahela vAtane jaina ane hinduonA zAstrothI Teke ApI puravAra karIza.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna rASabhadeva manuSya jAtinA pahelA gurU hatA. jaina zAstro mujaba bhagavAn RSabhadeva svAmI manuSya jAtinA pahelA jainadharma gurU hatA. ane A vAtanI sAkSI khuda brAhmaNanAja graMtho Ape che. "bhAgavata purANa" nA 5 mA kaMdhanA 3-da adhyAyamAM lakhyuM che ke, duniyAnI zarUAtamAM brahmAe svayaMbhU, mana ane satyarUpAne utpanna karyA. iSabhadeva temanAthI pAMcamI peDhIe thayA, je iSabhadeve jainadharmano pracAra karyo. "vAcaspatya" graMthamAM RSabhadevane jinadeva kahyA che, ane "zabdArtha cintAmaNuM " graMthamAM rASabhadevane Adi jinadeva kahyA che. - have A uparathI ApaNe e anumAna kADhIe ke, pahelA jaina tIrthakara ane jainadharmanA sthApanAra rASabhadeva ke jene "bhAgavata purANa"mAM svayaMbhU tathA manunI pAMcamI peDhIe batAvyA che, te mAnava jAti mAtranA pahelA guru hatA; to mAre vizvAsa che ke, Ama kahevAmAM kaI jAtanI atyukti thatI nathI. jainadharma anAdine che. paraMtu A uparathI ema na samajavuM ke, jainadharmane pracAra RSabhadevanA vakhatathI ja thaye ane te pahelAM jainadharma hate ja nahi. kAraNa ke jenenuM mAnavuM ema che ke, yugone krama (jene jene utsarpiNuM ane avasarpiNuM kahe che) anAdi kALathI cAlyo Ave che ane anaMta kALa sudhI raheze. A pratyeka yugamAM 24 tIrthakaro janma letA rahe che ane jaina dharmano pracAra paNa karatA rahe che. te ja sa hapa ane anaMta rahe che ane
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 have je keTalAkenI e mAnyatA che ke, "prAcIna hiMdane sahuthI pahelo veda dharma che " te bAbata ahiM vicAra karIe. ghaNAonI evI mAnyatA che ke, veda dharma sahuthI pahelAM hite, paNa te teone bhrama che. khuda vemAM ja A bAbatanA saMtoSakAraka pramANa maLe che. jemAM lakhyuM che ke, veda dharmanI pahelAM ane veda dharmanI sAthosAtha bIjA dharmo paNa hayAtimAM hatA. je te mujaba nA heta to ApaNane veda dharmanA vakhatamAM evA manuSyanI hakIkta na maLata ke je manuSyanA siddhAMto vedadharmathI virUddha hatA. tenA thoDA dAkhalA nIce mujaba che - (1) "tti jema " eTale ke-evA pazuenI hiMsA na karavI joIe, ke je pazunA deva agni ane sema che. (2) "mA hRdu sarvabhUtAni" eTale ke-kaI jIvanI hiMsA na karavI joIe. (3) sadanuM 1 luM maMDaLa, 2 je aSTaka, 10 mo varga, 5 me adhyAya sUtra 23, kAcA 8mImAM evA manuSyanuM varNana Ave che ke je sema rasa pIvAne niSedha kare che. (4) vedanuM 8 muM maMDaLa, 10 mo adhyAya, sUtra 9, cA 3 jImAM bhArgava RSie kahyuM che ke, Indra evI kaI vastuja nathI. cothI trAmAM Indra pitAnuM astitva siddha karavAnI ceSTA karI che ane kahyuM che ke, huM mArA zatruene nAza karI zakuM chuM.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 (5) RgvadanuM 3 nuM aSTaka, 3 jo adhyAya, 21 mAM varga, RcA 14mAM evA manuSyono ullekha che ke jeo kti athavA magadha dezamAM rahetA hatA ane yajJa, dAnAdinI niMdA karatA hatA. ame amArA matanA TekAmAM vedamAMthI bIjA paNa aneka dAkhalAo ApI zakIe chIe. A badhAthI zuM siddha thAya che? AthI ni:zaMka eja siddha thAya che ke, prAcIna hiMdamAM, vedadharma saghaLA dharmathI prAcIna hovAnI vAta khATI che. upara ApaNe vedomAMthIja dIdhelAM pramANe A vAtane sAbita kare che ke, jenadharma ghaNAja junA kALathI cAlyo Avate dharma che. ane je veda dharmane prAcIna kahevAmAM Ave che, te veda dharmanA pahelAM paNa jaina dharma hato ja. jainadharmane anyadharmanI sAthe mukAbalo, jainadharmanA pUrvanA ItihAsa tarapha ApaNe joIe to khabara paDaze ke, anyadhamIonA DreSane laIne jainadharmane temanI sAme Takakara jhIlavI paDI hatI. kAraNake AkhI duniyAmAM jaina e ekaja e dharma che ke je bahu jora pUrvaka keIpaNa jIvanI hiMsA karavAnI manA kare che. bAkInA bIjA badhA dharmo kaIne kaI rUpamAM hiMsA karavAnuM kahe che. A uparAMta jaina dharma, ahiMsAne sarva zreSTha ane kalyANakArI siddhAMtane upadeza karIne ja aTakI nahi rahetAM, tenAthI paNa AgaLa vadhIne A ahiMsAnA siddhAMtane khUba sAvadhAnIthI vyavahAramAM mUkI, te siddhAMtane khUba prakhyAtI ApI.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ vedadharma (ke je IzvarI jJAna hovAne dAvo kare che) muMgA jIvonI sAthe aneka jagAe bahuja nirdayatAnuM AcaraNa karyuM che. eTaluM ja nahi paNa, sarvazreSTha evA manuSyane paNa balidAna devAnI vAta karI che. eka vakhate je gAyane brAhmaNo pavitra samajatA hatA, te gAyane prAcIna RSio bahuja nirdayatA pUrvaka balidAna mATe mArI nAkhatA hatA, ane A balidAnanA mAMsane "pura DAza" kahenAra A RSio te mAMsane khAI paNa letA. ane temAM teone vAMka na hato, kAraNake vedamAM evI amAnuSika kriyAone upadeza hato. Aja kAraNe jeno AvA vedone "hiMsaka zrutio" nA nAmathI oLakhAvatA. hiMdu dharma zAstro evA evA siddhAMtothI bharyA paDayA che ke je siddhAMto pitAnA anuyAyIone, kapita deva-devIone prasanna karavA mATe bicArA niraparAdhI pazuonAM lohI vahevaDAvavAnI AjJA kare che. AvA nirdaya siddhAntone laIne ja asaMkhya pazuonAM balidAna devAyAM che. je te jIvane mAravAmAM na AvyA hota to, te manuSyone mATe aneka bAbatonuM upagI kAma daI, manuSyanI sukha ane samRddhimAM vadhAre karata. Aja ApaNe joIe chIe ke, amuka bakarI, amuka gheTuM ke amuka leMsa Aje AnaMdapUrvaka jIvana gujArI rahela che paraMtu bIje ja divase dekhAya che ke saMsAramAM te bakarI ke bheMsa hatI ja nahi. paraMtu zAbAzI ghaTe che jena dharmane, ke jeNe AvA bhayaMkara balidAnanI prathAne bahu ja jorathI
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 niSedha karyAM, veDhAnA kaMThAra rivAjonA mULa para eka jabarajasta ghA karI te mULane DAlaDAla karI nAkhyuM, AvA nirdaya dharma pracArakAnA te rivAjomAM rahelA svArtha duniyAne pratyakSa dekhADI ApyA, jAtilenane ThAkare mArI jainadharmanA daravAjA sarva jIvAne mATe khullA karI nAkhyA, ane sA janika dayAbhAva ane bhrAtRbhAva (ke je jainadharmanI khAsa khUbIo che, te )nA dUradUra sudhI phelAvA karyAM. sAra e che ke jainadhame dareka prANI mAtrane peAtAnI pavitra ane zItaLa chAyA nIce Azraya ApyuM. jainadharma saMbaMdhI juDI vAtA phelAvavAnuM kArya. AvI rItanA hindudharma uparanA jainadharmanA AkramathI jainadharmanA aneka zatrue utpanna thayA, ane tene laIne jainadharmane bahuja nukazAnI sahana karavI paDI. A zatruAe, jainadharmanI niMdA karavAnA temaja jainadharma viSe khATA ane bhayaMkara bhrAmaka vicAro phelAvavAnA kAI paNa prasaMga javA dIdhA nahi. teoe jaina siddhAMteAnI ahuja adanAmI karI ane jainadharmanA viSayamAM dareka prakAranA virAdhI bhAva pedA karavAmAM koi vAtanI kasara rAkhI nahi. irSA ane dveSane laIne kAI keI leAkeAe tA tyAM sudhI lakhI mAryuM ke "stinA tADayamAneDiyana gacchejhona maMdiram " eTale ke, sAmethI mAra mAra karatA hAthI cAlyA AvatA hAya tApaNu pAtAnI rakSAne mATe jaina maMdiramAM na javuM. saMskRta nATaka vAMcavAthI khabara paDe che ke, te nATakAmAM
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 keTalIe jagAe jaina tione halakA darajjAnA nAkarAnA temaja cArAnA pATha devAmAM AvyA che, ane A rIte AkhA hindu sAhityamAM jaina yatione halakA darajjAmAM rAkhyA che ane tiraskAranI dRSTie temanA tarapha jovAmAM AvyuM che. A vAtAthI nakkI thAya che ke, je jenAe darzInazAstra, nItizAstra, nyAyazAstra, adhyAtmavidyA, vizvavivaraNu vidyA, gaNita ane kRlita, jyeAtiSa, vyAkaraNa, keSa, alaMkAra, ane bIjA aneka aneka viSaya para moTA moTA vidvatApUrNa graMthA saMskRtamAM lakhI sAhityanI vRddhi karI che, te jainAnI sAthe A brAhmaNa vidvAnAe kevA kharAba vyavahAra calAvyeA che. mahAvIranA nirvANu pachI amuka sadIo sudhI jakhusvAmI, prabhavasvAmI, yazeAbhadra, sabhUtivijaya, bhadramAhu, sthUlibhadra vagere prakhara pratibhAzALI mahAn dharmAtmA vidvAne te vakhatamAM sUrya samAna camaktA hatA, ane peAtAnA virodhIonA hRdayamAM paNa Azcarya utpanna karatA hatA. teonI pAse rAjA mahArAjAe mastaka namAvatA hatA. temanA zAMtimaya prabhAvathI varAdhIonA abhimAnanA cUre zUrA thaI jatA hatA, ane teonuM evuM teja (prabhAva) paDatuM hatuM ke, temanI sAme anya dharmIonAM mAthA paNa jhukI paDatAM hatAM. A mahAna vidyAnA pachI mAnatuMgAcArya, haribhadrasUri, zAMtisUri, hemacadrAcArya, ane merUtuMgAcArya, vagere aneka vidvAnA thayA, ke jemaNe mUrtipUjAnuM vidhAna karIne temaja kalpita dhArmika siddhAMtAnA pracAra karIne jaina dharmIne jo ke eka vina ane vicitra rUpa ApyuM, tApaNu
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 teoe keTalIe sadIe sudhI peAtAnA agAdha pAMDitya ane khUba parizramathI mISNu ane halakI maneAvRttivALA virAdhIo taraphathI thatA humalAonI sAme paNa peAtAnI maryAdAne jALavI rAkhI, jene mATe teo dhanyavAdane pAtra che. C hiMdu ane anyadharmI rAjA para jaina dharmanA prabhAva. A mahAna vidvAnAnA evA prabhAva hatA ke, laI ne kumArapALa Adi aneka zaktizALI rAjAe dhI thaI gayA. ane teonA hRdayamAM dayAbhAva eTaleA jorathI vahevA lAgyA ke, teAe jaineAnA nivAsa sthAnA AgaLa pazu hiMsA na karavAnA paravAnAe (AjJA-patrA ) karI ApyA. keTalAe musalamAna bAdazAhAe AvAM AjJA- patrAdvArA AkhA hiMdamAM jyAM jyAM jene rahetA hAya tyAM tyAM paryuSaNapanA divaseAmAM pazuhiMsA na karavAnA AjJApatrA pragaTa karyAM hatAM. samrATa akabaranuM eka evuM kramAna Aje paNa meAjuda che. keTalAMka dezI rAjyAmAM Aje paNu jainAnA A hakka cAlyA Ave che. jene jaina ra TADa sAhebe banAvela " rAjaputAnAnA itihAsa " nAme prasiddha graMtha vAMcavAthI khamara paDe che ke, te vakhatanA rajaputa rANAe ane mahArANAe upara janAnA AthI paNa vizeSa prabhAva paDatA hatA. moTA moTA rajaputa rAjAoe jaina sAdhuone ghaNAe agatyanA dhArmika huka dIdhA hatA. jainAnA upAzrayanI pAsethI kAIpaNu manuSya vadha karavA mATe kAI paNa jAtanu
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 pazu laI jaI zakatA na hatA. ghaNA pharamAnAmAMthI huM ahiM phakta eka ja kramAnanA ullekha karUM chuM ke je kramAna mahArANAzrI rAjasiMhajIe karI ApyuM hatuM. te kmAnanI matalaJa e che ke jainonA upAzrayeA pAsethI kAi paNa nara ke mAdA pazuvadha karavA mATe lai javAmAM Avaze, te pazune 'amara' karI devAmAM Avaze. ( arthAta tenekAi jAnathI mArI zakaze nahi. ) atyAre paNa keTalAe dezI rAjyAmAM AvA hakA cAlu che ke, je zerIo agara majArAmAM jenA rahetA hAya te maheAllAmAM thaIne, mAravA mATe jAnavara lai jai zakAya nahi. eTale ke sAhityanI vRddhi karIne, ghaNAe zaktizAlI rAjAone jainadharmI banAvIne, temaja niraparAdhI muMgA jAnavarAnI rakSA karIne, ane hiMdanA khuNA--khuNAmAM jainadharmanA pracAra karIne jainoe manuSya mAtranuM ghaNuMja kalyANa karyuM che. jainAnA upahAsa ane temanA para atyAcAra. paraMtu kALanI gati ahu vicitra che. dhIme dhIme jaina dharmane rAjAone Azraya (madada) maLatA adha thaI gayA, ane tyArathI nAnA evA vepArI vargomAMja jainadhama samAI gayA. A pAchalA varaseAmAM bahuja echA vidyAnA jainAmAM thayA, tethI temanA harIphAnA sAmanA nahi jevAja thaI zakayA. jyAre nAmAM A prakAranI nirmaLatA AvI tyAre temanA riphA jora para AvI gayA. A harIphAe jaineAnA dharma zAstro saLagAvI dIdhAM, madirAne apavitra karyA, temanA siddhAMtAnI mazkarI karI ane sa MsAranI STie jaina dharmane
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 jenAmI sAhitya nAza kama chupAvI dIdhuM utArI pADavAnI dareka kezIza karI. te vakhatanI sthitinuM Ata nAma mAtraja digdarzana che, te paNa jenenA hariphee jene upara je je atyAcAra karyA che, tenuM anumAna A uparathI heje thaI zake che. jainadharmanuM sAhitya maLatuM nathI. rakhene bacI raheluM sAhitya nAza pAme, te bIkathI jenoe pitAnuM sAhitya bhaMDAro (leMyarA)mAM chupAvI dIdhuM. keTalAe amUlya hasta likhita graMtha kIDAnA kherAka banI gayA. Aje paNa je bahu mUlya jaina sAhitya bacI raheluM che, te vidvAnone maLI zakatuM nathI. kemake A sAhityabhaMDArenA mAlike bIjAone potAnA graMtha batAvavAmAM pakSapAta ane virodha kare che. te atyAcAravALA jamAnAmAM AvI rIte karavAnI jarUra hatI, paraMtu (AjanA zAMtimaya vAtAvaraNamAM) AgaLanI paddhati kAyama rAkhavAthI janadharmane nukazAna ja thaze. yuropIana vidvAnene jainadharma saMbaMdhI bhrama kema thayo? A uparathI A vAta te svAbhAvika ja hatI ke, purAtattvanI zodhakhoLa karatI vakhate hindanI bhASAnuM jJAna rAkhavAvALA yurepIana vidvAnonA hAthamAM sahuthI paheluM brAhmaNanuM sAhitya AvyuM, ke je sAhityamAM Dagale ne pagale pakSapAta ane upahAsa bharyo paDaye hato. A vidvAnane jena sAhitya na maLavAthI, jainadharmanA viSayanuM jJAna meLavavAmAM brAhmaNonA graMthanI madada levI
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDI. huM paheleja kahI gayuM chuM ke, brAhmaNe pAsethI evI AzA to na ja rAkhI zakAya ke teo pitAnA jaina hariphanA siddhAMtonI niSpakSapAtapaNe AlocanA kare. yuropIana vidvAna brAhmaNonA graMthamAM je rItane vikRta thaela jaina dharma je, teja rItanA kutsita ane dhRNAspada vicAre teonA dilamAM jainadharma viSe thayA. teoe azuddha sAmagrI upara ja tarka karavA zarU karyA ane tethI teo satya meLavI na zakyA. haju hamaNAja keTalAka varSothI keTalAka vidvAnoe prephesara jekebInI saradArI nIce rahI ApaNuM thoDAka graMtho jevAnuM zarU karyuM che, ane ApaNuM sAre nazIbe, teonI mahenatathI jainadharma viSe je bhramaNA bIjAomAM phelAyela hatI, te cheDe aMze paNa teoe dUra karI che. paraMtu haju ghaNuM bAkI che. jaina sAhityanuM kSetra bahuja vizALa che, jyAre te kSetramAM kAma karavAvALA bahu ja thoDA che. eTalA mATe jainadharmanA viSayamAM phelAyelI cheTI bhramaNAone dUra karavAmAM ane jainadharmane tenI asalanI jAhojalAlI para poMcADavAmAM atyAre paNa ghaNuM ja samayanI ane parizramanA jarUra che. - A eka bahuja khedanI vAta che ke, jenene samAgama yurepIana vidvAnene na thavAthI, jainadharma saMbaMdhI teonuM jJAna azuddha ane pakSapAtathI bharyuM paDayuM che. A ja kAraNa che ke teo, jaina graMthane anuvAda karatI vakhate, te graMthane asalI abhiprAya ke artha na samajI zakayA
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane tethI janadharma saMbaMdhamAM teoe potAne azuddha mata kAyama karI rAkhyo. jenadharmanI prAcInatA para AkharI vaktavya. pAchaLanA pAnAmAM meM jainadharma e ghaNeja june dharma che, ema siddha karI batAvyuM che. keI kaI bhAI A vAtane AzcaryanI najarathI joze, ane kadAca A vAtane svIkAra nahi kare. A prakArano saMdeha kare temane mATe svAbhAvika che, kemake judA judA dharmovALAnA hRdayamAM ghaNuM lAMbA vakhatathI jainadharma bAbata judoja mata baMdhAI gaela che. (paNa huM mAnuM chuM ke meM upara ApelAM aneka pramANethI have temane jarUra khAtrI thaI gaI haze ke, jainadharma e AjakAlano nahi, paNa anAdi kALathI cAlyA Avato. junAmAM juno dharma che.) hinduo tathA musalamAna bhAIoe jaina maMdire nAza karyo ane jenenA dhArmika sAhityane ghaNe bhAga saLagAvI dIdho. A sAhitya je atyAre hato, te sAhityamAMja evAM pratyakSa pramANe ApaNane maLI jAta ke je pramANothI ApaNe khule khullAM sAbita karI deta ke, jenadharma e duniAnA koI paNa dharma karatAM prAcIna ane sarva zreSTha che. upara kahI cUkyo chuM ke, eka samaya evo hato ke jyAre jainadharmane bauddhadharmanI zAkhA mAnavAmAM AvatI hatI. paraMtu have e siddha thaI cUkayuM che ke, te mAnyatA
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ beTI hatI. AvI ja rIte have tarataja e vakhata paNa Avaze ke, jyAre A bahuja jarUrI bAbata para vadhAre prakAza paDaze. te vakhate moTA meTA vidvAnene paNa A vAta mAnavI paDaze ke, jenadharma duniyAnA badhA dharmomAM prAcIna che, ane bAkInA badhA dharmo jena dharma pachI ja nikaLyA che, ane A dharmoe potAnA zAstro ane dhArmika vyavasthA barAbara karavAmAM jainadharmanI ghaNIja sahAyatA lIdhI che. ahiM eTaluM vadhAre sthaLa nathI ke, huM A viSayamAM haju vadhAre lakhuM, tepaNa upara meM je je pramANe ApyAM che, te TuMkamAM Apela hovA chatAM paNa eTalAM badhAM mudAsaranAM ane akAya che ke, te pramANethI niHzaMsaya siddha thaI jAya che ke, jenadharmanA sthApanAra pArzvanAtha ke mahAvIra na hotA, paNa jainadharmanA mULa sthApanAra bhagavAna RSabhadeva hatA, ke jemanuM astitva sRSTinI zarUAtamAM hovAnuM hinduoe svIkAryuM che.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 2 nuM digaMbara. jainenA 3 mukhya saMpradAya, jaina dharmanI prAcInatA siddha karyA pachI have ApaNe jenenA ja bhavetAMbara ane digaMbara phIrakAnuM varNana karazuM. sAthe sAthe e paNa batAvIzuM ke A banne saMpradAye eka bIjAthI kevI rIte judA thayA, temaja vetAMbaremAM paNa sthAnakavAsI ane mUrtipUjaka vibhAgo kevI rIte thayA. AkharamAM huM e paNa batAvIza ke, A traNe saMpradAyamAMthI karyo saMpradAya mahAvIranA asalI upadeza pramANe cAle che. jainanA mukhya traNa saMpradAya che -(1) digaMbara, (2) vetAMbara mUrtipUjaka ane (3) kavetAMbara sthAnakavAsI ke * mukhya to traNa saMpradAya che, paNa gauNatAe sAta saMpradAyo che, temAM mukhya traNanI hakIkata upara Avaze, ane bAkInA cAranI hakIkata nIce mujaba che -
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhumAgI. A traNe saMpradAyamAMthI kaye saMpradAya sauthI prAcIna che tathA jaina dharmanA asalI siddhAMto pramANe koNa (4) terApaMthI-A saMpradAya vi. saM. 1815 mAM mAravADamAM bhIkhamalajIe zarU karyo. A saMpradAya mukhyatve bIkAnera, saradAra zahera, thalImAMta, mAravADa ane karachanA koI kaI bhAgamAM cAle che. tera sAdhuoe maLIne A saMpradAya kAlyo hovAthI "terApaMtha" kahevAya che. temanA sAdhuone veza vagere badhuM ApaNuM (sthAnakavAsI) sAdhuone ja maLatuM che. phakta muhapattinI laMbAimAM phera che. A saMpradAyamAM atyAre lagabhaga 131 sAdhu ane 294 sAvIo che. temanA AcArya tarIke hAla pUjya tulasIrAmajI mahArAja che. teo ApaNe mAphaka 32 sUtronuM mAne che. teo dayA, dAnane niSedha kare che. teo mUrtine mAnatA nathI. temanA anuyAyIonI saMkhyA Azare pacAsa hajAranI kahevAya che. (5) kavipatha-A paMthanA mULa sthApaka rAyacaMdabhAI teo saM. 1924 nA kArataka suda 15 nA roja vavANIyA (kAThIyAvADa) mAM ravajIbhAI pitA ane devabAi mAtAne tyAM jamyA. A rAyacaMdabhAI kavi hatA, tethI te paMthane "kavipaMtha' tarIke oLakhAvAya che. teo 33 varSanI uMmare vi. saM. 1957 mAM rAjakeTamAM svargavAsa pAmyA. zrImad rAjacaMdra (kavi rAyacaMdabhAI) jIvyA tyAM sudhI temanA paMthanuM khAsa jera nahotuM, paraMtu teo mRtyu pAmyA bAda temanA bhaktoe A paMthe AgaLa calAvyo. A kavipaMthIo mukhyatve zrImanI mUrtine pUje che. jo ke sAthe sAthe zvetAMbara temaja digaMbaranI mUrtio paNa pUje che. teonA zAstramAM "zrImad rAjacaMdra" nAmanuM ekaja pustaka che. A pustakamAM zrImade je je vyakitao upara kAgaLa lakhelA, te kAgaLane saMgraha mAtra che. je ke A kAgaLa paNa pUrepUrA te nathI ja. temAM paNa jyAM yogya na
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAle che, te bAbata chellAM aneka varSothI vAdavivAda cAlyA kare che, paraMtu te bAbatanuM Aja sudhI saMtoSakAraka ane lAgyuM tyAM te bhAga kADhI nAkhe che. A paMthamAM koI sAdhu ke sAvI nathI. teonA agAsa, khaMbhAta (vaDavAva) ane siddhapura ema traNa jagAe Azrame cAle che. (siddhapurane Azrama ratnarAjajInA kALa karI gayA pachI baMdha thaI gayo hoya to kahI zakAya nahi ) agAsane Azrama maTe che. tyAM se eka strI purUSo rahe che. agAsa ane vaDavAnA Azramane khAsa banatuM nathI. A loko khAsa karIne kriyAmAM mAnatA nathI, paNa Akho divasa bhajana, kIrtana ane zrImanI mUrtinI pUjA karavAmAM kADhe che. A AzramamAM pahelAM lallujI (laghu+rAja-laghurAjajI) adhiSThAtA tarIke hatA. teo be varasa thayAM kALadharma pAmyA che. khAsa karIne khaMbhAta, amadAvAda ane kalola tarapha A lokonuM jora che. gujarAta ane kAThIyAvADanA zaheramAM raDayAkhaDyA bhAIo A paMthane mAne che. teonI vasatI Azare daza hajAranI kahevAya che. (6) laMkAgaccha-A gaccha pitAnA pUjya tarIke huM kAzAhane mAne che. A gacchanA yationI mukhya 3 gAdIo che-vaDodarA, jetAraNa ane bAlupura. (7) satyasamAja-A samAja digaMbara paMDita darabArIlAlajI nyAyatIrtho kADhyo che. tenI heDa ophIsa hAla vardhA(c.)mAM che. A samAjanuM dhyeya dhArmika karatAM sAmAjika ke rASTrIya vadhAre che. A samAja khAsa karIne jAti-pAMtinA bheda mAnato nathI. saM. 1993 nI divALI sudhImAM A samAjanA lagabhaga 518 membare thayA che. muslImabhAIo paNa A samAjamAM membara tarIke che.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 pramANika samAdhAna thaI zakayuM nathI. gayA thoDA varSomAM, keAI digaMbara ane ve. mUrtipUjaka bhAI e jaina dharma para thoDAM aMgrejI pustako lakhyAM che, paraMtu dhArmika pakSapAtane laIne A pustakathI traNe saMpradAyanA ItihAsa upara vizeSa prakAza paDI zakyA nathI. vetAMbara ane digaMbara saMpradAye kevI rIte thayA, te bAbatanI tapAsa prophesara haramana jekebIe karI kharI, paraMtu teo satya zodhI na zakayA. tenAM be kAraNa che. paheluM to teoe jaina sUtronA artho samajyA vagara pitAnA tarka mujaba artha karyA ane bIjuM, satyajJAna meLavavA mATe teo e pote jaina sAdhune puchaparacha karI nahi. zvetAMbara ane digaMbara ane saMpradAyamAM eka bIjAnI utpatti saMbaMdhamAM paraspara virodhI daMtakathAo cAle che. ane dareka saMpradAya potAne bIjA karatAM asalI mAne che, paraMtu A te pUrepUruM siddha thaI zake tema che ke digaMbaronI utpatti tAMbare pachI ja thaI che, ane te paNa mahAvIra nirvANa pachI ghaNe varase asalI saMgha (vetAMbara)thI alaga thaIne; paraMtu Ama kahetAM pahelAM e jarUrI che ke, ApaNe bane saMpradAyanA dhArmika graMtha tarapha daSTi pheravIe. dhe mUrtipUjake 45 sUtrane mAne che, tyAre . sthAnakavAsIo temAMthI phakta 32 sUtrane ja mAne che. AthI ulaTuM digaMbarabhAIo A eka paNa sUtrane mAnatA nathI, ane kahe che ke, mahAvIre kahelAM sUtre to nAza pAmI gayAM. jo ke ve. mUrtipUjakonA sUtronAM nAma asalI sUtronAM
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 nAmathI maLe che kharAM, paNa kahevuM paDaze ke, teoe potAnA (amuka) sUtre pAchaLathI banAvyAM che. te hisAbe digabaroe potAnA zAstro pote ja banAvyAM. A zAstro kahetAMbaranA zAstro sAthe keTalIe bAbatamAM maLatAM thatAM nathI. mahAvIranA sAcA anuyAyI vetAMbara che ke digaMbara ? te praznane ThIka uttara to tyAre ja daI zakAya ke jyAre ane saMpradAyanA zAstro kaI sAlamAM banyAM, te bAbata barAbara nakkI heya. je saMpradAyanI pAse mahAvIre kahelAM asalI sUtra heya, ane je te sUtronA kahevA pramANe ja cAlato hoya, teja saMpradAya jena dharmane sAce anuyAyI kahI zakAya. eTalA mATe A vAta jANavI jarUrI che ke, bane saMpradAmAMthI kayA saMpradAyanI pAse asalI ane junA zAstro che. prophesara harmana jekaeNbIe jenasUtronA anuvAdanI bhUmikAmAM bahu hoziyArIthI e vAta siddha karI batAvI che ke, zvetAMbaronA vartamAna zAstro mahAvIranA kahyA mujabanA ja che, ane paraMparAthI te jemanA tema cAlyAM Ave che. teoe pitAnA matanA samarthanamAM je mukhya pramANe ApyAM che, te huM ahiM TuMkamAM batAvuM chuM--- (1) junAM jainasAhityane ghaNe bhAga have maLI zake che. tethI have je leke jenasaMpradAyanA prAcIna itihAsa * edha niyukti, piMDa niryukti temaja daza pannAmAMnA amuka sUtronAM nAma naMdi sUtramAM nathI. A badhAM temaja mahAnizItha vagere sUtro teoe pAchaLathI banAvyAM che.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATe sAdhana-sAmagrI ekaThI karavA mAgatA hoya, temane A sAhityathI ghaNuM madada malI zake tema che. A sAmagrI evI nathI ke jenI satyatA viSe kaIne zaMkA hoya. ApaNe jANIe chIe ke, jenenA dharmazAstro prAcIna che, je saMskRta sAhityane ApaNe prAcIna kahIe chIe, te sAhityathI paNa jainazAstro ni:saMdeha vadhAre prAcIna che. temAM purAtatvanI sAmagrI keTalI che, te viSayamAM huM kahI zakuM chuM ke, temAMthI ghaNue zAstro, uttarI bauddhonA junAmAM junA graMthanI sAthe mukAbale karI zake che. A bauddhazAstrothI buddha ane bauddha dharmanA ItihAsanI sAmagrI meLavavAmAM bahu ja saphaLatA maLI che, te pachI evuM kaI kAraNa nathI ke jethI ApaNe jenazAstrone jenaItihAsanuM pramANika sAdhana na mAnIe. (eTale ke, jaina zAstromAMthI jaina ItihAsa barAbara pramANika maLI zake che.) (2) A badhI vAta siddha kare che ke, jainazAstro lakhAyAM te pahelAM paNa jainadharma maryAdA sahita ane nizcita rUpe cAlyo Avato hato. bIjA dharmonI herapherathI jainadharmane bagaDavAne Dara nahote, eTaluM ja nahi paNa te junA vakhatanI nAnAmAM nAnI vAte paNa nizcita rUpe zAstromAM varNana karAela che. jenA dhArmika siddhAMtanA viSayamAM je kAMI siddha karAI gayuM che, tevI ja rIte jenI aitihAsika jaina zrutienA viSayamAM paNa siddha thaI zake tema che. | (3) jaina kRtio ekaja matathI jAhera kare che ke, devaddhigaNanA pramukhapaNuM nIcenI vallabhIpuranI sabhAmAM
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 jaina siddhAMtanI racanA thaI che, ane "ka9pasUtra"mAM A ghaTanAne samaya I. sa. 454 ne Apela che. jene kRtio vAMcavAthI mAluma paDe che ke, devaddhigaNIne e bIka hatI ke, rakhene siddhAMte nAza pAme, eTalA mATe teozrIe sUtrane lipibaddha karyA-lakhyA. jena dhArmika sAhityanI sAthe devaddhigaNuno je saMbaMdha upara batAvyuM tenAthI mAro mata kAMIka jude ja che. e vAta je ke ThIka lAge che ke, devaddhigaNue te vakhate maLatAM hastalikhita sUtrane siddhAMtanA rUpamAM vyavasthita rIte goThavI dIdhAM, ane je graMtha te vakhate lakhAyA nahotA te graMthane vidvAna dharmAcAryone maDhethI sAMbhaLIne lakhI lIdhA. eTalA mATe devaddhigaNIe, pitAnI pahelAM thaI gaela AcAryoe je rIte sUtra lakhela hatA, te sUtrone vyavasthita rUpe goThavI dIdhA, ema kahIe to kahI zakAya. (4) paraMtu eka bahuja agatyanI dalIla e che ke, A siddhAMtamAM grIsanI jyotiSa vidyAnI gaMdha paNa AvatI nathI + + + grIsanI jyotiSa vidyA bhAratamAM IsvIsananI trIjI ke cothI sadImAM AvI manAya che, eTalA uparathI ema jarUra kahI zakAya ke, jenenAM zAstro te vakhatanI paNa pahelAM lakhAI cukela hatAM. (5) huM siddha karI gayuM chuM ke, jena siddhAMtane sahuthI june graMtha, "lalita vistAra nI gAthAothI paNa purANe che. ema kahevAya che ke, lalita vistArano cInI bhASAmAM
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 I. sa. 65 nI lagabhagamAM anuvAda thaye hate, eTalA mATe vartamAna jaina sAhityanI utpatti IsvIsanathI paNa pahelAnI huM mAnuM chuM (6) mArI uparanI zodhanuM pariNAma je mAnavA gya heya (ane mAnavA gya ja che, kAraNa ke tethI virUddhanI kaI dalIla dekhAtI nathI) to vartamAna jaina sAhityanI utpatti I. sa. pUrve 300 varSanI mAnI zakAya. | (7) mArI carcA ahiM pUrI thAya che. huM AzA karuM chuM ke, AthI e siddha thayuM ke, jainadharmanA vikAsamAM koI vakhatanI kaI asAdhAraNa ghaTanAe paNa rUkAvaTa karI nathI. huM A vikAsane zarUthI Aja sudhI kramaza: joI zakuM chuM ane (tethI kahuM chuM ke, bAddha dharmathI jema bIjA dharmo svataMtra che tema jaina dharma paNa bauddha dharmathI svataMtra che. A viSayanuM vistArathI vivecana bhaviSyanI zodhakheLo parathI thaI zakaze, paraMtu huM AzA karuM chuM ke, jainadharmanI svataMtratAnA viSayamAM ke jainadharmanA prAcIna itihAsanI bAbatamAM, jenazAstro vizvasanIya che ke kema, te bAbatamAM kaI vidvAnene je zaMkA che, te zaMkAne meM dUra karI dIdhI che. uparanI dalIlothI A vAta spaSTa thaI jAya che ke, prophesara haramana jekaeNbIe jaina siddhAMtanI prAcInatA I. sa. pUrve 300 varSa (vIra nirvANa bAda 200 varSa)nI kramAnusAra sAbita karI ApI che. have ApaNe phakta te vacalAM basa varSanA kALane vicAra karavAno rahe che ke je base varSa
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 mahAvIrano nirvANakALa ane prephesara haramana jekebIe nakakI karela jaina siddhAMtonA racanA kALanI vacce Ave che. A mATe ApaNe e jANavuM jarUrI che ke, jenasAhitya A viSayamAM zuM kahe che. jenA graMthamAM sApha lakhyuM che ke, mahAvIre pote potAnA ziSyone jenadharmane upadeza dIdho, ane pachI A ziSyae "aMge nI racanA karI A aMga" jaina siddhAMtanA mukhya aMza che, paraMtu A viSayamAM prephesara haramana jekabane mata judo che. teo kahe che ke, jene je sAhityane pUrva ' kahe che, te "pUrva aMgenI paNa pahelAM vidyamAna hatAM, ane te "pUrvo "mAM mahAvIra ane temanA dhArmika harIphe vacce je vAdavivAda thayA hatA, tenI hakIkata lakhI hatI. pitAnA A matanA samarthanamAM prophesara kahe che ke, dareka pUrvanuM nAma "pravAda" eTale ke vAdavivAda che, ane teTalA mATe tenA nAma uparathI ja siddha thAya che ke, te pUrvemAM dhArmika vAdavivAde ja haze. A sivAya prophesara haramana jekaeNbI ema paNa kahe che ke, A 14 pUrvemAM vAdavivAda vALI ja hakIkata hatI, eTale jyAre mahAvIranA harIphe marI gayA tyAre pUrvenI paNa upagitA jatI rahI, jethI I. sa. pUrve 300 varSe pATalIputra zaheranI sabhAmAM eka navA siddhAMtanI racanA thaI jekobI sAhebane upara vicAra taddana khUTe che, ane te vicAranuM samarthana kaI rIte nathI thaI zakatuM. teo potAnA vicAranA TekAmAM jainenI eka daMtakathAne havAle Ape che,
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 paraMtu abhayadevasUrie samavAyAMga sUtranI TIkAmAM A krUtakathAne khATI TharAvI che ane lakhyuM che ke, mahAvIre jaina siddhAMtAnA upadeza gaNudharAne dIdhA ane pachI teAe AcArAMga ' Adi khAra aMgAnI racanA karI. teoe (abhayadevasUrie ) AgaLa jatAM lakhyuM che ke, khAramA (STivAda) aMgamAM caude pUrvI AvI jatAM hatAM. dareka aMgA ane tenI TIkAomAM ekaja sarakhI rIte A vAta lakhI che ke, caude pUrvA khAramA aMgamAM AvI jatAM hatAM, ane eTalA mATe mAre aMgeAnI sAthe cAde pUrve meAjIda hatAM. pUrvamAM zuM lakhyu che? jekAmI sAhebanI mAnyatA pramANe badhA pUrvamAM vAdavivAda vALI hakIkata naheAtI. pUrvAnI sakhyA caudanI hatI. A pUrvenAM nAma ane tenI aMdara Avela viSayanuM TuMku vana jaina sUtromAM dIdhela che. A varNanathI ApaNe jANI zakIe chIe ke phakta gheADA ja pUrvamAM vAdavivAdanI hakIkata hatI, tyAre bAkInA pUrvamAM te jainadananuM varNana karela hatuM. pUrvInA saMbaMdhamAM mAphesara jekAmIe karela anumAnanu` khaMDana, 6 preAphesara jekAkhInA mata che ke pUrvInuM astitva kevaLa bhadrabAhunA samaya sudhI arthAt mahAvIra nirvANu pachI lagabhaga seA varSa sudhIja rahyuM ane te samaya pachI pUrva taddana nAza pAmI gayA." A mata svIkArI zakAya tevA nathI, kAraNa ke pUrvAnuM astitva i. sa. 454nI vallabhIpuranI sabhA thaI tyAM sudhI
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 hatuM. jena paTTAvalI ane bIjA junA graMthamAM lakhyuM che ke, vallabhIpuranI sabhAnA sabhApati devaddhigaNI, ke je paTTAvalI anusAra mahAvIranI 27 mI pATa para hatA, temane lagabhaga eka pUrvanuM jJAna hatuM. devaddhigaNI pahelAM je ra6 AcAryo thaI gayA, temAMthI keTalAka AcAryo to cide pUrvanuM jJAna dharAvanArA hatA, ane keTalAka AcAryo cida pUrvathI ochA jJAnavALA hatA. valabhIpuranI A sabhAnA AcAryo sivAya, bIjA paNa evA aneka vidvAna sAdhuo hatA ke jemane ochA vattA pUrvonuM jJAna hatuM. devaddhigaNI chellA pUrvadhAro hatA, temanA pachI pUrvenuM jJAna nAza pAmI gayuM. A uparathI mAluma thAya che ke, mahAvIra nirvANathI 1000 varSo bAda paNa pUrvenA thoDA aMzanuM jJAna majuda hatuM. jyAre duniyAmAM AvAM vizvAsa lAyaka pramANe mejuda che, tyAre ema mAnavuM ke pUrvonuM astitva aMga sUtronI pahelAM hatuM, pUrve vAdavivAdanI hakIkatavALAM hatAM, A pUrve dhIme dhIme nAza pAmyAM ane eka navo siddhAMta, ke je atyAre kAyama che te I. sa. pUrve 300 nI pATalIputranI sabhAmAM banAvyuMte vAta bilakula nyAya saMgata nathI. paraMtu keTalAka vidvAna, pUrve aMgomAM samAI gayela hatAM te vAtane svIkAra karatA hovA chatAM paNa, teo kahe che ke aMgasUtronI racanA mahAvIranA vakhatamAM thaI hatI, ane tenA TekAmAM kahe che ke, pATalIputranI sabhA thaI te pahelAM aMgasUtronI prAcInatA siddha karavAnuM kaI paNa pramANa maLatuM nathI. paraMtu teonI A vAta bahu ja ochA sAra
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 vALI che, kemake tethI te emaja nakkI thaze ke, mahAvIra ane pATalIputranI sabhAnA vacalA basothI vadhAre varSo sudhI jeno pAse kaI sAhitya ja nahotuM. AvI ja rIte ema mAnavuM paNa asaMgata che ke, pATalI putranI sabhA pahelAM ane mahAvIra nirvANa bAda kaI bIjA ja siddhAMtane pracAra hato ane pachI uparanI sabhAe eka no ja siddhAMta ghaDI kADhayo. je te samaya pahelAMnA siddhAMta graMtho mojuda hota te te bAbatano ullekha A siddhAMtamAM jarUra karyo hota, (ke je siddhAMta pATalIputranI sabhAmAM racAyAnuM kahevAmAM Ave che.) ane sAthe sAthe te hetu paNa lakhata ke je hetuthI junA siddhAMta-graMthanI badalImAM navIna graMtho racavA paDyA. paraMtu jaina sAhityanA samasta saMgrahamAM A bAbatano ullekha kyAMya paNa maLato nathI. eTalA mATe prophesara jekaeNbInI kalpanAne huM svIkAra karI zakato nathI. AnI sAthe e paNa yAda rAkhavuM jarUranuM che ke jenA graMthamAM spaSTa lakhyuM che ke, pATalIputranI sabhAmAM jaina siddhAMtane phakta saMgraha ja karavAmAM AvyuM hatuM, tenI racanA karavAmAM AvI nahotI. te sivAya prophesara jekobInI dalIlo eTalI majabuta nathI ke, jaina graMthanA spaSTa lekhono asvIkAra karI zakIe. mahAvIra ane pATalIputranI sabhAnA vacalA kALanI A rIte pUrti karatAM kevaLa eka ja pariNAma nikaLe che ke, jaina siddhAMta-cana saMgraha pATalIputramAM thaye hato, te
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 sabhAnI pahelAM paNa sidhdhAMte mojuda hatA, ane tenI racanA pahelavahelI mahAvIranA gaNadharee karI hatI, te vAtane pAke vizvAsa-nizcaya thAya. siddhAMta-graMtho ane tenI TIkAemAMthI paNa A ja vAta maLe che. siddhAMta-graMthonI racanAlI, prazno ane uttara lakhavAnI rIti, AkhAe sAhityano kama, ane bIjI aneka bAbato ke je vistAranA bhayathI ahiM mUkI dauM chuM, te badhI vAto uparanA kathananI majabuta rIte puSTi kare che. uparanAM pramANenAM samarthanamAM saidhdha sUtronAM pramANa bauddhone "maminikAya" nAmanA graMthamAM mahAvIranA ziSya upAlI ane gautama buddha vacce je carcA thaI hatI, tenuM varNana che. jekobIe A carcAne A pramANe lakhI chenigraMtha upAlI kahe che ke daMDa traNa prakArano hoya che. (1) kAyAne daMDa, (2) vacanane daMDa, (3) ane trIjo manane daMDa. sthAnAMga sUtranA 3 jA uddezAmAM je jaina siddhAMta Ape che, te barAbara A mujaba ja che. A ane bIjA jena siddhAMte, sUtromAM prAyaH te ja zabdomAM lakhelA maLe che ke je zabdomAM te atyAranA jaina sUtromAM ApelAM che. A vAta bahu ja agatyanI che, ane te uparathI aMgasUtronI prAcInatA saMbaMdhInI dareka zaMkA dUra thaI jAya che. A ekaja vAtathI vidhIonI badhI dalIlo rada thaI jAya che.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 uparanI dalIlo A vAta siddha karavAne mATe pUratI che ke devaddhigaNInA vakhatamAM vetAmbaranA siddhAMtagraMtho lipi baddha thayA hatA. te samayanI pahelAM A siddhAMto prAyaH kaMThastha rahetA, ane gaNadharee je rUpamAM tenI racanA karI hatI, te rUpe ja te vakhate kaMThastha cAlyA AvatA hatA. jaina siddhAMtanuM aitihAsika mahatva. ItihAsanA jarUrI praznonI carcA karavAmAM have ApaNe nibha ya thaIne A prAcIna sAhityanI madada 9I zakIe chIe. A vAtanA AdhAra para huM e siddha karIza ke digaMbara arvAcIna (pAchaLathI thaelA) che, eTaluM ja nahi paNa mahAvIra pachI keTalIe sadIo bAda ApaNI saMpradAyathI alaga paDelA che. pitAnI prAcInatA viSe digaMbarene do. digaMbaro ema kahe che ke, badhA tIrthakara nagna rahetA hatA, mahAvIre sAdhuone nagna rahevAne upadeza karyo hato, ane amArA sAdhuo nagna (nAga) rahe che, tethI ame ghaNA junA kALathI "digaMbara * kahevAIe chIe, ane 4 dipha=dizA, aMbara-vastra. eTale dizA eja jenA vastra che, eTale dizAone jema vastra hotAM nathI, tema A digaMbara sAdhuone vastra hetAM nathI -taddana nagna ja rahe che. digaMbara sAdhuo 20 thI 25 atyAre che. temAM AcArya zAMtisAgarajI mukhya che. be eka AyikAo sAdhvIjIo) che. A sAdhvIjIo eka sADI ja oDhe-pahere che. sAdhuthI utaratA darajajAnA elaka, kSullaka ane brahmacArInA vargo che.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTalA mATe ame jaina dharmanA sahuthI prAcIna ane asalI anuyAyI chIe. A digaMbare ema paNa kahe che ke, tAMbara sAdhuo tIrthakaranI AjJA virUddha vastro pahere che, temanA dharmazAstro pramANika nathI. temanI utpatti digaMbarathI thaI che, eTale vetAMbara digaMbarethI arvAcIna (hamaNAnA) che." digaMbarenuM kahevuM juThuM che. digaMbaranI upara kahelI dalIlemAM kAMI sAra nathI, te nIcenA pramANethI siddha thaI jaze - eka laMgoTI rAkhe che, bhulaka laMgoTI ane eka cAdara rAkhe che. brahmacArI badhAM lugaDAM pahere che. A digaMbara saMpradAyamAM ghaNuM judA judA matavALA saMpradAyo che. jevA ke -terApaMtha, vIsapaMtha, gumAnapaMtha, ane taraNatAraNa. terApaMthavALA mUrtine mAne che, pUjAmAM phakta raMgelA cAvala caDAve che. bAkI bIjo AraMbha samAraMbha karatA nathI. vIsa paMthavALA mUtine mAne che ane pUjAmAM dareka jAtane AraMbha samAraMbha kare che. taraNatAraNa paMthavALA mUrtine bilakula mAnatA ja nathI. te uparAMta vaLI mUlasaMgha, kASThAsaMgha, mAthurasaMdha ane gopyasaMdha nAmanA judA judA saMghe che. temAMthI koI strIne mokSa mAne che, to kaI nathI mAnatA. eka mUlasaMdhanI ja judI judI cAra zAkhAo che-naMdi, siMhasena ane deva. vaLI temAM paMDita pATI ane bAbupATa nAmanI pArTIo (pakSa) che. Ama digaMbara saMpradAya aneka bheda-peTA bhedemAM vaheMcAI gayelo che.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) AgaLa huM kahI cUkyuM chuM ke, zvetAMbaranA zAstro sahuthI junAM che. A zAstrone mahAvIranA ziSyoe racyAM hatAM. te zAstro lagabhaga teja rUpamAM Aja sudhI cAlyAM Ave che, ane jaina ItihAsa lakhavA mATe bIjA koI sAdhanA karatAM A dharmazAstro upara sahuthI vadhAre vizvAsa mUkI zakAya tema che. A dalIlonA AdhAre kahI zakAya ke, digaMbaranuM upara mujaba kahevuM cheTuM che. have huM digaMbaranA bIjA savAlonA javAba ApuM chuM. (2) digaMbaro kahe che ke, mahAvIre sAdhuone nagna rahevAne upadeza karyo hato, ane te vakhate badhA munio nagna rahetA hatA. ahiM ApaNe e jovuM joIe ke, tIrthakare badhA sAdhuone nagna rahevAno upadeza karyo hato ke nahi. A bAbata mATe ApaNe dharmazAstro joIzuM te khabara paDaze ke, mahAvIre badhA sAdhuone nagna rahevAne upadeza kaI divasa dIdheja nathI. jaina zAstromAM lakhyuM che ke, je kaI sAdhu nagna rahevA mAge che te rahI zake che. jyAre te sAdhu Atma-jJAnanI sIDIo para uMcA caDatA jAya tyAre te sAdhu pitAnI icchA hoya te vastro choDIne nagna rahI zake che. paraMtu vastra rAkhavAthI AtmAnI unnatimAM koI paNa bAbatanI aDacaNa AvatI na hovAthI nagna rahevuM te pharajIyAta nathI, paraMtu kaI khAsa prasaMge (jina-kalpa vagere) e ja nagnatAnuM vidhAna rAkhavAmAM AvyuM hatuM. paraMtu mahAvIra nivaNa bAda thaDe vakhate ja A nagnatAno rivAja taddana
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 khaMdha karI devAmAM AvyA hatA. A uparathI joI zakAze ke, sAdhu potAnI IcchA mujakha nagna rahI zakatA hatA. nagnatA jarUrI (pharajIyAta ) na hatI. A uparathI siddha thAya che ke, zAstromAM (pharajiyAta) nagna rahevAnA upadeza che ja nahi. jaina sAdhu vastra paheratA, te bAbatanA aiAd sUtreAnAM pramANa, (3) bauddha sUtrA vAMcavAthI mAluma paDe che ke, jaina sAdhue vastra paheratA hatA. haramana jekeAkhIe 'jaina sUtrAnI bhUmikA ' mAM lakhyuM che ke mauddho acelakA ane nigraMthAne judA mAne che. dAkhalA tarIke-yudghaghASe dhammapadam 'para je TIkA lakhI che, te TIkAmAM bhikakhuAnA viSayamAM lakhyuM che ke teo nigraMthAmAM acelakAne sArA samaje che, kemake acelakI sarvathA nagna rahe che, ane nigraMthA kAIne kAI prakAranAM vastra lajjAne mATe pahere che. temanI A likakhunI kalpanA taddana judI hatI, kAraNa ke makhalIputra geAzALAnA anuyAyIone bauddhaleAkeA acelaka kahetA hatA. auddhasUtrAmAM A nigraMtha athavA jaina sAdhuonA dIdhelA A havAlAthI nakkI thAya che ke, mahAvIranA vakhatamAM thaela buddhadevanA vakhatamAM jaina sAdhue vastra paheratA hatA. jo mahAvIra athavA khIjA tIrthaMkarAe vastra paheravAnI sakhta manAI karI hAta teA, vIrabhagavAnanA kharA sAdhue zAsra virUddha jaIne kadI paNa vastro paherata nahi. A uparathI spaSTa thAya che ke, digaMkharAnA kahevA mujaba mahAvIranA vakhatamAM badhA sAdhue nagna rahetA naheAtA. A rIte,
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ phakta nagnatAnA AdhAra para mahAvIranA asalI anuyAyI hiAvAne digaMbarane dA juThe Thare che. (4) A uparAMta mArI pAse bIjI evI eka akATaya dalIla che ke, je uparathI mAluma thAya che ke, jenasUtreAmAM , sarvathA nagna rahevAne upadeza che ja nahi. A vAta siddha karavA mATe zrI "uttarAdhyayana" sUtranA 23mA adhyayananA eka aMzano huM ahiM ullekha karuM , ke je ullekha ItihAsane mATe bahuja agatyanuM che. paraMtu A ullekha karyA pahelAM jebIe banAvela "jaina sUtranI bhUmikAmAMthI eka lekha huM ahiM dauM , jethI khabara paDe ke A adhyacana vizvAsapAtra che. jekabIe lakhyuM che ke, jenenA 23mAM tIrthakara pArzvanAtha (ke je mahAvIra pahelAM 250 varSe thaI gayA) eka aitihAsika mahA purUSa hatA, ema have badhA loka mAne che. mahAvIranA vakhatamAM pArzvanAtha prabhunI saMpradAcanA AcArya kesI nAmanA muni hatA. A kesI AcAryanuM nAma jainasUtramAM aneka vAra evI gaMbhIratA pUrvaka AvyuM che ke A lekhe pramANikaja che, ema ApaNe mAnavuM ja paDe che. 23mA adhyayanane sArAMza nIce mujaba che - pArzvanAtha bhagavAnanA ziSya kesI ane mahAvIranA ziSya gautama svAmI: A banne netAo potapotAnA ziSya sAthe zrAvastI nagarInA eka udyAna (bagIcA) mAM bhegA thAya che. A banne saMpradAyamAM jenasAdhuonA mahAvrato saMbaMdhI temaja vastronA raMgarUpa ane saMkhyA bAbatamAM theDe
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ matabheda hato. vAdavivAda ryA vinAja A bannee maLIne A matabhedanA kAraNe samajIne A viSamAM ekatA karI lIdhI. A adhyayananI 29, 30 ane 31mI gAthAo khAsa agatyanI che. A gAthAothI vastra saMbaMdhInA praznamAM bahuja prakAza paDe che. TIkAmAM A gAthAo bahuja spaSTa rIte samajAvI che, tene TuMka sAra ahiM nIce dauM chuM - kesI gautamane pUche che ke-24mA tIrthaMkara mahAvIra prabhue sAdhuone sapheda ane sAdhAraNa amuka saMkhyAmAM kapaDAM paheravAnI potAnA sAdhuone AjJA dIdhI che, tyAre 23mA tIrthaMkara pArzvanAthe vastra dhAraNa karavAmAM raMga rUpa ke saMkhyAnI kaI maryAdA karI nathI. he gatama! jyAre bane tIrthakaree mekSa javAnA eka ja AzayathI niyama banAvyA che, to pachI A matabhedanuM kAraNa zuM? he gautama ! vastra saMbaMdhInA AvA judA. judA kAyadAthI tamane kAMI zaMkA nathI thatI? gautama kahe che ke, he kesI! tIrthakaree pitAnA kevaLajJAnathI nirNaya karIne sAdhuonI gyatA anusAra (dhArmika jIvanane mATe) A vastro ane bahAranA cinhAnI AjJA karI che. eka taraphathI to teoe bAhya cinha evAM batAvyAM che ke je, saraLa svabhAva ane tevAja vicAranA sAdhuo mATe anukuLa che, ane bIjI tarapha teoe je sAdhuone mATe bAhya cinha batAvyAM che te temanI vRtti mATe pratikuLa che. mahAvIranA ziSyone svabhAva vAMke ane jaDa hatuM,
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 tethI e vAta khanavA joga hatI ke raMgIna vastro paheravAnI AjJA detAM temAM ja tenuM citta rahe. A kAraNathI ja teone phakta zveta vastra paheravAnI AjJA devAmAM AvI hatI. tyAre pArzvanAthanA ziSyA saralatA ane sadAcAravALA hatA. tethI vastrone phakta pAtAnI lajjA DhAMkavA puratA ja samajatA hatA ane vastro pratye jarA paNa mAha ke pakSapAta rAkhatA nahAtA. A judA judA kAraNeAne laine AvA judA judA Adeza ( AjJA) ApavAmAM AvyA hatA. te jainadharmanA A be prasiddha AcAyo-kesI ane gautamanI upara mujabanI vAtacitathI taddana spaSTa thai jAya che ke, pArzvanAthanA ziSyA je raMgIna vastro dhAraNa karatA hatA, te raMgIna vastronI mahAvIre manAI karI hatI, ane badalAtA vakhata ane sajoga mujaba raMgIna vastrone badale sapheda vastro dhAraNa karavAnI AjJA karI hatI. A uparathI nikaLatuM pariNAma. jyAre AvAM majabuta pramANeAthI e siddha thAya cheke, pArzvanAtha ane mahAvIra e ane tIrthaMkarAe vastra paheravAnI khAsa AjJA ApI che, tyAre digaMbarA je ema kahe che ke-ameja mahAvIranA sahuthI junA ane asalI anuyAyI chIe ane tIrthaMkarAe sarvathA nagna rahevAnA ja upadeza ApyA che, te vAta taddana khATI Thare che. eTaluMja nahi paNa aneka hetuo (dalIleA) dvArA ApaNe e pariNAma upara paheAMcIe chIe ke, pArzvanAtha ke mahAvIra svAmonA vakhatamAM digaMbarA hatA ja nahi.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 prAcInatAnA viSayamAM digabarAnA dAvAnI satyAsatyatA. have ApaNe jaina ane bauddhasUtrA joi nakakI karIe ke, A sUtromAM kAi evI hakIkata maLe che ke je hakIkata digaMbarA prAcIna hAvAnI vAtane TekA ApatI hAya. , (1) maddha sUtromAM jainA khAkhatanI hakIkata aneka jagAe Ave che paNa te badhA sUtromAM jainane ' zramaNu ' athavA te 'nigraMtha ' tarIke oLakhavAmAM AvyA che; parantu kaI jagyAe paNa jenAne 'digaMkhara' nAmathI oLakhavAmAM AvyA nathI. (2) je je dharmanA pracAra mahAvIra ke buddhadevanA vakhatamAM hatA, tevA aneka dharmonI hakIkata jaina ane bauddha sUtrAmAM maLe che. dAkhalA tarIke jeneAnA bhagavatI sUtramAM ane bauddhonA ' majhima nikAya 'sUtramAM ma khalIputra geAzALA ane tenA dhArmika siddhAMtAnI saMpUrNa hakIkata maLe che. jo te vakhate digaMbara jevA keAI saMpradAyanuM astitva hAta, tA mahAvIra ane buddhadeva ane te saMpradAyanA ullekha jarUra karata. kemake mahAvIra ane buddhe anaine digaMbarAnA nagnatAnA viSayamAM matabheda hatA. A prakAranI koI paNa hakIkata jaina ke bauddhanA kAI paNa zAstramAM maLatI nathI, te vAtaja sAbita kare che ke, te vakhate digabara jevA kAi saMpradAyanA janma ja naheAtA. (3) digaMbarAnu ema mAnavuM che ke, strI meAkSa meLavI zakatI nathI. jaina ane auddha sUtromAM AvA koI paNa siddhAMtanI hakIkata maLatI nathI. strIne meAkSa na hAvAnA
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 siddhAMta phakta digaMbane ja che. A siddhAMta duniyAnA badhA dharmothI virUddha che. prAcIna bhAratamAM AvA siddhAMtane mAnavAvALe kaI paNa dharma heta te, jena ane bAddha sUtromAM te vAta khAsa vigatavAra Avata, ane te siddhAMta upara TIkA paNa jarUra hata. (4) khuda digaMbara zAstromAM evAM aneka majabuta pramANe maLe che ke jenAthI sAbita thaI zake ke, digaMbara ane tenA siddhAMta navAM che. huM pahelAM batAvI gayuM chuM ke (zvetAMbara zAstrothI alaga evA) digaMbara zAstro saMbaMdhInI hakIkata, nathI te jainazAstromAM maLatI ke nathI boddha zAstromAM maLatI. digaMbara zAstromAM vetAMbara ane tenA zAstronI hakIkata aneka sthaLe maLe che aneka jagyAe zvetAMbare upara TIkA karI che ane batAvyuM che ke zvetAMbarenA siddhAMto digaMbara siddhAMtathI alaga che. digaMbaranA zAstromAM vetAMbarenI hakIkta aneka vAra Ave che, paraMtu havetAMbaranA zAstromAM digaMbaranI hakIkata eka vAra paNa kayAMya nathI AvatI, te vAtathI paNa siddha thAya che ke, digaMbara tathA tenAM zAstro zvetAMbaranI pachInA che. (5) digaMbara graMtha-kartAoe pitAnA graMthomAM graMtho banyAne je samaya Apela che, te jevAthI paNa mAluma paDe che ke, digaMbaranA graMtha hamaNAnA che. A uparathI ni:saMdeha siddha thAya che ke, digaMbarenI utpatti mahAvIra pachI ghaNe varase thaI che. (6) digaMbare mUrtipUjaka che, paraMtu mahAvIre mUrtipUjAnI AjJA keI paNa jagAe karI ja nathI, eTalA mATe
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbarene jainadharmanA sAcA anuyAyI mAnI na zakAya. (mUrtipUjAnuM vigatavAra varNana vetAMbarenuM varNana karatI vakhate ApaNe karazuM.) have jaina mUrtionA lekhe uparathI siddha karIza ke, digabara arvAcIna che. atyAre maLatI jena mUrtiomAM sahuthI junAmAM junI mUrtio phakta 1800 varSanI junI che. paraMtu te mUrtio paNa digaMbarenI nathI. A vAta tAMbAnA 7 mA aMgasUtra upAsakaMdazAMga sUtranI prastAvanAmAM rUDelapha hainala sAhebe nIce lakhyA mujaba spaSTa karI che - mathurAthI cheDA evA lekho maLyA che ke je lekhathI A vAtanuM pratyakSa pramANa maLe che ke, IsvIsananI pahelI sadImAM zvetAMbara saMpradAyanuM astitva hatuM. A lekha jaina tIrthakaranI mUrtionA pagalAM (padeepedestals) para maLe che ane temAM kaniSka, huvika ane vAsudeva nAmanA prakhyAta rAjAonA saMvata dIdhA che. A rAjAo sithiyA dezanA hovA chatAM hinda upara paNa rAjya karatA hatA. temanA saMvata have " zaka" saMvatanA nAmathI prasiddha che, ke je IsvIsana 78-79 thI zarU thAya che. A lekhamAM lakhyuM che ke, A mUrtio vetAMbara saMpradAyanA anuyAyIonI bhakitanA smAraka (yAdagIrI) rUpe che. A mUrtionI sthApanA karavAvALA digabara nahotA; paraMtu zvetAMbare hatA, te vAtanI khAtrI e uparathI thAya che ke, mUrtio para je lekha che temAM jena sAdhuonA keTalAka gaNa (gaccha, saMpradAya) nA nAma
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakhyAM che, ane te gaNenA nAma zvetAMbarenA ka9pasUtranI sthavirAvalI (paTTAvalI) mAM paNa maLe che. A uparathI siddha thAya che ke, A mUrtionA lekhomAMne eka lekha kaniSkanA rAjyakALanA navamA varSane (I. sa. 87-88) che. temAM lakhyuM che ke, A mUrtinI sthApanA kaTiyA (athavA kaTika gaNa)nA nAganaMdina nAmanA dharmagurUnA upadezathI vikaTA nAmanI eka jaina zrAvikAe karI hatI. sthavirAvalI mujaba A gaNanI sthApanA sthavira (sAdhu) susthita karI hatI, ke je susthita I. sa. pU. 154 (vIra saMvata 313)mAM svarga gayA hatA. AvI rIte parokSarUpe mathurAnA lekha A vAtanI sAkSI Ape che, ke I. sa. pUrvenI bIjI sadInA madhyakALamAM zvetAMbara saMpradAya hato." uparanI vAtathI A spaSTa thaI jAya che ke, mathurAmAM je jaina mUrtio jamInamAMthI kADhavAmAM AvI che, te digaMbara saMpradAyanI nahi, paNa vetAMbara saMpradAyanI che. have te e vAtane paNa patto lAgI gayuM che ke, A mUrtio sivAyanI bIjI je je mUrtio purAtatvoe zodhI kADhI che, te aneka jaina maMdiranI mUrtiomAM digaMbara saMpradAyanI evI eka paNa mUrti nathI ke je mathurAnI mUrtio jeTalI prAcIna hoya. A uparathI jarUra mAnI zakAya ke, IsvIsananI pahelI sadImAM digaMbare hatA ja nahi ane tethI nakakI thAya che ke, digaMbare arvAcIna (navA) ja che. (8) mahAvIrano prasiddha harIpha (pratispadhI) maMbalI putra zALAnI hakIkta digaMbara zAstromAM kayAMya paNa AvatI nathI, paraMtu jaina ane bauddhazAstromAM zALAnuM UrI mAM kayAMya chAta
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ padma jIvanacaritra ane tenA siddhAMtAnuM saMpUrNa varNana ApavAmAM AvyuM che. A vAta bahuja agatyanI che ane te ni:zasaya siddha karI Ape che ke, digaMbara tathA tenA sUtreA navina ja che. A vAtanA TekAmAM vadhAre dalIleA ApavI nakAmI che, kemake pUratA pramANumAM dalIle upara apAi gai che. A dalIlAthI niSpakSapAtavALA koI paNa bhAI e pariNAma kADhI zakaze ke, digaMmara ane tenA zAstro cAkkasa rIte nivana che. ane asalI tathA mULa saMghathI temanI utpatti pAchaLathI thaela che. digaMbarAnI utpatti. have e vicAravuM joie ke, girA kayAre ane kevI rIte judA thayA. A viSayamAM zve. dharma sAgarajIe anAvela * pravacana parIkSA nAmanA graMthamAM digaMbarAnI utpatti nIce mujaba lakhI che:-- " rathavIrapura nAmanA zaheramAM zivabhUti athavA sahasramalla nAme eka manuSya rahetA hatA. te gAmanA rAjyanA khAsa sevaka hatA. eka divasa rAjAnI mAtA A sahasramala upara bahu gusse thaI, tethI teNe tarataja nAkarI cheADI dIdhI ane jaina sAdhu thaI gayeA. eka vakhata rAjAe tene eka ahu kimatI duzAle (kapaDuM) dIdhe.. A duzAlA upara tene khUba meAha thayA. tethI tenA gurU A kRSNe tenA upara gusse thayA; kemake sAMsArika padArtho upara mAha rAkhavA te sAdhuonA dharmAMthI virUddha che, ane tethI teee A duzAleA cheDI devAnI sahasramaOne AjJA karI, paraMtu teNe gurUnI AjJA
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnI nahi. eka divasa jyAre zivabhUti bahAra gayA hatA, tyAre gurUe te duzAlAnA phADIne kaTake kaTakA karI nAkhyA. duzAlAnA kaTakA thaI javAthI zivabhUtine bahu ja gusse caDayo ane teo tarka karavA lAgyA ke, je vastrothI meha utpanna thAya che te vastrone taddana kADhI nAkhavAM eja egya che. Ama vicArIne pite nagna rahevAnuM vrata laIne potAnA gurUthI alaga paDI eka navina dharmano pracAra karavA lAgyA, ane A dharmamAM nagnatAne mukhya sthAna dIdhuM. A sahasamadrupate pitAne digaMbara kahevA lAgyA, ane basa, te vakhatathI digaMbara saMpradAyanI zarUAta thaI. temanI bahene te dharma aMgIkAra karyo ane nagna rahevAnI AjJA mAgI. zivabhUtie pitAnI benane nagna rahetAM aTakAvI ane kahyuM ke, strIo mokSa meLavI zakatI nathI. ema kahevAya che ke, A banAva IsvI sananI bIjI sadInI vacamAM banela che. digaMbaranI utpatti kevI rIte thaI te saMbaMdhamAM upara mujabanI daMtakathA cAle che. kadAca A daMtakathAne keI sAcI na mAne, to paNa digaMbaro navina thayA hovAnI je dalIla upara ApI che, te dalIla evAM etihAsika pramANe parathI Apela che ke, dareka vAcakane khAtrI thaI jaze ke, digaMbara jarUra pAchaLathI ja thayelA che. jainenuM nAma zvetAMbara kevI rIte paDyuM? jyAre zivabhUtie nagna rahevA mAMDayuM ane digaMbara saMpradAyanI sthApanA karI tyAre e to svAbhAvika hatuM ke, je mULa saMghamAM nagna rahevAne siddhAMta naheAte ane zvetA
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 (sapheda ) vastro dhAraNa karavAnA rivAja hatA, te mULa saMghane leAkA zvetAMbara saMpradAya kahevA lAgyA, ane te vyAjabI paNa hatuM. kemake tema karavAthIja mULasaMgha ane nivana digaMkhara saMpradAya vacce bheda batAvI zakAya tema hatuM. zvetAMbarA, digabarAthI prAcIna che. digaMbarA ane tenA siddhAMtA navAM che, te siddha thaI gayA pachI have huM TuMkamAM e khatAvuM chuM ke zvetAMbara, digaarathI prAcIna kevI rIte che? digabAnI hakIkata lakhatI vakhate huM e khatAvI cUkayA chuM ke, tamAma auddha siddhAMtA ane pramANika junAM jainazAstromAM 'diga Mbara saMpradAya ' evA nAmanA ullekha kayAMya paNa maLatA nathI. asala vAta e che ke, mULathI ja jainAnA phakata ekaja sa`pradAya hatA; paraMtu jyArathI zivabhUtie taddana nagna rahevAnA upadeza zarU karyo ane digaMbara saMpradAyanI sthApanA karI, tyArathI A navina digaMbara saMpradAyathI judA eLakhAvavA mATe asalI jene, zvetAMbara nAmathI prasiddha thayA. A kAraNathI ja prAcIna jaina ane mauddha zAstromAM zvetAMbara ' nAmane ullekha maLatA nathI. ' jaina ane bauddha zAstromAM jaina sAdhuone dareka ThekANe ' nigaMtha, ' 'zramaNu' ke 'muni" kahevAmAM AvyA che, ane temanA gRhastha ziSyAne zrAvaka' kahevAmAM AvyA che. digaara athavA zvetAMkhara jevA sAMpradAyika nAmeAnA ullekha A graMthAmAM kayAMya paNa maLatA nathI.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ zvetAMbAja jenadharmanA asalI ane badhAthI junA anuyAyI che. upara huM puSkaLa dAkhalA dalIlathI sAbita karI cUkyo chuM ke, AjakAla ApaNe je graMthane vetAMbara jaina siddhAMta tarIke oLakhIe chIe, te badhAthI junAM ane pramANika jaina zAstro che, ane mahAvIranA vakhatathI te Aja sudhI paraMparAe tene pracAra vetAMbaramAM cAlyo Ave che. temaja upara huM e paNa lakhI cUkyo chuM ke, "vetAMbara" nAma te vakhate prasiddha thayuM ke je vakhate digaMbara jainadharmanA asalI anuyAyIothI judA paDayA, ane tene eka jude saMpradAya thaI gaye. AvA saMjogamAM e to svAbhAvika che ke, je zvetAMbara mahAvIranA vakhatamAM "jaina"nAmathI ja oLakhAtA hatA, te zvetAMbara, digaMbara saMpradAya alaga thavAthI, vetAMbaranA nAmathI oLakhAvA lAgyA, ane tethI tAMbare ja jaina dharmanA prAcIna anuyAyI che * A digaMbara saMpradAya viSe vadhAre jANavAnI icchAvALA bhAIoe nIcenA hiMdI pustaka khAsa vAMcavAM. digaMbara mata samIkSA-lakhanAra paMDita munizrI mizrImalajI mahArAja. maLavAnuM ThekANuM-zrI sthA. jaina saMgha, mahelA madArageTa, ajamera, kiM. cAra AnA. satyAsatya mimAMsA-lakhanAra paMDita munizrI zrIcaMdajI mahArAja paMjAbI, maLavAnuM ThekANuM-saradArasiMha daulatarAma surAnA, vaidavADA, dilhI, kiM. cAra AnA. vAmamArga aura digaMbara samAja-lakhanAra yati pyAre,
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLavAnuM ThekANuM-lakSmIcaMdajI yati, baDA upAsarA, jesalamIra (rAjapUtAnA) kiM. deDha Ane. uparanA pustakomAM digaMbara graMthamAM kevI kevI hakIkato lakhI che, te khAsa vAMcavA jevI che. te uparAMta digaMbara AcAryo kevo bhraSTa upadeza kare che, te sarva vigatavAra upalA pustakamAM batAvI ApyuM che. A pustako uparAMta nIcenA pustako paNa khAsa vAMcavA jevA che Adi purANa samIkSA bhAga 1-2, harivaMza purANa samIkSA, padmapurANa samIkSA, ane zrIpAla caritranI samAlocanA. A badhAM pustaka digaMbara bhAIoe ja lakhelAM che, ane te uparathI ApaNane khAtrI thAya che ke digaMbara graMthomAM khUba ja gapATA mAryA che. mUrtipUjA saMbaMdhamAM paNa khuda digaMbara graMthe ja mUrtipUjA karavAnI nA pADe che-juo 13 mI sadImAM thaela digaMbara paMDita AzAdharajI potAnA banAvela "sAgAradharmAmRta' graMtha pAnuM 43mAM lakhe che ke-" A paMcamakALa dhikkArane pAtra che. kAraNa ke, A kALamAM zAstrAbhyAsione paNa maMdire ke mUrtio sivAya cAlatuM nathI." temaja "pAtrakesarI stotra" pAnuM 39 ka 37 mAM digaMbara AcArya spaSTa kahe che ke-mUrtipUjA karavAnI AjJA tIrthakaree dIdhI nathI. A banne dAkhalAo digaMbara graMthanA ja che. tethI spaSTa thAya che ke, mUrtipUjA karavAnI tIrthakaree AjJA ApI ja nathI.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 3 juM zvetAMbara mUrtipUjaka (derAvAsI) mUrti pUjA na karavAvALA zvetAMbare ja jaina dharmanA sAcA anuyAyIo che. vetAMbaranI prAcInatA siddha karIne have huM e vAtane nirNaya karIza ke, "vetAMbarenA be saMpradAya (derAvAsI ane * ta=sapheda+aMbara lugaDuM. zvetAMbara eTale (je sAdhuo) sapheda lugaDAM paheratA hoya te zvetAMbara kahevAya, A derAvAsIo pitAne nakAmA zvetAMbara kahevarAve che. kharI rIte to teo pItAMbara mUrtipUjaka' kahevAvA joIe, kAraNa ke teonA sAdhuono me bhAga pILAM lugaDAM ja pahere che. A zvetAMbara mUrtipUjaka aneka nAme oLakhAya che -zvetAMbara mUrtipUjaka, derAvAsI, tapa, saMvegI, maMdiramArgI, pUjerA ane daMDI. teo 45 sUtrane mAne che, paNa te 45 kyAM? temAM matabheda che.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa7 sthAnakavAsI)mAMthI kaye saMpradAya mahAvIranA asalI upadezo pramANe cAle che. temaja sAthe sAthe e paNa nakkI karIza ke kaI "e niyukti ne mAne che te kaI "piMDaniryukti ne mAne che. koI "devendrastava" ane "vIrastavane bhegAM karI eka mAne che, to koI vaLI judAM mAne che. keAI "saMstArakane 45 mAMnuM eka sUtra gaNe che to koI nathI gaNatA. "saMstAraka'ne badale koI "maraNa samAdhi ne mAne che to kaI "gacchAcAra pannA ne mAne che. AvI rIte A 45 sUtronuM mAnavAmAM paNa A derAvAsIomAM matabheda che. A lokomAM atyAre mukhya karIne pAMca gacha che -tapagaccha, kharataragaccha, aMcaLagaccha, sAgaragaccha ane pAyajaMdagaccha. A pAMce gathya mUrtine te mAne che, chatAM paNa te darekanI mAnyatA judI. A pAMce gaccho hamezAM eka bIjAthI laDatA jhagaDatA ja hoya che. AgaLa paNa ghaNA ja kajIyA A gacchA vacce thaelA. gujarAta kAThIAvADamAM tapAgacchanuM jora vadhAre che. A tapAgaccha aneka jAtanA matabhedothI bharapura che. tenA sAdhuo 3 prakAranA-pati, zrI pUjyajI, ane saMgIH temAM vaLI 2 bheda-sapheda lugaDAM paheravA vALA ane pILAM lugaDAM paheravAvALA. pAchA vaLI 2 bheda-3 thaI mAnavAvALA ane 4 thaI mAnavAvALA. vaLI pAchA 2 bheda-muhapatti bAMdhavAvALA ane bIjA nahi bAMdhavAvALA. tenA paNa pAchA 2 bhedamuhapatti hAthamAM rAkhavAvALA ane bIjA muhapatti hAthamAM nahi rAkhavAvALA. ATalA bheda to dekhItA ja che. te uparAMta vaLI sAdhuonA matabhedovALI pArTIo judI. ApaNumAM alaga alaga saMdhADAo hovA chatAM jema dareka saMdhADAnI mAnyatA ekaja che, tema A derAvAsI bhAIomAM nathI. A lokonA ja kahevA pramANe saMvata 1992nA asADa suda 15 sudhI teonI sAdhu-saMkhyA nIce
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 mUrti pUjaka je ema kahe che ke, sAcA anuyAyIo nathI, tethI te vAtamAM kAMI sAra che ke nahi ? sthAnakavAsI jainadharmAMnA arvAcIna che! teA A jaina dharmanA siddhAMtA niSpakSapAtapaNe ane mananapU ka vAMcavAthI A atyaMta jarUrI ane muzkela vAtanA nikAla AvI zake che. sahuthI mukhya prazna mUrti pUjAneA che. zvetAMbara mUrtipUjakA kahe che ke, meAkSa meLavavA mATe tIrthaMkarAe mUrti pUjA karavAnuM kahyu che, tyAre sthAnakavAsI bhAIo kahe che ke, te vAta khATI che. mUrti pUjAnA prazna para keTalIe sadIe thayAM vAdivavAda cAlyA ja karyA che, paraMtu tenA niveDA haju sudhI thaye nathI. niSpakSapAtavALA ane paramezvarathI DaravAvALA bhAIone, A praznaneA satASakAraka khulAsA huM ahiM karI ApIza. jainadhama mAM mUrti pUjAnu vidhAna cheja nahi. kAI paNa jainazAstromAM tIrthaMkarAe mUrti pUjA karavAnu mujaba cheH-tapAgaccha 680, kharataragaccha 53, acalagaccha 11, pAyaca'dagaccha 14, traNa yuvALA 15, sAdhvIonI saMkhyA AmAM Apela nathI. tyAre ApaNA sthA. sAdhue lagabhaga 750 che. (juo 'tapagaccha zramaNa vaMza-vRkSa') zrAvaka-zrAvikAnI saMkhyA paNu ApaNI ja vadhAre che.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 kahyuM ja nathI. mUrti pUjA karavAnuM kahevuM teA dUra rahyuM, paNa mUrti pUjAnA thoDo IsArA mAtra paNa karyA nathI. mArI A vAta vadhAre majabuta karavA nIce mujaba pramANeA ApuM chuM: (1) 'upAsakadazAMga' ane 'AcArAMga' nAmanA e sUtreA A mAmatamAM ghaNAja prakAza pADe che, tethI A be sUtrAnI ApaNe tapAsa karIe:-- upAsakadazAMga sUtramAM mahAvIranA mukhya daza zrAvakAnA jIvanacaritra vistArathI ApyAM che. te uparAMta temAM jaina zrAvakAnA AcAra vyavahAranA niyama ane vrata kharAkhara te rIte samajAvyAM che ke je rIte AcArAMga sUtramAM jaina sAdhuAnA niyama ane vrata samajAvyAM che. zrAvaka ane sAdhuonA AcAranA niyamA ThIka ThIka samajavA mATe khAsa karIne A e sUtreA ja vadhAre upayogI che. A e pramANika aMga sUtrAmAM temaja anya zAstromAM paNa mUrti pUjAnuM kyAMya nAmanizAna paNa jovAmAM AvatuM nathI. ( ke je mUrtipUjAne derAvAsI bhAIe mAkSa prApta karavAnuM eka mAtra sAdhana mAne che.) jo mahAvIra, mUrti - pUjAne jaina dharmanA jarUrI bhAga mAnatA haiAta tA sAdhue ane zrAvakAnA vratAmAM mUrti pUjAnA samAveza sUtrAmAM jarUra karata. (2) 'upAsaka dazAMga' sUtramAM mahAvIranA daza zrAvakAnA dhana ane saMpattinuM vigatavAra varNana karavAmAM AvyuM che. A zrAvakAnI saMpattinuM varNana karatI vakhate tIrthaMkaronI pUjA
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATe ke videza mATe kayAMya paNa hakIkata AvatI nathI. (eTale ke-teoe keTalAM madirA khaMdhAvyAM te hakIkata kacAMya che ja nahi. ) (3) jainazAstromAM ApaNane evA zrAvakAnAM varNana maLe che ke je TALaTALAM maLIne mahAvIrane vaMdanA--namaskAra karavA gayA che, paraMtu A vAta tA kayAMya lakhI nathI ke, kAI paNa zrAvaka maMdire dana karavA gayA hoya ke (zatru Mjaya, giranAra Adi) tIrthe yAtrA karavA gayA hAya ! (4) jyAre mahAvIranA daze zrAvakAe ghara tathA saMpattinA tyAga karI 11 piDamA dhAraNa karI tyAre teo peASadhazALAmAM gayA; parantu tIrthaMkarAnI pratimAvALA maMdirAmAM teo gayA nathI. jo te vakhate madirAhAta ane mUrtipUjAnA pracAra haiAta te, A zrAvake zAMta ane niHrasa evI pASadhazALAomAM javAne badale ThAThamATha ane dhAmadhUmavALI tIrthaMkarAnI mUrtiothI pavitra karavAmAM AvelAM madirAmAM ja jAta. (5) mahAvIre rAjA ane sAdhAraNa mANasAmAM paNu jainadharmanA siddhAMtAnA pracAra karyo, ane A badhAne ekaja upadeza karyo ke, mukti prApta karavAnA sAdhane phakta nIce mujaba ja che--AtmanirAdha, Atma-sayama ane bIjA sadguNNA ke jemAM peAtAnA AlAkanA svArtha nA tyAga karavA paDe che. mahAvIre meAkSa prApta karavAnAM uparanAM sAdhanA batAvyAM, paraMtu temaNe e upadeza koI paNu vakhate nathI karyo ke, phakta mUrtipUjA karavAthI tathA maMdiro baMdhAvavAthI meAkSa maLI jAya.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) jaina sUtramAM aneka moTAM zaheranAM varNana lakhyAM che, temAM yonI mUrtio ane yakSAnA maMdiranI hakIkata aneka vAra Ave che, paraMtu jena maMdire ke tIrthakaranI mUrtionI hakIkata kyAMya paNa AvatI nathI. A vAta bahuja agatyanI che, ane mUrtipUjA zAstra virUddha che tenuM eka moTuM pramANa che. je te vakhate mUrtipUjAne pracAra hota te zAstromAM jarUra te hakIkata Avata. (7) mahAvIre dIkSA lIdhA pachI aneka nagaramAM vihAra karyo hato. sUtramAM je je ThekANe mahAvIranA vihAranuM varNana Ave che, te te ThekANe yakSonA maMdiranuM varNana Ave che, paraMtu jena maMdire ke mUrtione ulekha kayAMya paNa Avato nathI. sUtramAM ema paNa lakhyuM che ke, mahAvIra evA udyAne (bagIcAo) mAM utaryA ke je udyAnonAM nAma temAM rAkhelI yakSenI mUrtionA nAma upara rAkhavAmAM AvyAM hatAM. paraMtu koI paNa jaina zAstramAM evuM kayAMya nathI lakhyuM ke, vihAra karatAM karatAM mahAvIra evAM maMdiramAM utaryA ke je maMdiramAM tIrthakaranI mUrtio hatI, athavA mahAvIre evA udyAnamAM vizrAma karyo ke je udyAnanuM nAma temAM rAkhelI jenamUrtionA nAma para hAya. A vAta khAsa yAda rAkhavA jevI che ane mahAvIranA vakhatamAM mUrtipUjAne abhAva hato, tenuM eka akAya pramANe che. je te vakhate jena maMdira hota, to mahAvIra pitAnAja jaina maMdiramAM utaravAnuM cagya samajata. mahAvIra yakSonA
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMdiramAM ke je udyAnA nAma yakSenA nAma upara rAkhavAmAM AvyA hatAM tevAM upavanamAM kadI paNa utarata nahi. | (8) jevI rIte "upAsakadazAMga" sUtramAM mahAvIre zrAvakanA niyamo batAvyA che, tevI ja rIte "AcArAMga sUtramAM sAdhuonA niyame batAvyA che. A "AcArAMga" sUtramAM mahAvIre e batAvyuM che ke, sAdhu athavA sAdhvIoe keTalAM vastra rAkhavAM joIe, tenI laMbAI paheLAI keTalI, tene raMga ke tathA kaI jAtanA vastro rAkhavAM. mahAvIre e paNa batAvyuM che ke sAdhue keTalAM ane kaI jAtanA pAtra rAkhavAM. A uparAMta sAdhue kevI rIte cAlavuM, besavuM, bolavuM, khAvuMpIvuM vagerenA vistArapUrvaka niyame mahAvIre batAvyA che. sAdhue dharma saMbaMdhI jeTalAM kAryo karavAM joIe te dareka kAryane mahAvIre bahuja vistArapUrvaka samajAvyuM che. kahevAnI matalaba e che ke, mahAvIre A viSayenuM eTaluM vistArapUrvaka vivecana karyuM che ke, "AcArAMga" sUtra e sAdhuone eka sarasa TAIma-TebalanI garaja pUrI pADe tevuM che. AvI rIte A badhI vigatavAra hakIkta lakhI, paraMtu te hakIktamAM maMdira ke mUrtinuM kaI jagAe jarA jeTaluM paNa sthAna nathI. tIrthakaroe sAdhuo ane zrAvakane mATe ATaluM vistAra pUrvaka vivecana karyuM che, paraMtu tIrthakaree maMdira ke mUrti pUjAnA viSayamAM kAMI paNa kahyuM nathI, e vAta khAsa dhyAna zakhavA jevI temaja bahuja agatyanI che. (9) AcArAMga ane upAsaka dazAMga sivAyanA bIjA
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa zAstromAM sAdhuo ane zrAvake mATe AcAra saMbaMdhI niyama che, paraMtu temAM paNa mUrtipUjAnuM vidhAna kyAMya paNa maLatuM nathI. je mUrtipUjaka bhAIonA kahevA pramANe mUrtio ane maMdira banAvavAthI mokSa maLatA hatA, te sarvajJa mahAvIra A jarUrI bAbatane samAveza sUtramAM jarUra karata. (10) je tIrthakaree mUrtipUjA karavAnI ane maMdira baMdhAvavAnI AjJA karI hota, to teo e paNa jarUra batAvata ke, mUrtine kevuM Asana levuM joIe, kayA pattharamAMthI mUrti banAvavI, tenI pratiSThA ane pUjA karatI vakhate kayA maMtra bolavA joIe, ghareNuM kevAM hovAM joIe, pUjana kevI rIte ane kaI cIjothI karavuM, temaja mUrtipUjA saMbaMdhI bIjAM kAryo kevI rIte karavAM. paNa A vAta koI zAstramAM nAma mAtra paNa nathI, te uparathI paNa siddha thAya che ke, mUrti pUjA zAstra virUddha che. (11) mahAvIra ane gautamabuddha bane ekaja vakhate hatA, te vAta to prasiddha ja che. ane tethI ja mahAvIre batAvela jena siddhAMtothI temaja sAdhu ane zrAvakanA AcAranA niyamenA havAlAthI bauddhasUtra bharyA paDayA che. paraMtu aiAddhazAstromAM kyAMya paNa ema nathI lakhyuM ke, jainadharmanA siddhAMtamAM mUrtipUjA karavAnI AjJA che. je mahAvIre mUrti pUjA karavAnI AjJA dIdhI hota, to bauddha leke jainonI mazkarI karyA sivAya kadApi na raheta. kAraNa ke bauddhonA eka saMpradAyamAM mUrti pUjA je hamaNAM cAle che te mUrtipUjA, gautamabuddhanA nirvANa thayA pachI ghaNe lAMbe vakhate zarU thaelI che.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) je jena siddhAMte beMddhi siddhAMtathI judA paDe che, te siddhAMta upara bauddha sUtramAM khUbaja TIkAo karavAmAM AvI che, temaja jaina mAnyatAone beTI TharAvavAmAM AvI che. eTalA mATe je jaina dharmamAM mUrtipUjAnuM vidhAna (AjJA) hota, te A mUrtipUjAnA viSayamAM paNa bauddhasUtramAM jarUra TIkA karavAmAM AvI hota. bauddha graMthamAM jaina mUrtipUjA bAbatamAM kaI paNa jAtanI TIkA ke kaI paNa jAtanI hakIkta Apela nathI. te uparathI ekaja pariNAma nikaLI zake che ke, mahAvIranA vakhatamAM jemAM mUrtipUjA nahatI, temaja mahAvIre mUrtipUjAne upadeza paNa dIdhuM nahote. ' (13) junI vastuonI zodha karatI vakhate hiMdanA judA judA pradezamAMthI aneka jainamUtio jamInamAMthI nIkaLI che; paraMtu atyAra sudhImAM evI eka paNa mUrti nathI nikaLI ke jenA lekha parathI ema sAbita thAya che, te mUti mahAvIra athavA temanA pahelAMnA tIrthakarenA vakhatanI hoya. sahuthI prAcIna mUtie, ke je DekaTara kuhararane mathurAmAM maLI che, te paNa phakta 1800 varSanI junI che. (14) mUrtipUjaka bhAIonuM ema kahevuM che ke, pAlItANuM, giranAra, Abu, tAraMgA ane bIjA parvata para je maMdira ane mUrtio che, te bahuja prAcIna che, ane tethI derAvAsI bhAIo kahe che ke, mUrtipUjAno pracAra tIrthakaree karyo che, paraMtu teonuM A kahevuM sApha khoTuM che. kAraNa ke
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ purAtatva (junI zodhakhoLa karavAvALAo)e A maMdire ane mUrtionA badhA lekhene khUbaja bArIkAIthI tapAsyA ane teoe nakkI karyuM ke, A badhA maMdire ane mUtio arvAcIna (hamaNAnA) che. A maMdire ane mUrtionI sthApanA mahAvIra pachI keTalIe sadIo gayA pachI thaI che, ane mathurAthI maLelI mUtio jeTalI paNa prAcIna A parvata paranI mUrtio nathI. huM upara kahI gaye chuM ke, DaTara pheDararanA mata pramANe mathurAnI mUrtio paNa 1800 varSanI junI che. (15) A mUtio sivAyanI bIjI je mUrtio jamInamAMthI nikaLI che te, temaja hiMdamAM hajAre maMdire ane lAkho mUtio che, te badhI mUrtiomAM evI eka paNa mUrti nathI ke jenA lekha ane saMvata parathI ApaNe ema mAnI zakIe ke A mUrti te mahAvIra, pArzvanAtha ke temanI pahelAMnA tIrthakaranA vakhatanI che. A vAta bahuja vicitra chatAM jarUrI che. AthI siddha thAya che ke, mUrtipUjAnI prAcInatA saMbaMdhInI derAvAsI bhAIonI dalIle bahuja kamajora che--mAla vagaranI che. jeTalA junA vakhatanI derAvAsI bhAIo mUrtipUjAnI prathAne mAne che, teTalA junA vakhatanI mUrti pUjAnI prathA je kharekhara hata, to theDIka evI mUrtio jarUra hota ke je mUrtienA lekha ane saMvata derAvAsI bhAIonA matane Teke ApatA hoya. have A bAbata para bIjI daSTie vicAra karIe to
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa mAluma thAya che ke, tIrthakarenA siddhAMta ane jIvana evAM svAbhAvika (sIdhe raste javAvALAM) hoya che ane jenadharmane upadeza e udAra che ke tIrthakara khuda patthara ane dhAtuonI mUrtio pUjavAnI AjJA kare, ke bIjI koI paNa rIte mUrtipUjAne upadeza kare, te vAta kaI paNa rIte saMbhavita nathI. | tIrthakaree mekSane rasto batAvatI vakhate darekane zrImaMta ke garIbane, moTAone ke nAnAone, pitAnA ziSyone ke vidyArthIone eTale ke jAta-bhAtane bheda rAkhyA sivAya darekane eka ja sarakhe upadeza dIdhuM ke, pitAnA karmone nAza thavAthI (nirjarA thavAthI)ja dareka jIva mekSa meLavI zake che. ane Idriya damana, svArthatyAga, dayA, Atmanirodha, ghora tapa ane aparigrahathI ja karmone nAza thaI zake che. tIrthakaree spaSTa rIte A prakArane satya upadeza dIdhe ke, dareka manuSya potAnuM bhAgya (nazIba) pite ja nirmANa karI zake che, darekanuM bhaviSya pitAnA karmo upara ja che, ane anaMta zAMti (mokSa) tathA sukha prApta karavA mATe devatAo ke devIonA pUjananI keI paNa rIte jarUra nathI. tIrthakaroe A siddhAMtone phakta upadeza karIne ja zAMta besI na rahetAM potAnA jIvana paNa A siddhAMto mujabaja karI lIdhAM. ane bIjAone A upadezathI teo pitAnA anuyAyI banAvatA, temaja A Adarza upadezonA jIvatA-jAgatA namunA tarIke potAnuM jIvana A siddhAMtamaya baneluM dekhADatA. badhA zreSTha ane daivI guNe tIrthakaranA
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAcA bhAve e jarUrI che jene jIvanamAM hoya che ja, ane AvA saddaguNanI prApti thAya te pratyeka jaine pitAnuM ahobhAgya mAnavuM joIe. eTalA mATe jaina dharmanA asala-sAcA bhAva samajavAne mATe, ane AMtarika hetuthI ekatAra banavA mATe e jarUrI che ke, A pavitra tIrthakarenA jIvananI ghaTanAonI sahAya laIne jaina zAstronA artha karatA jAya; ane jyAre AvI rItanA artha thaze tyAre darekane dIvA jevuM mAluma paDI jaze ke, tIrthakarenA jIvanacaritramAM mUrtipUjAne eka aMza paNa nathI. teoe pote mokSa meLavavA mATe kaSTa vagarane evo mUrtipUjAne mArga grahaNa karyo nathI. teoe nirvANa pada meLavavA mATe pattharanI mUrtionI bhulAvAmAM nAkhe tevI aneka bAbatanI judI judI jAtanI pUjana vidhione Azare lIdho nathI. teoe karmathI chuTakAro meLavavA mATe mUrtinI pUjA karavAnI ke tenA para dravya caDAvavAnI bALaceSTA kadI karI nathI. teo jANatA hatA ke, mUrtipUjA karavI e eka prakAranI lAMca devA barAbara che. ghora tapasyA, aparigraha, svArtha tyAga ane kaSTa sAdhanAthI ja tIrthakaree potAnA karmonAM baMdhanone toDyAM ane mokSa gayA, kemake teo sArI rIte jANatA hatA ke, tIrthakare bIjA koIne karmathI mukta karI zakatA nathI ke prakRtinA kAryakAraNa nAmanA cha niyamathI virUddha cAlI zaktA nathI. pitAnA vizvavyApI premane kAraNa, pitAnA addabhuta svArtha tyAgane kAraNa, pitAnI akhUTa dayAne kAraNa, ane khAsa karIne manuSyajAti upara karela amUlya sevAone kAraNa,
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakare bhaviSyanI prajA mATe akhUTa Adara ane mAna-pAnane pAtra che. paraMtu sAthe sAthe e paNa yAda rAkhavAnI jarUra che ke, teonuM A mahAna pada teonA Atmanirodhane, teonI dInatAne ane pitAne paNa bhUlI javAnA guNene ja AbhArI hatuM. je temanAmAM AvA daivI guNe na hota, to kaDe manuSyanA hRdaya para adhikAra jamAvavA teo kaI kALe paNa samartha ke yogya thaI zakata nahi. teo bIjAne (jJAna, abhayadAna) detA hatA, paraMtu teonI pAsethI paisA vagere) kAMI paNa levAne khyAla teone kadI hate ja nahi. teoe kaI paNa divasa pitAnI pratiSThA ke pUjAne khyAla paNa karyo nathI. ulaTuM prANImAtrathI prema karavAnA bhAvamAM rahIne teo pitAne ja bhUlI gayA, ane pitAnuM mahatvAkAMkSA vagaranuM jIvana, du:khI jInA uddhAramAM vitAvyuM. eka bAjuthI te A vAtane kabula karavI ane tenI prazaMsA karavI, jyAre bIjI bAjuthI ema kahevuM ke, tIrthakaroe mUrtinA rUpamAM pitAnI pUjA karAvI ane A pUjAne mokSaprAptinuM sAdhana batAvyuM, te vAtathI te temanA asAdhAraNa ane nisvArtha jIvana, temaja temanA pavitra ane svArtha rahita siddhAMtanuM khUna karavA barAbara che-kalaMkti karavA jevuM che. A banne vAta eTalI asaMgata (vadate tyAghAta) che ke, manuSyanI buddhi te A vAtane kaI rIte paNa mAnI zake tema nathI. have je kaI pitAnA vicAromAMthI pakSapAta kADhIne, pitAnA hRdayamAMthI sAMpradAyika IrSyA dUra karIne, ane eka
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ phakta satyanI ja tapAsa karavA mATe A mahAtmA tIrthakaronA pavitra jIvana upara eka kSaNavAra paNa zAMta cittathI vicAra kare, te huM khAtrIthI kahuM chuM ke, mUrtipUjA bAbatane tene bhrama jarUra dUra thaI jaze, ane satyane saMpUrNa prakAza thaI jaze, eTaluM ja nahi paNa ghaNA vakhata thayAM bhramamAM paDelA A mUrtipUjaka bhAIone mUrtipUjA maMDanane siddhAMta eka kSaNa paNa TakI zakaze nahi. mUrtipUjAnI virUddhamAM jaina sUtrathI bIjA paNa aneka pramANe ApI zakAya tema che, paraMtu have vadhAre pramANe ApavAnI jarUra rahetI nathI, kemake atyAra sudhI meM je je pramANe ApyAM che te eTalAM badhAM majabUta che ke, niSpakSapAta manuSyane to have jarUra khAtrI thaI gaI haze ja ke, jaina sutromAM mUrtipUjAne upadeza che ja nahi. mahAvIra nirvANuthI 700 varSa pachI mUrtipUjAne pracAra thayo. have ahiM e prazna tha svAbhAvika che ke, je mahAvIre mUrtipUjAno pracAra nathI karyo, te pachI te pracAra kaI rIte ane kyAre thayo? te bAbatamAM eTaluM ja kahevuM basa thaze ke, junAmAM junI mUrtionA lekha tathA saMvata parathI jaNAya che ke, mUrtipUjAnI zarUAta AjathI 1800 varSa pahelAM eTale ke vIra nirvANa pachI 600-700 varSa bAda thaI che. mUrtipUjakone zvetAMbara kahevA agya che. - have ApaNe e joIe ke, zvetAMbara mUrtipUjaka
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpradAya (derAvAsI) sAdhuonA kapaDAMnA raMganI bAbatamAM mahAvIranI AjJA mujaba cAle che ke nahi. kemake A vastrothI ja jaina sAdhuone bIjA sAdhuothI judA oLakhI zakAya che. zrI "uttarAdhyayana" sUtranA 23 mA adhyayanamAM AgaLa ApaNe joI gayA ke, kesI ane gautame pArzvanAtha ane mahAvIranA zAsananuM eka baMdhAraNa kevI rIte karyuM, ane pArzvanAthanA sAdhuoe kevI rIte raMgIna vastro choDIne mahAvIranA niyamo anusAra sapheda vastro dhAraNa karyo. ke A mUrtipUjaka saMpradAya pitAne "zvetAMbara" (sapheda vastra paheravAvALA) kahevarAve che, te paNa (temanA yatio sivAya) A derAvAsI saMpradAyanA ghaNA sAdhuo sapheda lugaDAM paheratA nathI, ke je teoe mahAvIranI AjJAnusAra paheravAM ja joIe. (tethI teo potAne vetAMbara kahevarAvatA hovA chatAM kharI rIte to teone "pItAMbara mUrtipUjaka ja kahevA joIe) A uparathI e vAta spaSTa che ke jaina sAdhuonA vastronA viSayamAM A derAvAsI bhAIoe mahAvIranI AjJAnuM khullI rIte khaMDana karyuM che. sAcA jaina sAdhunA jIvananI TuMka vyAkhyA. mahAvIranA asalI upadeze ane siddhAMtothI A derAvAsI sAdhuo keTalA badhA patita (parAMgamukha) thaI gayA che, te batAvavAne mATe have huM ahiM TuMkAmAM mahAvIranA sAcA sAdhunuM jIvana kevuM hovuM joIe tenI TukI hakIkata
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApIza. ane pachI tulanA karIne e paNa batAvIza ke, derAvAsI jaina sAdhuonA jIvana sAcA jaina AdarzathI kaI kaI vAtemAM keTalI hada sudhI paDI gayA che. jaina sAdhue ghera ghera pharIne gocarI-bhikSA karIne potAne AhAra meLavavo joIe. teoe pote bhojana banAvavuM na joIe temaja bIjAne bhejana banAvavAnuM kahevuM paNa na joIe. teoe gocarIne mATe keInuM paNa AmaMtraNa svIkAravuM na joIe, eTaluM ja nahi paNa pahelethI kaI paNa prakAranI sUcanA dIdhA vagara ja gocarIne mATe javuM joIe. jaina sAdhue kaI paNa prakAranA vAhanamAM javuM na joIe, temaja pite paNa koI vAhana calAvavuM na joIe. paraMtu hamezAM page cAlavuM joIe, ane te paNa joI joIne ja cAlavuM joIe, ke jethI potAnA paga nIce keI jIva AvIne marI na jAya. teoe cemAsAnA cAra mahinA ekaja jagAe rahevuM joIe ane bAkInA ATha mAsa vihAra karatA rahevuM joIe. ane A ATha mAsamAM eka jagAe eka mAsathI vadhAre rahevuM na joIe. teoe keza-vuMcana (ca) kara joIe, paraMtu vANaMdane hAthe hajAmata karAvavI na joIe. teoe jaina zAstromAM batAvela 22 pariSaho zAMti ane saMtoSapUrvaka sahana karavA joIe ane akhaMDa brahmacArI rahevuM joIe. teoe potAnI pAse paisA, rUpIA vagere na rAkhavuM joIe, temaja makAna, jamIna vagere paNa kAMI na rAkhavuM joIe ane pitAnuM AkhuM jIvana dhArmika kAmemAM ja kADhavuM joIe. TuMkamAM jaina sAdhue dareka prakAranA
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 parigrahathI dUra rahevuM joIe, ane zAstromAM kahyA mujaba sAdhuonA pAMca mahAvratanuM pAlana karavAmAM potAnuM jIvana vitAvavuM joIe. jena sAdhuoe pALavAnA A mukhya mukhya niyama che. have huM A niyamathI derAvAsI sAdhuonA jIvananI tulanA karIza. derAvAsI sAdhuonA jIvananI hakIkta. derAvAsI sAdhuonA mukhya traNa bhAga che. yati, zrI pUjyajI ane saMvegI. A traNa vibhAgo jenA sUtromAM kayAMya kahevAmAM AvyA nathI ane saMvegI ane zrIpUjya: e zabda jana ke bauddha kaI paNa sUtramAM batAvyA nathI, eTalA uparathI teo hamaNunAja (arvAcIna) che, ema nakkI thAya che. have jyAre A derAvAsI sAdhuomAM traNa vibhAga che, tyAre A traNe vibhAgone mATe AcAranA judA judA niyame hoya te svAbhAvika ja che. derAvAsI bhAIo potAnA sAdhuo (saMvegIo) nI pratiSThA (mAnapAna) vadhAre rAkhe che. A saMvegIo (sAdhuo) nA AcAra (rIta-bhAta) nI parIkSA karavAthI mAluma paDe che ke, mahAvIranA batAvela kAyadAothI teo bahuja patita thaI gayA che. teoe pitAnA vastronA raMgamAM moTe pheraphAra karI nAkhe che. jainadharmanA kAyadA virUddha teo pILAM lugaDAM pahere che ane AvI rItanA bIjA pheraphAra paNa karI nAkhyA che. temAMthI keTalAka paisAnI leNa-deNa paNa kare che. A vAta yati ane zrI pUne paNa lAgu paDe che. yatio
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane zrIpUje pAse meTI moTI milakta che ane teo dareka jAtanA dhaMdhA kare che. A vAta mahAvIranI AjJAthI taddana virUddha che; kemake mahAvIrane upadeza te e che ke jaina sAdhue eka rAtI pAIne paNa parigraha na rAkhavo joIe. kadAca A derAvAsI sAdhuomAM kaI evA sAdhu paNa haze ke jenuM jIvana evuM pavitra hoya che, je dareka jenenI pratiSThA meLavI zake. paraMtu tethI paNa amArI A vAtanuM khaMDana nathI thaI zakatuM ke, A derAvAsI sAdhuone meTo bhAga mahAvIranI AjJA mujaba cAlatuM nathI-mahAvIranA siddhAntathI viparIta cAle che. sthAnakavAsI jaina sAdhuonA jIvananI parIkSA. have ApaNe sthAnakavAsI sAdhuonA AcAra-vicAranI parIkSA karIe. A sthA. sAdhuo potAnI pAse dravya rAkhatA nathI, vAhanamAM besatA nathI, milakata, jamIna vagere paNa rAkhatA nathI, gocarInuM AmaMtraNa svIkAratA nathI, kAyadA virUddha ekaja jagAe vadhAre divasa rahetA nathI, yAtrAe karatA nathI, mUrti pUjA karatA nathI, raMgIna lugaDAM paheratA nathI, ane pitAno vakhata saMsAranI jhaMjhaTomAM gALatA nathI. sAra e che ke, sthA. sAdhuo zAstra virUddhanI badhI vAtathI alaga rahe che, ane pitAnI zakti mujaba mahAvIre batAvela AjJA mujabanuM Adarza jIvana vitAve che. upara kahelI vAtethI dareka samajadAra manuSyane khAtrI thaI gaI haze ke, derAvAsI sAdhuonuM jIvana zAstranA niyamo
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusAra nathI. ane jyAre sAdhuo khuda zAstrAnusAra na cAle, tyAre temanA anuyAyI zrAvake zAstrAnusAra cAlatA haze ema zI rIte mAnI zakAya? je sAdhuo parigraha rAkhe che, je sAdhue sUtranI AjJA mujaba nathI cAlatA ane saMsAranA sukhonI zodhamAM paDayA rahe che, te sAdhuo pAse evI AzA na rAkhI zakAya ke teo potAnA bhakatone satya dharmanI zikhAmaNa Ape. ane teTalA mATe teo potAnA bhaktanuM cAritrya vadhAre uttama banAvavA mATe agya che. teo jaina dharmanA sAcA siddhAMtane pracAra karatAM Dare che, kAraNa ke teo sArI rIte jANatA hoya che ke, pitAnA AcaraNa ane upadezamAM (hAthI-ghoDA jeTala) mahAn taphA vata che. ane tethI je sAco upadeza ApazuM to temanA bhakatonI zraddhA temanA tarapha ochI thaI jaze, ane temane bahiSkAra karaze. AnuM pariNAma e AvyuM ke, derAvAsI sAdhuo ane zrAvake bane jaina dharmanA sAcA siddhAMtothI dUra rahyAparogamukha thaI gayA. upasaMhAra, AvA saMjogomAM, mahAvIranA asalI ane sAcA anuyAyI hovAne dAva mUrtipUjaka saMpradAya nyAyapUrvaka karI zakato nathI. eTalA uparathI e mAnavuMja paDaze ke, A derAvAsIo mULa saMghathI alaga thaI gayA che, ane teoe potAne eka jude saMpradAya banAvI lIdhA che.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 meM upara je tulanA karI che, temAM derAvAsI sAdhuonA jIvana caritramAM je virUddhatA dekhAya che, te te phakta namunA tarIkeja che. je huM jaina sUtronI AjJA mujaba barAbara parIkSA karuM to mArA A matanuM vadhAre samarthana thAya, ke teo kaI paNa rIte mahAvIranA asalI ane sAcA anuyAyI kahI na zakAya. | digaMbara tathA derAvAsIo mahAvIranA asalI anuyAyoe nathI e vAta siddha karIne have huM asalI ane sAcA anuyAyI evA sthAnakavAsIonuM thoDuMka varNana karIza. A sthAnakavAsI ja mahAvIrano asalI ane sAce saMpradAya che.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 4 thuM. zvetAMbara sthAnakavAsI. ( mUrtipUjAnAM mAThAM phaLa ) gayA prakaraNamAM kahelI bAbata mATe bhUtakALamAM thaelI vAto para najara nAkhavI jarUrI che. huM AgaLa e siddha karI gayuM chuM ke, mahAvIra pachI ghaNe varase mUrtipUjAnI zarUAta ane tene pracAra thayo che. mUrtipUjAne pracAra thatAM ja tenAthI thanArI kharAbIone paNa sAthe ja pracAra thaye. sAcA dhArmika siddhAMto pALavAmAM azakta thaelA sAdhuoe pitAne svArtha sAdhavAne mATe mUrtipUjAne pracAra karyo. svArtha sAdhavAmAM teone dravyanI jarUra paDI, paraMtu ema te bIjAnI pAse dravya mAgavAnI ke prakaTa rUpamAM dravya pitAnI pAse rAkhavAnI teo himmata na karI zakyA eTale pachI teoe mUrtipUjAnI navI yukti zodhI kADhI. ane A mUrtionAM pUjana ane bIjA kharca mATe dAna devAne upa
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 deza pitAnA bhaktone Apa zarU karyo. teonI dhAraNA pramANeja mUrtipUjA temane lAbhadAyaka thaI paDI ane A sAdhuo dhIraja ane caturAIthI A khajAnAne durUpayega karavA lAgyA. jema jema vakhata vItate game tema tema teo iMdriyanA kSaNika sukhamAM gulatAna banI gayA, ane viSaya-lAlasAonA dAsa banI gayA. AvI rIte jyAre teone dhArmika bhAva cAlyA gaye tyAre teo daMbhI (paTI) paNa banyA. sAcA sAdhuone mArga taravAranI dhAra para cAlavA jevo kaThaNa hoya che. jyAre teo A kaThaNa mArga para na cAlI zakyA, tyAre potAne svArtha sAdhavA mATe temaja potAnA patita AcaraNe mATe koI kahI na zake, te mATe zAstronA artha paNa viparIta karavA lAgyA-pitAne anukuLa paDe tevA karavA lAgyA. ane Ama thatAM lAMbe vakhate teo dhArmika tanA sAcA abhiprAyane samajavAnI zakti ja khAI beThA, tyAre teoe laukika vAtAne AdhyAtmika vAtomAM, kSaNika padArthone sthAyI padArthomAM ane asatyane satyamAM khatavI dIdhuM. ahaMkAra thaI javAthI satyane lepa thaI gayo ane jyAre sAdhuo dhArmika siddhAMtane ulaTI najarathI jevA lAgyA, tyAre teo arthano anartha karIne potAnI matalaba sAdhavA lAgyA. AvA svArtha-sAdhanane laIne keTalIe burAIo utpanna thaI. AvI rIte jyAre A sAdhuo saMsAranA jhagaDAmAM khUba phasAI paDayA, tyAre teo potAnA bhakatonI sAmAjika ane dhArmika unnati karavA mATe agya thaI gayA, ane potAne svArtha sAdhavA mATe kalpita siddhAMtanuM pratipAdana karavA lAgyA. jaLa paDe hatAzAe
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 svAbhAvika rIte manuSyaprANI meAjazAkha ane ezaArAmane vadhu pasaM kare che. A prAkRtika vRttionA lAbha laine, A svAthI ane patita sAdhuoe mUrti pUjAnI aneka manamAnI rIti dAkhala karI, ane zAstronI AjJAonI jarA paNa paravA karavI cheADI dIdhI. teoe mAkSanA bhAva sastA karI nAkhyA. AvI rIte asalI vAtAnI jagAe manAvaTI vAtAnA pracAra karIne teoe dhanu rUpaja badalI nAkhyuM, ane sAcA dharmane eka khilakula navuMja ane vicitra rUpa ApI dIdhuM. upara kahela vAtanI satyatA khAmata vadhAre mahenata karavAnI jarUra nathI. derAvAsI bhAienA maMdirAmAM je dhArmika kriyAo thAya che, tethIja mArI kahela vAtanI satyatA sAbita thAya che. A nakAmI kriyAonA jainazAstromAM kayAMya paNa ullekha nathI, ane tenu kAraNa e che ke, meAkSa meLavavA mATe je svAtyAga ane mananI pavitratAnI jarUra hAya che, te A kriyAomAM kayAMya paNa dekhAtI nathI. mUrti pUjAnI vicitratA. mUrti pUjA jaina dharmanA siddhAMtAthI virUddha hAvA uparAMta, A derAvAsI bhAIe je rIte mUrtinu pUjana kare che, , * 'zatrujaya mAhAtmya ' nAme pustakamAM lakhyuM che ke-raivatagiri upara je je vA che te trIje bhave meAkSa jAya. eTaluMja nahi paNa tyAM sudhI lakhI mAryuM che ke, zatruMjaya upara rahenAra vAdha, siMha vagere hi Msaka prANIe paNa traNa bhave meAkSa jaze. AvI AvI aneka asabhavita vAtA A graMthamAM lakhelI che.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ te rIta bilakula azuddha ane asaMgata che. teo tIrthakare para rAga-dveSa Adi mAnasika vRttio ane denuM AropaNa kare che, paraMtu eTaluM samajatA nathI ke, tIrthakare saMsAranI dareka jhaMjhaTathI dUra hatA. tIrthakarene uttamottama purUSa mAnI teonuM anukaraNa karavAne badale, temane potAnA karmanA nyAyAdhIza samaje che. anya dharmanA devatAo ke jeo temanA bhakatanI pUjA ke khuzAmatathI prasanna thaI varadAna Ape che ane gusse thatAM zrApa Ape che, tevA devatAo ane tIrthakaramAM A derAvAsI bhAIo kAMI paNa bheda samajatA nathI. eka derAvAsI bhAI putra meLavavA mATe mUrtine praNAma kare che, te bIje dhana mATe, to trIjo potAnA zatruo para vijaya meLavavA mATe. ( mUrtine praNAma kare che. ) A rIte dareka pitAnA AlekanA svArtha mATe mUrtinI pUjA kare che. mArA jevAmAM keTalIe vAra AvyuM che ke, keTalAe derAvAsI bhAIo potAnI (sAMsArika) IcchAo pUrI thavA mATe tIrthakaronI mUrtionI mAnatA kare che, ane jyAM sudhI te IcchA pUrI na thAya tyAM sudhI tIrthakaranA nAma para amUka cIja khAvAnI baMdhI kare che. tevI ja rIte potAnA sArA ke kharAba kAmamAM saphaLatA maLe te mATe, aneka mUrtipUjaka bhAIo mUrtione chatra, cAmara, AMgI, kesara athavA bIjI cIjo caDAvavAnAM vacana Ape che. ( gana khAya che) je leke tIrthakarene AvI jAtanA padArtho ke bIjI kImatI vastuo bheTa karavAnA khoTA ane galata khyAlathI vacana Ape che, te loko ema samaje che ke, tIrthakara (ke je saMsAranI bIjI kaI tuccha
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 vAtA ke IcchA vagaranA che) sAcA nyAyanA pravAhane badalI teonA karela karmonA khyAla karyA vagara, pAtAnI (mUrtipUjaMkeAnI) IcchA anusAra nyAya Apaze. bhramamAM paDelA A bicArA mUrtipUjaka anuyAyIo para kharekhara dayA Ave che. mahAvIre kahela uMcA ane zreSTha siddhAMtA te na samajI zakayA ane tethIja mUrti samakSa te evI evI svAthI IcchAo karyA kare che, ane tethI teo uttama tattvAnI prAptithI dUra rahe che. huM upara je kAMI kahI gayA chuM tenI satyatA khAkhata saMdeha rAkhavAnI jarUra nathI. zuM keAI ema khatAvI zakaze kharA ke, hajArI mUrti pUjaka bhAiomAM keTalA evA che, ke jeo phakta meAkSa meLavavAnA ekaja hetuthI yAtrA karatA hAya, ke mUrtiAne dhana, dhAnya Adi caDAvatA hoya ke lAMbI ceADI pUjA karatA hAya ? jo dareka derAvAsI bhAI ke yAtrALu A praznanA uttara pramANikatAthI ane pAtAnI vivekabuddhi anusAra Ape, te mArA upara kahela kathananI satyatA ApoApa mAluma paDI Ave. mUrti pUjA saMbaMdhamAM eka vAta te bahuja vicitra che. jo ApaNe A tIrthaMkarAnI mUrti enu bArIkAIthI nirIkSaNa karIe teA ApaNane dekhAze ke, A mUrti e hameza dhyAnaavasthAvALIja hAya che. te uparathI mAluma paDe che ke, A mUrti AnuM citta tadRna aDAla che ane tenI dRSTi nAkanA agra bhAga para lAgelI hAya che. A vAta ema sUcita kare
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 81 che ke, A mUrti e pApa ke punyathI teA udAsa cheja; paNu tenI sAthe AkhAya sasAra tarapha udAsIna che. sArAMza e che ke, A mUrti emAM bahAranI temaja aMdaranI zAMti jhaLake che. mUrti pUjA karavA ceAgya che ke nahi te vAtane ghaDIbhara cheADI daine, mAre bahu dilagIrInI sAthe kahevuM paDe che ke, mUrti pUjaka bhAie pUjA karatI vakhate mUrtione bahuja anyAya kare che. uMDA dhyAnamAM lIna thaelI mUrtione, A derAvAsI bhAie dhaMTAonA ghanaghanAhaTathI, nagArAnA beDhaba avAjothI ane matrAnA uTapaTAMga uccArAthI jagADe che, temaja A mUrti Ane seAnA-rUpAnA ghareNAMonA bhArathI zaNugAre che, ane mUrti A dekhI zakaze evI AzAthI A mUrti Ane kAca ke sphATikanI AMkhA lagAve che. AvI rIte A mUrtinA bhakto mUrtio para aneka upAdhio nAkhIne, tenA ucca sthAna parathI nIce pachADe che--adha:patana kare che, saMsArI pAmara manuSyeAmAM tenI gaNatrI kare che ane peAtAnI manamAnI kalapanA mujaba tene peAtAne AdhIna rAkhe che. jo ke A derAvAsI bhAIe tIrthaMkarAne meAkSa gayelA ane arUpI mAne che, chatAM paNa A bhAie temane eka nAnI mUrtinA rUpamAM vastu rUpa banAvI le che. tIrthaMkarA mAkSa gayA bAda nirAkAra ( AkAra vagaranA) hAya che ema A leAkeA mAnatA heAvA chatAM paNa tenu patthara ke dhAtunI mUrtimAM rUpAntara karI nAkhe che, ane temane tyAgI mAnatA hAvA chatAM paNa temanI upara dhI jAtanA bhAga (padArthA)
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 caDAve che. A derAvAsI bhAie jANe che ke, tIrthaMkarA nagna rahetA hatA, chatAM paNa temane judI judI jAtanAM vastro paherAve che. tIrthaMkarA ahiMsA dharmanA jabarajasta pracAraka hatA eTaluM jANatA heAvA chatAM paNu, A derAvAsI bhAIo phula vagere aneka vastu caDAvIne tIrthaMkara nimitte asaMkhya ( ane anaMta) thavAnI hiMsA kare che. tIrthaMkarAne have pharI vakhata janma levAnA nathI, chatAM paNa patthara ke dhAtunI jaDa mUrtimAM temanI prANa-pratiSThA kare che. tIrthaMkara mRtyuthI chUTI gayA che, evuM jANatA heAvA chatAM paNu, nAza pAmI javAvALA patthara ke dhAtunu rUpa tIrthaMkarAne A bhAie Ape che. eTaluM ja nahi, paNa tIrthaMkarAne sarva zaktimAna mAnatA hAvA chatAM, tIrthaMkarAne ane tenAM ghareNAMne cAranI bIkathI tALAmAM pUrI rAkhe che. sArAMza eTale ja che ke bhramamAM paDelA ane mithyAtvamAM selA. A mUrtipUjaka bhAIonA kAmeAmAM agaNita vidhi dekhAya che. mUrti pUjakonA pakSanI parIkSA ane khaDana mUrtipUjaka bhAIonuM kahevuM ema che ke, tIrthaMkaranI pattharanI mUrtie temane tIthAnA guNe! yAda devarAve che, ane temanA hRdayamAM te sadguNeAnu anukaraNa karavAnI prakhaLa IcchA utpanna kare che. paraMtu A vAta sApha khATI che, kAraNa ke teonA AcAra vyavahAra para A vAtanI bahuja AchI asara thatI dekhAya che. mUrti enA kimatI ane camakadAra ghareNAM, madirAmAM thatI AMkhane AMjI nAkhe tevI rozanI, khIjA aneka cittAkarSaka padArtho, madhura ane su Mdara
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 gAyane, (je mUti pAse hAramonIyamanI sAthe gavAya che) raMgaberaMgI vastro paherelAM nAnA nAnA bALakanA nAca ane bhajana, tathA temanA pagamAM bAMdhelA ghugharAonA ghamakAra, pratimAonI sAme bALavAmAM AvatA dhUpanI gaMdha, A badhI bAbata (dhAMdhala) bhramajALamAM phasAyelA bhaktone mokSamArga para na laI jatAM bIje ja raste laI jAya che, temaja teonA mAnavA mujaba tIrthakaronA saguNonuM anukaraNa karavAnI IcchA paNa utpanna karatI nathI, paraMtu temane saMsAranA kSaNika sukhonI bhulabhulAmaNumAM barAbara phasAvI de che. je sAcuM pUcho to A mUrtio ane tenI pAchaLanA kriyAkAMDanI utpatti svArthane laIne ja thaI che, ane A svArthane dhyAnamAM rAkhIne ja A leke potAnA aMdhazraddhALu bhaktone mUrtipUjA tarapha jhukAve che. jyAre koI bhakta maMdiramAM jAya che, tyAre tyAMna (ThAThamAThavALo) dekhAva joIne ja te cakita thaI jAya che, ane battInA jhagajhagATathI tenI daSTi rozanI para lIna thaI jAya che, te vakhate tenA mananA vicAre cakkaramAM paDI jAya che ane jANe ke te svapnamAM hoya tema tene dekhAya che. bIjA pUjA karanArAonI pahelAM pote pUjA karI tye evI dhUnamAM, temaja pUjananA dravyo caDAvavAnA AvegamAM, A bhaktanI te vakhate je dazA hoya che, te dazAmAM e kadApi paNa banavA joga nathI ke, te bhakta te vakhate potAnI buddhithI jarA paNa vicAra karato hoya, ke huM je kAma karI rahyo chuM te buddhimAnanuM che ke aNasamajunuM! tene A vAtanuM paNa bhAna
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI rahetuM ke, A mUrtipUjAthI te phakta mArI vAsanAonI ja tRpti thAya che, ane satyathI te huM dUra jato jAuM chuM! pUjya tIrthakarenA ucca siddhAMta na jANato hovAthI, te AvA vyartha ADaMbaremAM potAnA dhanane nAza kare che, ane potAnA jIvanano bahu mUlya vakhata AvA bina jarUrI pUjananI vidhiomAM nakAme gumAve che. sAdhuonA dabANa ane DarathI zrAvake jarA paNa cuM ke cAM na karI zakyA ane svAthI" sAdhuoe batAvelI navI navI pUjana vidhione zAMtipUrvaka teoe svIkArI lIdhI. A zocanIya sthiti atyAre paNa mejuda che ane jenenA mULa pU. saMpradAyamAM seMkaDo varSothI te cAlI Ave che. A nakAmI pUjana vidhio ane kriyA ADaMbara, Atma kalyANanA sAdhana thavAM to dUra rahyAM, paNa eka nakAmo bojo che. jyAre pUjana vidhio divase divase vadhatI gaI, ane tenAthI nukazAna thavA lAgyuM, tyAre kudaratI rIte ja lekenA hRdayamAM AtmAne saMtoSa ApavA mATe koI sArA sAdhananI tapAsa karavAnI IcchA pedA thaI ane A julmI sAdhuonA sakaMjAmAMthI chuTavA mATe teo taiyAra thaI beThA. * ane kare paNa kevI rIte? A sAdhuoe zrAvakane sUtro vAMcavA mATe pahelethI ja nAlAyaka TharAvI dIdhA. pachI kevI rIte cuM cAM karI zake. je mULa sUtre vAMce to to A badhI vAtanI pilanI khabara paDe. paNa tema to mU.pU. jaina baMdhuo karI zake nahi. eTale pachI jema A sAdhuo kahe temaja karavAnuM rahyuM.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakAzAha dvArA mUrtipUjAne niSedha. AvI hAlatamAM parivartana thavuM taddana svAbhAvika hatuM. nIce lakhela ghaTanA mujaba amadAvAdanA laMkAzAha nAmanA eka moTA vepArInA saMbaMdhamAM e eka banAva banyo, jethI temanA dilamAM mUrtipUjAnI nirarthakatA batAvavAnI prazaMsanIya IcchA utpanna thaI AvI, ane teo muMjhAyalA manukhyAnI rakSA karavA tatpara thayA. A ghaTanA nIce mujaba che - jyAre laMkAzAha ekavAra maMdiramAM gayA, tyAre teoe eka sAdhune pustaka bhaMDAranI vyavasthA karatAM joyA, ane pustakonI jINuM-zIrNa (phATela tuTela) avasthA para ni:zvAsa nAkhatA joyA. A sAdhue jIrNa thaelAM pustakonI rakSA karavAnA kAmamAM loMkAzAhanI madada mAgI. laMkAzAhanA akSara ghaNAja suMdara hatA temaja teo dharmAtmA paNa hatA, eTale teoe pustakanI nakale karI devAnuM kabUla karyuM ane tarata ja kAma zarU karI dIdhuM. jyAre teoe lakhatAM lakhatAM e joyuM ke, sUtramAM lakhelA siddhAMte ghaNI ja uMcI koTinA che, temaja sUtramAM mUrtipUjA karavAnuM kayAMya paNa vidhAna (AjJA) nathI, tathA jaina sAdhuone parigraha rAkhavAnuM ke laukika sukha bhogavavAnuM kyAMya lakhyuM ja nathI, tyAre temane Azcarya thayuM. temane khabara paDI ke, Aja kAlanA sAdhuo je vAtonI sthApanA kare che, te vAta to zAstromAM bilakula cheja nahi. A banAvathI temanA dilamAM acAnaka eka kAMti pedA thaI gaI ane temanA vicAro taddana badalAI gayA. temaNe
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ dareka sUtranI be be nakalo utArI, temAMnI eka nakala sAdhune ApI ane bIjI nakala potAnI pAse rAkhI. tyAra bAda teoe sUtrane uDe abhyAsa karyo, ane mahAvIranA siddhAMtene hRdayamAM barAbara utAryA. jo ke temane janma mUrtipUjaka saMpradAyamAM thaye hatA, to paNa teoe mUrtipUjAne tarata ja choDI dIdhI ane medAnamAM AvI jenasamAjane paDakAra karI kahyuM ke, je sAdhuo mUrtipUjAnI AjJA kare che, teo Thaga (dhUrta) che, kemake zAstromAM mUrtipUjA karavAnuM vidhAna kayAMya paNa che ja nahi. laMkAzAhamAM mahAna Atmika baLa hatuM tethI potAnA vicAre pragaTa karavAmAM teo na gabharAtAM himmatapUrvaka bahAra paDyA. teoe te vakhatanA sAdhuonI svArtha parAyaNatAnI pila ughADI pADI ane zAstromAM lakhelA asalI jaina siddhAMtone pracAra kare zarU karyo. turata ja thaDA samaju bhAIo temanA satya jhaMDA nIce AvI maLyA ane temanI madadathI temaNe pavitra ane asalI siddhAMtane pracAra karavo zarU karyo. AthI ghaNue unmArga para caDelA bhAIone teo sanmArga para lAvyA. jyAre A svAtha sAdhuoe joyuM ke potAnI sthiti DAmADoLa temaja zecanIya thaI gaI che, temaja potAnI mAna-pUjA naSTa thaI javAnI taiyArI che, tyAre teoe pheMkAzAhane herAna karavAnuM zarU karyuM. teoe loMkAzAha para AphatanA varasAda varasAvyA ane temanA anuyAyIonA cAritrane kalaMkti karavA mAMDyuM. paraMtu A bAju laMkAzAha paNa himmata hAre ema nahotA. aneka muzkelIo vacce temaja eka moTI saMkhyAnA virodhI samAjanI vacce rahIne laMkAzAha ane
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ temanA bhaktoe khUba jorArapUrvaka pitAnuM pavitra kAma cAlu rAkhyuM. svAthI sAdhuonI mAna-pUjA dhIme dhIme ghaTavA lAgI, ane lekenA TelenTeLAM lekazAhanA zaraNa nIce AvavA lAgyAM. laMkAzAhe satyajJAna rUpI dIvAne prakAza karyo ane A prakAza hiMdanA cAre khUNAmAM turata ja phelAI gaye. jyAM jyAM A prakAza phelAye tyAM tyAM zAMtinuM rAjya patharAI gayuM. satyanI jaLahaLatI jyotimAM asatya ane dhUrtatAne nAza thavA lAge ane phakta 400 varSanI aMdara ja bhUlA paDelA pAMca lAkha manuSyo sAcA rastA para AvI gayA, eTale ke jaina dharmanA pavitra ane asalI siddhAMtonA anuyAyI banI gayA. sthAnakvAsI nAma kema dhAraNa karyuM? jainadharmanA A sAcA anuyAyIonuM upanAma mUrti pUjakee vairabhAvane laIne "DhuMDhIA" rAkhI dIdhuM. pitAne mUrtipUjakathI alaga oLakhAvavA mATe laMkAzAhanA bhakto, balka ema kahevuM joIe ke, mahAvIranA asalI upadezanA sAcA bhakto potAne "sthAnakavAsI" kahevA lAgyA. zreSane laIne ja, derAvAsIo kahe che ke, sthAnakavAsIo amArA mULa saMghanI zAkhA che ane sthAnakavAsIonI utpatti phakta 400 varSathI ja thaI che, paraMtu teonI A vAta sApha khoTI che. laoNkAzAha jaina dharmanA asalI siddhAMtanA pracAraka hatA. uparanA pRSThomAM A vAta sArI rIte siddha karI devAmAM AvI che ke, sthAnakavAsI saMpradAya e ja sAce jaina dharma che.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ parigraha ekaTho karanAra svAthI sAdhuone lIdhe ja samAja bhaLatI dizAe ane kumArga para cAlyA gaye hate. kevala eka Akasmika ghaTanAne laIne ja laMkAzAhane asalI sUtro jovA maLyAM, ane tethI ja temane satyano patto malyA, ane tarataja te vakhatamAM cAlatA asatya vicAre ane siddhAMtane virodha karavA samartha thayA. laMkAzAhe jenA dharmanA asalI siddhAMto bahAra pADayA ane lekamAM tene pracAra karyo. tenuM phala e AvyuM ke, jaina dharmanA zreSTha ane udAra siddhAMto joI leke cakita thaI gayA. cakita thaI javAnuM kAraNa e paNa hatuM ke, A udAra siddhAMte A dhUrta sAdhuoe keTalIe sadIo thayAM dabAvI chupAvI rAkhyA hatA. jenA nirmaLa hadayamAM svArthane eka aMza paNa nahato, temaja jenA savicAra, upadeza ane AcAra phakta satyanA premathI ja prerAyela hatAM, evA dharmaprANu loMkAzAhanA saraLa, spaSTa ane suMdara upadeza tarapha, sAdhuonA atyAcArathI gabharAelA ane satyanI zodhamAM lAgelA janasamudAyanuM * lekazAhanA vakhatamAM sthiti kevI hatI tenuM Abehuba varNana bhAI nenamalajIe nIcenI kavitAmAM karyuM che - yatike upadezone jaba bhakateke bharamAyAthA, aMdha zraddhAne e avani para, rAjyavaja phaharAyA thA (2) aMdhakAra chAyA thA jagameM, jyoti nahi jaba milatI thI, pApake bojheke kAraNa, mAtRbhUmi saba hilatIthI (2) dharma tatva bhUla gaye the, aMdha bhakita jaba chAI thI, mUTha era kubhAvanA jagameM, jaba sarvatra samAI thI. (2)
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakSa jaldIthI kheMcAyuM, ane satyane prakAza temanA hRdaya para patharAI gaye. sAcuM pUcho te laMkAzAhe, nathI te kaI pitAne no siddhAMta sthA, ke nathI te kaI navIna darzana paddhati sthApavAne dAvo karyo. teoe lokone asalI jenazAstromAM zuM lakhyuM che te batAvavAmAM, ane te vakhatamAM cAlatAM laukika ane svArthathI bharapUra siddhAMtothI uparanI cha lAInamAM lekazAhanA janma pahelAM kevI sthiti hatI, tene khyAla Apyo che. taba se vikarALa kALameM, kAzAha kA janma huvA, gahana timirase pUrNa dezameM, adbhUta eka prakAza huvA. (2) AvA vikarALa kALamAM kAzAhane janma thaye. pachI zuM thayuM te AgaLa vAMce. dharma prANa laMkAzAhane, dayA dharma ke phelAyA. (2) aMdha zraddhALu bhakata joMke, satya dharma taba sikhalAyA. (2) bhAratake kone kone meM, usane DaMkA bajavAyA, gahana nIMdameM paDe hue ke, phirase usane jagavAyA. (2) saraLa Apake upadezone, bijalI jesA kAma kIyA, cuMbaka bana usa dharmavIrane, bhakata hadayake khIMca lIyA. (2) A mujaba pheMkAzAhe khUba mahenata laI, yationA paMjAmAMthI lAkha lokone choDAvI, hiMdanA cAre khUNumAM satya evA sthA. dharmane phelAvyA. vaLI temaNe bIjuM zuM karyuM ? Agama uddhAraka kAzAhe, mATIna lyuthara kA kAma kIyA, hiMsaka pUjA baMdha karA ke, ahiMsaka jhaMDA pharakAyA. je kAma yuropamAM mArTIna lyuthare karyuM, te kAma hiMdamAM kAzAhe karyuM.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ bacavAne mArga batAvavAmAMja pitAnuM kartavya pUruM karyuM. gurU laMkAzAhe batAvela saraLa ane Atmonnati karavAvALA sAcA siddhAMtoe jana samudAya para bahu bhAre asara karI. teoe potAnA aMtaHkaraNamAM A siddhAMto upara zAMtipUrvaka vicAra karyo, ane temane daDha vizvAsa thaI gaye ke, A siddhAMto sAcA, pavitra ane dareka rIte pUrNa che, ane te vakhatanA nAmadhArI mahAtmAonA siddhAMto manamAnyA ane goTALAthI bharapura che. A prakArano vizvAsa thaI javAthI pApathI DaravAvALA ane buddhimAna lokee tarataja A asalI ane prAcIna dharma aMgIkAra karI lIdhuM. paraMtu je loko pakSapAtI ane kaTTara hatA teoe pUjAnA pAkhaMDane ane tevI ja bIjI kriyAo (ke jenI AjJA jaina dharmanA tIrthakaroe dIdhI ja nathI) ne choDI nahi. uparanI vAtethI barAbara siddha thAya che ke, sthAnaka vAsI saMpradAya e mUrtipUjaka saMpradAyanI zAkhA nahetI-nathI; paraMtu ema jarUra kahI zakAya ke, mUrtipUjaka saMpradAya mULa ( sthAnakavAsI)thI alaga thaI gaela che, ane temaNe mahAvIranA siddhAMtothI virUddha ane naveja saMpradAya ule karyo che. eka matane bIjA dharmanI zAkhA tyAre ja kahI zakAya ke jyAre te mata, te dharmanA asalI pracArakonA siddhAMtanuM khaMDana karato hoya. meM uparanA pRSThamAM e vAta nivivAda siddha karI batAvI che ke, zvetAMbarane mUrtipUjaka saMpradAyaja eka eve saMpradAya che ke, je chaDecoka siddhAMtamAM ane vyavahAramAM mahAvIra ane bIjA tIrthakarenA siddhAM
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ tothI virUddha cAle che. eTalA mATe e kahevuM yuktiyukta che , A derAvAsI saMpradAya e prAcIna dharmanI (sthAnakavAsInI) eka zAkhA che, ane asalI tathI vimukha thaI gaela che. phakta sthAnakavAsI saMpradAyaja tIrthakarenA asalI upadezane mAna Ape che ane tethI keI paNa ema kahI na zake ke, sthA. saMpradAya bIjA keI paNa dharmanI zAkhA che. . AvA saMjogomAM kaI paNa niSpakSapAta pAThaka mArI A vAtanI sAthe jarUra maLatA thaze ke, jemAM je kaMI paNa saMpradAya mahAvIranA asalI ane sAcA anuyAyI hovAne dAvo karI zakato hoya to te eka phakta sthAnakavAsI saMpradAyaja che. sthAnakavAsI jaina dharmanA asalI ane sAcA anuyAyI che, ane zvetAMbara mUrtipUjaka saMpradAya mULa saMghanI eka zAkhA mAtra che, te vAtane vadhAre majabuta karavA mATe e vAta jarUranI che ke, ApaNe te lakSaNe (siddhAMto) nI tapAsa karIe ke je lakSaNe mahAvIranA sAcA anuyAyI banAvI zake, ane pachI A siddhAMtonI kasoTI para kasI parIkSA karIe ke, A banne saMpradAyamAMthI e karyo saMpradAya che ke je kharI rIte asalI jena kahI zakAya. mUrtipUjake ane sthAnakavAsIonI tulanA. derAvAsIo 45 sUtrane mAne che, tyAre sthAnakavAsIo phakta 32 ne ja mAne che. sthAnakavAsIonI A mAnyatA * jyAM jyAM derAvAsI zabda mUkyo che tyAM tyAM zvetAMbara mUrtipUjaka jaina samajavuM.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATe teonI pAse pUratAM majabuta kAraNe paNa che, paraMtu viSayAMtaranI bIke A viSaya para huM ahiM vivecana karato nathI.* derAvAsIo mUrtinI pUjA kare che, ane karmabaMdhanathI chUTavA mATe yAtrAo kare che, tyAre sthAnakavAsIo tema karatA nathI, kAraNa ke temane khAtrI che ke, A yAtrAe jaina dharmanA siddhAMtathI virUddha che, eTaluM ja nahi paNa A yAtrAothI pitAne uddeza pUre thaI zakato nathI. temaja sthAnakavAsIonI evI paNa daDha mAnyatA che ke, AtmasaMyama, saccaritratA ane Atma-tyAgathI ja Icchita uddeza (mokSa--prApti) sAdhI zakAya che. A sivAya bIjI vAta e che ke, derAvAsInA sAdhuo traNa bhAgamAM vaheMcAelA che, ane jyAre teo parigrahamAM phasAyelA hoya che tyAre temane AcAra jaina dharmanA siddhAMtothI avazya virUddha thaI jAya che. tyAre sthAnakavAsImAM evA keI paNa vibhAga cheja nahi, ane sthA. sAdhue hamezAM dharmazAstro vAMcavAmAM ja lAgyA rahe che, agara to AtmAnI unnati karavA gya kriyAomAM mazagula rahe che. AvI rIte hamezAM dharmadhyAnamAM lAgyA rahetA hovAthI, teone bIjI ADI avaLI bAbato mATe nathI to vakhata maLato ke nathI to teonI IcchA thatI ke sAMsArika vAtamAM mAthuM mAre. * A viSayamAM jene vadhAre jANavuM hoya teNe "lokazAha mata samarthana" nAmanuM pustaka vAMcavuM.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ AthI ulaTuM derAvAsI sAdhuomAM ghaNAe evA che, ke jeo potAnI pAse eka yA bIjI rIte paiso Take rAkhe che, temaja bIjI paNa evI evI cIjo rAkhe che ke je cIjo rAkhavAnI AjJA zAstromAM nathI. sthAnakavAsI sAdhuo pitAnI pAse phakta teja cIjo rAkhe che, ke je cIjo rAkhavAnI jaina zAstromAM AjJA apAyelI che. A prakAre A banne saMpradAyanA sAdhuomAM eTalI badhI bhinnatA che ke, je te badhAnuM varNana karavAmAM Ave te seMkaDo pAnA bharAI jAya. te hisAbe ahiM vadhAre - varNana na karatAM, temaja mArA sujJa pAThakane vadhAre samaya na letAM, TuMkamAM eTaluM ja kahevuM basa che ke, jo ke A bane saMpradAya ekaja zAstrane mAne che ane ekaja tIrthakarenA bhakto hovAne dAvo kare che, to paNa A bane saMpradAyanA AcAra-vicAramAM eTale badho taphAvata dekhAya che ke, jo koI paradezI temanuM avalokana kare to te jarUra emaja kaheze ke, A banne saMpradAya taddana alaga alaga dharmanA anuyAyIo che, ane temanA siddhAMtamAM kaI paNa prakAranI samAnatA cheja nahi. derAvAsI sAdhuo karatAM sthAnakavAsI sAdhuo, AtmatyAga ane Atma-saMyamanA kaDaka niyame vadhAre sArI rIte pALe che. sthAnakavAsI sAdhuo saMsAra sAthe evo koI prakArano saMbaMdha rAkhatA ja nathI ke jethI teo svArthI banI jAya. sthA. sAdhuomAM evo koI deSa nathI ke jethI karIne
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 teo satya vastune upadeza detAM AMcake khAya. saMsAra tyAgavAmAM ane laukika sukhAne lAta mArI dIkSA levAnA sthA. sAdhuonA eka mAtra eja uddeza che ke, te, tIrthakarAe je mahAn sadguNAnuM pAlana karyuM hatuM, te sadguNAnuM pAlana karI amara thaI jAya. ( phrI janma levA na paDe ) sArAMza e che ke, sthA. sAdhu mahAvIranA sAcA bhakta thavAnI yAgyatA rAkhe che, ane tethIja, jainadharmanA pavitra ane asalI siddhAMtAnA sAcA upadeza devAnI kAinAmAM paNa ceAgyatA hAya, teA te sthA sAdhuemAMja che. A satya siddhAMtAnA maheALA phelAvA karavAnAja sthA. sAdhuone khAsa uddeza hAvAthI, teeja mahAvIranA sAcA bhakto kahevarAvavAne lAyaka che. te leAkeAne huM mahAvIranA sAcA bhakto nathI kahI zakatA, ke jeo peAtAne dharmAtmA kahevarAve che, ane phakta peAtAnIja ciMtAmAM lAgyA rahe che, temaja saMsArane cheDacA chatAM paNa saMsAranA kAmamAM sAyalA rahe che, ane peAtAnI matalama sAdhavAmAM temaja leAkeAne chetaravAmAMja racyA pacyA rahe che. sAcA ziSya banavAmAM kaI vAteAnI jarUra che? sAcA ziSya banavA mATe e jarUrI nathI ke, tIrthaMkarAnI bAhya upacArAthI (dravyathI) ApaNe pUjA karIe, ke jema gherAvAsI bhAie karyA kare che. jarUriyAta tA phakta A vAtanIja che ke, ApaNe tIrthaMkarAe pharamAvela AjJA mujaba hamezAM AcaraNu
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ karIe, svArtha tarapha laI janArI IcchAo, temaja pApI vicArono tyAga karIe, ane parigrahathI mukta thaI jaIe. A pramANe karavAthI ja ApaNe mahAvIranA sAcA ziSyo kahevarAvI zakIe. jaina dharmanI mAnyatA che ke, sadAcAra eja parama dharma che ane A sadAcAra meLavavA mATe prema, pavitratA, dayA, AtmatyAga vagere lakattara (daivI)guNone virodha karavAvALI mAnasika ane zArIrika vAtane tyAga karI devuM joIe. jyAM sudhI manuSya viSaya vAsanAomAM lubdha rahe che, ane saMsArathI dUra thatuM nathI, tyAM sudhI ApaNe tene sAco ziSya kahI zakIe nahi. tIrthakarenA upadezane eja uddeza che ke, manuSya saguNa ane pavitratA zIkhe, ane mana, vacana, kAyAthI prema ane dayAmaya thaI jAya, jethI teno AtmA saMsArathI mukta thaI jAya. tIrthakara hamezAM dayA, pavitratA ane sadAcAravALA hatA, eTaluM manamAM samajIne besI rahevAthI kAMI kAma thaI zake nahi, paraMtu temanA jevA saddaguNa thavAnI mahenata karavI joIe. temaja eTaluM jANuM levuM paNa basa nathI ke, tIrthakara kSamAnA sAgara ane saMpUrNatAnI mUrti hatA, paNa tenI sAthe e jANavuM jarUrI che ke, huM paNa tIrthakare batAvelI dareka vAtane mArAthI banI zake teTalI pALavAnI mahenata karuM. sAthe sAthe e paNa jarUranuM che ke, huM paNa tIrthakara jeja dayALu ane sarvaguNasaMpanna bane ane teoe pitAnA jIvanamAM je je daivI guNenuM anukaraNa karyuM hatuM te guNe huM meLavuM.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ phakta sthAnakvAsI sAdhuja mahAvIranAsAcA ziSya che. A rIte sthAnakavAsI sAdhuonuM jIvana pUrve meAkSa gaela mahAtmAonA upadeza ane AdezAnA eka nAnA paNa jIvatA jAgatA namunA che. sthAnakavAsI sAdhue, tIrthaMkare batAvela uMcAmAM uMcA jaina siddhAMtA pramANe cAlavAnI anI zakatI badhI mahenata kare che, ane peAtAnuM AcaraNa paNa te mujabaja banAve che. jaina dharma zarIranI suMdaratAne ke sukhane kAMI paNa mahatva ApavAmAM mAnatA nathI, paNa AtmAne suMdara ane unnata anAvavAnuM jaina dhama zIkhave che; eTalA mATe sthA. sAdhue peAtAnA zarIranI suMdaratA ke sukhanI kAMIpaNa darakAra nathI karatA; paraMtu teo peAtAnuM AcaraNa pavitra ane niSkalaMka rAkhavAnI pUrI mahenata kare che, ane laukika padArtho ane mAhathI dUra rahe che. have kadAca mahAvIranA siddhAMtA mujaba cAlavAmAM, ane tIrthaMkarAnI pavitratA temaja sadguNeAnuM anukaraNa karavAmAM teo AgaLa vadhI jAya (duniyAnI najare bahu AgaLa vadhI gayA dekhAya) tA, temanuM A kAma ceAgya ja che, kAraNake sadAcAranI kArya divasa atizayAkti hAI zakatI nathI. je leAkeA sthAnakavAsI sAdhuonI A atizayeAktine doSa TharAve che, te leAkeA eka sAcA dharmanA udAra AdezAthI saMpUrNa ajJAna che, emaja kahevuM joie. potAnA cAritrane tadna niSkalaMka banAvavuM, peAtAnA hRdayane bilakula pavitra rAkhavu, badhA jIvA upara dayA ane kSamA
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAkhavI, A pratyeka moTA dharmanA mukhya siddhAMta che. je leke A AjJA mujaba barAbara cAle che, temane deSita TharAvavA ke temanI mazkarI karavI, e nyAyanI sarvathA virUddha che. ane je loke te pramANe mazkarI vagere kare che, te phakta pitAnA IrSALu ane zunya-hRdayane paricaya Ape che. A eka bahuja khedanI vAta che ke, derAvAsI bhAIo, sthA. sAdhuonI pavitratA joIne IrSA kare che. jo ke tenuM kAraNa e che ke, sthA. sAdhuonA AcAra-vicAranI barobarI derAvAsI sAdhuo karI zakatA nathI. ane eTalA mATeja A banane saMpradAyamAM kaI divasa paNa maitrI bhAva rahyo nathI. derAvAsIoe hamezAM sthAnakavAsIo sAthe duzmanAvaTa rAkhI che, ane sthAnakavAsIo zAMta hovA chatAM paNa temane herAna karyA che. derAvAsIoe sthAnakavAsIone mAthe aneka khoTAM kalaMka caDAvyAM che, tathA aneka jAtanA judA judA nAmathI saMbodhI temane ciDAvyA che. teoe sthAnakavAsIonI bAbatamAM potAnI manamAnI vAta karI che, ane temane "DhuMDhIyA" kahI badanAma kyuM che. teoe sthAnakavAsIone badanAma karavAmAM pAchuM vALIne joyuM nathI. * derAvAsI sAdhuonA jIvana caritrane namune vAMcavo heya te vAMce "AnaMdasAgara mukha capeTikA' bhAga 1-2-3, ke je temanAja sagAbhAI kharataragacchavALA kamaLasUrijIe bahAra, pADela che.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharmane sArabhUta siddhAMta je ahiMsA che, tenuM pAlana sthA. sAdhuo bahuja sAvadhAnIthI kare che, te vAtanI paNa A derAvAsI bhAIo mazkarI kare che. paraMtu teone eTaluM bhAna nathI ke, ahiMsA eja jenadharmanuM mukhya ane mULatatva che, ane jena zAstranuM dareka pRSTha te ahiMsAne ja upadeza kare che. ahiMsAne mahAna ane kalyANakArI siddhAMta, AryonA dareka dharmone pahelo ane mULa siddhAMta che. je loke A ahiMsAnA siddhAMta para cAle che, tenI mazkarI karavI ane temane badanAma karavA, e jenadharmanA siddhAMta para kuhADe mAravA jevuM kAma che. sthAnika vAsIono A ekaja (khoTo) deSa batAvIne derAvAsIo aTakyA nathI, paraMtu potAnI ane pitAnA siddhAMta ke je jainadharmathI virUddha che tenI rakSA mATe, temaNe sthA. sAdhuonA pavitra jIvana ane niSkalaMka cAritranI evI evI kharAba ane khoTI AlocanA karI che ke, tethI phakta sthAnakavAsIonAja viSayamAM nahi paNa AkhA jaina samAjane viSe lokomAM bhayaMkara bhrama phelAya che. keTalAMka kAraNene laIne huM A viSayamAM vadhAre lakhavA IcchatuM nathI. eTalA mATe vadhu na lakhatAM, pAchaLa jyAM meM sthAnakavAsI ane derAvAsIonI tulanA karI che, te tarapha vAcakenuM dhyAna kheMcuM chuM. je pAThakee A banne saMpradAyanA sAdhuone joyA hoya, temanA dararojanA vyavahArane dhyAnapUrvaka joyela hAya, ane tenI pUratI tapAsa karI hoya, te pAThaka baMdhuo te mArA kahevAnI satyatAne tarata ja samajI jaze.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM mAnuM chuM ke, A nAnA pustakamAM derAvAsIoe IrSA ane dhRNAthI je je muzkelIo ane saMkaTa sthAnakavAsIo para varasAvyAM che, ane sthAnakavAsIoe zAMtipUrvaka sahana karyA che, tene hevAla TuMkamAM kahI dIdhuM che. sAthe sAthe e paNa batAvI cUkyo chuM ke, sthA. saMpradAyanI utpatti kyAre ane kevI rIte thaI. have mArA sujJa pAThakene mATe be zabda lakhIne A viSaya samApta karIza. sthA. dharmanI satyatA ane prAcInatA bAbatanuM meM je upara vivecana karyuM che, te kaI paNa jAtanA pakSapAta vagaraja, ane dareka bAbatane vicAra karIne ja karyuM che. A bAbatamAM meM je je pramANe ApyAM che, temAMthI kadAca kaI pramANe vAdavivAdavALAM hoya, paraMtu tethI karIne meM je je dalIla, jaina, bauddha ane hindu zAstronAM pramANathI ApI che, te dalIlane jarA paNa bAdhA AvI zakatI nathI. A viSayanA vivecanamAM je je vAtothI meM prakAza pADe che, te badhI vAtano ane ghaTanAone meM pUrepUro vicAra karyo che, ane pachI meM mAro mata kAyama karyo che. saMbhava che ke, meM ApelI dalIlamAM kaI evI paNa hoya, ke je badhAne samAdhAnakAraka na lAge, paraMtu mane eTale to daDha vizvAsa che ke, A dalIla evI to jarUrI che ke, jenA upara mArA sujJa pAThakone vicAra te karaja paDaze. have je thoDA samayane mATe A vivAdagrasta viSaya huM alaga rAkhI dauM, te paNa mArA A mukhya viSayanI satyatA siddha karavAmAM kaI jAtanI harata AvatI nathI ke, sthAnakavAsI ja mahA
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 vIranA asalI ane sAcA anuyAyI che, ane derAvAsI ke digaMbara e ane saMpradAye nakalIja che. ATalA mATe mArA sujJa pAThakene mArI namra vinati che ke, teo A pustakane AdithI aMta sudhI niSpakSapAta paNe vAge. mArA vicAranA TekAmAM meM je je pramANe ApyAM che, tenI barAbara tapAsa karIne te pramANene nyAyanA trAjavAmAM tenI jue, ane pachI ja pitAnI mAnyatA dRDha kare. je saMpUrNa .
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 sthA. jaina dharmanI satyatA batAvatuM bAbu sUryabhAnu, jaina bhAskara, baDI sAdaDIvALAnuM nIcenuM kavita dareka bhAIne ghaNuM ja upayogI thaI paDaze, ema dhArI ahiM ApuM chuM:- -prakAzaka. hama zramaNa upAsaka sAdhu mAragI, sacce sthAnakavAsI haya, saMpUrNa dayA ke pAlaka haya, una gurU ke aMtevAsI haya pATekA je ADaMbara ke dharma kahe, unake hama prabaLa virodhI haya, jinavara AjJA pratipAlaka haya, hama sacce sthAnakavAsI haya. je kabhI na hiMsA karate haya, hamako bhI dayA sikhAte haya, hama jahAM mileMge vahAM, "dayA pALo" caha zabda sunAte haya; una gurU ke aMtevAsI haya, hama sacce sthAnakavAsI haya. je kabhI asatya na karate haya, hamake bhI satya sikhAte haya, hama jahAM milege vahAM, "satya bela" yaha zabda sunAte haya; una gurU ke aMte vAsI haya, hama sacce sthAnakavAsI haya. je kabhI na cerI karate haya, hamake acaucce sikhAte haya; hama jahAM mileMge vahAM, 'na corI kare" suzabda sunAte haya; una gurU ke aMte vAsI haya, hama sacce sthAnakavAsI haya. je kabhI kuzIla na rahete haya, hama bhI zIla sikhAte haya, hama jahAM mileMge vahAM, "zIla pAlo" yaha zabda sunAte haya; una gurUke aMtevAsI haya, hama sacce sthAnakavAsI haya. je kabhI na mamatA rakhate haya, hamako nirmoha sikhAte haya, hama jahAM mileMge vahAM, "na mamatA kare" suzabda sunAte haya una gurU ke aMte vAsI haya, hama sacce sthAnakavAsI haya. je vItarAga ke dhamI haya, ve "sUccebhAnu" ke bhAte haya, usake hI bhakta kahate haya, hama sacce sthAnakavAsI haya.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 saMpUrNa yA ke pAlaka haya, una gurU ke aMtevAsI haya, hama zramaNa upAsaka sAdhu mAragI, sacce sthAnakavAsI ya. jainazALAnA bALa-bALAone zikhAmaNu, mArA vhAlAM mALa-bALAe ! A Apue pustaka tame kharAkhara vAMcI gayAM haze. eka vakhata vAMcyuM hAya te phrI bIjI vakhata, trIjI vakhata ema phrI phrIne vAMcI jaze. jema vadhAre vakhata vAMcaze tema ApaNA dharmanI satyatAnI tamane vadhAre khAtrI thaze. ApaNA dharma sesDa TacanuM seAnuM che. jo ApaNA dharmamAM kahyA mujaba kharAkhara vartana karavAmAM Ave, te ApaNA dharma evA zuddha che ke, TuMka vakhatamAMja ApaNane meAkSa maLI zake. ApaNA dharmamAM ahiMsA Adi tattvAnu je varNana che, ane ApaNe ahiMsA jeTale darajje pALIe chIe, teTale dara bIjA koi paNa dharmanA anuyAyIo pALatA nathI. mATe AvA zuddha ane pavitra dharmanu dareka prakAre rakSaNa karavuM, ane te dharmamAM tana, mana, dhanathI mazagula rahI, A amulya manuSyadeha maLyAnuM sArthaka karavuM. sUcanA. jainadharmInI mukhya mukhya AjJAe zI che, ane tamAre kevI rIte vartavu joie, te TukAmAM samajAvuM chuMH-- 1. dareka bALa-khaLAe jainazALAmAM zikSaNa ApatA mAstara agara benanI sAthe vinaya sahita vartavuM. te jyAre maLe tyAre vaMdana karavuM, ane jainazALAmAM ke bahAra khilakula tAkAna na karavuM.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 2. jainazALAmAM barAbara vakhatasara hAra thaI, pitAnA pATha barAbara dhyAna daI vAMcavA, ane kAra bane tema abhyAsamAM AgaLa vadhavuM. 3. dareka bALa-bALAoe banI zake te dararoja jaina zALAnA vakhatamAM sAmAyika karavI. roja na banI zake te jyAre banI zake tyAre. tema chatAM paNa na banI zake te ravivAre ane rAjAne divase te jarUra sAmAyika karavI. 4. jenazALAnA vakhata sivAya, 24 kalAkamAM ochAmAM ochI eka kalAka bacAvI, dararoja eka kalAka sAmAyika dareke karavI ja joIe. sAmAyika divase agara rAtre, game tyAre thaI zake che. barAbara dhyAna rAkhIne eka zuddha sAmAyika karavAthI anaMta bhavanA pApa nAza pAme che, eTaluM ja nahi paNa ApaNA hRdayane-AtmAne paNa apUrva zAMti-sukhane lAbha maLe che. 5. dareka bALa-bALAe rAtre sUtI vakhate navakAra maMtranI eka mALA jarUra pheravavI. zuddha manathI navakAra maMtra gaNanAra keI divasa duHkhI raheto nathI. navakAra maMtra e eka eve amUlya pATha che ke, te pATha karanAranA aneka bhAnA pApa nAza pAmI jAya che. mATe dareke navakAra maMtranI mALA pheravI, pitAnA mA-bApa ane gharanA dareka murabbIene vaMdana karI, pachIja sUvuM. 6. dareka bALa-bALAe savAre vahelA uThavAnI Teva rAkhavI. banI zake te savAranuM pratikramaNa karavuM. pratikramaNa na thaI zake te sAmAyika karavI. ane je sAmAyika paNa
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 na thaI zake te, navakAranI mALA pheravI, mA-bApa ane murabbIone vaMdana karI, pachIja bIjA kAmamAM lAgavuM. 7. dareka bALa-bALAe potAnA mA-bApanI AjJAmAM barAbara rahevuM. teo je pramANe kahe te pramANe vartavuM, temanI egya AjJA pALavI. teo bolAve ke tarataja bIjA kAma paDatAM mukI "jI" zabda kahI temanI pAse hAjara thavuM. mA-bApanI sevA karanAra keI divasa du:khI thatAja nathI. 8. dareka bALa-bALAe hamezAM satya bolavuM. mazkarImAM paNa asatya bolavuM nahi. 9dareka bALa-bALAe nAnI ke meTI koI paNa jAtanI corI karavI nahi. 10. dareka bALa-bALAe baTATAM, DuMgaLI, lasaNa, gAjara vagere kaMdamULa kaI divasa paNa khAvAM nahi. kaMdamULa khAvAmAM mahA pApa che. 11. dareka bALa-bALAe rAtri jojana kaI divasa paNa na karavuM, kAraNa ke zatri bhojana karavAthI bahuja nukazAna che. rAtre jamatAM bhojanamAM aneka prakAranI jIvAta paDe che. tethI te jIvane nAza thAya che, ane ApaNI taMdurastI bagaDe che. vaLI Akhe divasa ane rAta khA khA karavAthI bhejana paNa pacatuM nathI. ane tethI zarIramAM apa vagere aneka roga utpanna thAya che. mATe rAtri bhejana sarvathA tyAgI devuM. 12. dareka bALa-bALAe sUrya AthamI gayA bAda
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 cauvihAranA paccakhANa avazya karavAM. tethI aneka lAbha che. 13. dareke pitAnA gharanI AsapAsa rahetAM bALabALAne jenazALAmAM AvavA samajAvavA, ane pitAnI sAthe teDI lAvavA. 14. eka pANInA TIpAmAM asaMkhyAtA jI rahelA che, ema jena zAstro kahe che. eTaluM ja nahi paNa AjanuM sAyansa paNa teja vAta kahe che. mATe pANIno jarA paNa durUpayoga nahi karatAM, ghInI mAphaka vAparavuM. ghI jema meMghuM hovAthI ApaNe teno upaga joI vicArIne ja karIe chIe, temaja pANIne upaga paNa barAbara joIe teTaleja kara. nhAvA devAmAM eka Dola pANI joItuM hoya te eka ja Dela vAparavI. 15. agninA eka taNakhAmAM asaMkhyAtA jI rahelA che. mATe agnine paNa joI vicArIne ja upaga karavo. rAtre sUtI vakhate bane tyAM sudhI battI ThArIne ja sUvuM. jethI traNa lAbha che. 1-agnikAyanA jIva maraze nahi. 2-AMkhone battIthI je nukazAna thAya che, te nahi thatAM AMkho sArI raheze. 3-karakasarathI kharcamAM paNa phAyado thaze, ane AganI bIka paNa nahi rahe. 16. vanaspatikAyamAM paNa saMkhyAtA, asaMkhyAtA ane anaMtA ja rahelA che. mATe jema bane tema te jIvane
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 bacAva kare. khAsa karIne AThama-pAkhIne divase te vanaspati khAvI ja nahi. 17. dareka bALa-baLAe bane tyAM sudhI jaMgala javAnuM chuTAmAM ke khullA vADAmAM rAkhavuM. pezAba upara pezAba na kare. zeDA, baLakhA ke lIMTa upara hamezAM rAkha ke dhULa nAkhI devI, jethI cAra prakAre je saMmUchima manuSya utpanna thAya che, te na thAya, ane ApaNane pApa paNa na lAge. bhaNuM rahyA pachI. jaina zALAmAM bhaNIne chuTA thayA bAda karI agara vepAramAM joDAo tyAre satya ane pramANikatAthI ja kAma karavuM. keI paNa jAtanI cerI, dagophaTake ke vizvAsaghAta kara nahi, sAre mAla batAvI bIje kharAba mAla deve nahi, vajanamAM vadhAre levuM ke ochuM devuM nahi. jokakasa khAtrI rAkhavI ke nIti, nyAya ane satya upara cAlanAra keI divasa bhUkhyA rahetuM ja nathI. pitAnI zakti anusAra dareke dAna devuM, pitAnA gAmanI saMsthAothI ja zarU karavuM. pahelAM potAno saMgha, jainazALA vagere je je sthAnakavAsI saMsthAo heAya, te saMsthAone pitAnI zakti mujaba dAna devuM. je jainazALAmAM bhaNuM pote dhArmika jJAna lIdhuM che, te jaina zALAne dareka vakhate yAda rAkhI, tenI jarUriyAta pUrI karavI. potAnA gAmanI sthAnakavAsI saMsthAone dAna ApyA pachI, pitAnA prAMtamAM je je sthAnakavAsI saMsthAo hoya temane dAna devuM. tyAra bAda hiMdabharanI je je saMsthAo hoya, (khyAvara gurUkuLa, paMcakulA
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 gurUkuLa) tene paNa yathAzakti madada karavI. A pramANe pahelAM potAnI sthAnakavAsI saMsthAone madada karyA pachI ja dharmazALA, pAMjarA poLa, anAthAzrama vagere saMsthAone jarUriyAta mujaba dAna devuM. potAnA gAmanA saMgha ane jenazALAnA kAmamAM khUba rasa le, ane A ApaNI saMsthAonI tana, mana ane dhanathI, niHsvArthapaNe sevA karavI. pitAnA gAmanI saMsthAonI sevA karyA pachI, AkhA hiMdanI kaoNnpharansanA kAmamAM paNa rasa laI, banI zake teTalI tenI paNa sevA karavI. ApaNuM sthAnakavAsI samAjamAM je je chApAMo hAya,* te badhAM maMgAvI khUba rasapUrvaka vAMcavAM. potAnA jJAnano upaga karI, samAjane upayogI thAya tevA lekho lakhavA. ApaNuM dharmanuM kaMI apamAna karatuM hoya, ApaNA dharma upara keI AkSepa karatuM hoya, tyAre gupacupa besI na rahetAM zAMtithI tene pratikAra kare, tevA lakhANane javAba devo. ApaNuM sthAnakavAsI samAjanAM je je pustako, sUtro * ApaNA dharmamAM atyAre nIce mujaba chApAMo che. 1. "sthAnakavAsI jaina" chApuM amArA taraphathI dara paMdara divase gujarAtImAM bahAra paDe che. 2. ApaNI konpharansa taraphathI hiMdI ane gujarAtImAM jena prakAza" (sAptAhika) 3. khyAvarathI hiMdImAM "jhalaka" (pAkSika) 4. AgrAthI hiMdImAM "jena patha pradarzaka" (sAptAhika) 5. khyAvarathI hiMdImAM "jena zikSaNa saMdeza" (mAsika)
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 hiya, te barAbara vAMcI javAM. banI zake tyAM sudhI keInI pAsethI mAgI na lAvatAM, paisA kharacI pitAnI pAse rAkhavAM, jethI lekhakane uttejana maLe, ane potAne paNa jyAre kAMI jevuM hoya tyAre joI zakAya. sthAnakavAsI dharmanuM kaI paNa pustaka bahAra paDe tyAre pitAnI zakti anusAra 5-25-50 nakale levI. jethI pustaka bahAra pADanArane himmata Ave ane je potAnI zakti vadhAre hoya, to sthAnakavAsI samAjanA sArA lekhakane gya pagAra ApI sArAM sArAM pustaka ane sUtre bahAra pADI, badhA lAbha laI zake tevI kiMmatathI vecavAM ane piotAnA svadhamI bhAIo je garIba sthitimAM hoya temane maphata ApavAM. atyArane jamAne pustaka pracArane che. te potAnAthI jeTaluM bane teTaluM pustakane pracAra karo. banI zake tyAM sudhI upAzrayamAM pustakonI ja prabhAvanA karavI. ane jaina zALAmAM paNa bALa-bALAone pustako ja InAmamAM devAM. pustake maLavAthI temanA ane sAthe sAthe temanA kuTuMbanA mANasanA) jJAnamAM vadhAro thaze, ane bALakane dhArmika jJAne ApavAne jenazALAne mukhya uddeza paNa pUro thaze. pitAnA svamI-sthAnakvAsI bhAIne pitAthI bane teTalI madada karyA ja karavI. pitAnI dukAnamAM bane tyAM sudhI pitAnA ja gaNAtA sthAnakavAsI bhAIne ja nokarIe rAkho. pitAnA sthAnakavAsI bhAInI dukAnethI ja dareka jAtane mAla laI temane uttejana ApavuM, pitAne sthAnakavAsI bhAI kaI
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 du:khI dekhAte hoya, te tenA tarapha upekSAvRtti na rAkhatAM tene yogya madada karavI. madada karatAM chatAM paNa koI kRtaLI nIkaLe che tethI madada karatAM baMdha na thaI javuM. keI e paNa nIkaLe. pitAnA zuddha sthAnakavAsI dharmamAM pote daDha rahI, bIjAone paNa daDha karavA, ane banI zake to anyadhamIene ApaNuM pavitra sthA. jaina dharmanI khUbIo samajAvI, ApaNA dharma tarapha kheMcavA. pahelAM ApaNA sthA. dharmanA je je graMtha ane sUtra che te barAbara dhyAna pUrvaka vAMcI javAM. eka--be-cAra-pAMca vakhata ema pharI pharIne vAMcI javAthI ApaNuM dharmanuM ApaNane khUba jJAna prApta thAya che, ATaluM jJAna prApta karyA pachI ja je jarUra jaNAya te, Arya samAja, vaiSNava vagere dharmanA pustaka vAMcI anubhava jJAna meLavavuM. ka
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 upayAgI jaina pustakA prajJApanA sUtra bhA. 1. 2. 3. saMpU bhagavatI sUtra lA. 1. 2. 3. 4. nAtA dharma kathA sUtra bhA. 1. 2. Avazyaka sUtra (suratanu saMskRta bhA. 1-2-3 ) AcArAMga sUtra bhA. 1-ra kalpasUtra sukha edhikA ( TIkA ) kalpasUtra ( gujarAtI ) sadha paka sUyagaDAMgasUtra ( bhASAMtara) bhA. 1 thI 5 uttarAdhyayana sUtra (jAmanagara) saTIka bhA. 1 thI 6 upAsaka dazAMga sUtra ( paM. bhagavAnadAsa ) (karAMcI) . vAbhigama sUtra ( bhASAMtara ) jaina siddhAMta pATha mALA ( saskRta chAyAvALu' ) prAcIna bhArata varSa bhA. 1 thI 5 mahAvIra caritra mATu' mahAvIra jIvana vistAra jaina kilAseAphI ( aMgrejI ) praznottara meAhana mALA ( uttarAdha) mahAvIra ane zreNika pratyeka mudde caritra pratibhA suMdarI malayA suMdarI caMdraprabhu caritra vimaLanAtha caritra puMDarika caritra 1638. 9=00 -0-0 -- -00 30. 3-0-0 6-4 12-00 2-0-0 2-12-0 2-0-0 2-00 22 1111 1-12-0 1-0-0 --10--0 1-8-0 18-0 1-4-0 1-4-0 1-4-0 1-12-0 1-12-0 1-12-0
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 2-4 rAjakumArI sudarzanA 2-0-0 puNya prabhAva 2-8-0 jayAnaMda kevaLI caritra 3-9 -0 caMda rAjAnuM caritra 1-8-0 caMdrakumAra caritra bhA. 1-2 2-12-0 taraMgavatI 0-8-0 sUrIzvara ne samrATa 3-8-0 prabhAvaka caritra 2-8-0 Adarza rAmAyaNa 0-8-0 kanakAvatI 1-4--0 soLa satI. 1-4-0 arpaNa 1-0- jagata zeTha 1-0-0 naracaMdra jaina jyotiSa viveka vilAsa 3--0 rekhAdarzana 1-4-0 yogazAstra bhASAMtara 2-0-0 adhyAtma kalpama 2-8-0 upamiti bhava prapaMco kathA bhA. 1-2-3 9-8-0 dharmabiMdu 1-4-0 AdhyAtmika prabaMdhAvaLI 0-12-0 uttarAdhyayana sUtranI 84 kathAo 0-12-0 adhyAtma bhajana pada saMgraha 1-8-0 javAhara vyAkhyAna saMgraha bhA. 1-2. 2-4-0 vIsamI sadInuM jaina parivartana 0-10--0 tIrthakara caritra 10-8-0 jaina sajhAya mALA bhA. 1-2-3-4. 5 -0--- - sthA, jena kAryAlaya. paMcabhAInI poLa : amadAvAda.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthAnakavAsI jaina. pAkSika patranA hRme grAhaka che? na ho te Ajeja banI jaje. kAraNa ke akhila bhAratanA sthA. jenenuM A ekaja niyamita gujarAtI pAkSika patra che. cAra cAra varSa sudhI samAjamAM nava cetana prasarAvI pAMcamA varSamAM te pravezI cUkyuM che. samAja ane dharmanI unnati sAdhatAM aneka vicArazIla lekho, mananIya samAcAre, carcApatre, muni vihAra, cAturmAsa, preraNAtmaka vArtAo, sAhitya samAlocanA, vividha vartamAna Adi anekavidha sAmagrIthI bharapura nIkaLatAM A pAkSika patranuM vArSika lavAjama bheTa pustakanA pisTeja sAthe mAtra rUA. 2-2-0 che. Ajeja nIcenA zIranAme eka posTakArDa lakhI grAhaka bane- uparAMta A kAryAlayamAM jaina dharmanA pustake, jevAM ke-jena Aga, caritra, graMtha, rAse, vArtAonA pustake, pAThya pustake, chUTaka ane jaththAbaMdha phAyadethI maLI zake che. orDaranA pramANamAM vyAjabI vaLatara paNa apAya che. Ajeja kAma pADI khAtrI kare. vadhu mATe sUcipatra maMgA--. sthAnakavAsI jaina kAryAlaya paMcabhAInI poLa : amadAvAda,
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArAM chellAM 0-5-de. : 0- --0 1 jaina siddhAMtanI vArtAo bhA. 1 le. bhA. 2 je. 3 jaina sAhityanI kathAo bhA. 1 le. bhA. 2 je. 0-pa-8 5 jaMbusvAmI caritra. 0-8-0 6 Adarza jaina ratno. -8-0 7 jainadharmane saMkSipta itihAsa ane paTTAvalI. 2-0-0 8 paryuSaNa parvanA vyAkhyAne (varSa 4 thuM') 0-4-0 9 vIrabhANu udayabhANa caritra. 10 zrImad rAjacaMdra vicAra nirIkSaNa. (A. 2 che) 8-1 11 lokAzAha mata samarthana. 12 draupadInI carcA. 13 jainAgama kathAke. 1-4-0 14 sthAnakavAsI jaina itihAsa 15 bhAvanA zataka (A. trIja) 1-4-0 sthA. jaina kAryAlaya paMcabhAdanI poLa-amadAvAda. neTa:- naM. 1-2-3-4-7 pustako zIlIkamAM nathI. eka 0- 6 -0 navaprabhAta pri. presa nagarazeThanA vaMDA pAse