________________
લેબ્રિજ, એલફિસ્ટન, બર, બાર્થ આદિ વિદ્વાનોએ જૈન ધર્મની ઉત્પત્તિ બૌદ્ધધર્મથી માની છે. આ ઉપરથી એમ કહી શકાય કે આ પ્રોફેસરને જૈન, હિંદુ, કે બૌદ્ધ શાસ્ત્રનું જ્ઞાન જ ન હતું. આવી જ રીતે જે વિદ્વાને, જૈનધર્મને વિશેષ પ્રાચીન હિંદુ ધર્મની શાખા માને છે, તે વિદ્વાને પણ હિંદુ અને જૈનશાસ્ત્રો સબંધીની તેમની અજ્ઞાનતાજ જાહેર કરે છે.
આ ભ્રમના કારણ– આર્ય ભાષાઓનું જ્ઞાન રાખવાવાળા કેટલાક વિદ્વાનોએ જૈનધર્મને બૌદ્ધધર્મની શાખા ફક્ત એટલા ઉપરથી જ માની લીધી કે–આ બન્ને ધર્મોના કેટલાક સિદ્ધાન્તો અરસપરસ મળતાં છે, પરંતુ હવે બૌદ્ધશાસ્ત્રોમાં જ એવાં પ્રમાણ મળે છે કે-જે પ્રમાણેથી ઉપરના વિદ્વાનોને ઉપરનો મત જુઠેકપિત કરે છે. આજ કારણથી કઈ વિદ્વાનોએ જૈન ધર્મને હિંદુ ધર્મની શાખા માની છે.
ખરેખર, આ બધા વિદ્વાનોએ આ વિષયમાં બહુજ ભારે ભૂલો કરી છે. પોતાના ખેટા વિચારના ટેકામાં, નથી તે તેઓએ કોઈ સંતોષકારક પ્રમાણે આપ્યાં, કે નથી તો તેઓએ બતાવ્યું કે-હિન્દુ કે બૌદ્ધ ધર્મમાંથી જૈનધર્મની ઉત્પત્તિ કેમ, ક્યારે અને કેવી રીતે થઈ? મને તો એમ લાગે છે કે–આ વિદ્વાનોએ જૈન, હિન્દુ, કે બૌદ્ધ ધર્મના સિદ્ધાન્તનું વાંચન જેવું જોઈએ તેવી રીતે કર્યું જ ન હતું. તેઓએ આ ધર્મના વિષયમાં ક્ત ઉપરચેટીયું જ્ઞાન પ્રાપ્ત