Book Title: Jain_Satyaprakash 1953 10
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/521703/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hIjana sa taMtrI cImanalAla gokaLadAsa zAha tA. 15-10-53 : amadAvAda varSa 19 : aMka H 1] [ kramAMka : ra17 - ra) - SHREE MAHAVIR JAIN ARAOHANA KENDRA Koba, Gandhinagar - 382 007. Ph. : (079) 23276252, 23276204-65 Fax: (079) 232762 For Private And Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir viSaya-darzana lekhaka : kramAMkaH lekha ? 958 : 1. prAsaMgika nivedana H ogaNIsamA varSanI prasthAna yAtrA saMpAdaka : 2. zrIpAlarAsanuM naivedya : pU. mu. zrIcaMdraprabhasAgarajI : 3 3. prAcIna samayamAM bhajavAyelAM jaina nATake : B0 zrI hIrAlAla ra. kApaDiyAH 5 4. gAMDI H pU. paM. zrA dhuraMdharavijayajI : 9 5. sAMDerAva : pU. muM. zrI jJAnavijayajI : 12 6. sAdhya ke sAco puruSArtha : pU. mu. zrI mahAprabhAvijayajI : 15 7. kaDakho ane jaina kRtio : che. zrI hIrAlAla ra. kApaDiyA : 18 8. raNathaMbhorake alAvadinake maMtrI thaTTIT'Sat vairAparicaya : zrIyuta agaracaMdajI nAhaTA:21 9. subhASita : 10. sAbhAra svIkAra : TAITala peija bIjuM-trIju 24 ACHARYA SRI KAILASSAGARSURI CYANMANDIR SHREE MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA Koua Gandhinagar - 382 007. e Ph. : $ 079) 23276252 2327620 4 05 e Fax : (0 7 21 2 3 276249. sAbhAra-svIkAra 101) pU. munirAja zrIgautamasAgarajI ma. nA upadezathI zrI jaina saMdha, nera (dhULiyA ) 51) pU. munirAja zrIdarzanavijayajI (tripuTI) ma. nA upadezathI zrI jaina saMdha, e kAzIlAva (rAjasthAna) 41) pU 5 zrI kIrti muni ma. nA upadezathI zeTha kapUracaMda bhagavAnajI, jAma-ka"DAraNA (saurASTra ) 25) pU. paM. zrI dAnavijayajI gaNivaratA upadezathI zrIvIravijayajI mahArAjanA upAzraya, amadAvAda 25) pU upA. zrI dharmavijayajI ma. nA upadezathI zrI jainazALA saMdha, rAdhanapura 25) pU. A. zrI hemasAgarasUrIzvarajI ma. nA upadezathI zeTha ratanacaMda gulAbacaMda jaina upAzraya, nAgajI bhUdharanI pALa, amadAvAda 25) pU. A. zrI vijayapratApasUrIzvarajI ma nA upadezathI zrI DhebariyA jaina saMdha, dhrAMgadhrA. 25) pU zrImAnavijyajI gaNivaranA upadezathI zrI pArzvanAtha bhagavAnanI peDhI, navasArI For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org e che ja ! akhila bhAratavarSIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka munisammelana saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti, mAsika mukhapatra jeziMgabhAInI vADI : ghIkAMTA roDa : amadAvAda (gujarAta) kramAMka varSa : 2 || vikrama saM. 2009 vIra vi. saM. 2479 I. sa. 1953 vada : 2 || A sudi 7: guruvAra : 15 oNkabara | 227 ogaNIsamA varSanI prasthA na yAtrA A mAsika pitAnA jIvananuM aDhAramuM varSa pUruM karI Aje ogaNIsamA varSamAM prasthAna kare che e samaye je pUjya AcAryAdi munivaree amane pretsAhana ApI, te te gAmanA zrIsaMghane upadeza ApI preraNA karI che te pUjya ane zrIsaMghane AbhAra mAne che ane je lekhake mAsikane samRddha banAvavA sAthe Ave che temanI paNa sAbhAra neMdha le che. jaina ane jainetaromAM eka eve varga taiyAra thayeluM che je jaina tatvajJAna, ItihAsa, purAtattva ane sAhityika vigatenI jijJAsA dharAve che, tyAre bIjI tarapha ApaNuM sAmagrI jyAMtyAM veravikhera paDI che. tattvajJAnane AjanA vijJAna sAthe ghaTAvavuM, graMthamAM vikharAyelI etihAsika sAmagrIne ekatrita karavI, ajANyA pUNe paDelAM vista maMdire, temAM paDakhepaDA bAjhI gayelA zilAlekhe, graMthabhaMDAramAM paDI rahelA ajJAta che ane tenI vigate ekaThI karavAnuM kAma vyavasthita rIte ApaNI ke saMsthA hAtha dhare e bAkI che. pariNAme AjesudhImAM ghaNuM bhUgarbhamAM bhaLI gayuM, keTaluMye nAza thayuM ane keTaluMka parAvartana pAmyuM chatAM ApaNe e tarapha jhAjhI darakAra rAkhI nathI A rIte ApaNe vAraso veDaphAI rahyo che. jyAre bIjI tarapha keTalAka lekhake jainadharma vize gerasamajatIthI deravAIne brAMta vicAro rajU karI rahyA che. AvI hakIkatene sAcI rIte, sabaLa purAvA sAthe rajU karavAnI A mAsikanI nema che. paNa A vikaTa kAma mATe vividha sAmagrI apekSita che; chatAM amArI For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [varSa : 19 TUMkI maryAdAmAM A mArge amAro utsAhabharyo prayAsa che, je aDhAra varSanI pheIlathI jANuM zakAya ema che. samitinA ekalA utsAhathI A kAma sare evuM nathI. samAjanA, A ucca ane ziSTa uddezane dharAvatA eka mAtra mAsikane nabhAvavAnuM kAma te samasta bhAratanA zrIsaMghanuM che. aDhAra varSanI satata sevAo bajAvyA pachI samAjamAM hakanI lAgaNIthI e nabhI rahyuM che. amAre kabUla karavuM joIe ke pUjya AcAcaMdi munivarenA upadezathI zrIsaMghe ene Aja sudhI paDyuM che ane e baLe e TakI rahyuM che. paNa ene AvatI kAlanI ciMtA mUMjhavI rahI che. gata varSanI kheTa eNe cAlu varSanI AvakathI pUrI che. paNa navA varSa mATe enI pAse utsAha sivAya bIjuM baLa nathI. AthI ja ene pagabhara ane samRddha banAvavA amAruM nivedana che. ApaNI saMpanna samAja AgaLa A savAla kaI meTe nathI, vArSika kharcane pahoMcI vaLe eTalAM nANuM te samiti pAse hovAM ja joIe. mAsike karelI sevA ke tenI yogyatA mATe amAre kazuM kahevAnuM nathI, amane eTale saMtoSa che ke, eNe samAjamAM lAgaNIbharyuM sthAna prApta karyuM che, e ja ene sAce puraskAra che. mAsikanA lekhake e te mAsikane prANa che. lekhakenI zaktio vikase, samAjamAM mAnabharyuM sthAna prApta kare ane enI paraMparA cAlu rahe e uddeza paNa mAsika apanAvI rahyuM che, e mujaba jUnA lekhaka sAthe navA lekhake paNa maLatA rahyA che. sAmAnya ane haLavA lekhone sthAna ApavAne mAsikane uddeza nathI, ane vargIya carcAmAM e paDatuM nathI. tatvajJAna, itihAsa, purAtatva ke sAhityika vAta ane upadezane lagatA lekhe, alabatta, ApaNA samAjamAM badhAne ekasarakhA vAcanasulabha banatA nathI. e nakkara hakIkta jANavA chatAM bIjA samAjonI apekSAe ane bhAvi peDhI je jJAnanI bhUkha mATe lAlAyita che temanI dRSTie mAsikanI lekha-sAmagrInuM dhAraNa kaMIka UMcuM banI rahe che. chatAM keTalIka vakhata ucca kakSAnI vArtAo ane upadezane paNa mAsika apanAvatuM rahyuM che ane bane teTaluM sarvajanasulabha banAvavA prayatna rahyA kare che. ame IcchIe chIe ke navA varSe AraMbhelI amArI prasthAnayAtrAmAM so koI sAtha Ape-pitAnAM tana, mana ane dhanathI madadagAra bane. tyAre ja amANa, utsAhamAM baLa ane teja Avaze ane tyAre ja mAsika samRddha banI navA teje ane navA raMge dIpI UThaze. - saMpAdaka For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIpALa rAsanuM naivedya lekhaka : pUjya munirAja zrIcaMdraprabhasAgara karmazAstranA alpa abhyAsane kAraNe mAnavajAta mUjavaNI khINamAM aTavAI paDI che. karmazAstrane UMDo abhyAsa hoya te muMjavaNano aMta AvatAM vAra na lAge. abhyAsI mANasa te samajI jAya ke, A viSama saMgamAM samatulA jALavyA vinA, nirAzA ke bhIrutA dAkhavIza te A mUMjhavaNanI khINa mAMthI mArga kADhavAne badale, zekanI jhADImAM vadhAre aTavAI paDIza. mATe AvelA viSama saMgane vairyatApUrvaka sAmane kare kAM saMgone samatAthI sahI levA athavA sagAnA samaya pUratuM mauna rahI, saMgenA pUrane pasAra thavA devuM ane pUra osaratAM punaH mULa sthitimAM AvI javuM; paNa AtmAnI samAdhi te na ja gumAvavI-A maulika vAta zrI mayaNAsuMdarInA pitA, rAjaya ne gRhatyAganA kaThora kartavyo dvArA, bahu ja namra rIte 'zrIpALanA rAsa'mAM kahI jAya che. rAsanuM vAcana thatuM hoya che tyAre vAcaka zretAnuM haiyuM layapUrvaka siddhAntanA mULa sudhI taNAtuM hoya che. AgaLa jatAM A kathAdanA siddhAntane bIje pAse Ave che. karmazAstrano artha e nathI ke, karmavAdane svIkAryo eTale prayatnanI upekSA karavI.. karmavAdamAM prayatnane pUrNa sthAna che. kamane artha ja eka rIte prayatna karavuM eTale karma ! bhUtakALamAM thaI gayelA karmanA pariNAma vakhate aphasosa karyA vinA, bhAvi mATe-have pachInA kArya mATe sajAga banI AgaLa vadhavuM enuM nAma karmavAda, A siddhAnta jIvananI viSamatAomAM jema zAnti bhaNI dorI jAya che, tema bhAvinA mArgamAM prakAza paNa pAthare che. e samajAve che ke -What is done, Cannot be undone; but be careful for the future. je thavAnuM hatuM te thaI gayuM che, je thayuM che te maTavAnuM nathI; paNa have te tuM sAvadhAna thA. A samajaNa AvatAM aNadhArI AvelI viSama sthitimAM mana svastha rahe che, ne AgaLanA paMthamAM e susajja ne vyavasthita thaI prayANa kare che. ane tethI ja mayaNAsuMdarI karmavAdane mAnavA chatAM nirmAlya banI besI na rahetA, puruSArthathI e kamene kaI rIte dUra karavAM tenuM mArgadarzana guru pAse mAge che. ane mahAjJAnIe cIMdhelI ArAdhanAmAM zraddhA ane daDha saMkalpapUrvaka e lAgI jAya che ! sAthesAthe eka galabALA siddhAnA khAtara rAjyasukha ane snehIo to phanuM balidAna ApIne paNa pitAnA siddhAMtane aNanama rIte pALe che ane tIvra prayatna dvArA -bI. siddhacakranI ArAdhanA dvArA-pitAnA kATiyA patine nIrogI banAvI nArI jIvananuM eka gauravabharyuM javalanta daSTAnta raju kare che. A sivAya Ajano yuga tarkapradhAna banato jAya che. Aje mANasa vastu mAtrane takanA cIpiyAthI upADe che paNa karmazAstranI tIlagutAnA abhAve e cIpiyo eTale te pUla banI gayuM che ke sUma pravAhane te e spazI nathI zakate sUkSma pravAhane svavA For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI. jaina satya prakAza [varSa : 19. e prayatna jarUra kare che paNa tatva eTaluM sumi che ane cIpi eTale zUla che ke bannene meLa ja na khAya ane ko'kavAra sparzI jAya teya zraddhAnA abhAve e paLavAramAM sarI jAya ane muLa sthiti AvIne UbhI rahe ane kayAMye taka na pahoMcatAM belI UThe che: ( It is. inconvincable) A kalpanAmAM na Ave evI vastu che, tyAre karmavAdane abhyAsI kahezeH jagatanI koI vastu ahetuka nathI, ( Effect of the Cause) hetunI asara te che ja. te A prasaMga pAchaLa paNa kamanuM adazya baLa kAma karatuM ja joIe. enA baLe ja A sthiti UbhI thaI che. A vAta-eka ja vAtAvaraNamAM rahevA chatAM zrIpALa para kedra roganI asara thavI ane emanI mAtA para enI asara na thavI-A prasaMgadvArA ApaNane samajAya che. ahIM karmane na svIkArIne ane mAtra jaMtuvijJAnamAM jaIe te baMne para enI samAna asara thavI joIe, paNa tema nathI; kAraNa ke bannenA jIvana pAchaLa hetuo bhinna bhinna che, karma judAM judAM che. - A rIte A rAsane pratyeka prasaMga ke sahetuka che te UMDANathI vicAra karatA samajAya tema che. A rAsa, karmagranthane UDo ne sUma abhyAsa karavA asamartha sAmAnya vyakti para, paNa haLavA prasaMgo dvArA, pratyeka saMge pAchaLa kArya karatA gaI kAlanA nimitta para prakAza pADI, karmanA siddhAntanI avismaraNIya chApa pADI jAya che. ane eTale ja, A pAvanakArI jIvanacaritra varSamAM ekavAra nahi, paNa be vAracaitra ne AromAM vaMcAya che. vAraMvAra vAMcavA chatAM AnuM vAcana nIrasa nathI lAgatuM ane jyAre jyAre vaMcAya che, tyAre emAMthI rasanAM jharaNuM vahe che. enuM bIjuM kAraNa e paNa che ke, AnA maMsago nirmanthajIvanane sparzavA karatAM gRhasthajIvanane sparze che. nArIziyaLa, sahiSNutA, daDha saMkalpa ne nisIma zahAdvArA ane puruSa saujanya, saMyama, kSamA ne bhaktidvArA mAnavatAnI sImA vaTAvIne, sAdhutAnI bhUmikA sudhI kayI rIte pahoMcI zake che, A vAta mayaNadevIne zrIpALe pitAnA saumya AcaraNathI AmAM pUravAra karI che. * eka rIte to A rAsane prakAza ne aMdhakAranA yuddhane ItihAsa kahIe teya cAle.. zrIpAlane saujanyatAbharyo prakAza, dhavaLanI durjanatAnA aMdhakAra para vijaya kaI rIte meLave che enuM talasparzI vivecana eTale, " zrIzrIpAlane rAsa '' (sAdhanA prakAzanamadira taraphathI prakAzita "zrIpAlanA rAsa'nuM naivedya) For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 7 prAcIna samayamAM bhajavAyelAM jaina nATako Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lekhaka : prA. zrIyuta hIrAlAla 2. kApaDiyA ema. e. D* bhAratIya sAhityanA sarjanamAM jaitAne phALA jevA tevo nathI, sAhityanAM vividha aMgAmAM nATaka eka mahattvanuM ane AkaSa NunuM aMga gaNAya che. ene vikasita karavAmAM ane e dvArA jaina sAhityane samR banAvavAmAM jaita granthakAroe peAtAnI zaktinA upayAga ryAM che. ' zramaNa bhagavAna ' mahAvIrasvAmInI pUrvenI kAi jaina kRti bhAgye ja sacavAI rahI haze ane je kAI haze te dhArmika haze ane ene kAika rIte AgameAmAM gUMthI levAI haze. AvI paristhitimAM mahAvIrasvAmI karatAM vadhAre prAcIna samayanu kAI nATaka Aje na maLatu hAya tA temAM navAI nathI. rAyapaseNiya, rAyapaseluI, rAyapameya ane rAyakhaseijja ema vividha pAya nAmeAthI ane rAjapraznIya evA saMskRta nAme oLakhAvAtA bIjA uvagamAM sUryAnnadevanA adhikAra Ave che. eNe mahAvIrasvAmInI, batrIsa prakAranAM nATaka bhajavI batAvavA traNavAra sammati mAgI pazu uttara na ja maLyA eTale eNe devakumArI ane devakumArI viSuvI temane nATaka bhajavavA pharamAvyuM. chellA nATakamAM mahAvIrasvAmInAM vana, garbha sa'haraN, janma, abhiSeka, khAlakrIDA, yauvana, niSkramaNu, tapazcaryAM, kaivalajJa nanI prApti, tInuM pravana ane nirvANu e bAbate batAvAI. A samaye vAjiMtro vagADavAnA, saMgIta suNAvyAnA nRtya karyAMnA ane abhinayA karyAnA jema ullekha maLe che tema meethI saMvAdAta khAdyAyAna ullekha jovAtA nathI. vizeSamAM A 'mUka abhinaya hoya to paNa e nATaka bhajavAyA bAda paNa e lipibaddha karAyuM hAya tA te prakAranA ullekha jAte nathI, puriyA nAmanA dazamA uvagamAM candra nAmanA indre mahAvIrasvAmInI samakSa sUyaeNbha daivanI peThe nATavividha batAvyAno ullekha che. A traMgamAM sUrya, zudde, jhuputrikA devIe temaja pUrNa bhadra, mANibhadre, datta, zidhe, khale ane anAdate (anADhiya) paNa nATavidhi khatAvyAnA ullekha che. A daza vyakti taraphathI bhajavAyelAM nATaka paNa sipibaddha thayelAM hAya ema jaNAtuM nathI. dasaveyAliyanI niruttimAMthI udbhavelI prazAkhA tarIke nizAtI ane bhadrakhAGgasvAmInI kRti tarIke oLakhAvAtI piMDaniSkuttimAM gA, 474-480 mAM ' rahuvAla' nA For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI. jena satya prakAza [varSa 19 bhajavAyAnI vAta che. bharata cakravatInA jIvanavRttAntane aMgenuM A nATaka pATaliputramAM ASADabhUti nAmanA munie bhajavyAne ahIM ullekha che. e nATaka joIne aneka rAjAo ane rAjakumAza saMsArathI uThima banI dIkSA letA hatA. AthI saMsArane hAni thaze ane pRthvI kSatriya vinAna banaze e bhaya utpanna thatAM e nATakane nAza karAyo ema A piMDanittinI vRtti (patra 139 a)mAM enA racanAra malayagiririe kahyuM che. A paristhitine laIne ApaNe Aje A nATaWI vaMcita banyA chIe. uttarAyaNanA upara nemiyanasUrie vi. saM. 1128mAM vRtti racI che. A mUlasutta' tarIke oLakhAvAtA AgamanA a. 17nA 196mAM padyanI vRttimAM temaja a. 18nA 240mA pAnI vRttimAM mahuyarIgIya ane sAmaNi e be nATakane anukrame ullekha che. vi. saM. 140pamAM rAjazekharasUrie prabandhakeza yAne caturvizatiprabandhanI racanA karI che. Ama navame prabandha bapabhaTirine aMge che, emAM bappabhadisUrinA gurubhAI namUrie vRSabhadhvajacaritra nATaka racyuM. nannasUrie temaja gevindarie guTikA vaDe varNanuM ane svaranuM parAvartana karI naTane veSa dhAraNa karyo. e nATaka naTone zIkhavAyuM. pachI Ama narezvara samakSa e bhajavI batAvAyuM. temAM bhArata ane bAhubali vaccenA yuddhane prasaMga evo addabhuta rIte "vIra ' rasathI jamAvA ke Ama rAjA ane enA subhaTo taravAra kheMcIne UbhA thaI "mAre, mAro" ema bolavA lAgyA, - Ama A nATaka je Ama rAjAnA darabAramAM bhajavAyuM hatuM te Ama rAjA I. sa.nI AThamI sadImAM thaI gayA che ema manAya che. A nATaka lipibaddha thaI keI sthaLe sacavAI rahyuM che ema jANavAmAM nathI. - vibudhAnanda-zIlAcAryanI kRti tarIke oLakhAvAtA mahApurisacariyamAM kartAe vibudhAnanda nAmanA ekAMkI nATakane gUMcyuM che. A nATaka koI veLA bhajavAyuM hoya te tenI tapAsa karavI bAkI rahe che. - buddhisAgarasUrie koInATaka ke nATako racyAM hovAM joIe ema vardhamAnasUrie vi saMda 1140mAM racelA mAmAcaritranI prazasti jotAM jaNAya che. zuM e nATaka ke nATake koI veLA bhajavAyAM hatAM kharA "kalikAlasarvajJa hemacandrasUrinA eka ziSyanuM nAma vacandra che. emaNe be nATake rahyAM che. (1) candralekhAvijaya prakaraNa ne (2) mAnamudrAbhaMjana. candralekhAvijya prakaraNamAM pAMca aMka che. kumAravihAramAM mUkanAyaka pAzvajananI DAbI bAjue rahelA ajitanAthanA jinAlayamAM vasatsava para kumArapAlanI pariSanA cittanA paritoSa mATe e racAyuM hatuM. ene rathanAsamaya vi saM. 1200nI AsapAsa che. arAjane parAsta karavAmAM kumArapAle dAkhavelA parAkramanI prazaMsArUpe A nATaka racAyuM che. 1. juo mAruM pustaka nAme pAIya (prAkRta) bhASAo ane sAhitya (5. 103). 2. emanA ziSya "kavikaTAramala" rAmacandrasUrie jAtajAtanAM nATako-prakaraNa, nyAyoga, nATikA vagere racyAM che. AnI rUparekhA meM jaina saMskRta sAhityano ItihAsa e nAmanA mArA paramAM AlekhI che. e pustaka atyAre te aprasiddha che, For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rasa : 1) prAcIna samayamAM bhajavAyelAM jaina nA fe mAnamudAbhajanamAM sanakumAra cakravatI ane vilAsavatIne adhikAra Ave che. zI nATaka bI sthaLe upalabdha che kharuM ? "meDha" vaMzanA maMtrI dhanadeva ane rukimaNIne putra zrAvaka yazapAle mAharAjaparAjaya nAmanuM nATaka (tharAda)mAM tyAMnA kumAravihAroDAlaMkAra vIra jinezvaranA yAtrAmahatsavanA prasaMge racyuM hatuM. A yazapAla te rAjA ajayapAlane jena maMtrI hato. eNe A nATakamAM, dharmarAja ane viratinI putrI kRpAsundarInA kumArapAla sAthenAM lagnanI hakIkata gUMthI che. A racanA vi saM. 1229 thI 123ranA gALAmAM thaI che ema manAya che. * "dhakaTa' vaMzanA dhanadevanA putra pavacandranA putra zrAvaka yazazcandu mudritakumudacandra prakaraNa nAmanuM nATaka racyuM che. tAMbara AcArya devasUri ane digambara AcArya kumuda candra vacce I. sa. 1124mAM thayelA vAdavivAdarUpa vastu AmAM gUMthI levAI che. A nATaka koI veLA gujarAtamAM bhajavAyuM che kharuM? varinA saMtAnIya jayaprabhasUrinA ziSya rAmabhaTTe cha aMka pUratuM prabuddha-hiNeya nAmanuM nATaka racyuM che. vi. saM. 1221nA lekhamAM nirdezAmela thazevIre ane enA bhAI ajayapAle baMdhAvelA AdIzvaracaityanA yAtsavane prasaMge A nATaka bhajavAyuM hatuM. rohiNeya cirane zreNika rAjAnA putra abhayakumAre kevI yuktithI pakaDI tenuM ahIM varNana che. prajJAcakSu mahAkavi zrIpAlanA putra kavi siddhapAlanA putra kavi vijayapAle dropadIsvayaMvara nAmanuM be aMka pUratuM nATaka racyuM che. A nATaka "bhoLA bhImadevanI AjJAthI tripuraSadeva sAme vasaoNtsavanA samaye bhajavAyuM hatuM ane enA abhinayathI "aNahila pura' pATaNanI prajA pramudita thaI hatI. "bheLA' bhImane "bhImadeva bIjo ' paNa kahe che. eNe "abhinava siddharAja' evuM biruda dhAraNa karyuM hatuM. eNe vi. saM. 1235 thI 1288 sudhI rAjya karyuM hatuM. vastupAlanA gADha saMparkamAM AvelA ane ATha prakaraNamAM alaMkAramAdadhi racanArA narendraprabhasUrie kAkusthakelinI racanA karI che, ema rAjazekharasurikRta nyAyakadalIpaMjakA jotAM jaNAya che. eka sUcinA AdhAre e nATaka hevAnuM jaNAya che. AmAM radhuvaMzane lagatA viSaya hoya te ne nahi. A nATaka 1500 leka jevaDuM che. paNa e koI sthaLe heya e ulekha jaNAto nathI te pachI e koI veLA bhajavAyuM che ke nahi te vize zuM kahI zakAya? amadevasarinA ziSya haribhadrasUrinA ziSya bAlacandrasUrie karuNAvaja yudha nAmanuM paMcakI nATaka racyuM che. e vastupAlanI AjJAthI zatruMjaya uparanA RSabhadevanA utsavamAM bhajavAyuM hatuM. vastupAla vi. saM. 1277mAM zatruMjayanI yAtrAe gayA hatA eTale e samaya upara A nATaka racAyuM haze. vajAyudha cakravatI potAnA prANanA bhoge paNa kabUtaranuM bAja pakSIthI rakSaNa kare che e vAta ahIM apAI che. 1. putra ane pautra paNa pitAnI jema "kavi" hoya evI ghaTanA virala jaNAya che eTale A zrIpAla, siddhapAla ane vijayapAlanI-A traNa "pAlanI tripuTI khAsa noMdhapAtra bane che, 2 A zibi rAjAnA vRttAMtanuM smaraNa karAve che, For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI. jaina satya prakAza bharUcanA munisuvratasvAmInA madiranA AcArya ane vIrasUrinA ziSya jayasiharie hamIramahamadana nAmanuM nATaka racyuM che. emAM viradhavale ane vastupAla mIlIkAra (sulatAna altamaza)ne harAvyo e bAbata gUMthI levAI che. A nATakanI racanA vi. saM. 1279 thI 1285nA gALAmAM thaI hoya ema lAge che. A nATaka vastupAlanA putra jayantasiMhanI AjJAthI khabhAtamAM bhImezvaradevanA yAtrAmahetsavane prasaMge pahelavaheluM bhajavAyuM hatuM. "zakunikAvihAra' nAmanA mandiranI bhIMtamAM vastupAla ane tejapAlanA abhuta dAnanI prazaMsApe racAyeluM prazastikAvya paththaramAM ketarAvAyuM hatuM. e kAvya hamIra madamananI eka hAthethInA atamAM maLe che; bAkI atyAre te A mandiranI masIda banI gaI che. meghaprabhasUrie dharmAlyudaya nAmanuM nATaka racyuM che. ene chAyAnAtha prabaMdha paNa kahe che. e dazArNabhadranuM jIvana raju kare che. e nATaka pArzvanAthanA jinAlayamAM yAtrA prasaMge bhajavAyuM hatuM, e nATakane jarmana bhASAmAM anuvAda thayele che. - zrIpAla-nATaka-A nATaka racAyAne te ullekha maLe che, paNa e kaI sthaLe bhajavAyuM che kharuM? vi. saM. 1347nI AsapAsamAM thaI gayelA digaMbara hastimale nIce mujabanA nATaka racyAM che - ajana-pavanaMjaya, mithilIyANu, vikrAnta-kaurava, ane subhadrAharaNa. A uparAMta anarAja vagere anya nATake paNa emaNe racAnuM keTalAka mAne che. hastimallanAM A nATake paikI kaI paNa nATaka koI paNa sthaLe bhajavAyuM hoya te te jANavuM bAkI rahe che.. keTalAMka nATake jinAlayamAM bhajavAyAnA ullekha jovAya che. temaja jinAlayanA pravezadvAranI sAmenA ane garbhAgAranI AgaLanA bhAgane "raMgamaMDapa ' kahe che te A uparathI eka prazna rahure che ke zuM e raMgamaMDapa'mAM nATake bhajavAtAM haze? jo ema ja hoya to prekSaka-varga mATe zI vyavasthA haze? 1. AnAM nAma meM jaina saMskRta sAhityane ItihAsa nAmanA mArA pustakamAM nedhyAM che. [ anusaMdhAne pRSTha: 14 thI cAlu ]. nAma gayA rAkhyuM. Aje paNa gujarAta, mALavA ane rAjapUtAnAmAM gavaiyA-sikkA paNa maLe che. saDirAvanA maMdiranA e sikkAo paNa gayA che. e lokavAyakA ane e sikkAenA kALane samanvaya karIe te e maMdira lagabhaga sAtamI sadInuM Thare che. saMrakaga7 paNuM AThamI sadIne caityavAsI gacha che ane tenuM A jUnAmAM jUnuM derAsara che. A maMdiramAM muLanAyaka bhagavAna mahAvIrasvAmI hatA, Aje ahIM parikaravALA maLanAyaka che. paNa tenI nIce lekha ke lAMchana nathI, jene tene zAMtinAtha bhagavAna tarIke oLakhe che. ekaMdare sAMDerAva e prAcIna nagara che. prAcIna jainadhAma che, For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gAMDI! lekhakaH pUjya paM. zrIyuradharavijayajI sUrya AkAzamAM Uge caDato hato tyAre eka tapasvinI pitAnA sthaLathI cAlI nIkaLatI. e strIne eka dhUna lAgI hatI. gAmamAM je praveza kare ke tarata ja koNa jANe, kayAMthI tenI pAchaLa pAMca pacIsa chokarAnuM ToLuM jAmI jatuM. "e gADI, mAMDI ' evI bUmarANa macAvIne vagara paise te ToLuM e strIne prasiddhi ApatuM hatuM. ToLAmAMthI be pAMca chokarAo dUra thatA -khasI jatA tyAM te bIjA pAMca-sAta chokarAo AvI maLatA, ToLAnI saMkhyA divasa cAvAnI sAthe vadhatI jatI, paNa ghaTatI nahi. chokarAomAMthI koI chokare kAMkarA mAre te kaI hAthanA cenacALA karIne te strIne cIDavavA mATe prayatna karo. AvA judA judA aneka prakAranAM kaSTone gaNakAryA sivAya te strI pitAnuM dhyeya siddha karavA mATe AgaLa dhapatI. eka galImAMthI bIjI galImAM, eka bajAramAMthI bIjA bajAramAM, eka lattAmAMthI bIjA latAmAM; ema AkhA gAmamAM te bhaTakatI. te pitAnA sagA putranI zodhamAM hatI. jenI zodhamAM te strI nIkaLI hatI. te zarIre sukumAra hato. prathama vayamAM AvatAM ja te kumAra saMyamI banyA hatA, saMyamanA kaThina ane kaThora anuSAne tene duSkara jaNAtAM na hatAM, tethI te mUMjhata nahi. UlaTuM tenI AvA viSama mArgamAM paNa prasannatA joIne anekane preraNA maLatI. anekane e AlaMbanamUta bane. tenuM mukhya kAraNa eka e paNa hatuM ke te kumArane tenA pitAnI hUMpha hatI. pitA paNa sAthe ja saMyamI thayA hatA putranuM sarva prakAre saMyamI jIvana nirAbAdha rahe tenI teo pUrepUrI kALajI rAkhatA. vinaya ane anurAga e benuM saMmizraNa A vRddha tAtamuninA jIvanamAM pitAnA putrane avalaMbIne eTaluM sundara khIlI UThayuM hatuM ke bIjA mATe e, anukaraNIya maJtuM. e vRddha muni pitAnuM kartavya karye jatA hatA. ane bALamuni e suMvALI hUMphamAM samaya kema pasAra thAya che e paNa jANatA na hatA. divase, mahilAo ane varSo vItI gayAM. muni kumAra marI yuvAna thayA. yauvanane AMgaNe muni AvyA nahi tyAM te tAtamuni svarge sIdhAvyA. pitA paraloka jatAM gocarI lAvavI, pANI lAvavuM bahAra javuM vagere sarva kAryabhAra e munine mAthe AvI paDayo. kaI paNa vakhata nahi karelAM kAryo pitAne mATe karavAM temane anivArya banyAM. muni akaLAtAM paNa kare zuM ! na kare te keNa karI Ape? kayAM siva 2ke na hate. grISma RtunA kharabapore pAtra laIne e prathamavAra gocarI mATe nIkaLI paDyA. ghoma lakhI rahyo hato. dharatImAMthI jANe dhUmA nIkaLatA hoya ema jhINI raja UMce caDatI hatI. gharamAMthI bahAra nIkaLavAnuM kAIne mana paNa thatuM na hatuM. nagaramAgI For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI. jaina satya prakAza [varSa : 19 sumasAma zAMta hatA. sAMkaDA ne TUMkA mArgo paNa lAMbA ne paheLA lAgatA hatA. evA vijana mAga upara e muni cAlyA jatA hatA. gocarI kema vaheravI ane temane vyavasthita anubhava na hato. mAthuM khulyuM hatuM, paga aDavA hatA, mAthuM tapatuM hatuM ne paga dAjhatA hatA. paga dharatI para mUkatAMnI sAthe upADI levAnuM mana thatuM hatuM. peTamAM sakhata bhUkha lAgI hatI, vaherIne lAvyA sivAya bIjo koI upAya na hate. dhagadhagatI dharatI upara ekadama AgaLa vadhI zakAtuM na hatuM. mAthAne ane pagane ThaMDaka ApavA mATe kaI chAyAmAM cheDe vakhata UbhA rahevAne manamAM vicAra karatA muni mArga kApatA hatA. eka UMcI havelInI aTArI nIce muni AvI pahoMcyA ne UsA rahyA. temanA manamAM aneka gaDamathala macI rahI hatI. je sthaLe muni UbhA hatA tenI sAme ja zrImatAIne khyAla karAvatuM jANe meha rAjAnuM jAmeluM sAmrAjya hoya ema prathama darzane ja spaSTa tarI AvatuM mahAlayasamuM suMdara makAna hatuM. e makAnamAM ciraviraha saMtapta eka yuvatI rahetI hatI. yuvatI bArImAM UbhI UbhI mArga uparathI keNa Ave che te joyA karatI hatI. chAyAmAM vicAramagna UbhelA munine e yuvatIe nIrakhyA. jotAMnI sAthe ja muni tenA manamAM vasI gayA, yuvatIe dAsIne bUma mArIne kahyuM ke - "sAme UbhelA munine ahIM belAvI lAva." dAsI muni pAse gaI ane potAnuM AMgaNuM pavitra karavA mATe vinata karI. vicArazUnyayaMtranI mAphaka muni kAMI paNa bolyA vagara dAsInI pAchaLa pAchaLa cAlyA. munie makAnamAM praveza karyo. jANe vitisadanamAMthI ratisadanamAM pravezatA heya ema, akha nacAvatI, mukha malakAvatI, pAlava saMkAratI yuvatIe munine AvakAra Ape. e AvakAramAM bhArobhAra vikAra bharyo che tenuM bhAna munine vakhata jatAM thayuM. je rasane anubhava kadI kara nathI evA pratibaddha munine e rase kheMo --ne muni mauna dhAraNa karIne e rasamAM kheMcAyA --- taNAyA ane jANe DUbI gayA. samaya dhaNe pasAra thaye chatAM muni upAzraye pAchA na pharyo. eTale sahavartI munione ciMtA thavA lAgI. teoe tapAsa karI - karAvI paNa kyAMI patto na lAge. pitAnI sAdhanAmAM mama munio te chevaTe ciMtA mUkIne e vAta bhUlI paNa gayA. paraMtu e vAta bhUlI na zakI eka vyakti - e vyakti hatI, A muninI mAtA. teNe jyAre upAzraye A vAta sAMbhaLI ke --gocarI vaheravA gayelA muni haju sudhI pAchA AvyA nathI - tyAre tenuM hRdaya levAvA mAMDayuM. vyAkuLa mane e tenI zodhamAM nIkaLI paDI. mArgamAM je kaI maLe tene e pUchatI ke amuka munine joyA che? kyAM che ? mane batAve che tenuM varNana karavA lAgatI. tenuM paNa AvuM che. svarUpa AvuM che. ATalI UMcAI che. AvuM nAka che. AvI ane che. kapALa vizALa che. vagere paricaya ApIne pUchatI. kAI kahe ke AvA munine kyAMya joyA che - sAMbhaLyA che? ekAda be divasa te keIne vicitra na lAgyuM. paNa jyAre haMmezane A kAryakrama thaI gaye tyAre lenA manamAM thaI gayuM ke AnuM casakI gayuM che. vAta vahetI thaI gaI ke eka sAdhI gAMDI thaI gaI che ne A divasa gAmamAM badhAne ekanI eka vAta pUchatI phare che, For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gAMDI! sAvI paNuM savArathI nIkaLe, galIe galIe ne late latte bhame ne je maLe tene pUche. sAMja paDe eTale pitAne sthAne pahoMcI jAya. nathI tene khAvAnuM bhAna ke nathI sUvAnuM. divase mahilAo ane varSo thayAM tenI AMkha vahAlasoyA putranI bhALa meLavavA mIMcANI nathI, AMkhanuM ghAraNa paNa e "gAMDI' che ema lekene jaNAvavA dareka kSaNe taiyAra hatuM. pachI te e nIkaLe ne tenI pAchaLa chokarAonuM ToLuM jAmI jAya -jANe eka moTo vaDe nIkaLyA hoya evuM vAtAvaraNa jAme. - savArano samaya che. aTArImAM yuvaka ane yuvatI beDAM che. yuvakanA kezakalApamAM yuvatInA hAthanI AMgaLIo pharI rahI che. yauvanasulabha aneka ceSTAo yuvatI karI rahI che. . game tema he paNa yuvaka Aja savArathI UThayo tyArane koI agamya vicAramAM lIna banI gayuM. enA manamAM zuM vicAra cAle che tenI samaja yuvatIne paDatI nathI eTale yuvatI mAne che ke Aja kaI vagara kAraNe ja e rIsAyA lAge che. nahi te parANe belAve evA e Aja kema bolatA nathI ! divasa UMce caDyo ne - zerImAM bagaDI" nI joradAra bUma paDI aTArImAMthI yuvaka mArga upara najara karI te....eka strI raste jatA -- AvatA darekane pUchI rahI chekeIe mAro araNIka je che. jo heya te kahe - te Ave che te che - strI pAchaLa chokarAonuM ToLuM jAmI gayuM che. A dazya joI joIne janatA TevAI gaI hatI. eTale ke beTI thatuM nahatuM. sahu potapotAne kAme cAlyA jatA hatA. paNa - aTArIethI jenAra yuvakane mATe A dazya taddana navIna hatuM. eTaluM ja nahi, paNa hadayamAM AMcakA lAve evuM hatuM. kayAM pite? ne kayAM A dazya khaDu karatI sAdhI mAtA ! pitAne bhUlAI gayele bhUtakALa najara sAme taravaravA lAge. A darzana mAtrathI tenA heyamAMthI mehanI senAe cAlatI pakaDI. jANe dhena UtarI gayuM ane te paNa e mahAlayamAMthI nIce UtarI paDo ne sArInA pagamAM paDayo. yuvakanA mukhamAMthI eka zabda sarI paDaze. "mA!' -ne teNe AgaLa calAvyuM: "kAyara banya. saMyamanI karatA sAme huM TakI zakyo nahi, huM aparAdhI chuM - ghora aparAdhI chuM. mAre kAraNe - tArI A dazA ? have huM nahi kazuM - pharI e mArge cAlIza ne pAra UtarIza - mA. ! cAla-mane guru mahArAja pAse laI cAla'- mAnuM mana ThekANe AvI gayuM. pitAnA putrane laIne te gurumahArAja pAse AvI, putre pitAnI pharI sAdhanA karavAnI tatparatA batAvI. egya AtmAne pharI AgaLa vadhavA mATe yogya salAha ApIne guru mahArAje pharI taka ApI. zarIrameha AtmAne mArI rahyo che mATe jo sAdhanAmAM acaLa banavuM hoya te e dUra karavA je e. agni jethI dhagadhagatI paththaranI zilA upara UghADe lei araNake anazana karyuM. chevaTe akhaMDa cAritranuM ArAdhana karIne araNIka muni amara banyA. nagaranI janatAe keTalAeka vakhata sudhI vAta karI ke have pelI gAMDI kema nathI dekhAtI. paNa jANakArI te jANatA hatA ke e gAMDI na hatI paNa pitAnuM ane paranuM gaipaNuM dUra karavAnI tAlAvelIvALI khUba DAhI-parama sAdhvI hatI e For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAMDerAva lekhakaH pUjaya munirAja zrIphAnavijyajI (tripuTI) janasaMgha uttara bhArata ane pUrva bhAratamAMthI hijarata karI rAjapUtAnAmAM Avyo tyAre teNe ahIM AvatAM A pradezanAM ghaNu sthAne potAnAM prAcIna tIrthonI jema jamAvyAM che, temAMnuM sAMDerAva paNa eka che. A. sAMDerAva bahu purANuM nagara che. pahelethI Aja sudhI ahIM jenI saMkhyA moTA pramANamAM maLe che. Aje paNa ahI tapagaccha jenenAM lagabhaga 400 ghara che ane 2 derAsara che. itihAsa kahe che ke, ahIMthI saMDeraka nAmane gaccha utpanna thayA hatA, jenAM SaDaraka, saMraka, khaMDeraka vagere nAmo maLe che, jemAM ATha yazabhadrasUri, jemaNe kheDavAhmAnA jaina derAsarane AkAza mArge uDAvI lAvI nADalAI tIrthamAM sthApyuM hatuM, ane navA jene banAvyA hatA. A balabhadra, jemaNe te samayanA junAgaDhanA rAjA rA'kheMgArane camatkAra batAvI giranAra tIrthane bIjAnA hAthamAM jatAM pAchuM vALyuM hatuM ane hathuMDI nAme navA ga7nI sthApanA karI hatI. mahAtapasvI khimaSi, jemaNe dhArAnA rAjA muMjanA bhAI siMdhulanA mAnItA rAvatane dIkSA ApI hatI, judA judA 84 abhigraha karyA hatA, je darekanAM pAraNAM thayAM hatAM. A hakIkate, e samaye A pradezamAM temane kevo ane keTale prabhAva hatuM, e jANavA mATe sabaLa kAraNe Ape che. sAMDerAva, nADala, nADalAI, rAtAmahAvIra vagere A gacchanAM pradhAna kSetro hatAM. nADelanA cauhANa rAjAe paNa saMDeraka ga7nA AcAryonA upAsaka hatA. ahIM prAcIna samayanuM derAsara che. vikramanI navamI zatAbdI pahelAnuM hoya ema keTalAeka kAraNathI anumAna karI zakAya che. temAM judA judA saMvatanA zilAlekho che. je paikInA keTalAekanI noMdha nIce ApIe chIe. * meTA daravAjAmAM pesatAM mAthe cokInA pATAne lekha-saM. 1221 mahA vadi 2 kehaNudevanA rAjyamAM tenI rAjamAtA AnadevIe saMrakaganA derAsaramAM mULanAyaka bhagavAna mahAvIra svAmInA caitra suda 13nA kalyANanimitte juvArane eka hAro Apyo, * 1. jaina paraMparAne itihAsa, 5, 518 thI pa79 . 2. ejana, pR. 577 3. golavADamAM sevADI pAse halyuDIne sthAne rAtA mahAvIranuM tIrtha che, jemAMthI vi. saM. 10, 11ranA zilAlekha maLe che. saM. 1951no zAntibhadrAcAryane lekha, saM. 1344nI hatyaMDI gacchanA AcAryanI pratimA, saM. 172pane lekha, saM 1767nI tapagacchanA AcAryonI caraNapAdana kAo che, saM. 133, 1336, 134 5, 1356mAM nADolanA cauhANa rAjAoe sevADInA bAra para rAtA mahAvIranA derAsaranA kAma mATe nAkhelA lAmAone zilAlekhe vidyamAna che. haThaMDImAM pahelAM sa. 993 thI 1070 sudhI rAThoDa rAjAonuM rAjya hatuM, je dareka janadharmane premI rAjAo hatA. ( jI o jaina, 5. I. pR. 572 thI 595) tyArabAda tyAM nADelanA cauhANenuM rAjya hatuM, 4. juo je. 5. datihAsa pR. 593, juo zilAlekho, For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAMDerAva rADa pAt vageree 1 krama Apyo, ane sAMDerAvanA suthAra vageree kalyANukanimitte juvArano hAro Ape." eka thAMbhalA upara lekha che. temAM saM. 1236nA ka. . 2 budhavAre, nADelanA rAjA karNadevanA rAjayamAM rANI jAhaNadevInA tAbAnA pradezamAM saMDeraka bha. pAzvanAthanI kRpAthI thAthAnA putra rAlAe parivAra sAthe AtmakalyANa mATe pitAnuM ghara ApyuM. rAlAnA mANasoe hArA 4 ApyA, goThIoe sAravAra karavI. e ja rAhA ane pAlAe derAsaramAM thAMbhale karAvI Ape. saMvata 1266 jeTha suda 13 zanivAre. mAtA dhAramatie thAMbhale Ubho karAvyuM. (1) bhagavAna AdinAthanA teraNamAM DAbI bAjune lekhaAUM sa. 1915 mAgha vadi pakSe / (2) AcAryanI mUrti nIcene lekha OM zrokhaMDerakacaitye paMDita-jinacaMdreNa goSThiyutena dhImatA // devanAgaguropa'tiH kAritA muktivAMchatA // saM0 1993 vaizAkha vadi 3 AcAryanI nIce 4 bhakta mUrtio che tenAM nAme 5 + = (hAthamAM kapaDuM che) paMkinacaMdra (paga dAbe che) thirapaDhi (hAya joDIne Ubho che) sumaMtara (hAthamAM kulachAba laI Ume che. (5) OM // saMvat 1269 varSe phAguNa zudi 4 gurau adyeha zrIkhaMDerakanivAsI the0 guNapAla (+) putri kalyANA0 golA0 bhUmyAH sukhamiNisvAmikasya zrImahApIradevacaitye khatikA kaaraapitaa|| A lekha bhamatInI eka derInA UttaraMga upara beThele che. A derImAM Aje A vijayahimAcalamuripratiSThita pratimA virAje che. (6) bha. caMdraprabhunI nIce chUTA parikaramano zilAlekha (paDimAtrA) saM. 1302 mAgha zu0 15 zukra hArijagacchIyazrImahendrasUriziSyazrAguNabhadra srINAmupadezena pitRvyanAgadevIdhAdikuTuMbAnumatyA sutakSemasiMhena pitRzre0 jayatAzreyasesudevakulikaM thovIrabiMvaM kAra (7) yarAmAM eka zilAlekha che. (8) upAzrayamAM pahelI lAInanI naM. 2, 3, 4 cekI, bIjI laItanI 1 cokI ane trIjI lAInanI naM. 1 cekInA pATaDAomAM zilAlekhe che. (e) saMvat +9+ + (50) varSe zrAvaNa zudi 6 dine sakala paMDitaziro(*) maNi paM0 zrI 5 paM0mANikyavijaya tat (*) ziSya paM0 zAMtivijayaziSya zikA pAdunnA () namaH (*) derAsaranI DAbI bAjunI dIvAlamAM upasAvelI mUrti che, jenI sAme akhaMDa dIve rAkhavAmAM Ave che. derAsaranA gupta bhaMDAramAM gayA sikkA che, je hAla saMdhanI peDhImAM surakSita che. 5, 6, juo, AtmAnaMdasabhAnA prAcIna lekha saMgraha, naM. 349, 350 7, rAtA mahAvIrajImAM eka derInA pATaDA upara A devanAgano zilAlekha che For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [varSa : 19 uparanA zilAlekha vagerethI nakkI thAya che ke, sAMDerAvamAM saM. 1115 pahelAM saMDerapha gacchanuM citya hatuM. saM. 1193 pahelAM devanAmasUri thaI gayA. sukhamiNinagarathI lAvela bhagavAna mahAvIrasvAmI mULanAyaka hatA. ahI mahAvIra janmakalyANane meMTe utsava thata hatuM, e nimitte rANI vageree dAna ApyuM hatuM. derAsaranI bhamatImAM derIo hatI. upAzraya paNa prAcIna che, (temAM UbhA kAussagiyAnI kaLAvALI paNa khaMDita pratimA che.) saM. 1239nA zilAlekhathI samajAya che ke ahIMnA mULanAyaka bhagavAna mahAvIrasvAmInI pratimA pahelAM sukha maNimAM hatI. tyAMthI lAvI ahIM sAMDerAvamAM padharAvI che. A sukhamiNinagara kyAM AvyuM te zodhavAnuM bAkI rahe che. immANa, paramAnI ane sukhamiNie eka nagaranAM nAme te nahIM haiya? ItihAsa kahe che ke-puSyamitra rAjAe ane zaMkarAcAryanA samaye kAzInA rAjAe bauddho tathA jene upara atyAcAra karyo hato. jene uttara bhArata tathA pUrva bhArata choDI rAjapUtAnAmAM AvI vasyA ane te pradezanI prAcIna jinapratimAo sAthe lAvIne ahIM judA judA sthAnomAM "vitasvAmI" vagere nAmathI sthApita karI. saMmave che ke, tyAre e sukhamiNinI pratimA lAvI ahIM sAMDerAvamAM sthApita karI haze. derAsaramAM sApanI mUrti che. jene tene pUjya bhAvathI jue che. tenuM kAraNa evuM kahevAya che ke, jenAM keTalAeka gotra dharaNekane potAnA zetradeva tarIke mAne che. ghANerAva pAse mUchALA mahAvIra tIrthamAM te eka derImAM sApanI adhiSThAyaktI jema svataMtra gaLa mUti' che. gujarAta-pATaNamAM paNa eka derAsaramAM paDakhe sApanI derI che, jene jainajetaro mAne che. e mUrtio sthapAvAnuM kAraNa paNa upara pramANe je saMbhave che kenAgazizuvaMza, nAgavaMza, pArzvanAtha saMtAnIya koI paraMparA ke vaiTayA zeThANInA vaMzanA e je haze; kemake teonI sAthe dharaNendra ane nAgane saMbaMdha hovAnuM jANavA maLe che. sAMDerAvanuM derAsara keTaluM prAcIna che e vize ahIM levAyakA evI che ke-" A maMdira garlabhasene rAjAe banAvyuM che. jenI nizAnI madaranA zikharamAM khurAnI keraNI karI che te che." ahIMnA surakSita gadheyA-sikkAo tapAsatAM e lokavAyakA sAcI hoya -vikramanI chaThThI sAtamI sadInuM A maMdira hoya e zakaya lAge che. itihAsa kahe che ke, madhya eziyAnI dUNa jAtinA ekasasa zAkhAvALA veta hUNee vi. saM. 512mAM hiMda upara humalo karyo ane dhIre dhIre pazcima hiMdamAM pitAnuM rAjya jamAvyuM. teoe IrAnanA seleniyana sikkAone hiMdamAM pracAra karyo, e sikkAnI eka bAju rAjAne cahero tathA lekha ane bIjI bAjue agnikuMDa tathA be paheregIre ema deluM hatuM. kUNonuM rAja5 javA chatAM paNa A sikkAo vikramanI 11mI sadI sudhI gujarAta, mALavA, ane rAjapUtAna mAM chUTathI vaparAtA hatA paratuM dhIre dhIre " tenA mApamAM phAraphera thate rahyo ane temane rAjAne cahero paNa badalato gayo. A cahere samaya jatAM e badalAI gaye ke khurA jevA lAgato hato. AthI lokeAe e sikkAnuM 8, 9. jaina paraMparAne itihAsa, pR. 504, 6, 10. bhArata ke prAcIna rAjavaMza, 5. 326, 327. [ jue anusaMdhAna pRSTha 8] For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAdhya ke sAco puruSArtha! lekhaka : pUjya munirAja zrImahApabhavijayajI [pUA. zrI. vijayarAmacaMdrasurIzvarajI aMtevAsI ] - jagatanA prANuonA aneka apekSAe aneka prakAranA bheda paDI zake che. pravRtti ane phaLanI apekSAe ripuMgava zrIumAsvAtijIe jIva mAtranA uttamottamAdi cha varga pADavA, tema dhyeya ke projananI apekSAe jIva mAtranA cAra varga pADI zakAya jagatamAM dharma, artha, kAma ane mekSa sivAya koI bIjuM prayojana ke dhyeya keI paNuM AtmAne hAI zakatuM nathI. mATe cAra ja puruSArtha kahe AmAM AvyA che. e daSTie saghaLAthe AtmAonA cAra prakAre paDe che, paNa e caturaMga ke cAre puruSArtha eka ja che ema mAnI levuM yogya nathI. bAhya sukha te kAma ane bAhya sukhanAM sAdhano artha kahevAya. jyAre tAtvika AtmIya sukha te mokSa ane te mekSanAM sAdhano te dharma kahevAya, pitAnuM-AtmAnuM mekSa thAya e prayAjanathI pravRtti karanAra AtmAo bAhya sukha ane tenAM sAdhane, sAcuM sukha nahi paNa sukhAbhAsa jevAM che tethI tene asAra mAnI heya tarIke ja gaNe. jyAre mekSamAM sthira satya ane pUrNa sukha hovAthI te upAdeya che. dharmanI upAdeyatA svataMtra nathI paNa dharma mokSanuM kAraNa hovAthI mokSasukhanI siddhinA kAraNa pUratI ja dharmanI upAdeyatA che. paNa asAra evA artha, kAmanA projanavALA dhamanI upAdeyatA manAtI nathI. eTalA ja mATe kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrIzvarajIe pharamAvyuM ke, jasI Eaa jatAM 4 vAram." ema jaNAvI caturvargamAM tAtvikatAe mokSanI je svataMtra upAdeyatA ane ganI-dharmanI svataMtra rIte nahi paNa pakSanA kAraNa tarIke ja upAdeyatA batAvI te spaSTa samajAze. te pachI AtmasvarUpanA bAdhaka, kapAzamAM phasAvanAra ane caturgatimAM bhamAvanAra evA kAma ane arthane (bAhya sukha ane ane tenAM sAdhano) vivekI upAdeya kyAMthI gaNe? bAhya sukha (kAma) ane tenA sAdhano (artha) nA sarveza niSedha mATe zAstromAM kathana Ave che-"ravA menuur vi" kahI pAMca prakAranA viSayanA upabhega ane "savAbe vaLag rema" kahI sacittAdinA grahaNa ane mUcha saMpUrNapaNe varjavA mATe jaNAvyuM che. AMzika paNuM artha, kAmanI upAdeyatA hatA te tema na kaheta. mATe ja zrI hemacaMdrasUrijI vIra paramAtmAnI stuti karatAM kahe che ke - '" hitopadezAt sakalajJaklaptermumukSusatsAdhuparigrahAca / / pUrvAparArtheSvavirodhasiddhestvadAgamA eva satAM pramANam // " A lekamAM batAvela cAra kAraNe jinezvaree prarUpita Agama satyune mAnya che. cethI kANamAM batAvyuM ke anyanA AgamamAM AgaLa pAchaLanA padArthomAM jema virodha Ave che te virodha ApanA AgamamAM nathI, mATe pramANabhUta che mATe aMze paNa artha-kAmanI upAdeyatA na mAnatAM saMpUrNapaNe tene heya mAnIe te ja zrIvItarAga paramAtmAnuM zAsana prAmANika rahe. mATe dharma, artha kAma ane mekSa je cAra vama karavAmAM AvyA che te mAtra jaya ke prajAnA hisAbe che paNa upadeyatAnA hisAbe nathI. sAcuM ja kahyuM ke - For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [varSa : 19 tulaye caturNAM paumayeM, pApayorarthakAmayoH / AtmA pravartate hanta !, na punardharmamokSayoH / / cAre puruSArtha kahevAya che te paNa kheda viSaya che ke, A AtmA, pApanA kAraNabhUta evA atha ane kAmamAM pravarte che, paNa mekSa ane dharmamAM pravato nathI. sUripaMgavA zIsemaprabhAcAryane A zleka Itara-laukika dharmanI upAdeyatAnI svIkRti jaNAvavA mATe ja phakata che. dharma vagara artha ane kAmanA sAdhana tarIke je dharmanI upAdeyatA batAvI te kaI rIte jainazAsanathI pramANita nathI, "trivargasaMsAdhanamantareNa, pazorivAyurviphalaM narasya / tatrApi dharma pravaraM vadanti, na taM vinA yad bhavato'rthakAmau // " bAhyadaSTivALAne navIna mArga praveza mATe prAthamika dRSTie artha ane kAmanA sAdhana tarIke paNa dharmanI upAdeyatA hoya te paNa saddadharmanA upadezake artha ane kAmane sAba tarIke gaNAvI zake ja nahi. chatAM koI prasaMge anuvAda karavA lAyaka ke upara jaNAvyA pramANe prAthamika praveza mATe lAlacarUpe hoya paNa artha ane kAmane upAdeya koI paNa rIte gaNavAnI bhUla keIthI na thavI joIe ja pravRitta ke phaLanI apekSAe kahela cha vargamAM uttamottama paNuM ane uttamapaNuM zreSThatAnA hisAbe sAdhya ke upAdeya che ane madhyama-vimadhyama-adhama ane adhamAdhamapaNuM heya ja che. mATe A varga zreSThatAnA hisAbe nathI paNa catuvarganI mAphaka phakata vargIkaraNa rUpe ja che. jagatamAM padArtho upAdeya, heva ane upekSaNIya ema traNa prakAre che ane te traNe ahika (laukika) Amumbika (pAralaukika ke lekettara) ema banne daSTie hoya che. aihikadaSTie upAdeya-apha-caMdana-aMganAdi, heya-sarSa viSa kaMTakAdi ane upekSaNIya tRNa, dhULa, kAMkarA vagere che. jayAre Amumbika daSTie upAdeya--sabhya darzana-jJAna cAritra di, heya-mithyAtva, ajJAna, ariti vagere, upakSIya, svargavibhUti vagere A rIte padArtha jANuM tenI prati, parihAra ane upekSA karavAnI icchAvALAe vivekathI temAM pravRtti-nivRtyAdirUpa prayatna kare jaI e. upadezanA kramamAM prathama sAvita, pachI dezaviti, temAM zrAvakapaNuM, samakita ane te pachI mArganusArapaNuM Ave che, jayAre jIva prAyaH chelluM pAnupUvathI sarvavirati pAme che, mATe gyatA joI upadeza karavAne ane vrata apavAnAM rahe che. anyathA upadezaka vibhAgU bane. " nA tyA ' eTale sarvanAzatA prasaMge bane teTaluM paNa rakSaNa karavuM e nyAye, sarvavirati na banI zake te te AtmA ArAdhanAthI bilakula vaMcita na rahI jAya te mATe pAchaLanA krame paNa levAnuM batAvyuM che. temAM jeTalI virati thAya teTale dharma bAkIne adharma. tenuM pApa kharuM paNa niyama bhaMga nahi, mATe aviratine aMza pApabaMdhanA kAraNe heya ja che. pAMtrIsa guNavALo AtmA dezanAha kahyo che. jenAmAM te guNa hoya tene dharmane upadeza apAya. mArgAnusArI mATe nyAyasaMpannavibhava dharma, jyAre anyAyasaMpanna vibhava pApa, anyAya gayo eTalA aMze dharma. bAkInuM pApa kharuM paNa niyama bhaMga nahi paisAne sArA mAne che jene nahi paNa jaina pAse paisA na hoya ema nahi. tene hAya badhuM paNa mAne pApa. pApanA udayathI be heya, choDavAnI zakti bhale tene na hoya, paNa choDavAnI peravImAM heya. aDhAra pApasthAnamAM ethe maithunane tyAga kahyo. eTale zrAvane svIne, svIkAramAM pApa nahi ema nahi (pApa kharuM ja, paNa pitAnA niyamane bhaMga nahi; mATe A upAya For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 17 aMka: 1] sAdhya ke sAro puruSArtha na gaNAya. pAMcame parigraha saMsAra na chUTI zake tethI saMsAramAM rahevuM paDe, temAM paisAnI jarUra he mATe rAkhe. rAkhavAmAM parimANuM karyuM hoya tyAM sudhI vratabhaMga nahi paNa pApa te teTalA paratuM kharuM ja. lakSmI upAdeya nathI. prayatna vagara dharma ke virAga Avato nathI. mATe jyAre bane tyAre khare ema vicArI besI rahevAnuM na hoya. AjJA mujaba prayatna karavAne heya. suvihita ziromaNi zrI zrIharibhadrasurijIe pharamAvyuM - " bhavasvarUpavijJAnAttadvirAgAca tatvataH / apavargAnurAgAca, syAdetannAnyathA kacit // " saMsAranA svarUpajJAnathI saMsAra upara vairAgya AvatAM ane mekSa taraphanA anurAgathI dharmamAM pravRtti thAya che. paNa bIjI koI rIte nahi. saMsAramAM sArA dekhAtA ke lAgatA padArtho asatya, asthira, apUrNa sukhavALA che. tene sAcuM sukha ApavAnI tAkAta nathI. vAstavika sukhanuM sthAna ke hoya to mokSa ja che. A rIte samaja thatAM paramArthathI saMsArane virAma ane mekSane rAga thatAM dharma prApta thAya che. te mATe prayatna karavo paDe che. ApaNane vijyamAM sukha dekhAya che. jyAre jJAnIone tene tyAgamAM sukha dekhAya che. mATe te choDavAnuM kahe che. viSayakaSAya jheranA pyAlA jevA che, chatAM nAcI kudIne ApaNe mana-vacana-kAyA dvArA AtmAne nirbaLa ane mana banAvIe chIe, mATe jJAnIoe e traNe yoga dvArA AtmAne nirmaLa banAvavA pharamAvyuM che. paralokanA mArgamAM jinAgama sivAya bIjuM pramANa nathI. mATe AgamapuraspharanI ja sarva kriyAo karavAnI heya. zakita gopavyA sivAya AtmAne bAdhA na thAya tema, pArimika buddhivALe dAnAdi caturvidha dharma Adare. pU. pA. zrI haribhadrasUrijIe pharamAvyuM che ke - " vacanArAdhanayA khalu, dharmastadbAdhayA tvadharma iti / idamatra dharmaguhyaM, sarvasvaM caitadevAsya / / yasmAtpravartakaM bhUvi, nivartakaM cAntarAtmano vacanam / dharmazcaitatsaMstho, maunIdaM caitadiha paramam / / asmin hRdayasthite sati, hRdayasthastattvato munIMdra iti / hRdayasthite ca tasminniyamAt sarvArtha saMsiddhiH // " sarvAnI AjJAnuM ArAdhana-AjJAnukULa vatana teja satya dharma ane tenA vacana (AzA)nI virAdhanA pratikULa vatana te ja adharma. sarvajJanA AgamamAM e ja dharmanuM gUDha rahasya che. ne e ja dharmanuM sarvasva che. sarve anuSkAnuM mULa prabhu AjJA ja che. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasurIzvarajI paNa pharamAve che ke " -ANAdA jillA , zivAja ja mavAra ' prabhu AjJAnuM pAlana e ja satya dharma. AjJAnuM pAlana mekSa mATe bane. jyAre AjJAnuM khaMDana anatA saMsAra mATeja thAya. aMtarAtmAne vidheya kAryamAM pravartaka ane niSiddha kAyathI nivartaka (nivRttikAraka) A bhUmaMDalamAM kevala sarvajJAta pravacana ja che ane dharma paNa enA AdhAre che. mATe amane mutadra pravacana ja parama pramANe che. je e pravacana hadayamAM hoya, te paramAthI tIrtha karadeva ja hRdayastha gaNAya ane paramAtmA hadayastha heya, te nizcaye, sakala ISTa padArthonI siddhi thAya che. mATe kharekhara sumabuddhithI dharma vicAravuM joIe. nahi to dharma karavA jatAM paNa adharma ja thaI jAya ane lAbhanI jagyAe to ja Ave. For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kaDa che ane jaina kRtio lekhakaH che. zrIyuta hIrAlAla 2. kApaDiyA ema. e. AjathI pacAseka varSa upara meM, "kA' zabda pahelI vAra sAMbhaLyo hato. thoDA samaya agAu "zrI pAlarAsa"nuM vAcana karatI veLA DakhA zabda mAruM dhyAna kheMcyuM tethI emAM AvatI "kaDakhA'nI dezI vize vicAra karavAne prasaMga prApta thayo. sajjane sanmitranI prathama AvRttimAMnI keTalIka kRtio vAMcatAM paNa mane kaDa najare paDato ane e "veLA junA saMskAra tAjA thatAM mane e viSe vicAra karavAnuM mana thatuM, paNa e vicAra sakriya banate aTakI jate. hAlamAM thoDA vakhata upara nyAyavizArada nyAyAcArya yazevigaNuine viSe meM kayAM kayAM zuM zuM lakhyuM che tenI nedha karatI veLA emaNe racelI ane zebhana-stuti mArI saMskRta bhUmikA (pR. 105)mAM chapAyelI kRti nAme "zrIvijayadevasari-svAdhyAya "upara najara paDI ane e kaDakhAnI dezamAM racAyelI che evA meM karelA ullekha uparathI "kaDakho eTale zuM ane e dezamAM kaI kaI kRtiokhAsa karIne jaina kRtio racAI che, e dezIne pahelavahelo upayoga koNe karyo che I.yAdi bAbata vicAravA huM khUba ja prerAyA. enA pariNAme have Aje mane e dizAmAM prakAza pADanArI jeTalI sAmagrI maLI che te A lekhamAM huM ahIM rajU karuM chuM ane emAM rahI jatI nyUnatAne dUra karavA mATe vizeSajJone vinavuM chuM. "sArtha gujarAtI joDaNIkezanI trIjI AvRttimAM "kaDakho' zabda apAyo cheene ahIM " hiMdI' kahyo che, ane ene artha " duhA jevI eka vIrarasanI racanA" ema karAyo che ane ene artha "kaDo belanAra bhATa' ema karAyo che. kAda' mATe hiMdI zabda "kaDakheta " che. eka gujarAtI-aMgrejI kezamAM "kaDakhA' zabda ApI eno artha "eka rAgiNI" karAve che. hiMdI vizvakeSa (bhA. 3 pR. 649)mAM lA" zabda che. ene artha nIce mujaba apAya che -"jIta roDa, [ nImA ya prazna prakArakA yuddhasaMgIta hai| vIroMkI prazaMsA bharI rahatI hai| kaDakhA suna yoddhA uttejita hote haiN|" jaina gUrjara kavio (bhA. 3)nA bIjA khaMDamAM vividha dezIonI lagabhaga akArAdi kame nedha apAI che emAM pR. 1864-5mAM " kaDakhAnI dezI "mAM racAyelI kRtio viSe nIce mujaba ullekha che - (1) kaDakhAnI jAti - suNe zrI rAma laMkApurI che jihAM, vaMde vighAgharA hAtha joDI; daitya rAvaNa tiha rAjya pAme sadA, kaI na sake tasa mAna mADI. -e sItArAma copAi (samayasuMdara kRti ) madhye-jJAnakuzala kRta pAW0 4-2, saM. 1707) -rAga rAmagrI (caMdrakIrtikRta dharmabuddhi. 1-6 saM. 1682) jhUlaNane maLatI. (2) kAkhAnI -ma kari he jIve niti paritAMti tuM (juo naM. :529) (karakumalakRta 18 pApasthAnaka saM. 10 sa. 1730-mUlaNane maLatI. (3) kaDakhAnI-rAga seraTha (A paNa jhUlaNAne maLatI che) (jinarAjarita 1, A kRti jaina stava saha (bhA. 1)nI prastAvanA (5,88-89)mAM chapAI che. e uparathI pAThabheda tAravI zakAya, For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kaDakhe ane jaina krutigmA aH 1] [19 grevIsI. 2. paNa tenI 9 tathA 20 jhUlaNAne maLatI nathI ) rAjaratnanI vijayaze sa0 22 sa'01696) (4) kAkhAnIJAsAurI ( jhUlaNAne maLatI ) (jJAnasAgarakRta zAMtinAtha 25 sa 1720 tathA zrIpAla. 17 sa. 1826, jina kRta upamita, paNa sa0 1745 '1 upAdhyAya vinayavijayagaNie zrIpALa rAjAnA rAsa racavA mAMDayo hatA. e lagabhaga pUrNa thavA AvyA hatA evAmAM vi sa. 1738 mAM rAMderamAM emaneA svaga vAsa thayA ane e rAsa AgaLa upara vi. sa'. 1743 mAM bheimAM svage saMcaranAra nyAyAcAya yazavijayagaNie pUN yAM. pUtinuM varSa apAyu' nathI chatAM keTalAye lekhakAe ene 1938nu gaNI lIdhuM che. me' paNa kAi kAi sthaLe evA ullekha karyo che, paraMtu e viSe vizeSa cokasAi karavAnI jarUra rahe che. banavA Mga thru ke vinayavijayajInA gayA pachI TUMka samayamAM yajJavijayagaNie e rAsa pUrNa karyAM hoya. e TU'ka samaya te ekAda varSa karatAM vadhArenA gALA bhAgye ja hoi zake ema sAmAnya rIte kahI zakAya. emaNe hAthe pUrNa thayelI A kRtimAM cothA khaDanI ceAthI DhAla kaDakhAnI dezImAM racAi che ema emaNe pAte karelA ullekha kahI Ape che. A rahyo e ullekhaH-- "khaMDa ceAthe hui DhAla ceAthI bhalI, pUrNa kaDakhA ' taNI eka dezI " A DhAlanI pahelI kaDI RhIM huM noMdhIza ke jethI kaDakhAnI racanA upara prakAza paDI --enA baMdhAraNanA khyAla AvI zake. e kaDI nIce mujaba cheH-- - "caMga raNura'ga magaLa huAM atidhaNuM, bhUri raNutUra avidUra vAje, kautukI lAkha dekhaNu maLyA devatA, nAda mitaNe gayaNa gAje. " keTalAka jaina rAsamAM yuddhanu vaNna Ave che. eve samaye kaDakhAmAM racanA tha hAvAnI saMbhava che; teA e dRSTie vividha rAsa tapAsAvA ghaTe. sajjana sanmitranI prathama AvRttimAM te je kRtine mathALe kaDakhAne ullekha che, te huM kramavAra nedhuM chuM ane sAthe sAthe enI Adyapakti paNa rajU karu chuM: pR. 103-4 mAM kanavijaye pAMca kaDImAM racelu' maDAvarA-pAnAtha-jinastavana chapAyelu' che. enA prAraMbha nIce mujaba cheH " tAra muja tAra tribhuvana dhaNI, pAra utAra saMsArasvAmI, prANu tuM trANu tuM zaraNu AdhAra tuM, AtmArAma mujatuddhi svAmI " A stavanane mathALe " kaDakhAnI dezI, prabhAti cAlamAM " evA kau'sagata ullekha che pU. 600-61 mAM paniMdAvAraka hitazikhAmaNanI sajjhAya cheH enI nava krUDImAMnI pahelI kaDI nIce pramANe cheH-- " makara he! jIva paratAMta dinarAta tuM, ApaNA phri nayaNe na kaiMkhe, tilasama pArakA doSa hAve chake, teha :karI dAkhave meru lekhe. ?" pR. 602 mAM cha kaDInI puNyanI sajjhAya che. Adya kaDI nIce mujaba cheH-- "punya karI punya kara punya kara prANIo, punya karatAM sayala riddhi, vRddhi kanakanI keADI kara joDI kAyA kahe, lAcchI lIlA lahe dhama buddhi" 1. A tamAma lakhANa--kausagata ullekhA paNa mULa kRtinA lekhakanAM ja che. For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 20] zrI jaina satya prakAza [varSa : 19 pR. 606 mAM pAMca kaDInI cetanane zikhAmaNanI sajhAya che. enI aMtima kaDI kartAnA nAmanuM ghotana karatI hoya ema lAge che. ethI e huM nIce pramANe ApuM chuM - athira saMsAramAM sAra "navakAra'nuM, dhyAna dharatAM sadA hRdaya rIjhe, - ehathI bhava tare meru mahimA dhare, riddhi vijayAdi sukha sakala sIjhe." pR. 66-7 mAM bhAvanA-mahimA sekjhAya che. e pAMca kaDInI kRtinI A kaDI nIce mujaba che - "vimaLa kuLa kamalanA hasa tuM jIvaDA, bhuvananA bhAva citta je vicArI, jeNe A manuja gati ratna navi keLavyuM, teNe nara nArI maNi keDI hArI." * pR. 607-608 mAM sAta kaDInI anitya bhAvanAnI sajjAya chapAyelI che. ene viSe kaDakhAnI dezI" evo ullekha nathI. tema chatAM enI racanA upara mujaba hevAthI e sajajhAyane prAraMbha huM nIce mujaba nedhuM chuM - "mujha mAM maMjha mAM mehamAM chava tuM, zabda vara rUpa rasa gaMdha dekhI, athira te asthira tuM athira tanu jIvita, bhAva mana gagana hariyApa pekhI." je. gU. ka. (bhA. 3, khaM, 2) gata uparyukta ulekhamAM kaDakhAnI dezIne khUlaNa sAthe maLatI Ave che ema kahyuM che te e vAta cakAsavI sugama thaI paDe te mATe huM A "jhUlaNAchaMda viSe keTalIka hakIkta ahIM vicAruM chuM; "khUlaNuM' e varNameLa, rUpameLa ke akSarameLane nAme oLakhAte chaMda nathI, paraMtu e te "mAtrAmeLa chaMda che. emAM 37 mAtrA hoya che ane emAM ATha sthaLe eTale ke pahelI mAtrAmAM ane pachI pAMca pAMca mAtrAe tAla Ave che. 10, 10, 10 ne 7 mAtrA pachI yuti hoya che. chelle guru akSara hoya che. paMcamAtrika gAlagA thI "mUlaNA' chaMda sadhAya che. e chaMdane gujarAtI kavioe upayoga karyo che. emanI kRtiomAMthI be udA. haraNa ApuM chuM; 2 2 2 1 2 2 1 2 2 1 2 2 1 2 2 1 2 2 1 2 2 mA TI nA mA na vImA TI mAM he ma LIkA ya tArI ja zejA Na bhAI 2 1 2 2 1 22 1 2 2 1 22 1 2 2 1 2 2 1 2 2. jIva jANe nahi jAya judo paDIkA ya ne thA ya zehA la A hIM?" A ja ma hA rA ja jala 5 2 udaya je che ne 2 1 2 1 1 1 2 2 1 2 2. caMdra ne huM da ya ma ha Sa jAme bIjA udAharaNamAM aMkanA upara UbhI lITI ApI meM tAlanuM sUcana karyuM che, A, rA, 5, je, caM, ha, huM ane meema ATha akSara upara ekeka tAla che. Ama ATha tAla che. - kaDakhA mATe vizeSa vicAra karAya te mATe atyAre te bhUmikArUpe ATalo nirdeza karI hiMdImAM kaDakhAnuM zuM sthAna che e vagere bAbata AgaLa upara vicAravAnI abhilASA rAkhate huM viramuM chuM. 1 meghadhanuSya, For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SKSARAN MARWN raNathaMbhorake alAudinake maMtrI dhanarAjakA vaMzaparicaya O.COM lekhaka : zrIyuta agaracanda nAhaTA jaina sAhitya samudrake samAna vizAla hai| usakA pAra pAnA asaMbhava hai / jaba kabhI bhI kisI prAcIna hastalikhita graMthabhaMDArakA avalokana kiyA jAtA hai to usameM kucha na kucha mahattvapUrNa ajJAta graMtha mila hI jAte haiN| bahutase graMthoMkA to kevala ullekha hI milatA hai, graMthako pratiyeM kahIM prApta nahIM hotii| kaI graMthoMkI pratiyoM apUrNa milatI haiN| kisI kisI pratike to Adi aMta va madhyake eka Adha pratra hI milate haiN| isase jaina sAhitya kitanA vizAla thA aura kitanA adhika naSTa ho cukA, usakA sahaja hI anumAna lagAyA jA sakatA hai| ____ gata azvina mAsakI bAta hai, rAjasthAnake mukhya maMtrIzrI TIkArAmajI pAlIvAlake nimaMpraNase AbU sambandhI vicAra-vimarzake liye jayapura jAnA huA to rAjasthAna purAtattvamandira, muni jinavijayajIkA vyaktigata saMgraha evaM mulatAna va DerA-gAjIkhAMke hastalikhita graMtha bhaMDAroMko dekhanekA avasara milaa| inameM pacIsoM aise ajJAta graMtha prApta hue jinakI anya pratiyoM kahIM bhI upalabdha nahIM haiN| munijIke saMgrahameM do ajJAta graMtha apUrNa rUpase prApta hae: jinameMse 'dhanarAja-prabodhamAlA' nAmaka choTese dharmopadeza-sUkti saMgrahakA paricaya yahA~ diyA jA rahA hai| dUsare kavi sUracaMdaviracita 'padaikaviMzati' nAmaka granthakA paricaya phira kabhI diyA jaaygaa| dhanarAja prabodhamAlA ke 4 patra hI mile haiN| jinameM se prathama patrakA eka kinArA saDa kara TUTa gayA hai, isase kucha padyAMza naSTa ho gayA hai| cauthe patrameM granthakI racanA-prazasti apUrNa raha gaI hai jo pAMcaveM patrameM samApta ho jAnA cAhie para usa patrake prApta nahIM honese pranthake racanAkAla AdikA nizcita patA nahIM cala skaa| prati 16 vIM zatAbdIkI likhita hai / akSara baDe evaM suvAcya haiN| prati pRSTha paMkti 13 aura prati paMktimeM 50-52 lagabhaga akSara haiN| mUla grantha 75 zlokoMkA hai, jo 11 prakramoMmeM vibhakta hai / prakramoMke nAma evaM zlokoMkI saMkhyA isa prakAra hai:-(1) xxxx raMgotpatti, zloka 12, (2) sugurUpadeza,. zloka 6, (3) supAtradAna, zloka 5, (4) zIlamAhAtmya zloka 6, (5) tapomAhAtmya, loka 7, (6) bhAvamAhAtmya zloka 4, (7) paropakAra, zloka 5, (8) bUtAdi saptavyasana, For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22] zrI jaina satya prakAza [15 : 16 zloka 14, (9) kRpaNa, zloka 4, (10) krodha, mAna, mAyA, lobha, zloka 5 aura (11) supAtra-dAna dharma, zloka 7=kula prakrama 11, zloka 75 / granthakA prAraMbhika zloka isa prakAra hai:---- Anandamadiramamandamahacca pAtraM, saMsArapAragatamastasamastadoSa / jJAnakavigrahabhavAnmanasA'dhvanInaM, zreyAMsi mAMsalayitAt paramaM mhodH|| granthanirmANakA prayojanaH prAgvATavaMzAjavikAsamAnau, lakSmIvataH parvatazreSThisUnoH / abhyanIcchrIdhanarAja[nAmnaH, prabodha]mAlAmamalAM tanomi // 6 // arthAt-granthako racanA prAgvATavaMzIya parvatake putra dhanarAjakI abhyarthanAse kI gaI hai / granthakAra saMbaMdhI aMtima padya isa prakAra hai: kRSNarSigacchAmbuz2arAjahaMsaiH, padmAvataMsaiH nayacandrasUreH / prabodhamAlA jayasiMhasUripUjyaiH kRteyaM kRtinAM prabaMdhaiH / / 75 // itizrI [prAgvATa-vaMza mukuTamaNi maMtrI] zrIdhanarAjaprabodhamAlAyAM supAtradAnadharmaprakramaH samAptaH // isake bAda jisa dhanarAjake liye isa graMthakI racanA kRSNarSigacchake nayacaMdrasUrike ziSya jayasiMhasUrine kI, usa dhanarAjake vaMza evaM guruparamparAkI paricAyaka prazasti dI huI hai / jisake 15 veM zlokakA kucha aMza isameM kama raha gayA hai / jisake Age guruvaMza paramparAkA kucha aura paricaya aura grantharacanA kAla AdikA nirdeza hogA para ye padya aprApya haiN| prazastike prApta padya nIce diye jA rahe haiN| jinase dhanarAja zAkaMbharI dezake raNathaMbhorake zAsaka khilajI alAuddInakA vizvasanIya maMtrI honekA mahattvapUrNa patA calatA hai / dhanarAja caitragaccha, jo ratnAkarasUrike bAda ratnAkarAtapAgacchake nAmase prasiddha huA, ke AcArya ratnasiMhasUrIjIkA bhakta thA / ratnasiMhasUrikA samaya 'vRddha-pauzAlIya paTTAvalI' evaM prApta mUttilekhoMke anusAra saM. 1452 se 1518 taka kA hai| prastuta granthakI racanA unakI paTTaparaMparAke kisI AcAryake samayameM huI hai| isa samaya raNathaMbhorakA zAsaka khilajI--alAuddIna thA, jisakA samaya san 1510 se 1531 hai / granthakI racanA isI bIca honI cAhie / alAuddIna mAlavekA sulatAna thaa| jo mahamUda--dvitIyake nAmase prasiddha hai| maMtrI dhanarAja prAgvATavaMzIya abhayasiMhake putra somasiMha, usake putra parvatakA putra thaa| usakI mAtAkA nAma pAlaNadevI thA / dharmiNI aura For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : 1] maMtrI dhanarAjakA vaMza paricaya bADUnAmaka usake do patniyAM thiiN| jinameMse pahalIke sIhA aura zrIpati nAmake do putra hue| dhanarAjakI guruparamparAke paricayameM caitragaNake ratnAkarasUrise ratnAkarAtapAgaccha prasiddha honekA ullekha karate hue vRddhazAlIya jayatilakasUrike paTTadhara tnasiMhasUrijI takakA ullekha prazastimeM AyA hai| aMtima padyameM unake do paTTadharoMkA nAma thA para vaha padya apUrNa milatA hai| paTTAvalIke anusAra unake nAma udayavallabhasUri aura hemasuMdarasUri hone cAhiye / isa granthakI kahIM pUrNa prati kisI vidvAnako prApta ho to hameM sUcita karanekA anurodha hai / granthako prazasti noce dI jA rahI hai: prAgvATa-vaMzIya maMtrI dhanarAja (prabodhamAlA) prazasti praNamya pArzva prakaTaprabhAvaM, vAgdevatAM vandyagurUMzca bhaktyA / prabodhamAlAbhidhavAGmayasya, vidhIyate yA vimalA prazastiH // 1 // sarvatra . visphuritacArutarapradezakalyANakoTijanitaprasabhapravezaH / durAt tiraskRtaripupratisannivezaH, zAkaMbharIya iti ramyataro'tra dezaH // 2 // tatrollasatsaMtatamaGgalaughe, svapne'pyadRSTe duritoccayena / durge raNastaMbhavare vareNyapuNyakriyAbhAjitabhavyaloke / / 3 // gaMDUlabAhubhaTakhaNDanacaNDazaktirallAvadIna iti bhUmipatiH sa jIyAt / vRddhiM ninAya kuladaivatavRddhakAnAM yo rAjyaminduriva vArimaritpatInAm // 4 // ito'sti ca svastiniketamucceH, prAgvATavaMzaH prathitaH prazaMsaH / samullasadbhiH parito vicitraiH, zAkhAzataiH saMbhRtabhUribhUSaH // 5 // vaMze pavitracarite'bhayasiMhanAmA, zreSThI purA sukRtadhIrajaniSTa tasya / zrIsomasiMhatanayo'sya ca parvato'bhUt ........................ // 6 // parvatajAyA viditA pAhalaNadevIti bhuvi zucizIlA / tadudarasuktamuktAphalamiva dhanadAbhidho jIyAt // 7 // vaMze * nAMzIkRtAnAM surasadasi gatirnetyasau vastupAlaH / tenehaivAjaganvAn punarapi niyataM vizaprAgvATavaMzaM // 8 // gehe'sau . parvatasyAvataraNamatanod dhana(nya)rAjasya dambhAt / nocet sarvatra dharmaH sphurati matiraho tadvadetasya nityam // 9 // For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24] zrI jena satya prakAza [1 : 16 paramiNi-vADUnAmnA strIyugalaM mantridhanarAjasya / prathamodarajau sIhA-zrIpatiputrau ca bikhyAtau // 10 // kuladIpako dvAvapi . rAjamAnyau sudAtRtAlakSaNalakSitAzayau / guNAkarau dvAvapi saMghanAyako dhanAGgajau bhUvalayena nandatAm // 11 // khalacIvaMzavibhUSaNasAlerallAvadInabhUpasya / / vizvAsapAtramanaghaM dhanarAjo mantranAyako jIyAt // 12 // sa dravyataH pravarabhAvata Adade yaH, samyaktvaratnamatidurlabhamatra vRttau / zaGkAdidoSarahitaM dhanadaH sa jIyAt , zrIratnasiMhasuguroH padapadmamUle // 13 // atha cazrIcaitragaNe gaNanAtigaguNagaNaikanidhirAsIt / zrIratnAkarasUriH yannAmnA ratnAkarAtapAgacchaH // 14 // zrIvRddhasAlIyagaNe bhadantAH, zrIjaitrapUrvAstilakA babhUvuH / tatpaTTapUrvAcalacandrarociH sUrirbabhUvAtha zrIratnasiMhA // 15 // tatpaTTodayazailarAjazikharAlaMkArabhUtAvubhau / sUrIMdrau zazibhAskarAviva jagajjaitra pra...." ....... // 16 // - subhASita mAyA mUkI mana taNuM, bola bola viki mana vacanahiM navi aMtaruM, te navi vihaDaI cheki. je jehanA guNa elakhaI, te tihAM neha phalII draSaha maMuMvaI kAgalI bolI karAI khAI mittarUNa Ima jANII kAja guNa mahIali vizkeravaI heThA karaDaI kaMkaI roSa doSa, For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25) pR. 5. zrI meruvijyajI gaNivaranA upadezathI zrI jaina saMdha, vAMkalI (rAjasthAna) 25) pU. munirAja zrImahAprabhavijayajI ma. nA upadezathI zeTha bhAgIlAla velacaMda, - yevalA (nAzika ) 25) pU. upA. zrIsukhasAgarajI ma. nA upadezathI zrIvardhamAna ANaMdajI jaina zvetAMbara peDhI, e bhopAla (madhyabhArata) 25) pU. munirAja zrI kuMdakuMdavijayajI ma. nA upadezathI zrImAhima taDa jaina saMdha, | mAhima (muMbaI) 21) pU munirAja zrIsaMpatavijayajI ma, nA upadezathI zrI jaina zvetAMbara maMdira peDhI, akelA (madhya pradeza ) 15) pU. A. zrIvijyabhaktisUrIzvarajI ma. nA upadezathI zrIsadha-zAhapura-maMgaLapArekhanA khAMcA, e amadAvAda 15) pU. A. zrIcaMdrasAgarasUrIzvarajI ma. nA upadezathI zrI haripurA jaina saMdha, sUrata 15) pU. munirAja zrIlalitavijayajI ma. nA upadezathI zro AtmAnaMda jaina sevA samiti, F kelhApura 12) pU. munirAja zrIgautamasAgarajI ma. nA upadezathI zro jaina saMdha, nera (dhUliyA ) 11) pU. paM. zrIaokavijayajI ma. nA upadezathI zrI tharA jaina lAyabrerI, tharA 11) pU. munirAja zrI saubhAgya sAgarajI ma. nA upadezathI zro jaina saMdha, luNAvADA 11) pU. munirAja zrI cidAnaMdasAgarajI ma. nA upadezathI zeTha maNilAla pAnAcaMda dozI, e gedhaza 10) pU upA. zrI devendra sAgarajI ma. nA upadezathI zeTha mohanala la karamacaMda, vIsanagara 10) pU. A. zrI kIrtisAgarasUrIzvarajI ma. nA upadezathI zro jaina saMdha, junA DIsA 10) zrI AtmArAma jI jaina upAzraya, c/o zA. goradhanadAsa bApulAla, vaDodarA 10) pU. munirAja zrI jayavijayajI ma. nA upadezathI zrI jaina saMdha murabADa 10) pU. munirAja zrI cidAnaMdavijayajI ma nA upadezathI zro sAgara cha jaina saMdha, DAI jA ? 10) pU. munirAja zrI prItivijayajI ma. nA upadezathI zrI jaina saMdha, nelora (madrAsa ) 10) pU. paM. zrIrUpavijayajI gaNivaranA upadezathI zro jaina vidyAzALA, sAMDerAva 8) pU. A. zrI vijayahimAcalasUrIzvarajI ma. nA upadezathI zrI vIzA zrImALI jaina peDhI, - jAmanagara 5) pU. munirAja zrImAnatu'gavijayajI ma. nA upadezathI zrI tapagaccha jaina saMdha, jetapura 5) zrIvijaya ANusUra meTA guccha vakI'ga kamITi, hA, metA mULacaMdabhAI vardhamAnabhAI, sANa 5) pU. munirAja zrInararatnavijayajI ma. nA upadezathI, zrI jaina sadha, mANekapura 5) pU munirAja zrIpadyavijayajI ma. nA upadezathI zrI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMdha, vaDAlI. 5) pU 5. zrI kelAsasAgarajI gaNivaranA upadezathI zrI jaina saMdha peDhI, _ uMjhA 5) munirAja zrIsubodhavijayajI ma. nA upadezathI zrI jaina saMdha, AgaloDa For Private And Personal use only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Jaina Satya Prakasha, Regd. No. B. 3801 zrI naina tatva pravAsa zrI jena satya prakAza. aMge sUcanA thAjanA 2. A mAsikanuM vArSika lavAjama rUA. 3] 1. zrI. jainadhama satya prakAzaka samiti | traNa rUpiyA rAkhavAmAM AvyuM che. dvArA "zrI. jaina satya prakAza mAsika 17 varSa to 3, mAsika vI. pI. thI na magAvatAM lavAthayAM pragaTa karavAmAM Ave che. jamatA rUA. 3] manIoNrDaradvArA mokalI Apa- 2. e samitinA AjIvana saMrakSaka tarIke vAthI anukuLatA raheze. rUA. 50 0 A0 dAtA tarIke rUA. 200] A0 sadasya tarIke rUA. 101) rAkhavAmAM AvelA | | 4. A mAsikanuM navuM varSa divALIthI che. A rIte madada ApanArane mAsika kAyamane | zarU thAya che. paraMtu grAhaka game te ekathI mATe mokalavAmAM Ave che. banI zakAya. vinati ' 5. grAhakone eka mekalavAnI pUrI savi- 1. pUjya AcAryAdi munivara caturmAsanuM | cetI rAkhavA chatAM aMka na maLe to sthAnika sthaLa nakkI thatAM ane zeSa kALamAM jyAM viharatI | pAsTa oNphisamAM tapAsa karyA pachI amane hoya' e sthaLanuM saranAmuM mAsika pragaTa thAya | sUcanA ApavI. enA 15 divasa agAu mokalatA rahe ane ! te te sthaLe A mAsikanA pracAra mATe grAhuke | 6. saranAmu' badalAvavAnI sUcanA ochAmAM banAvavAnA upadeza ApatA rahe evI vinaMti che, ochA 10 divasa agAu ApavI jarUrI che. - 2. te te sthaLAmAMthI maLI AvatAM prAcInuM. lekhakene sUcanA avazeSa ke aitihAsika mAhitInI sucanA ApavA vinaMti che. 1. lekhe kAgaLanI eka tarapha vAMcI zakAya che. jainadharma" upara AkSepAse ka he | tevI rIte zAhIthI lakhI mokalavA, AdinI sAmagrI ane mAhitI ApatA rahe 2. lekhe TUMkA, muddAsara ane vyaktigata evI vinaMti che. TIkAtmaka na hovA joI e. - grAhakone sUcanA 3, lekhe pragaTa karavA na karavA ane temAM 1. " zrI jaina satya prakAza" mAsika pratyeka | patranI nItine anusarIne sudhArAvadhArA karavAnA aMgrejI mahinAnI 15mI tArIkhe pragaTa thAya che. | haka tatrI AdhIna che. adake : goviMdalAla jagazIbhAI zAha, zrI zAradA mudraNuliya, pAnakora nAkA, amadAvAda, prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAha, zI, jainadharma satya prakAzaka samiti kAryAlaya, jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA roDa-amadAvAda For Private And Personal Use Only