Book Title: Samyagdrushti ane Mithyadrushti
Author(s): Sukhlal Sanghavi
Publisher: Z_Darshan_ane_Chintan_Part_2_004635.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249166/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTi ane mithyAdRSTi [15] daSTi eTale darzana. darzanane sAmAnya artha dekhavuM" evo che. AMkhathI je je bodha thAya tene dekhavuM ke "darzana' ema kahevAya che. paraMtu A sthaLe dRSTi ke darzanane artha "netrajanyadha" eTale ja mAtra nathI; ahIM tene artha ghaNe vizALa che. koI paNa IndriyathI thatuM jJAna ke manathI thatuM jJAna e badhuM ahIM dRSTi ke darzana rUpe abhipreta che. eTaluM ja nahi, paNa mananI madada vinA ja AtmAne jJAna zakya hoya te tevuM jJAna paNa ahIM daSTi ke darzanarUpe abhipreta che. sArAMza e che samyagdaSTi eTale koI paNa jAtane samyapha dha ane mithyAdaSTi eTale dareka jAtane miththA bodha. samyagdaSTi ane midaSTi jevA zabdo badhI dharmaparaMparAmAM pracalita che. tethI ApaNe sau tenAthI paricita to chIe ja; tema chatAM tenA arthanI samajaNamAM aneka jAtanA zrama pravarte che. jyAre ApaNe jAgIne bhajana gAIe chIe ke : uTha, jAga musAphira, bhora bhaI, aba na kahAM je sevata hai?" tyAre ApaNe e bhrame nivAravAnI ja vAta kahIe chIe, nidrAtyAganI nahi. gItAmAM kahyuM ke - yA nizA sarvabhUtAnAM tasyAM jAgati saMyamI / tyAre paNa e ja kahevAmAM AvyuM che ke saMyamI agara sAcI samaja dharAvanAre ja jAge che ane e ja bramanizAthI mukta che. deha dhAraNa karavo, zvAsocchavAsa le, jJAnendriyothI jANavuM, kamendriyothI kAma karavuM, eTaluM ja mAtra jIvana nathI, paNa mananI ane cetananI judI judI bhUmikAmAM je sUkSma ane sUkSmatara aneka prakAranAM saMvedane anubhavavAM te paNa jIvana che. AvA vyApaka jIvananAM pAsAM paNa aneka che. e badhAM pAsAMne doravaNa ApanAra ane jIvanane calAvanAra "dRSTi che. je dRSTi sAcI to tenAthI deravAtuM jIvana beTa vinAnuM ane jo dRSTi beTI ke bhUlabharelI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTi ane mithyASTi [ 9 te tenAthI deravAtuM jIvana kheDakhAMpaNavALuM ja hevAnuM. tethI e vicAravuM prApta thAya che ke sAcI daSTi eTale zuM ane beTI daSTi eTale zuM? A vicArIe te pahelAM jANuM levuM jarUrI che ke ApaNe nAnI uMmarathI kevI rIte zabdonA artho pakaDIe chIe ane vyavahAramAM paDayA pachI anubhavanI vRddhi sAthe e arthomAM kevI rIte sudhArA ke puravaNI karatA jaIe chIe. bALaka cheka nAnuM hoya tyAre e citra dvArA cakala, ghoDo, hAthI ane moTara jevA zabdono artha grahaNa kare che. amuka amuka prakArano AkAra ane raMga dharAvanAra vastu te bALakane mana te vakhate cakalA, ghoDe ke hAthI che. paNa e bALaka jema jema moTuM thAya ane jIvanavyavahAramAM paDe tema tema prathama grahaNa karela arthamAM tene pheraphAra ane sudhAre vadhAre karavo paDe che. jhADa upara beThela ane AkAzamAM UDatAM cakalAM e mAtra citragata cakalAM nathI. AkRti ane raMganI samAnatA hoya teya UDatAM ane citragata cakalAM vacce mahad aMtara che. A aMtara jaNAtAM ja uMmaralAyaka bALaka prathamano artha choDI na artha pakaDe che ane pachI kahe che ke amuka AkRti ane amuka raMgavALuM cakaluM paNa ApameLe bese-UThe che, caNe che, choDe che ane cIM cIM avAja paNa kare che. citragata gheDA ane cAlatA-doDatA tema ja ghAsa khAtA ghoDA vacce keTaluMka sAmya hovA chatAM paNa mahad aMtara hoya che. uMmaralAyaka thayela vyakti cheDA upara bese, tene doDAve ane tenI sajIva aneka caryA jAo tyAre te citra upara grahaNa karela gheDAnA arthane vistArI tene navo artha grahaNa kare che. hAthI zabdanA arthanI bAbatamAM paNa ema ja che. saDaka upara maTara doDatI heya ne rasto oLaMgavo hoya tyAre citra dvArA grahaNa karela meTara zabdano artha ja dhyAnamAM rahe te e mANasa avazya cagadAI jAya, ane citra dvArA grahaNa karela hAthInI arthe manamAM rahe che te mANasa kadI hAthI upara besavAnuM sukha mANuM na zake ke tenA paga taLe cagadAvAno bhaya ja na rahe. jema jema vyavahAranuM kSetra vistaratuM jAya ane navA anubhave thatA jAya tema tema ApaNe nAnI uMmarathI enna karela bhANAbhaMDoLanA arthomAM haMmezAM vikAsa ane sudhAre karatA ja rahIe chIe, eTale ke ApaNI daSTine utarottara samyaka-yathArtha karatAM rahIe chIe. te ja ApaNuM jIvana khalanA vinA cAle che. je ApaNe prathama prahaNa karela zabdane artha uttarottara thatA navA anubhavane AdhAre ne vadhArIe te ApaNuM jIvanataMtra kadI susaMvAdI banI zake nahi ane Dagale ne pagale mUMjhavaNa UbhI thAya. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ] darzana ane ciMtana keTalAka zabdo Indriyagamya vastune lAgu paDe che, te keTalAka mane gamya vastune ja lAgu paDe che. jyAM zabdano artha indriyagamya hoya tyAM tene arthanI pakaDamAM sudhAre vadhAre karavAnuM kAma saheluM che, paNa jyAM zabdane artha atIndriya ke mane gamya mAtra hoya tyAM arthanA sudhArAvadhArAnuM kAma karavuM bahu adharuM che. cakale, gheDA, hAthI vagere indriyagamya che, eTale citragata artha karatAM enA sAcA artha tarapha jatAM vAra nathI lAgatI. vaLI kaI bAhya IndriyamAM kheDakhAMpaNa haya, vastu khoTI rIte samajAya, topaNa bIjA mAraphata e bhrAMtine sudhAro jaladI thAya che. kamaLAnA rogavALe mANasa sapheda vastune pILI samaje ne jyAM jAya tyAM zaMkha pILe che ema kahe che tenI bALaka sudhAM hAMsI kare. eTale e mANasa sahelAIthI pitAne bhrama samajI jAya che ne zaMkhane pILA dekhavA chatAM e to sapheda ja che evI vicArapUrvaka daDha mAnyatA dharAvate thaI jAya che. e ja nyAya bIjI bAyinI bAbatamAM paNa lAgu paDe che. paNa atIndriya vastunI samajaNa bAbatamAM sudhArAnuM kAma teTaluM sarala nathI. samyagdaSTi ane mithyASTi e zabdo cakalA ane ghoDA Adi zabdonI piThe indriyagamya vastune lAgu nathI paDatA, paNa managamya ke, atIndriya bhAne sparza kare che. eTale te zabdonA kharA artha tarapha javAnuM ke vArasAthI prathama dhArela arthamAM sudhAre, pheraphAra ke vRddhi karavAnuM kAma bahu ja agharuM hAI viveka ane prayatnasAdhya che. netra, kAna Adi bAhya indriyo ane aMtara-indriya mana e benI racanAmAM tema ja kAryazaktimAM bahu ja moTuM aMtara che. bAhya indriye je vastu tenI sAme vartamAna hoya ke tenI sAthe saMbaMdhamAM Ave tene ja jANI zake. je vastu dUra hoya, atidUra hoya, atIta hoya ke bhAvI hoya ke sUkSma heya tene bAhya indriya jANI na zake; paNa mananI maryAdAnI judI che. e te trI zrotram' "vaphyucakSu: che. arthAta mana ebadhI Indriyono rAjA che. dareka Inika dvArA je jJAna thAya te badhuM mananI madadathI thAya che, ane chevaTe mana ja jJAnendriya ane karmoniya dvArA thatA badhA ja anubhavenuM samAlocana, parIkSaNa ane pRthakakaraNa karI temAMthI satya tArave che. eTaluM ja nahi paNa mana... IndriyanI maryAdAmAM na hoya tevA saikAlika ane dUravatI tema ja sUkSma vine paNa avagAhe che. mAtra janmathI maraNa sudhInA kALapaTane sparzatA anubhavane ja nahi, paNa tethIye vadhAre atIta ane anAgata jIvananA anubhavo. ane kalpanAone paNa mane ghaNIvAra sparze che. manane viSayapradeza vadhAre sUkSma Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amadaSTi ane dizAdaSTi [ 101 paNa che. tethI mane gamya viSayadezane sparzatA zabdonA arthanI sAcI samajaNanuM kAma paNa vadhAre jaTila hAI vadhAre puruSArthanI apekSA rAkhe che. have ApaNe samyagdaSTi ane mizrAdaSTi tema ja tenA samAnArthaka Astika, nAstika jevA zabdone laI tenA arthanI samajaNa viSe vicAra karIe. ukta zabda brAhmaNa, bauddha ane jena e traNa paraMparAo ane dareka paraMparAnA aMtargata nAnAmoTA badhA phirakAomAM jANItA che. je koI vyakti jaina paraMparAmAM janmI ane UcharI hoya te tene cheka nAnI uMmarathI e zabadonA artha viSe evI samajaNa ApavAmAM AvI hoya che ke bhagavAna mahAvIra jevA puruSone sudeva lekhe mAnavA, jaina gurUone suguru lekhe dhAravA ane jaina paraMparAgata AcAravicArone svIkAravA te samyagdaSTi; AthI viruddha je kAMI hoya tene svIkAravuM te mithyASTi. kahevAnI jarUra nathI ke nAnI uMmaramAM vyaktinI samajaNazakti DI na hovAthI tene mATe samyagdaSTi ane mithyAdRSTi jevA zabdone pAramArthika tema ja atIndriya artha samajavo sahela na haiI upara jaNAvela prAthamika pUla artha ja aMdhabesata thaI zake. paraMtu uMmara ane samajaNazakti vadhavA sAthe prathama samajAyela sthULa arthanuM saMzodhana ke parIkSaNa na thAya ane e ja arthane vaLagI rahevAmAM Ave to zuM pariNAma Ave e vicAravuM jarUrI che. e aniSTa pariNAma dhyAnamAM Ave te tene kharA artha samajavAnI dizAmAM javAnI preraNA udbhave. hAthI Adi zabdonA citra uparathI kapela arthamAM pratyakSa darzanathI ghaTato pheraphAra ane saMzodhana thaI tene 5 artha samajavAmAM Ave che, tevI rIte samyagdaSTi ane mithyAdaSTi ke Astika ane nAstika zabadanA, kAcI samajaNa vakhate, dhArela arthamAM pratyakSa darzanathI sudhAre ke saMzodhana karavAne avakAza nathI e kharuM, chatAM uMmaralAyaka thayA pachI ane bIjA viSayomAM pAkI samajaNa thayA pachI paNa je zabdone ene e artha dhArI rAkhavAmAM Ave te sAmAjika vartamAna jIvanamAM ane AdhyAtmika jIvanamAM ghaNI ja asaMgatio, truTio ane visaMvAdo AvavA pAme che. dAkhalA tarIke, zarUAtanA sthULa artha pramANe jaina vyakti pitAmAM sabhya dRSTinuM astitva mAnavA-manAvavA temaja mithyAdaSTine abhAva sAbita karavA eTaluM to avazya karaze ke jaina sivAyanI bIjI koI paNa paraMparAmAM pUjAtA Izvara ke devane te kudeva lekhaze, te paraMparAnA guruene kuguru lekhaze, ane te paraMparAnA AcAra-vicArane adharma-dharma Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] darzana ane ciMtana lekhaze, eTaluM ja nahi, paNa e vyakti jaina paraMparAnAM zAstro sivAyanAM bIjAM badhAM ja zAstrone mithyAzruta ke kuzruta lekhI tene tyAjya ane upekSaNIya gaNaze. te vyakti evA jainetara zratanA paricayathI haMmezAM alaga rahevAno kALajIpUrvaka prayatna karaze. AnuM pariNAma e ja Ave, ane AveluM Aje paNa jovAya che, ke AvA saMskAravALI vyakti bIjI rIte game teTalI samajaNamAM AgaLa vadhI hoya, sAmAjika, Arthika, rAjakIya ke saMkSaNika kSetramAM te game teTalI pratiSThita hoya, chatAM AdhyAtmika ane dhArmika kahI zakAya evAM zAstrInI bAbatamAM tenI jijJAsA ane samajaNanI sImA bahu te eNe mAnela jaina zAstra sudhI ja sImita rahevAnI. jaina zrata sivAyanuM bIjuM dhArmika ane AdhyAtmika mRta game teTaluM vividha tema ja game teTaluM upAgI hoya te paNa tevI vyakti emAMthI koI lAbha uThAvI zakaze nahi, potAnI jijJAsAne saMtoSI zakaze nahi ane pariNAme alpamAM bahu mAnI levAnI TUMkI samajaNa pilAtI ja raheze. evI vyakti jijJAsA ane buddhinA nAnAmAM nAnA khUNAmAM moTAmAM moTA samajaNanA mahelanI kalpanAthI rAcaze. sAmpradAyika samajaNa te AnuM ja nAma che, ane tenuM pariNAma jijJAsA, samajaNa tema ja vivekanI ati saMkucitatA ane bIjAthI pitAne sAva judA ane UMcA mAnavAnI vRttimAM ja Ave che. sAmAjika, rAjakIya ane Arthika jevA vyavahAra sAmAnya rIte ThIka cAlatA hoya to upara uparathI jenArane evI sAmpradAyika saMkucitatA bAdhAkAraka nahi lAge, paNa saheja UMDA UtarI vicAra karIzuM to jaNAze ke samyagdaSTi ane mithyAdRSTi jevA zabdanA zarUAtamAM grahaNa karela sthULa arthanI samajaNune pariNAme AvelI saMkucitatA te mAtra vyakitane ja nahi paNa samAja suddhAne bhAremAM bhAre hAnikAraka nIvaDe che. A hAni dhaLa dhArmika agara AdhyAtmika pradeza pUratI ja nathI rahetI, paNa tenI asara sAmAjika ane rAjakIya jevA vyAvahArika kSetramAM paNa vadhAremAM vadhAre Ave che, kema ke dhArmika ane AdhyAtmika viSayamAM zarU thayela saMkucitatA mAtra tyAM ja nathI aTakatI, paNa te vyakti ane samAjane bIjA samAjothI dUra rahevA prere che, ene ekarasa thatAM roke che. tethI ja ApaNe joIe chIe ke jaina ane jainetara evA be. judA samAja kapAyA che. ane tethI ja jyAM saMskAra ane vicAranI samAnatA heya tyAM paNa eka samAjanI vyaktine bIjA samAjanI vyakti sAthe lagnasaMbaMdhathI ke samAnabhAve khAnapAnanA vyavahArathI joDAtAM bhAre muzkelI anubhavavI paDe che. muslima ane krizciyana jevA samAjanI vAta na karIe, teya ApaNe Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTi ane mithyArdaSTi [ 103 joI e chIe ke vaiSNava, rAva ane bauddha jevA samAja sAthe jaina samAjane bIjI badhI bAbatamAM samAnatA hovA chatAM sAmpradAyikatAne kAraNe ekarasa thavAmAM keTalA pratyavAyA naDe che ! zarUAtamAM samyagdaSTi ane mithyAdaSTinI prAthamika vyAkhyAe jaina ane jainetara vacce saMkucitatAnI dIvAla UbhI karI, paNa dhIre dhIre e vyAkhyA vadhAre TUMkI thatAM saMkucitatA paNa vadhAre vikasI. jaina para parAnA cAre phirakAmAM e vyAkhyA nave rUpe thavA lAgI, sthAnakavAsI kriyAmAM janmela vyaktine samyagdaSTinA evA atha vArasAgata maLelA hAya che ke sthAnakavAsI sivAyanA bIjA jaina phirakAonA paNa guru ane AcAravicArAne mAnavA ke pALavA te samyagdaSTi nathI; eTale kAi sthAnakavAsI mahAvIrane mAnavA chatAM paNa temanI mUrti, tIsthAnA ane zvetAMbara ke diga Mbara para MparAnA manAtA zrutane peAtAnAM Adara ane jijJAsAnI bahAra ja rAkhavAnA. e ja rIte zvetAMbara mUrti pUjaka digaMbara paraMparAnAM maMdira, smRti, tI, zAstra, tyAgI guru vagerene aspRzya nahi te upekSAdaSTithI jovAnA. digaMbara phirakAnI vyakti paNa sthAnakavAsI ke zvetAMbara phrikAnA zAstra agara AcAravicAra viSe evI ja kaTTaratA sevavAmAM samyagdarzana sAcavyAnuM abhimAna rAkhavAnI. terApathI haze te te paNa uparanA traNe krikAnA AcAravicArane anusaravAmAM ke tene samyak lekhavAmAM peAtAne AdhyAtmika vinipAta jovAne. je vAta jaina paMraparAne uddezathI upara kahevAmAM AvI che te ja vAta jI paraparAne paNa teTale ja aMze, balke kayAreka kayAreka lage vadhAre aMze, lAgu paDe che. vaidika haraze te te jaina, bauddha jevI avaidika para parAnA badhA ja AcAravicArAne tema ja zAstrone sparza karavAmAM nAstikatA lekho ane veda-smRti-purANa jevAM vaizvika gaNAtAM zAstro sivAyanAM zAstraone dhama dRSTie vicAravAmAM paNa AstikatAno artha nahi jue. te haMmezane mATe potAnI jijJAsAnA pradezathI avaidika gaNAtAM zrutane--pachI te game teTaluM susagata ane mahattvanuM hoya tApaNu--dUra ja rAkhaze. auddha phrikAmAM sAmpradAyika dRSTie jeNe samyagdaSTa ane mithyASTine atha dhAryo haze te paNa tevI ja rIte baudvaitara dhArmika ane AdhyAtmika kSetrathI aspRSTa rahevAmAM potAnI samyagdaSTi poSAtI joze. A rIte judI judI dhama para'parAne anusaranArA aneka samAjo samyagdaSTi, mithyAdaSTi, AstikatA, nAstikatA jevA AdhyAtmika ane pAramArthi ka arthanA mucaka zabdonA prAthamika, sthULa ane kAmacalAu arthAne Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 ] darzana ane ciMtana chevaTanA artho samajI temAM UMDI samajaNa ane viveka dvArA sudhAra ane vikAsa nathI karatA te, tenuM AjasudhInA jIvanamAM kevuM aniSTa pariNAma dekhAya che e itihAsanA jJAtAne ke vartamAna paristhiti nihALanArane samajAvuM jarAya adharuM nathI. dhULa gUMgaLAmaNa ane sUkSma gUMgaLAmaNa vacce aMtara che. sthaLa gUMgaLAmaNa sAdhAraNa vyaktine paNa sparze che, jyAre sUkama gUMgaLAmaNa dIrdhadaSTi ane vicArakanuM ja dhyAna kheMce che. 'x10 nI eka khelImAM keIne pUravAmAM Avyo hoya ne te cAlate-deDate gatizIla mANasa hoya te te eTale mUMjhAze ke game te rIte dIvAla bhedavA ane bahAra nIkaLavAne prayatna karaze ane jayAre te bahAra nIkaLI khulluM AkAza joze tyAre ja nirAMta anubhavaze.paNa samyagdaSTi ke AstikatAnA zarUAtamAM kapela arthanA nAnA cokAmAM purAnAra dareka vyakitane enAM aniSTa pariNAme anubhavAtAM hoya to paNa gUMgaLAmaNa nathI thatI. tethI te evA kAne mAtra pote ja nathI, paNa evA cekAmAM ja pitAnI jAta ane pitAnA samAjanI salAmatI jue che. chatAM koII virala vyakti dareka saMpradAya ane phirakAmAM samaye samaye evI avazya pAke che ke tenI jijJAsA ane vivekabuddhinI gati-zarUAtanA grahaNa karela samyagdaSTimizrAdaSTi ke Astika-nAstika zabdonA arthanI samajaNanA cakAmAM gUMgaLAya che tethI tenAM paDe bhedIna ane sAcA artha samajavA mathe che. e maMthanane pariNAme tevI vyakitao e samyagdaSTi, micchAdaSTi Adi zabdanA pAramArthika arthane samajavA sudhI ke tevA arthenI najIka javA sudhI vikAsa kare che. evI rIte vikAsa karanAra vyakitao mATe samyagdaSTi ane mithyAdRSTi zabdane arthe kaI paNa rIte vyakita ke samaSTigata jIvanane hAnikAraka banato ja nathI. tethI ja ApaNe joIe chIe ke buddha, mahAvIra ane temanA jevA bIjA saMta ke temane pagale cAlatA anugAmIo prajJA prAsAda upara ArUDha thaI pitAnI pratibhA dvArA judI judI vANImAM paNa eka ja mukhya vastu samajAvatA AvyA che ke jJAnane, cittane, AtmAne vistAra karo. bhagavAna mahAvIra bAda lagabhaga AThamA-navamA saikAmAM thayela devavAcaka AcAryuM joyuM ke sAdhAraNa leke samyagdaSTi ane mithyAdaSTi zabadanA prAthamika arthanI samajaNane lIdhe ema dhArI beThAM che ke jenetara gaNAtuM zrata mithyAzruta Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTi ane mithyASTi [105 che ane tene abhyAsa ke parizIlana mithAdRSTi kahevAya, tyAre temaNe butaparaMparA ane samajaNunA vikAsane rUMdhAte aTakAvavA spaSTapaNe kahyuM ke jainetara mRta ja mithyA che ane jenazruta ja samyapha che ema nathI, paNa daSTi sAcI ane samyapha heya te jaina ke jaitatara game te zrata samya-sAcuM hoI zake ane je dRSTi ja mULamAM viparIta hoya te jaina kahevAtuM zrata paNa mithAmRta hoI zake. A rIte temaNe eka jamAnAmAM jaina paraMparAne evI zIkha ApI ke te saMkucitamAMthI mukata bane. tene pariNAme aneka uttaravata AcAryo ne vidvAno evA pAkayA ke jemaNe jaina zrutane bhASA, vicAra ane tAtparyathI anekadhA vikasAvyuM. devavAcaka peThe AcArya haribhadra yogadaSTisamuccayamAM bIjI rIte paNa samyagdaSTi zabdanA arthamAM vikAsa sUcavyuM. temaNe kahyuM ke buddha, kapila, jina AdinI vANI ane zailI bhale judI judI hiya, paNa chevaTe teo badhA kalyANavAdI hovAthI sarvajJa che. samyagdaSTi zabdanA zarUAtamAM grahaNa karAtA arthanA vikAsamAM A kAMI jevI tevI phALa nathI. evA arthavikAsanuM paheluM pagathiyuM eTale jIvanamAtramAM cetanatatvanA astitvamAM zraddhA dharAvavI tema ja evI zraddhAne pariNAme cetana uparanAM ajJAna tema ja rAgadveSAdi AvaraNane cAritranA samyapha puruSArthathI bhedavAnI zakyatAnA cAritralakSI taravamAM zraddhA dharAvavI te samyagdaSTi agara AstikatA. AthI UlaTuM eTale ke cetanatatvamAM ke cAritryalakSI tatvamAM zraddhA na rAkhavI te mithyASTi agara nAstikatA. samyagdaSTi ane mithyAdaSTino anukrame tattvaviSayaka zraddhA ke azraddhA evo ja artha vikAsakramamAM phalita thAya che. te prathamanA sthaLa sAmpradAyika artha karatAM ghaNo vizALa hoI aneka sampradAyonI tAtvika mAnyatAne pitAmAM samAve che. sAmpradAyika arthamAM mAtra amuka sampradAya ke kikAnI cULa AcAravicAranI praNAlikAo, tene ItihAsa ane mAtra tenI ja paribhASAone mAnavAno samAveza thAya che, jyAre cetanatattva ane cAritralakSI tattvamAM zraddhA sevavI e samyagdaSTine artha koI eka ja sampradAya ke amuka ja phirakAne nathI lAgu paData. temAM to upalaka dRSTie parasparavirodhI dekhAtA ane virodhane lIdhe arasaparasa AkhaDatA evA aneka sampradAyone samAsa thAya che. A rIte samadaSTine artha vistaratAM aneka dharmaparaMparAo ekabIjAnI najIka Ave che ne temanAM vacce je sthULa arthane lIdhe gerasamajadUtIo UbhI thayelI heya te vilaya pAme che. vAcaka umAsvAti nAmanA jaina AcArye samyaga Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] darzana ane ciMtana daSTine artha batAvatAM kahyuM che ke AdhyAtmika ane cAritralakSI tamAM zraddhA sevavI te ja samyagdarzana. ApaNe joIe chIe ke A vyAkhyAmAM koI eka phirakAnI bAhya AcAravicAranI praNAlIone sparza ja nathI; mAtra tattvanA vAstavika svarUpamAM zraddhA dharAvavAne ja parza che. tattvazraddhA e samyagdaSTi hoya to paNa te artha chevaTane nathI. chevaTane artha te tatvasAkSAtkAra che. tatvazraddhA e tatvasAkSAtkAranuM eka pAna mAtra che. jyAre e sopAna daDha hoya tyAre ja yathocita pusvArthathI tatvane sAkSAtkAra thAya che, eTale ke sAdhaka jIvanamAtramAM cetana tattvane samAnabhAve anubhave che ane cAritryalakSI to mAtra zraddhAno viSaya na rahetAM jIvanamAM vaNAI jAya che, ekarasa thaI jAya che. AnuM ja nAma tattvasAkSAtkAra ane e ja samyagdaSTi zabdane aMtima tema ja ekamAtra artha, A aMtima arthamAM tavazraddhArUpa pahelAno artha te samAI ja jAya che, kema ke jyAre tavasAkSAtkAra thAya tyAre zraddhA to jIvanta bane che. uparanI carcAthI nIcano bhAva saMkSepamAM phalita thAya che. sampradAyagata ane risAgata mAtra sthaLa AcAravicAranI praNAlikA vageremAM zraddhA sevavI te samyagdaSTi zabdano artha. A artha dareka sampradAyane nyAya Ape che, ane aMdaroaMdaranA virodhane zamAvI ekabIjAne najIka ANe che. tavasAkSAtkAra e samyagdaSTi zabdane aMtima ane mukhya artha che. A artha jeNe jIvanamAM siddha karyo hoya te ja khare siddha, buddha ke saMta che. upara sUcavela traNa arthenuM paraspara tAratama samajavA mATe eka vyavahAru dAkhale Apo ya gaNAze. zizu avasthAnI kanyA DhIMgalIne mA kalpI tenI sAthe bALakonAM DhIMgalAne besADe che ne temAM mAtA tema ja saMtatino artha jue che. te ja kanyA ThIka ThIka uMmare pahoMcatAM potAnAmAM ja mAtRtvanI anivArya zakyatA viSe zraddhA seve che. te ja kanyA samaya pAkatAM ane anuguNa saMjoge maLatAM pitAnAmAM mAtRtvane sAkSAtkAra paNa kare che. traNe avasthAmAM mAtRtva samAna che. paNa pahelI avasthAmAMnA mAtRtvadarzana karatAM bIjI avasthAnuM mAtRtvadarzana ane chevaTanuM mAtRtvadarzana e sAva bhinna bhinna che. e ja rIte samyagdaSTi jevA AdhyAtmika bhAvanAsUcaka zabdanA upara varNavela arthonuM tAratamya kAMIka samajI zakAya ane cakalA vagerenA citragata artha karatAM jIvatA cakalAnA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTi ane priyadaSTi [ 107 arthamAM rahela tAratamya prathama apAyela dAkhala paNa vadhAre spaSTatAthI samajI zakAya. samyagdaSTinA upara sucavela traNa arthomAM jema jema AgaLa pragati thAya che tema tema pahelAMnA artha sAthe saMkaLAyela bhrama paNa dUra thavA pAme che. AdhyAtmika musApharane uddezI je jAgavAnI vAta pelA "uTha jAga,. musAphira!" bhajanamAM kahI che te A ja AdhyAtmika jAgRti che. pribuddhajIvana, 15-9-para