Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છે
છે
.
જે
लक्ष्लीनिविवेकसंगममयी श्रद्धासयं मानसं ।। ઈદ કયા પુતળનવું કવિ
નિઃ શાસ્ત્રોથી સુવાવમાં વાવૈમોગિઈ ! , વ્યાપારી નેમિતિના પુતળેઃ કરે છે પરkiડપ શિષ-વત ૧૯૭૬. વીર વન ૨૪૪. [ ચમક :
પ્રગટકત્ત, શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગર ગજુદા .
હ
S
૨ પ્રથમ પોતાનું સંભાળવા વિશે
. ૨
' ,
કે ૬ થી દેવચંદ નું રત્નસાર પ્રોતર ૨ - - ૬ રાણીક મુનિની કથા ... - ૭ ના વર્ષ અને આપણું લક્ષ • ૨ ૨ |
REGISTERED No. 1.150
છે હટ છે અને ચર્ચા,
...
" ઉ
પર છે આનંદ છે. કેસમાં શા. ગુલાબચંદ લાભાઇએ : , , ,
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
अमा पुस्तक प्रसिद्धि खा. ( શ્રીલમાં ૧,૧૭ છે. માટી ટીકાયુકત, સાથી કારનું કદ પણ છે, ( સહાયક શા ોનાં લશ્મીરના વિદેશી પ્રાસાદ છે આ વિભાગ ૩ ૨૯ ૧૩૭ ૧૮.
( ભાવનગર શ્રાવિકાસમાના એમના નિશાંધી ) કાંતિભવપાંચા થા તાપાંતર. ૧ તથા ખુલ્લીનાથ ચિત્ર પાંતર ( નંગનદાસ કરમચંદ પાટણ.) પ્રદેશ ક્ષતિકા ભોયરા કારાવાસ
( ઇ વીઇ તથા સાંકળીયાદ ચર્મદા ) શ્રી ક્ષેત્રસમાસ, એટી ટીકા સહિત.
(૨) તરત છપાવા શરૂ થશે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(શેડ કારભાઇ વતુર્ભુજ દેશ ( સ્ટેનધર્મ પાકાં અને ગેટ સર
સ્કાર ( નવકાર મહામ મૃત ગ્રંથનું ભાષાંતર વામૃત ગ્રંથ, મૂળ, ટીકા સાંત હું શો કુંવર દઇ ) માકુળ છાયા, અથ, વિનયુક્ત. (કાંક્યું સમરત તાજી થઈ--ભાવનગર) (ક) તૈયાર થયેલા છે ને હ્યુ છે.
યુથ શિ પત્ર ભાષાંતર, (aur 3.) દિપદેશપ્રાસાદ. મા ભાગ પર ભ્ ૧૯ થી ૨) યુવા એસ. ( તૈયાર થનાર છે.
પુસ્તકોની પ બાપાના પણ છે
આ સબંધી ગાયા . દિદાર વીક કે માગધી ભાષામાં કદી ન ઇસરકારક છે. ારા વિચાર તેનું રણવીર ને પાડેલ છે. આ હે છે.
રામ
શ્રી દત્તા ચરિત્ર ભાષાંતર.
( આપ્યું છે. )
ઇસ્ટના ચાર વેન ૨૯ના કારમાટે સહાયકી અપેક્ષા છે. ઇચ્છા હોય તેને લખવુ) રશિયારીના ભાષાંતરને કા મીરે થતુ નથી અમે મારા છે.
જિ તેની સંકુલ સાથે
તૈયાર છે.
For Private And Personal Use Only
વાત
તૈયાર કરી છપાવીને બહાર પાડેલ છે. દ કરતું ચલ છે, ચા સેન્દ્ર છે ગુજરાતી ભાષાંતર ધારીને પ્રકટ કરવા છે, પાસના સાથ દેવી સહાય વેલા હાઇ હીમાં
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રાક,
હું
ક
.
ઉછા જાણે અરજીને વિરો રાત્રતા વિચાર સર્વ પતિ જાતિ વિસ્તાર છે
તરફ રતિ રામને િરે ! येते निवसति निर्मलगुणास्तैरेव भूभूषिता ॥१॥
-
-
-
પુસ્તક ૩૫ મું ! માર્ગશિર્ષ-સંવત ૧૯૭૬. વીર સંવત-૨૪૪૬ [ અંક ૯ ,
કરાયાકwe ass-સાદ યાદવ નરના
પછી એને મ કા કા કા
કરકમ રાતના નવા
* 5
... "
-
".site
(૭-- ૯ છેશાહ (અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૧ર થી.)
- કાલી-ગઝલ. નયનની પિપ ઉઘડે, ખખડતા ચાહના પાલા, ગગડતા માત્રના ગાળા, તથાપિ ચાહતી માળા, સવારે જાગતા ત્યાંથી, નિશાએ ઉધતાં સુધી, પીવાના. હોટલમાં, ડઝન કેપ થાય તેટલમાં શુકનમાં ચાહું ને ચીઢ, અને ઈંગ્લાંડના બીર, અમારે તાનસેન, અમારા શેખમાં બહુ સીન; અમારે હટલે રસ પીવાની બાટલે ફેડી, કરે છેલા તેના, બધાએ પીક-મી-અપ બસ હા અમારે કુલફી અરછીખ, અને શરબતની સારી સ્કીમ, અમને શિ બહુ હારે વિવિધ ત્યાં વાનક આવે; અમારે આ ખપે કે ના વિચારો હોય ત્યાં કેવાં, વળી ને રેગની પરવા, હુ જો વૈદ્ય ડાકટર, જયાં. અમારે નિત્ય હામ, પીવાને મેડિસિન જોઈએ,
લે છે કે લીવર છે, ભલેને બાવરીલ જોઈએ; 'હા હાસલ છે તુ, અમારા ડાકટરે કીધું,
-
, ક , * *
*
* * *
* *
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
*
શ્રી જેને
પ્રકાશ.
અમારી શક્તિને માટે ની ચોળીને ગાળી, અમારા ઘરશાસ્ત્રીએ, દીઓ છે દેહ ગળી; અમારા દેહની અંદર, વેશ્યા જ સુંદર, અમારું આવું છે અંતર, અને રહેવાનું સદંતર,
અમારા દેશમાં ફેશન, અમારી વાણીમાં ફેશન, અમારી રીતમાં ફેશન, એ જ છે વિશ; અમારે કેટલાં લેસન, વજનનું પાસ કન, અમારું એવું કે તું મન, અમારે ત્યાં વસે સહુ વજનઅમારા વચ્ચે કેવા, રીરે કંપની એ, અમારે બટ ટેકીંગના, ખડકી દેવામાં જોઈએ, સદા પાસ કરનારો, કપમાં નહિ જોઈએ, અમારે દાદા તેલ. અને બસ કીડના એ. અમારે શું કરીના, વિ પતિ એ, અમારું મન નહિ માને, વિના એ રસ્તાને; અમારા હાથમાં મોલ, તિહું પણ ઍને છે હાલ, લવંડર આદિ તો જાણ, ઘણું માન જરી ડી. અમારી આંખ બિલમાં કોઈ એર ટેબમાં, પ્રદર્શન પખવા જેવું, રમકડાં લાગી તે કળનાં; અમારી સ્ટીક કંડલમાં, અમારી એ લેટમ, નિહાળો હાંકડા ફોટ, અમર છાત જે. ગણાવાએ બધુએ ના, બધું જ જોઈએ,
અમે નાટક સનેમાઓ, તક કેસને જે, અમારા મૃત્યુ કે આ, અમારે રકમ તે છે.
થw Gરનું એ
.
(હા ગીત દ). પિતાતા ગ્રહુ પર બે પીડા શમ તે કરીએ, પરની પીડા અંતર કી હ નિહાળો એ? પામે અમૂલ્ય સમય જતાં પાક પૂર આખરે
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યમ પિતાનું સંભાળવા વિષે.
સરિતાતળાવ ગળાય નહિ સહુ જોઈતું વારિ ગળે, અઢી ના શકાયે મેદની ઢંકાય છત્ર ન વાદળે; પગરણ ઉપાન છત્રી તાપ વરસાદે ધરે, સંભાળી ચાલે આપણું સફર સફળ તેની કરે. જળ વહિ જવા નિજ ઘર થકી પેલાં સુધારે ખાળને, સુધારવા નિજ બાગ બાંધે પાણી પહેલી પાળને; નિજ ઘર સુધારો ચીવટે કરશે બીજા જેઓ ડરે, સંવાળી ચાલે આપણું સફર સફળ તેની કરે. પી જુએ નિજ પગ નીચે પાવક અતિશે જે બળે, જોતાં પરાશ તેમાં આપણું કે શું વળે? પ્રજળ કામ ન પાપ જગનું ચવટે નિજ સુધરે, સંત રો આપણું સફર સફળ તેની કરે. પરકાશતી દે છે પર લાભ શું તે મેળવે, એડેડલ મા કપાળ વિષે હદય ખેદે દ્ર અંતરણ શત્રુ હઠાવા પ્રેર્યતા જેઓ ધરે, સંવાળી ચાલે આપણું સફર સફળ તેની કરે. ખિી પરાઈ આલ અંતર શીદ અમથું બાળીએ, પર પાપી પંચાત શી ગુણ દોષ નિજ નિહાળીએ પઅર હોડમાં ગજને ગુમાવા કેણ આગળ કે ધરે, સંભાળી ચાલે આપણું સફર સફળ. તેની ઠરે. નિહાળીએ નિજ મરતકે શુંબી રહેલા કાળને, સાધી લહે તે આપણું જીંડી અવર જંજાળને; જેવાશે તેવું લણે નિરો સહુ ફળ આખરે, સંભાળી ચાલે આપણું સફર સફળ તેની ઠરે. સાધન અક્ષા વડે વળી અંતરાય કમ ઉદય વિષે, સરધર્મ આરાધન કદિ કમતી બને તેવા મિલે, દસ સફળ નરમ તે પ દેષથી જેઓ ડરે, ભાછી ચાલે આપ સફર સફળ તેની ઠરે.
- દુર્લભજી વિ. ગુલાબચંદ મહેતા.
૧ સરિતા=હી. ૨ ઉપાન-ગર, ડા. ૩ તાપ==ા. ૪ વા=અએિ.
ખર
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
થી જે
કાશ.
નું
.
( અનુસંધાન ઇઝ
૨
)
૪૩ રાજસેવા વન-અધિકાર. સજનશું હિત કીજે, દુર્જના શીખ દીજે,
ગ જન વશ કીજે, ચિત્ત વાંછા વરીજે; નિજ શુ કીજે, વિશ્વ ના કાર્ય કીજે, પ્રભુ સ. વિચરી, જે પ્રભુ સેવ જે.
ગતિ કરી વડાની, રસ રે જિઈ અધિક ફળ ન આપે, કર્મ થી તે તિiઈ; જવિ તરીય નાં, સીત દેશ લાવે,
હનુમંત કરશે તે રમ છે . એ
કા–ો તથા પ્રકારની ગતી ક ક કોઈ આ રાજા-મહારાજા કે માની સેવા કરી તેની પ્રસન્નતા એળવી શકાયું તે પિતાની બુદ્ધિ-શક્તિથી પિ ડે પિનના કવામી જેમાં ઘાસ કામ કરી શકે. તે ધારે તે
. વર્તાવી શકે છે અને પ છી પુરી શકે છે. પોતાની હકિત ખેડવી કે દાદ ફઈક પરોપકારનાં કામ કરી શકે છે. ગ તે આદરથી ગ સેવા વા કરવામાં આવે તે પણ પોતાની સીબમાં હુંય એથી ધિક કશું તે ', ' છે કે નહિં અને પોતે જે કે હું તો માનજી સમુદ્ર તરીને લંકામાં ૪ઈ સીતા સતીને સંદેશ લઈ પદજી પાસે માગ્યા ત્યારે તે બક્ષીસ ( અતરીકે રામચંદ્રજી પાછી ન ફરતી વખતે પહેરવાનો કોટ જ પર હતા. તે અનુમાનથી થાવું :
છે જ કે પુરા કર્યા વગર તે હેરા ફી આઈ શકતી નથી. ઘણીવાર છે : દરમાં તે અનની કિ ની . હો . . હા પી કાર છે જ હો રે છેલ્ટ ડાયને હાં રે. . . . . : ખોદવા જરૂરી ક .. 6પ કર ઘટે છેકાર છે, જેમાં આગ: ૮-૩માં અતિ કય ડિસ તેને તેના શુશ છો કે રેડ કરવા : છે. છત પહેજે !
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મુકતાવળો.
.
લાકપ્રિયતા, કાર્ય દક્ષતા અને પરોપકાર વૃત્તિ વિગેરેની પ્રાપ્તિ સારાં પુન્ય વગર થઈ ક્ષકતી નથી. પૂર્વ જમ્મુમાં શુદ્ધ ભાવથી અલપ પણ દાનાદિક શુભ કરણી કરી હાય છે તે તેના શાથી અન્ય જન્મમાં જીવ એવી વિશાળ સામગ્રી પામી શકે છે કે તે શુભ સામગ્રી સાથે સુબુદ્ધિના ચેગે ધારે તેટલાં સારાં કામ કરી શકે છે. શાલિભદ્ર જેવા વિશાળ ભેગ, અાયકુમાર જેવી વિશાળ બુદ્ધિ અને ચકલી જેડ કાત્ય પામી જે તેની સાથે સદ્દબુદ્ધિના ઉત્તમ ચાગ થયા હોય તે ખાકી શું રહે ? ત્રણા લેાકમાં પ્રાસસુખ સ ંતેષથી ભાગવી, સ્વપરર્હુિત કરવા સાથે જે ઉટા પ્રયાસ કર્યાં હાય છે. તેથી ભ્રાન્તરમાં પણ તે અવશ્ય સુખી થાય છે. દુ:ખ એ આપણે કરેલી ભૂલની શિક્ષા રૂપ છે અને તે આપણને જાત્ કરવી-સુચેત બનાવવા માટે જરનું પણ છે. દુ:ખમાં લણે ભાગે આપણૢ ભાદ્ ઠેકાણે આવે છે; પરંતુ સુખમાં અને દુઃખમાં જેમને સરખી જાગૃતિ રહી શકે છે તેમની તે! બલિહારી જ છે. તેમના વૈરાગ્ય ઉત્કૃષ્ટ છે. જો સેવાજ કરો તે એવા દો મને ઉદ્ગાર સ્વામીની કરે કે જે તમારી ખરી સેવાની વ્યથા કદર કરી તમને શિવાજી યુકે. એકદર સ્વામીની સેવા કરવાથી હિત થવુ` મુશ્કેલ જ છે, જેની બાદથી રાજા, મહારાજાશ્ચક ઊંચી પદવી પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. તે ધર્યુંદહારા સેવા તે શુદ્ધ નિષ્ઠાથી કરી શકાય તો પછી બીજા કોઇની સેવા કરવાની સ્ટારેય જરૂર રહે નહિ. એક ધર્મ ફળા જ પ્રાપ્ત કરી શકાય તે ફીજી બધી કળા સહેજે પાસ થઇ શકે.
જાની
દ ખાદુનતા વર્ણન.
રસ સુંઆ ા૨ે હ્યું, ચ્યમ નિખ પ્રસંગે, બળ માણું હુવે ત્યુ, અંતરગત પ્રશંગે, હુ છુ સનેહી, જાણી લે રીતિ જેડ્ડી, ખૂલ્લું બધુ નિરાનેહી, તેડુ શું પ્રીત કેહી. મગર જળ વસતા, તે કપીરાય દીઠા, મધુર ફળ ખાવી, તે કર્યો મિત્ર મીઠા ક િવિશ ભુખેલા મત્સ્ય ખેલિ ખળાઇ, આ મહીં પિ મુઢિ, છાંડી દે તે નવાઈ. ડાન્સ તો લીમડાંના પ્રસથી માંગે! પેાતાના સ્વાભાવિક હ ત, વિશ્રવાક દુકાને વાગે છે તેમ સારા ફ્યુસ ખળ-દુનના પ્રાગી પ બી મુદતને પાર કરી લે છે. અહે હા પ્રેમી સજજ ને ! એ વાત / ક વ વાસી
s
MP
અને એ
ર
For Private And Personal Use Only
૧૯
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દની ગાતે પ્રીતિ કારી છે, એક મહિલા અને તે ભારે અનર્થઇડ શાય છે. એ વાતનું સમર્થન કરવા અત્ર એક કથાનક કહે છે. જઆ ગામના એક અરજીને એકદા એક વીરે દી ચાને તેને મીઠાં સ્વાદિષ્ટ કે રખડીને પિતાને મનમાજે મિત્ર બનાવ્યું. પરિણામ એ આવ્યું કે તે વા
જ કાલ વરામર બે રીતે ફસા; પરંતુ પછીથી કરી હતી. કે જે શાતાં વાર તેમાં બી છે કે અગર કોઈ ય છોડાં અધુળ
તો બી (મગરી) પાસે કઈ દિ ને તે બધી હકીકત કહી દીધી, એટલે છે એ કહું કે હમેશાં ગાંડા ફ ાના વારનું બધું કેવું મીઠું જો કે તે એ વારનું હારી જવા જોઇએ, ગમે તેવી ચતુરાઈ કરીને મને કાળજું કાલા છે. જે તેને બહુ બહુ સરી પણ તે બીજી કોઈ
" એ સમજાવતાની ના સગી છે મનાવવા વારને પિતાની પીઠ ઉપર છે. ડીને તે જળમાં તરત રા. મા ખરી હકીકત મગરે જણાવી દીધી, જુદ્ધ પણ વાપરી વાર પછી એ,
ર –આંબાના અને લીંબડાના મૂળ સાથે મળ્યાં હોય તે તે નબના રાથી આંબો વિસી જાય છે, એટલે લીંબાની જે કહે કાને છે. અર્થાત અગાસાં કડવાશ આવી જાય છે એટલે તેનો સ્વાભાવિક મીઠો રસ નષ્ટ થઈ જાય
– તેમાંથી મીઠાશ જતી રહે છે. જેના લેખાતા આ વૃોમાં પણ નબળી - ડ! આવું વિપરીત પરિણામ પ્રગટપણે આવવું જણાય છે, તે પછી જેનામાં એક દુર્ગુણો પ્રગટપણે દેખાતા હોઇ એવા બાળા (જેને ) ને વારંવાર સંગકરણ કરવાથી સાર ( સ .) ને પણ અનિષ્ટ પરિણામ આવે એમાં રમાશ્ચર્ય છે ? હણાની રોબતથી હજ પરિક્ષા મા. જેવી રોબત આવી અસર કહેવત અને લાગુ પડે છે. જે લાલુ રચ્યું હોય તેને ગુણ દોષની અસર : જાય છે. આપ પછી બીજ હોય છે તેની નબળી સોબતથી
test નિષ્કારણે હું દર પખાર રાત-કફજી , શેવા–ઉપાસના - રો , દુર્જન-uછે તે છે કે બિં ધ ઇ અને જે હિય તે તે
પૂરતાજ હોય, તે તેમાં રહ્યાં ટોપ પર છે નહિ ? - મિત્રતાજ ખરી કે જે કેવી ઉત હાઇ છે. જે દલી કરી
પાક સંજન કર . . : : : : : : પોતાની દુ
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સામુકરાવળી.
દિક વિકારને ફરજ કરે છે, પરંતુ કાચાપોચાઓએ તે નબળી બતથી સદા ચેતતા રહેવાની જરૂર છે, કેમકે તેમને તેને ચેપ જલદી લાગી શકે છે અને પરંપરાએ તે વધતા જાય છે એમ સમજી આપણે તે અધિક ચેતતા રહેવું.
પ વિશ્વાસ વિષે. વિવારી સાથે જ છળે રમીજે, ન વૈરી વિશ્વાસે કદાપિ કીજે; જે ચિતએ પશુ ઘરીજે, તે આછી લીલા જગમાં વરી જે. ૧૮
દ્રિવજા ચાણાયકે ક્યું નિજ કાર્ય સા, જે રાજભાગી નૃપ તે મા, જે ઘુઅકે કાગ વિશ્વાસ છે, તો જાણે ઘુકને દાહ દ. ૧૯
ભાવાર્થ અને પરમાર્થ-સહજ સ્વભાવથી કે ધર્મબુદ્ધિથી જે આપણે ઉપર શ્રદ્ધા-વિશ્વાસ રાખી રહ્યા હોય, આપણે તેનું કદાપિ અહિત કરીએ કે તેને અહિત મા દેરીએ એવું જે વનમાં પણ સમજતા નહેય અથૉત્ જેને આપણે સંબંધી કશે વિશ્વાસ ન હોય તેવા ભેળા ભદ્રિક શ્રદ્ધાવત વિદ્ધાસુને કદાપિ છેતરવાનો-દળે દેવાનો સ્વપ્નમાં પણ વિચાર કરવો નહિ; કેમકે વિશ્વાસઘાત કરવા જેવું એકે ઉગ્ર પાપ નથી. જે બીજા કેઈને વિશ્વાસ કરતા ન હોય તે પણ ધર્મ કે :ધમીજનને તે વિશ્વાસ કરે છે. તેવા શ્રદ્ધા જનેને છેતરવા, ભ્રષ્ટ કરવા, તેમને ઉંધે રસ્તે દેરવવા અને તેમનું અહિત કરવું એ કર્મના બહાને રાખી ઠગાઈ કે વિશ્વાસઘાત જ કહેવાય. તેવું પાપ અને હીરાકારૂં કી કદાપિ કરવું નહીં. તેમજ જે સદાય છળ તાકીને જ રહેતા હોય અને તેવી તક મળતાંજ છેતરપિંડી કરવા ચૂકતા ન હોય એવા બંને પ્રકારના (વાઈ અને અશ્વેત૨) શત્રુઓને શાણુ માણસેએ કદાપિ વિશ્વાસ કરે નહિ. મન, વચન કે કાયાથી અહિત કરનાર, કરાવનાર તથા અનુમોદનાર બાહ્ય શત્રુ પાય છે, જ્યારે કામ, કેપ, મોહ, મદ, લેભ અને હર્ષાદિક આંતર શત્રુ કહેવાય છે. - તેમને વિશ્વાસ કદાપિ કર નહિ, અર્થાત્ તેમનાથી સકાય રેત-જાગતા-સાવધાન જ રહેવું. તેમાં કદાપિ ગફલત કરવી નહિં તળી “વહાતિર
વિસ:–' બહપતિ કહે છે કે કોઈને વિશ્વાસ છે નહિ, તેવો આશય એવું લાગે છે કે કોઇના વિશ્વાસ ઉપર બેસી ન રહું, સાચી નવું. પરની ઓરા જાણી લેવું નહીં. બને તેટલું બધું હા જરિ
તથી જ કરવું, દરેક કાર્યમાં બને તેટલી જાતિ દેખરેખ રાખવી. જેથી કર વ મગફ હે પણ હાથ કમાણે છે અને બીજા ઉપર વિશ્વાસ રાખી રહેવાથી કોઈ
ત પતાકાને ઇકત આવે છે તે રાવે નહિ. વળી તત્ શ્વાસી કિ.
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧.
.: ઉતરી જવું પડે છે અને . નહિ આ
12
તા.
:
છે, “રાગા બાપનો છે. છે તે માત
કા
દી * રાખી એ નિતિક મુ નું પાન વામાં આવે, કતિક હિંમત હારવારમાં
. , સર્વ વાતે સાવધાની રાવ , ક તકની પ્રામા છે . રામાં ન આવે તે રકમ ન કરી ને પામી શકાય છે. જે લ ઉપર ચઢનારને કંઈ પણ કહ બન રહણ કરી રાખવાની જરૂર
, સાધન છેદિનાર પાન ચઢી શકે છે, તેમાં તે રર રર તે નીચે પટકાઈ પડે છે, પછી તેને એવું કોણ થઈ પડે છે
. . . . . સમજી લેવું. એટલે કે પોતાની ઉદાતિ ઈરાદે તેવું તે છે . ! ! તું જોઈએ. સાન્ય તિ નું અતિ પણ ઉલ્લંઘ) નજર
કરી
,
રા ણ
છે,
ડ
-
શુ
છે. ર૯ :
- - -
ફળ છે. ગત બે વર તેલ પૂર રાવતા રાખવી.
દ. કર્મ કરવી. કશો ઉપાય છે ? તે ' 7: ; 3 અંતર રાડિ ર
- કહને લઈને કે તે ક રી 2 એજ ઉત્તમ વિવું પડા હૈ
ની 3 માં કરી. ને તેવા કે દયા દીલને જ છે, દે . દૂ કા દૂર
છે, ને એવા સદા રણ જ
૨. : ઇદાર રાજાને જારી કરાઇ છે. એક વાર
ડા, ડાવી હત્યા કરવી એ કીધું જે કહેવાય ખરૂં છે કે તે ને વિશ્વાસ કરે તે હિતકર ન થાય. એક ડર ? ગડાએ પછી
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શી ચિદાનંદજી મહારાજ કૃત દયા છdીરી. ૨વી જ જોઈએ ઉન ભેળા ઘુડનો પરે જે સચિન સાવધાન રખ ! નથી, સ્વતંત્ર કટક પ્રમાદ કે શિલતા કરે છે તેમને તેવા લવ શાય છે તે કંઈ વા જેવું નથી. મારે સવહિન સાચવવામાં કરવા -
ન ચ ીકરા રહેવાથી અને કોઈને હાનિ થવા પામે છે ત્યાર ની ટીન ફરના કને પાવ છે ને મારા પશે ત્ય”--બીજાને ડહાપણ દવા શરા ! cો છે પણ મારે એજ ડહાપણ પિતાની જાતને આપવાની જરૂર પડે છે ત્યારે ? કે --મારી કાને છે એની વાત છે. એક સમર્થ વિધાન ઇશાર - વિશ્વ બોધવાયરૂપે જણાવે છે કે “અબે શિખામણ દેવામાં જ વિચક્ષા -- - હ બતાવનારા લોકોને મનુષ્યની પંક્તિમાં કે લેખે છે? જેઓ પોતાની વાતને જ ખરી શિખામણ દઈ જાણે છે તેમને જ અમે મનુષ્યની ગણત્રીમાં ગણીએ છીએ.” શાત તેમને જ પારેખર મનુષ્યની પંક્તિમાં લેવા એ છે કે જેઓ પિતાની cતને જ ખરી હિતાથી જાફ રાખતા રહે છે. દેવગ્રાહી નહિ થતાં શુ કી.
હિતકારી છે. તેમ છતાં અનાદિ સિધ્યા રે જીવ દોષ તરફ વધારે હને જ છે સાથે ગુદા-જુની હા તે ઉપેક્ષા જ કરતો રહે છે, જેથી બાડ; જીવ હિત થઈ શકતું નથી. ભાગે ગુરૂકૃપાથી શામાં સ્વહિત રહે છે તે સાથે રાજી કે સમજવાને પ્રપ કરી, તેમાં બરાબર શ્રદ્ધા-પ્રતીતિ રપ, તે પણ ચરણ કરલા જીવ સાવધાન ઇદને તો ઉભય લેકની લક્ષમીલીલા તેને ૨ મી મળે અને તે અનેક જીવેનું હિત પણે કરી શકે. ઈતિશ.
કરી
ર વાછ.
પ્રથમ આ રીતે કરતારના રૂપે નવ દંડાથી શરૂ થાય છે. ચરણ કમલ ગુરૂદેવકે, સુરભિ પરમ સુરંગ; લુ રહત સદા તિ, ચિદાનંદ મન ભંગ. કવૃક્ષ ચિતામણિ, દેખહ પરત જોય સફ સમ સંસારમેં, ઉપગારી નહિ કાય.
રૂચિન્તામણિ રતન, વાંછિત ફલકે હેત; નિરાંછિત ફલ ગુરૂ વિના, બીજે કોઉ ન દેત. અને એક કરી કહું, ગુરૂ મહિમા કિમ થાય?
મુખ સહસથી, વર્ણન કરત લજાય. ગુણ છતી કરિ રહી, શિક્ષિત હૈ ગુરૂદેવ;
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શી જેવું ક પન
પ્રીતે રે! ગુરૂકી સદા, ચાર હિયર્ડ ાન; ન ચકેરી ચિત્તમે, હેત નિશ્પ કર ચોંઢ ઘન ગરજારવ સાંભળી, મગન હોત જિમ માર; તિમ સદ્દગુરૂ વાળી કરી,સું ઉપખ્ત ચિદ્ધ આર. ગુરૂ પાસો કહું! હું, દયા છત્તીસી રૂપ; દયા કર સામે, સાધુત પર દયા ધરો સૂલ છે. કા ફૂલ જિન આાણ; રાણા ફૂલ નો કોય, જે સાત જાણુ.
નુ
અંતે ચેના મં દૂર
ય છે.
શરત પુખ્ત નહિ કરવા સક ગાતા કલો સો ખપ ચિત્ત્વો ભાવનગર સિદ્ધત્વ નું સમાણી
શ્રી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ની ગુ ારા; લ ળી અને
For Private And Personal Use Only
نات
19
અંતે શ્રી કદ પર
ચઢાઇ હાલ ક્રૂત ચા શી સ. ૧૯૧૭ ના વર્ષે ન ી ને નારગુરવારે વેરી કાલીદાસ ખીરું લખાવેલી ચાર પત્રમાં જેમાં આવેલી, તેને અન્ન વિના માત્ર ઉલ્લેખ વામાં આવ્યું છે. પ્રત જેવો એટલે ા ન હવાથી માંસુધી તેવી કઇ પ કઃ પ્રત જેવા જાણવામાં ! આવે ત્યાંરે તે પૂરેપૂરી પ્રસિદ્ધ કરવામાં ઝુશ્કેલી છે.
જો ક વિષય ચલે છે તે માંથી જ અ 2 એમ છે. દાના શારિષ્ટ ભેદ ઉપલીટ તેમજ વે છે. પાસ યના ગ્રેનની અરધી જ ને! ઉપર ઉડી સ્ટેટ) છે ને છે તે હજુ તેની કિ ઉપટોપલા છે ખરી, સન્ધિ પરિણામે કણરૂપ શાસ્ત્ર એની માં એક ? અને ખાટી, ડાંગ, પરિણામે અહિત-થાણ અય એવી દશા મા કયું ? એ હાતને ન ધ : પ્રષ્ટિથી અહુડવમાં આવી ઢગ થય) તેમા ટે મેવાળા જિજ્ઞાસા ગામ તેમને મંદ કૃત કે સીમંધર નું પાનું વાર શી લાભ ખાસ લખ્યુ ના મહેલમાં ચા ને મા જણાવી શિખ છે.
વિ
છે
ક
લા
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત રતનસાર પ્રશ્નોત્તર.
श्रीमद देवचंद्रजी कृत विचार रत्नसार अंतर्गत उद्धरित
ઘર. (લેખક અને સંગ્રાહક-સગુણાનુરાગી કરવિજયજી ) પ્રભાવથકી નવનિધાન કયાં જાણવા ?
ઉ –સર્વજ્ઞ વીતરાગ આથી ક્ષાયિક નવ લબ્ધિઓ ઉપજે તે અને સાધુ-નિથ આશ્રી પારો ઈનિા વિષયવિકારો તથા ક્રોધાદિક ચાર કષાયને ક્ષય, જેથી અંતે નવ લાયિક લધિની પણ પ્રાપ્તિ થઈ શકે તે.
૦–વિષયવિકાર વિરસવાથી ક્યા ક્યા ગુણે પ્રગટે?
ઉ૦–ઇન્દ્રિયનો વિકાર ટળવાથી હદયચક્ષુ ઉઘડવાથી નિર્મળ બેધ પ્રગટે. જિયનો વિકાર ટળવાથી શ્રી જિનવચન શ્રવણ અભિરૂચિ ઉપજે અને તેમાં દહ શ્રા--પ્રતીતિ જાગે. રસનેંદ્રિય વિકાર ટળતાં સહજ અનુભવ રસાવા પ્રગટે. ધ્રાણે િવિકાર ટળતાં સહજ ગુણવાસના પ્રગટે તથા સ્પર્શેન્દ્રિયને વિહાર ટળતાં સહુંજ બજાવ પરિણતિને સ્પર્શ—ટે થવા પામે.
પ્ર– દિક વિકાર ટળવાથી ક્યા ગુણ પ્રગટે? Go– ક્ષમા, તા, સરલતા અને સતેષ ગુણ પ્રગટે.
– ભાવે તથા વિભાવે પરિણમવાથી શું ફળ થાય ? ઉ૦–– ભાવે પરિમવાથી સમ્યમ્ દર્શન (સમ્યકત્વ), જ્ઞાન અને રિત્ર (આનંદ)નો લાભ થાય અને વિભાવે પરિણમવાથી મિથ્યાત્વ, અજ્ઞાન અને વિષય કષાય એવી જીવ બ્રિમણને વધારે.
પદ–વિષયાદિક ઇચછા અને મૂછવડે શું થવા પામે ? ઉ—- ઈછા અજ્ઞાનની અને મૂછવડે મિથ્યાત્વની વૃદ્ધિ થાય. પ્ર -- જીવના ૨ ગુણ અને પર્યાય શાથી સમરે–સુધરે ? ઉ– રમ્યગદાન (સયત્વ), જ્ઞાન અને ચારિત્રવડે અનુક્રમે સુધરે. પ્ર---જન્મ, જરા અને મરણનું દુઃખ શાથી ટળે ? G -- રાત્રયી-સમ્યગ દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્રની પ્રાપ્તિ.
--મિથ્યા, રવિરતિ અને અશુભ વ્યાપારવડે બાંધેલા કમ તયા -
ડે
પૂવે
-- કે, બિતિ, જપ, સંયમકરણ તથા શુદ્ધ નો
પ પડી છે. - 1, જી : વિહરતારાશિ
કેમ . ?
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉ૦-- ઉપમા, એ.માદ, વિ. સંવર અને તવ ને કઈ છે. ૦ ---નિશ્ચય નય અને વ્યવહાર : જીવને સાથે કરે છે ? --નિક જારદા- દહેતાને વરે છે કે જીવર ઉદ્યમ કરવા પ્રેરે છે. —ધર્મ, કર, પ » પર કેવી રીતે ઉતા માટે છે
+ 1 ઉપગે રાગ ૧રિણા હતા ફ ાય છે. બ, વ, ડો. - ૯ ચોથી હુ ને ! ગિરી પાપ બંધાય છે. વળી પૂજા અરઃ મંદ હા, તી કળી , - કરો અને પાપથી અશાહનીપજે છે
ઉ– એ બી સબપિ પિચર માં રે દાકારક આદિન : કરે તેવા ન વન હાય! અઇ ચોરી કર ર તે અલ્પ પાપ ર. Mધ કરે; બી. રીમાર્ગ ને બંધ ર તે ગાંજ .
પ્ર-ધર્મ, પય તથા પાપને પાદેય વિલાઇ શી રીતે છે?
ઉ– નરક ધ સર્જાઇ રહી છે. ધ્યવહારનયે આદરણી ક ૧૪ મિને ત્યાં છે અને પાય તે શા કાર છે. પુન્ય અને પાક છે. ઉલ્કય કર્મને ક્ષય થયા પછીજ અને સર્વ મા દિવા પામે છે.
30–-સ્વરૂપ ધમની પ્રાપ્ત રી રીતે થાય ?
ઉ૦-–સંકલ વિકલ્પ રહિત રૂપ રતા થવાથી થાય. માંની સંકટ રિક ઉઠે છે ત્યાં સુધી રૂપાલા કર્મબંધ થાય છે, નિર્વિકપ દશાવડે જ ર૬ ૫ પ્રાપ છે શકે છે.
પ્રવ—તા એટલે શું ?
ઉ૦---સમજે, તે તે જ્ઞાન ન હાલત કહેવાય. એ જીવનું ખાસ લહ છે. તેના બે લે છે. સાન એના એ રાજાને ચેતના. અજ્ઞાન ચેતન દ 2:કારની. ક ચેતના અને એક ચેતના, તેમાં રહેવામાં જીવનું છે.
તા. વી. રાતના સમ્યગ જીવને જ છે ત્યારે તાન ચેતના સા -માદષ્ટિ જીવને ય છે. નાના ગામડે માટે રૂાન એવના ટળી જાય .
–ણે ડાળ પસંદ કરો. બધું કરી રીતે કે કે? ઉ –તકાળમાં પાક નિંદા (પ ) વડે ટળે, - હાડકાનાં પાપ પુ. ખાટુ દ છે ને કે "ફાળનાં પાપકર્મ : { રૂખ સંવર શો .
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દેવજી કૃત રસાર પ્રશ્નોત્તર
ઉ–-2નુપરત (શુદ્ધ) રાહમૃત વ્યવહાર તે અનંત જ્ઞાન-દર્શન--- - મામાનું શુદ્ધ. ફાયિક સ્વરૂપ. ઉપચરિત (અશુદ્ધ) સદભૂત વહાર તે પાક્ષિક ભાવના જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રાદિક, અનુપચરિત અસહ્નત વ્યવહાર : : ના આદેશ આદિ કાળના સંબંધ અને ઉપચરિત અસબૂત - જે તે મિત્ર, વર, હાર્ટ, વદિ તો જ્ઞાતિ પંચદિક લેકિક રુપના .
પ્રવે-સદગતિ અને અગતે શાથી થવા પામે છે?
ઉ– શુભ ઉપગે વર્તતાં સદ્દગંત અને અશુભ ઉપગે વર્તતાં દુર્ગતિ. રહે. ઉગે વર્તતાં રાજદિક કરી પ્રાપ્તિ થાય અને અશુદ્ધ ઉપ સગ મિથ્યાત્વ સેવી વધારી મલીન પરિણામે ભવબ્રિમણ કરે.
–ગ ને રાત એટલે શું ? ઉ–લાંબે વખત ટકી રહે તે રેમ અને લા વખતમાં જ (તકાળ) -
કo–ાળ, શકિત અને પરાક્રમમાં તફાવત શો છે?
ઉ–ારીનું બળ, આમાની શક્તિ અને શુભાશુભ કર્મના ઉદયાનુસાર પર કબ જાણવું.
પ્ર–વાનુભવ એ શી રીતે સમજાય? ઉલ-વહુ વચાત ધ્યાવત, મન પાવે વિશરામ;
રય વાદનું સુખ ઉપજે, અનુભવ યા નામ. પ્રિ---સમ્યકત્વ, જ્ઞાન, ચારિત્ર અને વીર્યપ્રાપ્તિનાં કારણે કયાં છે?
ઉ–-ધર્મશાસ્ત્ર ચિપૂર્વક સાંભળવાથી અને તેનું મનન કરવાથી હરનિપર થતાં સમ્યકરની પ્રાપ્તિ થાય; તાતત્વ-સત્યાસત્યની ગષક બુદ્ધિ નિદાનવિષય, કષાય, આળસ, વિકથાદિક તજી પ્રમાદ રહિત ત્યાગ વૈરાશે હારિજ ગુણ અને તપ-૪પ સંયમમાં તલ્લીન થતાં વિર્યગુણ પ્રગટે. અનુક્રમે દર્શન નું સ્થાન ચક્ષુ, જ્ઞાનનું સ્થાન હુમ, ચારિત્રનું સ્થાન ચરણ અને વીર્યનું સ્થાન
–દી ,
ફાગ અને સામગ કોને કહીએ? ઉ---ઈએ . તે ત મ કરી ન શકે છતાં તે આદરવાની અભિલાષા, દા . તે ગુડા દૂર્ણ વિધિ, આચાર, નિરતિચાર વ્રત પાલન, અને સાઈ પગ તે પર કોત અનુવ કહે,” શીધ્ર કર્મમળનો ક્ષય થાય તેવા પ્રગળ ના, શાન ને અગ્યકિત પ્રગટ થવી તે.
30-–ાણવડ જીવે તે જીવતો સિદ્ધના જીવને કયા પ્રાણ છે? ઉ૦ –સિન હજી ઇકિયાદિક દ્રવ્યપ્રાણ નથી પરંતુ અનંત , દ
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ર છે કે દ્રવ્યપ્રાણ કરી છે. પાકિ હમ ના આરે છે. . . ; જ્ઞાન ગુન સાકર પાર ,
રામ માટે આ - વીયાણના પર કાન, ન અને કાર ? તા થાય છે.
? – ચકવતી રદ ને ને માં ઉપજે ?
જ
, ડાંગર અને
રાજે છે ? :
બે નિગમ ઉપર પ્રોહિત,
. .
.
.
. . .
ત ઉપર ઉપજે.
—-૧ નગમની-શિકાગો, ૨ રા: ડરવેર, ૩
-
છે.' રહી, ૧૦
શ નિ ૧ કાકી, ૧૨ તાદિ હનિ (રનિ સુરી ઉપવને શમાવનારી ), ૧૩ વર્ષ સંg ( કી ને ૬૪ શિવ પદ પી.
--સોડમા જીરા અને કઈ? $ –- દંડ કાં તે ડાબા ચલ, રોકી જ જય છે તેમ કરવું a cવ સમકાળે પ્રદેશે. (શરીરમાંથી નીકળી પર જાય તે રીતે છે . અને જીવના પ્રદેશ છે જુગ જાય એટલે જે પતંગની દેરી હાથને અને છે ને તગેલી હોય છે તેના પદ દેશની |િ મરણ પરે (અહીંથી રિચાન સુધી) મંડાય તે રાહિમા કરણ જવું. * ક ઇ---જિનાએ કની રાજધા જ છીજે ગુણકા કે ન આવે ? હૈ---જિનનામ કર્મ ઉપકામ અમતિ (તે આપ કા મન હવા
" ..ગુણસ્થાનક સુલ કિં. હાલ ૨૪ એકિત પડતા ન પણ
છે , જે બીજે કમ
૧૭ હર છે. તો આદિ ૧૪૮ ના
---સાપેક્ષ અને રફ એ છે
છે અને ગત નિરપે તેની મર્યાદા છે ડ એ તે. એ 3 - જ. : વર આપે અને ન તો રહું.
–-વચન નિપિ = હારે છે. કહો છે રાપેક્ષ બહાર , ' : એક વ્યવહાર સંસાર ફી મળી હતી કોઈ પાપા. ઇડદિઠ છે.
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અરણેક મુનીની કથા.
રાવ ની . (એડજક:-- ફરી નરલાલ ચંદ, મોરબીવાળા) ૯ગર નામે નગરીને વિષે દત્તના વણિક રહેતો હતો. તેર્ન ભર નામે ની અને રાણી નામે પુત્ર હતા. તેઓ રાખે રહેતા હતા. એકદા સમયે તે ન ગરી ઉદા. ત્રિારા સાધુ પામ્યું. તેમને વાંદવા સઘળા લોક ગયા. સુર દેશનાં દીકરી ચાર અતી દુ:ખય જાણે દત્ત સ્ત્રી પુત્ર સહિત દીક્ષા
ગાર રદર મુનિ વિશ્વાસ કરી શકયા નહિ. દત્ત સાધુ પિતે ગર. રીએ જઈ હારે વહોરી તાવ પુત્ર (સેલ)ની વૈયાવચ કરવા લાગ્યા. દત્તાધુ ૩ . . મેહને લઈને રારો સારે અહાર લાવીને આપવા લાગ્યા. એમ કેટડાક વખત વ્યતિત થયા પછી બીજા સાધુઓએ દત્ત સાધુને કહ્યું કે “હે મહાtવ ! આપ ને ગોચરી પ્રમુખ સાધુની ક્રિયામાં છે અને તે કિયા તેમને ક , ” આ છે છતાં પણ શેલાને ગોચરી પ્રમુખ કાંઈ પણ શીખવ્યું નહિ ફરીને કેટલાક સાધુ શોએ કહ્યું કે “મુનિ ! તમે મેહભાવથી શિષ્યને કાંઈ પણ, સાપુની ક્રિયા શીખતા નથી, પણ પાછળથી તેને ઘણી મુશીબત પડશે.” . વાહ દર સુનિએ હકક્ષા લીધી નહિ. હવે દંત સાધુએ વખત આવે અવસર જાણ સંથારો કરી કાળ કર્યો. અરણીક મુનિ પિતાને કાળ કરી ગયા જાણું બહુજ દ0ગીર થયા અને વિચારવા લાગ્યા કે “ હવે મને કેશ લાડકેડ કરશે ! ગોચરી - સુખની આજે છે રાગવડ ધરી દેશે?' એવામાં તેની માતા જે સાધવી થયેલ છે તેણે આથી આશ્વાસન આપ્યું અને ગણેશ નામના સાધુએ તેની પાસે આવી હતું કે હું તારી સાથે રહીશ, ચિંતા ન કરે, મારી સાથે ગોચરી ચાલો.” પછી થીમ રોહમાં બપોરને વખતે તેઓ ગારી અર્થે ગામમાં નીકળ્યા. તાપમાં કેઈ ને બહાર નીકળેલ નહિ જેથી અરણીક મુનિ બહુ અકળાઈ એક શાહુકારની હદી જીવે જેઈ કલા ઉભા રહ્યા. હવે તે મકાનના ગોખમાં પાવાગgી સાડા 6 wી બેઠી હતી. તેણી નીચે ઉભેલા રૂપવંત સાધુને આ ડું પાણી અને વિચારવા લાગી કે “આ સાધુ મારી પાસે આવે છે ! સારું.”તુરતજ દાસીને મોકલી ધુને ઉપર બોલાવ્યા અને કહ્યું કે “અહાન લાલ ! આ વનવામાં ચાવા કર ! અંગીકાર કરી કાયાને નિર્ણક શામાટે ટકા કરી દે ? આ સારે દે, પણ મારું ઘર અને લક્ષમી સર્વ તમારૂં જ દે. - : ધી હું તમારી ગરા છું.' ઇત્યાદિક વચન સંભળ ગૌચરીએ કરવાથી - cલ સાધુ વિચારવા લાગ્યા કે “મારાથી ચારિત્ર પાળી શકાય તેમ નથી, તે
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જાહમાં છે. બની છે દર બે દિવસ માં લાગ્યા અને પુછ : : : : અરકને કેમ ? ” વેબરે થનારનું તેની હસી
: સા. સાધવની પાછળ હારી ને ખા લાગ્યા અને બુમ પાડી ત : તાપવા માટે કહેવા હા કે “આવે, વાડ અણક કા' અરજી શા : કાળી સાધવી દેડતી દોડી તેની પાછળ છે અને છેક તેની
. વડ જુઓ પડે. આવી રીતે તે માં તારા રૂપ ન બની રહ્યો. આમ કરી જ ચાલ્યા ગયા એક દિવસ રાણી પર બેઠે છે એવામાં તેની સાધવી ડા: દલી રબારી ફર્યા કરે છે તે રે પડતાં મરણી નીચે ઉતરી જ દર જ છે કે “હે માતા ! ધીરજ રાખે અને તમારા કુલ નગાર રૂપ કહાંકને છે. કારણકે તમને નમસ્કાર કરી છે તે રિ.' આ રળી સગી હા કે
:: હાલ પુરિકો ઉપ: ; એ છે છે પણ એની.
ગત શુદ્ધ આપે છે કે ના, હું પાપોપમન સારો કર છું.” હ ર લ ત તપતી સાર કહે 'શા છે કે આરાધક થઈને દેવી ગયા. ‘ઉત્તમ યુ રે પાછા ઠેકાણે આવે છે. આ પરસાધન કરવામાં ચુકતા નથી.
કે આ તારું કેવું લાત વરૂપ . કાજુ મા
તારો રાવ
ને.
: -
હાર આપણે રહા છીએ તે સ્વરૂપ અને અને બધા
ને તે
જ
-
ગતિ " રાવનાને અા
કેમ તે તે રાડો
.
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
” હા હા ! એડજે ખાદ પ્રાપ્ત કર. નૂતન વર્ષના નવલા પ્રા ચત પલાં આપણે આ નાપારી, પા કરૂણાનિધાન, નિષ્કારણ બંધુ, ચરમ cશેર : ડાર, સક કે સર્વધા ઉપૂલન કરી, અનત અવ્યાબાધ
ભાગ્યા, સર્વ વિનિર્મિત થયા, સિદ્ધિરૂપી મહેલમાં બિરાજમાન થયા, સદ્ધિરૂપી સુંદર વધુ પ્રભુને વરવાને પંદર વરમાલિકા લઈને ઉત્સુક હતી, તે પડતી ઈ પ્રમાણે પ્રભુને વરમાળા આજેપણ કરી, થોડા સમય પછી પ્રભુના અશો! શાક હર શી નવાને કહ્યજ્ઞાનરૂપ ભાસ્કર પ્રકટ્યો, આજે કુદરત : 'ગદાગર: નિ થવા લાગી. પક્ષી, વનરાર પ્રાણીઓ, ત્રણ જગતના સર્વ હક રાજી . પભ્યો તેમની આદિત થયા. પ્રિય છે. તે પણ આનંદ (દિ ) પાલ હાલ.
GS 1 માં સર્વ વ્યાપારીઓએ પિતાના વ્યાપારના હીસાબ ચોખ ડ: હા, પણ માને છાપારના ચોપડે ચે ખે દેખાતું નથી. કેમ મા છે . ? !! ડઘા નુંકશાન થઇ જાય છે. ભાઈ! આ તો પેઢી ઉપાડવા
ખરા ? . હા, કઈ દે છે, શું કરી મારા બં! આમ નિરાશ ન રા. છે : કરો રમે છેડે, તારી વાત શકિત રાવ, ડર
- તારું લફ “કચ્છ પર રન પર સ્થાપી તત્વતિ પહોંચવા નીચેના, તે 3છે! વન વિતા સોધ નિર્ઝરણામાં તારું સમજીવન વહન થવા દે.
' “ી જ કરું ન સી, એટીવદયા મન ઉસી.” એ ભાવના લરિત ર, રા:નિષ્ઠ , ; કરી જ કર, ૪ જહાચર્યવ્રત ધારણ કર, ૧: કિ" નામ , , , માયા, લેજમાં સપડાઈશ માં, છ ર: મોડા !?!- 1 : વિઝ ન શ, કેઈને ખોટું આળ ન દે, ૧૦ પાડો ન , ૧ ૨ - સ સમતા ધારી લે, ૧૨ પરનિંદા ત્યજી દે, ૧૩ : ૭ ક..પી . રા. દક સિગ્યાને જડમૂળથી ઉખેડી નાંખ .. -- . ર : કાપી તદનુસારણ ક્રિયા કર, વ્યારા બંધે! તારું
. . . ૨, પા કવિ જે હર્બટ કહે છે તેમ Se n meer as diebure himself, low poor a thing is man' .: મા કરે છે દરર કરે ત્યાં સુધી તે કે રાંકડે છે!
' ' . . : : : શળતા ન કર. આ સ્તન વર્ષ તારા આ
આરતાલ હાલાઈ ૨હ.
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
થી ને બ,
उयास कर्मी संवाद.
( અનુસાર પૃષ્ટ ૨૫૦ થી હું . -૦૪ - ર
ની ર ! એમ કુલ એક વખત
ને
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અા એ પછી આ ગતિ કરે છે, તે સૂચન
એમ ભાવી યમનું ફળ અવસર પર છે. નિરા નિયમમાં
પદ
છે ! જ વૃ
પણ
ભગવાન યોગમાગમાં જાડાય છે. ને એ ડર છે તેમ કો બને જ
બધા ક
છે. તથા મુને વધુ તેવીજ યુગો એ પાઠ સરખી ઝુલારો કર્યું તે પુ એકદેશીય છે. કહ્યું કે ના મૂળ યુ કહેવામાં આાવ્યુ અભુને હાથ લ
વિ
છે. વિદ્યામાં પણ કી એ-- “ વાદી હોયઅને સાગર ાનમાં લેવાથી જ્યાં વર્ણો તમારે માટે મ પાની કાથે સાથે “ હાથ છુ, ધ ધા હે દીએ ઉપસર્ગ નિવારવા અનેક પ્રયત્ન કર્યા છતાં
આ
સ ાર કટા-દુ:ખ સહન કર્યાં રે વાત પણ ચુકી છે. જન્મેજય રાજાએ હું ભી બચવા માટે તથા ભાવીને વ્ય કર! સારૂ અનેક પ્રયત્ન કર્યો, તથાપિ શુ લગ્ય થયો ને દુ:ખી !ન્યા, દેવના પાકમા પાસે માનવપ્રયત્નો હું ન્યૂ લગ્ન અને નકામા થઇ પડે છે. વર્તમાનમાં રૂશીઓના ઝારી પણ કેવી સ્થિતિ હું સુપ્રસિદ્ધ છે.
હર ! તમે ગમે તેમ
શક્તિ --પ્રે કરે. પુને મને સમજાવે, હરનું બને તે પ્રત્યક્ષ દેખાય છે કે મનુાનું લિ શુ શુ મનુષ્ય પનાખીન લ છે. આપણાં શાસ્ત્રો પણ તેમ કહે છે-
उधरोग विष्व नः । • ઉમ કરવાથી કાર્ય હ ય છે, બધ્ધ કરી માં
હાલમાં માંડ જ
નાં પના માપમાં ભાર ખા છે, હોન્ડા હો તો ને પુરો કરે તે લઇ ને તે ર, પિાદત મા યા તે
પ
1
ન
ને તને મ ઉષ્ટ બને છે.
For Private And Personal Use Only
સ અને જીલ્લ
જે
કાપીન
સ
સિદ્ધ થતાં
જ
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મેં કહ્યું ના સંવાદ.
헌신할
સાપ ગ્રહો જ્યા સાપણા લેકે મસ્તાન વિગેરે દેશેાની લાંબી મુસાફરી કરી ઝવેરાત લાવી વ્યાપાર ખેડે છે ત્યારે ( અત્યારે) શાંતિથી સુખ અનુભવી શકે છે, હું કે ! હુરૂષાર્થવાદમાં પ્રત્યક્ષ લાભ એ છે કે પુરૂષાર્થવાદી કદી પણ આગવું કે દરી ખવા નથી ને હિંમત હારતે નથી. જ્યારે કવાદી આળસુ, કાકી અને હિંમત બને છે. પુરૂષાર્થવાદ નવીન ચૈતન્ય પ્રગટ કરે છે. માત્મામાં પાડુ રેડે છે. કમર દાહ ય નહુ ત્યજવાથી અટકના કિલ્લે પૂરું કરી » ભી જેમ વૃક્ષ {ના બીજ મરાં ભવિત છે, તેમ ઉન વગર કમ ન રાય છે, એ પણ મ ન કહી શકાય ? તમે જેને કર્મ તરીકે લે તુ ર નહિ પણ ઉદ્યમના સત્કાર છે. તે સ`સ્કારોથી શિન્ન ભિન્ન ઉદ્યમ કરે છે એસ પાશ્ચાત્ય શાસ્ત્ર કહે છે. એક પાષાણુ અથવા કાઇની બનાવેલી પ્રતિમા પ્રતિકૃતિ પુજાય છે, અનાય છે અને વંદનીય અને છે; જ્યારે તેવાજ બીજા પાળવું તચા કામના અડાય છે, રખડે છે અને લેકે તેના પર મળમૂત્ર કરે છે. અહીં હું તમને પ્રાણ કરૂં છું કે તે એક પાષાણુખડે કયુ કમ ઉપાડ્યું જેથી તે પૂજાય છે ને બીજુ કયુ પાપ કર્યું કે તેની બુરી દશા થાય છે ? આથી દઉં. કે એકના પર કારીગરને રાખ્ત ઉધમ અને સારી કારીગરી સિવાય બિજું કારણ દેખાતું નથી.
વહુ એક પાષાણુ અને કાંઇ પ્રતિમાનું પૂવું' તે કારીગરના ઉદ પૂજાતે કદી પણ પળુ ાર્ય સાઓમાં કહ્યા પ્રમાણે તે મૂર્ત્તિમાં સત્રના સરકારક્ષી ાહ્વાન કરાયેલ ઇશ્વરી અંશ એટલે સ્થાપિત ઇશ્વરીભાવ તેજ પૂર્જાય છે ને લેકે તેનેજ માને છે. તથા પ્રતિમામાં સ્થાપિત સંપૂર્ણ સચ્ચિદાનું હું આત્મિકભાલ પૂજાય છે. ડશકમાં હિરભદ્રસૂરિજીએ પણ કહ્યું છે. ફ્રેન્ચાસથે તથા, મમઃ પૂર્વ એ તમામ मन्त्रः परमो ज्ञेयो, न वाणे तो नियमात् ॥ १ ॥ भवति च खलु पविष्ठा, निजभावस्यैव देवतोदेशात् । स्वात्यन्येव परंयस्थापनमिवचननीत्योच्चैः ॥ २ ॥ આ છે સંસ્કાર પૂર્વક પ્રતિષ્ઠિત કરેલા ઈશ્વરી જે યિ ત ઘણી રાડે છે, તેને કોઇ પણ પૂજતું નથી. સર્વત્ર દુરન તુજ પાત્ર છે. કૃતિ, પ કે લિંગ પૂજાતા નથી. [4]\I] = [
શક્તિ િ
k
ગ તેમજ કર્મવાદ લોકોને આળસુ કે નહિ.. વિ ાનને સમ
છે
For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એક વાર આવે તો તુહા ગામ ના છે જે
તેઓ ક
વાલિદ અન્ય તેનું સુતર અવહેબ દી જ છે. આ વિધાનો ઉu &
હિમારા હુ ઉત્તમ ફળ મેળવી હતીતેને તમારે થાય કરે છે. પુન: દૈવવાદના ઉંડા અભ્યાસથી આtત ખરી અને એકદર ધી કાઢે છે, તેમજ આ પ્રવૃત્તિ અને સુડ ૦૨ાવથી પોતાને કાને ર છે. કર્મવાદના અફયાસ જ નીતિ . રાત્રી દર રદા કરે છે, તેમાં ફસાવાનો સમય કદી પણ તે ચારે :હ. પી. જદગીના - રાત સમયે પણ તેવા આત્માને તિલ માં મરણ પત્ર દ્વારા નક્કી, પરંતુ
જ રર જીદગીના મહા સુખ દે છે, ત્યારે ફિલવારી તલ શા મતાતિ કે સુખ મળતા નથી. રાજ શ્રી તે કિ બને છે. દામાં
, દગીનો અંત પામે છે. નેક અદા કપિ વિર માં ; હિર દે છે. એક ક્ષણ : સરાય તેને રા ' : હા માટે છે જેથી
કે હાલનો જડબાદ તે પરમારને ફાર્મ અને રાડ બેટી :સાર:- સિકિતએ-ઈશ. 'ટા ? : આ ર.. જાને દિ : : શાસ્ત્રો અને પ્રાપણું શરીર સંત હો રે ? એ ઉંથિી રિક તે છે રશે ત્મિક ની માહિ નેતા આવ્યા છે અને માને છે. 35 ર ન દ શાંત જાને સુખી હતું તેનું મુખ્ય કારણ ઉપર ડાતાસૂરને 2 ક સા પદને પ્રાચિન છે - બી કાઢડા, ને તે છે ક ા ડારી છે એમ મન નો અાં છે. હાપુરૂ પાલિક
. જેટલી વૃદ્ધિ તેટલી જ આમિક હું માનું તટ પર છે. અનિશ ધારણાએ તેની હમ રડી લો. આ તો ". "
છે. રાધા ઉત્તર વાળવા મા ખરા ! એ જ છે કે આ છે કે મારું મન અતિ ચાતું કર્યું છે. તો આ ચર્ચામાં દર
વડા સુદ ચહાની હોવાથી જે દરેક મ નો દર : ' વાળી શકે છે. આ હેતુથી હાર :: : : હદધી તારી પ . કરું છું. આપણા પવિત્ર છે ! એ પે મિ ;િા માં પુરૂષાની તા રા ણાથી રા' 15 - ના નથી, પરંતુ
For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ગામ મના સંવાદ.
*
_
હું નાણું ધાર્મ બ્ર પ્રયત્ન કરી પશ્ચાત્ એકાન્ત નિ:શ્રેયસ સુખના ધામમાં _વ જન્મમાં અતિ ઉગ્ર પ્રયત્ન કરી પ્રાપ્ત થયેલા શુભ સા તેનું સમાઇ કરવામાં ન આવે તે તે નષ્ટ થાય છે અને તેના પુન: લાભ કયાર ાય છે. આ પ્રમાણેના શાીય મવાદ લેખક જે મહાવાકયા છે. તેને પણ કે નહી ! એગ્સ ઉત્તર વાળશે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હા
સ્નેહુચર---સરલ જુદયી મિત્ર ! શુભ અને પ્રશસ્ત જ્ઞાનાદિ શુÌા પ્રાપ્ત ક સમામાં તેને ય વ એ શિષ્ટ નીને આદેયમાર્ગ છે. તેમ કરવાથી જ્ઞા નહિં ઘેની વૃદ્ધિ જ થાય છે. જે તમારા પ્રશ્નને ઉત્તર આપવાથી વાત્ત કાર્યો કરવી, એ મારી બેનાની ફરજ અદા કરી છે. મેગી પુરૂષેશ-મુનિ જને અયનની ન્યૂનતાથી દેવ આનંદમાં જાય છે એમ આપણા શાસ્ત્ર નથી કહેતા, પરંતુ મારે આત્મિક સાધન કરતાં કાંઈ લાલસા અને લાભના શેર રહી જાય છે મને તેના સગામાં બે મ્રુત્યુ થાય છે તે તેએની તમારા કહ્યા પ્રમાણેની સ્થિતિ ઉદ્ભવે છે, તેમાં ણ રાગમાં ગ્યા છતાં શુભ લાલાને ગુમાવે છે, તેમાં પણ તેને ટાદ કલ મેહુકમના ઉદય જ કારણભૂત સમજવા. એક મહા અંગે પણ કડી છે કે
आता शराणि श्रुतकेवलिनोऽपि च । श्राम्यतेऽनव संसार-महो दुष्टेन कर्मणा ॥
( હે ! ઉપાય કોણિએ પહેલા શ્રુતકેવલી મહાત્માઓને પણ દૂધ ક પત ચારમાં ભ્રમ કરાવે છે. )
ચાર છે--કામાં યુક્તિઓ અનેક છે. જે મનુષ્ય જે સમયે જે પક્ષ કહે છે તે દુષ્ટ પતાના પક્ષને અનેક દલીલેાથી સપ્રમાણુ કરવા શ્રેષ્ઠન એ છે એ તમે ગા માર્ગ લીધો નથી, પણ તમારા દરેક ઉત્તરાથી મા એ ફેક નવું કર્યું ઉડ્યુ શત્રુ છે કે ઉત્તમલાદ કયાં માનવા અને કુ હાલમાં વા તથા અને વાંદો માની લઇએ તે ઉદ્યમવાદની પ્રતિષ્ઠા કરનાર રહેંગે! સલ્ફ લાખકારી અને છે તેનું શું કરવું ?
હાઇકમપણ હન્દુ એ ઉદ્યમવાદ તથા ક વાદ અનેને ટકા મે છે જ કે વ્યવહ રાહ મળથી પ્રગટે છે અને સત્કર્મ સત્પ્રયત્નથી જ અને છે. પીજમાંથી લૂ અને વૃક્ષમાંથી મીત્ર જન્મે છે, તેથી ખન્નેની જરૂર છે. એક બેગ વિલ કરવા ટ્યુશકય છે. તેમ પ્રેમાં આદિ કાણુ અને અનાદિ કેણુ છે, તેવી ત અને અનાદે છે એમ માનવુ છે
બે પ
כ
For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છે. તેવી જ ગતિ આપણા પુરૂષાર્થ અને કર્મવાદની છે, પરંતુ કાર્યપર એક છે. અને ગુખ્યતા ગણતાને માર્ગ આપવા પડે છે. સાંપ્રત યુદ્ધમાં જર્મની પ્રબળ દસેજ અને લડાયક મુખ્ય શોધખોળનો ભાગ ભજવનાર છતાં છેવટની રવી એ પણજીત બન્યું અને મિજ રાજ જય થયો તે ખરેખર કર્મવાદની
યતા સિદ્ધ કરે છે. શ્રી કૃષ્ણ દ્વારિકા નગરીના સંરક્ષણ અનેક પ્રયત્નો કર્યો તાપિર દ્વિપાયને તેને દહ કર્યો અને મારીણુનું ચાટવીમાં આવું થયું. એ પ રાજની જ મત્તા સૂચવે છે. હાવીર પ્રભુને શેર કર્મનો ઉદય છતાં છે. દરકાર કર્યા વિના પ્રચંડ ઉદ્યમ કર્યો અને તે કર્મોને ચગદી નાખી અનંત જ્ઞાન
ન કર્યું એમાં ઉધી જ મહુતા છે, સાથે સારો રોગને પરાવ દો આત્મિક સુખ ઉપાર્જન કર્યું એમાં પણું ઉધમ * કાપ છે.
મોતિચંદ્રને! આ તે પાપે મને ઉપર ઉપર વ્યાવહારિક - કતાથી સમજાવ્યું પણ કર્મવાદ અને ઉલમા તે વ્યવહાર અને નિશ્ચય માગે
રીતે પિતાનું શું સ્થાન લે છે. અને આપણે તે બેમાંથી એકબીજાને :: સ્થાને મુખ્યતા ગણતા આપવી તથા તેને માટે આપણા પવિત્ર સિદ્ધાન્ત શું હે છે તે જાણવાને મારી દ્રઢ મનેય છે, એ પ્રશ્નના ઉત્તર ધારા ારા મનનું ૦૨૩ સમાધાન થાય તે પછી કયા વાદમાં કેટલું તત્ર છે એ જણાય અને ક ૨ા આદેય છે એ પણ જાણી શકાય,
કહચંદ્ર–ાર પર્વત મેં તમારા નોના ઉત્તર આપલા હિત કરી. પરંતુ બધે! આ મન પ્રશ્નને ઉત્તર વાવાળા માસમાં તેવું ઉંચું જ્ઞાન નથી, ને પણ તમારી તે શેકાઓ એગ્ય લાગે છે. કારણ કે તેના ઉત્તરમાં કાંઈ ગુપ્ત હોય એમ જણાય છે. આ કારણથી જાપ અને કોઈ સમયે આપણું ગુરરાજ સમીપ જઈ તેનું સમાધાન કરીશું.
બધો મક્તિકર્થ અને સારા કે રમણીય અને મને દેખાય છે. તો આજે જે ચરો ઉપસ્થિત કરી છે તેવી મારા હૃદયમાં કોઈ અભૂતપૂર્વ નાદ ઉછળી રહ્યા છે. આપણી માં ને રોમ ધ કરવા જેવો છે.
જ પ્રસંગ છે નિત્ય રહે તે જ્ઞાન સાથે પૂર્વ મુખ્ય ઉપલબ્ધ થાર, . આ ચચા આપણી લડતાને જબી . તેઓ ને પણ ર પૂછાત થશે
આ પ્રમાણે તે ખ્યાને રુઝ મિસ૬ કિનારે કે રેતાળ અગમાં
For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉદ્યમ કર્મના સંવાદ.
અદ્ભુત કરવા પ્રયત્નો કરતા હતા. પેાતાના પક્ષ યુક્તિ અને પ્રમાણથી પ્રતિષ્ટિત યા પછી અને સામા પક્ષના ઉત્તર મળ્યા પૂર્વે અન્યાઅન્ય પેાતાને વિજેતા માનતા હતા, તેવામાં ત્યાં ફરવા આવતા કોઇ કાઇ લેાકા પણ આ મિત્રાની વાતોમાં ભાગ લેતા હતા, અને પોતપોતાના મત જણાવતા હતા. એટલામાં માચિકે ઊંચી ભીના કરી સામેના નજીકના રસ્તાપરી દ્રષ્ટિ ફેંકી તે કાઇ સામ્ય, મનેાહર, કાંતિવ ત, સુરૂપી, ભવ્ય મુખાકૃતિ યુકત, અપુર્વ તેજયુકત લલાટવત, અને ઈત્કૃષ પુર ચાવ્ય લક્ષણુ લક્ષિત, નીચા માંધાના, ત્યાગીના વેષને ધારણ કરનાર, ગ ગતિએ ચાલતા કેાઇ મહાત્મા પેાતાના બે ચાર શિષ્યેા સાથે આવતા દેખાયા. એટલે તુરતજ મતિચંદ્ર ઉભુંા થયા. સ્નેહ પણ મૈક્તિકની પત દેખી ચમકયા અને ઉત્તેા થયા. અને મિત્રા તે મહાત્માની સમીપે ગયા. વૃંદને કરી હુસ્ત જેડી ઉભા રહ્યા. આ મહાત્મા ત્રભાવે શાંત, ગંભીર અને ઉદાર આશ યવાળા હતા. જેને દેખતાની સાથે હૃદયપર સચાટ યોગીપણાની છાપ આળેખતી હતી. જેમની યાગમુદ્રા મુખપર તરી આવતી જણાતી હૈતી, દરેક દેખનારની દૃષ્ટિ તેમનાં લીન ની જતી હતી. તેમનામાં અપૂર્વ વિદ્વત્તા હેાવાથી ગમે તેન પ્રશ્નના સ્ફાટ કરવાને સમર્થ જણાતા હતા. તેમની વ્યાખ્યા અને પ્રતિપાદક એસી લોકપ્રિય હતી. તેમનામાં ઉદ્યમીપણાના ને કાર્યદક્ષતાના અપૂર્વ ગુણ જણાતા હત ગમે તે કષ્ટ પરોપકાર કરવા એ તેમને મુદ્રાલેખ હતા. આ મહાત્મા તે શ્વેતુ દ્ર અને ચંદ્રના ગુરૂ પ્રમાસિન્ધુ નામના આચાર્યાં હતા. આ સૂરીન્દ્રર પરત્વે આ બન્ને સુવક મિત્રની અદ્ભુત ભક્તિ અને અપૂર્વ શ્રદ્ધા વિકસિત હારી જે જે વખતે જે જે સંશયેા ઉપજતા તેનુ સમાધાન તેઓ આ ગુરૂરાજ પાસે કરતા અને સંતુષ્ટ બનતા હતા.
- રિ-માસ્તિકચંદ્ર ! આજે તમારા સુખપર અનનુદિત હુરૂપી છાયા ફરકતી હોય એમ દેખાય છે. તથા સાથે સાથે સંશયરૂપ ચિન્હની કીમ તા થાકતી હાય ગેમ પણું ઝુાય છે તેનું શું કારણ છે ?
ક્તિકચ-પૂજય શુરૂ ! આપનું અનુમાન સત્ય છે. આપ દાની હેલ હાથી હૃદયના ગુપ્ત ભાવેને પ વિલેકવા સમર્થ છે. આપનાથી કાંઇ વધુ સુર રાખવું તે ખરેખર મ્હાત્યાની અને ગુરૂની ચારી કરવા જેવુ છે. આપના દર્શન થતાં જ હૃદયના ભાત્ર મગટ કરવા ચિત્ત આતુર બની રહ્યું હતું, તાપિ પ હ દ હ્યુમન જ્યાં તલનમાંથી સ્ખલિત ન થાય એઢલા માટેજ માન રાખ્યું હતું ગતા પ્રશ્નથી અને મજદ્ભુત પ્રેત્સાહન મળ્યું છે. આજે અમે અને પિનકો ઉધમ અને કર્મની ો ઉપસ્થિત કરી હતી. તેમાં મારા ઉમલાદના સંત
For Private And Personal Use Only
૯
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈનધર્મ પ્રકાર. ચારે અને પ્રશ્નોને બહુ સૂક્ષમ અભ્યાસથી બધુ નેચંદ્ર ઉત્તર આપી મારા હૃદયપુષ્પને પ્રફુલ્લિત બનાવ્યું છે.
નેહચંદ્ર–ગુરૂછી મોતિચંદ્ર છેવટે એક મહાન પ્રશ્ન મારી પાપ મુક્યો છે કે જે પ્રશ્નથી મારું મન પણ ઉંડા આલોચનના વમળમાં ગોથાં ખાધા કરે છે. આપ મહાત્મા સિવાય અન્યથી તેનું શાંતિકારક સમાધાન મળવું મુશ્કેલ છે. તેને પ્રશ્ન એ છે કે-આપણા સિદ્ધાતાનુસાર ઉદ્યમ યા કમ બને માન્ય છે કે એક, જે બને હોય તો વ્યવહાર અને નિશ્ચયમાં બેમાંથી મુખ્ય–શૈણુપણું કેણુ ભગવે છે અને કયે સ્થાને કેને મુખ્યતા અને કેને ગણતા આપી શકાય? આ વિષયમાં આપણા દર્શનની સાથે ભિન્ન દર્શનવાળાને કેટલો વિરોધ છે? તથા દેવ અને પુરૂ વાર્થને સત્ય ભાવ શું છે? તથા તે બનેમાં આદિ કોણ છે?
સૂરિજી–મૈક્તિચંદ્ર! તમારા અને ઉંડા વિચારો અને સૂક્ષમ અભ્યાસને સૂચવનાર છે. તમારા દરેક પ્ર”નો વિચારવા લાગ્યા છે તથા તેને સૂક્ષ્મદ્રષ્ટિએ અને વશ્ય ટ કરવા ગ્યા છે. તમારા આવા ચમત્કારિક પ્ર”નોથી મારા અંતરાત્મામાં અપૂર્વ આનંદ પ્રગટી રહ્યા છે, પરંતુ સાધુઓને માર્ગમાં વાર્તાલાપ કે ઉપદેશે કરવાની પ્રભુએ મનાઈ કરેલી છે; કારણકે તેમ કરવાથી સાધુજને માર્ગમાં અન્ય સૂકમ જીનું સંરક્ષણ કરી શકતા નથી અને તેના આચારમાં ખલન થાય છે. એ હેતુથી એગ્ય સ્થાનમાં જઈને સ્થિરતાપૂર્વક બેસી તમારા અને વિચાર કરીશું અને અનેક દલીલે પૂર્વક તેને ઉત્તર આપશું.
પૂર્વોક્ત વાર્તા થયા પછી પ્રમોદસિધુ આચાર્ય પિતાના શિખેને સાથે લઇ સમુદ્ર કિનારા પર આવ્યા. સમુદ્રની રમણિયતા અને ચિરકાળ પિતાની મર્યાદામાં તેની રમણતા દેખી આચાર્ય પિતાના શિષ્યને સમજાવવા લાગ્યા કે ઈજનેએ તથા શિષ્ટના પગલે ચાલનાર ઉચ્ચાશયી જનેએ પિતાના હદયને આવા ઉત્તમ ગુ.
થી ખાસ સંસ્કારી કરવાની જરૂર છે. ગાંભીર્યતા ગુણ સમુદ્ર પાસેથી રસપૂર્વક ભવ્યાત્માએ ખાસ લેવો જોઈએ છે. જયાં સુધી આવા મુખ્ય ગુણો ઉપલબ્ધ ન થાય ત્યાં સુધી આત્માની નિર્મળતા થવી અશકય છે. શિષ્ય આચાર્યશ્રીના મુખારવિંદમાંથી પ્રાદુર્ભત થતી શિક્ષાઓને સૂત્રવાકરૂપે માનતા હોવાથી અને તેનું અનુકરણ કરવાને ખાસ ઉત્સાહ દેખાડનારા હેવાથી આચાર્ય મહારાજના વચને તેમણે અંગીકાર કર્યા.
અપૂર્ણ." -
For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રજુટ નધિ અને ચર્ચા.
स्फुट नोंध अने चर्चा.
. પરમપકારી તીર્થકર અને ગાધર મહારાજાએ ભવી જીવને ઉપદેશ , ધર્મમાં વિશેષ વિશેષ હઠીભૂત થવાનાં કારણે મળે, મને લાગેલ રંગ વિશેષ કરે તે માટે પ્રતિમાસે એક-બે એવાં દિવસો ગોઠવી રાખ્યા છે કે જે દિવસે સહેજે ધર્મ કરવા પ્રેરાય છે. જેવી રીતે કાર્તિક માસમાં જ્ઞાનપંચમી, તે જ રીતે માર્ગશીર્ષ મારામાં તેજ ઉત્કૃષ્ટ દિવસ નિયત કરેલ છે. આ દિવસ તેમના દશી-માર્ગશીર્ષ શુ. દિ. અગ્યારશ છે. પરોપકારી મુનિરાજ શ્રી વૃદ્ધિચંદ્રજી મહારાજ.ઉપદેશ આપતાં વારંવાર કહેતાં કે જે વ્યવસાયની જાળમાં ગુંથાયાથી જ કેઈ ધર્મ સાધના વિશેષ ન બની શકે તે પણું સંવત્સરી, જ્ઞાનપંચમી અને મનએકાદશી શુદ્ધ ભાવથી આરાધનાર, ઉપવાસ વ્રત કરી ષકાયની વિરાધનાને ત્યાગ કરી, સાધુ જીવનની વાનકીરૂપ પિષધ વ્રત ગ્રહણ કરનાર જીવ થોડા વખત આરાધના કરી શકે છે–એક્ષપદ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. આ ઉત્તમ દિવસ સવારી જેવા મહામ્યવાળે માર્ગશીર્ષ માસમાં આવે છે. વળી તે દિવસે આ એક પાંચ કલ્યાણ કે થયેલા છે, મલ્લીનાથ ભગવંતના જન્મને, દક્ષાનો ને કેવા પામ્યાને તે દિવસ છે, અરનાથે તે દિવસે દીક્ષા ગ્રહણ કરી છે અને નેમિનારને તે દિવસે કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું છે. કલ્યાણકની આ તિથિ શાશ્વતી હોવાથી લો ક્ષેત્રમાં પણ તેજ દિવસે એકંદર પાંચ પાંચ કલ્યાણક થયેલાં છે, ત્રણે કાળ માં ! ભાવી ને વર્તમાન ચેવશીમાં તેજ દિવસે તે કલ્યાણક થતાં હોવાથી માન છે.દ. શીની સાધનામાં દોઢ કથાકની સાધના થઈ શકે છે. આ આરાધના કરીને દિવસ મડાપુન્યના એ જ પ્રાપ્ત થાય છે, યથાશક્તિ આ પર્વની આરાધના કરવા થી કર્મ ક્ષય થઈ જાય છે. જ્યાં આયુષ્યનો ભરસો નથી, ત્યાં આવી ઉતમ કર ર . શકે તેવાં દિવસે પ્રાપ્ત થતાં ભવિષ્યમાં આરાધના કરશું તેવા વિચારથી તે પછી આરાધના મુલતવી નહિ રાખતાં પ્રાપ્ત સમયને સદુપયોગ કરે તેજ કર્તવ્ય છે, ભવી જીવને ઉપકારક છે. વાંચક બંધુ બો આ પર્વને યથાશક્તિ બંપ મ રે, એવી આશા રાખવામાં આવે છે.
આચાર્ય શ્રી વિજયધર્મ સુરીશ્વરજીના પ્રયાસથી મુંબઈમાં જે ઉપદેશ મંડળ સ્થાપવામાં આવનાર હતું અને જેને માટે એક સારૂં ફંડ શરૂઆતમાં ઉના કરવામાં આવ્યું હતું, તે મંડળની યોજના તથા કાર્યક્રમ હાલમાં બહાર પાડવામાં આવેલ છે, અને તેની એક કોપી અમારા ઉપર મેકલવામાં આવેલ છે. જે રોડ 1:
For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
*
શ્રી જૈનધમ પ્રકાશ
૯૪
ઘડવામાં આવી છે તેના ટુક સાર આ પ્રમાણે છે. આ મંડળના કાર્યક્રમ માટે એક કમીટી નીમવામાં આવી છે, અને તેનુ વર્તન પ્રકાશક મંડળ એવુ' નામ પાડવામાં આવ્યુ છે. આ મ`ડળ માટે જાણીતા અને કાર્ય કરી શકે તેવા મેમ્બરશની એક મેનેજીંગ કમીટી નીમવામાં આવી છે. જે દેશામાં મુનિરાજોનાં વિદ્વાર ન થઈ શકતા હાય, અથવા વિહાર કરતાં અનેક તકલીફા ઉડાવવી પડતી હોય તેવા દેશેામાં વિહાર કરવા ઇચ્છતા વિદ્વાન અને પવિત્ર મુનિરાજોને ઉપદેશકની અથવા ઉપદેશક ધવા ઇચ્છતા ઉમેદવારેની સહાયતા કરી આપવી, તથા ગાળ, મગધ, અને એવા બીજા દેશેામાં જ્યાં જરૂર જણાય ત્યાં જૈનઃસાસાઇટીઓ ખેાલાવવી અને તેને જૈન તત્ત્વાના પ્રચાર કરવાના સાધના પુરાં પાડવાં, તથા ગૃહસ્થ ઉપદેશકે તૈયાર કરવા માટે પૂના અને બનારસ એમ બે સ્થળે શાળાએ સ્થાપન કરવી તે આ મંડળના ઉદ્દેશ છે. મંડળનાં ચાલુ ધારા ધરણા ઉપરાંત કાણુ કાણુ ઉપદેશક તરીકે દાખલ ઇ શકશે, અને તેને કેવા અભ્યાસ કરવાના છે તેનું પશુ વર્ણન આપવામાં આવેલ ઉપદેશક ઉમેદવારોના ઉમર પ્રમાણે એ વિભાગ કરવામાં આળ્યા છે. ૧૨થી ૧૮ વર્ષ સુધીના ઉમેદવાર કે જેઓને માતૃભાષાનું સારૂ જ્ઞાન હાય, ઈંગ્રેજી ત્રણ ધારણ તથા માર્ગોપદેશિકાના અભ્યાસ હાય, તથા ૧૮ થી ૩૦ વર્ષ સુધી વયના ઉમેદવારો કે જેમાં માતૃભાષાનું સારૂ જ્ઞાન, મેટ્રીક સુધીના અભ્યાસ અને સસ્કૃત અને ચાપડીના અભ્યાસ હોય તેમને દાખલ કરવામાં આવશે, અમુક અપવાદો ખાસ ઉમે દવારા માટે રાખેલ છે. ઉમેદવારમાં જૈનધર્મ માટે શ્રદ્ધા તથા એપ્રતિક્રમણ લગભગ ધાર્મિક અભ્યાસની જરૂરીઆત સ્વીકારવામાં આવી છે. આ ઉમેદવારેામાં અભ્યાસ માટે મુનિમહારાજાઓને અને યતિઓને દાખલ થવું હશે તે પણ અમુક સરતે દાખલ કરવામાં આવશે તેમ જણાવવામાં આવ્યુ છે.' ઉમેદવારામાં બ્રહ્મયયના ગુણુ ખાસ જરૂરીઆતને છે તેમ અમને લાગે છે. શાળામાં અભ્યાસ કરતા વિદ્યાથી બ્રહ્મચારી હોય તે વધારે ઈષ્ટ છે. પરીક્ષા ઉત્તીર્ણ થાય ત્યાર પછી ઉમેદવારની ઇચ્છાનુસાર લગ્ન કરે તેમાં પ્રતિમધ ન હોવા જોઇએ; પણ અભ્યાસના સમય સુધી તા બ્રહ્માચ વ્રતની ખાસ જરૂર અમને જણાય છે. મેનેજીંગ કમીટીનુ ં અમારી આ સૂચના તરમ્ અમે લક્ષ્ય ખેંચીએ છીએ.
*
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઉમેદવારાના અભ્યાસ માટે વિસ્તારથી લખવામાં આળ્યુ છે. અભ્યાસનાં સાત વિભાગ પાડવામાં આવ્યા છે. જૈન તત્ત્વજ્ઞાન, ષડ્ઝનનુ જ્ઞાન, ભાષાજ્ઞાન, સ ંસ્કૃત, અંગ્રેજી, વકતૃત્વ શકિતનાં ગુણ્ણા અને મહેાળુ વાંચન-આ સાત વિભાગેામાં ઉમેદ
એ કેટલે અભ્યાસ કરવાના છે તે જણાવેલ છે. વળી જેએ ઉપદેશક તરીકે
For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ફટનેવ અને ચર્ચા.
તે કાર્ય કરે તેવી શક્તિ નહિ ધરાવતા હોય તેમને અધ્યાપક થઈ શકે તેવું શિક્ષણ આપtવામાં આવશે. પ્રતિક્રમણાદિને નિયત કરેલો અભ્યાસ જેઓ સંપૂર્ણ કરી પરીક્ષામાં
ઉત્તીર્ણ થશે તેમને પ્રમાણપત્રે અને મેડલ આપવામાં આવશે, તથા આ મંડળ આ તરફથી ઉપદેશક, મહેપદેશક અને મહામહેપદેશકની પદવીઓ આપવામાં આવશે. - આ શાળામાંથી અભ્યાસ કરી પદવી મેળવ્યાં પછી તે વક્તાને ઓછામાં ઓછા બે વર્ષ સુધી આ સંસ્થા મેગ્યતા પ્રમાણે પગાર આપીને અવશ્ય રાખી શકશે અને વક્તાએ તેટલી મુદત સુધી રહેવું જોઈશે. તે માટે ઉપદેશકને રૂ. ૫૦, મહાપદેશકને રૂા. ૭૫, તથા મહામહોપદેશકને રૂા. ૧૦૦ સુધી સ્ટાટીંગ પગાર આ સંસ્થા આપશે. સાધુ અને યતિઓ, કે જેઓ આ શાળામાં અભ્યાસ કરી પાસ થશે તેમને પણ આ સંસ્થા તરફથી વક્તા, સમર્થ વક્તા અને વ્યાખ્યાન વાચસ્પતિનાં પદોથી વિભૂષિત કરવામાં આવશે. વીરતપદેશક મંડળને આ કાર્યક્રમ છે. ભાવી જૈન ઉપદેશકે થઈ શકે તે માટે આ પ્રયાસ છે. જેને ધર્મના સિદ્ધાંતે વિશેષ પ્રમાણુમાં ફેલાય, જેન બંધુઓ ધર્મમાં વિશેષ દ્રઢ થાય, ભૂલાઈ જતો જેનધમે ફરીથી તે બંધુઓમાં જાગ્રત થાય તે માટે આચાર્યને અને આ મંડળને શુભ પ્રયાસ છે. અમે આ મંડળને તેના ઉચ્ચ ઉદેશ અને કાર્યક્રમ માટે અભિનંદન આપી છીએ, અને સાથે જે વિકટ કાર્ય તેમણે આરંભળ્યું છે તે કાર્ય સરંજામ પાર ઉતરે તેવી પરમાત્માને પ્રાર્થના કરીએ છીએ, તેમજ આ મંડળની કાર્યસિદ્ધિ માટે જોઈતું દ્રવ્ય તત્કાળ પૂરું પાડવા જૈન બંધુઓને વિનંતિ કરીએ છીએ.
: આ વરસે કાર્તિક શુદિ. ૧૫ ઉપર પાલીતાણામાં પરમ પવિત્ર તીર્થાધિરાજ
શ્રી સિદ્ધાચળજીની યાત્રાને લાભ લેવા ઘણા યાત્રાળુઓ આવ્યા હતા. યાત્રાળની સંખ્યા લગભગ પંદર હજાર ઉપર કલ્પવામાં આવી હતી. દરેક ધર્મશાળાઓ ચીન કાર ભરાઈ ગઈ હતી, અને ઘણા યાત્રાળુઓને તે મકાન ભાડે લઈને રહેવું પડવું હતું. આ વરસે યાત્રાળુઓને સગવડ પણ સારી કરી આપવામાં આવી હતી. ભાલનગરના સેવા સમાજના લગભગ પચીશ સ્વયંસેવકેએ વઢવાણ, શહેર તથા પાલીતાણા સ્ટેશનેએ રહીને યાત્રાળુઓને બની શકે તેવી દરેક પ્રકારની સગવડ કરી આપી હતી. ભાવનગર સ્ટેટ રેલવે તરફથી તે સ્વયંસેવકોને આઠ દિવસ માટે મફત પાસ ભાવનગર અને પાલીતાણા તથા વઢવાણ વચ્ચે મુસાફરી કરવા માટે પૂરા પાડવામાં આવ્યા હતા, અને મેનેજરે પણ જ્યારે જોઈએ ત્યારે સ્પેશીયાડ ટેઇન વિગેરેની સગવડ માટે તત્પરતા બતાવી હતી. ભાવનગર સ્ટેઈટ ને એને જરની સગવડ આપવાની ત:પરતા માટે જે કેમ તેની આભારી છે. ."
For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૯૪
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રશ્નારા.
:
સ્વયં સેવકાએ જે ઉત્સાહ ભર્યું" કાર્ય ખાવા પીવાની પણ દરકાર કર્યો વગર કર્યું છે તે માટે વિશેષ આભારી છે. ખરેખરી આનંદજનક બીના તે તે છે કે આ સ્વયં સેવકામાં ફક્ત જૈન તા એકજ છે, જ્યારે બીજા સવ જૈનેતર છે, છતાં કામના ભેદના જરા પણ વિચાર કર્યા વગર સેવાની લાગણીથી જ તેઓએ કાર્ય કર્યું છે. આ સ્વયંસેવકાના ઉત્સાહ ઉત્તેજનને પાત્ર છે, જેનામાં પણ આવા રવયંસેવક સેવાની " શુદ્ધ ભાવનાથી ઉત્પન્ન થવાની જરૂર છે ભાવનગરના જૈન યુવક મંડળને અમારી સૂચના છે કે આવા ઉપયોગી કાર્ય માં તેએ પોતાના ઉત્સાહ રેલાવશે, કાર્ય શક્તિ વાપરશે, તા તેના વધારે સદુપયેાગ થવા સાથે જૈનકામની સેવા કર નારી એક સારી સંખ્યા ભવિષ્યમાં મેળવવા આપણે ભાગ્યશાળી થઇ શકીશું. પા લીતાણા ઠાકેાર સાહેબ બહાદુરસિંહજી તરફથી પણ આ મેળાના ટાઈમમાં જગાત માફ કરવામાં આવી હતી, જેથી યાત્રાળુઓને સ્ટેશને ઉતરતાં જગાતની ભાગવત્રી પડતી હાડમારી ઓછી થઇ હતી; વળી રાજ્યનાં મોટા મકાના પશુ યાત્રાળુઓને ઉત્તરવા માટે તેમના તરફથી ખાલી આપવામાં આવ્યા હતા. મહારાજા બહાદુરસિંહજીનું આ પગલું સ્તુતિપાત્ર છે, અને હાલમાંજ તેએ ગાદીનશીન થવાના છે, તા ભવિષ્યમાં જૈનકામ પ્રત્યે તેઓ સારા સદ્દભાવ ધરાવશે, જગાતની હાડમારી માંથી કાયમને માટે યાત્રાળુઓને મુક્ત કરશે અને શત્રુંજય પર્વત ઉપર અપૂર્ણ રહેલાં કાર્યો તેઓ પૂરાં કરવા દેશે તેવી આપણે આશા રાખીશું. પરમાત્મા આ આશા જલદી પૂરી પાડા.
R
*
કાન્તકી પૂર્ણિમાના અને બીજા મેળાઓ ઉપર શેઠ આણુદજી કલ્યાણજીની પેઢી તરફથી યાત્રાળુઓની સગવડ માટે જેટલે પ્રયત્ન થવા જોઇએ તેટલા થતા નથી, તેમાં ખામી દેખાય છે, તે સંબંધમાં તેના કાર્ય વાહકોએ તેમજ પાલીતાણાની પેઢીના મુનીમે ખાસ ધ્યાન આપવાની આવશ્યકતા છે. વળી જૈનેતર સ્વયંસેવકે આવા કાર્ય માં આપણને સહાય કરે તેને તમામ પ્રકારની સગવડ કરી આપવી તે પણ આપણુ કાર્ય છે. આવી ખાખતમાં કોઇપણ પ્રકારની મંદતા દેખાય છે તે દેખાવી ન જોઇએ. આ જમાના સગવડના છે. સગવડ જેમ વધારે થાય તેમ ઉદ્વાર દીલનાં ગૃહસ્થા તરફથી વધારે આવક થાય છે, છતાં આ ખામતમાં કેમ ગફલતી થતી હશે તે અમે સમજી શકતા નથી. આદીશ્વર ભગવાનના મૂળ ગભારામાં અને છાહુારના રોગમડપમાં કાર્તકી પૂર્ણિમાએ અને અન્ય દિવસેાએ સાંજના ચાર વાગતા સુધી પણ જે ભીડ ભાગવવી પડે છે તે જોતાં આખા દેરાસરમાં વચ્ચે ભાટ વિગેરે તરફથી રાખવામાં ગી શી જ
A
છે,
For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પુટ ધ અને ચર્ચા.
જણાય છે અને આવી ભીડમાં સ્ત્રી-પુરૂષના મેળામાં આદીશ્વર ભગવાનના અને સમયે જે દેખાવ થાય છે તે અટકાવવા સ્ત્રી-પુરૂષે જુદી જ પૂજા કરે તેવી વ્યવસ્થા કરવાની અમારી ગતાંકની સૂચના તરફ ફરીથી કમીટીના ગ્રેડનું લક ખેંચીએ છીએ. હવે પછીના મેળા વખતે તેમજ હમેશાં યાત્રાળુઓની સગવડ માટે વિશેષ ઉપયોગ રાખવા અને તે ગૃહસ્થોને વિનંતિ કરીએ છીએ.
* * * * * હાલમાં આખા હિંદુસ્તાનમાં અને સ્થળે સ્થળે ચાહને પ્રચાર બહુ વધી ગયો છે. એકેક માણસ ચાર પાંચ વખત દરરોજ ચા પીવા લાગ્યા છે. સંખ્યાનો નિયમ જ રહ્યા નથી. પૂર્વકાળમાં મેમાનગતિમાં જ્યારે દૂધ આપવામાં આવતું હતું ત્યારે આ કાળમાં ચાએ દૂધનું સ્થાન લીધું છે. આ ચાહ એકંદરે શરીરને નુકાનકારક છે. ઘણાઓનું એવું માનવું છે કે એકલી ચાહ પ્રથમ જઠરાગ્નિને પ્રદીપ્ત કરી પછી મંદ બનાવે છે, તેથી ચાહ સાથે કાંઈક ખોરાક લેવામાં આવે તો ઠીક, પણ એકલી ચાહ તે નુકશાન જ કરે છે. આ વિષય ઉપર લગતાં અમેરીકાને પ્રખ્યાત ડાક્ટર જોન બ્રીડલ કહે છે-“ચાહ પીવાથી થાક ઉતરે છે, પણ એનું કારણ
એમાં માદક દ્રવ્ય હોય છે તે છે. માદક દ્રવ્યથી ૨કતત્પાદન થતું નથી. અને જ જિને પુષ્ટિ મળતી નથી. ચાહમાં Callien કેફીન નામને પદાર્થ પુષ્કળ હોય છે, કે
જે ઔષધમાં વિષની સુક્ષ્મ માત્રાઓમાં આપવામાં આવે છે. ચાહના અધિક સેવન નાડીની દુર્બળતા, મંદાગ્નિ વિગેરે રોગો થાય છે, માણસ તે પીવાથી પીળું પડી જાય છે, એ સર્વ કેફીનનું પરિણામ છે.”'ચાહની વધતી જતી ટેવથી કેટલું નુકશા છે તે જાણવા આ ઉતારે અમે કર્યો છે. ચાહથી શરૂઆતમાં ઉત્તેજીત થવાય છે, પણ પરિણામે ફાયદો નથી. ચાહને બદલે દૂધ જેટલા પ્રમાણમાં વધારે વપરાય તેવું વધારે ઉત્તમ છે; શરીરને, મગજને, શક્તિને સર્વને તેનાથી ઘણા ફાયદા છે. લાક બંધુઓ બને તેટલો ચાહને બદલે દૂધને ઉપયોગ કરશે એવી આશા રાખવામાં આવે છે.
કાર્તિક માસમાં બનેલા એક અતિશય ખેદજનક બનાવ તરફ અમારા લંડ બંધુઓનું ધ્યાન ખેંચતાં અમને પણ અત્યંત દિલગીરી થાય છે. આ સભાના જન્મથી જોડાયેલ એક વયોવૃદ્ધ મેંબરને એક પુત્રનું ફક્ત એક દિવસની ટુંક માંગીમાં ન્યુમોનીયા નામના ઝેરી તાવથી થયેલ મૃત્યુ અત્યંત ખેદ ઉપજાવે છે. રાઈ રતીલાલ ગીરધર બી. એ. તે અમારા જુના લાઈફ મેંબર શેઠ ગીરધરલાલ ::: .
For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રમાણ દજીના પુત્ર છે, અને નવા વરસને દિવસે જ તે બંધુએ વીશ વરસની નાની ઉમરે આ ફાની દુનિયાનો ત્યાગ કર્યો છે. સં. ૧૯૫૧ની સાલમાં તેને જન્મ થયો હતો, અને જ્યારે તેમને રહેત્સર્ગ થયો ત્યારે એલ, એલ, બી. ની પરીક્ષા આપી હતી. દરેક પરીક્ષામાં તે બંધુ ખલેલ વિના પાસ થતા, અને ભવિષ્યમાં કામને અને ધર્મને દીપાવનાર થશે તેવી આગાહી આપતા હતા. જોકે આ સભાના તે બંધુ સભાસદ નહોતા, પણ આ સભા તરફ સંપૂર્ણ દીસે છ ધરાવનાર અને કાર્યમાં સહાયક હતા. આ સભા તરફથી બહાર પડેલ રત્નાકર પચીશીની પ્રેસકોપી તે બંધુએ તૈયાર કરી આપી હતી, અને આ સભા તરફથી તૈયાર થતું લગભગ છ હજાર લેકના પ્રમાણ વાળું શ્રી ધન્ના ચરિત્રનું ભાષાંતર તેઓ જ તૈયાર કરતા હતા. આ ભાષાંતરને અમુક ભાગ તે બંધુએ તૈયાર કરેલ છે, અને આ દિવાળીની રજામાં તેઓ આ ભાષાંતર સંપૂર્ણ કરવાની ઈચ્છા ધરાવતા હતા, તેવામાં આવે અણધાર્યો બનાવ બની ગયે છે. તે બંધુ બહુ સરલ પ્રકૃતિના, નિષ્કપટી, ભેળા, આનંદી અને જરા પણ પ્રસંગ પડે તેની સાથે મળી જાય તેવી સરલ પ્રકૃતિનાં હતા. તે બંધુના મૃત્યુથી આ સભાએ ભવિષ્યને એક ઉત્તમ સભાસદ ગુમાવ્યો છે, જેનકોમે એક ઉત્તમ સેવક ગુમાવ્યું, છે અને તેમના કુટુંબમાંથી નિષ્કપટી અને સરલ- હદથી પુત્ર ગુમ થયેલ છે. ત્રાણાનું બંધ પૂરો થતાં સર્વ જી ચાલ્યા જાય જ છે, તેમની પાછળ શેક કરીને કર્મબંધ કરવાથી ભવિષ્યમાં પુનરપિ આવા ખાંચાઓ પડવાનો સંભવ રહે છે, તેથી તે ધમી કુટુંબના ગૃહસ્થાને મિથ્યા શેકમાં નહિ પડવા અમે વિનંતિ કરીએ છીએ, તે બંધુના આત્માને શાંતિ ઈચ્છીએ છીએ, તે બંધુના વૃદ્ધ પિતા, નાની ઉમરની પત્નિ અને અન્ય સર્વ કુટુંબી જનેને દિલાસો આપીએ છીએ, અને ભવિષ્યમાં ધર્મ કાર્યમાં વધારે પ્રવર્તવા પ્રેરણા કરીએ છીએ.
જીવનની નશ્વરતા આવી જ છે. સંસારમાં ઉપર ઉપરથી, લાગતું સુખ દુઃખ, પણે પરિણમી જતાં સંસાર ખારે ઝેર લાગે છે, પણ મને એવું ઘડાયેલું છે, મન, ઉપરનાં સંસ્કારે એવી જાતનાં પડેલાં છે કે સમશાનવૈરાગ્યની જેમ બે વખત વૈરાગ્ય અનુભવીને મનુષ્ય પાછા સંસારના મેહમાં ખેંચાઈ જાય છે. મોહની જે પ્રબળ સત્તા મનુષ્ય ઉપર ચાલે છે તેને આ અજબ પુરાવે છે. અન્યને મરતાં જોઈને અંદરથી અન્ય જીવનારને તે તેનું મન એમજ કહે છે કે “ભલે તે મૃત્યુ પામ્યા, તારે હજુ વાર છે. શું તારૂં મૃત્યુ આમ અચાનક થવાનું છે?” અવા
૧ ભાઈ રતીલાલની પત્ની પણ તેની પછી માત્ર ર૩. દિવસે એટલે કાતિક વદિ ૯ મે પંચતત્વ પામી છે તે બહુ ખેદકારક બીની બની છે.
For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(ટનધ અને ચર્ચા.
૨૭
આવા મિથ્યા વિચારોથી મનુષ્ય જીવન હારી જાય છે, સંસાર સુખમાં-દેખાતા મેહના સામ્રાજયમાં લીન થઈ જાય છે, ધર્મ ભૂલી જાય છે, અને દુર્લભ મનુષ્ય
જીવન, જૈન ધર્મ અને અન્ય ઉત્તમ સામગ્રીને લાભ લીધા વિના પાથેય લીધા વિનાને મનુષ્ય જેમ મુસાફરીમાં દુઃખી થાય છે તેમ આ સંસારની ઘટમાળમાં દુઃખી થવા માટે ચાલ્યા જાય છે અને દુ:ખી થાય છે. ડાહ્યા તેજ, બુદ્ધિશાળી તેજ અને તેનું જ ડહાપણ કામનું છે કે જે પ્રાપ્ત સામગ્રીને સદુપયોગ કરે છે, તેને લાભ લે છે, અને ખેતીમાં એક દાણુના અનેક દાણાઓ નીપજાવીને ખેતીકાર જેમ આ ખુ વર્ષ સુખમાં કાઢે છે તેમ પ્રાપ્ત સામગ્રીને લાભ લઈ ભવિષ્યના અનેક ભવે માટે શુભ સામગ્રીને જે સંચય કરી લેય છે. મધમાખીઓને મધ એકઠું કરી તે છોડીને ચાલી જવું પડે છે, તેવી જ રીતે ગમે તેટલે પ્રયાસ કરી, દેડા કરી, ધમાધમ કરી, આહટ્ટ દેહદ કરી, સંસારની અપેક્ષાએ પૈસાદાર ગણનારને તે સર્વ છોડીને ચાલ્યા જ જવું પડે છે, અને પ્રાપ્ત કરેલી અશુભ કર્મસામગ્રી સાથે આ છે. બંધ વખતે વિચાર કરે તેમાં જ ડહાપણુ અને ચતુરાઈ છે. ઉદય વખતે રોવા બેસનાર મુખ અને કર્મનો સિદ્ધાંતથી અનભિજ્ઞ જણાય છે. વાંચક બંધ! જૈન ધર્મ અને તેને લગતી ઉત્તમ સામગ્રી પામી તેને જેમ વધારે લાભ તારાથી લેવાય તે નિરંતર પ્રયાસ કરજે, તેજ તારૂં જીવિતવ્ય સફળ થશે અને ઉત્તમ સામી મળ્યાનું સાર્થક થશે.
દેવદ્રવ્ય દિગ્દર્શન એવા નામનું એક ૧૨ પેજનું પંફલેટ કાશી નિવાસી યતિ હીરાચંદ્રજીએ બહાર પાડેલું જૈન પત્ર સાથે વહેંચાયેલ છે. તેની અંદર યુ. તિજીએ દેવદ્રવ્યના વિષયમાં શાસ્ત્રાધારો સાથે બહુ સારો ઉલ્લેખ કર્યો છે. મધ્ય રહીને તે વિષયની ચર્ચા પણ કરી છે. હવે પછીનું કર્તપ પણ સમજાવ્યું છે પરંતુ માણેક મુનિના અને પ.બેચરદાસના દેવદ્રવ્યની આવકને ન વધારવાના અગર ખવરાણી દેવાના વિચારથી તદ્દન વિરૂદ્ધતા દર્શાવી છે. લેખ ધ્યાન પૂર્વક વાંચવા લાયક છે. લેખન પદ્ધતિ પણ સુંદર છે. તે સાથે શાસ્ત્રના અભ્યાસી અને પુખ્તપણે વિચાર કરનારા હાવાને ભાસ કરાવે તે લેખ છે. આવા લેખ વાસ્તવિક ઉપકારક નીવડવા સંડ: છે. અમે તે લેખ સાવંત વાંચી જવાની જેન બંધુઓને ભલામણ કરીએ છીએ.
ગત અંકમાં આવેલા જૈન કેળવણીની શોચનીય દશાવાળા વિષs ઉપર અમે અમારા વાંચક બંધુઓનું ખાસ ધ્યાન ખેંચીએ છીએ. એ વિષય ખા. મનન કરીને વાંચવા યોગ્ય છે. આપણે જેને ખાસ કેળવી કહીએ . '
For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૯૮
શ્રી જૈન ધમ પ્રકાશ
કેળવણી હાલમાં અલતી જૈન શાળાઓમાં અપાતી નથી. એ કેળવણીના ખાસ હેતુ જૈન બને,ક્રિયામાર્ગની રૂચિવાળા કરવા, શુદ્ધ ક્રિયા કરનારા કરવા, ક્રિયાના હેતુને સમજનારા કરવા, શ્રદ્ધામાં કરવા, શુદ્ધ ઉચ્ચાર સાથે અર્થને સમજનારા કરવા ઇત્યાદિ છે. આમાંના એક પણ હેતુ પાર પડી શકતા હાય તેમ જણાતુ નથી. તેનું કારણ ખાસ તે લેખમાં બતાવેલ છે તે યાગ્ય માસ્તરાના અભાવનુંજ છે. અત્યારે તા યોગ્યાયામની વિચારણા સિવાય માસ્તરોનીજ અભાવ અથવા અલ્પ ભાવ દેખાય છે. તે આ સખ ધમ! મેસાણામાં ચાલતા પ્રયાસની અંદર જરૂર વધારા થવા જોઇએ અને અન્યત્ર પણ અને તા. પ્રયાસ શરૂ કરવા એઇએ. જયાં સુધી આપણે સારા શિક્ષકો સોંપાદન કરી શકશું નહીં ત્યાં સુધી આપણી ધારણા કાઇ પણ રીતે ફળીભુત થઇ શકશે નહિ. મુનિમહારાજાએ પણ આ સમ તમાં ધ્યાન આપે તે ચતુર્માસમાં ઘણુ કરી શકે તેમ છે, તેથી તેમને પણ આ સબંધમાં લક્ષ આપવાને અમે વિનતિ કરીએ છીએ. ધાર્મિક કેળવણીના ઇચ્છક દરેક બંધુએ. આ વિષયનું ચિંતવન કરી તેને માટે બનતા પ્રયાસ કરવાની
Aras
જરૂર છે.
એવા ડાળઘાલુ ૩ર નથી, ડિલા અને
રાખવી, દિશાએ હાથ પગ ન ધોવા, સ્નાન કર્યો
સુરતમાં હાલમાં ભરાયેલ સંસાર સુધારા પરિષદના પ્રમુખ શ. ખ હરગોવિં’દદાસ દ્વારકાદાસ કાંટાવાળાએ ખરા સસાર સુધારા કેવા ડાય તે જા વતાં કહ્યું. હતુ કે સુધારો કાંઇ ખાવા, પીવા અને પહેરવેશમાં રો નથી. અમારે દાંભિક અને ટાપટીપીઆ સુધારકે નથી જોઇતા. અમારે કહેવુ કાંઇ અને કરવું કાંઇ ગુરૂઓની આમન્યા ન વગર ગમે તેવાં કપડાં પહેરીને ખાવા બેસવું, રસ્તેથી આવતાં ગમે તેથી ખરડાયાં હાય તેવા જોડા ( બુટ ) પહેરીને રસોડામાં કે પવિત્ર સ્થળે જવુ, વિવેકને બદલે એ પણ ગાંડા છે. ધર્મ ઉપર અનાસ્થા તાછડાપણુ રાખવું એ કાંઇ સુધારી નથી, પણું રાખવી કે નાસ્તિક થવુ એ સુધારા નિહુ પણ ખીગાડા છે. પાતાને ફાવતું આવે કે પાતાને માજશાખ પ્રાપ્ત થાય એવા આચરણ સુધારકમાં હાવા ન જોઈએ. જેવડ દેશેાન્નતિ થાય, એટલે આપણી ધાર્મિક, નૈતિક, રાજકીય, આર્થિક અને સર્વ લેાકાની
સામાજિક સ્થિતિ સુધરે, દેશમાં એકય વધે એટલે ટ્રેશન અને તેવા
એક પ્રજા થાય અને દરેક વ્યષ્ટિ સમષ્ટિના સુખદુ:ખમાં ઉપાયે લેવામાં ખરા સુધારા છે. એમ હું માનુ છુ ” જૈન કામ માટે પ્રયાસ કરવા ઇચ્છનાર દરેક અધુએ
આ વાકય વિચારવા લાયક છે.
For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
' , .
"ક
"
ક "
* *
*
જ
* :/'કાગ
Re**
.
.
:
:
-ચરિયમમાગધી ગાથાબંધ (. પ્રાચીન)
શ્રી જન ધર્મ પ્રસારક સભા તરફથી પ્રસિદ્ધ થયેલા સંસ્કૃત માગી
ગથે પકી હાલ મળતા ગ્રંથોનું લીસ્ટ છે. શ્રી પ્રક્રિશિષ્ટ પર્વ (વિરાવળી ચરિત્ર) ૨ કાશિત કવિશિકી સટીક ૩િ શોધ ચિંતામણિ મૂળ વિજયચક્ર કેવી ચરિત્ર C માં
ી ગાથાબંધ ના એક પયગ૬િ સટીક
શ્રી વાસુપૂજ્ય ચરિત્ર શ્રી વર્ધમાન સુરિત પણ છે. , પચાશક સટીક
૨ – ૨ વી શાંતે સુધારસ સટીક ૧ થી ઉપદેશમાળ, મૂળ ગ શા મૂળ." ૧ર શ્રી જ બુદ્વીપ સંગ્રહણી સટીક
ગુજરાતી ભાષાના વાંચનારાઓને ખાસ ઉપયોગી ભાષાંતર છે વ-૪ શ્રી ત્રિષષ્ટિશલાકા પુરૂષ ચરિત્ર ભાષાંતર
૧ પર્વ ૧છે. બીજું, ૨ - ૨ પવે ૩-૪-૫, ૩પર્વ ૭૮-
૯ ૩૦-૦૪ પર્વ ૧૦. મું. પ« શ્રી ઉપદેશ પ્રાસાદ ગ્રંથ ભાષાંતર
૫ ભાગ ૧ લે ( સ્થભ ૧ થી ૪ ) ૬. ભાગ ૨. જે તે સ્થભ ૫ થી ૯) ૭ ભાગ ૩ સ્થંભ ૧૦ થી ૧૪) ૮ ભાગ ૪ થા (સ્થંભ ૧પ થી ૧૯)
૯ ભાગ ૫ મે (સ્થંભ ૨૦થી ૨૪) નિ ચરિતાવળી ભાગ ૧ લે ( કથાઓને સંગ્રહ) ૧૧ , ભાગ ૨ ૧૨
ભાગ૩ આ ત્રણે ભાગના જુદા જુદા વિભાગો છુટક મળી શકે છે. ૧૩ શ્રી શત્રુંજય મહાગ્ય ભાષાંતર ૧૪ શ્રી ગૌતમકુળક બાળવષે ( અનેક કથાઓ) ૧પ ઉપમિતિ ભવ પ્રપંચ પીઠબંધનું ભાષાંતર
'
_િ *
For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * , * * . . * / _* * * * * * * * _ , . * '4 " " ક યુ વા ! "16 અધ્યાત્મ કલ્પદ્રુમ વિવેચન સાથે 17 આનંદઘન પદ્ય રત્નાવલી (પ૦ પદ-વિવેચન સાથે) 18 જૈન દષ્ટિએ ગ. 19 શ્રી વિજયચંદ્ર કેવળી ચરિત્ર ભાષાંતર 20 શ્રી પ્રબોધ ચિતામણિ ભાષાંતર 21 રનશેખર રનેવતી કથા. રર થી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભાને જુબીલી એક રક કુવલય માળાં ભાષાંતર ( અતિ રસીક) 24 જ્ઞાનપંચમી. 25 ભુવનભાનું કેવળી ચરિત્ર ભાષાંતર. 26 પ્રિયંકર ચરિત્ર ભાષાંતર. 27 યુગાદિ દેશના ભાષાંતર 28 વસ્તુપાળ ચરિત્ર ભાષાંતર 29 ચંદરાજાનો રાસ અર્થ-રહસ્ય યુક્ત. " 30 પાનાથ ચરિત્ર ભાષાંતર, પરચુરણ બુકે 1 પાંચ પ્રતિક્રમણ મૂળ ગુજરાતી શીલા છાપ. 2 , મૂળ, શાસ્ત્રી ,. 3 બે પ્રતિક્રમણ મૂળ ગુજરાતી શીલા છાપ. 4 , મૂળ શાસ્ત્રી , - 5 સામાયિક ચૈત્યવંદન સૂત્રાર્થ ગુજરાતી દિ પંચકલ્યાણક તથા પંચજ્ઞાનની પૂજા 7 સ્નાત્ર સતરભેદી તથા વીશ સ્થાનકની પૂજા. 8 વર્ધમાન દ્વાંત્રિશિકા મૂળ ટીકા અર્થ 9 ધનપાળ પચાશિકા મૂળ ટીકા. અર્થ 10 પાંચ પદની અનુપૂવી. 11 જૈન ધરેકટરી (ભાવનગર) 12 પ્રકરાર્થ ગભિત સ્તવનાદિ સંધ્રહ (બીજી આવૃતિ) 13 મનુષ્યભવની દુર્લભતાના દશ દો. * : * : : : : A ..o.. o. 6 + છે 0-2-0 "6 છે "ઇ ) : ' 6 'ન' 6 % 6 ' 1 " 60 0 0 0 0 0 : 6 . , ' 1. 1 9 , , --0-6 ૦-ર-૦ 0-6-0 0-1-1 " '' : * * * * * * * * * * * * * * For Private And Personal Use Only