Book Title: Anekant Vibhuti
Author(s): Nyayvijay
Publisher: Jain Yuvak Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022435/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H hirintml anekaant-vibhuutiH| Or [ dvAtriMzikA ] Munmun lim -nyaayvijyH| raa Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1152 anekAnta - vibhUtiH / [ dvAtriMzikA ] *++* nyAyavizArada - nyAyatIrtha munirAja - zrInyAyavijayaviracitA / svopajJa ' gurjara 'bhASAnuvAda - sahitA / vIrasaM. 2457 dharma saM. 9 vi.saM. 1987 jyeSTha-zukla - pratipat / prati-saMkhyA 10000 riimuriis ) eee 99909899919098 1177 riimu Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :: $5572145 :: zrIjainayuvakasaMgha, ghaDIyAlI pola, vaDodarA / Arthika sahAyaka-- zAha vIracaMda rAyacaMda bAraDAlI, temanI saddagata dharmapatnI bAi sUrajanA puNyasmaraNArthe. ////////////... HAUHA dhI sUrya prakAza prinTIMga presamAM paTela mULacaMdabhAi trIkamalAle chApyuM. pAkAra nAkA :: amadAvAda. HT we ha Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adima udgAraH / ka siddhasenastutayaH ka mAcArya-sUktayaH / yazovijayavAcaH ka kvedaM me bAla - cApalam // ! tathApi zraddhAmugdhasya nirgatA me hudurmayaH / bhagavaccaraNAbhyarNe na hi yAsyanti niSphalAH // sarve mAdhyasthyamAsthAya sAdhavazca vizeSataH / sakRdetad vilokera niti namrasya me'rthanA // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -sidasenAnI stutio kayAM? hemacandranI sUtio kayAM? yazovijyajInI vANuM kayAM ane A mArUM bAla-cApala kayAM? -tathApi, bhagavantanA caraNa-samIpe zraddhAmugdha bhAve nikaLelI mArI hArmie niSphaLa nahi jAya. -aSA ane khAsa karI sAdhu-jane mAdhyavRttithI ekavAra Ane avakI jAya ema mArI namra prArthanA che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakhara. " ja 3 11 12 13 14 viSaya-sUcana zlAka ane tenA gujarAtI arthanA viSaya. 19 20 ... : : ... ... HH ... ... ... ... : : : : : 15-16-17-18 ... : ... ... ... ... ... ... .... : : ... ... 800 ... : nyAtina mana. bhagavAnanA parApakAra. bhagavAnanuM vizvopakArI Asana, bhagavAnanuM sudhA-siMcana. syAdAnI samaja. jagatanA AptAmAM mukhya kANu ! nityAnityavAnAM samAdhAna. sadasatmavAdanI yeAjanA. dvaitAdvaitanI sagati. avatAravAda. katRtvavAda sAkAra-nirAkAravAda. vizrutvavAda. zUnya ane kSaNikavAda. digambara--zvetAmbaravAda ** strIsvAtantya. drAdhikAra. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22-23-24 zadrohAra ane bhagavAnanA zrAvAmAM kRSakAdinuM prAdhAnya. mUrtivAda kriyAkAMDanA jhaghaDA zAne ? sAdhana-dharmonuM vaividhya. sAdhanane haTha asthAne zuddha sAdhana upayogI ane azuddha sAdhanane tyAga. samajaNamAM ane AcaraNamAM anekAnta-nItinuM avatAraNa. mahAvIra bhagavAna jina, buddha, viSNu ane ziva che. bhagavAne vADAbaMdInuM kAma nathI karyuM, paNa vizvadharma prakAzyo che. vItarAga chatAM bhagavAnanI dharmapravacananI pravRtti ! bhagavAnanI mahAna samavRtti ane parama vibhUti, tathA atima AzIrvAda Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekAnta-vibhUtiH dvaatriNshikaa| Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekAnta-vibhUtiH (1) mahAtapaHsAdhanato'vadhya rajaH samagraM bhvckrvaahi-| paraM mahaH prAduravIbhavo yadnamo'stu tasmai jagadIza ! vIra ! // (2) tasmin pare tejasi bhAsamAne' nekAntatattvaM mahadasphurad yt-| prarUpaNaM lokahitAya tasya paropakAraH sumahAnayaM te // (3) ekAntadurnItimahAmayAta ___ prajApurastAdupaDhaukanena / svAminnanekAntamahauSadhasya vidhopakAryAsanamAgato'si // *vizvopakAri-Asanam / vizvamupakArya yatra tathAvidhaM vA Asanam / para." 3 . . SLM . ... . . . VIA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAna tapanA sAdhanathI saMsAracakasaMcAlaka evuM tamAma raja khaMkherI nAMkhIne je paramati teM tArI andara pragaTAvI che tene he vIra ! he jagadIza ! mArAM namana che. (2) te parama prakAzamAna tejanI aMdara je mahAna anekAntatatva rahyuM che tenuM kahita mATe tAruM nirUpaNa karavuM e tAre jagat upara bahu moTe upa -- * kAra che " (3). ekAntanItirUpa mahAregamAM sapaDAyela prajA AgaLa he svAmin ! anekanidarzanarUpa mahAna auSadha mUkavAthI "vipakArI tarIkeno Asana para . tuM virAjamAna thayela che. : : Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekAnta-vibhUtiH (4) matAnahonmattavirodhavAta prcaarsntptjgtmjaasu-| vyadhA anekAnta-sudhAniSekaM zamasya panthAH paramAdbhutaste // *adoSyapekSAnayato vimarzaH samanvayAlocanato vivekaH / syAdvAda eSa tvadupajJa ucco' nekAnta-nAmAntara AptanAtha ! // prazAntavAhI samabhAvamUlaM - sa sAmyavAdo'pi satAM prsiddhH| sammocya siddhAntamimaM mahAnta mAneSu mukhyo jagatAM mato'si // ... * adossii| - Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matAgraha-haThavAda-janita unmAdI, kalahAnA uSNa vAtAvaraNathI santama banela jaganI prajA para te anekAntadarzanarUpa amRtanuM siMcana karyuM che. prabhu! zAMti pamADavAne tAre mArga khUba addabhuta che. he vizva-hinaiSina ! apekSASTithI yathAsthita vicAraNA, samanvayakaSTie viveka e tAre prakAzela. ucca siddhAnta syAdvAda" che. jenuM bIjuM nAma anekAntavAda che. e siddhAratavAda zAnta vAtAvaraNa upajAvanAra che ane ethI ja e samabhAvanuM mULa che. eTalA mATe santa ene "sAmyavAda' paNa kahe che. A mahAna siddhAntanuM pravacana karavA vahe jagatanA AsomAM tAruM mukhya sthAna gavAyuM che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 anekAnta - vibhUtiH ( 7 ) mUlaprakRtyA yadihAsti nityaM tadeva paryAyavazAdanityam / itthaM vivicyAssdaghataH samArSi vivAdinAM kauzalamuttamaM te // ( 8 ) svarUpato vastu samAsta yat sat bhavedasat tat pararUpatastu / itthaM tvadIyaM sadasatpravAdaM nizamya ko dArzaniko na tuSyet ! // ( 9 ) dvaitaM yathArtha jaDa - cetanAbhyAmadvaitamAtmasthitidRSTimedAt / ityaM dvayaM tat paTu saMgamayya jJAntastvayA tAraka ! tadviroSaH // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tArA ! mUla prakRti (dravya) thI je nitya che te ja paryAyaSTie anitya che. Ama vivecana karIne vivAdIonuM samAdhAna karanAra tAruM kauzala uttama che. svarUpathI je vastu "sat " che te pararUpathI asata paNa che. Ama tArA sadasAdavAdane sAMbhaLI kANuM dArzanika khuza nahi thAya ! - jagat jaDa ane cetana ema be tatvarUpa hAI baitavAda yathArtha che. temaja AtmabhAvanI ucca draSTie "advaitavAda" paNa yathArtha che. Ama, e banenI kuzala saMgati karIne, he tAraka! temane vireAdha teM zAnta karI dIdhA che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekAnta-vibhUtiH muktasya bhUyo na bhavAvatAro - mukti-vyavasthA na bhvaavtaare| utkRSTajanmAna udArakArya mahAvatArA uditA mahAntaH // (11) sopAdhirAtmA jagati pravRtto' nupAdhirAtmA na vahedupAdhim / evaM hi kartRtvamakartRtAM cAss zrityodbhavantaH kalahA apeyuH // ( 12 ) sAkArabhAve sazarIratAyAM nirAkRtitve ca videhatAyAm / saMgacchamAne paramezvarasya sarvajJadevasya na saMvirodhaH // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitA - (10) mukti pAmyA pachI mukta AtmAnuM punaH saMsAramAM avataraNa thatuM nathI. saMsAramAM punaravatAra mAnavAmAM muktinI vyavasthA raheze nahi. mahAna purUSone janma mahAna kAryo karavA vaDe mahAna gaNAya che. ane ethIja, avatArane artha janma hoI teo mahAna avatArI gaNAya che. (11) upAdhivALo AtmA jagamAM pravRtti kare che. upAdhirahita vizuddha saccidAnandamaya AtmAne upAdhi uThAvavAnuM aghaTita che. Ama, kartRtva ane akartavavAdane AzrIne ubhA thatA kalaho zamI jAya che. (12) - - - bhagavAna paramezvara sarvajJa devanuM zarIradhArI avasthAmAM sAkArapaNuM ane videhadazAmAM nirAkArapaNuM ema e bane saMgata hoI temAM virodhane avakAza nathI. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekAnta-vibhUtiH (13) zarIramAno'sti zarIradhArI vibhuH punarjJAnavibhutvayogAt / itthaM budho'vaibhava-vaibhavasya samanvayaM satkurute tvadIyam // (14) bhavAvaTe kiMcana nAsti sAra miti prabuddho nijagAda zUnyam / vinazvaraM ca kSaNikaM tadevaM jJAtvA''zayaM kaH kurutAM virodham ! // (15) digambarA nAma digambaratve sitAmbarA nAma sitaambrtve-| ekAntato muktipadaM vadanti vairAyamANAzca miyo bhavanti / Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daviAmAM zarIradhArI AtmA zarIrapramANuM che. ane jJAnazaktinI vyApakatAnA ge vaLI te vibhu" che. Ama tArA vibhutva-avibhutvanA samanvayane sujJa satkAre che. (14) saMsAranA khADAmAM kaMI sArabhUta nathI ema samajI janAre zUnya" kathana karyuM che. ane, vinazvara samajanAre "kSaNikI uccAryuM che. A pramANe Azaya samajatAM keNa virodha kare ! (15) digambare digambarapaNAmAM ane "sitAmbara sitAmbarapaNumAM ekAntapaNe mukti kaze che. ane arasaparasa vera-virodha calAve che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekAma vibhUtiH (9) parasparAkaluSIbhavanta ste zAntimASAya vicaaryeyuH-| tvanItisiddhAntadizA maheza! sadhaH samAdhi zamadaM labheran / (17) kaSAyamuktAvavagatya mukti buvA'pyanAsakti-samarvayogam / jJAtvA kramaM sAdhanasaMzrayaM ca ko nAma nindiSyati vanavAdam ! // (18) na muktisaMsAdhanayogamArgo basvAd vinA nyUnadazo yadi syAt / nagnI vimucyeta ka na tarhi ?. satAmanekAnta-vicAraNeyam // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pik (16) paraspara IrSothI kahuSita banI rahelA teo je zAMtithI, tArA nIti-siddhAntanI rIte vicAra kare te he mahezvara ! teonuM tatkALa zAMtikAraka samAdhAna thaI jAya. (17) kaSAyamuktimAM "mukti' jANyA pachI, "anAsaktiyeganuM sAmarthya samasyA pachI ane sAdhanamArganA kramanuM bhAna karyA pachI keNuM "valAda"ne vakhoDe ! (18) muktilAbhanA sAdhanabhUta je yogamArga che temAM je vastra vagara khAmI na AvatI hoya te nagnanI mukti kema nahi thAya! Ama sujJa mAnasanI anekAnta-vicAraNuM hAya. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhanekAnta-vibhUtiH (19) prapadyate mukti-dazAM samartha zaktimayogAnmahilApi puMvat / svAtantrya-sAmyaM pravadantamityaM na kA sudhIstvAM vinizamya tuSyet !n (20) zUdro'pi khalvaIti dharma-mArga prayatnayogAllabhate ca muktim / itthaM giraM te mahatImudArAmudAradhIH kaH khalu nAbhyupeyAt ! // ( 21 ) zUdrA aneke punarantyajA api prAptAstvadIyaM caraNaM tvyoddhtaaH| upAsakAnAM gRhiNAM kRpAnidhe ! mukhyA matAste kRSakAca kumbhakRt // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sariyA (19) purUSanI jema strI paNa samartha zakti pheravavA vaDe karI mukitadazAne pAmI zake che. Ama samAna svAtanyanI tArI gheASaNa sAMbhaLIne keNuM bhalI buddhivALA manuSya rAjI nahi thAya ! (20) zUddha paNa dharma-mArgane barAbara cagya che. ane purUSArtha aLathI te paNa mukti meLavI zake che. Ama tArI mahAna udAra vANane svIkAra keNu udAra--manA nahi karaze! (21) aneka zadro ane anya paNa tArA caraNe AvelA, jemane te udvaryA che. he kRpAnidhAna ! tArA gRhastha upAsakomAM "kRSake" ane "kuMbhArane te avvala nambare mUkyA che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekasba-vibhUtiH ( 22) sadbhAvanA jAgrati mUrtiyogAd, __ upAsakAstaM tata Azrayante / yogApramattasthiramAnasAnAmAvazyakaH syAnahi mUrttivAdaH // ( 23 ) sadbhAvanAjAgRtisAdhanAnAM mUrtyAtmakaM khalvadhikaM ya ekam / zrayed yathAzakti vivekapUrva karoti naivAnucitaM sa kizcit / / ( 24 ) kaSAyarodhAya hi mUrtiyogaH samAzrayaMstaM tmnaashrydbhiH-| sAdhaM virodhAcaraNaM vidadhyAt kutastadA tasya sa sArthakaH syAt / / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vishikaa| (22) paramAtmAnI mUrtinA rogathI sadabhAvanA jAgRta thAya che. mATe upAsake tene Azraya le che. ganI apramatta dazAmAM sthira manavALAone mATe mUrtivAda jarUrI na hoya. (23) sadabhAvanAne jAgRta karavAnAM sAdhanemAM eka vadhu sAdhana surtiyega paNa che. te eka vadhu sAdhanane je yathAzakti, vivekapuraspara Azraya le che, te zuM kaMI geravyAjabI kare che ? nahi ja. (24) mUrtiyoga kaSAyonA niSa mATe che. tene Azraya lenAra teno Azraya nahi lenAra sAthe je virAdhabhAva calAve to tenA sipAsananI sArthakatA zI ! Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 anekAnta-vibhUtiH ( 25) na karmakANDA''spadadurgrahasyA nekAntadarzI dadate'vakAzam / sarvAH kriyAH zuddhibhRtaH suyogAH zubhAvahAH, kona satAM virossH!|| (26 ) sAdhyaM bhavet spaSTatayA yathArtha __ bhinnAH punaH sAdhanadharmamArgAH / tadbhedamAzritya virodhabhAvaprasAriNastvAM nahi saMvidanti / ( 27 ) na sAdhanAnAmiha kazcidAgraho - vizuddhimat sAdhanamAdadIta sat / paramparopasthitasAdhanAnyapi tyajed bhaveyuH paridUSitAni cet // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAtriMzikA / (25) anekAntadazI kriyAkAMDanI bAbatamAM durAgraha ke haThagane avakAza na Ape. dareka kriyA je zuddhivALI hoya ane jemAM manavacana-kAyanA cege zuddha hoya te te kalyANakara che. emAM te zANu mANasanI takarAra zuM ! (ra6) mukhya bAbata e che ke, zuddha sAdhya barAbara spaSTa hovuM joIe. sAdhanadharmanA mArgo te hamezAM judA judA hoya. sAdhana-mArgonA bhedo para vireAdhabhAva prasAranArA, he bhagavan! tane oLakhatA nathI. , (27) sAdhana-mArgomAM keI Agraha nathI. je sAdhana zuddha heAya tene grahaNa karIe. paramparAthI cAlyAM AvatAM sAdhana paNa je deza-kALe azuddha tathA dUSita banI gayAM hoya te tene tyAgaja karavo ghaTe. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha anekAnta-vibhUtiH ( 28 ) jJAne tathaivA''caraNe'pi mujheDanekAntanItiM vahate yathArtham / sa eva saMsaMcarate pathA te sa eva bhaktastava vizvanAtha ! // (29) rAgAdijetA bhagavan ! jino'si buddho'si buddhiM paramAmupetaH / kaivalyacidvyApitayA'si viSNuH zivo'si kalyANavibhUtipUrNaH // ( 30 ) matAntarANAM racanaM ca poSa AstAM bhavantau bhagavan ! yadeha - / sadA tadAndolitatA prazAntyai vizvasya dharme nyagadaH zivAya // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iikaa : (28) jema jJAnamAM, tema AcaraNamAM-vartanamAM paNa sujJa manuSya yathArtha rIte anekAntanIti* utAre che. ane te ja, he vizvanAtha ! tAre mArge cAlanAro che. te ja tAre bhakta che. he bhagavana ! tuM rAgAdi sarva dene jetA hAI "jina" che. paramabuddhine prApta thayela hAI " buddha' che. kaivalyacetanAthI vyApaka hAI viSNu che. kalyANavibhUtimaya hoI 'ziva' che. (30). jyAre bhAratamAM anekAneka mata-matAntaronA vADA baMdhAtA hatA ane temane majabUta banAvavAnA prayAsa cAlI rahyA hatA, te vakhate te vADAbandInA kalaha-kalAhalanI uNu vALAne zamAvavA prajAnA kalyANa mATe te vizvanI AgaLa vizvadharma( sArvabhaima dharma ) no prakAza karyo che. * aneka anta anekAnta. AtmA ane moha yA AtmA ane pApane yoga e anekaga. e " aneka ne anta e " anekAnta." meMha yA pApane khaMkheravAnA ume e " anekAnta " sadhAya. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anekAnta-vibhUtiH (31) rAgAca ropAca bahirgato'pi sarvatra sAmyaM ca vahannapItyam / jagaddhitaM dharmamaho ! avocaH ziraH kimIyaM na namet tavAMghau ! // (32) janAn puNyAcArAn na paramanayassadgatipadaM kRpaadRssttedRsstterdhmhRdyaanpyuddhrH| mahAMstattvAloko vimalacaritaM sAmyavahanaM pareyaM te bhUtirbhavatu jagato maGgalakarI ! // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvaatriNshikaa| (31) rAga ane dveSathI bahAra nikaLI gaye chatAM ane sarvatra samabhAvanuM jIvana chatAM eka jagatanA bhalA khAtara te dharma-pravacana karyuM che. ahA! dayAla deva ! kenuM zira tArA caraNamAM na name ! (32) te kevaLa bhalA mANasone ja sadagati para nathI caDhAvyA, paNa tArI kRpAvRSTibharI dRSTithI adhama jIvone paNa uddharyA che tArI mahAna vibhUti je mahAna tattvAleka, ucca cAritra ane sAmyavRtti, e jagatane maMgalakAriNI thAo ! oM zAntiH Page #31 -------------------------------------------------------------------------- Page #32 -------------------------------------------------------------------------- _