Book Title: Bhagwan Rushabhdev
Author(s): Kumarpal Desai
Publisher: Jaibhikkhu Sahitya Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032347/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jais-darzana paricaya zreNI-2- 1 bhagavA.[, 28Sabhadeva, kumArapALa desAI - 0 ()) ) ) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sI. yu. ena. mahetA ane zrImatI zAradAbahenayu. mahetA jainadazana-paricayazreNI zreNuM 2 : pustaka 1 bhagavAna traSabhadeva lekhaka kumArapALa desAI mI jayabhikhu sAhitya TrasTa 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkha mAga, pAlaDI, amadAvAda-380 007 G Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama AvRtti H eprila 1987 - sarva hakake lekhakanA pustakanI kiMmata 5 rU., cAra pustakanA seTanI kiMmataH 20 rU. prakAzakaH zrI jayabhikhu sAhitya TrasTa, 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhu mAga, pAlaDI, amadAvAda-380 007 mudraka : zivalAla jesalapurA, girIza jesalapurA = svAti prinTiMga presa 13, tejapAla sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-380 007 mukhya vikretAH Adarza prakAzana, jummA masjida sAme, gAMdhI roDa amadAvAda-380 001 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUphALo AvakAra jenadazana-paricayazreNInI bIjI zreNuM pragaTa karatAM ame AnaMda anubhavIe chIe. saraLa ane pravAhI zailImAM dharma vizenI sAcI samaja keLavAya te rIte jainadarzananI vyApaka bhAvanAo ApavAne ame prayAsa karyo che. jainadazananAM anekavidha pAsAMo ane e bhavya zAzvata dazanathI potAnuM jIvanaghaDatara karanArI vibhUtione paricaya ApavAne hetu ahIM rakhAyo che. A yojanA anvaye pacAsa pustako pragaTa karavAne amAro Azaya che. amane jaNAvatAM AnaMda thAya che ke A prakAzanamAM ToranTa leboreTarIjhanA sevAbhAvI agraNI zrI yu. ena. mahetAne sAtha ane sahakAra sAMpaDayo che. mAnavajAtine preraNA ApanArA dharmatattvanI sAcI samaja ApanArA tattvanI Aje khUba jarUra che. Aje dharmanI vAto ghaNI thAya che. kriyAo ane utsava thAya che. kyAMka rUDhi ane paraMparAonA jaDa cokaThAmAM dharmane saMkucita. banAvI devAmAM AvyuM che, to kayAMka dharma svArthI hetu mATenuM sAdhana banI gayo che tyAre dharma puruSonuM jIvana ane mAnavatAnAM mUlyo pragaTAvatI jainadarzana-paricayazreNu sahune gamI jaze tevI zraddhA che. zvetAMbara mUrtipUjaka jaina borDiMga jevI. saMsthAoe A pravRttimAM amane hUMpha ApI che. prathama zreNIne je suMdara AvakAra maLayA che ethI amArI A pravRttine na vega maLyo che. - prakAzaka Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI yu. ena. mahetA ane zrImatI zAradAbahena yu. mahetA - jainadazana-paricayazreNI bIjI zreNI bhagavAna RSabhadeva lekhaka : zrI kumArapALa desAI kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArya lekhaka : zrI ramaNalAla cI. zAha bhagavAna pArzvanAtha lekhaka : sunaMdAbahena voharA rAjA zrIpALa lekhakaH "jayabhikhu" prathama zreNInAM cAra pustaka 1. bhagavAna mahAvIra 3. zrImad rAjacaMdra 2. guru gautamasvAmI 4. kSamApanA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna kaSabhadevA suMdara evI kathA che. pavitra evuM parva che. anumodanAra-ArAdhanAra, vAMcanAra-suNanAra, karanArakarAvanAra sahunuM A bhavanuM tema ja parabhavanuM bhavobhavanuM kalyANa thAya tevI A kathA che. jayavaMte jabUdvIpa che. bhavya evo bharatakhaMDa che. pavitra evI sarayU nadI che. e saritAne kAMThe nagarIomAM meTI evI vinItAnagarI che. dharatI mAtAnI e kathA. prathama zreSTha mAnavaputranI e kathA! amRta jevAM kUla laMbebe UgatAM. zeraDInA rasa jevAM jaLa badhe vahetAM. dharatImAM rasakasa hatA, paNa mAnavInA jIvanamAM parivartana AvatuM hatuM. neha, saumyatA ane saraLatAne sthAne saMgharSa, vivAda ane saMgrahavRtti vadhatAM hatAM. eka divasa jaMgalamAM hohA macI gaI. bhayaMkara evuM eka jAnavara AvyuM. jANe haratIpharate pahADa Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 H jainadarzana-zreNaH 2-1 AvyuM. e paDachaMda prANI jhADane dAtaNanI cIrInI jema pheMkI de. kevuM meTuM enuM nAka! kevA jADA enA paga ! kevA meTA enA kAna ! loke DarI gayA. bhayanuM rAja jAmI gayuM. lokoe ene hAthInuM nAma ApyuM. ene bhayano deva mAnI sau pUjavA lAgyA. thaDe divase e jaMgalamAM eka puruSa Avyo. hAthIthI sAva nAne, paNa ajabagajaba mANasa! hAthIne joIne Dara lAge. A mANasane joIne heta jAge. premano sAgara e pilo mAnavI sahune gamI gaye. badhA enI AjubAju ToLe vaLyA. eTalAmAM TekarAone toDate, jhADanA bhukkA bolAvato pelo bhayaMkara hAthI AvI pahoMcyuM. ene joI siMha bhA. sarpa bhAge. rIcha bhAgyuM. are ! A te devane deva AvyA! loke belyA: "alyA, jIvatuM me AvyuM! bhAge!" badhA UbhA thaIne mUThIo vALI bhAgyA. na bhAge phakta pelo mAnavI ! UlaTe e te mIThI vANuM belate hAthInI sAme gaye, jANe jIvatA motane bheTavA cAlyo. eNe kahyuM ke, "bIka evI che ke je bIe ene bivarAve. kharo mANasa keIthI bIta nathI tema koIne bivarAvate paNa nathI." Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 3 dUra UMce bakhelamAM bharAI beThelA lokoe A ajaba banAva je. emane jUnI AMkhe na tamAze lAge. hAthI bhayaMkara huMkAra karato AgaLa dhasato hate. pelo mAnavI premanI bhASA bolate enI sAme jato hato, jANe mitrane bheTavA jato na hoya! ' are! A kadAvara rAkSasa hamaNuM taraNAnI jema pelA mIThA mAnavIne phagAvI deze, paga nIce cagadI nAkhaze ! paNa vAha! - bhaya pAse prema che. hiMsA sAme snehe vijaya meLavyuM. ItihAsanuM navuM pAnuM e divase ahiMsA-premathI aMkti thayuM. sAcA preme bhayane pitAne dAsa banAvyuM. prANImAtrane huM mitra!" e bhAvanAe e divase pRthvInI sikala badalI. - hAthI jevo hAthI pALelI gAya je banI gayo. enA dehanuM sAmarthya pelA mAnavInA AtmAnA gajaba sAmarthya pAse gaLI gayuM. lokee dehamAM chupAIne rahelI eka ajANI zaktinAM darzana karyA. pazue sUDha namAvI. mAnavIe premathI paMpALI. pazuo mAnavImAM potAne mitra je. ena. mAnavIne upADI potAnI pITha para lIdho. badhe jayajayakAra thaI gaye. e mahAmAnavInuM nAma vimalavAhaka ! Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 : jainadarzana-zreNI : vimalavAhananI AjubAjunA leAkA TALe vaLyA. paNa TALAthI kAMI kAma na cAle. TALAmAMthI prajA ghaDavI joI e eTale vimalavAhane emane vyavasthita karyAM. emanAM kuLa racyAM. kuLanA racanAra vimalavAhana prathama kulakara kahevAyA. have teA vanajagalA choDI mANase pAse pAse AvI rahevA lAgyAM, paDAzI anyAM. kuLanI maryAdA samajavA lAgyAM. kuLakara kahe tema karavA lAgyAM. paNa have vanaja galA AchAM paDavA lAgyAM. eTale jhaghaDA thavA lAgyAM. 66 jhAjhA hAtha raLiyAmaNA ne jhAjhAM me adITha 'jevuM thayuM. kuLakare sahune vahe...cIne khAvAnA, mahenata karIne meLavavAnA sadeza ApyA. prathama kuLakara gayA, khIjA kuLakara AvyA. ema cha kuLakara thaI gayA. A cha kuLakaroe badhAM mAnavakuLA mATe dhIre dhIre traNa daMDanIti nakkI karI. C pahelI ' hakAra 'nI : are! A zu kareA che ?' ATalA ThapakA sAMbhaLatAM mANasanu jANe mAthuM kapAI jatuM; paNa dhIre dhIre mANasa enAthI TevAI gayA. eTale pachI bIjI nIti AvI : 6 makAra 'nI : ' AvuM na thAya !' A makAra sAMbhaLatAM mAnavInA haiyAne bhAre dhakko Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadevaH 5 pahoMcate, paNa dhIre dhIre mANasa enAthI paNa TevAI gayo. eTale trIjI nIti AvI H dhikAra nI : "re, dhik ! teM zuM karyuM?" A dhikkAranA zabdo mANasane jIvate ne jIvate bheMmAM bhaMDArI devA jevA lAgatA. A traNa nItinA AdhAre sAtamA kuLakara nAbhideva sudhI vyavasthA cAlI. nAbhidevane tyAM eka putrane janma tha. te vRSabhadhvaja, RSabhadeva. e samaye pote rAjakumAra hatA. eka vAra loko AvyA. kahe, "A jhADa-pAnane rAka phAvato nathI! phaLa-phUla pacAvavAmAM bhAre paDe che !' vRSabhadhvaje mArga batAvyuM : be hatheLImAM rAkhI masaLo. pANImAM palALe !" ema karyuM, paNa thoDe divase enAthIya doSa dUra na thayo. lako nAnA bALakanI jema nAnI-meTI phariyAda laIne Ave, ne pite ene premathI dUra kare. ajJAna para kadI krodha na hoya, karuNA heya. eka divasa vanamAM Aga lAgI. vAghavajI jema AgathI Aje paNa DarIne nAse che, ema mANasa paNa ene detya gaNI Ubhe page mUThIo vALIne bhAgate.' Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6H jainadarzana-zreNu-1 - leke deDatA AvyA RSabhadevajanI pAse. emaNe samajAvyuM ke mANasanuM mANasa sivAya keI daitya ke deva bagADI zakatuM nathI. A te agni che, ene jALavatAM AvaDe, te e tamArA dAsanI jema tamArI sevA karaze. pRthvI, pANI, agni, AkAza, vAyu ke koI tattvathI mANase DaravAnI jarUra nathI. pachI anAjane agnimAM rAMdhIne khAtAM zIkhavyuM, anAjane zekavA mATe mATIne ghaDe banAvI Apyo. vijJAne e divase prathama janma dhAraNa karyo. AjanA zilpane pAye e vakhate naMkhAye. A pachI to mAnavaprajA mATe aneka vidyAo ne. kaLAo batAvI. mANasane ghara bAMdhatAM zIkhavyuM. mANasane DhAMkavA. vastra sarajAvyAM. aneka kaLAe sarajAvI : paNa vastuo vadhI, ema manane vikhavAda vaLe. roja TaMTA thavA lAgyA. TaMTA karIne sahu temanI pAse pheMsalo karAvavA Ave. sahue kahyuM : "RSabhadevane rAjA banAve. e kahe. ema karIzuM, emanuM kahyuM amAre mAnavAnuM che." prajAnA premane kaNa Thekare mArI zake ? ane vizva uddhAra mATe te janma hato ne ! RSabhadeva rAjA thayA. Adi pRthvInAtha kahevAyA. " rAjA thaIne prajA mATe aneka kArya karyA. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 1. dharatI mAtA che, e samajAvyuM. keIe kaI prANIne mArIne peTamAM enI kabara karavAnI jarUra nathI. bheLAM paMkhI, bhalAM prANIo, ramatiyALa jalacara ne kudaratanA zaNagArarUpa khecaro sAthe mitrI rAkhavAnI jarUra che, e mitrI jaLavAya te pRthvI para ja svarga sarajAya. paTano khADo pUravA hiMsA ke hatyA karavAnI jarUra nathI. mAtA vasuMdharA tamane joItuM anna Apaze, pIvA pUratuM pANI Apaze. A prANIone tame pALe. e tamane amRta jevuM dUdha Apaze. khetI mATe madada karavA pitAne jIva ne pitAnAM jaNyAM Apaze. Aja sudhI bhAIbahena lagna karatAM. have e rivAja choDo. vizva sAthe sagapaNa bAMdho. eka kuLavALA e rIte ajANyA kuLane jANItuM ne pArakA kuLane pitAnuM banAve ! Ama RSabhadeve se yajJa karyA. eka eka yajJathI prajAnI AbAdI vadhI. yajJa eTale Ajana. prathama pAMca zi9pI thayA. e pratyekamAMthI vIsa-vIsa thayA. ema se. zilpI thayA. A rIte zatayajJakartA kahevAyA. paNa have zuM ? bALakane ramakaDuM ramavA ApyuM. paNa e juvAna thAya te meM ene ramakaDe ramavA de? nA, nA, jIvananA jUjavA dharma adA thavA ghaTe ! prajAne bhautika . sukha ApI, zuM emAM ja rAcatI rAkhavI? to te Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 : jainadarzana-zreNo : 2-1 prajAne eka kALe vinAza ja thAya. bhautika sukheA pachI AdhyAtmika vicAraNA thavI ja ghaTe. prajAne khatAvavuM joI e ke A badhAM sukhA meLavyAM e mahattvanAM che : paNa enAthIya mahattvanI vastu bIjI ane e che tyAga ! jagata pramAdI che. vAvaTALa jema taNakhalAne AkAzamAM uDADI UMcenIce bhamAve che, ema kamane vaza vatI jIva aneka gatimAM bhame che ne duHkha veThe che. emane sukanA - kama muktinA mArga batAvavA joI e. jagata svArthI che. e leAbharUpa zatrune mitra samajI bhaje che, pariNAme narakAdi duHkhA veThe che. ene paramA atAvavA joi e. jagata krodhI che. krodha eka apUrva vastu che. jhADamAM thatuM jhera jhADane haNutu' nathI, sarpamAM rahela. jhera sarpane haNatuM nathI, paNa krodha tA hamezAM peAtAne janma denAra deha-manane ja haNe che. ene zAMtine - averanA - premanA - kSamAnA mahimA samajAvavA joIe. jagata viSayamukhI che. agnimAM kASTa nAkhatAM jema agni zAMta thatu nathI, ema viSAne game teTalI bhAgasAmagrI maLe te ya zAMta thatA nathI. temane tyAga zIkhavavA joI e. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna gaNadeva H 9 ahA, nAzavaMta A sukhamAM mugdha thanArane lAkho vAra dhikkAra heje! rAgadveSa ane mohanA kAraNe saMsAra vadhAravAmAM udyamavata prANIonA janmane dhikAra che. teone manuSyajanma, vItI gayelI rAtrinI jema, vyartha cAlyA jAya che ane pharI manuSyajanma meLava duSkara banI jAya che. saMsAranA A kaSAyakIcamAM kheMcI gayelA ane pitAnA puSTa thatA dehane joI zake che, paNa pitAnA kSINa thatA AtmAne joI zakatA nathI. sonAnA piMjaramAM purAyelA pipaTanI jema teone. tAtkAlika sukha sivAya, Atmika AjhAdInA sukhanuM jarAya bhAna nathI. karmane vaza thaI, kaSAyarUpI paheregIranI cekImAM paDIne, mAnanA, mamatvanA, lAlasAnA, durAzayanA, rAgadveSathI paripUrNa aMdha kUpamAM DUbelA A ivene A bhava, parabhava ke bhavabhavanA, yAvat mekSanA svAtaMtryasukhanuM jarA jeTaluMya bhAna nathI. | RSabhadeve mANasamAM mANasAI jagADI, nItibhAvanAnuM zilAropaNa karyuM. samAja ghaDayo, samAjanIti ghaDI. rAjya racyuM, rAjyanIti racI. lagnavidhi ja, pazutAmAM prabhutA ANuM ane lekene vyavahAraviSayaka badhI vidyAo zIkhavI dIdhI. jagatanI vyavasthA mATe jela zAma, dAma, daMDa ne bheda e cAra upAya paNa lokamAM sArI rIte pravatI gayA. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 : jainadarzana-zreNI : 2-1 yuvarAja bharatane khetara kaLAo zIkhavI dIdhI. kumAra bAhubalIne hAthI, azva, strI ane puruSanA aneka bhedavALAM lakSaNAmAM vizArada banAvyA. putrI brahmIne aDhAra lipie batAvI dIdhI ane suMdarIne gaNitivaSayaka jJAna ApI dIdhuM. ugra, bhAga, rAjanya ane kSatriya evAM cAra kuLAnI racanA paNa yathAsthita thaI. daMDanIti viSe paNa janatAne ucita jJAna thayuM. pravatAvelI vyavahAraviSayaka tamAma saskRtimAM leAkeA kuzaLa thaI gayA. kheDUtA nyAyapUrvaka khetarA kheDe ne cAgya bhAga laI nirvAha calAve. zeraDInI khetI mATe paNa kSatriyA nyAyapUrvaka varte. gAvALA peAtAnAM janAvo pratye sadbhAva rAkhe ne kAI ekabIjAnu' lU TI levAnI kalpanA paNu kare nahI. mAtAe putronu pAlana yatheSTa rIte kare. pitAe pitRdhamAM paNa barAbara samajyA. pati-patnInAM yugale paNa ekabIjA sAthe hetathI varte che. sa'sAra AkhA vyavasthita baMdhAraNapUrvaka cAlavA lAgyA. have jagatane sahuthI vadhu ne AtyaMtika je jarUrI che, e dharmatIrtha pravartAvavu joIe. RSabhadevanA AyuSyanAM 20 lAkha varSa pUrve yuvarAjapadmamAM gayAM ne 63 lAkha varSa pUrva rAjyanI dhurA vahetAM gayAM. have dhatI pravartAvavA mATe rAjatyAga karavAnA samaya AvI paheAMcyA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 11 hate. A lekone sAMsArika AsaktithI vimukha karavA dharmamArga batAvavAnI jarUra have UbhI thaI hatI. saMsAranA pAyArUpa dharmacakrane pravartAvavAnI veLA AvI pahoMcI hatI. pRthvI dharmathI nahi pravate te A nazvara sAmrAjyane sahu sAcuM sAmrAjya mAnaze. A kSaNabhaMgura dehanI ALapaMpALa pAchaLa mAnavI gAMDe raheze. dharma nahi hoya to rAjA rAjA nahi rahe, prajA prajA nahi rahe. A duniyA cora ne lUMTArAnuM peDuM banI raheze. ApavAnI mahattA nahi dAkhavuM te sahu bIjAnuM laI levA pAchaLa masta raheze. sArA mRtyunI bhALa nahi ApuM te kaMgALa jIvanathI "pRthvI kakaLATa karI UThaze. nirdoSa jIvanavyavahAra nahi dAkhavuM te pRthvImAM masya-galAgalano (baLiyAnA be bhAgano) nyAya pravatI raheze. A kAraNe sahunA duHkhane pAra nahi rahe. tyAga, tapasyA, saMyama ne saujanyamUlaka dharma have mAre pravartAvavo ghaTe. ane koI paNa dharmanuM darzana pitAnI jAta para ja paheluM thavuM ghaTe. mAre mArI vANImAtrathI ja nahIM, paNa mArA vyavahArathI - AcaraNathI paNa dharma AcarI batAvavo joIe. - pRthvInAtha RSabhadeva A vicAramAM magna hatA, tyAM pAMcamA devalokane aMte vasanAra aruNa, Aditya, Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 : jainadarzana-zreNI : 2-1 sArasvata Adi leAkAMtika devA vasatAtsavanI suMdaratA nihALatA nihALatA nandanavanamAM AvI paheAMcyA. teone pRthvI paNa svarga jevI bhAsI. teoe namaskArapUrvaka prArthanA karI : - he nAtha ! have dhamatI pravartAvI jagatanuM kalyANu kare!!? pRthvInAtha RSabhadeve smita pUrvaka tenA pratyuttara vALye, lekAMtika deve sahu vidAya thayA. dhamatI pravartAvavAnI icchAvALA pRthvIpati RSabhadeva zAMta citto rAjamahela tarapha padhAryA. AnaMdamAM garakAva thayelA rasiyAoe nirAMte vasatAtsava UjavyA karyAM. paNa rAjamahelamAM padhArIne zrI RSabhadeve rAjatyAganA ne saMyamadhama nA svIkAra karavAnA peAtAnA nizcaya jAhera karcI. A samAcAra theADI vAramAM badhe prasaratAM bharata vagere kumArezanI, vaphAdAra sacivAdi sevakeAnI ane nAnAM bALa mAka UcharelA prajAjanAnI ciMtAnA pAra na rahyo. leAkeAne dharmaviSayaka kazuM jJAna nathI. dharma zuM te leAkeA jANatA nathI. kevaLa peAtAnA prANapyArA prabhunA viyAga temane vyAkuLa khanAvI rahyo che. zrIRSabhadeve potAnA rAjyanI kharAkhara vaheMcaNI karI. yuvarAja bharatane rAjadaMDa grahaNa karavA AjJA karI. bIjI rAjakIya vyavasthA paNa Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna haSabhadeva : 13 karI dIdhI ane eka varSa mATe bhagavAne sAMvatsarika dAnanI zarUAta karI. catuSpatha tathA daravAjA para gheSaNa karAvI ke "je jene atha hoya, teNe AvIne te laI javuM. bhagavAna meM-mAgyuM Apaze." zrI RSabhadeva samA dAtA kayAMthI maLe? Ama dAna detAM eka varSa vItyuM, ne rAjatyAgane samaya AvI pahoMcyo. citra mAsane Una vAyu jyAre vRkSe vRkSe navapallavatA ApI rahyo hato, tyAre eka suMdara savAre pRthvInAtha sarvasvano tyAga karI mahA prayANane sAru sajaja thayA. emaNe potAnI sudIrgha kezavALI pITha para chUTI mUkI dIdhI; pagamAMthI upAnaha ane mastaka parathI mugaTa utArI alaga karyA. deha para eka mAtra valakala dhAraNa karI e dhIre pagale AmrabhavananI bahAra nIkaLyA. dakSiNAyana vAyu vAte hate, kokilA matta banIne TahukI rahI hatI. vAyunI jhaDape ne kekilAnA sUre pRthvInAthanA mahAprayANanI vAta badhe prasarI gaI. retAkakaLatA mAnavIo darzanAthe dhasI AvyA. sahunA mukha thara eka ja prazna hato ? " "are! je sAhyabIne pAmavA saMsAra marI paDe che, Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14: jenadazana zreNaH 2-1 ene tajIne pRthvInAtha vaLI zuM navuM prApta karavA Icche | mAtA marudevA deDI AvyAM : "vatsa ! mane na tajI jA. AMkha para aMdhArAnAM paDaLa gherAya che. Aja sudhI mahAmahenate taratuM nAva Aje DUbatuM anubhavuM chuM. mArI jIvanasaMdhyA tArA darzanathI prabhAtanuM sukha anubhave che." "mAtAjI! sahue javAnuM che. janArane kaI rokI zakatuM nathI. dareka samA prabhAtanI puregAmI . AzA rAkhe ke pratyeka aMdhakAranI pAchaLa prakAza che, ema dareka duHkhanI pAchaLa sukha avazya che. duHkhane pacAvo ne enI pAchaLanA sukhane zodhavA yatna kare ! gaganAMgaNanA mukta pravAse jatA paMkhIne mALAno meha kAM karAvo, mADI?" mAtA maru devA putrane pratyuttara vALI na zakyAM paNa A rIte ene jato joI marmojheka vedanA anubhavI rahyAM. devI sumaMgaLA paNa AvIne pAchaLa UbhAM hatAM. e ekadama paga pakaDIne besI gayAM ane tyAM: mane sAthe laI jAo, jIvanamAM ke mRtyumAM." "devI ! mRtyunA pravAsamAM IcchA hoya to paNa koIne sAthe laI jaI zakAtuM nathI; viyeganI ghaDIe premanI tIvratA samajAya che, e tIvratAnA tApamAM jIvananI vizuddhi zodhI le !" pahADa jeve bAhubali mArga vacce pahADa banIne khaDo rahyo. suMdarI ane brAhmI UbhAM UbhAM AMsunI pALa. racI rahyAM hatAM. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bhagavAna RSabhadeva : 15 * * * * * * * * * * * * * 7 pRthvInAthe teone uddezIne kahyuM: "putrIo ! keInAM AMsu kadI koIno mArga rokI zakyAM che? AMsu aMtaranI zuddhi mATe vAparo." ne temaNe sahu svajano tarapha dRSTi pheravIne AzvAsanabharyA avAje kahyuM: "mAro javAne samaya thaI cUkyo. je mahAna zodha kAje jAuM chuM, e mATe anivArya che ke sAgaramAM mAchaluM sarakI jAya, ema mAre tamArI vaccethI sarI javuM. - A AkAza mAruM AzrayasthAna banaze, A khINo mArI zerIe thaze. kaMdarAo ane guphAo mArAM vAsasthAna banaze. dizA mAruM vastra ne pavana mAre sAthI banaze. vAcA karatAM mauna have mane vadhu priya thaze. zukrUSA ne sevA, harSa ne zoka baMnene chAMDIne jAuM chuM. svajana ke snehI baMnene tajIne jAuM chuM. mAna ne apamAnane mUkIne jAuM chuM. saMpatti ke sAdhanano sadaMtara tyAga karIne jAuM chuM. "tame pUchaze ke A badhuM zA mATe? to ene TUMke uttara eTalo ja ke mArA eka mahAsvapnane sAkAra karavA, saMsArane vaLI eka navuM zAsana ApavA. satata jAgRti ne anaMta ekAMta mArAM sahAyaka banaze." bharatane samajAvatAM kahyuM: " "name arihaMtANuM !" tAro jIvanamaMtra bano. jagatamAM vasatA arine jItyA, mAnavatAnA arine jItaje, kuLano arine jItaje - sAthe tArI jAtanI aMdara vasatA arine paNa jItavAnuM na bhUlIza." Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16: nizreNI 2-1 . "garviSTha banIza te yuddhanI balAne notarI lAvIza. ceta raheje ke pUjA tAruM patana na kare, jayanAda tane jaDa na banAve. cakravatI thaIne AryAvartane ne AtmAne uddhAra karaje. baMne karavAM anivArya che. bemAMthI ekanI sAdhanA karanAra eTale apUrNa raheze." bAhubaline samajAvatAM kahyuM, "bAhu! tuM ajitavIrya thaje. ajeyatA kevala jItamAM ja nathI. parAjaya ke hAra hasate mukhe khamI khAvAmAM paNa che. ajeyatA zatru jItavAmAM nathI. aMtaranI ajeyatA para prathama lakSa Apaje. puruSAthI kadI hAratuM nathI. tyAgI kadI garIba thatuM nathI. premI kadI nirAdhAra banato nathI. sAco Arya banI AryAvartane saMskAra Apaje." . 1 suMdarI AgaLa AvIne belIH "pitAjI! mane kaMIka kahe." "suMdarI! sAcuM sauMdarya AtmAnA sauMdaryanuM pratIka hovuM ghaTe. AMtara-bAhya ekatA na jame te e sauMdarya phaNIdharanA mastaka para rahelA maNinI jema bhayaMkara che. vikAronuM poSaNa ne vivekanI rakSA e, "khAvuM ne gAvuM"nI jema eka sAthe nahI thaI zake. tamArI buddhi tamArA hRdaya para rAja na kare, te joje." pRthvInAtha suMdarIne pratyuttara ApI brAhmI tarapha pharyA ne bolyAH "brAhmI ! mAnavatAnI mahAsAMkaLanA ApaNe sahu nAnAmeTA akaDA chIe. bharata eka AryAvarta saraje. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - bhagavAna -Sabhadela : 17 bAhubali AryasaMskRtine Adarza sarjaje. tuM eka bhASA sarajaje. e bhASA bhAvinA garbhamAM poDhelAM mAnane uttama vAra, bhavya preraNuM ne udAtta saMskRti Apaze. maMthanathI mUjhAze mA ! zraddhA ne dhairyathI calita thaze mA!" pRthvInAthe bAlavuM pUruM karyuM, eTale vRSabhazrI AgaLa AvI ne bolI : "kRpAnAtha! mane kaMIka kahe." vRSabhazrI! strI ane puruSa eka saMpUrNa jIvanAM be aDadhiyAM che. enA rasa judA hoya, bhAvanA judI hoya, vAta judI haiya, paNa rAha eka ja hoya. strI ne puruSa bhale nyArAM rahe, paNa aMte dAMpatyanA sAgaramAM te ekarUpa banIne rahevAM ghaTe. e pUrNa hoya to ja pUNane pragaTAvI zake che." A veLA rAjA devayaza AgaLa Avyo ne betyeka prabhu ! mane paNa kaMI samajAvo. . ' 4 devayaza, saMsAra che tyAM sudhI sAruM ne narasuM rahevAnuM - joDAjoDa rahevAnuM ! keIne zikSA karatAM pahelAM enA gunAnA mULa sudhI jaje. saMsArane sArI daSTithI joje. gunegArane zikSA karatAM vicAraje ke enI gunegArImAM ApaNuM paNa gunegArI chupAyelI che. ApaNuM gupta saMmati ke upekSA hoya te ja gunegAra gunAne janma ApI zake - mahAkAya suryodha mastaka namAvIne Ubhe rahyo. ene uddezIne pRthvInAtha belyAH "sudhatneha ane kartavya Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 : jaitadAnazreNI : 2-1 anemAM mATe bheda che. tArA sneha tane byathI bhraSTa na anAve te joje tArA sneha prakAzanI garaja sArA, kartavya-dIpakane jIvanAra vaTALiyA na aneA. pRthvIne peAtAnI karavA mATe vizALa sainya ke vipula sa"patti karatAM vizALa hRdayanI jarUra che; pratipakSIone chUMdI nAkhavAmAM nahIM, peAtAnA banAvavAmAM sAcI bahAdurI che. mANasanu* 'tara vAMcatAM zIkhaje. paNa bhaya ke lAlacathIe nahIM vaMthAya; prema ne sahAnubhUti dvArA ja vAMcI zakAze.' pRthvInAtha ATalu' kahI AgaLa vadhyA. pRthvInAthanA aAdhyAtyAganA samAcAra adhe prasarI gayA hatA. zAkAtura nagarajanAne uddezIne kahyuM, 'have huM zakAI zakuM tema nathI. janma ne jarA, mRtyu ne viSAdanAM guhya tattvAne zeAdhavA jAu" chuM. mane lAdhelA jIvanadarzananA droha karavAnu kAI kaheze| mA ! mAruM svapna mahAna che; mAnavAne jAgrata karyA; emanI vasAhatA sthApI; emane asi, masi ne kRSivALuM zAsana ApyuM. A dezanuM svapna meM ghaDayu' ne ene sAkAra karavA bharatane suparata karyuM. huM vizvatAmukha chuM. have vizvavAtsalya tarapha jAuM chuM. huM sa`sArane svajana anavA jAuM chuM; tamArA ekalAnA ja anIne rahuM, e have zakaya nathI. meM tamane je zAsana ApyuM. enAthI sAru zAsana mAre tamane Apavu` che, jemAM mANasa rAjAnA bhayathI nahIM - peAtAnA manathI sArA ne zuddha rahe, mANusa phreMDa ne vadhanA bhayathI sAru* Acare tema nahI"--svabhAvathI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 19 sArA AcaraNa tarapha prema rAkhe. mAnavamAtra eka, saha samAna, sahu mukta! sAMkaLanI kaDIonI jema sahu TA chUTA ne kAryaprasaMge sahu saMyukta! sakaLa sRSTinI ekatA ne ene uddhAra e mAruM svapna che." keTalAke kahyuM "amane udarapoSaNa mATe kaMIka kaho." prakRtinI udAratA para bharose rAkhaje. tamArAM khetaramAM tame premathI parizrama karo. tamArA mananI udAratAne paDagho tame tamArAM khetaramAM pAmaze. tame paNa tamAru bIjAne ApatAM raheze. je mANasa dhAnya, gau, dUdha vagerene saMgraha kare che, e kaMThe pASANa bAMdhI sAgaranA pANImAM taravA jevI kriyA kare che. enA saMgrahamAMthI corI, lUMTa, khUna jevI ghaTanAo janme che. mAnavajAtano e mahAna duzamana che. AvatI kAla para avizvAsa na rAkhe. Ajano divasa AvatI kAla mATe na bagADo." amArA deha mATe kaMIka kahe." tamAre deha e tamArAM sArAM karmonuM sAdhana che. alaga bhale raho, ekamektA na bhUlaze. phUlane svabhAva dhAraNa karaje. madhamAkhI Ave te madhu Apaje, pataMgiyAM Ave te rUpa Apaje, hAthI Ave te AhAra Apaje, paNa vikAsamAM ke vinAzamAM sugaMdha vahAvavAne dharma na bhUlaze." "zraddhA ane prema vize kaMIka kahe." "prema tamArA manane pavitra banAvaze. je tamane Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 : jenaMdazabha-zreNI 2-1 ' ane bIjAne pAvana na kare e prema nahIM. dveSa ne hiMsAne A sAgara premanI uSmA AgaLa sukAI jAya che. sAce 'prema sahune potAnA samAna mAnavAmAM che. zraddhA tamArI heDInuM sukAna che. aMdhArI rAtamAM ya e dIpaka banIne ' khaDI raheze." vANI vize kaMIka jANavA IcchIe chIe." vANI tamArA hRdayane anusaratI banAvo. siMhanuM - cAmaDuM paherAvI ziyALane siMha nahIM banAvI zake. tamArA - manamAM mela haze te tamArI vANI pavitra banI zakaze nahIM. tamArI jIbhathI tame premanI uSmA pragaTAvI zako che, tema Aga paNa saLagAvI zako cho; chatAM evuM kadI na karaze. sAgaramAM te metI paNa che, ne hADakAM paNa che. sAre mANasa metI zodhI lAve che, sahune Ape che." rAjAnA dharma vize kaMIka kahe." rAjA e koI matta hAthI nathI; e te prajArUpI hAthIne aMkuza che. umAge jatA hAthIne aMkuzano bhaya che. aMkuza ekale to Akhare jaDa ne zaktihIna che. Akhare to ene anyanI madadanI jarUra rahe che! prajA te hAthI jevI che, sIdhI cAle te ene keInI apekSA nathI." sukha ne duHkha vize kaMIka kaho." sukha ane duHkha judAM nathI; ene tame judAM pADyAM che. kerInA rasamAM rahelI khaTAzane mIThAzanI jema e abhinna Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 21 che. sukhane tame AmaMtro che, ene tamArI pAse deDatuM AvatuM jue che, paNa tame e bhUla che ke duHkha paNa sAthe ja AvatuM hoya che. ene be yugala che. eka AmaMtro eTale bIjAne vagara kahe netaruM maLI jAya che. sukhane je savasthatAthI bhagave che, duHkhane paNa e rIte bhagavaje; to tamAre saMsAra ujajavaLa banaze. bhegane rega, hAsya ne viSAda e eka ja vastunI be bAju che." levA ne devA viSe kaMIke kaho." 'jarUra paDye premathI leje ne jeTalA premathI le teTalA premathI deje. chatAMya bane tyAM sudhI detAM zIkhajo bane tyAM sudhI levAnuM mAMDI vALo, lo tyAre paNa levAne bhAre viveka rAkho. tamAruM peTa pUravAnI ciMtA na karaze, sAmAnA peTanI vizeSa ciMtA karaje. saMsAranA, vyavahAranuM A gupta rahasya tamane kahuM chuM, zraddhAthI Acaraze te sukhI thaze. pArakAnI TADha uDADavA mATe tApaNI saLagAvanAranI pitAnI TADha Ape Apa UDI jAya che; ene potAne kAje navI tApaNuM cetAvavI paDatI nathI." viveka vize kaMIka kahe. - "tame cAlo, bese, sUo, UbhA raho, dareka kriyA kare - e badhAMmAM viveka maryAdA jALavaje. sarakhI rIte paDeluM mIThuM tamArI rasoIne rasavaMtI banAvaze, atizayatA ene akhAdya karaze." Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 : jainadarzana-zreNI : 2-1 6 gava vize kaIka kaheA.' " gava je kadI khumArInI sAthe bhaLIne Ave che, ene pichANajo. tame AkAza jevA meTA cheA ke taNakhalA jevA halakA che, evI vAta na sAMbhaLazeA. tamArA gharamAM rahela agni game teTaleA sArA hAya pazu ane khU kha UMce caDhAvaze teA e tamAru chAparuM khALIne bhasma karaze. ene pRthvImAM dATI deze te e garamI nahI Ape.' " puruSakAra viSe kaI kaho.' - puruSakAra - parAkrama - puruSArthathI kI pAchA haThaze nahIM. umaMgI rahenAranA puruSArtha dhanya heAya che. chIcharAM jaLa jeTalAM mIThAM hAya che, ethI UMDAM jaLa vadhu mIThAM hAya che.' 6 6 yajJa viSe - agni viSe kaIka kaho." 6 yajJa eTale aNu. tame mAtra ene kASTha, ghRta, ke samidha arpaNa karatA nathI, paNa e dvArA ema sUcave che ke jarUra paDaye ame jIvana paNa apIzuM. sArA kAma mATe dehanA aNunI bhAvanA enuM nAma yajJa. sArA thavA mATe mananA kaSAyAnA hAma enu' nAma yajJa. tamane jIvana ApanAra, tamArA AMgaNAnA agnine tame kadI mujhavavA detA nathI, tema tamArA dilanA aNunA Atazane Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 23 paNa kadI ThaMDuM paDavA deze nahIM. yajJa-aNu e tamArA jIvananuM mahAna pratIka hajo. . yauvana viSe kaMIka kahe." tamAruM yauvana AMdhInA jevuM nahIM, malayAnilanI laharIonA masta svabhAvavALuM hovuM ghaTe. bhale pachI e. baTamogarAnI DALa jevuM sugadhI na hoya. paNa kesUDAnI kaLIo jevuM raMgIna haze te paNa cAlaze. kesUDAM jAtane raMgI jANe che, ema enA sparzanArane paNa raMgavAnI zakti dharAve che." "AcAra viSe kaMIka kahe." * anAcAranA kUvethI pAchA vaLavA AcAranI para jarUrI che. kartavyanuM bhAna, enuM jJAna ane aMte kartavyabaLa prApta karavuM jarUrI che. mAtApitAne pU! jeNe tamane saMsAranuM bhAna karAvyuM tene sanmAne. tamArA mitrane vaphAdAra rahe. tamArI bhaginIne kAminInI najare na nihALe. paDelI tarapha prema rAkho ! saMsArane vyavahAra saraLa cAle, zAMta cAle evI je tamArI vartaNuka enuM nAma AcAra. ekabIjAmAM samAtAM zIkhe. A uparAMta sauMdarya ane mRtyu vize kaIka kahevA mATe pRthvInAthane lekee vinaMtI karIne Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 jainadarzanabreNI : 2-1 - pRthvInAtha lokene A badhA vize samaja ApatA AgaLa vadhyA. prabhu nagara bahAranA upavanamAM AvyA. suMdara evA azokavRkSa nIce svastha rIte UbhA rahI emaNe kahyuM : - "mArA jIvanathI mAre tamane padArthapATha Apa joIe. mArA zabdo karatAM mAruM mauna, mArI vANI karatAM mAruM vartana have mArga darzAvaze. have tame mane keTalAya divase sudhI sAMbhaLI zakaze nahi. vasaMtanI mane rAha che. e rAhamAM stabdha mAruM mana mAruM dhyeya raheze." prabhue eka vAra ekatra thayelA mAnavasamudAya para najara nAkhI. e najaramAM jANe vizvarUpatAnA nakazA pAtharyA hatA. . 'bhAIe !" pRthvInAthe potAnA AjAnabAhu mukha tarapha laI jatAM kahyuM, "tame jANe ja che ke sarva rasane pitAnAmAM ukALanAra agninI zata zikhA vacce lapeTAIne paNa nirAMte jIvanAra ghaDe, bIjAne ukALatAM pahelAM pite UkaLe che. e pAtra banatAM pahelAM, enI kasoTI kAje nipajAvelA nibhADAnA agnimAM praveze che, mAre paNa e rIte taiyAra thavuM joIe. duHkhane agni mane na prajALa, sagavaDanI mohinI mane na satAve, suzraSAnI mAyA sane na. spaze te mATe AjathI mAre kaThera ArAdhanA zarU karavI ghaTe. mArA baLane mArA deha para vAparavuM Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bhagavAna RSabhadeva : 28. joIe. mArA deharUpI dhanuSyane mAre e rIte kheMcavuM paDaze, ne te ja mAruM tIra saraLatAthI lakSyane vedhaze." ne ATaluM bolatAM bolatAM pRthvInAthe potAnI eka suSTithI dADhI ane mUchanA vALanA gucchAne cUMTI kADhayo. . bIjI muSTi biDAI ne mastakanA vALane eka -guccho cuMTAyo. Ama cAra muSTithI vALanA gucchA kheMcyA e sAthe atyAra sudhI haiye dhAraNa karI rahelAM devI sumaMgaLA ane mAtA marudevA doDI AvyAM. aDadhe AvatAM mUcha pAmI bhUmi para paDI gayAM. mUchI vaLatAM karuNa vare AnaMda karavA lAgyAM. - pRthvInAthe pAMcamI muSTi pAchI pheravI. emanI -AMkhamAM enI e ja zAMta jyota prakAzita hatI. sauMdaryanA mahAna bhUSaNa samI eka mAtra kezavalarI pavananI sAthe gela karavA lAgI. . . "bhAIo ! have huM mauna dhAraNa karuM chuM, ne tamArI vidAya yAcuM chuM. mane zAMtithI javA deje. mArI pAchaLa kaI Avaze nahIM !" ne prabhue kadama uThAvyA. dIkSA pUrI thaI tyAre idranA AgrahathI ceAthuM mana:paryava jJAna thayuM. mAtA maru devA ne sumaMgalA mUcha pAmyAM. bIjAM codhAra AMsue raDavA lAgyAM. vAtAvaraNa karuNabhArathI marmavedhaka banyuM. paNa prabhu svastha hatA. maMda paNa sthira Thage AgaLa vadhatA hatA. , Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 : jainadarzana-zreNI : 2-1 grISmanI Rtu che. caitrane mahinA cAle che. aMdhArI AThamanA caMdra uttarASADhA nakSatramAM birAje che. eka suMdara savAre pRthvInAthe rAjadhamanA acaLA utAryo ne sayama-dharmanA bhAra svIkAryAM. sarva rasAcaNAne peAtAnAmAM pakAvavAnI zakti rAkhanAra ghaDAe, prathama teA pAte ja nibhADAmAM pravezavu paDe che ne! sArA kAmanI zarUAta sArA mANase peAtAnI jAta para pahelI kare che. bhagavAnanI A dazA najare nIrakhI jAya tevI nathI.pRthvInA nAthanA pagamAM upAnahu nathI, mastaka para mugaTa nathI, deha para AbhUSaNu nathI, kaThamAM hAra nathI. trileA-kanI sapattinA svAmI niSkacana banyA che. kezavALI pITha para chuTTI laTake che. aneka gaja azva ane rathapAlakhInA svAmI khAlI hAthe, pagapALA cAlI. nIkaLyA che ! emanI - are, evu' te zuM duHkha che ke svAmI Ama cAlI nIkaLyA ? are, evI te zI upAdhi AvI paDI che ke pRthvInAthe A mahAprayANa Adaryu ? evA kayA mahA aparAdha ApaNA thayA ke bhagavAna Ama ApaNane cheDIne cAlI nIkaLyA ? prabhu tA ApaNA mitra, svajana, mAtApitA ne guru che. kaccha ane mahAkaccha rAjAe, ane jeene bhagavAne ja sudhArI-saskArI rAjA manAvyA hatA, e cAre hajAra Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 27 rAjAe prabhu pAchaLa rAjapATa tyAgIne cAlI nIkaLyA. naukA jema havAnuM anusaraNa kare ema badhA pRthvInAthane anusaryA. are, Ama teA aneka vAra zeAkhathI pRthvInAthanI sAthe badhe haryAryA hatA ne AnaMda karyAM hatA. prabhu sAthe hAya tyAM badhI vAte lIlAlahera ja hAya ne ! paNa A vakhatanI vAta jIddI lAgI. dIkSA vakhate karelA upavAsanA pAraNAnA samaya thaI gaye, paNu bhagavAna kaIM grahaNa karatA nathI. rasALa jhADanAM jhuMDa teA phaLathI jhUmI rahyAM che, paNa jANe kapAka phaLa samajI svAmI ene sparzI karatA nathI. svAdiSTa jaLanA navANu bharyAM che, paNa jANe khArAdha dariyA samajI prabhu enuM Acamana . paNa karatA nathI. divaseAthI mauna che. snAna nathI. vilepana nathI. vanahAthInI jema zaradI-garamI emane satAvatI nathI. bhramaNa, bhramaNa ne bhramaNa ! eka tarapha eka jaNa, eka tarapha cAra hajAra jaNu. paNa cArecAra hajAra rAjAonI sahiSNutAne A eka mAnavIe thakavI dIdhI. bhUkhyA peTe, tarasyA ke The, vanecaranI jema gAma-khetaramAM ne vanajagalamAM ghUmatAM ghUmatAM kaSTa - sahana karavuM emane bhAre paDavA lAgyuM. tene TUMka samayamAM khAtarI thaI ke A tA mINanA dAMte lADhAnA caNA cAvavAnA che. talavArathI hajArA duzmanA sAme yuddha karavu` sahelu Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28: jenadazana-zreNI 2-1 / / v / v.~+ * hatuM, paNa AvuM bhUkha, tarasa ne paryaTananuM tapa duSkara lAgyuM. e badhAM te jyAM sArI jagyA maLI tyAM - keI suMdara vRkSenI ghaTAmAM parNakuTI bAMdhIne besI gayAM. re! gaganavihArI garuDarAja sAthe kSudra paMkhIono sAtha kyAM sudhI nabhe ! trilokanA nAtha pRthvIpati ekalA rahyA. meru caLe, paNa temane nizcaya caLe tema nahote. zrudhA-pipAsA temane game teTalI pIDe, paNa e ema namatuM toLe tevA - nahatA. Ama to emane zI vAtanI khAmI hatI! pANI mAge tyAM dUdha hAjara hatuM ! rastAmAM pagale ne pagale nagarajane, grAmajano ne vanecaro bhAtabhAtanI bheTa laIne AvatA, ne gaddagada kaMThe kahetA : "e tAraNahAra, ame tamArI A dazA joI zakatA nathI. snAna karavAne egya jaLa taiyAra che, paheravA vastro taiyAra che. kRpA kare ne amane dhanya kare?" , - prabhu kaMI letA nathI ne AgaLa vadhe che. tyAM bIjA - nagarajane AvI pahoMce che. kahe che: "Aja avasara Avye nirAza karaze mA, nAtha ! lakSapAka tela taiyAra che, mardana karo. gaMdhakASAyI vastra hAjara che, samArjana kare. gazIrSacaMdana taiyAra che, vilepana karo, ane amAre tyAM padhAro, devAMganA jevI amArI kanyAone svIkAre. temane sanAtha karo. ema karIne ene ne amAre janma sArthaka kare." Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' + + * , " . * * * ' * * * * * * * * * * * bhagavAna RSabhadeva 29 prabhu te mauna seve che. nathI hasatA, nathI kaMI kahetA. e to AgaLa ne AgaLa vadhye jAya che. keI vaLI hAthI dhare che, koI gheDA bheTa kare che. keI yuvAvasthAmAM AvelI kanyA arpaNa kare che. paNa prabhu jaLakamaLavat sahuthI dura ja rahe che. badhA vicAre cheH arere ! ApaNuM nAthane zuM joItuM haze ? dayAnidhine zAnI vAMchanA haze? are, emanI kAMcanavaraNa kAyA reje bharANuM che. sudhAthI kSAmakukSI banI che. snAna nathI, pAna nathI, khAna nathI, tAMbula nathI, vAhana nathI, vaibhava nathI, prabhune Ape to navanidhi pragaTe, paNa emane te saMsAranA keI raMga chabatA nathI! A saMsArI jana saMtApa karatA rahyA, ne pRthvInAtha te. dhIre dhIre AgaLa cAlyA gayA - bhUkhyA ne tarasyA. . paNa zarIra chevaTe te zarIra che ne! AtmA bhale anaMta zaktimAna hoya, paNa deha te paulika che ne! haraNa, jharaNa ne maraNadhamI ja che ne! e vAhana dhIre dhIre nirbaLa paDavA lAgyuM. je deha para tapelA suvarNa jevI kAMti hatI, tyAM zyAmalatA patharANuM. kAyAnuM piMjara DolavA lAgyuM. gaja-mastaka jevuM zira kaMpI rahyuM. kAnamAM jhaMjhAnila gAjI rahyA. kumaLo choDa havAmAM Amatema Dole tema paga DolI rahyA. navanava bhAve camakatI AMkhamAM sthira teja AvIne vasyuM. dehanuM eka aMga gaLiyA baLadanI jema DhagalA thaI javA lAgyuM. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |30 H jenadarzana zreNI : 21 * jarjarita thayeluM makAna jema dhasI paDavA IcchatuM hoya ne ekAda jabarajasta thaMbha ene thaMbhAvI rAkhe, ema pRthvInAthanA hadayane vajanizcaya dehane Dhagale thaI jatAM aTakAvate hate. AtmAno ajeya yoddho ema dehanI pAse pitAnI hAra svIkAre khare? chatAMya deha pratye emane tiraskAra nahoto. deha bhale damavA jevI, tapAvavA jevI vastu hatI, chatAM phagAvI devA jevI vastu te nahotI. A dehanA sAdhana dvArA ja sAdhya hAMsala karavAnuM hatuM. - bhagavAna AmaprakAza zodhavA nIkaLyA hatA . ne e zodha mATe dehanI hasti anivArya hatI. e na hoya to ekAkI AtmA zu karI zake ? kuhADI game teTalI tIvra hoya, paNa hAtha na hoya to? vaLI jema dIpaka tela vinA prakAzato nathI, vRkSa jaLa vinA jIvatuM nathI, tema deha AhAra vinA TakI zakatuM nathI. bhagavAnane AhAranI jarUra hatI, paNa sAthe sAthe e pratijJA hatI ke AhAra nirdoSa maLe to ja svIkAravo. tyAgIne egya niravadya ne eSaNaya khorAkanI AvazyakatA hatI. e veLA khAdhepIdhe sukhI prajA peTanI A baLatarAmAM kyAMthI samaje? duniyAmAM keInuM peTa UNuM nathI, to pRthvIpAlane vaLI kaMI peTa pUravAnI khoTa hoya? Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 31 divase vItI gayA. jevA AhAranI bhagavAnane IcchA hatI, evA AhAra na manyeA te na ja maLyA. divaseAnA mahinA thayA, paNa mananI dhAraNA na phaLI. mahinAnu varSa thayuM. unALAnA kUpanI jema pRthvIpAlanuM peTa hajI khAlI che. khAlI peTe e ghUmI rahyA che. dehanA dedAra tA have jovAya tevA rahyA nathI. kAM e prabhu - kayAM AjanA prabhu ! Akhare hastinApura nagarInAM mahAbhAgya jAgatAM hatAM. dharatI para vihAra karatA AdinAtha RSabhadeva nagarImAM padhAratA hatA. jyAM jyAM A samAcAra paheAMcyA, tyAMtyAMthI nagarajano dADI AvyA. kAma karatA kArIgarI dana karavA dhasI AvyA. khAtAM ne ramatAM bALakA paNa ramata cheDI prabhumukhadarzane doDI gayAM. vepArIoe vepAra mUkayo. kheDUtAe khetara sUnAM mUkavAM. gAyAnAM dhaNunAM dhaNa caratAM mUkI geAvALA prabhudarzane AvI pahAMcyA. jeNe samAcAra sAMbhaLyA, te ghaDInA ya vilaMba vinA tyAM AvI pahAMcyuM. peAtAnA tAraNahAranI padharAmaNI - bhalA, parama puNya prApta thatI prabhumukhadarzana-nI e subhaga ghaDI kANu gumAve ? paNa A zuM joIe chIe ? pRthvInA pati ughADe mastake, aDavANe page, chatra-cAmara vagere kazAMya rAjacihno Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32: jenadana-zreNuM ? 21 vinA rAjamArga para ekAkI cAlyA Ave che. oha! kevuM hadayavidAraka daya! dazya joI anekanI AMkhamAMthI zrAvaNabhAdara varasavA lAgyA. ahA ! pRthvI patine ghera te zI khoTa paDI? evuM te zuM manaDuM risAyuM ke bharI bharI. dharatI para svAmI khAlIkhama? AMkhamAM AMsu, hRdayamAM vedanA ne manamAM kutUhalA laIne badhAM nagarajane jotajotAmAM prabhune vIMTaLAI vaLyAM. badhethI maNimuktAnA varasAda varasyA. kesara-caMdanakapUranA kIca racAyA. badhe jema banatuM AvyuM hatuM tema. ahIM paNa banyuM. A saMsAramAM bhegapabhogano saMgraha te jANato hato. ene tyAga ane ene tyAgI ajA. hate. keI kahe, are ! pRthvInAtha page cAle che, mATe hAthI Apo. koI kahe, trilokInAthane dehavilepana mATe. aMgarAga Ape. ratna, metI ne paravALAM dhare. mRga, mayUra ne dhenu arpaNa kare. are, trilokanA nAthane ghera kaI vAtanI. kamInA che ! Aje e te ApaNuM pArakhuM karavA nIkaLyA che! rakhe ApaNe pAchA paDIe ! deha mAge to deha Ape. jIva mAge te jIva Ape ! ApaNe mATe prabhuthI vizeSa kazuMya A vizvamAM nathI. paNa badhI saMpatti vaccethI, zaradanA vAdaLanI jema. khAlIkhama bhagavAna AgaLa vadhyA. le kee pracaMDa pokAra pADyoH "ApaNuM bharyA nagarane zuM karuNAnA avatAra Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna bhadeva : 33 prabhu Ama ne Ama choDIne cAlyA jaze? to pachI ApaNuM A jIvatara jIvavA jevuM raheze kharuM? ApaNe janma dhika nahi lAge? ApaNuM Azvarya aMgArA jevAM nahi bhAse ? are, zuM ApaNe tyAM DAhyAone dukALa paDyo che? tapAsa karo ke zA mATe pANImeM mIna piyAsI ! e veLA dezamAM rAjA DAhyo mANasa gaNAto. enuM DahApaNu prajAnuM ne pRthvInuM pAlana karatuM. e prajAne jamADIne jamatA, prajAne suvADIne sUta. e prajAnA sukhe sukhI ne duHkhe duHkhI raheto. evA rAjA para prajA paNa prema kAM na rAkhe? badhA doDyA hastinApuranA rAjavI somayaza pAse. paNa are ! rAjA samayaza paNa kyAM pArakA hatA? bhagavAna RSabhadevanA dvitIya putra takSazilAnA rAjavI ajitavIrya bAhubalinA e putra hatA. paNa rAjA samayaza vaLI eka navIna vicAraNamAM gUMcavAyA hatA. rAjaprAsAdamAM rAjakumAra zreyAMsa ane nagarazeTha subuddhi sAthe kaMIka vicAraNAmAM paDayA hatA. vAta evI banI hatI ke rAjAne, rAjakumArane ane nagarazeThane traNene prabhAtakALe ekasAthe suMdara svapna lAdhyAM hatAM. rAjA semiyazane sapanuM AvyuM hatuM ke eka parAkramI rAjA laDAImAM zatruothI cAre taraphathI gherAI gaye, kumAra zreyAMsa enI madade dhAyo. zatrune parAbhava karI e rAjAne zatruothI mukta karyo. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja H jainadarzana zreNuM H 2-1 an vvv * * * kumAra zreyAMsane vaLI evuM sapanuM lAdhyuM hatuM ke koI kAraNe zyAma banelA senAnA meru parvatane eNe amRtakaLaze abhiSeka karI ujajvaLa karyo. nagarazeTha subuddhine paNa e ja veLAe ne evuM ja eka svapna lAdhyuM hatuM ke sahastra kiraNothI prakAzamAM sUryanAM kiraNo jANe vRddha meranAM pIMchAMnI jema eka pachI eka kharavA lAgyAM. sUraja jhAMkho paDyo. kumAra zreyAMse sarI gayelAM e kiraNone jANe lAvIne punaH sthApita karyA. ' are, ApaNane keIne kadI duHsvapna te lAdhatAM nathI. kAraNa ke ApaNA dilamAM kadI bUrA vicAro AvatA nathI te A svapnAnAM zAM phaLa haze? - rAjA, rAjakumAra ane nagarazeTha bhAre vimAsaNamAM paDayA hatA. svapnanA phaLa viSe te ekadama nirNaya na thaI zakyo, paNa eTale to nirNaya thayo ke jarUra najIkanA bhaviSyamAM. kumAra zreyAMsane hAthe keAI puNyakArya thavAnuM che ! utkRSTa sAdhanA ane tenI siddhi keTalI samIpa hoya che, enA udAharaNarUpa jANe hoya tema dvArapALa e ja veLA zubha saMdeza sAthe hAjara thaye. eNe kahyuM : "svAmin , traNa lokane pUjya pRthvInAtha bhagavAna RSabhadeva vana-jagamAM vicaratA Aje ApaNA puNyacege ApaNA nagaramAM padhAryA che." traNe jaNA harSamAM AvI ekIsAthe belyA : "dhanya ghaDI! dhanya bhAgya ! prabhu Aja amAre AMgaNe!" Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 35 dvArapALa AgaLa belyoH "svAmina, paNa emanA dehanI zI vAta kahuM? jANe e prabaLa pratApI pRthvInAtha ja nahi ! hajAre zatruthI gherAyelA mahA yoddhAnA jevI emanI jhAMkhI mukhamudrA che. svAmina, pahelAM to emanA mukhanI AsapAsa sahasarazima sUryanA jevuM tejamaMDaLa racAyeluM jovAtuM. Aje to jANe sarva kiraNa emAMthI jharI gayAM hoya evuM nisteja lAge che. vadhu zuM kahuM, svAmin ? senAne meru parvata jANe zyAma paDI gayuM hoya ema emanI kAMcanavaraNa kAyA zyAma thaI gaI che. Dela DuMgara jANe cAlyo Avato hoya ema e cAlyA Ave che. prajAjanoe aneka prakAranI bheTa dharI paNa e letA nathI. divasethI mauna seve che, eTale zuM joIe che, te paNa samajAtuM nathI. prajAjane Icche che ke Apa jaladI padhAro ne temane khapatI vastu jANe, nahi to prabhu. AgaLa cAlyA jaze ane daridranA bhikSApAtranI jema ApaNe AvelA sarbhAgyathI vaMcita rahIzuM. are ! juo, ApaNuM rAjadvAra para AvIne e UbhA rahyA." pitAnA pratApI prapitAmahanuM nAma sAMbhaLI yuvarAja zreyAMsakumAra bharI sabhAmAMthI doDyA : na paheryA upaniha. ke na oDhayuM chatra ! ughADe mAthe ne aDavANe page e deDakyA ! AjanI ghaDI raLiyAmaNI karavAnI ene haiye. tAlAvelI jAgI hatI. prabhu maMdagatie cAlatA zreyAMsakumAranA gRhAMgaNamAM. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36H jainadarzana-zreNIH 21 AvI pahoMcyA. zreyAMsakumAra deDIne prabhunA pagamAM ALeTI paDyo. raMkanA pAtramAM cakavatInI khIra na samAya, ema enA haiyAmAM harSa samAte nahoto. pitAnA sugaMdhI kezathI teNe prabhunA paga lUchayA, pradakSiNA karIne punaH namaskAra karyA. namaskAra karI pUrNimAnA caMdra samA prabhumukhanuM e nIrakhInIrakhIne darzana karavA lAgyo. - pUrNimAnA caMdranAM darzana karatAM jema piyaNa khIlI - UThe ema prabhumukhacaMdranAM darzana karatAM karatAM kumAra zreyAMsanuM - hRdayakamaLa khIlI UThayuM. saMsAramAM ghaDInI kiMmata che, yuganI nahi. e lAkheNI ghaDI zreyAMsane lAdhI. enA hRdayamAM apUrva prakAza patharAye. ene kaMIka jUnuM smaraNa thavA lAgyuM. "are! pUrve meM prabhune kyAMka joyA che !" ne Ama vicAratAM ene jAtisamaraNujJAna thayuM. huM keNa? prabhune pUrvabhavano sArathi ! svayaMprabhAdika avatAramAM paNa huM temane sAthI hatuM. Aje e mArA prapitAmaha che. are! mAre ane emane to nava nava bhavanAM sagapaNa che. e sagapaNa sAcuM karavA Aje e padhAryA lAge che. ahA ! e tIrthakara thaze evI vANI meM vajasena arihaMtanA mukhe pUrvabhavamAM sAMbhaLI hatI. e ja A -tIrthakara! e ja A arihaMta! e ja A pote traNa lokanA nAtha!" Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 37 Adima pRthivInAthamAdima niSparigraham / Adima tIrthanAtha ca, RSabhasvAmina stumaH // zreyAMsakumAra eka vakhata AnaMdathI nAcI UThayo; paNa tarata ja enI najara prabhunA deha para gaI. rAjA semayaza ne nagarazeTha subuddhi paNa AvIne prabhucaraNamAM paDyA hatA. emaNe paNa anyanI jema maNi, muktA ne gaja-rathanI bheTa dharavA mAMDI, paNa kumAra zreyAMsa tarata bolI UThyo : are, ApaNe kevA mUrkha chIe ! bhagavAne jene asAra samajIne chAMDayuM, te ja anAja ApaNe temane. bheTa dharIe chIe ! je emane e ja joItuM hatuM, te AvA veze zA mATe nIkaLI paData ? emane khajAne zI. kheTa hatI ? ahA ! prabhue varSa dahADAthI bhajana karyuM nathI ! prabhune annano khapa che. anna vinA emane deha A zithila banyo che. cAle, huM prabhune pAraNuM karAvuM!" zubha kAryane sadA zubha ga anusare che. puNya jAgatAM hoya tyAre puNyasAdhanAnI taka ApameLe AvI maLe che. barAbara A ja veLA khetaranA kolumAM pIlIne kADhavAmAM Avela zeraDInA rasanA ghaDA laI kaI nagarajana. AvI pahoMce. zreyAMsakumAre joyuM ke nirdoSa, niravadya AhArane gya, beMtAlIsa doSathI mukta AiTyurasa prabhune yogya Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 H jainadarzana-zreNI 2-1 che. niSpApa niravadya jIvanane egya A kharekhara niravadya pApamukta AhAra che. zreyAMse zeraDInA rasanuM pAna karavA prabhune vinaMtI karI. prabhue karapAtra laMbAvyuM. cAre tarapha jayajayakAra thaI rahyo. kaMI na svIkAratA prabhue svIkAra mATe hasta laMbAvyA ! ananta e karapAtramAM zreyAMsakumAre zeraDIne rasa ThAlavavA mAMDayo. e pANipAtra, e karapAtra jANe aphATa mahAsAgara banI gayuM. ekaso-ATha ghaDA emAM samAI gayA. eTaeTalA ghaDA prabhunA karapAtramAM samAI ziyA, paNa Azcarya che ke zreyAMsanA citta-pAtramAM eTalo harSa na samAI zakyo. eNe ghaDe laI harSanRtya AraMvyuM. dIkSA pachI varSAnta, prabhue IznarasathI pAraNuM karyuM. prabhunI sudIrghakAlIna sudhAnuM e pAvanakArI divase zamana thayuM. nagarajanoe pharI jayajayakAra vartAvyuM. AkAzamAM paMcadivya pragaTa thayAM. vAtAvaraNa duMdubhinAdathI gAjI UThayuM. sAmAnya evA zeraDInA rasamAM zreyAMsakumAra bhavabhavanI bAjI jItI gaye. vastunI mahattA nathI, bhAvanI mahattA che, e vAta jagate e divase jANI. zreyAMsane AnaMda enA cittapAtramAM chalakAI UDyo, enAM merama mAMcita thaI UThyAM. Aje eNe niSpApa jIvanane Adarza ane niravadya Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva = 39 AhArane mahimA jagatamAM sthApita karyo hato. eNe kyAMya sudhI mAthe ghaDe mUkI nRtya karyA karyuM, e nRtyamAM prajAjano paNa bhaLyA. vaizAkha zulA tRtIyAno e divasa IkSarasanA dAnathI amara thaI gayo. prabhue varSe divase pAraNuM karyuM. traNa jagatanA nAthano abhigraha pUro thaye. ghera ghera utsava maMDAya. zerIe zerIe jayajayakAra vatI gayo. prabhue pAraNu karI zreyAMsakumArane tArI dIdho. devone dohyaluM zreyAMse prabhune dAna dIdhuM ne devone dehyaluM muktidAna prabhue zreyAMsane ApyuM. dhanya he dAna lenArane ! dhanya he dAna denArane ! UMDA jaLamAM mIna sarakI jAya tema prabhu A jayajayakAra vaccethI pAraNuM karI AgaLa vihAra karI gayA. dAna daI zreyAMsakumAra mahele AvyA. Aje nagarajanonA Azcaryano pAra nahote. prajAjanoe pitAnuM sarvasva prabhucaraNe mUkyuM, chatAM prabhue e tarapha najara rakhI paNa na karI, ane zreyAMsanA zeraDInA rasamAM trilekanA nAtha lebhAyA. are, rasanI te zI kiMmata che. kiMmata te bhAvabharyA hadayanI che. nahitara ATalo rasa te amArA kelamAM roja ema ne ema DhaLAI jAya che. te vastu karatAM bhAvanI mahattA che, A vAtanuM rahasya Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 : jenazaa-zreNuM : 2-1 jANavA badhA nagarajano zreyAMsakumAranA bhavanamAM bhegA thavA lAgyA. kaccha, mahAkacha AditApasa paNa rahasya sAMbhaLavA. AvI pahoMcyA. nagarajanee khUba utsukatApUrvaka kumArane udezIne pUchayuM : "he kumAra ! jagatamAM tamane dhanya che ke prabhue tamAre hAthe IznarasanuM pAna karyuM. ame jANIe chIe ke e IznarasanI dhArA naheAtI, paNa ujajaDa bhUmine vapha-- kUpa karatI puSkarAva meghanI dhArA hatI, jeNe tamAruM to zuM, ApanAranuM te zuM, paNa e pAvana dazya najare nihALanAranuM paNa kalyANa karyuM. are, ama durbhAgIone. hajAra vAra dhikkAra haze ke amArA sarvasva dAna sAme prabhue najara sarakhI paNa na karI ! are ! varSothI putranI. mAphaka amAruM pAlana karanAra prabhu pitAe amane eka zabda paNa emanI jarUriyAta viSe na kahyo ! kevI amArI. karma-kaThaNAI!" zreyAMsakumAre sahune sAMtvana ApatAM kahyuM : tame ema zA mATe belo che? prabhu Aje pUrvanI peThe parigrahadhArI rAjA nathI. teo saghaLA pApamaya. vyApArane tyAga karI sAdhu thayA che. emaNe rAga, kaSa, meha badhuMya tyaryuM che. putra-parivAra, rAjapATa, dhanavaibhava saghaLuM choDayuM che. pachI e zA mATe tamArI hAthI, ghoDAke kanyA jevI tuccha vastuo svIkAre ? "emaNe kSaNabhaMgura rAjyasiddhine cheDI amaraH Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 41 - rAjyanI zeAdha AdarI che. bharI pRthvImAM badhu chAMDavu che. phakta jIvana jIvavA pUratI vastue - ane te paNa koInI ApelI - levAnuM vrata lIdhuM che. sAthe niSpApa jIvana jIvavA mATe niSpApa nirdoSa AhAra levAne niNaeNya karyo che. dayALu prabhu sarvane abhaya ApanArA che, eTale AhAra paNa nirdoSa, eSaNIya kalpanIya ne prAsuka svIkAre che.' zreyAMsakumAre munidhama samajAvyuM. nagarajane e sAMbhaLI kahevA lAgyA : 'he kumAra ! A zilpAki vidyAe prabhue kahela che ne batAvela che, eTale sahu koI jANe che. paNa tame kaheA che te munidhama haju sudhI koI jANatu nahAtu, ne tame kAMthI jANeA? bhagavAna te pAte mauna seve che.' zreyAMsakumAre nagarajanAnI zakAne javAba ApatAM jaNAvyuM: ' he nagarajanA ! tamArI vAta sAcI che. Aja pahelAM mane paNa e vAtanuM jJAna naheAtuM. paNa sUryaMnA udayathI jema surajamukhI vikase che, ema prabhunA darzanathI mArA aMtaranAM aMdhArAM ulecAI gayAM. mane jAtismaraNajJAna thayuM. ane ethI mane A bAbatanI jANa thaI che.' prabhu sAthe tamArA pUjanmanA sabadha kevA hatA ? ' ' svarga ane mRtyulAkamAM prabhu sAthe huM AThe bhava sudhI pharyAM chuM. mitra tarIke, patnI tarIke, sArathi tarIke me emanI sevA bajAvI che. A bhavathI atikrAnta trIjA bhavamAM bhagavaMta vajranAbha nAme cakravatI hatA. huM temanA 6 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 : jainadarzana-zreNI : 2-1 sArathi hatA. temanA pitA vajrasenane meM tItha kararUpe joyA hatA. vajranAbhe temanI pAse DhIkSA lIdhI. svaya - prabhAdika bhavAmAM paNa huM temanI sAthe hatA. 6 A uparAMta gaI rAtre mane, mArA pitAzrIne tathA zreSThI subuddhine traNa prakAranAM svapna lAdhyAM hatAM. savAre sabhAmAM enA khulAsA thayA hatA. e svapna ane tene artha A pramANe che : * meM gaI kAle svapnamAM zyAma anelA sAnAnA meruparyaMtane mArAthI dUdhathI prakSAlita karAtA joyA hatA. tethI Aje A prabhu, jeo vratamAM merunI jema aDAla che, teo tapathI kRza thayelA hatA, temane ikSurasa vaDe meM pAraNuM karAvyuM.... ' mArA pitAzrIe svapnamAM joyu* ke ghaNA zatruo vaDe cAtaraphathI gherAyelA kAI rAjAe peAtAnA putra zreyAMsanI madadathI jaya meLavyA. e rAjA te prabhu, ghaNA zatruo eTale kSudhA-pipAsAdi kaSTo, tene meM mArA rasa vaDe pAraNuM karAvIne parAbhava karyA. ' subuddhi zreSThIe svapnamAM bhALyuM ke sUryathI cyavelAM sahasra kiraNA me sUryamAM puna: Aropita karyA ane AthI sUrya vadhu prakAzavA lAgyA. sUrya samAna te prabhu, emanAM sahasrakiraNa rUpa je kevaLajJAna te A atarAyathI dUra hatuM, te Aje mArA IkSurasa vaDe karAyelA pAraNAthI joDI dIdhuM, ne AthI prabhu vadhu dIpavA lAgyA. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 43 prajAjane! Aje ApaNe puNyadaya jAge. emanAM darzane ApaNe janma, ApaNuM jIvana ne ApaNI lakSmI sArthaka thayAM. bhagavAna pote mauna sevatA hatA. munio maunanI bhASAmAM ja vAta kare che. emanI bhASA hadayabhASA hoya che. bAlyA vinA saMbhaLAya. temaNe je pATha paDhAvyuM te yAda rAkhavuM ghaTe. temaNe jaNAvyuM ke lakSmI.. rAjya, bhega, saMpatti vagere Akhare to vinazvara che. enAthI eTale dharma sadhAya teTalo sAdhI levA. dharmasAdhanapUratuM ja tenuM mahattva che. A jIvita vIjaLInA camakArA jevuM asthira che. lakSmI saMdhyAnA raMga jevI capaLa che. saMsAra AkhAnuM svAmitva paNa saMsAranAM mojAM jevuM kSaNabhaMgura che. bhegaupabhaga bhujaganI phaNAnI jema viSama che, saMga svapnanI jema mithyA che. e eka divasa ApaNane naSTabhraSTa karIne, choDIne cAlyAM jAya te pahelAM ApaNe, teone vecchAe choDI devAM ISTa che. mahAnubhAvo ! bhagavAnanAM pAvanakArI darzanathI mArAM. bhavabhavanAM aMdhArA ulecAyAM che. huM joI rahyo chuM ke mAyAmAM DUbele jIva, zikArI rIMchane vALathI pakaDe ema. pakaDAI ne dukha pAmI rahyo che. svAthI jIvo, loka kUtarAne lAkaDAthI mAre temane nirbharsanA bhegavI rahyA che. lobhI che, kuMbhAra mATIne gadaDe tema, lobhathI. gadaDAI rahyA che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A H jenadarzana-zreNuH 2-1 matsara karanArA jI, bhUtAvezavALe je rIte mAra khAya tema, mAra khAI rahyA che. ApaNI dazA game teTalA jaLathI saMtuSTa na thanAra ne pariNAme khAdhUdha bananAra sAgara jevI che. bhagavAne Aje maunavANImAM e badhAMthI mukta thavA kahyuM, ne jIvamAtramAM vasI rahela ananta bala, vaya ne parAkrama tathA zraddhA, dheya ne saMvegane raste ApaNuM vIrya pheravavA, parAkrama prasAravA sUcavyuM." A vAta sAMbhaLI saMtuSTa thayelAM bhAvabhInAM prajA- janee kumAra zreyAMsane prazna karyo : "e RSabhakuladIpaka! ame tamArI pAsethI eTaluM jANavA IcchIe chIe ke AvA dayALu, mAyALu, karuNALu trilokInAthane paNa ATalA samaya kSudhA-pipAsA zA kAraNe naDI ? dhamIne ghera dhADa kAM paDI ?" bhAIo! tame ThIka prazna karyo. e karyA karmane badalo hato. karelAM karma pRthvInAthane paNa cheDatAM nathI. bhagavAnanA pAchalA bhavanI e vAta che. tame zAMta citto sAMbhaLajo." "comAsuM dhAre varasI gayuM che. kAratakamAM kApaNuM thaI che. mAgazare DUDAM pilAya che. zuM dhAna pAkyAM che ! chIpamAM motI samAtAM nathI, tema kUMDAmAM kaNa mAtA nathI. - khaLuM AkhuM bharAI gayuM che. kheDUta zabalane haiye harSa mAto nathI! Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 45 6 zamala manasUbA ghaDe che: A dANA vecI A vakhate navuM ghara baMdhAvIza. eka nAta jamADIza, manaze tA dhumADAbaMdha gAma jamADIza. za'alanI gharavALI manamAM gheADA gaThe che : 'eNu sAla dIkarAnuM vevizALa karI nAkhavu` che. dIkarInuM ANuM paNu karI nAkhavu che. vAre vAre kaI varasa sArAM AvatAM nathI. pUru' sAnuM lAvavuM che. e tA ghA bhegeA ghasarakA, bhegAM bhegAM ghareNAM mAre mATe paNa ghaDAvI laIza.' kheDUtanA dIkarA lAkaDAnI gheADI para caDI anAja vAvalatA hatA. lAkaDAnI gheADI para beThA beThA e caDhavAM mATe jIvatI mANakI gheADI lAvavAno vicAra karI rahyo hatA. A phAgaNane meLe teA mANakI gheADI para ja mazarune samAna nAkhIne javu che! sahu peAtAnA mana-sukhanI duniyAmAM bhUlA paDyA che. sAme khaLAmAM aLada pArA khAya che. rAja tA baLadane kharAkhara nIraNa thatI. Aja pAtapeAtAnA AnaMdamAM magna anelA sahu khaLadone cArA nIravAnuM bhUlI gayA che. sukha evuM che. e peAtAne paNa bhulAvI de che ! khaLada khaLAnAM DUMDAMne kadI nahAtA aDatA, paNa bhUkha kAnu... nAma! Aja bhUkhyA baLada DUMDAM khAI rahyA che. khAvAnA vAMdhA nahi, paNa DhAranI jAta kharI ne! jeTaluM khAya che enAthI vadhu bagADI rahyA che. acAnaka zaMkhala kheDUtanI najara tyAM gaI, are! Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46H jainadarzana-zreNaH 2-1 pitAnI senAnA kaNa jevA pAkane A naguNa baLado khAI jAya che! ne khAya che enAthI vadhu bagADa kare che. e rAza laIne deDakyo. dheLA IMDA jevA jAtavAna baLadone rAze ne rAze saDavA lAge. - rAjA riSabha e vakhate tyAMthI pasAra thatA hatA. e vakhatanA rAjA page cAlatA. vADI ne vagaDe pharatA. prajAnAM sukha-duHkha vicAratA. emAM A rAjA riSabhe te jaMgalI jAnavara jevA mANasane mANasa banAvyo hato. khetI karatAM zIkhavI hatI. kapaDAM vaNatAM zIkhavyuM hatuM. ghara bAMdhatAM zIkhavyuM hatuM. mANasa-mANasa vacce saMbaMdha sAMdhyA hatA. samAja race hato. evA rAjA riSabhe kheDUtane je. enA krodhane je. rAze rAze baLadane sabaDate joye. emanuM aMtara kakaLI UThayuM. bhAI? A abela jIva che. e kAMI samaje che? AnA karatAM enA moM para mesariyuM bAMdha ne." kheDUta rAjA riSabhane joI zaramAI gayuM. eNe kahyuM? prabhu! mesariyuM banAvatAM ne baLadane bAMdhatAM mane AvaDatuM nathI! maherabAnI karIne Apa karI batAvo." rAjA riSabhe pAtaLI derI lIdhI. ene AMTA pADIne - baLadane meM e bharAvI zakAya tevuM mesariyuM gUthI ApyuM. kheDUte e mAsariyuM baLadane meDhe bAMdhyuM! Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva H 47. bhUkhyA baLadanuM meM have baMdhAI gayuM. have teo anAja khAI zakatA nahotA. teo savAranA bhUkhyA hatA. temaNe bhUkhanA duHkhe ne trAse lAMbA nisAsA nAkhyA. kheDUta te pharI potAnA kAmamAM mazagUla banI gaye. ene baLadenA nisAsAnI paDI nahotI, paNa rAjA riSabha te pazunA AtmAne paNa pichANanArA hatA. emaNe nisAsA sAMbhaLyA, sAMbhaLIne gaNyA - pUrA 365! emaNe kheDUtane bolAvyA ne kahyuM: "baLada bhUkhyA che eno vicAra to kara! mesariyuM bAMdhyuM eTale basa tAruM kAma patyuM ? abolanI AMtaraDI na duHkhavIza. abelanA AzIrvAda laIza to tArA khetaramAM sonuM pAkaze." - kheDUta pitAnI bhUla samaje. eNe baLadane dUra laI jaIne bAMdhyA ne mesariyuM chaDI ghAsa nIyuM. dayALu rAjA vicAra karavA lAgyuM ke meM baLadane mAra khAtA bacAvavAnI dayAthI meMbaMdhaNuM batAvyuM, paNa e meMbaMdhaNuM kaI kaMjUsa kheDUta baLadane bhUkhyA mAravAnA upayogamAM le to? rAjA riSabha vicAra karatA cAlyA gayA. vAta pUrI karatAM zreyAMsakumAre kahyuM : "bhAIe ! moTA moTA munione paNa karyA karma bhegavavAM paDe che. emAMya bhUkhanuM duHkha bhAre che. prabhue A baLadane anAja khAtA rokyA. eNe 365 nisAsA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 H jenadazana-zreNaH 2-3 nAkhyA. eka eka nisAsAe emane eka eka divasa. bhUkhyA rAkhyA! abelanI AMtaraDI kakaLAvavI e pApanuM kAma che !' sahu kaheH "ajaba che bhAI bhUkhanuM dukha ! AjathI ame paNa khavarAvIne khAIzuM. keInA peTa para pATu mArazuM nahi. keInA peTano haka chInavI laI amArA peTa para peTalA bAMdhazuM nahi. bhUkhyAne annadAna e moTo dharma mAnazuM." prajAjane! sArAM kAryonI sUcanA prakRtithI pahelI maLI rahe che. mATe nirdoSa jIvana, nirdoSa AhAra, dAna tarapha bhAvabharI ruci, levA karatAM devAmAM AtmakalyANanI. daSTi vagere sukartavya tarapha ruci rAkhavI, ne prabhue pravartAvela mAge AtmakalyANa karavuM. A pramANe zreyAMsakumAranA mukhethI badhuM jANIne nagarajane potapotAnA sthAne gayAM. zreyAMsakumArane pitAnuM jIvana Aje dhanya lAgatuM hatuM. dikSA lIdhA pachI yegI kaSabha dezanA judAjudA bhAgomAM vicaratA hatA. kyAreka khaMDeramAM te kyAreka mazAnamAM dhyAna lagAvatA hatA. teo aMtaranA zatrune jItatA hatA. adhyA najIka AvelA puritatAla nAmanI eka parAnA bagIcAmAM teo dhyAna dharatA hatA. A samaye temaNe aMtaranA zatruo para pUrepUre vijaya meLavyuM. dIkSA lIdhA Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna paSabhadeva H 49 bAda eka hajAra varSa pachI bhagavAnane kevaLajJAna prApta thayuM. temaNe lokone upadeza Apyo : "kaI jIvane mAra nahi, badhAMnI sAthe hetathI rahevuM. juThuM bolavuM nahi. corI karavI nahi. ziyaLavrata pALavuM. saMtoSathI rahevuM." ghaNuM loke A dharma pALavA lAgyA. RSabhadeve eka saMgha sthApyo. A saMghane tItha paNa kahevAya che. ane tethI AdinAtha pahelA tIrtha karanArA eTale tIrthakara thayA. AdinAtha bhagavAnanA parivAramAM ceryAzI hajAra sAdhuo, traNa lAkha sAdhvIo, cAra hajAra sAtase pacAsa cauda pUrva dhArI, vIsa hajAra kevaLajJAnI, traNa lAkha pacAsa hajAra zrAvake ane pAMca lAkha copana hajAra zrAvikAo hatI. potAnA nirvANano samaya najIka AvelA jANI teo aSTApada nAmane pahADa para gayA. tyAM sarva AkAMkSAo choDI samabhAvamAM sthira thayA. chaThThA divase teo nirvANa pAmyA. Aje paNa loko savAre UThIne bhagavAna AdinAthanuM maraNa kare che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva keTalIka vigata bhagavAnazrI RSabhadevanA pUbhava 1. dhannA sAvAha ( zreSThI ) 7. yugala 2. uttara kurukSetramAM manuSya saudhama kalpamAM devarUpe 3. 4. mahAbala ( zatakhala rAjAnA putra) 5. lalitAMga deva 6. samrATa vAjadha 8. saudhama 45mAM deva 9. jIvAnanda vaidya 10. acyuta devalAka 11. samrATa vanAtha 12. sarvAM siddha 13. zrIRSabhadeva mAtA marudevIne AvelAM svapna 1. hAthI, 2. vRSabha, 3. siMha, 4. lakSmI, 5. puSpamAlA, 6. caMdra, 7. sU, 8. dhana, 9. kuMbha, 10. padmasarAvara, 11. kSIrasamudra, 12. vimAna, 13. ratnarAzi, 14. nima agni. saMgha bhagavAnanI vANIthI bhagavAnanA saMdhamAM 84 hAra zramaNu manyA, ane 3 lAkha zramaNIe khanI. 3 lAkha 50 hAra zrAvaka ane 5 lAkha 54 hAra zrAvikAo thaI. RSabhadevanA zramaNAne guNanI dRSTie sAta vibhAgamAM vaheMcI zakAya : - (1) kevaLajJAnI -- kevaLajJAnI athavA pUrNa jJAnIonI sakhyA vIsa hajAranI hatI. te pUrNa jJAna dharAvatA hatA ane dharmAMpadeza ApatA hatA. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva : 51 (2) mana:payaEvajJAnI - emanI saMkhyA 12650 hatI. teo mananA jANakAra hatA ane samanaska prANIonA mAnasika bhAvanA jJAtA hatA. (3) avadhijJAnI - teonI saMkhyA nava hajAranI hatI. rUpa, rasa, gaMdha ane sparzayukta samastarUpI padArtho( pugaLA)nA jJAtA hatA. (8) vikriyaddhika - A prakAranA zramaNanI saMkhyA vIsa hajAra chasse hatI. AvA yogasiddhi meLavelA zramaNa moTe bhAge japa, tapa ane dhyAnamAM lIna rahetA. (5) catudazapUvI - AvA zramaNanI saMkhyA 4750 hatI. teo akSarajJAnamAM pAraMgata hovAthI bALakone zAstrAbhyAsa karAvatA. () vAdI - emanI saMkhyA che 12650. tarka ane siddhAMtonI carcA karavAmAM pravINa hatA ane zAstrArtha karAvI sahune Ahata dharma tarapha vALatA. (7) sAmAnya sAdhu - AmAM sAmAnya zramaNa samAveza thAya che, jeo adhyayana, tapa, dhyAna tema ja sevA-suzruSA karatA hatA. zrI kaSabhadevanA putra ane putrIonAM nAma 1. bharata, 2. bAhubalI, 3. zaMkha, 4. vizvakarmA, 5. vimala, 6. sulakSaNa, 7. amala, 8. citrAMga, 9. khyAtakIrti, 10. varadatta, 11. datta, 12. sAgara, 13. yazodhara, 14. avara, 15. thavara, 16. kAmadeva. 17. dhruva, 18. vatsa, 19. nanda, 20. sUra, 21. sunanda, 22. kuru, 23. aMga, 24. vaMga, 25. kausala, 26. vIra, 27. kaliMga, 28. mAgadha, 29. videha, 30. saMgama, 31. dazANa, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ _52: jenadarzana-zreNI: 2-1 32. gaMbhIra, 33. vasuvarmA, 34. suvarmA, 35. rASTra, 36. surASTra, 37. buddhikara, 38. vividhakara, 39. suyaza, 40. yazakIti, 41. yazazkara, 4ra. kIrtikara, 43. suSeNa, 44. brahmaNa, 45. vikrAnta, 46. narottama, 47. caMdrasena, 48. mahasena, 49. susaNa, 50. bhAnu, 51. krAnta, para. puSpayuta, 53. zrIdhara, 54. duddha, 55. susumAra, pa6. durjaya, 59. ajayamAna, pa8. sudharmA, 59. dharmasena, 60. AnaMdana, 61. AnaMda, 62. naMda, 63. aparAjita, 64. vizvasena, 65. hariSaNa, 66. jaya, 67. vijya, 68. vijayanta, 69. prabhAkara, 70. aridamana, 71. mAna, 72.. mahAbAhu, 73. dIrghabAhu, 74, medha, u5. suSa, ka6. vizva, 77. varAha, 78, vasu, 79. sena, 80. kapila, 81. zailavicArI, 82. arijaya, 83. kuMjarabala, 84. jayadeva, 85. nAgadatta, 86.. kAzyapa, 87. bala, 88. vIra, 89. zubhamati, 90. sumati, 91. padmanAbha, 9. siha, 93. sujAti, 94. saMjaya, 95. sunAma, 96. naradeva, 97. cittahara, 98. sukhara, 99. daDharatha, 100prabhajana. putrI : 1. brAhmI, 2. suMdarI, Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreNI : 2 pustaka : 1 zrI jayabhikhanuM sAhitya TrasTa prakAzana che. uma0 0