Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina daSTie brahmacarya vicAra jaina daSTinuM spaSTIkaraNa mAtra tatvajJAna ke mAtra AcAramAM jenI dRSTi pUrNa thatI nathI. e tatvajJAna ane AcAra ubhayanI maryAdA svIkAre che. koI paNa vastuno (pachI te jaDa hoya ke cetana)-tenI badhI bAjuone-vAstavika samanvaya kare e anekAMtavAda jaina tattvajJAnane mULa pAyo che; ane rAgadeSanA nAnAmoTA dareka prasaMgethI alipta rahevArUpa nivRtti e samagra jaina AcArane mULa pAme che. anekAntavAdanuM kendra madhyasthatAmAM che ane nivRtti paNa madhyasthatAmAMthI ja janme che, tethI anekAntavAda ane nivRtti e baMne ekabIjAnA pUraka ane poSaka che. e bane tava jeTale aMze samajAya ane jIvanamAM utare teTale aMze jainadharmanuM jJAna ane pAlana thayuM kahevAya. jainadharmanuM vaheNa nivRtti tarapha che. nivRtti eTale pravRttinI virodhI bIjI bAju. pravRttine artha rAgadeSanA prasaMgamAM jhaMpalAvavuM. jIvanamAM gRhasthAzrama e rAgadveSanA prasaMgonAM vidhAnuM kendra che. tethI je dharmamAM gRhasthAzramanuM vidhAna karavAmAM AvyuM che te pravRttidharma, ane je dharmamAM gRhasthAzramanuM nahi paNa mAtra tyAganuM vidhAna che te nivRttidharma. jainadharma e nivRttipama hovA chatAM tenA pAlana karanArAomAM je gRhasthAzramane vibhAga dekhAya che te nivRttinI apUrNatAne
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ hy hy hy hy hm my nmyshy mymy my `my jaina daSTie brahmacaryavicAra 147 lIdhe. saze nivRtti meLavavA asamartha vyaktio jeTajeTalA aMzomAM nivRtti seve teTakeTalA aMzemAM teo jaina che. je aMzomAM nivRtti sevI na zake te aMzemAM pitAnI paristhiti pramANe vivekadaSTithI teo pravRtti goThavI le; paNa e pravRttinuM vidhAna jaina zAstra nathI karatuM, tenuM vidhAna to mAtra nivRtti che. tethI jainadharmane vidhAnanI daSTie ekAzamAM kahI zakAya. te ekAzrama eTale brahmacarya ane saMnyAsaAzramanA ekIkaraNarUpa tyAgane Azrama. A ja kAraNathI jainAcAranA prANabhUta gaNAtAM ahiMsAdi pAMca mahAvate paNa viramaNa(nivRtti)rUpa che. gRhasthanAM aNuvrato paNa viramaNarUpa che. phera eTale ke ekamAM sarvaze nivRtti che ane bIjAmAM alpAMze nivRtti che. te nivRttinuM mukhya kendra ahiMsA che. hiMsAthI savaze nivRtta thavAmAM bIjAM badhAM mahAvate AvI jAya che. hiMsAnA prANaghAtarUpa artha karatAM jaina zAstramAM tene a bahu ja sUkSma ane vyApaka che. bIje kaI jIva dubhAya ke nahi, paNa malina vRttimAtrathI pitAnA AtmAnI zuddhatA haNAya te te paNa hiMsA. AvI hiMsAmAM dareka jAtanI sUkSma ke sthUla pApavRtti AvI jAya che. asatyabhASaNa, adattAdAna (cauya), abrahma (mithuna athavA kAmAcAra) ke parigraha-e badhAMnI pAchaLa kAM to ajJAna ane kAM te. lebha, krodha, kutUhala ke bhayAdi malina vRttio preraka hoya che ja. tethI asatyAdi badhI pravRttio hiMsAtmaka ja che. evI hiMsAthI nivRtta thavuM e ja ahiMsAnuM pAlana; ane tevA pAlanamAM saheje bIjA badhA nivRttigAmI dharmo AvI jAya che. jainadharma pramANe bAkInA badhA vidhiniSedhe e ukta ahiMsAnA mAtra piSaka aMge ja che. cetanA ane puruSArtha e AtmAnAM mukhya baLe che. te baLone durupayoga aTakAvavAmAM Ave te ja temane sadupayeganI dizAmAM vALI zakAya. A kAraNathI jainadhama prathama te deSaviramaNa (niSiddhatyAga)
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 jainadharmane prANa rUpa zIlanuM vidhAna kare che, paNa cetane ane puruSArtha evo nathI ke te mAtra amuka dizAmAM na javArUpa nivRtti mAtrathI niSkriya thaI paDyAM rahe. te te pitAnA vikAsanI bhUkha bhAMgavA gatinI dizA zeLA ja kare che. A kAraNathI jainadharme nivRttinI sAthe ja zuddha pravRtti (vihitaAcaraNarUpa cAritra)nAM vidhAna paNa goThavyAM che. teNe kahyuM che ke malina vRttithI AtmAne ghAta na thavA deve ane tenA rakSaNamAM ja (svadayAmAM ja) buddhi ane puruSArthane upayoga kare. pravRttinA e vidhAnamAMthI ja satyabhASaNa, brahmacarya, saMtoSa Adi vidhimArgo janme che. ATalA vivecana uparathI e jaNAze ke jaina daSTi pramANe kAmAcArathI nivRtti meLavavI e ahiMsAno mAtra eka aMza che ane te aMzanuM pAlana thatAM ja temAMthI brahmacaryane vidhimArga nIkaLI Ave che. kAmAcArathI nivRtti e bIja che ane brahmacarya e tenuM pariNAma che. bhagavAna mahAvIrane uddeza upara kahelA nivRttidharmano pracAra che, tethI temanA uddezamAM jAtinimaNa, samAja saMgaThana, AzramavyavasthA Adine sthAna nathI. lokavyavahAranI cAlu bhUmikAmAMthI game te adhikArI pitAnI zakti pramANe nivRtti le ane keLave, tema ja te dvArA mokSa sAdhe e eka ja uddezathI bhagavAna mahAvIranA vidhiniSedha che. tethI temAM gRhasthAzramane ke lagnasaMsthAne vidhi na ja hoya e svAbhAvika che. lagnasaMsthAnuM vidhAna na hovAthI tene lagatI bAbatamAM vidhAne paNa jainAgamAM nathI. keTalAka muddAo jaina saMsthA e mukhyapaNe tyAgIonI saMsthA hovAthI ane temAM ochAvattA pramANamAM tyAga lenAra vyaktionuM mukhya sthAna hovAthI brahmacaryane vagatI puSkaLa mAhitI maLI Ave che. A sthaLe brahmacaryane lagatA keTalAka muddAo tAravI te upara jaina zAstronA AdhAre kAMIka
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina daSTie brahmacaryavicAra 149 lakhavA dhAryuM che. te muddAo A pramANe (1) brahmacaryanI vyAkhyA. (2) brahmacaryanAM adhikArI strIpuruSo. (3) brahmacaryanA judApaNAno itihAsa. (4) brahmacaryanuM dhyeya ane tenA upAyo. (4) brahmacaryanA svarUpanI vividhatA ane tenI vyApti. (6) brahmacaryanA aticAre. (7) brahmacaryanI nirapavAdatA. 1. vyAkhyA jaina zAstramAM brahmacarya zabdanI be vyAkhyAo maLe che. pahelI vyAkhyA bahu vizALa ane saMpUrNa che. e vyAkhyA pramANe brahmacarya eTale jIvanaspI saMpUrNa saMyama, A saMyamamAM mAtra pApagruttio upara aMkuza mUkavAno jajaina paribhASAmAM kahIe to Asavanidhane ja-samAveza nathI thato, paNa tevA saMpUrNa saMyamamAM zraddhA, jJAna, samAdi svAbhAvika sattionA vikAsanA sudhdhAM samAveza thaI jAya che. tethI pahelI vyAkhyA pramANe brahmacarya eTale kAmakrodhAdi dareka asattine jIvanamAM udbhavatI aTakAvI zraddhA, cetanA, nirbhayatA Adi sattio--UrdhvagAmI dharmone jIvanamAM pragaTAvI temAM tanmaya thavuM te. sAdhAraNa lokomAM brahmacarya zabda je artha jANItuM che ane je upara varNavela saMpUrNa saMyamane mAtra eka aMza ja che, te artha brahmacarya zabdanI bIjI vyAkhyAmAM jaina zAstroe paNa svIkArela che. te vyAkhyA pramANe brahmacarya eTale maithunaviramaNa arthAt kAmasaMgane --kAmAcAra-abrahmano tyAga, A bIjA arthamAM brahmacarya zabda eTale badhe prasiddha thaI gayo che ke brahmacarya ane brahmacArI kahevAthI dareka jaNa teno artha sAmAnya rIte eTale ja samaje che ke mithuna- " sevanathI dUra rahevuM te brahmacarya ane jIvananA bIjA aMzamAM game te asaMyama hovA chatAM mAtra kAmasaMgathI chUTo rahenAra hoya te 1 t. sUtrakRtAMgasutra sura 2, a 5, gAtra 1. tannAthabhASya ara 9, sUva 6.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainadhama ne prANa 150 brahmarI. A khIne artha ja vrata niyamA svIkAravAmAM khAsa levAya che ane tethI jyAre AI gRhatyAga karI bhikSu thAya. agara gharamAM rahI maryAdita tyAga svIkAre, tyAre brahmacaryaMnA niyama ahiMsAnA niyamathI judo pADIne ja levAmAM Ave che. 2. adhikArI ane viziSTa strIpuruSo 1. strI ke puruSa jAtine jarAye bheda rAkhyA sivAya . bannene ekasarakhI rIte khrahmacarya mATe adhikArI mAnavAmAM AvyAM che. te mATe umara, deza, kAla vagerenA kazA ja pratibaMdha mUkavAmAM Avye nathI. A mATe smRtiomAM judA ja mata batAvelA che. temAM A jAtanA samAna adhikArane asvIkAra karelA che. brahmacarya mATe joItu Atmabala strI ane puruSa banne ekasarakhI rIte pragaTa karI zake che, e bAbatamAM jaina zAstra ane bauddha zAstrane mata eka che. A ja kAraNathI vizuddha brahmacaryane pAlana karanArI aneka strIomAMthI saLa strIo mahAsatI tarIke ekeeka jaina gharamAM jANItI che ane prAtaHkALamAM AbAlavRddha dareka jaina keTalAka viziSTa satpuruSonAM nAmAnI sAthe e mahAsIonAM nAmeAne paNa pA kare che, ane teonA smaraNane paramamagaLa mAne che. A.keTalAMka brahmacArIe ane brahmacAriNI brahmacaryajIvanamAM zithila thayAnA dAkhalA che; tema tethIye vadhAre AkarSaka dAkhalAe brahmacaryaMmAM adbhuta sthiratA batAvanAra strIpuruSonA che. evAmAM mAtra tyAgI vyakti ja nahi, pazu gRhasthAzramamAM rahelI vyakti paNa Ave che. bimbisAra zreNika rAjAnA putra bhikSu nandiSeNa mAtra kAmarAne vaza thaI brahmacaryathI vyuta thaI khAra vaya karI bhAgajIvana svIkAre che. ASADhabhUti nAmaka munie paNa 1. ahiMsA tathA brahmacaryanA pAlananI pratijJA mATe nu pAkSikasUtra pR0 8 tathA 23.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina daSTie brahmacaryavicAra 151 tema ja kareluM. AdrakumAra nAmane rAjaputra brahmacaryajIvanathI zithila thaI vIsa varSa sudhI pharI gRhasthAzrama tarapha vaLe che ane chevaTe ekavAra calita thayelA A traNe munio pAchA bevaDA baLathI brahmacaryamAM sthira thAya che. AthI UlaTuM, bhagavAna mahAvIranA paTTadhara ziva zrI sudha guru pAsethI vartamAna jainAgane jhIlanAra tarIke prasiddha thayela zrI jaMbU nAmaka vaizyakumAra paraNavAne divase ja pitAnI ATha strIone, teonuM atyaMta AkarSaNa chatAM, choDIne tAruNyamAM ja sarvathA brahmacarya svIkAre che, ane e adbhuta ane akhaMDa pratijJA vaDe AThe navaparita bALAone pitAne mArge AvavA prere che. kezA nAmaka vezyAnA prabhaka hAvabhAva ane rasapUrNa bhojana chatAM, tema ja tene ja ghera ekAntavAsa chatAM, nandamastrI sakaDALanA putra sthUlabhale pitAnA brahmacaryane jarAye AMca AvavA dIdhI nahi ane tene prabhAve e kazAne pAkI brahmacAriNI banAvI. jainanA paramapUjya tIrthakaromAM sthAna pAmela malli e jAte strI hatAM. teoe kaumAra avasthAmAM pitAnI upara Asakta thaI paraNavA AvelA che rAjakumArone mArmika upadeza ApI virata banAvyA ane chevaTe brahmacarya levarAvI pitAnA anuyAyI banAvI gurupada mATe strI jAtinI yogyatA sAbita karyAnI vAta jainamAM khUba jANItI che. bAvIsamA tIrthaMkara neminAthe corImAM pherA pharyA pahelAM ja tyAgelI ane pachI sAvI thayelI rAjakumArI rojImatIe giranAranI guphAnA ekAntamAM pitAnA saundaryane joI brahmacaryathI calita thatA sAdhu ane pUrvAzramanA diyara rathanemine brahmacaryamAM sthira thavA je mAmika upadeza Ape che ane te vaDe rathanemine pAchA sthira karI hamezane mATe strI jAti upara mukAtA caMcaLatA ane abalAtvanA Aropane dUra karI dhIra sAdhakomAM je viziSTa nAmanA meLavI che te
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 jainadharmane prANu sAMbhaLatAM ane vAMcatAM Aje paNa brahmacaryanA umedavArone adbhuta dhaya ape che. brahmacAriNuM zrAvikA thayA pachI kezA vezyAe potAne tyAM AvelA ane caMcaLa mananA thayelA zrI sthUlabhadranA eka gurabhAI ne je zikhAmaNa ApI sthira kyanI vAta noMdhAI che, te paDatA puruSane eka bhAre kAma Ape tevI ane strI jAtinuM gaurava vadhAre tevI che. paNa A badhAomAM sauthI caDe te dAkhale vijaya zeTha ane vijayA zeThANIne che. e banne dampatI paraNyAM tyArathI ja ekazayanathI chatAM pitApitAnI, zukala ane kRSNa pakSamAM brahmacarya pALavAnI prathama lIdhela judI judI pratijJA pramANe emAM prasannatApUrvaka AkhI jiMdagI aDaga rahyAM ane haMmezane mATe smaraNIya banI gayAM. e daMpatInI daDhatA, prathama daMpatI ane pAchaLathI bhikSukajIvanamAM Avela baMddha bhikSu mahAkAzyapa ane bhikSuNI bhadrAkapilAnI alaukika daDhatAne yAda karAve che. AvAM aneka AkhyAne jaina sAhityamAM noMdhAcelAM che. emAM brahmacaryathI calita thatA puruSane strI dvArA sthira karAyAnA jevA ojasvI dAkhalAo che tevA ojasvI dAkhalAo calita thatI strIne puruSa dvArA sthira karAyAnA nathI, athavA taddana virala che. 3. brahmacaryanA judApaNAne itihAsa jaina paraMparAmAM cAra ane pAMca yAnA (mahAtrAnA) aneka ullekha maLe che. sUtromAM AvelAM varNane uparathI samajAya che ke bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAmAM cAra yAme (mahAvrata) no pracAra hatA, ane zrI mahAvIra bhagavAne temAM eka yAma (mahAvrata) vadhArI paMcayAmika 1. juo baddha saMghano paricaya pR0 190 tathA ra74. 2. sthAnAMgasUtra pU0 2010
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina daSTie brahmacaryavicAra 153 dharmane upadeza karyo. AcArAMgasUtramAM dharmanAM traNa yAma paNe kahelA che. enI vyAkhyA jotAM ema lAge che ke traNa yAmanI paraMparA paNa jainasaMmata hAya. Ano artha ema thayuM ke koI jamAnAmAM jaina paraMparAmAM (1) hiMsAno tyAga, (2) asatyane tyAga ane (3). parigrahane tyAga ema traNa ja yA hatA. pachI emAM caurya tyAga umerAI traNanA cAra yAma thayA; ane chelle kAmAcAranA tyAgane yAma vadhArI bhagavAna mahAvIre cAranA pAMca kAma karyA. A rIte bhagavAna mahAvIranA samayathI ane emanA ja zrImukhe upadezAyeluM brahmacaryanuM judApaNuM jaina paraMparAmAM jANItuM che. je samaye traNa ke cAra yAme hatA te samaye paNa pAlana to pAMcanuM thatuM hatuM. phakata e samayanA vicakSaNa ane saraLa mumukSuo corya ane sAmAcArane parigraharUpa samajI letA, ane parigraha tyAga karatAM ja te bannene paNa tyAga ApoApa thaI ja. pAzvanAthanI paraMparA sudhI te kAmAcArane tyAga parigrahanA tyAgamAM ja AvI jato ane ethI enuM judu vidhAna nahi thayeluM, paNa Ama kAmAcAranA tyAgane judA vidhAnane abhAve zramaNa saMpradAyamAM brahmacaryanuM zithilya AvyuM ane keTalAka to evA aniSTa vAtAvaraNamAM paDavA paNa lAgyA. ethI ja bhagavAna mahAvIre parigrahatyAgamAM samAsa pAmatA kAmAcAratyAgane paNa eka khAsa mahAvrata tarIke judo upadeyo. 4. brahmacaryanuM zreya ane tenA upAya jainadharmamAM anya tamAma niyamonI peThe brahmacaryanuM sAdhya paNa mAtra mokSa che. jagatanI daSTie mahattvanI gaNAtI game te bAbata brahmacaryathI siddha thaI zakatI hoya, paNa jo tenAthI mokSa sAdhavAmAM na Ave to jena dRSTi pramANe e brahmacarya lekera (AdhyAtmika) nathI. jena daSTi pramANe mekSamAM upayogI thatI vastu ja sAcuM mahatva 1. AcArAMga mU0 1, a0 8, u0 1.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainadhama nA prANa 154 dharAve che. zarIrasvAsthya, samAjajbaLa Adi uddezA kharA mekSasAdhaka Adaza aAcaya mAMthI svataH siddha thaI jAya che. brahmacaya ne sa MpUrNa paNe siddha karavA e mArgo nakkI karavAmAM AvyA che : pahele kriyAmAga ane khIjo jJAnabhAga kriyAmAga, virAdhI kAmasaMskArane uttejita thatA aTakAvI tenA sthUla vikAravizvane brahmacaryuM - jIvanamAM pravezavA nathI detA; arthAta tenI niSedhabAju siddha kare che; paNa tenAthI kAmasa'skAra nirmULa thatA nathI. jJAnamArga e kAmasaMskArane nirmULa karI brahmacarya ne sarvathA ane sadA svAbhAvika jevuM karI mUke che; arthAt tenI vidhibAju siddha kare che, jaina paribhASAmAM kahIe te krayAmAgadhI brahmacarya aupAmikabhAve siddha thAya che, ane jJAnamA thI sAyikabhAve siddha thAya che, kriyAmArganu kA jJAnamArganI mahattvanI bhUmikA taiyAra karavAnuM heAvAthI te mArga vastutaH apUrNa chatAM paNa bahu upayogI manAyo che, ane dareka sAdhaka mATe prathama Avazyaka hovAthI tenA upara jaina zAstramAM bahu ja bhAra mUkavAmAM Avyo che. e kriyAmA mAM khAdya niyamAne samAveza thAya che. e niyamenu nAma gupti che. gupti eTale rakSAnuM sAdhana, arthAta vADa. evI guptie nava gaNAvavAmAM AvI che. eka vadhu niyama e guptiemAM umerI emane ja brahmacaryanAM daza samAdhisthAnaka tarIke varNavavAmAM AvyAM che. kriyAmAmAM AvatAM deza samAdhisthAnAnuM varNana uttarAdhyayana sUtranA sALamAM adhyayanamAM bahu mArmika rIte karavAmAM AvyuM che. tene sAra A pramANe che : (1) divya ke mAnuSI strInA, bakarI, gheTI vagere pazunA ane napuMsakanA sa savALAM zayana, Asana ane raheThANu vagerenA upayega na karavA. (2) ekalA ekalI strIonI sAthe saMbhASaNa na karavuM. mAtra strIone kathAvArtA vagere na kahevAM ane strIkathA na karavI, eTale ke
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina daSTie brahmacaryavicAra 1papa strInAM jAti, kuLa, rUpa ane veza vagerenuM varNana ke vivecana na karavuM. (3) strIonI sAthe eka Asane na besavuM. je Asane strI beThelI hoya tyAM tenA UDyA pachI paNa be ghaDI sudhI na besavuM.. (4) strIonAM manohara nayana, nAsikA vagere indriAnuM vA teonAM aMgopAMganuM avalokana na karavuM ane te vizenuM ciMtanasmaraNa paNu varjavuM. (5) strIonA ratiprasaMganA avyakta zabdo, ratikalahanA zabdo, gItanA dhvanio, hAsyanA kilakilATa, kIDAnA zabdo ane viraha samaye rudananA zabdo paDadA pAchaLa rahIne ke bhIMtanI ADamAM rahIne paNa ne sAMbhaLavA. (6) pUrve anubhavelI, AcarelI ke sAMbhaLelI ratikrIDA, kAmakIDA vagere na saMbhAravAM. (7) dhAtune vadhAranArAM paSTika khAnapAna na levAM. (8) sAdu khAnapAna paNa pramANathI adhika na levuM. (9) zaNagAra na saja; eTale ke kAmarAgane uddezIne snAna, vilepana, dhUpa, mAlya, vibhUSaNa ke veza vagerenI racanA na karavI. (10) je zabdo, rUpa, rasa, gadhe ane sparzI kAmaguNane ja pivanArAM hoya teone vajevAM. A uparAMta kAmadIpaka hAsya na karavuM, strInAM citro nA rAkhavAM, na jevAM, abrahmacArIne saMga na karavo vagere brahmacArIe na karavA jevI bIjI aneka jAtanI kriyAo A daza sthAnamAM samAI jAya che. sUtrakAra kahe che ke pUrvokta niSiddha pravRttimAMnI koI paNa pravRtti karanAra brahmacArI pitAnuM brahmacarya te khAze ja, taduparAMta ene kAmajanya mAnasika ke zArIrika rogo paNa thavAno saMbhava che.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 jainadharmane prANa pa. brahmacaryanA svarUpanI vividhatA ane tenI vyApti upara ApelI bIjI vyAkhyA pramANe kAmasaMganA tyAgarUpe brahmacaryanA je bhAva sAdhAraNuM loke samaje che te karatAM ghaNo sUkSma ane vyApaka bhAva jaina zAstromAM levAya che. jyAre koI vyakti jainadharmanI munidIkSA le che tyAre te vyakti vaDe levAtI pAMca pratijJAomAM cothI pratijJArUpe evA bhAvanA brahmacaryano svIkAra karavAmAM Ave che. e pratijJA A pramANe che : he pUjya gure ! sava maithunane parityAga karuM chuM; arthAta devI, mAnuSI ke taiyacI (pazupakSI saMbaMdhI) koI paNa jAtanA mithunane huM mana, vANIthI ane zarIrathI, jIvanaparyata nahi evuM, tema ja manathI vacanathI ane zarIrathI traNa prakAre bIjA pAse jIvanaparyata sevarAvIza nahi ane bIjo koI maithuna sevata haze to temAM huM e ja traNa prakAre jIvanaparyata anumati paNa nahi ApuM. joke munidIkSAmAM sthAna pAmela upara varNaveluM nava prakAranuM brahmacarya ja bIjI vyAkhyA pramANenA brahmacaryanuM aMtima ane saMpUrNa svarUpa che, chatAM tevA eka ja prakAranA brahmacaryane dareka pAse paLAvavAne durAgraha ke mithyA AzA jena AcAryoe nathI rAkhyAM. pUrNa zakti dharAvanAra vyakti hoya te brahmacaryane saMpUrNa Adarza sacavAya ane alpazakita ane azakitavALI hoya te pUrNa Adarzane nAme daMbha cAlavA na pAme evA spaSTa udezathI, zakti ane bhAvanAnI ochIvattI yogyatA dhyAnamAM rAkhI, jaina AcAryoe asaMpUrNa brahmacarya paNa upadezya che. jema saMpUrNatAmAM bhedane avakAza nathI tema asaMpUrNatAmAM abhedano saMbhava ja nathI. tethI apUrNa brahmacaryanA aneka prakAro thaI jAya ane tene lIdhe tenA vrataniyamenI pratijJAo paNa judI judI hoya te svAbhAvika che. AvA asaMpUrNa brahmacaryanA ogaNapacAsa prakAre jaina zAstromAM kalpAyelA che, ane adhikArI
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 444444 ********* jaina daSTie brahmacarya vicAra " 1pa7 temAMthI potAnI zakti pramANe niyama svIkAre che. munidIkSAnA saMpUrNa brahmacaryanI pratijJA levA asamartha ane chatAM tevI pratijJAnA Adarzane pasaMda karI te dizAmAM pragati karavA icchanAra umedavAra gRhastha potapotAnI zakti ane ruci pramANe e ogaNapacAsa prakAramAMthI koI ne koI jAtanA brahmacaryane niyama laI zake tevI vividha pratijJAo jaina zAstro pUrI pADe che. A rIte vAstavika ane Adarza brahmacaryamAM bheda na hovA chatAM vyAvahArika jIvananI dRSTie tenA svarUpanI vividhatA jaina zAstromAM bahu vistArapUrvaka varNavavAmAM AvI che. sarvabrahmacarya te nave prakAranuM brahmacarya ane deza brahmacarya te AMzika brahmacarya. tenuM vadhAre svarUpa A pramANe che: mana, vacana ane zarIra e pratyeka dvArA sevavuM, sevarAvavuM ane sevananI anumati ApavI e nave keTIthI sarvabrahmacArIne kAmAcArano tyAga hoya che. sAdhu ke sAdhvI te saMsArano tyAga karatAM ja e nave koTInA pUrNa brahmacaryane niyama le che ane gRhastha paNa tene adhikArI thaI zake che. pUrNa brahmacaryanI e nave keTI uparAMta e pratyeka keTIne dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI maryAdA paNa che. e dareka maryAdA kamazaH A pramANe che: koI paNa sajIva ke nirjIva AkRtio sAthe na kATIthI kAmAcArane niSedha e dravyamaryAdA. uparano leka, nIcene leka ane tira che leka e traNemAM nave kATIe kAmAcArane tyAga e kSetramaryAdA divase, rAtrIe ke e samayanA koI bhAgamAM e ja nave koTIthI kAmAcArane niSedha e kALamaryAdA. ane rAga ke dveSathI eTale mAyA, lebha, dha ke ahaMkAranA bhAvathI kAmAcArano nave keTIthI tyAga e bhAvamaryAdA. AMzika brahmacaryana adhikArI gRhastha ja hoya che. ene pitAnA kuTuMba uparAMta sAmAjika javAbadArI hoya che, ane pazupakSInA pAlananI paNa ciMtA hoya che. eTale ene vivAha karavA-karAvavAnA prasaMgo ane pazu-pakSIne garbhAdhAna karAvavAnA prasaMge AvyA ja kare che. A kAraNathI gRhastha
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 jainadharmano prANa e nave kATInuM brahmacarya bahu virala rIte pALI zake che. AgaLa je nava keTIo batAvI che temAMnI mana, vacana ane zarIrathI anumati ApavAnI traNa keTIo ene nathI hotI; arthAt enuM uttama brahmacarya bAkInI the keTIe lIdheluM hoya che. AMzika brahmacarya levAnI A che paddhatio che : (1) divi trividhe, (2) dividhe dividhe, (3) dvividha ekavidhe, tathA (4) ekavidhe trividhe, (5) ekavidhe dividhe, (6) ekavidhe ekavidhe. AmAMnA koI eka prakArane gRhastha pitAnI zakti pramANe brahmacarya mATe svIkAre che. drividhe eTale karavuM ane karAvavuM e apekSAe ane trividhe eTale mana, vacana ane zarIrathI arthAta manathI karavA-karAvavAno tyAga, vacanathI karavA-karAvavAne tyAga ane zarIrathI karavA-karAvavane tyAga. e prathama paddhati che. A ja rIte badhI paddhatio levAnI che. 6. brahmacaryanA aticAre koI paNa pratijJAne lagatAM cAra dUSaNe haiya che. temAM laukika dRSTithI dUSitapaNAnuM tAratamya mAnavAmAM Ave che. e cAre pratijJAnA ghAtaka te che ja, paNa vyavahAra te pratijJAnA dRzya dhAtane ja ghAta mAne che. e cAranAM nAma ane svarUpa A pramANe che: (1) pratijJAne atikrama karavo eTale pratijJAnA bhaMgane mAnasika saMka9pa karo. (2) pratijJA vyatikrama kare eTale e saMkalpanI sahAyaka sAmagrInA saMyoganI cejanA karavI. A banne dUSaNarUpa hovA chatAM vyavahAra e bannene kSamya gaNe che, arthAt manuSyanI apUrNa bhUmikA ane tenI AsapAsanuM vAtAvaraNa jotAM e banne doSe calAvI levAya kharA.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 jaina dRSTie brahmacaryavicAra (3) paNa je pravRttine lIdhe vyavahAramAM paNa lIdhelI pratijJAne AMzika bhaMga manAya, arthAt je pravRtti vaDe manuSyanuM vartana vyavahAramAM dUSita manAya te pravRttine tyAjya mAnavAmAM AvI che. evI pravRttinuM ja nAma aticAra vA deza che, ane e trIje doSa gaNAya che. (4) anAcAra eTale pratijJA sarvathA nAza. e mahAdeva che. zAstrakAra kahe che ke gRhasthanA zIlanA pAMca aticAra che H (1) Ivara parigrahItAgamana, (2) aparigRhItAgamana, (3) anaMgakrIDA, (4) paravivAhakaraNa, (5) kAmomAM tIvra abhilAya. A pAMca prakAranI pravRtti svadArasaMtiSI gRhasthanA zIlane dUSaNarUpa che. koI paNa gRhastha svadArasatiSane pUrepUre vaphAdAra rahe to e pAMcamAMnI eka paNa pravRttine kadI paNa nahi Acare. 7. brahmacaryanI nirapavAdatA ahiMsA, satya, asteya vagere mahAvrato sApavAda che, paraMtu mAtra eka brahmacarya ja nirapavAda che. ahiMsA vrata sApavAda che eTale sarva prakAre ahiMsAno pAlaka koI khAsa viziSTa lAbhanA uddezathI hiMsAnI pravRttimAM Utare chatAM tenA vratane bhaMga nathI manAto. keTalAka te prasaMge ja evA che ke jene laIne e ahiMsaka hiMsA na ja kare yA hiMsAmAM pravRtta na ja thAya che tene virAdhaka paNa mAne che. virAdhaka eTale jaina AjJAne lepaka. AvI ja sthiti satyavrata ane asteyAdi vratamAM paNa ghaTAvavAnI che. paNa brahmacaryamAM to A eka paNa apavAda nathI. jeNe je jAtanuM brahmacarya svIkAryuM hoya teNe vinA apavAde tevuM ne tevuM ja AcaravAnuM che. bIjAnA AdhyAtmika hitanI daSTi lakSyamAM rAkhIne ahiMsAdine apavAda karanAre taTastha yA vItarAga rahI zake che. brahmacaryanA apa 1. tilakAcArya kRta bataka95vRtti para 35-36.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainadharmane prANa vAdamAM e saMbhava ja nathI; e prasaMga te rAga, meha ke dezane ja AdhIna che. vaLI, e kAmAcAra prasaMga keInA AdhyAtmika hitane mATe paNa saMbhavI nathI zakato. AvA ja kAraNathI brahmacaryanA pAlananuM nirapavAda vidhAna karavAmAM AvyuM che ane e mATe dareka jAtanA upAyo paNa batAvavAmAM AvyA che. brahmacaryano bhaMga karanArAne prAyazcitta te AkarAM che ja, temAM paNa je jeTale UMce darajethI brahmacaryanI virAdhanA kare che tene tenA darajajA pramANe tIvra, tIvratara, tIvratama prAyazcitta kahelAM che. jemake, keI sAdhAraNa kSullaka sAdhu ajJAna ane mehane vaza thaI brahmacaryanI virAdhanA kare te tenuM prAyazcitta ene phullaka adhikAra pramANe jeluM che. ane gItArtha (siddhAMtane pAragAmI ane sarvamAnya) AcArya AvI bhUla kare te tenuM prAyazcitta pelA kSullaka sAdhu karatAM anekagaNuM vadhAre kaheluM che. temAM paNa A ja nyAya pracalita che. kAI taddana sAmAnya mANasa AvI bhUla kare te samAja e viSe lagabhaga bedarakAra je rahe che, paNa koI kulIna ane Adarza kADhIne mANasa A prasaMgane aMge sAdhAraNa paNa bhUla kare te samAja tene kadApi sAMkhI letuM nathI. [ aciM' bhA. 1, pR. 507-pApa, pat7-521, 524127, 533, 534] 1. A lekhanA sahalekhaka zrI becaradAsajI dezI paNa che.