________________
૮૩
ગાયને, (જે મૂતિ પાસે હારમોનીયમની સાથે ગવાય છે) રંગબેરંગી વસ્ત્રો પહેરેલાં નાના નાના બાળકના નાચ અને ભજન, તથા તેમના પગમાં બાંધેલા ઘુઘરાઓના ઘમકાર, પ્રતિમાઓની સામે બાળવામાં આવતા ધૂપની ગંધ, આ બધી બાબત (ધાંધલ) ભ્રમજાળમાં ફસાયેલા ભક્તોને મોક્ષમાર્ગ પર ન લઈ જતાં બીજે જ રસ્તે લઈ જાય છે, તેમજ તેઓના માનવા મુજબ તીર્થકરોના સગુણોનું અનુકરણ કરવાની ઈચ્છા પણ ઉત્પન્ન કરતી નથી, પરંતુ તેમને સંસારના ક્ષણિક સુખોની ભુલભુલામણુમાં બરાબર ફસાવી દે છે.
જે સાચું પૂછો તો આ મૂર્તિઓ અને તેની પાછળના ક્રિયાકાંડની ઉત્પત્તિ સ્વાર્થને લઈને જ થઈ છે, અને આ
સ્વાર્થને ધ્યાનમાં રાખીને જ આ લેકે પોતાના અંધશ્રદ્ધાળુ ભક્તોને મૂર્તિપૂજા તરફ ઝુકાવે છે. જ્યારે કોઈ ભક્ત મંદિરમાં જાય છે, ત્યારે ત્યાંન (ઠાઠમાઠવાળો) દેખાવ જોઈને જ તે ચકિત થઈ જાય છે, અને બત્તીના ઝગઝગાટથી તેની દષ્ટિ રોશની પર લીન થઈ જાય છે, તે વખતે તેના મનના વિચારે ચક્કરમાં પડી જાય છે અને જાણે કે તે સ્વપ્નમાં હોય તેમ તેને દેખાય છે. બીજા પૂજા કરનારાઓની પહેલાં પોતે પૂજા કરી ત્યે એવી ધૂનમાં, તેમજ પૂજનના દ્રવ્યો ચડાવવાના આવેગમાં, આ ભક્તની તે વખતે જે દશા હોય છે, તે દશામાં એ કદાપિ પણ બનવા જોગ નથી કે, તે ભક્ત તે વખતે પોતાની બુદ્ધિથી જરા પણ વિચાર કરતો હોય, કે હું જે કામ કરી રહ્યો છું તે બુદ્ધિમાનનું છે કે અણસમજુનું! તેને આ વાતનું પણ ભાન
