________________
એલી જેવી લાગે છે અને જે ધર્મ અનાદિ કાળથી ચાલ્યા આવે છે, તે ધર્મના સંબંધમાં યુરોપીઅન અને ખીજા વિદ્વાનાએ જે જે માટી માટી ભૂલા કરેલી છે, તે જોઈ ને ખરેખર ખેદ થાય છે. આનું કારણ એટલુજ છે કે, જૈનાએ– આપણે આ બાબતમાં બહુજ ઉપેક્ષાવૃત્તિ–ઉદાસીન ભાવ રાખ્યા.
કોઈ વિદ્વાનાએ જૈન ધર્મને નાસ્તિક મત હાવાના દોષ લગાડચો, કેાઈએ જૈનધમ ને બૌદ્ધ ધર્મની શાખા માની, કાઇ લેાકેાએ જૈન ધર્મ ઉપર દર્શન-શાસ્ત્ર રહિત હોવાનું કલંક મૂકયું, કેાઈ લેાકાએ એમ પણ કહી નાખ્યું કે–જૈન ધર્મની ઉત્પત્તિ શંકરાચાર્ય પછી થઈ છે, વળી કાઈ કાઈ લેાકેાએ તે ત્યાં સુધી કહેવાનું સાહસ કર્યુ કે—શ્રી પાર્શ્વનાથ અને શ્રી મહાવીર તા કલ્પિત પુરુષા છે અને જૈન ધર્મના અસલી સ્થાપનાર તે ગાતમબુદ્ધ છે.
સુરાપીઅન વિદ્વાનેાની સાથે પૂર્વના વિદ્વાનેાને પણ આપણી પ્રાચીનતા, આપણાં સિદ્ધાન્ત અને આપણાં દર્શનશાસ્ત્ર (Philosophy ) ની ખાખતમાં બહુજ મોટા ભ્રમ ફેલાઈ ગયા છે. આપણી સમાજના આભૂષણ જેવા આપણા જૈન વિદ્વાનેાએ આ અપમાન બહુજ લાંખા વખત કર્યું, અને આ વિદ્વાનેાની ભૂલા સુધારવાના પ્રયત્નજ ન કર્યાં, તે એક બહુ ખેદની વાત છે.
સહન
* વનસ્પતિમાં જીવ હાવાની જે વાત આજથી ૨૫ વર્ષ પહેલાં વિજ્ઞાનથી સર જગદીશયદ્ર ખેાઝે શેાધી કાઢી, તે વાત આજથી હારા વર્ષ પહેલાં જૈનના તીર્થંકરા કહી ગયા છે. એટલે વિજ્ઞાનની આ નવી શેાધ જૈન મતથી તેા મામુલીજ છે.