Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ kavi kezavakRta neminAtha phAga sa`pA, kanubhAI tra, zeTha prAstAvika prAcIna - madhyakAlIna gujarAtI sAhityamAM vikaselA aneka laghu kAvya prakAromAM phAgu' kAvya prakAra svarUpanI ane viSayavastunI apekSAe teAMdhapAtra che. vamAne lagabhaga 78 jeTalAM phAgu kAvyo upalabdha che; jemAMthI 50 jeTalAM prasiddha thayelAM che. ahIM eka aprakAzita - lAvaNyaratna ziSya kavi kezavakRta - teminAtha phAga'ne saparicaya prastuta karavAmAM Ave che. pratavana ane sapAdana paddhati prastuta kRtinuM varNana lA. da. bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira, (amadAvAda)nA munizrI puNya. vijayajI hastaprata graMthabhaMDAranI eka mAtra prata (kramAMka (794) parathI karela che. prathama pRSTa para tIrthaMkara bhagavAnanuM raMgIna citra derela che. pratyeka patranuM mApa 24.7x 11.0 se.mi. che, banne khAju 3.0 se.mI.ne hAMsiyA cheH patra kramAMka patranI DAbI bAju lakhelA che; pAtaLA kAgaLanI A devanAgarI lipimAM lAla tathA kALI zAhI vaDe lakhAyela che. laika kramAMka lAla zAhI vaDe lakhelA che. pratanI lekhanamiti darzAvI nathI; paNa te lipi anusAra anumAne aDhAramA zatakanI hAya tema lAge che. AraMbha : (kAI sUcana nathI.) aMta: kRtizrI neminAtha 7/sa.pUrNamazrItu sauMpAdanamAM sarvatra prati anusAranA mUlapADa kAyama rAkhyA che. kAvyanA kartAH kavi kezava kAvya-prazasti parathI enA kartA vAcaka lAvaNyaratnanA ziSya kezava heAvAnuM nizcita che. kRtinI racanAsaMvata 1751 (i. sa. 1695) phAgaNa suda terasanA dine pATaNamAM thaI hAvAnuM kahI zakAya. saMvata satara ekAvana varakha phAgaNa suda teraza harakhe re, te. pATaNa sahura sadA sukhadAI e phAga racyA varadAi hai, 10 ne vAcaka lAvanyaratna pasAyA, kezava jinanA guNagAyA re, ne bhaNasya guNusyuM je sAMbhatsya, teDhunA manavaMchita phalasye re 11 ne A kavi vize ATalI mAhitI maLe che. emanuM nAma kezava/ kezavadAsa ane aparanAma kuzalasAgara hAvAnuM jANavA maLe che. kharatara gacchanA jinabhadra zAkhAnA sAdhukIrtinI paraMparAmAM lAvaNya
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapA, kanubhAI vra. zeTha 151 rananA ziSya hevAnA ullekho emanI anya kRtiomAM maLe che. A kRti sivAya kezavabAvanI, mAtRkAbAvanI (I. sa. 1680) ane "vIrabhANu udayabhANa rAsa" (I. sa. 16 89) jevI kRtio racI hevAnA ullekha maLe che.' neminAtha phAgaH kAvya tarIke neminAtha phAga" e 115 kaDInuM phAgu kAvya che. varSa viSaya jaina paraMparAmAM prasiddha bAvIsamAM tIrthaMkara neminAthanA caritranA keTalAka prasaMgane AlekhavAne che. kAvyAraMbhe kavie neminAthanA guNastavano nirdeza karI, zIlane mahimA varNave che. zIla vaDo saMsAra ma, zIla vahaI siddhi, manavAMchita zI mile, aSTa-siddhi nava-nidhdhi 2 kavi neminAthanA indra ujavela janma-mahatsavanA nirUpaNamAM nemikumAranA deha-lAvaNyanuM varNana mAtra eka paMktimAM suMdara rIte Alekhe che : * "samala-varaNa seDAmaNa, kAyA dhanuSa dasa" 15 sa. e ja rIte nemikumAra ane mithAdaSTi devanA prasaMgane kavi zIdhra - gatie varNave che. indra vinaMtI karI e devane nemikumAra pAsethI choDAve che, te ukti ullekhanIya che; kemake te nemikumAranA vyaktitvane chatI kare che. atulI-bala jinavara kahyA, tAharI kuNa kare hoDa, e murakha mahA devatA, kahe khAmai kara joDi 18 satra atre "atulI bala" nemakumAra ane "murakha mahA devatA'nA paraspara virodhI nirUpaNa dvArA kavie nemikumAranA vyaktitvane viziSTa epa Apyo che. bIjI DhALamAM kavi nemikumAranA zaurIpurathI dvArikA AgamananA prasaMgane varNave che. rAjA ugrasena ane mApavAsI tApasanA prasaMgane kavi zIdhra gatie kathAtmaka rIte varNavI jAya che. tApasane pAraNA karAvavA aMgenA pitAnA vacananuM pAlana na karI zakanAra ugrasena para krodhe bharAyele tApasa "Ane mAraka thAuM" evuM niyANuM karIne mRtyu pAmyo, te prasaMgane kavi ATha kaDImAM saMkSiptatAthI nirUpe che, je kavinI lAghava sAdhavAnI zaktinuM ghotaka che, emAM krodhita thayelA tApasanI TUMkamAM chatAM baLakaTa ukti lakSapAtra che. tApasa ciMtaI ema, e rAjA mahAbhUDa, bola na pAle e, lakSaNa viheNe luMDe." je tapane parabhAva, huM hajya mAraka ehane, ema niANe kIdha, marI putra upane tehane. 31 A pachI kavi kaMsanA janma - prasaMgane TUMkamAM varNavI, enA jarAsaMdhanI putrI jayazA sAthe thayelA lagna - prasaMganuM nirUpaNa kare che. kaMsa - patnI chavayazA ane sAdhu atimuktanA nATayAtmaka prasaMgane utkaTa zabda dvArA kavie vAcA ApI che. madirApAnathI matta thayelI chavayazA sAdhu atimukta pAse anucita mAgaNI karatA kahe che: 30
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 48 152 kavi kezavakRta neminAtha phAga cuM gharaghara maLe kAMI, syu kare paranI Asa, bhegava sukha-vilAsa, pure mananI Asa. 44 tuM bharame phire kAMI, huM kahuM chuM gujha sAce, choDa para virAga, tana dhana yovana rAce. 45 kAmAMdha avayazA atimukta para humalo kare che, te zabda-citra paNa juo: e lIdhe khesa, saMghaTa karavA lAgI, lava lava karatI teha, rahe nahI debhAgI. khAIjaI te mITha, parabhava koNe dIThe, devarane upadeza, lAgo vacana-e mITho. A saMjogomAM chavayazAnI anucita ukti tathA vyavahAra joIne atimukta munie ene mada utAravA pitAnA jJAnane upayoga karI bhaviSyavANuM uccAratA kahyuM : garava-UtAraNa kAja, munivara ehave bhAkhe, sAtame garabha viNAsa, devakIne kahuM sAmai. 49 AvI bhaviSya - ukti sAMbhaLIne jIvayazAne garva gaLI gayo. sAtamA garbhamAM utpanna thayela vAsudeva kRSNa kaMsane mArI, ugrasenane rAjagAdI ApI, yAdo sAthe soraTha dezamAM AvI bhAnu ane bhIraka (bhAbhara)nA janmasthAne dvArikA nagarI vasAvIne rahyA. A vigata mAtra be paMktimAM kavi varNave che. bIjI ane trIjI DhALa vaccenA mAtra ATha dUhAmAM kavie kRSNa vAsudeva sAthe rahetA nemikumAranuM eka divasa akasmAta kRSNanA zastrAgAramAM jaI caDavuM, tyAM dhanuSyane TaMkAra karavo tathA pAMcajanya zaMkha vagADe, kRSNa ane nemikumAra vacce thayelI bhUjAbalakaTI, emAM kRSNanuM hAravuM, ane emanAM manamAM pitAnI padavI javA aMge peThela bhaya, te samaye thayelI "devavANI' ityAdi prasaMgo ati-saMkSiptamAM varNavyA che je kavinI kathanakalAnA sAmarthyanI dyotaka che. trIjI DhALamAM kavie karelA vasaMta-varNananA keTalAka zabdacitra noMdhanIya che. TahukA karatI keyala ane guMjArava karatA bhamarAonI bhegIonA mana para thatI asara ane sarvatra khalela vanarAjInuM kavie surekha citra upasAvyuM che. uce sarale sAda, keIla TahukA karaI vALa, bhamara karaI guMjArava, bhegInA mana hara vATa, kukI saba vanarAya, vasaMta AvyAM sahI vA sava saNagAra banAya, milAM piune vahI." 65 vasaMtAgamane vana krIDAthe vividha sAja sajIne nIkaLela gopIonuM A citra paNa enI svAbhAvikatAne kAraNe neMdhapAtra che. saji kara sela-zRMgAra, virAje padarANI vATa paga neura-jhaNakAra, pahirI oDhI baNI vA0 71
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ sA, kanubhAI tra, ze 153 naimikumAra paraNavA pratye udAsIna che te aMge ciMtita zivAdevI ane gopIe vaccenA saMvAda nATatyAtmaka ane coTadAra che. zivAdevI khelAya, gaupyAnai Ima kahe, tema na paraNe kema, udAsI kema rahe, vA0 pUchanai tatkAla, khakhara karajyA tamhe, vA mannAvA vivAha, teA guNu jANuM amhe, vA 72 zivAdevIe Apela A paDakArane jhIlI letI geApIonI marmALI ukti-- vArU vArU kahIne, sahu UDI tadA, vA. nemi kumAranI vAta, rAkhI mana maiM yadA' 72 vasatanA AgamanathI vanamAM vihAra karatA jalatIre AvelA yAdavanA svarUpa darzana tathA devara naimikumAranA zIza para kresara-caMdana vagere DhaLI gepha'nI mAgaNI karatI geApInuM kavie tAdRza citrAtmaka Alekhana upasAvyuM che. caMdananI racI khAla, aragaje mahumahyA, vA0 sIsa sAra`gI pAga, khAMgI sira seAhatI, vA tilaka virAje bhAla, cAla mana mAhatI, vA0 kaisara caMdana agara, tagara cAvA taNA, vA DhAle devara-sIsa, na rAkhe kAmaNAM, vA0 khele ehuvI vANi gADha desyA sahI, vA0 ama vasa paDI svAmi, jAvA desyA nahIM vA suMdara rUpa sarpa, sAhe yAdava taNA, vA0 Ika Ika caDhata rUpa, nahIM keAI maNA, vA., lAla gulAma amIra, uchAle bahu pa, vA., mAhe| mAMhi ramai, rasa rAkhI Izu pare vA 71 73 75 phAga ramatA yAdave! ane te samaye vAgatAM vAjIMtrAnuM vadhu na--emAM AvatI ravAnukArI zabda racanA kAraNe vizeSa AsvAdIya banyuM che : 74 mAje tAla ka'sAla, dha5ma55 Dapha kare, vA0 dAMdAM karea mRdaMga caga madhukara surai, vA0 Dholaka vAje vINa, vAai vila vAMsalI, vA Izu para phAga ramaMta, ciMtA gaI vAMsalI ahI dIdhela gApIe ane temakumAra vaccenA saMvAda paNa mAmika che, 76 20
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 78 kavi kezavakRta neminAtha phAga jihAM khela geviMda, gepI AvI te tihAM, vATa lyA tyAre zeTha, hive jA kihAM,' vAva pAse Ubhe nema, dIThe gopI tirsa, vATa sagalI AvI cAla, devarane Ima hase vAva 77 "sAMbhala devara ghebara, sarikhe tuM achaI, vAva gAmamAM tAhare jera, kahI na sakAya che, vA. hiva AvyA ama hAtha, jora ye tuma taNuM, vAra 78 A prasaMge rukamaNInI vyaMgAtmaka ukti paNa dhyAna kheMce tevI che. bele rukamaNuM nAri, saMtA mana ghaNuM, vA 78 e devara pUjanIka zIla, jiNa Adaryo, vATa, e meTA guNavaMta, jirNa mana vasa karyA, vAva jaMbuvaMtInI ukti paNa emAM rahelo kaTAkSane kAraNe lakSapAtra che. jaMbavatI kahe ema nAra, niravANI, vATa khare kaThana vyavahAra, nAra saMvAhaNa. vA. e kAyara che tema kema, pure paDe, vAva jeDA veDe teNa, kahene kima juDe, vALa vaLI gopIo paNa neminAthane kahe che- gopI mila be-cAra, nemI sUrane kaheI, vAi tuma paraNe Ika nAra, kRSNa te niravahai. vAva' 80 A mamarI uktione hasI kADhatA nemikumAranuM zeDA zabdo vaDe suMdara zabda-citra kavie upasAvyuM che. INa vAte mukha hAsa, temane AvIuM, vATa gopI tAlI deI, vIvAha manA vA.' trIjI ane cothI DhALanI madhyamAM AvelA mAtra sAta dUhAmAM kavi bahu ja TUMkANamAM ugrasena rAjAnI putrI rAjImatI sAthe neminAthane nakkI thayele vivAha, vivAha athe temanuM jAna laI nikaLavuM, mAgamAM pazuno ArtanAda sAMbhaLI temanuM vairAgya pAmavuM, ane paraNyA vagara pAchA pharavuM. ityAdi nATayAtmaka prasaMge kavie laghutApUrvaka nirUpyA che, je kavinI rasaLatI kathanakalAnuM sucaka che. cothI DhALamAM kavi rAmatInA viraha ane vyAkuLatAnuM vizada Alekhana kare che. rAmatI neminAthane eka prazna karatI kahe che, "teM zA mATe mAre ne teDI nAMkhyo ?'
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpA, kanubhAI va. zeTha 155 " avaguNa te dekhanaI, mujha so trADyo neha, prata pAlatAM dohilI re, chele dAkhe che 91 pri. pitAne priya evA neminAtha vinAnI pitAnI zI dazA thaze enuM varNana rAjImatI upamA vaDe sacoTa rIte vyakta kare che. viNa AdhAraI velaDI re, jala-viNa machalI jema pri. tutra viNa huM tima tima rahuM re, kaho hiva kIje kema? pri. 2 vaLI akATaya dalIla raju karatA kahe che pazuone pikAra sAMbhaLI enA para Apane dayA AvI ane mane nirAdhAra tathA AMkhamAM AMsu sAratI duHkhI thatI evI mane choDI cAlyA gayA, emAM Ape kevI rIte jIvadayA batAvI kahevAya? kemake tame mArA jIvane to duHkha ApyuM ja che. pasUa-pukAra suNI karI re, mujha choDI niradhAra re, pri. jIva-dayA kahe kihAM rahI, mujha AMkhe AMsUdhAra 93 priya vaLI rAmatI neminAthanA AcArane kAyarane AcAra gaNAvI upAlaMbha Ape che te noMdhapAtra che. prIta patI pAlatAM re, khare kaThana vyavahAra, lIdhAM mUDI je kare che, e kAyara AcAra." 94 pri. sakhIo rAjI matIne samajAvatA jaNuve che "tuM nemikumArane tyajI de, tane evA anya sAthe paraNAvavAmAM Avaze tyAre sakhIone te kahe che mArI ane nemikumAra vaccenI prIta te ATha bhavanI che. ekadama kema cheDI dauM?' A ukti nemikumAra sAthenA utkaTa anurAgane abhivyakta kare che. ATha bhavAnI prItaDI re, navame dAkhe che, me jANe Ima nahIM kare re, nirmohI nisaneha" 9 pri. A bAju sagAM-snehIo nemikumArane paNa Ama karavAda' na karavA ane paraNavA mATe ratha pAcho vALavA vinave che paNa nemikumAra te saMyama grahaNa karavA athe daDha che ane dharmadhyAna karatA aMte emane kevalajJAna prApta thAya che. pAMcamI DhAlamAM kavi giranAra parvata para sAdhu banela neminAtha ane sAdhavI banela rAmatIne meLApa thAya che te prasaMga varNave che. eka samaye "varSa daramyAna rAjImatI potAnA bhIMjAyelA vastro eka guphAmAM jaIne sukave che te vakhate neminAthane bhAI rahanemI ene A dazA mAM joIne calAyamAna thAya che. rAmatI ene upadeza ApI sAcA patha para lAvI ene uddhAra kare che te prasaMgane kavi saMkSiptamAM varNave che. bhIMjAyelA vastro sUkvatA sAdhI rAmatInuM surekha citra kavie suMdara ravAnusArI zabda pasaMdagI vaDe AlekhyuM che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 kavi kezavakRta neminAtha phoga jhiramira jhiramara varase meha, jihAM lIjai kAmala dehu re, 107 60 cIra sukAyai guphA maiM AvI, rahenemane mana bhAvI 2 ne rAjImatI pati pahelAM mukti pAme che ane teminAtha paNu sAtaseA varSInA saMyama pALI aMte mukti pAme che. ane banne muktidhAma'mAM maLe che ema kahI kavi kAvyanu samApana kare che. kAvyanI prazastimAM kAvyanI racanA saMvata 175nA phAgaNu zuda terasanA rAja pATaNamAM thaI hAvAnA ullekha maLe che. aMtamAM kavi potAnA guru ane potAnA nAmanA ullekha karI kAvya saMpUrNa kare che. vAcaka lAvanyaratna pasAyA, kezava jinanA guNa gAyAre, ne bhaNusyuM guNasya je sAMbhatsya, tehanA manavaMchita phalasyau 2 115. Ama A phAga sAMbhaLanAranA 'manava`ti' phLaze evI bhAvanA pragaTa karI kavi kAvyanu` samApana kare che. 1. meA. de. desAi, jaina gUrjara kavio-2, mu'bai 1931, pR. 354 ane 166-369; 3, 1944-pR. 13-28; tathA bhAratI vaidya, madhyakAlIna rAsa sAhitya, mubaI 1966 pR. 128.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ kavi kezavakRta neminAtha phAga nemanAthanA guNa stavuM, ANI bhAva apAra, brAcAra cUDAmaNa, vaMchita phala dAtAra. sIla vaDe saMsAra meM, sIle lahaI siddhi, manavaMchita sIle mile, aSTa siddhi nava niddhi. chatI Rddhi jiNa parihari, cheDI rAjula nAri mahApuruSa te jANIyaI, nAma thakI nistAra. sUraji UgyAM mahurathI, sIlavaMtanA nAma, sahU UThI samaraNa kare, tiNathI sIjaI kAma. DhAla pahelI jhabukaDAnI sorIpura sehAma, samudravije kare rAja, sanehI sAMbhale. sivAdevI rANI tahenaI, pati-bhagatI ghaNalAja, 5 sane. kAttika vadi bArasa dina, cavaNa thaye zrIma, sa. aparAjitanI sthita kahI, batrIsa sAgaropama 6 sane. cauda supana rANI lakSya, manamai harakha na mAya, sa. jAya rAjAnai Ima kahe, ene myuM phala thAI. 7 sane. samudravijai kahe suNa priyA, putra hacai siradAra, sa. zrAvaNa sudi pAMcamI, janamya nemikumAra 8 sane. siThi IMdra milI karI, chapanakumArI Aya, sa. janama-mahotsava sura karaI, mera-zikhara nDavarAya. 9 sa. e vidha sahu jinavara taNI, "jItakalapa" kahevAya, sa. Ika keDi deva seve sadA, pUje prabhunA pAya. 10 sa. sAMmala-varaNa sohAmaNuM, kAyA dhanuSa daza joNuM, mukha-chabi opama zazi jisI, sakala-kalA-guNa-khANa 11 sa. eka divasa bAlaka samai, pAlaNe piDyA nema, sa. Idra prasaMsA Ima kare, sahu sAMbhala sura jema. 12 sa. bAlaka-vi che nemajI, te paNa che balavaMta, sa. mithyA-daSTi devatA, vAta na mAnI taMta 13 sa.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 chetaravAne kAja, sa. asahumAna sUra AvIA, tema peDhayA jiSNu pAlanai, te aparyA taji lAja 14 sa. savA lAkha jojana lage, le UDayo AkAsa, saM. naimakumara avaSe jANyA, manamAM rahyA vamAsi15 sa. nema-vicAre maname, vAMke vAMkA hArTa, sa. aMgUThA su' cAMpIyA, dharatI mai gayA sAMi 16 sa. sA ojana UDA sahI, duHkha pAmyA asamAna, choDAvyu idra AvI, svAmI e aganyAna 17 sa. atulI-khala jinavara kahyA, tAharI kuNu kare hADa, e murakha-mahA devatA, kahe khAme kara joDi 18 sa. pahilI DhAla vaDelI thaI, jhabUkaDAnI eha, sa. kezava nemanA guNu kahuM, sAMbhalijayA dharI tehu 19 sa. hUDA jovana-vaI Avye jisai, rUpa taNA bhaMDAra, yAdava-kula sira--seharA, zrI zrInemakumAra sArIpurathI dvArikA, yAdava Avye kema, sUla thakI adhikAra sahu, palaNuM bhASyo jema mathurA nagarInA dhaNI, ugrasena rAjana, bhAryA tehanI dhAriNI, jIvana-prANa samAna eka dina revADI caDhayo, rAjA zrIugrasena, dIThA eka tApasa tisau, tapa karatA sudha teNu, DhAla mIjI rAmacaMdra ke vAga, e dezI rAjA bele ema, suNa hA tApasa vANI, tuM tapIu asamAna, vANI amIya samANI mAsa pUrava havai jAma, tApasa kahai taDutta, kavi kezavakRta neminAtha phAga rAja-kAjanA kAma, tapasI bIjA mAsa, eka saai rAjAna, uce tarata sakAla, pAraNeA ama ghara karajyA, rAjana tumhe ma vIsarajye rAjA mana AvI, pacakhyA kAdha caDhAvI. tapasvI AvyA cIta, matamai ANI bhIta, 20 21 22 23 24 25 26 27
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 28 pa0 31 22 33 34 sapA, hanubhAI vra, zeTha tapasvIne paga lAga, khama e aparAdha, ama ghara karajo svAmi, pAraNe sukhya samAdha vali vikema (2) rAjAna, tApasa khabara na lIdhI, trIje paca mAsa, dehanaI vedanA kIdhI. tApasa ciMtaI ema, e rAjA mahA bhUMDa, bela na pAle eha, lakSaNa vihUNe luMDa je tapane parabhAva, huM huM mAraka ehane, ema niANo kIdha, marI putra Upane tene hUde maMsanI huM, te paNi pUraNa kIdhI, citaI ema INe putra, kubadha ji dIdhI kAMsanI pikI kIdha, hAtha nAmAMkita mudrA, yamunAsai dIdhI vAhi, praNAma karI ati mudrA vahatI paTI teha, saurIpura mai AI, subhadra vaNika grahI tAma, suta dIThe sukha-dAI nAma kaMsa tiNa dIdha, paraM veDhane mUla, je te bhAkhaI ema, chaI sUlIne phUla DosIne dhari sIha, kanaI kima karI chAjaI, tima kama hANijihAM tihAM lAI vasudevane kIdhe bheTa, kaMsa rahe tasa pAse, hiva suNaja adhikAra, Age kahuM ulApheMka jarAsiMdhu bhUpAla, rAjagRhIne rAja, prativAsudeva kahAya, kaTaka samadala tAja putrI che jasu eka, jIvajasA INa nAma kula-kSayakAraka teha, vara prApata thaI tame yAdava utakaTa jANa, kaMsane te paraNAvI. mathurAne dIdha rAja, na maTe kaII bhAvI. purava-paira saMbhAri, kASTa-paMjara pitA ghA, laghu-bhrAtA mattA, dIkha leI naI cAle vasudeva kaMsane prIta, devakI jIvajasAne, khele bole raMga, saha ke svArtha-vasAna 35 37 38 39 42
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ kavi kezavakRta neminAtha phAga eka divasa aNagAra, emano tihAM Aye, jIvajasA kahe ema, devara tuM mana bhAya cuM gharaghara mAge kAMI, syu kare paranI Asa, bhegava sukha-vilAsa, pure mananI Asa. tuM bhara phire kAMI, huM kahuM chuM tujha sAce, cheDa para virAga, tana dhana yavana race. 45 IhAM kiNa jene duHkha, te paNi Agali dukhIA, IhAM jehane hAI sukha, te vali Agali sukhIA. 46 oghe lIdhe basa, saMghaTo karavA lAgI, lava lava karatI teha, rahe nahI dobhAgI. khAI jaI te mITha, parabhava koNe dIThe, devarane upadeza, lAge vacana--aMgITho. garava-UtAraNa kAja, munivara ehave bhAkhe, sAtama garama viNAsa, devakInai kahuM sAkhe. taba bInhI mana mAMhi, garaba sahu khUba galIla, amo aNagAra, kahine pAche valIe. sAtama garama viNAsa, kaMsane mAra uthApI, kRSNa taNI thaI jita, ugrasena rAjya ApI. sahu yAdava milI vega, soraTha dese AyA, tihAM kiNa kIdha vizrAma, bhAnu bhIruka jihAM jAyA. para iha chaI bahu vistAra, vistArI naI kahi, bIjI DhAla rasAla, kezava rUDI kahi. 53 54 dvArika nagarI ati bhalI, koNa karaI tasu haDi, sukhe samAdhaI tihAM vasa, yAdavanI kula keDi rAja karaI zrIkRSNajI, vAsudeva kahivAya, namakumAra mahimA nile, kIrata sabala kahAya. Ayudha-sAlA ekadA, AyAM tihAM zrIma, dhanuSa caDhAye raMga su, mana ghara adhike prema. papa pa6
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarUpA, kanubhAI tra. zeTha 21 pUryo saMkha suhAmaNA, mAdhava mana maiM ciMtave, dhana-garajA-rava jema, jorAvara che tema. kRSNe naresara ciMtavai, e bhuja-khala vAda karuM havaI, mAM grahI janma temajI, khapa khIjI aisI rahyo, me su* balavaMta. jima pUge mana-khata. na vale te tila mAtra, hava sI karavI vAta. mhArI padavI e sahI, lesyuM temakumAra, deva taNI vANI thaI, ma karasu duHkha lagAra. ehune khapa nahI rAjyanI, e mATe brahmacAra, taba mana mAhe harakhI, nArAyaNa tiNuvAra. AMkhalI ama makAyaNuM, agara akhADa anAra, nAga punAga azeSa, khajUrI karamadA vA0 nAraMgI navaraMganA,raMgI phUla sadA vA0 karaNA bahu pare vA0 virAjai iNu pare vA 57 58 hAla trIjI mArujInI dviva AyA mAsa vasaMta, phUlI vanarAyajI, jayAhu chu, maheke paramala-pUra, sugaMdha suhAyajI vA., taravara vRkSa aneka, phUlyA phalyA sahI vA., mAMjarIyAM sahakAra, luMma luMkhI rahI vA. dADama drAkha bIjorA, TvIsai ati ghaNA, vA, rAyaNa lIa apAra, kuMdanI nahI mA, vA, jAI jUI damaNeA, mau mahumahai vA, paramala pADela phUla, mAlatI huDahai vA0 59 61 dara 63 64 urce sarale sAda, phAila TahukA karaI, vA0 bhamara karai gujArava, bhAgInA mana hare, vA phulI sakha vanarAya, vasaMta AvyAM sahI, vA satra sagAra banAya, milAM pizane vahI. vA0 65 161
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 jehavA jenA rUpa, te sAhe sakha vanarAya, ehavA mAsa vasaMta, dekhI vanapAlaka tatakAla, vi kezavakRta naminAtha phAga pragaTau kare, vA. vasaMta mujharo kare, vA. mana gaDugaDuco, vA jAya harinIe kahyo, vA0 66 khele| svAmI phAga, rAga dharine sahI, vA avasara vArevAra, ahe Avai nahI, vA khakhara karAvI kRSNa, dvArikA ai sahI, vA Rsivai khelI phALa, vasaMta sahU AA vahI vA0 71 khyAlI dekhaNu khyAla, sahU tatapara thayA, vA milI dase dasAra, hIAmai gaDagaDhayA, vA0 sAla sahasa kara joDI, geApI vInavai, vA. ALye avasara ehu, phAga khele have. vA0 68 murAra cAlyA ta%0, vA0 haTha karane jakhai, vA0 sAthe thayA, vA. mana mai harakha apAra, temane sAthe lIdha, alabhadrane mahusaina, teu chela chakhIlA puruSa, bhAgI bhamara sujANa, jAdavanI kula koDa, rAdhA rakamaNu nAri, satyabhAmA vaDI, vA0 suMdara sAla hajAra, AvI milI tiNu ghaDI, vA0 70 saji kara sela-zraMgAra, virAjai paTTarANI, vA paga ne ra-aNukAra, paDhuirI eDhI maNI, vA0 zivAdevI khelAya, gApyAne ima kahe, vA tema na paraNe kema, udAsI kima rahe. vA0 pRSThane tatakAla, khabara karajyA tumhe, vA mannAvA vivAha, te guNu jANuM amhe, vA vAru vAruM kahine, sahu UThI tadyA, vA0 nemakumaranI vAta, rAkhI maname yadA. vA0 sahu AvyA jala-tIra, nIrasyuM suca thayA, vA0 aragaje mahamahucA, vA, khAMgI sira sAhatI, vA0 tilaka virAjai bhAla, cAla mana mAhutI vA0 73 caMdananI racI kheAla, sIsa sAraMgI pAga, sahU jovA gayA, vA. 69 rasIlA mila sahU, vA0 mIlI che jihAM mahu, vA 71 72
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpA, kanubhAI va. zeTha kesara caMdana agara, tagara jevA taNA, vAva Dhalai devara-sIsa, na rAkhe kAmaNa, vAva bele evI vANi, goTha de sahI, vALa ama vasa paDIA svAmi, jAvA deyAM nahIM. vA0 74 suMdara rUpa sarUpa, sehe yAdava taNA, vAva Ika Ika caDhate rUpa, nahI ThaI maNA, vAva lAla gulAba abIra, uchAle bahu para, vATa mAhamAMhi rame, rasa rAkhI INa pare. vA0 75 bAje tAla kaMsAla, dhapamapa5 Dapha kare, vAha de de karia mRdaMga, caMga madhukara sure, vATa Dholaka vAjai vINa, vAjai bali vAMsalI, vATa INa para phAga ramata, ciMtA gaI vAMsalI. vA. 76 jihu khele geviMda, gepI AvI te tihuM, vATa lyA tyAre goTha, hi jA kihAM, vAva pAse Ubhe nema, dITho gopI tisa, vAva, sagalI AvI cAla, devarane Ima hase. vA. sAMbhala devara ghevara, sarikhe tuM achaI, vAva gAmamAM tAro jera, kahI na sakAya che, vA. hiva AvyA ama hAtha, jera e tuma taNuM, vALa bole rUkamaNu nAri, saMtA mata ghaNuM, vA0 78 e devara pUjanIka, zIla jiNa Adaryo, vALa e mATe guNavaMta, jirNa mana vasa karyo, vAva jaMbavatI kahe ema nAra, niravANI, vATa khare kaThana vyavahAra, nAra saMvAhaNI. vA. 79 e kAyara che tema kema, pUre paDa, vAi jeDADe teNa, kaho ne kima juDe, vALa gepI mila bAra, namIsarane kahaI, vALa tame paraNe Ika nAra, kRSNa te niravahe. vAva 80
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ kavi kezavakRta neminAtha phAga INa vAte mukha hAsa, temane AvI, vALa gepI tAlI deI, vivAha manAvIye, vAva phAga ramIne saha, ghara apaNe AvIyA, vAva nema vivAhanI vAta, sAli mana bhAvIyA. vA0 81 e trIjI DhAla rasAla, kahI kezava sahI, vAva zivAdevI sAMbhali vAta, haiyA mai gahagahI. vA82 ugrasena rAjana-sutA, rAjamatI tasu nAma, nema-vivAha milya tihAM, yAdava harakhyA tA. 83 ati ADaMbara jAna saji, paraNuNa cAlyA nema, ratha upara beThA thakA, sArathIne kahai ema. e maMdira dhavalita sughaTa, kahene e che geha, taba sArathI hasanai kahai, tuma susarane eha. AgaLa jAtAM pikhIla, e supATakane ghATa, kiNa kAraNa e bApaDA, AThaMda kare ucATa. sArathI kahai tuma gauravai, e sahu jIva-saMhAra, tiNa e sahue jIvaDA, AThaMda kare pukAra. nema vicAre maname, dhiga dhi e saMsAra, paraNevA mujha AkhaDI, parahara cA nAri. ratha pAi vAla karI, mana vairAga vicAra, kRSNAdika sahUe kahyo, ma kare eha vicAra. DhAla cothI nAMhane nAhale rAjula sAMjali vAtaDI re, karavA lAgI duHkha, piyuDe syu karyo re viNa aparAdhe mujha tajI re, kIdhI kema kurakha pri. 90 e avaguNa te dekhanaI re, mujha sau geDa neha, pri prata pAlatAM dahilI re, chele dAkhe che. pri. 91 viNa AdhAraI velaDI re, jala-viNa machalI jema, prinTa tutra viNa huM timakima rahuM re, kaho Diva kIjai kema. pri. 93
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAkanubhAI , zeTha pasUa-pukAra suNI karI re, mujha choDI niradhAra re, pri. jIva-dayA kaho kiDAM rahI, mujha AMkhe AMsUtradhAra. pri. 93 prIta patI pAlatAM re, khare kaThana vyavahAra, pri lIdhAM mUkI je kare che, e kAyara AcAra, pri. 94 AsA pure mahArI re, jema Tale UvATa, prita mahira karI pAchA vale re, gorI jo vATa. pri. 95 namatA suM sahu ko name re, ema kahe sahu keI, prinTa kIDI para kaTakI kisI re, nAha vicArI je I. pri. 96 sakhI sahelI Ima kahai re, jAvA de tuM nema, pri avara bhale paraNavisyAM re, tenuM bAMdhe prema. pri. 97 rAjula kahe sakhI prati re, e sI kahe che vAta, pri. huM mohI INa dekhane re, bhedI sAte dhAta. pri. 98 ATha bhavAnI prItaDI re, navame dAkhe che, pri. me jANe Ima nahI kare re, nirmohI nisaneha pri. 9 moTuvase je mAnavI re, bele Ala-paMpAla, pri. moha jIpa bhavIyaNa tuhe, kahe kezava ethI DhAla pri100 duhA sera nema bhaNI samajhAya, sagA-saNujA sahu milI, e karavAda kahAya, ratha pharI pAcho vale. nema kahe che ema, hAre paraNe nahI, dukha-baMdhaNu che prema, huM dIkhyA leTuM sahI. zrAvaNa sudinI chaThi, nema saMyama Adaryo, dUra-karaNa karma aTha, dharama dhyAna sudhe dhare pAse kevalanANu, AsUnI amAsa, utakRSTa guNaThANa, vaMduM huM zrIne mane. DhAla pAMcamI A aNurA jogI zrInemIsaranA guNa gAve, teha manavaMchita sukha pAvai re, nema brAcArI, 1. atre trIjA caraNa tarIke hastapratamAM vadhArAnI paMkita nIce mujaba maLe che - "dhiga dhiga mohanI re
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 kavi kezavakRta neminAtha phAga vihAra karatA giranAra AyA, tIratha dekhI sukha pAyA re, 105 ne. saDasa puraba se dIkSA lIdhI, jiNa uttama karaNa kIdhI re, ne rAjula mana vairAga meM Aye, tiNa athira saMsArane jANe re, 106 ne. prabhu pAse lIdhI jiNa dIkSA, vidhi supAlI guru-zikhyA re, ne jhimira jhiramara varase meha, jihAM bhaje kemala deha re. 107 ne cIra sukAvai guphA mai AvI, taba rahanemane mana bhAvI re, ne cita cUke rahanema jivAra, rAjula upadeza de tAre re. 108 ne. sIlavatI e rAjula rANI, sola satI mAhi vakhANI re, ne piu-pahilI te pahatI mugata, mujha bahinI dekhuM jagatai re. 109 ne. mujhana prItama pahilI choDI, jiNa mekha-vadhU se prIta jaDI re, ne tiyuM kAraNa pahitI huM jAuM, tiDAM manavaMchita sukha pAu re. 110 ne jiNa bharamA vAlaMbha mere, tehane rUpa che adhikere re, ne e te IhAM kiNa kavi caturAI, ziva-padavI rAjula pAI re. 111 ne. varasa sAtasai saMjama pAthe, jiNa ApaNe kula utpAlyA re, ne sahasa varasane pAlI Apa, e dhAtI-karama khapAI re. 112 ne. rAjala nema mugata milIyA, dukha-dehaga sagalA TalIA, ne pApa thakI jehanA mana valIyA, te pAme nita raMgaralI re. 113 ne. saMvara satara ekAvana vara, phAguNa kRdi terasa harae re, ne pATaNa sahara sadA sukhadAI, e phAga race varadAI re. 114 ne vAcaka lAvanyaratna pasAyA, kezava jinanA guNa gAyA re, ne bhaNasya guNa je sAMbhI , temanA manavaMchita phalI re. 115 ne. itizrI neminAtha phAga saMpUrNam zrIrastu