Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ ikkIsavAM pravacana chaha pathika aura chaha lezyAeM 2010 03
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ DO kINhA NIlA kAU, teU pammA ya sukkalessA y| lessANaM NiddesA, chacceva havaMti nniymenn||134|| kINhA NIlA kAU, tiNNi vi eyAo ahmmlesaao| eyAhi tihi vi jIvo, duggaI uvavajjaI bhuso||135|| SANA ALS RAND teU pamhA sakkA, tiNNi vi eyAo dhmmlesaao| eyAhi tihi vi jIvo, suggaiM uvavajjaI bhuso||136|| 22 pahiyA je cha ppurisA, pribhttttaarnnnnmjhdesmhi| phalabhariyarukkhamegaM, pekkhittA te vicitNti|| NimmUlakhaMdhasAhu-vasAhaM chittuM ciNittu pddidaaii| khAuM phalAI idi, jaM maNeNa vayaNaM have kmm||137|| SRAE 2010_03 www.ainelibrary.org
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aja ke sUtraH kI rAta jaisaa| jisa para kRSNa lezyA par3I hai, use apanI AtmA ja lezyAeM chaha prakAra kI haiM : kRSNalezyA, nIla kA koI patA nahIM cltaa| itane aMdhere meM dabe haiM prANa, ki prANa lezyA, kApota lezyA, tejo lezyA (pIta lezyA), ho bhI sakate haiM, isakA bhI bharosA nahIM aataa| svayaM hI patA nahIM padma lezyA aura zukla leshyaa|' calatI AtmA to dUsare ko to patA kaise calegI? 'kRSNa, nIla aura kApota, ye tInoM adharma yA azubha lezyAeM hamArA yuga kRSNa lezyA kA yuga hai| loga amAvasa meM jI rahe haiN| inake kAraNa jIva vibhinna durgatiyoM meM utpanna hotA hai|' haiN| pUrNimA kho gaI hai| pUrNimA to dUra, dUja kA cAMda bhI kahIM 'pIta (teja), padma aura zukla; ye tInoM dharma yA zubha lezyAeM | dikhAI nahIM pdd'taa| isIlie AtmA para bharosA nahIM aataa| haiN| inake kAraNa jIva vividha sugatiyoM meM utpanna hotA hai|' bharosA Ae bhI kaise? pardA itanA kAlA hai ki bhItara prakAza _ 'chaha pathika the| jaMgala ke bIca jAne para ve bhaTaka ge| bhUkha kA srota chipA hai, isakI pratIti kaise ho? jaba tuma dUsare ko bhI satAne lgii| kucha dera bAda unheM phaloM se ladA eka vRkSa dikhAI dekhate ho, taba bhI deha hI dikhAI par3atI hai| svayaM ko dekhate ho, diyaa| unakI phala khAne kI icchA huii| ve mana hI mana vicAra taba bhI deha hI dikhAI par3atI hai| karane lge| eka ne socA ki per3a ko jar3amUla se kATakara usake darpaNa ke sAmane khar3e hokara tuma apane ko dekhate ho, vaha phala khAe jaaeN| dUsare ne socA, kevala skaMdha hI kATA jaae| tumhArA honA nahIM hai; tumhArI deha kI chAyA hai| na tumheM apanA tIsare ne vicAra kiyA ki zAkhA ko tor3anA ThIka rhegaa| cauthA | patA calatA hai, na dUsaroM kI AtmA kA koI bodha hotA hai| socane lagA ki upazAkhA hI tor3I jaae| pAMcavAM cAhatA thA ki kRSNa lezyA uThe, to hI Atmadarzana ho sakate haiN| phala hI tor3e jaaeN| chaThe ne socA ki vRkSa se Tapakakara phala jaba aisI mahAvIra ne chaha pardo kI bAta kahI hai--kRSNa lezyA, phira nIce gireM tabhI cunakara khAe jaaeN|' nIla lezyA, phira kApota lezyA...kramazaH aMdherA kama hotA 'ina chaha pathikoM ke vicAra, vANI tathA karma, kramazaH chahoM | jAtA hai| lezyAoM ke udAharaNa haiN|' kRSNa ke bAda niil| aMdherA aba bhI hai, lekina nIlimA jaisA lezyA mahAvIra kI vicAra-paddhati kA pAribhASika zabda hai| hai| phira kApota-kabUtara jaisA hai| AkAza ke raMga jaisA hai| usakA artha hotA hai| mana, vacana, kAyA kI kASAyayukta __ jaise-jaise parde uThate haiM, vaise-vaise bhItara kI jhalaka spaSTa hone vRttiyaaN| manuSya kI AtmA bahuta-se poM meM chipI hai| ye chaha lagatI hai| lekina eka bAta khayAla rkhnaa| mahAvIra kahate haiM, lezyAeM chaha parde haiN| zubhra lezyA bhI pardA hai| vaha aMtima lezyA hai| jaba taka raMga haiM, pahalA pardA hai: kRSNa leshyaa| bar3A aMdhakAra, kAlA, amAvasa taba taka pardA hai| jaba taka raMga haiM, taba taka rAga hai| 4151 2010_03
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina sUtra bhAga: 2 rAga zabda kA artha raMga hotA hai| lagA dete haiN| cAka ko jora se ghumAte haiM to sAtoM raMga kho jAte haiM, virAga zabda kA artha, raMga ke bAhara ho jAnA hotA hai| sapheda raMga raha jAtA hai| sapheda raMga sAtoM raMgoM kA jor3a hai| yA vItarAga zabda kA artha hotA hai, raMga kA atikramaNa kara jaanaa| sAtoM raMga sapheda raMga se hI janmate haiN| aba tuma para koI raMga na rhaa| kyoMki jaba taka raMga hai, taba taka iMdradhanuSa paidA hotA hai havA meM laTake hue jalakaNoM ke kaarnn| svabhAva dabA rhegaa| taba tumhAre Upara kucha aura par3A hai| cAhe | jalakaNa laTakA hai havA meM, sUraja kI kiraNa nikalatI hai, TUTa sapheda hI kyoM na ho, zubhra hI kyoM na ho| | jAtI hai sAta hissoM meN| sUraja kI kiraNa sapheda hai| hama to kAlI aMdherI rAta meM dabe haiN| mahAvIra pUrNimA ko bhI | lekina mahAvIra kahate haiM, sapheda ke bhI pAra jAnA hai| adharma ke kahate haiM, ki vaha bhI pUrNa anubhUti nahIM hai| amAvasa to chor3anI | to pAra jAnA hI hai, dharma ke bhI pAra jAnA hai| adharma to bAMdha hI hI hai, pUrNimA bhI chor3a denI hai| kRSNa lezyA to jAe hI, zukla | letA hai, dharma bhI bAMdha letA hai| dharma kA upayoga karo adharma se lezyA bhI jaae| kRSNa pakSa to vidA ho hI, zukla pakSa bhI vidA | mukta hone ke lie| kAMTe ko kAMTe se nikAla lo, phira donoM ho| tuma para koI pardA hI na raha jaae| tuma bepardA ho jaao| kAMToM ko pheMka denaa| phira dUsare kAMTe ko bhI samhAlakara rakhane isalie mahAvIra nagna rhe| vaha nagna sacaka hai| aisI hI kI koI jarUrata nahIM hai| bImArI hai auSadhi le lo| bImArI AtmA bhI bhItara nagna ho, tabhI usakA ahasAsa zurU hotA hai| samApta ho, auSadhi ko bhI kacare-ghara meM DAla aanaa| phira aura jaba apanI AtmA kA patA cale to auroM kI AtmA kA patA | | bImArI ke bAda auSadhi ko chAtI se lagAe mata ghuumnaa| vaha calatA hai| jitanA gaharA hama apane bhItara dekhate haiM, utanA hI kevala ilAja thii| usakA upayoga saMkramaNa ke lie thaa| gaharA hama dUsare ke bhItara dekhate haiN| jaise-jaise zubha lezyAoM kA janma hotA hai, jaise-jaise AdamI hameM to abhI manuSyoM meM bhI AtmA hai, isakA bharosA nahIM | zveta kI tarapha bar3hatA hai, vaise-vaise dRSTi kI gaharAI bar3hatI hai| hotaa| jyAdA se jyAdA anamAna...honI caahie| hai, aisI koI vaise-vaise dasaroM meM bhI paramAtmA kI jhalaka milatI hai| prAmANikatA nahIM mAlUma hotii| aMdAja karate haiN-hogii| zveta lezyA kI AkhirI ghar3I meM jaba pUrNimA kA prakAza jaisA tarkayukta mAlUma par3atI hai ki honI caahie| lekina vastutaH hai, bhItara ho jAtA hai to patthara meM bhI paramAtmA dikhAI par3atA hai| isI aisA koI astitvagata hamAre pAsa pramANa nahIM hai| apane bhItara anubhava se mahAvIra kI ahiMsA kA janma huaa| hI pramANa nahIM milatA, dUsare ke bhItara kaise mile? | mahAvIra jo kahAnI kahe haiM...mahAvIra ne bahuta kama bodha mahAvIra kahate haiM, jaise-jaise parde uThate haiM, vaise-vaise tumheM dUsare kathAoM kA upayoga kiyA hai| una bahuta kama bodha kathAoM meM meM AtmA dikhAI par3anI zurU hotI hai| aisI ghar3I AtI hai, jaba eka yaha haiH / patthara meM bhI AtmA dikhAI par3anI zurU hotI hai| 'chaha pathika the| jaMgala ke bIca jAne para bhaTaka ge| bhUkha tejo lezyA se krAMtikArI parivartana zurU hotA hai| pahalI tIna lgii| kucha dera bAda unheM phaloM se ladA eka vRkSa dikhAI diyaa| lezyAeM adharma kI, bAda kI tIna lezyAeM dharma kI-tejo, padma phala khAne kI icchA huii| mana hI mana vicAra karane lge| pahale ne aura shukl| tejo lezyA ke sAtha hI tumhAre bhItara pahalI jhalakeM | socA, per3a ko jar3amUla se kATakara isake phala khAe jaaeN|' AnI zurU hotI haiN| mahAvIra kahate haiM, yaha kRSNa lezyA meM dabA huA AdamI hai| ye raMgoM ke AdhAra para pardo ke nAma rakhe mahAvIra ne| yaha jIvana yaha apane choTe-se sukha ke lie, kSaNabhaMgura sukha ke kA iMdradhanuSa hai| hai to raMga eka hii| vaijJAnika use kahate haiM shvet| lie...bhUkha thor3I dera ke lie miTegI, phira lauTa aaegii| bhUkha bAkI saba raMga zveta raMga ke hI khaMDa haiN| | sadA ke lie to miTatI nhiiN| lekina yaha pUre vRkSa ko miTA dene isalie prijma ke kAMca ke Tukar3e se jaba sUraja kI kiraNa ko Atura hai| ise vRkSa kI bhI AtmA hai, vRkSa ko bhI bhUkha lagatI gujaratI hai to sAta raMgoM meM baMTa jAtI hai| yA tumane kabhI skUla meM hai, pyAsa lagatI hai, vRkSa ko bhI sukha aura dukha hotA hai, isakI baccoM ke samajhAne ke lie dekhA ho to eka cAka para sAta raMga koI pratIti nahIM hai| 416 2010_03
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaha pathika aura chaha lezyAeM yaha AdamI aMdhA hai, jise vRkSa meM kucha bhI nahIM dikhAI par3a rahA tuma aMdhe ho kyoMki kRSNa lezyA kI tuma aba taka samhAla hai| sirpha apanI bhUkha ko tRpta karane kA upAya dikhAI par3a rahA karate rhe| use khAda diyA, pAnI diyaa| usa parde meM kabhI cheda bhI hai| aura apanI bhUkha kI tRpti ke lie, jo phira lauTa AnevAlI huA to jaldI se tumane raphU kiyA, sudhAra liyaa| tuma jaba-jaba hai, koI zAzvata tRpti ho jAnevAlI nahIM hai, vaha isa vRkSa ko | dUsare para nArAja hote ho, taba-taba tuma khayAla karanA, kisI | jar3amala se kATa dene ke lie utsuka ho gyaa| yaha AdamI arthoM meM vaha tamhAre kRSNa lezyA ke parde para coTa kara rahA hai| bilakula aMdhA hai| aise AdamI tumheM saba tarapha mileNge| aisA tumhAre ahaMkAra ko coTa lagatI hai, tuma nArAja ho jAte ho| AdamI tumheM svayaM ke bhItara bhI milegaa| kala maiM eka kahAnI par3ha rahA thaa| amarIkA meM TeksAsa prAMta ke kitanI bAra nahIM tumane apane choTe-se sukha ke lie dUsare ko loga bar3e abhadra, hiMsaka samajhe jAte haiN| eka sinemAgRha meM eka vinaSTa taka kara dene kI yojanA nahIM banA lii| kitanI bAra, jo TeksAsa prAMta kA AdamI apanI baMdUka samhAle iMTaravala ke bAda milanevAlA thA vaha nA-kucha thA, lekina tumane dUsare kI hatyA | vApasa lauttaa| bAhara gayA hogaa| apanI sITa para usane kisI kara dI; kama se kama hatyA kA vicAra kiyaa| jamIna ke lie, do AdamI ko baiThe dekhaa| usane pUchA-TeksAsa ke AdamI iMca jamIna ke lie; dhana ke lie, pada ke lie, tumane pratispardhA ne--ki mahAnubhAva! Apako patA hai, yaha sITa merI hai| vaha jo kii| dUsare kI gardana ko kATa denA caahaa| isakI bilakula bhI | AdamI baiThA thA, majAka meM hI kahA, thI aapkii| aba to maiM ciMtA na kI, ki jo milegA vaha nA-kucha hai| aura jo tuma baiThA huuN| sITa kisI kI hotI hai? vinaSTa kara rahe ho, use banAnA tumhAre hAtha meM nhiiN| tuma eka basa, usane baMdUka tAnI aura golI mAra dii| bhIr3a ikaTThI ho gaI jIvana kI samApti kara rahe ho| eka parama ghaTanA ke vinAza kA | aura usane logoM se kahA ki isI taraha ke logoM ke kAraNa kAraNa bana rahe ho| eka dIyA bujhA rahe ho| eka tuma jaisA hI TeksAsa ke loga badanAma haiN| prANavaMta, tuma jaisA hI paramAtmA ko samhAle hue koI cala rahA hai, para bahuta bAra tumhAre mana meM bhI--cAhe tumane golI na mArI ho, vasara ko vinaSTa kara rahe ho| aura tamheM kacha bhI yaha kahAnI atizayoktiparNa mAlama hotI hai. lekina bahata bAra milanevAlA nhiiN| tumheM jo milegA, vaha thor3I-sI kSaNabhaMgura kI golI mAra dene kA mana to ho hI gayA hai| bahuta choTI bAtoM tRpti hai| ghar3Ibhara bAda phira bhUkha laga aaegii| | para--ki koI tumhArI sITa para baiTha gayA hai-golI mAra dene kA kRSNa lezyA se bharA AdamI mahata hiMsA se bharA hotA hai| jaba mana to ho hI gayA hai| bhI tumhAre mana meM apane sukha ke lie dUsare ko dukha dene taka kI mahAvIra kahate haiM, mana bhI ho gayA to bAta ho gii| taiyArI ho jAe to tatkSaNa samajha lenA, kRSNa lezyA meM dabe ho| isa kahAnI meM ve yaha nahIM kaha rahe haiM ki pahale AdamI ne vRkSa pardA pdd'aa| isa parde ko agara tuma bAra-bAra bhojana die jAoge tor3A; sirpha socaa| to yaha majabUta hotA calA jaaegaa| | '...bhUkha lagI, phala khAne kI icchA huI, ve mana hI mana jaagnaa| jaba aisA maukA Ae ki apane choTe sukha ke lie vicAra karane lge|' / dasare ko dakha dene kA khayAla uThe. taba smhlnaa| taba apane aisA kacha kiyA nahIM hai abhI: aisI bhAva-taraMga AyI, aisA hAtha ko khIMca lenaa| kyoMki asalI savAla yaha nahIM hai ki | vicAra aayaa| lekina mahAvIra kahate haiM, vicAra A gayA to bAta tamane dUsare ko dukha diyA yA nahIM diyA: asalI savAla yaha hai ho gii| jahAM taka tumhArA saMbaMdha hai, ho gii| jahAM taka vRkSa kA | ki dUsare ko dukha dene meM tumane apanI kRSNa lezyA para pAnI | saMbaMdha hai, abhI nahIM huI; lekina tumhArA saMbaMdha hai, vahAM taka to siiNcaa| usakI jar3oM ko majabUta kiyaa| usI meM tumhArA | ho gii| Atmatatva kho gayA hai| usI meM kho gayA jIvana kA abhipraay| jaba tuma ne socA kisI ko mAra DAleM, aisI mana meM eka usI se patA nahIM calatA ki jIvana meM kucha artha bhI hai ? patA nahIM | kalpanA bhI uTha gaI to bAta ho gii| dUsarA abhI mArA nahIM gyaa| calatA kauna hU~ maiM? kahAM jA rahA hUM? kyoM jA rahA hUM? aparAdha abhI nahIM huA, pApa ho gyaa| 417 ___ 2010_03
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jina sUtra bhAga: 2 aanimamalinilaianimlanawwamanawanRail MHI pApa aura aparAdha meM yahI pharka hai| pApa kA artha hai, tumheM jo mila gae haiN| karanA thA, vaha bhItara tumane kara liyaa| abhI dUsare taka usake | soviyata rUsa meM kiraliyAna phoTogrAphI ke vikAsa ne bar3I pariNAma nahIM phuNce| pariNAma pahuMca jAeM to aparAdha bhI ho | hairAnI kI bAta khoja nikAlI hai ki jo tumhAre bhItara cetanA kI jaaegaa| adAlata aparAdha ko pakaDatI hai. pApa ko nahIM pakaDa | dazA hotI hai, ThIka vaisA AbhAmaMDala tumhAre mastiSka ke sktii| pApa to mana ke bhItara hai| aparAdha to taba hai, jaba mana | AsapAsa hotA hai| aura kiraliyAna kI khoja mahAvIra se bar3I kA viSa bAhara pahuMca gayA aura usake pariNAma zurU ho ge| aura mela khAtI hai| jisa vyakti ke jIvana meM hiMsA ke bhAva saralatA bAhya jagata meM taraMgeM uThane lgiiN| taba pulisa pakar3a sakatI hai| se uThate haiM, usake cehare ke pAsa eka kAlA vrtul...| taba adAlata pakar3a sakatI hai| - saMtoM ke citroM meM tumane prabhAmaMDala banA dekhA hai, oNrA banA dekhA kAnUna tumheM taba pakar3atA hai, jaba pApa aparAdha bana jAtA hai| hai| vaha ekadama kavi kI kalpanA nahIM hai-aba to nahIM hai| lekina mahAvIra kahate haiM, dharma ke lie utanI dera taka rukanA kiraliyAna kI khoja ke bAda to vaha kavi kI kalpanA bar3A satya Avazyaka nahIM hai| jIvana kI parama adAlata meM to ho hI gaI sAbita huii| kiraliyAna kI khoja ne to yaha siddha kiyA ki jo baat| tumane socA ki ho gii| nahIM kiyA, kyoMki karane meM kaimarA hajAroM sAla bAda pakar3a pAyA, vaha kavi kI sUkSma manISA bAdhAeM haiM, kaThinAiyAM haiM, sImAeM haiN| karanA mahaMgA saudA ho | ne bahuta pahale pakar3a liyA thaa| RSiyoM kI manISA ne bahuta pahale sakatA hai| soca-vicAra karake tuma ruka ge| hoziyAra AdamI | dekha liyA thaa| ho, cAlAka AdamI ho, muskurAkara gujara gae, lekina bhItara jaba tumhArI dRSTi sApha hone lagatI hai to jaba tumhAre pAsa koI soca liyA golI mAra duuN| para jahAM taka dharma kA saMbaMdha hai, bAta AtA hai, to tatkSaNa tumheM usake cehare ke AsapAsa viziSTa raMgoM ho gaI: kyoMki tumhArI kRSNa lezyA majabata ho gii| ke jhalakAva dikhAI par3ate haiN| agara hiMsaka vyakti hai, lobhI kRSNa lezyA ko majabUta karanA pApa hai|| vyakti hai, krodhI vyakti hai, mada-matsara, ahaMkAra se bharA vyakti kRSNa lezyA ko kSINa karanA puNya hai| hai to usake cehare ke AsapAsa eka kAlA vartula hotA hai| zukla lezyA ko majabUta karanA puNya hai| aura zukla lezyA | aba to isake phoTogrApha bhI lie jA sakate haiN| kyoMki ke bhI pAra uTha jAnA, pApa aura puNya donoM ke pAra cale jAnA | kiraliyAna ne jo sUkSmatama kaimare vikasita kie haiM, unhoMne mukti hai, nirvANa hai| camatkAra kara diyaa| aura aisA vartula lobhI, hiMsaka, ahaMkArI, jaba tumhAre mana meM pApa kA vicAra uThatA hai, taba tuma dUsare kA krodhI ke AsapAsa hotA hai, aura ThIka aisA hI vartula jaba nukasAna karanA cAhate ho--apane choTe-moTe lAbha ke lie| AdamI marane ke karIba hotA hai, taba bhI hotA hai| vaha bhI pakkA nahIM hai ki hogaa| lekina yaha saMbhava kaise ho pAtA jo AdamI marane ke karIba hai, kiraliyAna kahatA hai, chaha mahIne hai? duniyA meM itane yuddha, itanI hiMsA, itanI hatyAeM, itanI pahale aba ghoSaNA kI jA sakatI hai ki yaha AdamI mara jaaegaa| AtmahatyAeM, choTI-choTI bAta para kalaha, yaha saMbhava kaise ho kyoMki chaha mahIne pahale usake cehare ke AsapAsa mRtyu ghaTanA pAtA hai? kyA loga bilakula aMdhe haiM? kyA logoM ko zurU ho jAtI hai| jo chaha mahIne bAda usake hRdaya meM ghaTegI, vaha bilakula patA nahIM calatA ki ve kyA kara rahe haiM? kyA logoM ko usake AbhAmaMDala meM pahale ghaTa jAtI hai| mUlyoM kA koI bhI bodha nahIM hai? ina donoM kA jor3a khayAla meM lene jaisA hai| isakA artha huA, bodha ho nahIM sakatA isa kAle parde ke kAraNa, jo AMkha para par3A jo kAlA maMDala hai hiMsA kA, ahaMkAra kA, krodha kA, matsara kA, hai| mahAvIra kahate haiM, tuma aMdhe nahIM ho, sirpha AMkha para pardA hai| mada kA, vahI mRtyu kA maMDala bhI hai| isakA artha huA, jo kAle burkA or3he hue ho-kAlA burkA; kRSNa lezyA kaa| maMDala ke sAtha jI rahA hai, vaha jI hI nahIM rhaa| vaha kisI artha meM hamAre choTe-choTe kRtya meM hamArI lezyA pragaTa hotI hai| tuma use marA huA hai| usake jIvana kA unmeSa pUrA nahIM hogaa| usake chipA nahIM skte| aura aba to isake lie vaijJAnika AdhAra bhI jIvana kI lahara, taraMga, pUrI nahIM hogI-dabI-dabI, 4181 2010_03
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ mmmmmmmm | chaha pathika aura chaha lezyAeM kaTI-kaTI, ttuuttii-ttuuttii| jaise jIte bhI vaha murde kI taraha hI DhotA koMpala per3oM para pAyala naI bajAtI hai rahA apanI lAza ko| kabhI jIyA nahIM naackr| kabhI usake lekina kRSNa lezyA meM dabe hue AdamI ke jIvana meM aisA kabhI jIvana meM vasaMta nahIM aayaa| kabhI naI koMpaleM nahIM phuuttiiN| purAnA nahIM hotaa| vasaMta AtA hI nhiiN| koyala kUkatI hI nhiiN| hI hotA rhaa| janma ke bAda basa maratA hI rhaa| kopaleM pAyala nahIM bjaatiiN| aisA AdamI nAmamAtra ko jItA kAlA pardA par3A ho AdamI ke citta para to jIvana saMbhava bhI hai--minimm| zvAsa letA hai kahanA cAhie, jItA hai kahanA nahIM hai| jIvana kI kiraNa hRdaya taka pahuMca pAe, isake lie ThIka nhiiN| gujAra detA hai kahanA caahie| khule dvAra caahie| aura jIvana kA ullAsa tumheM bhI ullasita agara tuma nAce nahIM, gAe nahIM, gunagunAe nahIM, agara AnaMda kara sake aura jIvana kA nRtya tumheM bhI chU pAe isake lie bIca meM kA utsava tumhAre Upara nahIM barasA to kahIM cUka ho rahI hai| kRSNa koI bhI pardA nahIM caahie| bepardA honA hai| lezyA ko phcaannaa| jina aMtarzatruoM kI sAre zAstroM meM carcA tama jaba bilakala nagna, khale AkAza ko apane bhItara hai, ve sabhI kaSNa lezyA ko majabata karate haiN| nimaMtraNa dete ho, tabhI paramAtmA bhI tumhAre bhItara AtA hai| maiMne sunA hai, mullA nasaruddIna eka TaiksI meM baiThA huA pahAr3a isakA hoza rkho| tuma dUsare kI hAni nahIM karate ho, hAni to se nIce utara rahA thaa| DhalAna se utarate hue acAnaka TaiksI kA aMtataH tumhArI hai| tuma agara kisI ko mAra bhI DAlo to usakA breka kharAba ho gayA aura gAr3I atyaMta vega se daur3ane lgii| to kucha bhI nahIM bigar3atA hai| kyoMki yahAM jIvana kA to koI niyaMtraNa ke bAhara ho gaI gaadd'ii| aMta nahIM hai| jyAdA se jyAdA purAnA zarIra calA gayA, nayA mila DrAivara ghabar3AyA aura usane pUchA ki bar3e miyAM, gAr3I kA breka jaaegaa| jIvana kI yAtrA to anaMta hai| tuma mArakara bhI kisI kI phela ho gyaa| aba maiM kyA karUM? mullA ne kahA, sabase pahale koI hAni nahIM kara pAte ho| lekina binA mAre bhI agara mArane mITara baMda kro| phira jo cAhe krnaa| kA vicAra uThA to tumane apanI bar3I hAni kara lii| __ eka AdamI hai, jisakA citta sadA lobha meM lagA huA hai| mahAvIra kahate haiM, hara hatyA AtyaMtika arthoM meM AtmahatyA hai| kahate haiM mullA ko eka daphA DAkuoM ne pakar3a liyaa| chAtI para dUsare ko kauna kaba mAra pAyA? apane ko hI AdamI mAratA baMdUka lagA dI aura kahA ki de do, jo bhI tumhAre pAsa hai| agara rahatA hai| mArate rahane kA artha huAH jI nahIM ptaa| jIne ke mArga nahIM diyA to marane ke lie taiyAra ho jaao| mullA ne kahA, jarA meM itanI bAdhAeM khar3I kara letA hai...aura hama sabako isakA patA socane bhI to do| dera lagatI dekhakara DAkU bole, jaldI kro| bhI calatA hai| yaha koI darzanazAstra nahIM hai, jo mahAvIra kaha rahe socanA kyA hai? yA marane ko taiyAra ho jAo, yA tumhAre pAsa hai haiN| ye jIvana ke sIdhe-sIdhe gaNita haiN| yaha tumheM bhI patA calatA jo, de do| mullA ne kahA, to phira mAra hI DAlo kyoMki jo maiMne hai ki tuma jitane krodhI ho, utane kama jI pAte ho| krodha jIne de ikaTThA kiyA hai vaha bur3hApe ke lie ikaTThA kiyA hai| tuma mAra hI taba na! tuma jitane hiMsaka ho utanA hI jInA muzkila ho jAtA ddaalo| isa dhana ke binA maiM jI nA skuuNgaa| isa dhana ke binA hai| hiMsA ke sAtha jIvana kI praphullatA ghaTe kaise? tuma jitane maranA behatara hai| jyAdA lobhI ho, utane hI sikur3ate jAte ho; phaila nahIM paate| aisI atizayokti to kama ghaTatI hai| tuma socoge, agara phailAva ke lie thor3I dAna kI kSamatA caahie| phailAva ke lie tumhArI chAtI para koI baMdUka lagA de to tuma to aisA na kroge| dene kI himmata cAhie, bAMTane kA sAhasa caahie| tuma kRpaNa kI | tuma kahoge ki le jA, jo le jAnA hai| mujhe chor3a de| lekina bhAMti ikaTThA karate cale jAte ho| tijor3I tumhArI bharatI calI | choTI-choTI mAtrA meM roja tuma yahI kara rahe ho, jo mullA ne jAtI hai, tuma to khAlI ke khAlI raha jAte ho| ikaTThA kiyA hai| jaba bhI dhana aura jIvana meM cunAva hotA hai, tuma AtA hai ika roja madhuvana meM jaba vasaMta dhana cunate ho, jIvana nahIM cunte| isalie mullA kI kahAnI ko tRNa-tRNa haMsa uThatA, kalI-kalI khila jAtI hai atizayokti mata smjhnaa| agara dasa rupaye bacate hoM, thor3A koyala ke svara meM bhara jAtI hai naI kaka jIvana khotA ho to tama dasa rupaye bacAte ho| zAyada bhItara eka 419 ___ 2010_03
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina sUtra bhAga: 2 hisAba hai ki jIvana to muphta meM milA hai| kucha kharca to karanA pAnA nahIM hai| jisane jIvana se kucha aura pAne kI koziza kI, par3A nahIM hai| dhana to bar3I muzkila se milatA hai| bar3e zrama se | usakI kRSNa lezyA kabhI kaTegI nhiiN| milatA hai| to maiM tumase yaha kahatA hUM ki tama jaina maMdiroM meM baiThe jaina mani apane bhItara ciMtana kI ina prakriyAoM ko pkdd'naa| inhIM ke haiM, unako bhI gaura se dekhanA, tuma kRSNa lezyA se bhare paaoge| tAne-bAne se kRSNa lezyA banatI hai| | unhoMne saMsAra chor3A hai lobha ke kAraNa; lobha se mukta hokara mullA kA beTA usase pUcha rahA thA ki pitAjI, maiM duvidhA meM | nhiiN| jaina muni samajhAte haiM apane zrAvakoM ko ki saMsAra meM kyA huuN| dAMtoM kA DAkTara banUM yA kAnoM kA? mullA ne kahA, isameM | rakhA hai ? are svarga khojo| dhana meM kyA rakhA hai ? puNya khojo| davidhA kI bAta kyA hai? dAMtoM ke DAkTara bno| kyoMki vyakti | yaha dhana to kala kho jAegA. paNya kabhI na khoegaa| ke kAna to kevala do hote haiM, dAMta battIsa hote haiN| __ isa tarka kA artha samajhate ho? isakA artha huA ki muni aisA agara bhItara lobha ho to hara tarapha lobha chAyA ddaalegaa| tumhAre dhana khoja rahe haiM, jo kabhI nahIM khotaa| aura tuma aisA dhana khoja sabhI nirNaya, tumhAre sabhI vaktavya, tumhArA uThanA-baiThanA, saba rahe ho, jo kho jAtA hai| to muni tumase jyAdA lobhI haiN| tuma to lobha se paricAlita hogaa| kSaNabhaMgura meM bhI prasanna ho, muni zAzvata dhana khoja rahe haiN| lekina tamane kabhI dekhA ki caubIsa ghaMTe meM tuma kucha ekAdha kRtya bhI dukAnadArI na gii| mana kA gaNita na gyaa| agara upavAsa bhI kara karate ho, jo lobha se mukta ho? loga to dhyAna bhI karate haiM, to rahe haiM, tapa bhI kara rahe haiM, dhyAna bhI kara rahe haiM to upayogitA lagI ve pahale pUchate haiM, milegA kyA? prArthanA bhI karate haiM to pUchate haiM, hai| dhyAna se AtmA milegI, ki dhyAna se paramAtmA milegaa| lAbha kyA hogA? paramAtmA ke maMdira meM bhI jAte haiM to ve dukAna | maiM tumase kahatA hUM, dhyAna se sirpha dhyAna milatA hai| prema se meM hI jAte haiM lAbha! tumhAre jIvana meM kucha aisA hai, jo sirpha prema milatA hai| aura dhyAna jaba pUrI taraha barasatA hai to usI upayogitAzUnya ho? jisakI koI upayogitA na ho, lekina varSA kI eka vyAkhyA paramAtmA hai| paramAtmA kucha aura nahIM hai, mauja se tuma karate ho? jisakA mUlya AMtarika ho? jo dhyAna se milatA hai| upayogitA-zUnya, bAjAra ke bAhara, koyala ganaganAtI, yA pakSI vakSoM meM TI-vI-Ta-Ta karate lobha-lAbha kI vatti ke bAhara, mada-matsara ke bAhara, tama jaba rahate, yA vRkSoM meM phUla khilate, yA AkAza meM tAre haiM, yA pahAr3oM | kisI kSaNa meM bhI sahaja AnaMda se jIte ho, usI kSaNa meM jo ghaTatA se jharane phUTate haiM--kahAM prayojana hai ? kahAM upayogitA hai? tuma hai, vahI paramAtmA hai| kaho mokSa, kaho nirvANa, kaho samAdhi, kisI jharane se pacho ki kyA lAbha hai, ta bahatA hI rahatA hai? kaivly| jo marjI nAma do, kyoMki usakA koI nAma nhiiN| phAyadA kyA hai nAsamajha ! isameM sAra kyA hai? lekina tumheM apane pratipala meM vicAra karanA hogA, dekhanA hogA, yaha pUrI prakRti nissAra hai manuSya ke arthoM meN| kyoMki isameM se | kahAM-kahAM kRSNa lezyA ko tuma majabUta karate ho| kahIM rupaye to nikalate nhiiN| AdamI to utanA hI karatA hai, lezyAeM chaha prakAra kI haiN| kRSNa, nIla, kApota, ye tIna jisakA upayoga ho, yuTIliTI ho| lekina dhyAna rakhanA, agara adharma lezyAeM mahAvIra ne khiiN| tuma utanA hI karate ho jisakA upayoga hai to tuma mazIna ho gae, pataMjali ke hisAba meM...pataMjali ne manuSya ke sAta cakroM kA AdamI na rhe| tuma murdA ho ge| tumhArI upayogitA ho gaI, varNana kiyaa| ye tIna lezyAeM mahAvIra kI aura pataMjali ke tIna lekina jIvana kA koI gahana AnaMda na rhaa| nimna cakra eka hI artha rakhate haiN| ye eka hI tathya ko pragaTa karane sabhI AnaMda upayogitA mukta haiN| aura jaba tuma upayogitA kI do vyavasthAeM haiN| mukta hooge, tabhI tuma AnaMda ke jagata meM praveza kroge| jisako pataMjali malAdhAra kahatA hai--jo vyakti malAdhAra meM ullAsa kA koI mUlya thor3e hI hai! ullAsa apane Apa meM jItA hai, vaha kRSNa lezyA meM jItA hai| mUlAdhAra meM jInevAlA mUlyavAna hai| ullAsa kisI aura cIja kA sAdhana thor3e hI hai; | vyakti aMdhakAra meM jItA hai, amAvasa meM jItA hai| apane Apa meM sAdhya hai| jIvana svayaM sAdhya hai| isase kucha aura chaThavAM cakra hai, aajnyaackr| jo vyakti AjJAcakra meM pahuMca 1420 2010_03
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaha pathika aura chaha lezyAeM 5phuaa| jAtA hai, vaha ThIka vahIM pahuMca gayA, jo mahAvIra kI paribhASA meM | ho rahA hai meharabAM mujha para vaha razke-sadabahAra zukla lezyA meM pahuMcatA hai| tRtIya netra khula gyaa| pUrNimA huii| khila rahI hai phira mere dila kI kalI kala rAta se pUrA cAMda niklaa| unakA jalavA khvAba meM pura-kaipha majhako kara gayA aura jisako pataMjali sahasrAra kahatA hai-sahasradala kamala, AMkha meM AI huI hai nIMda-sI kala rAta se sAtavAM cakra, vahI mahAvIra ke lie vItarAga sthiti hai| raMga-rAga kisa kadara hai unase milane kI khuzI kala rAta se saba gyaa| saba lezyAeM giiN| kRSNa lezyA to gaI hI, zveta jiMdagI meM A gaI hai tAjagI kala rAta se lezyA bhI gii| kAle parde to uTha hI gae, sapheda parde bhI uTha ge| Alame-vahazata thA tArI hara tarapha kala rAta taka parde hI na rhe| hara daro-dIvAra meM hai dilakazI kala rAta se paramAtmA bepardA huA, nagna huA, digaMbara huaa| AkAza ke | bana gayA hai dila kA hara aramAna eka bajme-nizAta atirikta aura koI or3hanI na rahI, aisA nirdoSa huaa| nagamAjana hai arsa sAje-jiMdagI kala rAta se to jo chaha cakra haiM pataMjali ke, ve hI chaha lezyAeM haiM mahAvIra sAdhAraNa prema meM jo kala taka mauta thI, vaha Aja jiMdagI kii| pahale tIna cakra sAMsArika haiN| adhikatara loga pahale tIna mAlUma par3ane lagatI hai| kala taka jahAM sAja TUTA par3A thA, Aja cakroM meM hI jIte aura mara jAte haiN| cauthA, pAMcavAM aura chaThavAM jhanajhanA uThatA hai| cakra dharma meM praveza hai| cauthA cakra hai hRdaya, pAMcavAM kaMTha, chaThavAM jaise hI hRdaya para coTa lagatI hai, vaise hI tamhAre jIvana meM dIpti aajnyaa| hRdaya se dharma kI zuruAta hotI hai| hRdaya yAnI prem| kA janma hotA hai| sAMsArika prema meM to yaha coTa aisI hai ki jaise hRdaya yAnI krunnaa| hRdaya yAnI dyaa| hRdaya ke aMkuraNa ke sAtha eka bar3e virATa hRdaya meM jarA-sA eka konA rozana huA ho| jaba hI dharma kI zuruAta hotI hai| jisako hRdaya cakra kahA hai yaha konA konA nahIM raha jAtA, aura tumhArA pUrA hRdaya rozana pataMjali ke zAstra meM, vahI tejo lezyA hai| hRdayavAna vyakti ke hotA hai to usI ko mahAvIra ahiMsA kahate haiN| usI ko buddha jIvana meM eka teja pragaTa hotA hai| | karuNA kahate haiN| usako jIsasa ne prema kahA hai| yA bhaktoM ne, tumane premI kA ceharA damakatA dekhA hogaa| jaba tuma kabhI kisI nArada ne prArthanA kahA hai| ke prema meM hote ho to tumhAre cehare para eka naI hI AbhA pragaTa ho jaba tumhArA pUrA hRdaya AMdolita ho uThatA hai prema se to tumhAre jAtI hai| ceharA tumhArA, kala bhI tumhArA thA, Aja tumhArA jIvana meM tejo lezyA kA janma huaa| lekina mahAvIra usako bhI kisI se prema haA tatkSaNa tumhAre cehare para eka raunaka A jAtI lezyA hI kahate haiM, yaha khayAla rkhnaa| mahAvIra kahate haiM, vaha hai, jo kabhI na thI--eka diipti| tuma jyAdA jIvaMta ho uThate ho| bhI baMdhana hI hai--dharma kA sahI, suMdara hai sahI, zubha hai sahI, jaise kisI ne tumhArI bujhate-bujhate dIye kI jyoti ko ukasA lekina bhUla mata jAnA ki baMdhana hai| phira usake bAda padma lezyA diyaa| rAkha jama gaI thI, kisI ne jhAr3a dI aura tumhArA aMgArA aura zukla leshyaa| kramazaH aura suMdaratara hotA jAtA jiivn| phira damaka utthaa| zukla lezyA-yoga kI tRtIya AMkha, yA taMtra kA zivanetra, sAdhAraNa prema meM aisA ho jAtA hai to jisa prema kI mahAvIra aura mahAvIra kI zukla lezyA hai| jaise tumhAre bhItara ina chaha ke bIca pataMjali bAta karate haiM, usakI to bAta hI kyA kahanI! amAvasa aura pUrNimA kA aMtara hai| jaba tumhAre jIvana kI UrjA eka strI ke prema meM tuma par3a jAo, eka mitra ke prema meM par3a | AjJAcakra para Akara ThaharatI hai to tumhArA sArA aMtarloka eka jAo, eka raunaka A jAtI hai| tejo lezyA! eka svarNima prabhA se maMDita ho jAtA hai| eka prakAza phaila jAtA hai| tuma damaka A jAtI hai| pahalI daphA jAgarUka hote ho| tuma pahalI daphA dhyAna ko kala eka kavitA par3ha rahA thaa| prema kI kavitA hai| upalabdha hote ho| isa tagaiyura ke lie unako duA detA hUM maiM isalie pataMjali ne use AjJAcakra khaa| AjJAcakra kA artha mauta thI kala rAta taka, jiMdagI kala rAta se hai ki isa ghar3I meM tuma jo kahoge, kahate hI ho jaaegaa| tumhArI 421/ 2010_03
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina sUtra bhAga: 2 NeSTER AjJA tumhAre vyaktitva ke lie sahaja svIkRta ho jaaegii| itanI pahalI daphA gulAmI ke bAhara hote ho| tumhArI AjJA calatI hai jAgarUkatA meM jo bhI kahA jAegA, jo bhI nirNaya liyA jAegA, | tumhAre uupr| mahAvIra kA zabda bhI bar3A suMdara hai: shukl| vaha tatkSaNa pUrA hone lgegaa| kyoMki aba koI virodhI nahIM pUrNimA ho gii| saba aMdherA gyaa| konA-konA jAgrata ho utthaa| rhaa| aba tuma eka-sUtra hue, eka-juTa hue| aba tumhAre bhItara agara Adhunika manovijJAna kI bhASA se hama samajhanA cAheM to do AMkheM na rahIM, eka AMkha huii| do thIM to dvaMdva thaa| eka kucha pahale tIna cakra, jisako phrAyaDa kAMzasa mAiMDa kahatA hai, cetana kahatI, dUsarI kucha khtii| yahI artha hai usa pratIka kA-tRtIya mana kahatA hai, usake haiN| dUsare tIna cakra, jinako mahAvIra dharma netra kaa| aba eka AMkha huii| tuma eka-dRSTi hue| lezyA kahate haiM, anakAMzasa mAiMDa ke, acetana mana ke haiN| aura jIsasa ne apane ziSyoM ko kahA hai, jaba taka tumhArI do AMkheM | sAtavIM sthiti suparakAMzasa mAiMDa kI hai, ati-cetana mana kii| eka AMkha na bana jAe, taba taka tuma mere prabhu ke rAjya meM praveza na jo vyakti tIna cakroM meM hI jItA, vaha Upara-Upara jItA hai| jaise kara skoge| koI vyakti apane ghara ke bAhara porca meM jItA ho| vahIM do kA artha hai, bhItara khaMDa-khaMDa baMTe haiM hm| eka mana kucha TIna-Tappara bAMdhakara rahane lagA hai| pUrA mahala khAlI par3A hai| kahatA, dUsarA mana kucha khtaa| eka mana kahatA hai, abhI to bhoga pUrA mahala usakA hai, janmasiddha usakA adhikAra hai, lekina lo| eka mana kahatA hai, kyA rakhA bhogane meM? chodd'o| eka mana smaraNa nahIM rhaa| vaha bhItara jAnA bhUla gayA hai| yAda kho gii| kahatA hai, maMdira calo-prArthanA kI paavntaa| dUsarA mana kahatA vismaraNa ho gayA hai| hai, vyartha samaya kharAba hogaa| ghaMTebhara meM kucha rupaye kamA leNge| to jo vyakti pahale tIna cakroM meM hI jI lete haiM, unheM apane hI bAjAra hI clo| prArthanA bUr3hoM ke lie hai, aMta meM kara leNge| marate pUre mahala kA koI patA nahIM cala paataa| jo vyakti apane bhItara vakta kara leNge| itanI jaldI kyA hai? abhI koI mare nahIM jaate| praveza karate haiM aura chaThaveM cakra taka pahuMcate haiM, unheM apane mahala tumane khayAla kiyA? ki mana kabhI bhI nirNIta nahIM hotaa| meM nivAsa milatA hai| pahale tIna cakra thor3e-se rozana haiN| bAkI anirNaya mana kA svabhAva hai| choTI-choTI bAtoM meM anirNIta | tIna cakra abhI bilakula aMdhere meM par3e haiN| isIlie phrAyaDa hotA hai| kauna-sA kapar3A Aja pahananA hai, isI ke lie mana unako anakAMzasa kahatA hai; acetana kahatA hai| lekina ve anirNIta ho jAtA hai| kisa philma ko dekhane jAnA, isIlie acetana isIlie haiM ki tuma vahAM nahIM ge| tumhAre jAte hI cetana anirNIta ho jAtA hai| jAnA ki nahIM jAnA isI ke lie AdamI ho jaaeNge| tuma jahAM gae vahIM cetanA pahuMca jAtI hai| tumhArI socane lagatA hai, DAMvADola hone lagatA hai; jaise tumhAre bhItara do dRSTi jahAM par3I, vahIM caitanya kA janma ho jAtA hai| tuma vahAM gae AdamI haiM, eka nhiiN| nahIM islie| AjJAcakra para Akara tumhArA dvaMdva samApta hotA hai, tuma eka aisA samajho, caudaha sAla taka baccA bar3A hotA hai| taba taka banate ho| isalie pataMjali ne use AjJAcakra kahA kyoMki tuma usakA kAma-keMdra acetana rahatA hai| aisA kama se kama atIta meM pahalI daphA svAmI banate, mAlika bnte| jaba taka AjJAcakra na | to rahatA thaa| aba jarA muzkila hai| kyoMki kAma-cetanA ke khula jAe taba taka koI apanA mAlika nhiiN| | zoSaNa karane ke lie itane loga Atura haiM ki choTe baccoM kI maiMne tumheM svAmI kahA hai, tumheM saMnyAsa diyA hai| tuma svAmI mere kAma-cetanA bhI paripakva hue binA jAgrata ho jAtI hai| kahane se ho nahIM ge| yaha to sirpha dizA-nirdeza kiyA hai| yaha eka bar3I hairAnI kI ghaTanA amarIkA meM ghaTa rahI hai| lar3akiyAM to tumhAre bhItara AkAMkSA kA bIja DAlA hai| yaha to tumhArI do sAla pahale mAsika dharma se grasta hone lagI haiN| caudaha sAla meM abhIpsA jagAI hai| yaha to tamheM eka daSTi aura dizA dI hai| yaha hotI thIM, aba ve bAraha sAla meM hone lagI haiN| mAlama hotA hai ki to tumhAre lie bodha diyA hai ki yaha tumheM honA hai| isase hone ke cAroM tarapha kA dabAva, vAsanA kA jvAra cAroM tarapha-philma ho, pahale rukanA mata, jaba taka ki svAmI na ho jaao| | TelIvijana ho, reDiyo ho, posTara ho, akhabAra ho; aura saba to ThIka, AjJAcakra bar3A suMdara zabda hai| vahAM Akara tuma tarapha kI havA aura saba tarapha chichalA pradarzana zAyada manuSya kI 422 2010_03
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaha pathika aura chaha lezyAeM prakRti para dabAva DAla rahA hai| do sAla umra gira jAnA nIce, bar3I pAne yogya thA, basa usI se vaMcita raha jaaoge| hairAnI kI bAta hai| bAyolAjisTa bar3e cakita haiM ki yaha kaise pIr3A milI janama ke dvArA huA! agara aisA jArI rahA to zAyada kucha dinoM meM aura umra gira | apayaza pAyA nadI kinAre jaaegii| zAyada sAta varSa ke choTe-choTe bacce kAmAtura ho itanA kucha mila gayA eka basa uttheNge| ye bemausama ke phala hoMge aura inake jIvana meM bar3I tumhIM nahIM mile jIvana meM kaThinAI khar3I hogii| huI dostI aisI dukha se lekina sAdhAraNataH caudaha sAla kI umra taka kAmavAsanA kA hara muzkila bana gaI rubAI keMdra soyA par3A rahatA hai, acetana rahatA hai| caudaha sAla kI umra itanA pyAra jalana kara baiThI meM caitanya banatA hai| aura jaise hI cetanA kAma-keMdra para jAtI hai| kvAMrI hI mara gaI junAI to kAma-keMdra phira acetana nahIM raha jaataa| phira sArA mana usI | bagiyA meM na papIhA bolA ke AsapAsa ghUmane lagatA hai| aksara loga pahale keMdra ke pAsa | dvAra na koI utarA DolA hI samApta ho jAte haiN| aksara loga isa pahale keMdra para hI jIte haiN| sArA dina kaTa gayA bInate aura mara jAte haiN| bUr3he se bUr3hA AdamI bhI kAmalolupa hI jItA kAMTe ulajhe hue vasana meM hai| cAhe kahatA na ho, mana hI mana meM chupAkara rakhatA ho; isase pIr3A milI janama ke dvArA kacha pharka nahIM pdd'taa| lekina citta meM kAmavAsanA hI calatI apayaza pAyA nadI kinAre rahatI hai| yaha bar3I durdina kI ghaTanA hai, durbhAgya kI ghaTanA hai| itanA kucha mila gayA eka basa isakA matalaba huA, mahala aparicita raha gyaa| tumhIM nahIM mile jIvana meM jaise-jaise tuma caitanya ko bhItara praveza karavAte ho, jaise-jaise | aura eka cUka jAe, saba cUka gyaa| vaha eka, jisako bhakta tuma apane aura upekSita aMgoM para rozanI DAlate ho, vaise-vaise prItama kahate haiM, usI ko mahAvIra paramAtmA kahate haiN| vaha pyArA tuma pAte ho, naI-naI saMbhAvanAoM kA AvirbhAva hotA hai| tumhAre bhItara hI baiThA hai| lekina tuma bhItara jAo to milana ho| mahAvIra kahate haiM, chaThaveM keMdra para zukla lezyA pUrNa hotI hai| tuma apane bAhara hI bAhara bhaTaka rahe ho| aura tumane aise parde TAMga pUrNimA kI cAMdanI phaila jAtI hai tumhAre pUre vyaktitva pr| rakhe haiM ki bhItara kI yAda hI bhUla gaI hai| kAle parde hI dikhAI pUrNimA kI cAMdanI phaila jAne ke lie tumheM aMtaryAtrA para jAnA par3ate haiN| lagatA hai, bhItara kucha aura hai nhiiN| hogaa| aura jo parde tumheM bAhara rokate haiM, unheM dhIre-dhIre chor3anA mere pAsa loga Ate haiM, ve kahate haiM, hamane par3hA kabIra ko, par3hA hogaa| nAnaka ko; to ve sabhI kahate haiM ki bhItara jAne se prakAza hotA kRSNa, nIla, kApota, inheM chodd'o| hai| hama to jAte haiM to sivAya aMdhakAra ke kucha nahIM dikhAI lobha, moha, ghaNA, krodha, ahaMkAra. IrSyA choddo| prema, dayA, | pddtaa| vaha kaSNa lezyA jaba taka na haTegI, kAlA pardA par3A sahAnubhUti jgaao| parigraha chor3o, aparigraha jgaao| rhegaa| tuma jAoge bhItara to tuma kAlA hI paaoge| aksara kRpaNatA choDo, baMTanA siikho| mAMgo mata, do| aura aMtaryAtrA | tuma bhItara AMkha baMda karoge, to yA to vicAroM kA hI UhApoha zurU hogii| | macA rhegaa| yA agara kabhI kSaNabhara ko vicAroM se chuTakArA cIjoM ko mata pkdd'o| cIjoM kA mUlya nahIM hai| cIjoM ko milA to aMdherI rAta, amAvasa! ghabar3Akara tuma bAhara nikala apanA mAlika mata banane do, cIjoM ke mAlika rho| upayoga | aaoge| karo sAdhana kI taraha; sAdhya mata bnaao| to dhIre-dhIre parde | aura aMdhere se hameM Dara lagatA hai| aMdherA hama paidA karate haiM aura TUTate haiN| | aMdhere se hameM Dara lagatA hai| aMdherA hama jIvanabhara banAte haiM aura agara aisA na kiyA to jIvana meM saba to pA loge, lekina jo aMdhere se hameM Dara lagatA hai| to jaise hI aMdherA dikhA, phira bhAge 1423 ___ 2010_03
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina sUtra bhAga : 2 bAhara, phira khola dI aaNkh| lenA jarUrI nahIM hai| mujhase loga kahate haiM ki jaba bhItara kA aMdherA dikhAI par3atA hai | tumane AdamI dekhe, jo kIr3e-makor3oM jaise haiM, yA nahIM dekhe? to bar3I ghabar3AhaTa hotI hai| Dara lagatA hai kahIM mara na jAeM, kahIM tumane AdamI dekhe, jinheM dekhakara AdamI kI yAda bilakula nahIM kho na jaaeN| yaha kaisA aMdherA hai! AtI? jinheM dekhakara jAnavaroM kA smaraNa hotA hai| tumane IsAI phakIroM ne to usako nAma hI diyA hai| DArka nAiTa Apha AdamI dekhe, jinakA vyaktitva abhI manuSya kI sImA ko chUtA da sol| jisako mahAvIra kRSNa lezyA kahate haiM, vahI hai| IsAI | hI nahIM; manuSya ke kSitija ko chUtA hI nahIM? jinake nIce ke phakIra kahate haiM, jaba koI vyakti apanI aMtarAtmA kI tarapha pazu-pakSI abhI bhI sakriya haiN| deha manuSya kI hai, lekina mana jAtA hai to eka bar3I aMdherI rAta se gujaranA par3atA hai| vaha aMdherI abhI bahuta pichar3A huA hai; bahuta pIche kA hai| rAta hamArI banAI huI hai; hamIM ko miTAnI pdd'egii| dUsarA koI use tuma kabhI AMkha baMda karake dekho, tuma pAoge, mana baMdara kI miTA bhI nahIM sktaa| sAhasa karake, dussAhasa karake hameM usa bhAMti hai| jaba taka mana zAMta na ho jAe, taba taka tuma yaha mata parde ko cIra DAlanA hogaa| samajhanA ki vRkSa se utara Ae to utara aae| DArvina ThIka hI kaThina nahIM hai kyoMki usakA tAnA-bAnA bahuta sApha hai| kahatA hai ki AdamI baMdara se paidA huA hai| lekina eka jagaha lobha, mAyA, moha, mada, inase hI banA hai| inako tuma kSINa karo, bhUla karatA hai vaha yaha-abhI paidA kahAM huA hai? kabhI-kabhI vaha kAlI cAdara apane Apa kSINa hone lgegii| usake tAne-bAne koI hotA hai| kucha baMdara jhAr3oM se nIce utara Ae haiN| kucha baMdara ukhar3a jaaeNge| jagaha-jagaha cheda ho jaaeNge| jagaha-jagaha cheda se jhAr3oM para baiThe haiM, lekina baMdarapana sabhI ke bhItara hai| tumheM nIla lezyA kA darzana hone lgegaa| kabhI koI mahAvIra, kabhI koI buddha vastutaH manuSya hotA hai, jisa vyakti kI kRSNa lezyA giratI hai, use bhItara nIle jaba mana kA baMdara nahIM raha jaataa| abhI tuma dekho, mana ke baMdara AkAza kA darzana hogaa| bar3A zAMta! jaise koI gaharI nadI ho ko tuma muMha bicakAte, isa jhAr3a se usa jhAr3a para chalAMga lagAte, aura nIlI mAlUma par3atI ho| isa zAkhA se usa zAkhA para Dolate hue paaoge| tuma baMdara ko phira jo usake bhI pAra jAegA, usake lie mahAvIra kahate haiM, | bhI itanA becaina na pAoge, jitanA tuma mana ko becaina paaoge| kApota leshyaa| taba aura bhI halakA nIlApana; gaharA nhiiN| aise | DArvina to bar3I bAhara kI zodha karake isa natIje para pahuMcA; kramazaH parte TUTatI jAtI haiN| agara bhItara jarA usane jhAMkA hotA to itanI bAhara kI zodha karane '...tejo lezyA, padma lezyA, zukla lezyA, inameM pahalI tIna kI jarUrata na thii| AdamI baMdara se nizcita AyA hai| AdamI azubha haiN| inake kAraNa jIva vibhinna durgatiyoM meM utpanna hotA hai|' | abhI bhI baMdara hai| aura isa bhItara ke baMdara se chuTakArA jaba taka yaha bhI samajha lenA jarUrI hai| kyoMki isa sUtra kI vyAkhyA | na pAyA jAe taba taka manuSya kA janma nahIM hotaa| manuSya kI deha bar3I anyathA kI jAtI rahI hai| vaha vyAkhyA ThIka hai, lekina eka bAta hai; manuSya kA citta bar3I aura bAta hai| bahuta mahatvapUrNa nahIM hai| mahAvIra kA yaha sUtra hai : 'kRSNa, nIla aura kApota, ye tInoM vyAkhyA kI jAtI rahI hai ki ina tIna lezyAoM meM jo ulajhA adharma yA azubha lezyAeM haiN| inake kAraNa jIva bar3I durgatiyoM meM huA hai, vaha narka jAegA; durgati meM pdd'egaa| pazu-pakSI ho utpanna hotA hai|' jAegA, kIr3A-makor3A ho jaaegaa| yaha vyAkhyA galata nahIM hai, to tuma yaha mata socanA ki bhaviSya meM kabhI durgati hogii| jisa lekina bar3I mahatvapUrNa bhI nahIM hai| kSaNa jo lezyA tumheM pakar3atI hai, usI kSaNa durgati ho jAtI hai| asalI vyAkhyA H jo vyakti ina lezyAoM meM ulajhegA usakI durgati udhAra nahIM hai ki phira kabhI hogii| durgati abhI ho jAtI bar3I durgati hotI hai| vaha kabhI bhaviSya meM, kisI dUsare janma meM hai| jaba tuma krodha se bharate ho, taba durgati ho jAtI hai| jaba tuma kIr3A-makor3A banegA, aisA nahIM hai| vaha yahIM kIr3A-makor3A bana ahaMkAra se bharate ho taba durgati ho jAtI hai| jAtA hai| kIr3A-makor3A banane ke lie kIr3e-makor3e kI.deha durgati pratipala ho rahI hai| 1424 2010_03
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ NEW BAAREEWANATION chaha pathika aura chaha lazyAeM isa para maiM jora denA cAhatA huuN| kyoMki isa bAta ne ki kabhI AdamI paricita hotA, pahacAnA hotA, jAnA-mAnA hotaa| marane ke bAda hogA, logoM ko bar3A nizcita banA diyA hai| loga maiMne sunA hai, eka basa meM eka hiMdU aura pacAsa musalamAna yAtrA socate haiM, dekheMge jaba hogA taba dekheNge| AdamI kI socane kI kara rahe the| basa ulaTa gaI, saba mara ge| kisI ne kisI ko sImA hai| kahA ki sunA tumane? basa ulaTa gii| pacAsa musalamAna aura jaise koI tumase kahe ki Aja zAma tuma mara jAoge, to tuma eka hiMdU mara ge| usa AdamI ne kahA, are, becArA AdamI! bahuta ghabar3A jaaoge| vaha kahe ki sAta dina bAda maroge to tuma hiMdU rahA hogA vaha; usane kahA, becArA aadmii| hiMdU ke lie utane na ghbdd'aaoge| tuma kahoge, sAta dina? dekheNge| sAta | pIr3A huI, bAkI pacAsa musalamAna ke lie koii...| dina...koI abhI Aja to mara nahIM rhe| koI kahe, sAta sAla | tumako bhI nahIM lagatA, jaba pacAsa musalamAna mara jAeM to kucha bAda maroge to kucha coTa na mAlUma pdd'egii| koI kahegA, sattara coTa nahIM mAlUma pdd'tii| musalamAna the, bAta khatama ho gii| sAla bAda mroge| tuma kahoge, chor3o bhI! sAta sau sAla bAda | musalamAna sunatA hai, hiMdU mara gae, kucha aMtara nahIM pdd'taa| hiMdU koI kahe to...| the| jaise hiMduoM meM koI prANa nahIM, koI jIvana nhiiN| koI mRtyu vaktavya to vahI hai ki mara jaaoge| lekina jaise-jaise samaya hiMdU kI bhI hotI hai kahIM! acchA huA mara ge| musalamAna bar3A hotA jAtA hai, vaise-vaise tumhArI ciMtA kSINa hotI calI maratA hai to pIr3A hotI hai musalamAna ko| jAtI hai| jo nikaTa mAlUma par3atA hai...|| tumane kabhI khayAla kiyaa| eka AdamI mara jAe tumhAre par3osa hirozimA meM eka lAkha AdamI mara gae eka sAtha, to bhI meM to pIr3ita ho jAte ho tum| phira patA calatA ki kahIM aphrIkA duniyA meM aisA nahIM huA ki dukha kI lahara phaila gaI ho| logoM ne meM hajAra AdamI mara gae, ki bAMgalA deza meM dasa hajAra AdamI par3ha liyA akhabAra meM, suna liyA, lekina koI coTa na huii| mara ge| eka AdamI kA maranA par3osa meM tumheM pIr3ita kara detA sImA ke bAhara ho gaI baat|| hai| dasa hajAra AdamI bAMgalA deza meM marate haiM, tuma akhabAra par3ha / __ AdamI kI bar3I choTI-sI sImA hai| usakI rozanI bar3I lete ho; kucha bhI nahIM hotaa| TimaTimAtI huI thor3I-sI sImA para par3atI hai| usake pAra phira kyA mAmalA hai? isase kyA pharka paDatA hai. tamhAre paDosa meM kacha aMtara nahIM pdd'taa| mare, eka mIla para mare ki hajAra mIla para mare! lekina sImA hai to tumane jo vyAkhyA sunI hai aba taba ki marane ke bAda, agara tumhaarii| tumhArI patnI mara jAe to jyAdA pIr3A hotI hai| par3osI tuma galata lezyAoM ke sAtha grasita rahe to durgati hogI, narka meM kI patnI mara jAe to utanI pIr3A nahIM hotii| jarA dUra hai| cAhe pdd'oge| marane ke bAda narka meM par3oge? tumheM koI phikra nahIM hotI, eka ghara kA hI phAsalA ho, magara phAsalA ho gyaa| kisI aura | isakI koI coTa hI nahIM pdd'tii| kI patnI mrii| maiM tumase kahatA hUM, isa vyAkhyA ne AdamI kA bar3A nukasAna jaise tamhAre citta se dUrI hotI jAtI hai, vaise-vaise tumhArI ciMtA, | kara diyaa| yaha vyAkhyA sahI hai| agara jIvanabhara galata tumhArI becainI kama hotI jAtI hai| manovaijJAnika kahate haiM ki | lezyAoM kA saMbaMdha rahA to tumhArA agalA jIvana inhIM galata manuSya ke mana kI bar3I sImAeM haiN| eka AdamI mare aura hajAra | bhittiyoM para khar3A hogaa| to durgati to honevAlI hai| lekina maiM AdamI mareM, to donoM khabareM sunakara tumheM hajAra gunA dukha nahIM tumheM yAda dilAnA cAhatA hUM ki tuma TAlo mt| durgati abhI bhI hotA, jaba hajAra AdamI marate haiN| khayAla kiyA? eka AdamI | ho rahI hai, isIlie kala bhI hogI, parasoM bhI hogii| jo abhI ho mara gayA, hajAra AdamI mara gae, dasa hajAra AdamI mara rahI hai, usako abhI dekhane kI koziza kro| kahIM aisA na ho gae...dasa hajAra AdamI mare sunakara kyA tumheM dasa hajAra gunA | ki mauta ke bAda socakara tuma TAla hI do| dukha hotA hai? saMbhAvanA to yaha hai ki zAyada utanA bhI na ho, | 'pIta, padma, zukla, ye tInoM dharma yA zubha lezyAeM haiN| inake jitanA eka AdamI ke marane se hotA thA-agara vaha eka | kAraNa jIva vividha saMgatiyoM meM utpanna hotA hai|' 14251 2010_03
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina sUtra bhAga: 2 299 aura vahI sugati ke lie bhI yAda rkhnaa| maiM svarga aura narka aba phala khAne haiM aura pUre vRkSa ko pIr3a se kATane baiTha ge| ko vartamAna meM khIMca lAnA cAhatA huuN| maiM tumase kahanA cAhatA hUM koI...anAvazyaka hai| ki svarga aura narka yahIM haiN| isakA tuma yaha matalaba mata samajhanA | bahuta loga, adhika loga yahI kara rahe haiN| tumheM kitanA bhojana ki Age nahIM haiN| lekina jo bhI Age hai, vaha yahAM bhI hai| aura cAhie? kitanA kapar3A cAhie? kitanA chappara cAhie? tuma use yahAM dekha lo to hI Age samhAla skoge| agara tumane | lekina tuma ikaTThA kie jA rahe ho| koI sImA hI nahIM hai| aisI yahAM na dekhA to tuma Age bhI na samhAla skoge| jagaha loga pahuMca jAte haiM dhana ikaTThA karane kI, ki unako samajha tamane kabhI dekhaa| koI bImAra hai aura tuma eka phUla jAkara meM bhI AtA hai ki aba karake aura kareMge kyA? kyoMki dhana se usako bheMTa kara aae| usa kSaNa meM tumane apane bhItara jhAMkakara jo mila sakatA thA, mila gyaa| aba to atirikta dhana ikaTThA dekhA? tumhArI pratimA ujjvala ho jAtI hai tumhArI hI AMkhoM meN| ho rahA hai, phira bhI kie cale jAte haiN| jaise eka nazA hai| isa halake ho jAte ho tum| kisI ko gAlI de dI, kisI kA dhana kA kyA kareMge aba, yaha koI savAla bhI nahIM hai| jo bhI isa apamAna kara diyA, usake bAda tumane dekhA? tumhArI pratimA duniyA meM dhana se kharIdA jA sakatA thA, vaha saba mila gayA hai| tumhArI hI AMkhoM meM dhUla-dhUsarita ho jAtI hai| tuma nIce gira | acchA makAna hai, acchI kAra hai, acchA bagIcA hai, acchA jAte ho| tuma tar3aphate ho|| bhojana, acche kapar3e haiM; aba aura kyA cAhie? lekina daur3a narka aura svarga pratipala ghaTatA hai| to jaba bhI tuma sukhI | jArI rahatI hai| anubhava karo, jAnanA ki sukha svarga hai| jaba bhI dukhI anubhava jo vyakti apanI AvazyakatAoM kI sImA nahIM mAnatA vaha karo, jAnanA ki dukha narka hai| jaba bhI dukhI anubhava karo, | sadA dukhI rahatA hai| aura jo apanI AvazyakatAoM kI sImA jAnanA ki tumane adharma lezyAoM ke sAtha saMbaMdha jor3A hogA, pahacAna letA hai, usake jIvana meM sukha kA avataraNa zurU ho anyathA dukha hotA nhiiN| aura jaba bhI sukhI samajho to jAnanA | jAtA hai| AvazyakatA kI sImA ko pahacAna lenA sukha kI ki tumane zubha lezyAoM ke sAtha saMbaMdha jor3A, dharma ke sAtha pahalI vyavasthA hai| aura AvazyakatA kI sImA ko hI na saMbaMdha jor3A; anyathA sukha hotA nhiiN|| pahacAne jo, vaha to sukhI ho hI nahIM sktaa| usake pAsa kitanA sukha pariNAma hai zubha bhAva kaa| dukha pariNAma hai azubha bhAva hI ho, vaha dukhI rhegaa| jitanA hogA, utanA jyAdA dukhI hogA; kaa| tumhAre hI bhAva haiM, tumhIM para pariNAma Ate haiN| kyoMki aura jyAdA kI mAMga bar3hatI jaaegii| yaha jo mahAvIra ne choTI-sI bodhakathA kahI hai : pahale ne socA per3a ko jar3amUla se kATakara, dUsare ne kahA 'pahale ne socA, per3a ko jar3amUla se kATakara usake sAre phala kevala skaMdha hI kATA jaae| tIsare ne kahA, itane kI kyA khA jaaeN...|' ise apane bhUkha kI ciMtA hai, lekina per3a ke jarUrata? zAkhA ko tor3ane se cala jaaegaa| cauthe ne kahA, jIvana kI koI bhI nhiiN| upazAkhA hI tor3anA kAphI hai| pAMcaveM ne kahA, pAgala hae ho? 'dUsare ne kahA, kevala skaMdha hI kATA jaae...|' pUre vRkSa ko | zAkhA, upazAkhA, skaMdha, vRkSa ko karanA kyA hai? phala hI tor3a kyoM naSTa kareM? skaMdha kATane para phira aMkurita ho jaaegaa| phira | lie jaaeN| vRkSa paidA ho jaaegaa| bhUkha lagI hai, phala kI jarUrata hai| bhUkha ke lie phala caahie| lekina isa dUsare ko bhI soca meM na AyA ki skaMdha bhI kyoM zAkhAeM, prazAkhAeM kyoM tor3I jAeM? kATA jAe? phala kATane ke lie skaMdha kATanA jarUrI kahAM chaThe ne kahA, baiThe; pake phala haiM, gireNge| tor3ane kI jarUrata nahIM hai? tumane dekhA jIvana meM? jahAM suI kI jarUrata hotI hai, tuma hai| chInanA bhI kyA? talavAra lie ghUmate ho| aura jo kAma suI se ho sakatA hai, vaha aura dhyAna rakhanA, astitva itanA de rahA hai binA mAMge aura talavAra se ho hI nahIM sktaa| aksara to aisA hogA ki sUI se binA chIne, ki jo chInane meM par3a jAtA hai vaha bhUla hI jAtA hai jo kAma hotA thA, talavAra ke kAraNa usameM bAdhA par3a jaaegii| | jIvana kA eka parama guNa, ki yahAM prasAda baMTa rahA hai| yahAM mila 426 2010_03
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaha pathika aura chaha lezyAeM PARTNER hI rahA hai| tuma jhapaTTA mArane meM sirpha oche siddha hote ho| jIvana | kho gii| isakI carcA hI baMda ho gii| kA kucha rahasya aisA hai ki yahAM binA mAMge...saba mila hI rahA | __ abhI amarIkA meM phira punaH eka nayA udabhava huA, hai| jIvana mila gayA to aba aura kyA cAhie? aura bhI mila Akasmika huaa| duniyA kI bahuta-sI khojeM Akasmika huI jaaegaa| jaba jIvana binA mAMge mila gyaa...| haiN| jo vaijJAnika kAma kara rahA thA vaha kisI aura dRSTi se kAma tumane kabhI mAMgA thA jIvana? socA isa para? kahIM tuma hAtha kara rahA thaa| lekina khoja meM usako yaha anubhava huA ki vRkSoM jor3akara yAcaka kI taraha khar3e hue the ki jIvana de do mujhe? | meM kucha saMvedanAeM mAlUma hotI haiN| to usane vRkSoM meM mahIna tAra jIvana mila gyaa| jaba jIvana mila gayA to aura kyA hai, jo | jor3e aura yaMtra banAe dekhane ke lie, ki vRkSa bhI kucha anubhava nahIM mila sakegA? thor3I pratIkSA caahie| | karate haiM? to chaThe ne kahA, hama baiTha jaaeN| pake phala lage haiM, havA ke jhoMke | to tuma agara vRkSa ke pAsa jAo kulhAr3I lekara, to tumheM aaeNge| phira vRkSa ko bhI to dayA hogii| phira vRkSa bhI to | kulhAr3I lekara AtA dekhakara vRkSa kaMpa jAtA hai| agara tuma mArane samajhegA ki hama bhUkhe haiN| phira vRkSa bhI to cAhatA hai ki koI | ke vicAra se jA rahe ho, vRkSa ko kATane ke vicAra se jA rahe ho to usake phaloM ko cakhe aura prasanna ho, AnaMdita ho| nahIM to vRkSa bahuta bhayabhIta ho jAtA hai| aba to yaMtra haiM, jo tAra se khabara de kI bhI prasannatA kahAM hai? dete haiN| nIce grApha bana jAtA hai, ki vRkSa kaMpa rahA hai, ghabar3A rahA kavi ke pAsa gIta ho to gunagunAkara tumheM sunAnA cAhatA hai| hai, bahuta becaina hai, tuma kulhAr3I lekara A rahe ho| lekina agara tuma tAlI bajAo isakI pratIkSA karatA hai| saMgItajJa vINA tuma kulhAr3I lekara jA rahe ho, aura kATane kA irAdA nahIM hai, bajAnA cAhatA hai| tumhArI AMkheM AhlAda se bhara jAeM to vaha sirpha gujara rahe ho vahAM se to vRkSa bilakula nahIM kNptaa| vRkSa ke praphullita hogaa| phUloM kI gaMdha bikharatI hai aura havAoM para | bhItara koI parezAnI nahIM hotii| savAra ho jAtI hai, dUra-dUra kI yAtrA para nikala jAtI hai ki koI | yaha to bar3I hairAnI kI bAta hai| isakA matalaba yaha huA ki nAsApuTa pratIkSA karate hoNge| | tumhAre bhItara jo kATane kA bhAva hai, vaha vRkSa ko saMvAdita ho vRkSoM ke phala jaba paka jAte haiM to zAkhAeM apane Apa nIce jAtA hai| phira jisa AdamI ne vRkSa kATe haiM pahale, vaha binA jhuka jAtI haiM, tAki koI rAhagIra Ae to zAkhAeM bahuta dUra na kulhAr3I ke bhI nikalatA hai to vRkSa kaMpa jAtA hai| kyoMki usakI hoN| phira jaba phala paka jAte haiM to apane se girane lagate haiN| duSTatA jAhira hai| usakI duzmanI jAhira hai| jo paka gayA hai, vaha apane se gira AtA hai| lekina jisa AdamI ne kabhI vRkSa nahIM kATe haiM, pAnI diyA hai mahAvIra yaha kaha rahe haiM, bharosA karo, zraddhA kro| tuma jisa paudhoM ko, jaba vaha pAsa se AtA hai to vRkSa praphullatA se bhara jIvana se Ae ho usI se vRkSa bhI aayaa| tuma donoM jur3e ho kahIM jAtA hai| usake bhI grApha bana jAte haiM ki kaba vaha praphulla hai, bhItara gahare meN| tumhArI bhUkha tumhArI hI bhUkha nahIM hai, vRkSa ko bhI kaba vaha parezAna hai| pIr3A hogii| tuma jarA bhUkhe hokara isa vRkSa ke nIca baiTha to aura vaijJAnika adabhuta Azcaryajanaka niSkarSoM para pahuMce haiM ki jaao| eka vRkSa ko kATo to sAre vRkSa bagIce ke kaMpa jAte haiM, pIr3ita ho isa satya ko bhI aba Adhunika manovijJAna ne bar3e pramANa die jAte haiN| aura eka vRkSa ko pAnI do to bAkI vRkSa bhI prasanna ho haiN| nyUyArka meM eka vaijJAnika vRkSoM para prayoga kara rahA thA-vRkSoM jAte haiM jaise eka samudAya hai| ke saMvegoM para, bhAvanAoM pr| vaha bar3A hairAna ho gyaa| pahale | isase bhI gaharI bAta jo patA calI hai, vaha yaha ki eka vRkSa ke bhI nahIM thA ki vakSoM meM saMvega ho sakate haiN| pAsa baiThakara tama eka kabatara ko maror3akara mAra DAlo, to vakSa mahAvIra ke bAda jagadIzacaMdra basu taka bAta hI bhUla gaI thii| phira kaMpa jAtA hai| jaise kabUtaroM se bhI bar3A jor3a hai, saMbaMdha hai| jaise jagadIzacaMdra basu ne thor3I bAta uThAI ki vRkSoM meM jIvana hai| sArI cIjeM jur3I haiM, lekina basu bhI dhIre-dhIre vismRta ho ge| vijJAna se yaha bAta hI honA bhI aisA hI cAhie, kyoMki hama eka hI astitva kI mAga 427 ___ 2010_03 www.jainelibrary org
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina sUtra bhAga : 2 taraMgeM haiN| sAgara to eka hai, hama usakI hI lahareM haiN| eka lahara para jAkara khar3e ho gae aura kahA ki bhojana do, to jabardastI hai| vRkSa bana gaI, eka lahara pazu bana gaI, eka lahara manuSya bana gaI, na denA ho use to? iMkAra kare to beijjatI hotI hai, apamAna lekina hama saba bhItara jur3e haiN| hama saba jIvana ke hI aMga haiN| hotA hai| bemana se de to lene kA majA hI calA gyaa| to mahAvIra kahate haiM, chaThavAM kahatA hai, baitthe| vaha zveta lezyA to mahAvIra ne bar3A anUThA prayoga kiyaa| sirpha mahAvIra ne ko upalabdha vyakti hai| usake bhItara caMdramA kI cAMdanI phaila gaI kiyA pRthvI pr| do-do mahIne, mahIne-mahInebhara ke upavAsa ke hai| vaha hoza se bharA vyakti hai| vaha kahatA hai, kATane-pITane kI bAda gAMva meM jAte aura agara na milatA to ve prasannatA se vApasa jarUrata hI nahIM hai| chInane-jhapaTane kI bAta hI galata hai| jahAM lauTa aate| jIvana muphta milA hai, vahAM bhojana na milegA? ___ isameM kucha viSAda bhI na thA, zikAyata bhI na thii| ve kahate. to jIsasa ne kahA hai apane ziSyoM ko, dekho kheta meM lage hue | ThIka hai| Aja bhojana kI jarUrata na hogii| jaba prakRti Aja dene lilI ke phUloM ko; na to ye zrama karate haiM, na ye dukAna karate haiM, na | ko taiyAra nahIM hai to sApha hai ki mere mana kA hI khayAla hogA ki ye bAjAra krte| phira bhI koI anajAna, aparicita inakI saba | bhUkha lagI hai| agara bhUkha lagI hI hotI to kahIM na kahIM, kahIM na jarUrateM pUrI kara jAtA hai| aura dekho to jarA inake sauMdarya ko| kahIM prakRti meM kaMpana hotaa| koI na koI upAya bntaa| samrATa solomana bhI apanI sArI sajAvaTa ke sAtha itanA suMdara na eka daphA unhoMne niyama le liyA ki koI rAjakumArI lohe kI thA, jitane ye kheta ke kinAre lage lilI ke phUla haiN| tuma ina jaise jaMjIroM meM baMdhI...aba rAjakumArI aura lohe kI jaMjIroM meM ho jAo: jIsasa ne apane ziSyoM se khaa| baMdhI!-nimaMtraNa degI; dvAra para koI gAya khar3I, usake sIMga meM mahAvIra to isa taraha jIe haiN| mahAvIra to jaba unheM bhUkha lagatI | gur3a lagA; to svIkAra kruuNgaa| kaI dina Ae aura gae, pUrA to gAMva meM A jaate| kaise yaha pakkA ho ki maiMne mAMgA nahIM? to | nagara parezAna ho gyaa| kyoMki pUrA nagara dekha rahA hai ki unhoMne ve subaha hI jaba dhyAna meM hote taba nirNaya kara lete ki Aja kisI| kucha vrata liyA hai, pUrA nahIM ho rahA hai| hama bhojana bhI nahIM de pA dvAra ke sAmane koI strI apane bacce ko kaMdhe para lie khar3I hogI rahe haiN| loga ro rahe haiM, pIr3ita haiM, parezAna haiN| ve roja Ate haiM, aura yadi nivedana karegI ki Apa hamAre ghara bhojana kara leM. to maiM usI prasannacitta-bhAva se, usI AhlAda se, cakkara lagAkara gAMva bhojana kruuNgaa| koI strI agara kaMdhe para bacce ko lie khar3I | kA vApasa cale jAte haiN| aisA kaI dina huaa| phira eka dina vaha hogI to! eka paira bAhara nikalA hogA dehalI ke, eka paira bhItara ghaTanA bhI ghaTa gii| vaha jo bilakula akalpita mAlUma par3atI hai hogA to! | ki kabhI kaise ghaTegI, vaha bhI ghaTa gii| aisA dhyAna meM taya kara lete, phira ve gAMva meM jaate| agara aisI | eka bailagAr3I meM gur3a ladA jAtA thaa| aura koI gAya pIche se koI yuvatI bacce ko lie hue eka paira dehalI ke bAhara, eka | usa gur3a ko khAne ke lie bar3hI to usake sIMga meM gur3a laga gyaa| khar3I ho aura nivedana kare ki he mhaamni| Apa kahAM jA | vaha gAya vahAM khar3I thI gar3a cbaatii| sIMga meM gar3a lgaa| aura rahe haiM? saubhAgya hmaaraa| hamAre ghara ko dhanya kareM, bhojana grahaNa | | bApa nArAja ho gayA thA to apanI beTI ko usane hathakar3iyAM kara leN| to ve bhojana grahaNa kara lete| agara aisA na hotA to ve | DalavAkara kArAgRha meM baMda kara diyA thaa| sIMkhacoM ke pAra pUre gAMva kA cakkara lagAkara vApasa cale aate| kaI loga rAste | rAjakumArI lohe kI jaMjIroM meM par3I thii| gAya sIMga para gur3a lagAe meM unako kahate bhI, ki bhojana grahaNa kara leM, to bhI ve na krte| khar3I thii| to mahAvIra ne bhojana svIkAra kiyaa| kyoMki jo unhoMne svayaM subaha bAMdha liyA thA niyama, usase | mahAvIra kahate haiM, jaba jarUrata hogI, milegaa| mAMgo mt| anyathA nhiiN| | mAMgakara vyartha dIna mata bno| usa niyama kA artha thA, mahAvIra kahate ki agara prakRti ko isalie zveta lezyA kA ve kaha rahe haiM, chaThaveM ne kahA, cupa bhI denA hogA to vaha niyama pUrA kregii| agara nahIM denA hogA to hama | rho| zAMti se baiTho bhii| vRkSa se phala ttpkeNge| pake phala jhapaTeMge nhiiN| mAMgane meM to jhapaTanA ho jaaegaa| kisI ke daravAje cunakara kyoM na khAe jAeM? 428 2010_03
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ NITION chaha pathika aura chaha lezyAeM jo tor3A jAe vaha kaccA hogaa| jo kaccA ho vaha abhI khAne | yadyapi jo chaThaveM taka pahuMca jAtA hai, use sAtaveM taka jAne meM yogya nhiiN| jo apane se gira jAe vahI pakA hogaa| vahI khAne | kaThinAI nahIM hotii| jisane aMdherI rAtoM ke parde uThA die, vaha yogya bhI hogaa| jo apane se mila jAe vahI khAne yogya hai| phira AkhirI jhIne-se pAradarzI sapheda parde ko uThAne meM kyA prakRti de rahI hai hajAra-hajAra DhaMgoM se| agara AdamI jhapaTe na, ar3acana pAegA? vaha kahegA, aba aMdherA bhI haTA diyA, aba to bhI milatA hai| pakSiyoM ko milatA hai, pazuoM ko milatA hai, prakAza bhI haTA dete haiN| aba to hama jo haiM, jaisA hai, use vaisA hI vRkSoM ko milatA hai| dekhA? vRkSa to kahIM jAte-Ate bhI nhiiN| dekha lenA cAhate haiM-nipaTa nagna, usakI sahaja svabhAva kI jar3a jamAe eka hI jagaha khar3e haiN| to bhI kyA kamI hai? kucha avasthA meN| tamase kama hare haiM? kucha tumase kama tAje haiM? kucha tumase kama ina citta kI dazAoM ko hama chipAne kI koziza karate haiN| inheM jIvaMta haiM? khUba hare haiN| khUba jIvaMta haiN| jamIna meM jar3eM rope khar3e miTAne kI koziza kreN| chipAne se pAkhaMDa paidA hotA hai| chipAne haiN| kahIM jAte bhI nhiiN| Ane-jAne kI ciMtA bhI nahIM krte| se kucha chipatA bhI nhiiN| tuma lAkha chipAo, patA cala hI jAtA vahIM AnA par3atA hai paramAtmA ko dene| vahIM prakRti ko lAnA | hai| tumane kabhI isa para khayAla kiyA? isa para nirIkSaNa paDatA hai| vahIM bAdala Akara barasa jAte haiN| vahIM jamIna | kiyA? tama jo-jo chipAte ho. tamheM lagatA ho tamane chipA hajAra-hajAra DhaMgoM se bhojana ko jamA detI hai| vahIM sUraja kI liyA, lekina sabhI ko patA cala jAtA hai| | kiraNeM A jAtI haiN| vahIM havA ke jhoMke prANavAyu le Ate haiN| maiMne sunA, mullA nasaruddIna apanI patnI se kaha rahA thA ki maiM jaba vRkSoM taka ke lie yaha ho rahA hai to AdamI kI azraddhA eka ghaMTe meM vApisa Ane kA prayatna kruuNgaa| yadi na AyA to khUba hai, adabhuta hai| yaha hogA hii| lekina zveta lezyA ke janma zAma taka A jaauuNgaa| aura agara zAma taka bhI na A pAyA to ke bAda hI aisI mahata zraddhA kA janma hotA hai ki saba hotA hai| samajha lenA ki mujhe akasmAta bAhara jAnA par3a gyaa| vaise agara saba hogA hI, isa parama zraddhA se hI AdamI Astika banatA hai| maiM bAhara gayA to caparAsI se ciTThI jarUra bhijavA duuNgaa| mullA aura mahAvIra kahate haiM ki ye chahoM bhI lezyAeM haiM, chaThavIM bhii| | kI patnI ne kahA, caparAsI ko takalIpha mata denA, maiMne ciTThI inake pAra vItarAga kI, arihaMta kI avasthA hai| usa arihaMta kI | tumhArI jeba se nikAla lI hai| avasthA meM to koI pardA nahIM rhaa| zubhra pardA bhI nahIM rhaa| vaha ciTThI to likhakara rakhe hI hue hai! yaha to saba bAtacIta '...ina chahoM pathikoM ke vicAra, vANI tathA karma kamazaH chahoM kara rahe haiN| chipAne ke upAya kara rahe haiN| lezyAoM ke udAharaNa haiN|' ___ hama jo bhItara haiM, usakI eka anivArya udaghoSaNA hotI rahatI chaThavIM lezyA ko abhI lakSya bnaao| zveta lezyA ko lakSya hai| aksara to jise hama chipAte haiM, hamAre chipAne ke kAraNa hI bnaao| cAMdanI meM thor3e Age bddh'o| calo, cAMda kI thor3I yAtrA vaha pragaTa ho jAtA hai| tuma dekho koziza krke| jise tuma kreN| pUrNimA ko bhItara udita hone do| chipAoge, tuma pAoge, dUsaroM ko kucha saMketa milane lge| hiMdU saMskRti kA sArA sAra isa sUtra meM hai : eka pulisavAle ne mullA nasaruddIna ko rokakara kahA-vaha sarve bhavantu sukhinaH sarve santa nirAmayaH | apanI kAra meM kahIM jA rahA hai ki tumhArA lAiseMsa dekheM jarA sarve bhadrANi pazyantu mA kazcid duHkhabhAga bhvet| | mallA ne kahA, bar3I hairAnI kI bAta hai| lekina havaladAra sAhaba. saba sukhI hoM, rogarahita hoM, kalyANa ko prApta hoN| koI dukha maiMne to koI niyama tor3A bhI nhiiN| lAiseMsa dikhAne kI kyA kA bhAgI na ho| jarUrata hai? yaha zveta lezyA meM jInevAle AdamI kI dazA hai| isake pAra usa havaladAra ne kahA, mahAnubhAva! tuma itanI sAvadhAnI se to kahA nahIM jA sktaa| isake pAra to avarNanIya hai, | moTara calA rahe ho ki mujhe zaka ho gyaa| sAvadhAnI se calAte hI anirvacanIya kA loka hai| isake pAra to zabda nahIM jaate| chaThaveM | ve loga haiM, jinake pAsa lAiseMsa nhiiN| taka zabda jAte haiM, isalie chaThaveM taka mahAvIra ne bAta kara dii| tuma jo-jo chipAne kI ceSTA karate ho, kisI bebUjha DhaMga se vaha 1429 ___ 2010_03 .
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina sUtra bhAga : 2 pragaTa hone lagatA hai| tuma krodha chipAnA cAhate ho, tumhAre cAroM | kisakA kyA bigAr3a rahe the? kisI se kucha lenA-denA na thaa| tarapha krodha kI chAyA par3ane lagatI hai| tuma lobha chipAnA cAhate | apanI mauja meM mst| dIvAne DhaMga ke AdamI the| rahane dete isa ho, vaha tumhAre cAroM tarapha usakI chAyA par3ane lagatI hai| tumhAre | dIvAne ko| kauna kisakA kyA bigAr3a rahA thA? kisI kA kucha chipAe kucha bhI chipegA nhiiN|| nakasAna nahIM thaa| lekina jo AdamI isake karIba AyA use lAkha baiThe koI chupa-chupa ke kamIMgAhoM meM becainI huii| khUna khuda detA hai jallAdoM ke maskana kA surAga tumane kahAnI sunI? akabara ne apane darabAriyoM se kahA, yaha sAjizeM lAkha ur3hAtI raheM julamata kI nakAba lakIra maiM khIMca detA huuN| ise binA chue choTA kara do| ve nahIM lekara hara bUMda nikalatI hai hathelI pe cirAga kucha kara paae| bIrabala uThA, usane eka bar3I lakIra usake pAsa tuma kisI kI hatyA karo, lAkha chipAne kI koziza karo, | khIMca dii| vaha lakIra choTI huI binA chue| eka-eka bUMda cirAga lekara tumhArI khabara dene lagatI hai| tuma | mahAvIra yA baddha ke pAsa jaba tama khar3e hote ho, acAnaka tama | corI karo, tuma lAkha chipAne kI koziza karo, tumhArI AMkheM, | choTe ho ge| bar3I lakIra khiMca gii| tuma nArAja hote ho| tamhAre hAtha-paira, tamhArA uThanA-baiThanA, saba tumhAre cora hone kI | tumhArI nArAjagI tumhAre isa dInabhAva se mane khabara dene lagate haiN| vaha to tuma aMdhoM ke bIca rahate ho, isalie | mujhe choTA kiyaa| kucha kiyA nahIM kisI ne| tumheM chuA bhI zAyada logoM ko patA nahIM cltaa| kyoMki ve khuda, khuda ko | nhiiN| lekina aba mahAvIra bhI kyA kareM, unakI bar3I lakIra hai| chipAne meM lage haiM, tumhArI phikra kisako hai? tuma coroM ke bIca | majabUrI hai| tuma pAsa Ate ho, tumhArI choTI lakIra! tuma choTe | rahate ho, isalie tumhArI corI zAyada thor3I-bahata chipa bhI jAtI | mAlama par3ate ho|| hai, patA nahIM cltaa| kahate haiM, UMTa pahAr3oM ke pAsa jAne se Darate haiN| Darate hoM, isIlie loga saMtoM ke pAsa jAne se Darate haiN| isIlie logoM kyoMki taba taka pahAr3a nahIM hotA taba taka ve pahAr3a hote haiN| jaba ne saMtoM kA sadA hI bahiSkAra kiyaa| kabhI unako patthara mAre, pahAr3a ke pAsa jAte haiM, taba patA calatA hai, are| hama aura kacha kabhI jahara pilAyA, kabhI sUlI lagA dii| isake pIche koI bahuta bhI nhiiN| magara UMTa itane nAsamajha nahIM haiM ki pahAr3oM ko sUlI para mahatvapUrNa kAraNa hai| itane loga nArAja kyoM the? jIsasa se laTakA deN| ki pahAr3oM ko jahara pilA deN| magara AdamI bar3A nArAjagI kA kAraNa kyA thA? sIdhA-sAdA AdamI! rahA hogA pAgala hai| thor3A jhkkii| bAkI kisI kA koI nukasAna to kara nahIM rahA hama nArAja rahe sukarAta para, jIsasa para, buddha para, mahAvIra itanI kyA AturatA? aMdherI zakaleM, hamAre ghAva bhare hue citta, hamArI bahatI mavAda, kucha ar3acana thii| yaha AdamI eka calatA-phiratA AInA hamArI sar3AMdha, saba unake sAmane Akara khalane lagatI hai| vahAM | thaa| jo AdamI isake sAmane AyA, use apanI zakla dikhAI chipAnA muzkila ho jAtA hai| unake sAmane hama Akara bepardA pdd'ii| nArAjagI AtI hai AIne pr| loga agara AIne meM hone lagate haiN| aura ve hamase kahate haiM, bepardA ho jaao| to eka dekhakara unheM patA cale ki kurUpa haiM to AIne ko tor3a dete haiN| dina aisI ghar3I bhI AegI, jaba saba parde gira jAeMge, taba tuma kyoMki ve kahate haiM, yaha AInA hameM kurUpa banAe de rahA hai| pAoge ki tumhAre bhItara vaha chipA hai, jo sadA kuMArA hai; jo loga jIsasa para nArAja ho ge| kyoMki isa jIsasa kI sadA pavitra hai; jisako rugNa hone kA koI upAya nahIM aura maujUdagI meM jo-jo unhoMne chipAyA thA, vaha udaghoSita hone | jisake azuddha hone kI koI saMbhAvanA nhiiN| lgaa| isa AdamI kI maujUdagI meM chipAnA muzkila thaa| lekina usa taka jAne ke lie, bar3I bImAriyAM hamane pAla rakhI mahAvIra ko logoM ne khUba patthara mAre, khUba parezAna kiyaa| | haiM, unako girAnA hogaa| una bImAriyoM ko hamane bar3e gAMvoM se bhgaayaa| kahIM Tikane na diyaa| kyA ar3acana? mahAvIra | sAja-saMvArakara rakhA hai| bar3A AgaMna chavA, lipA putAkara rakhA 1430 | Jair Education International 2010_03
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ - Hawa chaha pathika aura chaha lezyAeM SumimiliaHINDIRAT R AINMENT hai| unake lie hamane bar3I suvidhA juTAkara rakhI hai, kyoMki aba taka jo dAve kie haiM, ve saba chor3a dene hoNge| bImAriyoM ko hamane mitra samajhA hai| | saMsAra ke Upara tumane jo dAve kie haiM, unako chor3a denA mahAvIra kahate haiM, AtmA hI zatru hai apanI, AtmA hI mitr| saMnyAsa hai| saMsAra ko chor3a denA saMnyAsa nahIM hai, saMsAra ke Upara agara zatruoM ko basAne lage apane pAsa-krodha, mAna, lobha, kie gae dAvoM ko chor3a denA saMnyAsa hai| aura ina dAvoM ko mAyA, moha-to AtmA apanI hI zatru ho jAtI hai| mitroM ko chor3akara kucha khotA nhiiN| kyoMki ina dAvoM se kucha milatA basAne lage to mitra ho jAtI hai| | nhiiN| ina dAvoM ko chor3akara hI kucha milatA hai| kyoMki ina dAve mahAvIra kI jo UMcAI hai, vaha tumhArI bhI hai| jIsasa kI jo ke kAraNa hI kucha chipA hai aura DhakA par3A hai| pavitratA hai, vaha tumhArI bhI hai| kRSNa kA jo AnaMda hai, vaha jo tumhArA hai use pAne kI dizA meM bddh'o| aura jo tumhArA nahIM tumhArA bhI hai| lekina tumheM dAvA karanA hogaa| aura isa dAve ke hai, jAno ki tumhArA nahIM hai| na dhana tumhArA hai, na pada tumhArA hai, lie tumheM choTe dAve chor3ane hoNge| tumheM kSudra ke dAve chor3ane hoMge, na pratiSThA tumhArI hai| jo bhI bAhara mila sakatA hai usameM kucha bhI agara virATa kA dAvA karanA hai| tumheM jamIna se AMkheM uThAnI tumhArA nahIM hai| tuma Ae khAlI hAtha, tuma jAoge khAlI haath| hoMgI, agara AkAza ke mAlika bananA hai| tuma isa bAta ko jisa dina samajha loge ki khAlI hAtha AnA, usakI UMcAI ke sanmakha himagiri nagaNya khAlI hAtha jAnA; thor3e dina bIca meM hAtha kA bhara lenA saMsAra se, usakI nIcAI ke sanmukha nIcA pAtAla kucha sAra nahIM rakhatA hai| usI dina tuma usakI talAza meM nikala usakI asImatA ke sanmukha AkAza kSudra par3oge, jo tumhAre bhItara hai janma ke pUrva; aura jo tumhAre bhItara usakI virATatA ke sanmukha ati kSudra kAla hogA mRtyu ke baad| aura jo tumhAre bhItara baha rahA hai abhI bhI, hai AMkha usakI varSA hI karatI bAdala se isa kSaNa bhii| isa kSaNa bhI tuma bhItara mur3o to usI sAgara se hai usakI hI muskAna thirakatI phUloM para milana ho jAtA hai| saMgIta usI kA gUMja rahA hai koyala meM mahAvIra kI vyAkhyA meM ye chaha parde tuma haTA do, ye chaha cakra tuma haiM biMdhe usI ke svapna nukIle sUloM para tor3a do aura tumhArI UrjA sAtaveM cakra meM praviSTa ho jAe to sauMdarya sakala yaha usakA hI pratibiMba rUpa tumhAre bhItara usa kamala kA janma hogA, jo jala meM rahakara bhI hai svarga usI kI suMdaratama kalpanA nIr3a jala ko chUtA nhiiN| hai narka usI kI glAni ghRNA kA geha grAma usa pavitratA ko jo nahIM khojatA, vahI adhArmika hai| usa jaga kI halacala usake hI mana kI bhAva-bhIr3a pavitratA kI jo khoja meM nikalatA hai, vahI dhArmika hai| zabdoM meM vaha aNu meM baMdI hokara bhI hai mukta sadA bahuta mata uljhnaa| usa pavitratA ko kucha loga paramAtmA kahate vaha jala meM rahakara bhI jala se hai bahuta dUra haiM, kaheM, suMdara zabda hai| kucha loga usa pavitratA ko AtmA kahate jalakara bhI jvAlA meM na rAkha banatA hai vaha haiM, kaheM; suMdara zabda hai| kucha loga use AtmA bhI nahIM kahanA pASANoM meM dabakara bhI hotA nahIM cUra cAhate, paramAtmA bhI nahIM kahanA cAhate, zUnya kahate haiM; bar3A vaha virATa, vaha niraMtara zuddha, vaha zAzvata zuddha, vaha sadA suMdara zabda hai| pavitra tumhArA svabhAva hai| lekina haTAo prde| kaho brahma, kaho zUnya, lekina eka bAta smaraNa rakho ki jo vaha aNu meM baMdI hokara bhI hai mukta sadA bAhara hai, vaha tumhArA nahIM hai| jo bhItara hai, jo tuma ho, basa vahI vaha jala meM rahakara bhI jala se hai bahuta dUra kevala tumhArA hai| aura zeSa saba parde girA do| to isa zuddhatama jalakara bhI jvAlA meM na rAkha banatA hai vaha kI pratIti saccidAnaMda se bhara jAtI hai| pASANoM meM dabakara bhI hotA nahIM cUra saccidAnaMda hokara bhI hama bhikhArI bane haiN| eka jhUThA sapanA para usakI ghoSaNA ke pahale, usa para dAvA karane ke pahale tumane dekha rahe haiN| vyartha mAMga rahe haiM use, jo hameM milA hI huA hai| 431 2010_03
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina sUtra bhAga: 2 khoja rahe haiM use, jo hamAre bhItara hI par3A hai| usakI talAza kara rahe haiN...| tumane kabhI dekhA? kabhI-kabhI ho jAtA hai| AdamI cazmA lagAe cazmA khojane lagatA hai| bhUla hI jAtA hai ki cazmA to AMkha para car3hA hai| bhUla hI jAtA hai ki usI cazme se maiM cazme ko khoja rahA huuN| aise mauke tumheM bhI Ae hoNge| isa jIvana meM kucha aisA hI ghaTA hai| jo hai, bhUla gayA hai| sirpha vismaraNa huA hai, use hamane khoyA nahIM hai| mAtra smaraNa paryApta hai| smaraNa mAtra se use pAyA jA sakatA hai| dharma hai--khoja nahIM, punryoj| pAe hue kI khoja; mile hue kI khoj| jo prApta hai usakI prApti kA upaay| lekina ina chaha paryoM se lar3anA hogaa| kaThina nahIM hai ldd'aaii| kyoMki hamAre hI sahayoga se parde khar3e haiN| sahayoga ke haTate hI girane zurU ho jAte haiN| Aja itanA hii| _432 Jan Education International 2010_03