Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namo nimmala desaNassa AgamadIpa = 45 Agama gujera chAyAH jyotiSAcArya rAja zrI jayaprabhavijayajI 'zramaNa zrI mohanakheDA tIrtha posTa : rAd*IDha (dhara) pina : 454 116 (ma.pra.) D Agama:- 1 thI 4 AyAro - sUyagaDo - ThANuM - samavAo 1 -: gurjara chAyA kartA :muni dIparatna-sAgara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bAla lAlAcArI zrI neminAthAya namaH - namo namo nimmala daMsaNassa zrIM pAvatI ke namaH zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurabhyo namaH che. Agama-dIpa LABE vibhAga pahelo Agama-1 thI 4- gurjarachAyA AyAro-sUyagaDo-ThANa-samavAo - gurjara chAyA kartAmuni dIparatnasAgara f isit tA. 31/397 somavAra 20pa3 phA. va. 7 - - 45 Agama - gurjara chAyAnuM mUlya rU. 2000/ Agama dIpa prakAzana ka
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] OM hrIM ahaM zrI pArzvanAthAya namaH OM namo abhinava nANassa (mudraka) navaprabhAta prinTIMga presa ghIkAMTA roDa, amadAvAda kampojha) zrI grAphikasa 21, subhASanagara, giradharanagara, zAhibAga, amadAvAda, A AgamadIpa-saMpuTanA mukhya dravya sahAyaka:zrI pArzva padmAvatI jaina saMgha pArUlanagara, bhUyaMgadeva amadAvAda * 4 AgamadIpa-gurjara chAyA - prApti sthAna * zrI DI.ke. Thakkara zrI jagadIzabhAI ema. zAha 16, alakAnagara, priyalakSmI milsa pAse 1, alakanaMdA sosAyaTI, AjhAda svITa elembika roDa, vaDodarA. sAme, AzramaroDa, vADaja, amadAvAda, zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha 20, gautamanagara sosAyaTI, resakorsa sarkala pAse, vaDodarA DaoN. pinAkIna ena. zAha | 21, subhASanagara, giradharanagara, | zAhIbAga, amadAvAda. noMdha:- 45 Agama - "gurjara chAyA" mATe nA rIpa prAzana amadAvAdano rU. 2000-nI kiMmatano DrAphTa ApIne ja seTa meLavI zakAze.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ | adhyayana caMdra 21) puphicANuM - dasamuM upAMgasUtra - gurjarachAyA anukama | pRSTha | adhyayana : anukrama | pRSThaka ! 1-3 | 287-288 | bahupatrikA 8- ra94-302 sUrya | 4- | 288-289 | pUrNabhadra 301-303 pa-7 | 289294 | mANibhadra | 10- | 303 zukra | adhyayana - sAta thI daza - anukama-11 - pRSThAMka - 303.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ (Arthika anudAtA) 1 / Agama-dIpa-saMpuTanA mukhya dravyasahAyako , bhAga - 1 | bhAga - 2 samyagu RtAnurAgI zramaNopAsikA zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha-parivAra, vaDodarA ratnatrayArAdhako sAdhvIzrI saumyaguNAzrIjInI preraNAthI pU. gurumAtA ratnatrayAzrIjI ma.sA.nI tRtIya punyatithi nimitte (1) zAMtAbena manasukhalAla bAbarIyA, amadAvAda (2) zAMtAbena zAMtilAla pI. dAmANI, muMbaI (3) maMjulAbena guNavaMtalAla vorA. ha. nItInabhAI, amadAvAda bhAga-3 svanAmadhanyA sAdhvIzrI saumyaguNAzrIjInA ziSyA! tapasvIratnA sAdhvI zrI.samazAzrIjInA bhadratapanimitte ? tathA saMvata 205ranA cAturmAsanI smRtimAM zrIzaMkhezvarapArzvanAtha jainasaMgha, tulazIzyAma, navAvADaja amadAvAda. : SbhAga-4 (1) zrI khAnapura jaina e. mU. saMgha, amadAvAda | (2) zrI gagana vihAra che. mU.jaina de. TrasTa, amadAvAda bhAga-5 zrI bhIDabhaMjana pArzvanAtha che.mati saMgha, pArUlanagara zolAroDa, amadAvAda samyaga zratAnurAgI zramaNopAsikA zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha parivAra, vaDodarA bhAga- 6, che tathA } bhAga- 7 )
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ koI eka AgamanA mukhya dravya sahAyaka 'lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll (1) AyAro (2) sUyagaDo vyAkhyAna vAcaspati papU.A. devI mahAyA sAgarasUrI- | zvarajI ma.sA.nI punita preraNAthI zrI bhIDabhaMjana pArzvanAtha jaina je.mUrti saMgha, godAvarInagara, vAsaNA, amadAvAda (1) ThA (2) samavAo kriyAnurAgI sA.zrI ratnatrayAzrIjI nI tRtIya punyatithi nimitte temanA ziSyaratnA tapasvInI sA.zrI pIyaranA zrIjI nI preraNAthI zAha khImacaMda chaganalAla parivArakheravAvALA haste maMjulAbena, a.sau. sumitrAbena hasamukhabhAi saMghavI, indroDAvALA. (1) jaMbulIvapannatti (2) sUrapanatti (1) nisIha (ra) mahAnisIha caMdubena kezavalAla haragovanadAsa vAraiyA parivArakoraDAvALA. (1) nAyAdhamakahA - mRdubhASI sAdhvI zrI saumpaguNAzrIjInI preraNAthI Do. pradIpakumAra rasikalAla kAmadAra haste prajJAbena pradIpakumAra kAmadAra, kalaktA - | (1) pahAvAgara - pUAgamoDhArazrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI pa.sA. nA ! AzAvartI sva. pU. pAlatAzrIjI tathA sva. pU. mayaNAstrI nI smRti nimitte zatAvadhAnI sA.zrI amitaguNAzrIjInI preraNAthI zeTha zrI ghelAbhAI karamacaMda TrasTa, pAla vesTa, muMbaI (1) vivAgasUrya - kAryadakSA sA. pU. malayAzrIjI ma.nA praziSyA, sA. bhavyAnaMdazrIjInA zi. mIlanasAra. sA.pUrNaprAzrIjI tathA kokIlakaMThI sAravaprazAzrIjInI preraNAthI- mehUlajena upAzraya. phAnakhAnuM zeSa rakama Agama surANi nA seTanA badalAmAM maLI che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ [8]. [10] - amArA - pra-kAzano :abhinava hema laghuprakriyA - 1 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 2 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 3 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 4 - saptAGga vivaraNam kRdantamAlA caityavandana parvamAlA caityavandana saGgraha - tIrthajinavizeSa caityavandana covizI zatruJjaya bhakti AvRtti-do abhinava jaina paJcAGga - 2046 abhinava upadeza prAsAda - 1. zrAvaka kartavya - 1 thI 11 abhinava upadeza prAsAda - 2. zrAvaka kartavya - 12 thI 15 abhinava upadeza prAsAda - 3. zrAvaka kartavya - 16 thI 36 navapada - zrIpAla (zAzvatI oLInA vyAkhyAna rUpe) samAdhi maraNa [vidhi - sUtra - padya - ArAdhanA - maraNabheda saMgraha]. caityavaMdana mALA [779 caityavaMdanono saMgraha] tattvArtha sUtra prabodhaTIkA aidhyAya-1]. tattvArtha sUtranA Agama AdhAra sthAno. siddhAcalano sAthI [AvRtti - be caitya paripATI amadAvAda jinamaMdira upAzraya Adi DirekTarI zatrujya bhakti [AvRtti - be zrI navakAramaMtra navalAkha jApa noMdhapothI zrI cAritra pada eka karoDa jApa noMdhapothI zrI bAravrata pustikA tathA anya niyamo - [AvRtti - cAra abhinava jene paMcAMga - 2042 [sarvaprathama 13 vibhAgomAM zrI jJAnapada pUjA aMtima ArAdhanA tathA sAdhu sAdhvI kALadharma vidhi zrAvaka aMtima ArAdhanA avRtti traNa] vitarAga stuti saMcaya [1151 bhAvavAhI stutio (pUjA AgamaddhiAraka zrI nA samudAyanA) kAyamI saMparka sthaLo tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAyatattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-2 tasvAthadhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-3 ripo [2] [27] [28]. [31] [33] [34].
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ [] 20MM..la." [43} [44] [45] / khy khh tattvAdhigama sUtra abhinava zaikA - adhyAya-4 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-5 tattvAthiidhagama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-pha tattvAdhigama sUtra abhinava TakA - adhyAya-7 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-8 tattvAdhigama sUtra abhinava cakA. - adhyAya-9 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-10 o-----x----- ---- - AyAro [AgamasuttANi-1 sUyagaDo [AgamasuttANi-2 ThANaM [AgamasuttANi-3 samavAo [AgamasuttANi-4 vivAhapannati [AgamasuttANi-5 nAyAdhammakahAo AgamasuttANi-6 uvAsagadasAo [AgamasuttANi-7 aMtagaDadasAo AgamasuttANi-8 anuttarovavAiyadasAo [AgamasuttANi-9 paNhAvAgaraNaM [AgamasuttANi-10 vivAgasUrya [AgamasuttANi-11 ] uvavAiyaM AgamasuttANi-12 ] rAyappaseNiyaM [AgamasuttANi-13 jIvAjIvAbhigamaM [AgamasuttANi-14 panavaNAsuttaM [AgamasuttANi-15 sUrapannati [AgamasuttANi-16 caMdapannatti [AgamasuttANi-17 jaMbUddIvapannati [AgamasuttANi-18 nirayAvaliyANaM [AgamasuttANi-19 kappavaDiMsiyANaM [AgamasuttANi-20 puphiyANaM [AgamasuttANi-21 pupphacUliyANaM [AgamasuttANi-22 ] vahidasANaM [AgamasuttANi-23 ] causaraNaM [AgamasuttANi-24 AurapaccakkhANaM [AgamasuttANi-25 mahApaJcakkhANaM [AgamasuttANi-26 ] bhattapariNNA AgamasuttANi-27 ] taMdulaveyAliyaM [AgamasuttANi-28 ] kh yd paDhamaM aMgasuttaM bIaM aMgasuttaM taiyaM aMgasuttaM cautthaM aMgasutaM paMcamaM aMgasuttaM chaThaM aMgasutaM sattamaM aMgasuttaM aThThamaM aMgasuttaM navamaM aMgasutaM dasamaM aMgasuttaM ekArasamaM aMgasuttaM paDhamaM uvaMgasuttaM bIaM ucaMgasuttaM taiyaM uvaMgasuttaM cautthaM uvaMgasuttaM paMcamaM uvaMgasuttaM chaTTha uvaMgasuttaM sAtamaM uvaMgasuttaM aThumaM uvaMgasuttaM navamaM uvaMgasuttaM dasamaM uvaMgasuttaM ekkArasamaM uvaMgasuttaM bArasamaM uvaMgasutaM paDhama paINNagaM bIaM paINNagaM tIiyaM paINNagaM cautthaM paINNagaM paMcamaM paINNagaM kh khy l t kh tn tn tn tn t mtrty tyyd [68]
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ fqh qh t y'h kh m llllll [7] - saMthAragaM [AgamasuttANi-29 ] chaThaM paINNagaM gacchAyAra [AgamasuttANi-30 ] sattama paINNaga-1 caMdAvejjhayaM . [AgamasuttANi-30 ] satamaM paINNagaM-2 gaNivijA AgamasuttANi-31 ] aThThamaM paINNagaM deviMdatthao [AgamasuttANi-32 / navamaM paINNagaM maraNasamAhi [AgamasuttANi-33 ] dasamaM paINNaga-1 vIratthava [AgamasuttANi-33 ] dasamaM paINNagaM-2 7i7 nisIha [AgamasuttANi-34 ] paDhamaM cheyasuttaM buhatkappo [AgamasuttANi-35 ] bIaM cheyasuttaM vavahAra [AgamasuttANi-36 ] -taiyaM cheyasuttaM dasAsuyakkhaMdhaM [AgamasuttANi-37 / cautthaM cheyasutaM jIyakappo [AgamasuttANi-38 paMcamaM cheyasutaM-1 paMcakappabhAsa [AgamasuttANi-38 / paMcamaM cheyasuttaM-2 mahAnisIhaM [AgamasuttANi-39 chaThaM cheyasutaM AvasassayaM [AgamasuttANi-40 paDhamaM mUlasuttaM ohanitti [AgamasuttANi-41 ] bIaM mUlasuttaM-1 piMDaniGgutti [AgamasuttANi-41 bIaM mUlasuttaM-2 dasaveyAliyaM [AgamasuttANi-42 ] taiyaM mulasutaM utarajjhayaNaM [AgamasuttANi-43 ] cautyaM mUlasuttaM naMdIsUrya [AgamasuttANi-44 ] paDhamA cUliyA [90] aNuogadAraM [AgamasuttANi-45 ] bitiyA cUliyA o -x-- -x -0 [1] mAyArI - gurjarachAyA [ AgamadIpa-1 | paheluM aMgasUtra [2] sUyagaDo - gurjara chAyA [ AgamadIpa-2 ] bIjuM aMgasUtra [8] 80 gurjara chAyA AgamadIpa-3 ] trIjuM aMgasUtra [&4] samavAnA - gurjarachAyA [ AgamadIpa-4 ] cothuM aMgasUtra [5] vivAhapannatti - gurjarachAyA [ AgamadIpa-5 ] pAMcamuM aMgasUtra [es] nayAdhammo - gurDa27rayA [bhAgamahI5-6 ] saMgasUtra [87] GARLsAmo - gurjarachAyA [mArAmahI5-7 ] sAta aMgasUtra [98] aMtagaDadasAo - gurjarachAyA [ AgamadIpa-8 ] AThamuM aMgasUtra [9] anuttarovAIyadAo - gurjarachAyA [AgamadIpa-9 ] navamuM aMgasUtra [100] 5574vAsa - gurjarachAyA [ AgamadIpa-10 ] dazamuM aMgasUtra [101] vivAgasUyaM - gurjarachAyA [ AgamadIpa-11 ] agiyAramuM aMgasUtra [102] 64vAya - gurjarachAyA [ AgamadIpa-12 ] paheluM upAMgasUtra [103) rAyakhaseNiya - gurjarachAyA [ AgamadIpa-13 ] bIjuM upArgasUtra [104] jIvAjIvAbhigama - gurjarachAyA [ AgamadIpa-14 ] trIju upAMgasUtra
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ [105] pannavaNA sud- [10] sUrapanatti - [107 caMdapannati - [108] jaMbuddIvapannati- [19] nirayAvaliyANa - [11] kaSpavaDisiyANa - [111] puphiyANuM - [12] pucUliyANa - [117] vahidAsANa - [11] causaraNuM - [115] AurapaccazmANa - [11] mahApaNuM - [117] bhattapariNA - [118] taMduveyAliya - [118] saMthAraga - [12] gacchAdhAra - 121] caMdAjhaye - [122] gaNivijA - [123] deviMdasthao - [124] vIratthava " [25] nisIha - [12] buhatako - f127) vavahAra - [128] dasAsu khUMdha - [12] jIyakakho - [130] mahAnisIha - 31] Avasmaya - [132] hanijajutti[133 piMDanitta - [134] dasayAliya - [35] uttampaNa - [13] naMdIsuratta - [137] anuyogadArAI - [8] gurjarachAyA [ AgamadIpa-15 ] cothuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-16 ] pAMcamuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-17 ] chaThuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-18 ] sAtamuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-19 ] AThamuM upArgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-ra0 ] navamuM upAgasUtra gurjarachAyA { AgamadIpa-21 ] dazamuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-22 ] agiyAramuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-23 ] bAramuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-24 ] pahelo prayatno gurjarachAyA [ AgamadIpa-25 ] bIjo payatno gurjarachAyA [ AgamadIpa-26 ] trIjo payatno gujarachAyA [ AgamadIpa-27 ] cotho payatno gurjarachAyA . [ AgamadIpa-28 ] pAMcamo pavano gurjarachAyA [ AgamadIpa-29 ] chaThTho pavano gurjarachAyA [ AgamadIpa-30 ] sAtamo payano-1 gurjarachAyA [ AgamadIpa-30 | sAtamo payano-2 gurjarachAyA [ AgamadIpa-31 ]. AThamo pavano gurjarachAyA [ AgamadIpa-32 1 navamo payatno gurjarachAyA [ AgamadIpa-33 ] dazamo pavano gurjarachAyA [ AgamadIpa-34 ] paheluM chedasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-35 ] bIjuM chedasUtra gurjarachAyA [ Agamadipa-36 ] trIjuM chedasUtra gurjarachAyA [ gamadIpa-37 ] cothuM chedasUtra gurjarachAyA Agamadipa-38 pAMcamuM chedasUtra gurjarachAyA AgamadIpa-39 chaThuM chedasUtra gurjarachAyA AgamadIpa-40 ] paheluM mUlasutra gujarachAyA [ AgamadIpa-41 ] bIjuM mUlasutra-1 gurjarachAyA AgamadIpa-41 ] bIjuM mUlasutra-2 gurjarachAyA [ AgamadiIpa-42 ] trIjuM mUlasutra gurjarachAyA [ AgamadIpa-43 ] cothuM mUlasutra gurjarachAyA [ AgamadIpa-44 ] pahelI cUlikA gurjarachAyA [ AgamadIpa-45 ] bIjI cUlikA noMdha:- prakAzana 1 thI 31 abhinava zrI prakAzane pragaTa karela che. prakAzana 42 thI 90 Agamabruta prakAzane pragaTa karela che. prakAzana 91 thI 137 AgamadIpa prakAzane pragaTa kare che.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ [28] namo namo nimmala desaNassa paMcama gaNadhara zrI sudhamasviAmine namaH puphiyANa uvaMga-10-gurjarachAyA (adhyayana-1-caMdra ) [1] je he bhagavAnuM! zramaNa bhagavAna yAvatuM siddhipadane pAmelA zrImahAvIra svAmIe kalpAvataMsikA nAmanA bIjA vargano A artha kahyo che, to he bhagavAna! trIjA vargano eTale pumbikA nAmanA upAMgano kayo artha kahyo che? A pramANe nize he jaMbU ! zramaNa bhagavAna yAvat siddhigatine pAmelA zrI mahAvIrasvAmIe triIjA varganA eTale puSpika nAmanA upAMganA daza adhyayano kahyAM che. [2] caMdra 1, sUrya 2, zukra 3, bahuputrikA 4, pUrNabhadra pa. mANibhadra 6, datta 7 ziva 8, bala9, ane aNaDhiya 10 e nAmanAM adhyayano jANavAM. [3] he bhagavAna ! je zramaNa bhagavAna yAvatuM siddhipadane pAmelA zrI mahAvIra svAmIe puSpikA nAmanA upAMganAM daza adhyayana kahyAM che, to he bhagavAna! puSpikA upAMganA pahelA adhyayanano kyo artha kahyo che? A pramANe nize he jaMbU! te kALe te samaye rAjagRha nAmanuM nagara hatuM. tenI bahAra guNazIla nAmanuM caitya hatuM. temAM zreNika nAme rAjA hatA. te kALe te samaye zrI mahAvIrasvAmI tyAM samayasayAM. temane vAMdavA mATe nagaramAMthI parSadA nIkaLI, te kALe te samaye caMdra nAmano jyotiSIndra jyotiSano rAjA caMdrAvaka nAma nA vimAnamAM sudhamAM nAmanI sabhAmAM caMdra nAmanA siMhAsana upara cAra hajAra sAmA nika devothI parivarelo yAvatuM vicare che. te vakhate A saMpUrNa jabUdvIpane avadhijJAnavaDe javA lAgyo. joIne zramaNa bhagavAna zrImahAvIra svAmIne joyA. joIne sUyabhadevInI jema teNe potAnA abhiyogika devone bolAvIne surendrane javA yogya vimAna racavA kahyuM pAvatu teoe surendrane javA yogya vimAna racIne tenI AjJA tene pAchI ApI. susvarA nAmanI ghaMTA vagADI sarvane te vAta vidita karI, yAvatu. prabhu pAse AvI deva devInI vikarvaNA karI. vizeSa e ke (tenuM prayANa karavAnuM vimAna) hajAra yojana vistAra vALuM ane sADI bAsaTha yojana uMcuM vikavyuM, tathA pacIza yojana . uMco maheMdradhvaja vikuvva. he bhagavAna ! ema saMbodhana ApIne bhagavAna gautamasvAmI e zramaNa bhagavAna mahAvIrane pUchayuM ke - he bhagavAna ! (caMdra deva AvyA tyAre ATalI badhI RSi jaNAtI hatI te kyAMthI AvI? ane pAchI kyAM gaI?) tyAre bhagavAne uttara
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 pupiyA. 13 Apyo ke - kUTAgArazALAnI jema te devanA zarIramAM samAI gaI. gautama svAmIe caMdradevano pUrvabhava pUkyo. he gautama te kALe ane te samaye zrAvati nagarI hatI. koSThaka caitya hatuM. aMgati gAthApati hato yAvatu AnaMda zrAvaka jevo hato. te kALe te samaye zrIpArzvanAtha arihaMta puruSone viSe Azcana nAmakarmavALA, tIrthanI Adine karanArA, navahAtha uMcAIvALA, 16000 sAdhuo ane 38000 sAdhvIothI parivarelA yAvatuM koSThaka nAmanA caityamAM samavasaryA. temane vAMdavA mATe parSadha nIkaLI. tyArapachI te aMgatI gAthApatie A vAta jANI tyAre te harSa pAmyo. tuSTa thayo, hRdayamAM AnaMda pAmyo. yAvatuM bhagavAnanI parvapAsanA karavA lAgyo. bhagavAnanI pAse dharma sAMbhaLI hRdayamAM dhArI harSa pAmI te bolyo ke - he devAnupriya huM dhare jaI mArA moTA putrane kuTuMbanA svAmI tarIke sthApanA karuM, pachI huM devAnupriya evA ApanI pAse AvI yAvatu pravrajyA grahaNa karuM ema kahI gaMgA dapattInI jema teNe pravrajyA aMgIkAra karI yAvatu gupta brahmacArI thayA. tyAra pachI te aMgatI anagAre zrI pArzvanAtha arihaMtanA sthavirasAdhuonI pAse sAmAyika vigere agyAra aMgano abhyAsa karyo. ghaNA cotha bhakta vigere vaDe yAvatu potAnA AtmAne bhAvatA teNe ghaNA varSa sudhI cAritrAyayi pALyo. pALIne ardha mAsanI saMlekhanAvaDe triIsa bhaktane anazanavaDe chedIne cAritranI virAdhanA karelI hovAthI mRtyu samaye mRtya pAmIne caMdrAvataMsaka vimAnamAM upApata sabhAmAM devanIzadhyAmAM devadUSyanI madhye caMdra nAmanA jyotiyeMdrapaNe utpanna thayo. pAMca pati vaDe paryApta thayo. AhAra yAvatuM mana payapti he bhagavanuM ! jyotiSano IMdra jyotiSano rAjA caMdra te devalokathI AyuSyanA kSaye cavIne kyAM jaze? kyAM utpanna thaze? he gautama! eka lAkha varSa adhika palyopamanI. sthiti bhogavIne dIvya devadhine pUrNa karIne mahAvideha kSetramAM utpanna thaI, dIkSA grahaNa karI siddhipadane pAmaze. A pramANe nize he jaMbU! zramaNa bhagavana mahAvIre puSyikA upAMganA pahelAM adhyayano A nikSepa kahyo che. adhyayana-1nImunidIparatnasAgare karelagujarachAyApUrNa ; (adhyayana-2-sUrya) [4] he bhagavana! jo zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe yAvatu puSpikA upAMga nA pahelA adhyanano yAvatu A artha kahyo, to he bhagavanpuSpikA upAMganA bIjA adhyayanano kyo artha kahyo che? A pramANe nize he jaMbU ! kALe te samaye rAjagRha nAmanuM nagara hatuM. tenI bahAra guNazIla nAmanuM caitya hatuM. te nagaramAM zreNika nAme rAjA hatA. ekadA te caityamAM mahAvIrasvAmI samavasaryA. tyAM caMdranI jema sUryadiva paNa Avyo. pAvatu nRtyavidhine dekhADIne te pAcho potAne sthAne gayo. pachI gautamasvAmIe tenA pUrva bhavano prazna karyo. tyAre bhagavAna bolyA ke-zrAvati nAmanI nagarI hatI. temAM supratiSTha nAmano gAthApati hato. te RddhivALo hato ane aMgatinI jema vicarato hato. ekadA zrI pArzvanAthasvAmI tyAM samavasaryA. temanI pAse te supratiSThita gAthA patie aMgatinI jema pravrajyA grahaNa karI. te ja pramANe cAritranI virAdhanA karI sUryapaNe utpanna thayo. tyAMthI cavI pAvatu mahAvideha kSetramAM janmI cAritra grahaNa karI
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana-2 289 siddhipadane pAmaze yAvatuM sarva dukhano aMta karaze. A pramANe nize he jaMbU! yAvatuM bIjA adhyayanano nikSepa A pramANe kahyo che. adhyayana-nImuni dIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa ! (adhyayana-3-zuka) [5] he bhagavan! jo zramaNa bhagavana yAvatuM siddhipadane pAmelA vigere upa kahevo. rAjagRha nagara hatuM. tenI bahAra guNazIla nAme caitya hatuM. te nagaramAM zreNIka rAjA hatA.ekadA mahAvIrasvAmI tyAM samavasaryA. temane vAMdavAmATe nagaramAMthI parSadA nIkaLI. te kAle te samaye zukra nAmano mahAgraha zukrAvataMka nAmanA vimAnamAM zukra nAma nA siMhAsana upara cAra hajAra sAmAyika deva vigere sahita beTho hato. te paNa caMdranI. jema prabhupAse Avyo ane nATyavidhi dekhADIne pAcho potAne sthAne gayo. tyArapachI gautamasvAmIe he bhagavAna ! ema saMbodhIne ApIne bhagavAnane pUchyuM tyAre bhaga vAne kUTakArazALAnuM draSTAMta ApyuM. pharIthI gautamasvAmIe teno pUrvabhava pUchayo tyAre bhagavAna bolyA ke A pramANe nitye he gautama ! te kAle te samaye vArANasI nAmanI nagarI hatI. te vArANasI nagarImAM saumila nAmano brAhmaNa raheto hato. te ddhivALo pAvatu bIjAthI parAbhava na pAme tevo hato. tathA Tveda vigeremAM vAva, supariniSThita eTale vidvAna hato. ekadA tyAM pAzvanAthasvAmI samavasaryA. te vakhate nagaramAMthI parmadA nIkaLIne bhagavAna nI sevA karavA lAgI. te vakhate te somila brAhmaNe A kathAno artha prApta karyo tyAre tene A AvA prakArano AtmAne viSe vicAra utpanna thayo ke A pramANe puru Sone viSe AdhananAmakarmavALA pArzvanAtha arihaMta eka gAmathI bIje gAma vihAra karatA anuM krame yAvatu ahIM AprazAla nAmanA udyAnamAM AvIne rahyA che. to huM paNa tyAM jAuM ane pArzvanAtha arihaMtanI pAse pragaTa thAuM. tathA A AvA prakAranA arthone, hatane vigerene pUchuM. pachI te somila brAhmaNa vidyArthI rahita ekalo ja nIkaLyo. mAvata bhagavAna pAse jaI A pramANe bolyo. he bhagavAna! tamAre yAtrA che? tamAre yApanIya che? vaLI pUchyuM ke sarisavayA, mAsA, kulatthA bhakSya che? tame eka cho? vigere praznonA uttara sAMbhaLI bhAvatu te bodha pAmyo. eTale zrAvakadharma aMgI kAra karI potAne ghera gayo. tyArapachI te pArzvanAtha arihaMta ekadA kadAcit vANArasI nagarInA AmrapAla nAmanA caityathI bahAra nIkaLyA. nIkaLIne bahAranA dezomAM vica ravA lAgyA. tyArapachI te somila brAhmaNane ekadA kadAcita sAdhunA darzana nahIM thavAthI ane sAdhunI paryApAsanA nahIM thavAthI mithyAtvanA paryAyo vRddhi pAmavA lAgyA ane samakitanA paryAyo hAni pAmavA lAgyA. tethI te mithyAtvane pAmyo. tyArapachI te saumila brAhmaNa ekadA kadyacit rAtrinA pUrva ane apara bhAganI vacce eTale madhya rAtrine samaye kuTuMba jAgarIkAe jAgato hato eTale kuTuMba saMbaMdhI ciMtA-vicAra karato hato. te vakhate tene A AvA prakArano AdhyA tmika eTale AtmAne viSe yAvatu vicAra utpanna thayo ke A pramANe nize huM vArANasI nagarImAM somila nAmano brAhmaNa moTA 119
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 pukyiA - 3/5 brAhmaNanA kulamAM utpanna thayo chuM. tethI meM vrato AcaryA che, vedano abhyAsa karyo che. strIonuM pANigrahaNa karyuM che, putro utpanna karyA che, dhaNI samRddhi upArjana karI che, pazuono vadha karyo che, yajJa karyA che, dakSiNA ApI che, atithione pUjyA che, agni hotra karyA che ane yajJastaMbha nAMkhyo che. tethI have mAre kAle yAvatuM sUrya dedIpyamAna thAya tyAre vANArasI nagarInI bahAra dhaNA AMbAnAM vano ropavA, e ja pramANe bIrAnA, bilAnA, koThAnA ane AMbalInA vano tathA puSpanA bagIcAo ropavA e zreyakAraka che. A pramANe teNe vicAra karyo. vicAra karIne kAle vAvatu sUryadedIpyamAna thayo tyAre vANArasI nagarInI bahAra AMbAnA vano yAvatu puSpanA bagIcA teNe ropyA-vAvyA. tyArapachI te dhaNA AkhanA ArAmo vAvatuM puSpanA ArAmo anukrame jIvAdikanA bhayathI rakSaNa karAtA, vAyarAdikathI gupta karAtA ane pANI chAMTavAvaDe vRddhi pamADAtA satA moTA bagIcA thayA, te kRSNa varNavALA, kRSNavarNanA AbhAsavALA yAvatu rama NIya, moTA medhanA samUha jevA dhaTopa thayelA, patravALA, puSpavALA, phalavALA, lIlA dhAro karIne zobhAyamAna lakSmIvALA te ArAmo atyaMta atyaMta zobhatA rahelA che. tyArapachI te somila brAhmaNane ekadA madhyarAtrine samaye kuTuMba jAgarikAe jAgatA A AvA prakArano AtmAne viSe vAvatu vicAra utpanna thayo te- A pramANe ni huM vANArasI nagarImAM somila nAmano brAhmaNa uttama brAhmaNa kulamAM utpanna thayelo che. tyArapachI meM vrato AcaraNa karyA che yAvatuM yazastaMbha ropyA che. tyArapachI meM vANArasI nagarInI bahAra dhaNA AmranA ArAmo yAvatu puSpanA ArA mo ropyA che. tethI have mAre A pramANe karavuM kalyANakAraka che ke-kAle prAtaHkAle yAvatu sUrya dedIpya mAna thAya tyAre lohanA kaDAha ane kaDachI, tathA tAMbAnA tApasanA bhAMDo pagaraNane dhaDAvI, vipula evA azana, pAna, khAdima ane svAdima e cAra prakAranA AhArane taiyAra karAvI, mitra, jJAtivigerene AmaMtraNa karI, te mitrajJAti, nijaka vigerene vipula evA anAdikavarDa yAvatuM sanmAna karI, te ja mitra, jJAtivigerenI samakSa thAvatuM moTA putrane kuTuMbane viSe sthApana karI, te mitra, jJAtivigerenI yAvat rajA laI dhaNA lohanA kaDAha ane kaDachI, tathA tAMbAnA tApasanA bhAMDopagaraNane grahaNa karI je A gaMgAnadIne kAMThe rahelA vAnaprastha tApaso che, hottiyA, pottiyAkoriyA, jenatI, saDhatI, ghAlatIhuMDikAzramaNA, datumbaliyA, ummagA, saMmajjagA, nimajjagA, saMpakhAlagA, khisakUlA, uttarakUlA, saMkhadhamA, e ja rIte kUladhimA, mRgane mArIne jeo tenuM mAMsa khAya che, jeo hastIne mArIne tenA mAMsavaDe bhojana karI ghaNo kAla nirgamana kare che, uMco daMDa rAkhIne cAle che, jeo dizAomAM jala chAMTIne phala-puSpAdika grahaNa kare che, jeo chAlanA vastra pahere che, jeo bilamAM nivAsa kare che, jalavAsio, jeo vRkSanA mULamAM ja nivAsa kare che, jeo jalanuM ja bhakSaNa karanArA che. e ja rIte vAyunuM ja bhakSaNa kara nArA, sevALanuM bhakSaNa karanArA, mULIyAno AhAra karanArA, kaMdano AhAra karanAra, chAlano AhAra karanArA, patrano AhAra karanArA, puSpano AhAra karanAra, klano A hAra karanArA, bIjano AhAra karanArA, saDI gayelA kaMda, mULa, chAla, patra, puSpa ane phalano AhAra karanArA, jeo snAna karIne jamatA nathI. athavA jalanA snAnavaDe jemanuM zarIra kaThaNa thayuM che, AtApanAvaDe ane paMcAgninA
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana-7, 291 tApavaDe jANe agArAthI pakta thayela hoya ane kaMdu nAmanA bhAjanavizeSavaDe pakva thayela hoya evA potAnA zarIrane karatA vicare che. temAM je te dizAprokSita tApaso che, temanI pAse dizA prokSitapaNe dIkSA lauM, te dikSAne pAmIne huM A AvA prakAranA abhigrahane grahaNa karIza- mAre jAva jIta paryata AMtarA rahita chaThTha chavaDe dizAcakra vAla nAmanuM tapakarma karI be hAthane uMcA rAkhI rAkhIne sUryanI sanmukha mukha rAkhIne AtApanA levAnI bhUmimAM AtApatA levA pUrvaka vicaravuM-rahevuM kahyuM. A pramANe teNe vicAra karyo. vicAra karIne kAle vAvatuM sUrya dedIpyamAna thayo tyAre dhaNA loDhAnA kaDAha vigere upagaraNa yAvatu grahaNa karI dizA prokSita tApasapaNe pravrajyA grahaNa karI. pravrajyAne pAmIne A AvA prakAranA abhi grahane vAvatuM grahaNa karIne prathama chatapane aMgIkAra karI vicAravA lAgyo. tyArapachI. te saumila brAhmaNa RSi pahelA cha upavAsane pAraNe AtApanAnI bhUmithI utaryo. utarIne valkalanA vastra paherI jyAM potAnI jhUMpaDI hatI tyAM Avyo. AvIne teNe vAMsanI kAvaDa grahaNa karI. grahaNa karIne pUrva dizAnuM prokSaNa karyuM. te pUrva dizAmAM soma nAmano mahArAjA che. te prasthAnane mArge cAlelA somila brAhmaNa RSinuM rakSaNa karo.' ema teNe vAraMvAra prArthanA karI. tathA tyAM pUrva dizAmAM je kaMda, mULa, chAla, parNa, bIja ane haritaNa hoya te levAnI AjJA Apo.' ema kahIne te pUrva dizAmAM cAlyo. tyAM je kaMda vigere vAvatuM haritatRNa hatAM te grahaNa karyo. tenA vaDe te vAMsanI kAvaDa bharI. bharIne DAbha, kuza, patrAbhoDa, samidha ane kASTha prahaNa karyA. grahaNa karIne jyAM potAnI jhuMpaDI hatI tyAM Avyo. AvIne vAMsanI kAvaDa sthApana karI sthApana karIne vedikA banAvI. banAvIne tene chANa vaDe lIMpI upara saMbhArjana karyuM. karIne hAthamAM darbha ane kaLazIyo lIdhA ane jyAM gaMgA mahAnadI hatI tyAM gayo. jaIne gaMgA mahAnadImAM praveza karyo. praveza karIne jalamajjana karyuM. karIne jalakrIDA karI, karIne jalAbhiSeka karyo. karIne Acamana karyuM, cokhkho thayo, atyaMta pavitra thayo. pachI deva ane pitRnuM kArya karyuM. pachI darbha ane kaLazayo hAthamAM rAkhI gaMgA mahAnathI bahAra nIkaLyo. bahAra nIkaLIne jyAM potAnI jhuMpaDI hatI tyAM pAcho Avyo. AvIne darbha kaza ane mATIvaDe vedikA karI, karIne saraka karyuM, karIne araNI karI. karIne sarakavaDe araNInuM mathana karyuM, mathana karIne agni pADyo. pADIne agnine pradIpta karyo, pradIpta karIne temAM samidhanAM lAkaDAM nAMkhyAM, nAMkhIne agnane dedIpyamAna karyo, dedIpyamAna karIne-"agninI jamaNI bAjue sAta aMgane sthApanA karI." te sAta aMga A pramANe sikatha1,valkalara,sthAna3,zayyAbhAMDa 4,kamaMDala ,daMDadAra ane AtmA 7. pichI madha, ghI ane cokhA vaDe agnimAM homa karyo ane caru sAdhyo. sAdhIne te balivaDe vizvadeva karyo. karIne atithinI bhAjanAdikavaDe pUjA karI. karIne tyArapachI pote AhAra karyo. tyArapachI te somila mahARSi bIjA chaTha upavAsane pAraNe te ja sarva upara pramANe kahevuM yAvatu AhArane kare. vizeSamAM A pramANe pheraphAra jANavo. -dakSiNa dizAmAM yama nAme mahArAjA che te paraloka sAdhavAnA mArgamAM cAlelA somila maharSinuM rakSaNa karo. ema kahIne tyAM je kaMda vigere hoya te levAnI anujJA Apo ema kahIne te dakSiNa dizAmAM cAlyo. e ja pramANe pazcima dizAmAM varuNa nAme mahArAjA
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29ra pukyiA - 3/5 che, yAvatu pazcima dizAmAM cAlyo. uttara dizAmAM vaizramaNa mahA rAjA che, yAvatu uttara dizAmAM cAlyo. e rIte pUrva dizAnA AlAvAvaDe cAre dizAo kahevI, vAvatu te AhAra karato hato. tyArapachI te somila brAhmaNa RSi ekadA kadA cit madhya rAtrie anitya bhAvanAe jAgato hato, te vakhate tene A AvA prakArano AdhyAtmika yAvatu vicAra utpanna thayo. A pramANe nitye huM vANArasI nagarImAM somila nAmano brAhmaNa RSi atyaMta pavitra evA brAhmaNa kuLamAM utpanna thayo chuM. tethI meM to Azaya che, thAvatu cUpa ropyA che. tyArapachI meM vANArasI nagarInI bahAra lAvatu puSpanA ArAma vigere vAvatu ropyA che. tyArapachI meM dhaNA loDhAnI kaDAI vigere yAvatuM ghaDAvIne yAvatuM moTA putrane mArA pada upara sthApana karI yAvatu moTA putranI rajA laI dhaNA loDhAnI kaDAI vigere vAvatuM grahaNa karI muMDa thaI cAvatu pravrujita thayo to huM chaTTha chaThThano tapa karI thAvatu vicaruM chuM. te kAraNa mATe mAre have A pramANe karavuM zreyakAraka che ke-kAle prAtaHkAle vAvatuM sUrya dedIpyamAna thAya tyAre ghaNA joyelA tathA vAtacItanA prasaMgamAM AvelA tApasone tathA pUrvanA saMbaMdhavALA tathA pachInA saMbaMdhavALA e sarvane pUchIne eTale temanI rajA laIne tathA AzramanA Azraye rahelA dhaNA seMkaDo mRgAdika satvonuM sanmAna karIne eTale temanI sAthe vacana vaDe vAta karIne valkala vastrane paherIne vAMsanI kAvaDa tathA bhaMDopagaraNane grahaNa karIne kASThamudrAvaDe mukhane bAMdhIne uttara dizAmAM uttara tarapha mukha rAkhIne mahAprasthAnamArge mAre cAlavuM yogya che. ema teNe vicAra karyo. vicAra kirIne kAle eTale bIje divase prAta:kAle yAvatu sUrya dedIpyamAna thayo tyAre ghaNAM joyelA tathA vAtacItanA prasaMgamAM AvelA tApasone tathA pUrve saMbaMdhamAM AvelA vigere sarvane pUchI yathAvatu kASThamudrAvaDe mukhane bAMdhyuM. bAMdhIne A AvA prakArano abhigraha grahaNa karyo ke huM je ThekANe eTale ke jalane viSe sthaLane viSe. darzana viSe. nimna pradezane viSe, parvata upara, viSama sthAnamAM, khADAmAM ke darImAM je koI paNa ThekANe alanAM pAmuM athavA paDI jAuM, to paNa mAre tyAMthI ubhA thavuM kahyuM nahIM. A pramANe kahIne teNe AvA prakArano abhigraha grahaNa karyo. pachI uttara dizAmAM uttara tarapha mukha rAkhI prasthAna mArge cAlyo evo te somila brAhmaNa Sei pUvaparAlane samaye jyAM zreSTha azoka vRkSa hatuM tyAM Avyo. te zreSTha azoka vRkSanI nIce vAMsanI kAvaDa sthAna karI. sthApana karIne vedikA racI. racIne tene chANathI lIMpI jaLavaDe saMmArjana karyuM. karIne darbha ane kaLaza hAthamAM rAkhI jyAM gaMgA nAmanI moTI nadI hatI tyAM Avyo. yAvatu bhagavatI sUtramAM kahelA zivarAja RSinI jema sarva kriyA karI. yAvatu gaMgA nadInI bahAra nIkaLyo. ane jyAM zreSTha azoka vRkSa hatuM tyAM Avyo. AvIne darbha kuza ane mATIvaDe vedikA karI. karIne zaka karyuM. karIne vAvatuM bali sAdhIne vaizvadeva karyo. karIne kASThamudrAvaDe mukhane bAMdhI maunapaNe rahyo. tyArapachI. madhyarAtrine vakhate te somila brAhmaNa RSinI pAse eka deva pragaTa thayo. te vakhate te deve somila brAhmaNane A pramANe kahyuM ke he somila brAhmaNa ! tArI pravajyA duSTa pravrajyA che. tyArapachI te somile te devanA be vAra traNa vAra kahelA A arthane-vacanane Adara Apyo nahIM, jANyo paNa nahIM, yAvatu muMgo rahyo. tyArapachI te
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana-3 293 deva somila nAmanA brAhmaNa RSithI anAdara karAyo sato je dizAmAM pragaTa thayo hato. te ja dizAmAM pAcho gayo. tyArapachI te somile kAle eTale bIje divase prAtaHkAle yAvatu sUrya dedIpyamAna thayo tyAre valkalanA vastra paherI, vAMsanI kAvaDa laIne, agnihotranA bhAMDopakaraNane grahaNa karIne kASThamudrAthI mukha bAMdhyuM. bAMdhIne uttara dizA sanmukha cAlyo. tyArapachI te somila bIje divase madhyAnha samaye jyAM saptaparNa vRkSa hato tenI nIce vAMsanI kAvaDa sthApanA karI. sthApana karIne vedikA racI. racIne jema azoka nAmanA zreSTha vRkSanI nIce karyuM hatuM tema yAvatu agnimAM homa karyo, kASThamadrAvaDe mukha bAMdhyuM ane maunapaNe rahyo. tyArapachI te saumilanI pAse madhya rAtrie eka deva pragaTa thayo. tyArapachI te deva AkAzamAM ja rahyo sato jema azoka vRkSane sthAnake bolyo hato tema bolIne te deva yAvatuM pAcho gayo. tyArapachI te somile kAle eTale bIje divase yathAvatu sUrya dedIpyamAna thayo tyAre valkala vastra paherIne vAMsanI kAvaDa grahaNa karI. grahaNa karIne kASThamudrAvaDe mukha bAMdhyuM. bAMdhIne uttara dizAmAM uttara dizA tarapha mukha rAkhIne cAlyo. tyArapachI te somila trIje divase madhyAnha samaye jyAM zreSTha azoka vRkSa hato tyAM Avyo. AvIne zreSTha azaka vRkSanI nIce vAMsanI kAvaDa sthApara karI. sthApana karIne vedikA bAMdhI. yAvatu gaMgA nAmanI moTI nadImAM utaryo eTale snAna karyuM. snAna karIne jyAM zreSTha azoka vRkSa hato tyAM Avyo. AvIne vedikA racI. racIne kASThamudrAvaDe mukha bAMdhyuM. bAMdhIne mauna rahyo. tyArapachI te somilanI pAse madhya rAtrine samaye eka deva pragaTa thayo. ane te ja rIte prathamanI jema bolyo yAvat pAcho potAne sthAne gayo. tyArapachI te somile yAvatuM sUrya dedIpyamAna thayo tyAre valkala vastra paherI vAMsanI kAvaDa laI yAvatu kASThamudrAvaDe mukha bAMdhyuM. bAMdhIne uttara dizAmAM uttara sanmukha cAlyo. tyArapachI te saumila cothe divase madhyAnha samaye jyAM vaTavRkSa hato, tyAM Avyo. vaTavRkSanI nIce vAMsanI kAvaDa sthApanA karI. sthApana karIne vedikA karI. tene lIpI saMmArjana karyuM. cAvatu kASThamudrAvaDe mukha bAMdhyuM ane maunapaNe rahayo. tyArapachI te somilanI pAse madhyarAtrInA samaye eka deva pragaTa thayo. teNe. te ja pramANe kahyuM yAvatuM te pAcho gayo. tyArapachI te somile yAvatu sUrya dedIpyamAna thayo tyAre valkala vastra paherIne vAMsanI kAvaDa laIne yAvat kASThamudrAe mukha bAMdhyuM. bAMdhIne uttara dizAmAM uttara sanmukha cAlyo. tyArapachI te somila pAMcame divase pUvaparAlakAla samaye eTale madhyAnha samaye jyAM uMbara vRkSa hato tyAM Avyo. ubara vRkSanI nIce vAMsanI vAvaDa sthApana karI. vedikA racI, yAvatu kASThamudrAvaDe mukhane bAMdhyuM, yAvatu maunamaNe rahyo. tyArapachI te somila brAhmaNanI pAse madhyarAtrine samaye eka deva pragaTa thaI pAvatu A pramANe bolyo-"he somila ! tArI pravrajyA duSpavrajyA che." A pramANe prathama kahyuM tyAre te somila te ja pramANe maunapaNe rahyo. tyAre deva bIjI vAra trIjI vAra paNa bolyo ke "he somila tArI pravrajyA duSpavrajyA che," tyArapachI te somile te deve be vAra traNa vAra A pramANe kahyuM tyAre te devane A pramANe kahyuM ke- "he devAnupriya!mArI pravrajyA duwvrajyA kevI rIte che? tyArapachI te deve somila brAhmaNane A pramANe kahyuM " A pramANe he devAnupriya ! puruSone viSe AdAna nAmakarmavALA pArzvanAtha arihaMtanI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 puphiyANuM - 37 pAse teM pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata ema bAra prakArano zrAvaka dharma aMgIkAra karyo hato. tyArapachI ekadA koI vakhata tevA prakAranA sAdhu samAgamanA abhAve samya tvanI hAni thavAthI te madhyarAtrine samaye kuTuMbanI ciMtA karatAM tane AMbA vigere ropavAno vicAra thayo." vigere pUrve tenI ciMtavelI sarva hakikata deve kahI. ApI, yAvatuM jyAM zreSTha azoka vRkSa hato tyAM tuM Avyo. AvIne vAMsanI kAvaDa mUkI. yAvatu tuM mauna paNe rahyo. ItyAdi kahIne pachI pharIthI deve tene kahyuM ke - "tyAra pachI madhyarAtrIne samaye huM tArI pAse pragaTa thayo ane bolyo ke aho ! somila ! tArI dhvajyA duSTa che." A pramANe deve potAnuM kaheluM vacana kahI ApyuM. yAvatu pAMcame divase madhyAnha samaye jyAM zreSTha vara vRkSa hato tyAM tuM Avyo, vAMsanI kAvaDa mUkI, vedIkA racI, chANanuM lIpana karyuM pramArjana karyuM, karIne kASThamudrAvaDe mukhane bAMdhyuM. bAMdhIne maunapaNe rahyo hato. A pramANe nikSe he devAnupriya! somila ! tArI pravrajyA duSpavrajyA che. tyArapachI te somile te devane A pramANe kahyuM ke - he devAnupriya!kevI rIte mArI sArI pravrajyA thAya? jo tuM he devAnupriya! hamaNAM pUrve aMgIkAra karelA pAMca aNuvratone pote ja svIkAra karIne vicare, to hamaNAM tArI sArI pravrajyA thAya." A pramANe kahIne te deve somilane vaMdanA karI, namaskAra karyo. vAMdI namaskAra karI je dizAmAM pragaTa thayo hato yAvatu te ja dizAmAM pAcho gayo, tyArapachI te somila brAhmaNa RSei te deve A pramANe kahyuM tyAre pUrve aMgIkAra karelAM pAMca aNuvratone potAnI meLe svIkAra karIne vicAravA lAgyo. tyArapachI te somile ghaNA upavAsa, chaThTha, aThThama thAva, mAsakSapaNa ardhamAsakSapaNa vigere vicitra prakAranA tapane dhAraNa karavAvaDe AtmAne bhAvatA satA ghaNA varSo sudhI zrAvakanA payinuM sevana karyuM. sevana karIne adhamAsanI saMlekhanAe karIne AtmAnuM zoSaNa karyuM. zoSaNa karIne trIsa bhakta ne anazanavaDe chedhA. chedIne te mithyAtvAnA sthAnanI AlocanA ane pratikramaNa karyA vinA virAdhyuM che samakita jeNe evo te kALa karIne zukrAvataMka nAmanA vimAnamAM upapAta sabhAmAM rahelI devazadhyAne viSe yAvatu avagAhanAe karIne zukra nAmanA mahAgrahapaNe eTale devapaNe utpanna thayo. yAvatu bhASA ane mana patie karIne paryApta thayo. A pramANe nize he gautama! zukra nAmanA mahAgrahe tevI divya samRddhi yAvatuM prApta karI che. tenI eka palyopamanI sthiti che. he bhagavAna! te zukra mahAgraha te devalokathI AyuSyane kSaye cyavIne kyAM jaze? he gautama ! tyAMthI cyavI mahAvidehamAM manuSyapaNe utpanna thaI dIkSA grahaNa karI siddhipadane pAmaze. A pramANe nize he jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe trIjA adhyayanano nikSepa kahyo che. adhyayana-3-nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana-4-bahuputrikA) [8] te kAle te samaye rAgRha nAme nagara hatuM, te nagaranI bahAra guNazIla nAmanuM caitya hatuM, te nagaramAM zreNIka nAme rAjA hatA. ekadA te caityamAM zrI mahAvIra svAmI samavasaryA. temane vAMcavA mATe nagaramAMthI parSadA nIkaLI. te kAle te samaye bahuputrikA nAmanI devI saudharmakalpa nAmanA pahelA devalokamAM bahuputrika nAmanA
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 295 karato hato. te nagarathI kAMIka dUra dakSiNa ane pUrva dizAnI vacce vijyavardhamAna nAmanuM eka kheTa hatuM te Rddhi samRddhi AdithI paripUrNa hatuM. te vijya vardhamAna peTanI adhIna tAmAM pAMcaso gAmo hatAM. temAM "ekAdi nAmano eka rASTrakUTa-pratinidhi - hato, ke je mahAadhama ane duSpatyAnandI -parama asattApI, sAdhujana vidveSI athavA duSkRta karavAmAMja sadA Ananda mAnavA vALo hato. te ekAdi vijyavardhamAna peTanA pAMcaso gAmonuM Adhipatya, zAsana ane pAlana karato thako jIvana vyatIta karI rahyo hato. tyAra pachI te ekAdi nAmano rASTrakUTa vijayavardhamAna peTanA pAMcaso gAmone. karamahesUlothI, kara-samUhothI, kheDUta Adino ApelA dhAnya AdinA dviguNa Adine grahaNa karavAthI, adhika vyAjathI, lAMcathI tiraskAra karIne hatyA Adino aparAdha lagAvI grAmajano pAsethI dhana levAthI, dhana mATe koIne ya ApavAthI, coro AdinA poSaNathI, gAma Adine bALavAthI ane pathikono ghAta karavAthI, lokone potA nA AcArathI bhraSTa karato tathA janatAne duHkhita, tiraskRta, tADita ane nirdhana karato jIvana vyatIta karI rahyo hato. tyAra pachI rASTrakUTa ekAdi vijayavardhamAna peTanA aneka rAjA, mAMDalika, Izvara, yuvarAja, talavara, rAjAnA kRpApAtra athavA jeoe rAjA taraphathI ucca Asana prApta karyuM hoya evA nAgarika loko tathA mAMDalika - maMDalanA adhipatio, kauTumbika-kuTumbonA svAmI, zreSThI ane sArthavAha - sArtha nAyaka tathA anya aneka grAmINa puruSonA kAryomAM, kAra NomAM, gupta maMtraNAo, nizcayo ane vivAha sambandhI nirNayo athavA vyAvahArika vAtomAM sAMbhaLato thako paNa ema kahe che ke meM sAMbhaLyuM nathI, joyuM nathI. huM bolyo nathI, meM grahaNa karyuM nathI ane meM jANyuM nathI ane tethI viparIta nahi joyelo, nahi bolelA, nahi grahaNa karelA ane nahi jANelA viSayonA sambandhamAM kahe che ke - meM joyuM che ItyAdi A prakAranA vaMcanAmaya vyavahArane teNe potAnuM kartavya samajI lIdhuM hatuM. mAyAcAra karavo te ja tenA jIvananuM pradhAna kArya hatuM ane prajAne vyAkuLa karavI te ja tenuM vijJAna hatuM. taduparAnta tenA matamAM mananuM dhAryuM karavuM eja eka sarvottama AcaraNa hatuM. te ekAdi rASTrakUTa kaluSa-duHkhanA hetubhUta atyanta malIna pApakarmonuM, upArja na karato thakI jIvana vyatIta karI rahyo hato. tyAra pachI koi vakhate tenA zarIramAM eka sAthe soLa prakAranAM rogAtaka - [8] zvAsa, kAsa, javara, dAha, kukSizULa, bhagandara, arza, ajIrNa, daSTizULa, mastakazULa, aruci, akSivedanA, karNavedanA, kuMDa-khujalI udararoga ane kuSTharoga.. te ekAdi rASTrakuTa soLa rogAtakothI atyanta dukhI thaI kauTumbika puraSo - sevakone bolAve che, bolAvIne tene ema kahe che ke - he devAnupriyo ! tame jAo ane vijayavardhamAna peTanA zRMgATaka AdimAga para jaIne ghaNA uMcA - svarathI A rIte dhoSaNA karo ke - he mahAnubhAvo ! ekAdi rASTrakUTanA zarIramAM 16 bhayaMkara rogo utpanna thayA che, je koI vaidya, vaidyaputra, jJAyaka athavA jJAyakaputra cikitsaka yA cikitsakaputra koI eka rogAtakane paNa upazAnta karaze tene ekAdi rASTrakUTa ghaNuM dhana Apaze. - tyAra pachI vijayavardhamAna peTamAM AvA prakAranI udhoSaNA sAMbhaLIne aneka vidya Adi. hAthamAM zastronI peTIo laIne potapotAnA gharomAMthI nIkaLI paDe che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 puphiyANaM-48 kAyagati vALA, Idriyone gopavanArA, gupta brahmacaryavALA, bahuzruta thayelA, dhaNA varSanA cAritra paryAyavALA hatA, te anukrame vihAra karatA eka gAmathI bIje gAma rahetA jyAM vArANasI nagarI hatI, tyAM AvyA. AvIne yathAyogya avagrahane mAgIne tyAM saMyama ane tapanuM sevana-pAlana karatA rahyA. tyArapachI te suvratA AyanA eka saMdhATaka vArA NasI nagarImAM uMca, nIca ane madhyama kuLomAM jUdA jUdA dharanI bhikSA levA mATe bhikSA cayamAM aTana karatA bhadra sArthavAhanA dharamAM peko. tyArapachI te subhadrA sAthe vAhIe te Ayaoine AvatA joyA. joIne hRSTa tuSTa thaIne te tatkALa Asana uparathI ubhI thaI. ubhI thaIne sAta ATha pagalAM temanI sanmukha gaI. sanmukha jaIne temane vaMdanA karI, namaskAra karyo, vaMdanA namaskAra karI dhaNA azana, pAna, khAdima ane svAdima e cAra prakAranA AhAravaDe pratilAbhIne A pramAne bolI.- A pramANe nize he AyI o ! huM bhadrasArthavAhanI sAthe moTA samRddhivALA zabdadika kAmabhogane bhogavatI rahuM chuM. topaNa mane putra ke putrI kAMIpaNa thayuM nathI. tethI te mAtAone dhanya che yAvatu emAMnA eka bALakane paNa huM pAmI nathI. tethI he AryAo! tame dhaNuM jANo cho, dhaNuM bhaNyA cho. dhaNAM gAma nagara yAvatu saMnivezamAM vicaro cho, dhaNA rAjA, Izvara, talavara yAvatu sArthavAha vigerenA gRhomAM praveza karo cho. to tevA prakArano koI vidyAprayoga, maMtra prayoga, vamana, virecana, bastikarma, auSadha ke bheSaka kAMIpaNa tamane prApta thayuM che jANa vAmAM che ke jenAthI huM putra ke putrIne prasavI zakuM? tyArapachI te AIoe subhadrA sArthavAhIne A pramANe kahyuM-"he devAnupriyA. ame sAdhvIo nigraMthInIo Iya samitivALI yAvatu gupta brahmacaryavALI chIe. amAre A artha kAna vaDe sAMbhaLavo paNa kahyuM nahIM, to pachI tene kahevAnuM ke AcaraNa karavAne to zAno ja kahyuM? paraMtu he devAnupriyo !ame to tane kevaLI bhagavAne prarupelo dharma ja kahIe chIe. tyArapachI te subhadrA sArthavAhIe te bAyaonI pAse dharma sAMbhaLI hyadayamAM dhArI zreSTa tuSTa thaI te Ayaone traNa vAra vaMdanA karI,kAyAvaDe namaskAra karyo ane A pramANe te bolI "he Ayaoi ! haMgiMtha pravacana upara zraddhA karuM chuM. tenI pratIti karuM chuM tathA te mane ruce che. henigathinI Ayao! A tame kaho cho te tema ja che, te tathA prakAre ja che, te avitatha eTale satya ja che, yAvatuM zrAvakadharma aMgIkAra karyo. tyAre AyAo bolI ke-"he devAnupriyA ! jema tane sukha upaje tema kara. A arthamAM tuM pratibaMdha na kara tyArapachI te subhadrA sArthavAhIe te AyaonI pAse yAvat zrAvakadharma aMgIkAra karyo. te Ayaoine vaMdanA karI, namaskAra karyo. tyArapachI te subhadrA sArthavAhI zramaNo pAsikA thaI yAvatuM vicAravA lAgI. tyArapachI te subhadrA sArthavAhIne anyadha kadAcituM pUrvarAtri ane apara rAtrinA. kALa samaye eTale madhyarAtrie kuTuMbajAgaraNa pratye jAgatI hatI tyAre AvA prakArano yAvatu saMkalpa utpanna thayo ke- A pramANe nizve huM bhadra sArthavAhanI sAthe vistAravALA kAmabhogane bhogavatI satI yAvatu rahuM chuM, topaNa meM eka paNa putra ke putrI utpanna karI nathI. tethI have mAre e ja zreyakAraka che ke-kAle prabhAta samaye sUrya jAjvalyamAna thAya tyAre bhadra sArthavAhanI rajA laIne suvratA nAmanI AryAnI pAse yAvatuM pravrajita thAuM."
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana-ja 29. A pramANe teNIe vicAra karyo. vicAra karIne kAle prabhAte jyAM bhadra sArthavAha hato tyAM te AvI. AvIne be hAtha joDI A pramANe bolI- A pramANe nize he devAnuM priya ! huM tamArI sAthe dhaNA varSa sudhI vistAravALA kAmabhogane bhogavatI yAvat rahuM che. paraMtu meM eka paNa putra ke putrIne prApta na karI. tethI he devAnupriya! huM tamArI AjJA pAmI satI suvratA ApanI pAse yAvatu pravrajita thavAne IcchuM chuM. tyArapachI te bhadra sArthavAha subhadrA sArthavAhIne A pramANe kahyuM ke-"he devAnupriyA ! hamaNAM tuM muMDa thaIne yAvatuM pravrajita na thA. prathama hAla to he devAnupriyA mArI sAthe te vistAravALA kAmabhogane bhogava. tyArapachI tuM suvratA AyaniI pAse yAvatu pravrajyA leje. tyAre te subhadrA sArthavAhIe bhadra sArthavAhanA A arthano Adara na karyo, tene sAro na mAnyo. tethI teNIe be vAra traNa vAra bhadra sArthavAhane A pramANe kahyuM ke-" he devAnuM priya ! tamArI AjJA pAmI hatI. huM yAvatu pravrajyA levAne IcchuM chuM. tyArapachI te bhadra sArthavAha jyAre dhaNAM sAmAnya vacanovaDe, vizeSa vacanovaDe, bodhanA vacanovaDe ane premapUrvaka prArthanAnA vacanovaDe teNAne sAmAnya kahevAne yAvatuM ane premapUrvaka prArthanA vaDe vinava vAne mATe samartha thayo nahIM, tyAre anicchAthI ja subhadrAnA niSkamaNane dikSAnA utsa, vane teNe mAnyo. tyArapachI te bhadra sArthavAhe vistAravALA azana pAna, khAdima ane svAdima taiyAra karAvyA. mitra, jJAti, vigerene nimaMtraNa karyuM. pachI bhojananI veLAe yAvatuM mitra, jJAti vigerene bhojana karAvI temano satkAra karyo, sanmAna karyuM. pachI subhadrA, sArthavAhIne snAna karAvI yAvatuM prAyazcittAdika karAvI sarva ala kArovaDe vibhUSita karI hajAra puruSoe upADelI. zibikA upara caDAvI. tyArapachI te subhadrA, sArthavAhI. mitra, jJAti, yAvatu saMbaMdhI janoe parivarI satI sarva samRddhie karI thAvavAjitranA zabda karIne vArANasI nagarInI madhye maLe thaIne jyAM suvratA Ano upAzraya hato tyAM AvI. AvIna hajAra puruSoe vahana karelI zibikAne sthApanA karI. pachI subhadrA. sArthavAhI zibikAthI utarI. tyArapachI te bhadra sArthavAha subhadrA sArthavAhIne AgaLa karIne jyAM suvratA AryA hatA tyAM Avyo. AvIne teNe suvratA Ayone vaMdana karI, namaskAra karyA. vaMdanA namaskAra karI A pramANe kahyuM ke-A pramANe nizvehe devAnupriyA ! A subhadrA sArthavAhI mArI bhAya mane ISTa che, kAMta che, yAvatu rakhe tene vAta saMbaMdhI, pitta saMbaMdhI, kapha saMbaMdhI ane saMnipAta saMbaMdhI vividha prakAranA rogotaMkano sparza thAya. hAlamAM he devAnupriyA ! A saMsAranA bhayathI te udvega pAmI che, jarA ane maraNa. thI bhaya pAmI che, tethI devAnupriyA evA tamArI pAse muMDa thaIne yAvatu pravajyA grahaNa karavA Icche che, tethI Ane huM devAnupriyA evA tamane ziSyApa bhikSA ApuM chuM. te ziSyApa bhikSAne he devAnupriyA ! tame grahaNa karo." Ayae uttara Apyo ke he devAnupriya jeima sukha upaje tema karo. A kAryamAM pratibaMdha-vilaMba na karo." tyArapachI te subhadrA sArthavAhIe suvratA Ayae A pramANe kahI satI hRSTa tuSTa thaIne yAvatu potAnI meLe ja AbharaNa, mAlya ane alaMkAra mUkI dIdhA. mUkIne potAnI meLe ja paMcamuSTi lonca karyo. karIne jyAM suvratA AyA hatA tyAM AvI. AvIne suvratA Ayane traNa vAra pradakSiNA karI vaMdanA karI namaskAra karyo. A pramANe bolI. 2i0]
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 pukmiANa-48 he pUjya A saMsAramAM bhAva agni saLagI rahyo che. yAvatu te Aya thaI. yAvatu gupta brahmacaryavALI thaI. tyArapachI te subhadrA Aya ekadA kAcinu dhaNA mANasonA bALako upara mUchAvALI thaI yAvatu Asakta thaI. tethI te atyaMgana, udvartana, prAsuka pANI, aphatAno raMga, kaMkaNa, aMjana, varNa ke, cUrNaka, khellaka, khajallaka, kSIra ane puSpa vigerenI gaNeSaNA karavA lAgI. gaveSaNA karIne dhaNA lokonA dAraka ane dArikA one, kumAra ane kumArIone tathA DiMbha ane DibhikAone keTalAkane abhaMgana karavA lAgI. keTalAkane udvartana karavA lAgI. keTalAkane prAsuka pANIthI snAna karAvavA lAgI. keTalAkanA paga aphatAvaDe raMgavA lAgI. keTalAka nA oSTha raMgavA lAgI. keTalAkanI AMkho AMjavA lAgI. keTalAkane usaMgamAM besADavA lAgI. keTalAkane tilaka karavA lAgI, keTalAkane hIMcoLavA lAgI, keTalAkane paMkti mAM besADavA lAgI. keTalAkanA mukha dhovA lAgI. keTalAkane haritAla vigere varNakavaDe raMgavA lAgI, keTalAkane koSThapuTAdika sugaMdhI cUrNa lagADavA lAgI keTalAkane ramakaDAM ApavA lAgI. keTalAkane khAjA khavarA vavA lAgI. keTalAkane kSIranuM bhojana karAvavA lAgI, keTalAkane puSpa suMdhADavA lAgI, keTalAkane paga upara sthApara karavA lAgI, keTalAkane jadhA upara besADavA lAgI. e ja pramANe sAthaLa upara, khoLAmAM, keDa upara pITha upara, chAtI upara ane mastaka upara besADavA lAgI, keTalAkane karatalanA saMpuTavaDe grahaNa karIne uchALatI, gIta gAtI tathA bIjA pAse gIta gavarAvatI gavarAvatI putranI pipAsAne anubhavavA lAgI. tyAre te suvratA Ayaei subhadrA Ayane A pramANe kahyuM- he devAnupriyA ! ApaNe zramaNI, nigraMthIo, IsamitivALI yAvatu gupta brahmacaryavALI chIe. tethI ApaNane jAtakanuM karma karavuM kahyuM nahIM. chatAM he devAnupriyA ! tuM to dhaNA mANasonA bALakomAM mUchita thaI che yAvat Asakta thaI che. ane tethI karIne huM temane atyaMgana vigere kare che yAvatu pautrInI pipAsAne anubhavatI rahe che. tethI he devAnupriyA ! tuM A sthAnanI AlocanA kara yAvatuM prAyazcita aMgIkAra kara." tyArapachI te subhadrA Aya e sudratA AyaniA A arthano Adara karyo nahIM tathA tene sAro mAnyo nahIM. tyArapachI te zramaNI nigraMthIo subhadra. AyanI hIlanA, niMdya, khiMsA ane gaha karavA lAgI ane vAraMvAra A arthanuM nivAraNa karavA lAgI. tyAra pachI te subhadrA Ayane zramaNI nigraMthIoe hIlanA pamADI yAvatu vAraMvAra A artha pratye nivArI tyAre tene ovA. prakArano adhyavasAya yAvatuM utpanna thayo ke " jyAre huM gRhasthAvAsamAM vasatI hatI. tyAre huM Atmavaza hatI, ane jyArathI huM muMDa thaIne gRha vAsathI anagArANA pratye nIkaLI tyArathI ja huM paravaza thaI chuM. vaLI pahelAM to zramaNI nigraMthIo mAro Adara karatI hatI ane mane sArI mAnatI hatI, paNa have Adara karatI nathI ane mane sArI mAnatI nathI. tethI have mAre e ja zreyakAraka che ke-kAle prAtaHkAle yAvatu sUrya dedIpyamAna thAya tyAre suvatA AnI pAsethI nIkaLIne jUdo avagraha grahaNa karIne vicAravuM." A pramANe vicAra karyo. vicAra karIne kAle prAtaHkAle sUrya dedIpyamAna thayo. tyAre suvratA AyanI pAsethI te nIkaLI gaI. nIkaLIne jUda avagraha grahaNa karIne rahevA lAgI. tyArapachI te subhadrA A bIjI AyaoenahIM nivArelI e ja kAraNa mATe svacchaMda mativALI thaI dhaNA mANasonA bALako upara mUcha pAmI pAvatuM
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana-4 29 azvegana vigere karatI satI yAvatu pautrInI pipAsAne anubhavatI vicaravA lAgI rahevA lAgI. tyArapachI te subhadrA Ayae pAsatyA eTale zithila AcAravALI, pAsatya vihAravALI.eja pramANe osannA eTale saMyama pALavAmAM kAyara, satra vihAravALI, kuzIlA eTale durAcAravALI, kuzIla vihAravALI, saMsakta eTale jJAnA dikanI virAdhanA karavAvALI, saMsakta vihAravALI, yathAzcaMdA eTale IcchA pramANe vartavAvALI ane yathAzcaMda vihAravALI thaI dhaNA varSo sudhI cAritra payaraya pALyo, pALIne ardha mAsanI saMkhanA vaDe chedIne te anAcAranA sthAnakanI AlocanA ane pratikramaNa karyA vinA kALasamaye kALa karIne saudharmakalpa nAmanA pahelA devalokamAM bahupatrikA nAmanA vinAmamAM upapAtasabhAmAM devazadhyAne viSe devadUSya vastranI aMdara aMgulanA asaMkhyAtA bhAgamAtranI avagAhanAe bahupatrikAdevIpaNe utpanna thaI. pAMca prakAranI patie yAvatu bhASApati ane manapayAtivaDe paripUrNa thaI. A. pramANe nize he gautama! bahuputrikA devIne te divya devaRddhi yAvatu prApta thaI che. gautamasvAmI pUche che te-"he bhagavAna!kyA arthe karIne A pramANe bahupatrikA devI bahuputrikA devI nAme kahevAya che? he gautama! bahuputrikA devI jyAre jyAre zakra deveMdra devarAjanI sabhAmAM nATaka karAvA jAya che tyAre tyAre te dhaNA dAraka, gharikA, hiMbha ane hiMbhakAone vidurve che. vikrvane jyAM zakra deveMdra devarAja hoya che tyAM Ave che. AvIne zakra deveMdra devarAjane te divya devadine divya devahutine ane divya devaprabhAvane dekhADe che, tethI te arthe karIne he gautama ! A pramANe bahuputrikA devI bahuputrikA nAmanI ja devI kahevAya che. he bhagavAna! bahuputrikA devInI keTalo kAla sthiti kahI che? he gautama ! cAra palyopamanI sthiti kahI che. he bhagavAna!bahupatrikA devI te devalokathI AyuSyane kSaye, sthitine kSaye ane bhavane kSaye tarata ja AvIne kyAM jaze ? kayAM utpanna thaze? he gautama! A ja jebUdvIpa nAmanA dvIpamAM bharatakSetrane viSe viMdhya parvatanA mULa mAM vibhela nAmanA gAmamAM brAskAnA kuLamAM putrIpaNe utpanna thaze. tyArapachI te putrI nA mAtApitA agyAra divasa vItI jaze,yAvatuM bAra divasa vItI jaze tyAre AvA prakAranuM teNInuM nAma pADaze ke amArI A putrInuM somA evuM nAma ho.. tyArapachI teNInA mAtApitA bAlyapaNAthI mukta thayelI, pariNatamAtra upa bhoganA jJAnavALI ane yauvana avasthAne pAmelI te somA putrane pratikUjita zulka karIne eTale kahelA dravye karIne athati ghaNuM evuM paNa vAMchita dravya ApIne ane ghaNA AbharaNAdikathI bhUSita karIne tathA pratirupe karIne eTale A mArI patrI priyabhASa paNAe karIne tamAre yogya che ItyAdika anUkula vinaye karIne potAnA bhANeja rASTa kUTane bhAyapaNe Apaze. te tenI bhAyI thaze. kevI ? ITA-vahAlI, kamanIyapaNuM hovAthI kAMtA, yAvatu grahaNa karavA lAyaka hovAthI AbharaNanA kaDIyA samAna. tailakela eTale saurASTra dezamAM prasiddha evuM tela bharavAnuM mATInuM vAsaNa, tene bhAgI javAnA bhayathI. ane loTavAnA bhayathI sArI rIte rakSaNa karavAmAM Ave che tenI jevI A paNa rakSaNa karAze, vastranI peTInI jema sArAM sArAM vastrothI zobhita raheze, IdranIlAdika ratnanA karaMDIyAnI jema sArI rIte rakSaNa karAze ane Ane zIta vigere yAvata vividha prakAranA rogAtako sparza karo ema dhArIne sArI rIte saMgopita karaze. tyArapachI te somA
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 puspiArga - 48 bAhmaNI rASTrakUTanI sAthe vistAravALA kAmabhogane bhogavatI satI varase varase putra putrInA yugalane utpanna karatI satI soLa varase karIne batrIsa putra putrIne prasavaze - utpanna karaze. tyArapachI te somA brAhmaNI te ghaNA dAraka, kumAra, kumArikA, hiMbha ane DiMbha ane kiMbhikAomAMnA keTalAkane citA sukhAvAva, keTalAkane stanapAna karAvavA vaDe, keTalAkane stanapara rAkhavAvaDe, keTalAkanA nAcavAvaDe, mAravAvaDe, keTalAkanI ala nADe, keTalAkanA stana mAgavAvaDe, keTalAkanA dUdha mAgavA vaDe, keTalAkanA ramakaDA mAgavA vaDe, keTalAkanA khAjAM mAgavAvaDe, keTalAkanA pANI mAgavAvaDe, e ja rIte hasavA vaDe, roSavaDe, AkrozavaDe,atyaMta Akroza vaDe, mAravA vaDe, bhAgI javAvaDepAchaLa pakaDavA javAvaDe, rovAvaDe, AkaMdavaDe, vilApavaDe, moTA zabdathI pokAra karavAvaDe, ucA. zabda karavAvaDa, nidrA pAmavAvaDe, pralApa karavAvaDe, dAjhavAvaDe, vamana karavAvaDe, vizva karavAvaDe. mUtra karavAvaDe, atyaMta vyAkuLa thaze ane temanA mUtra, viSTA ane vamana vigere vaDe atyaMta lIMpAyelI raheze, vastra atyaMta malina raheze, zarIre ati durbaLa thaze yAvata. thaze atyaMta bIbhatsa ane durgaMdhavALI thavAthI rASTrakUTanI sAthe vistAravALA kAma bhoga bhogavIne vicAravAne mATe zaktimAna thaze nahIM. tyArapachI te somA brAhmaNI ekadA eTale rAtrinA pAchalA bhAge kuTuMba jAgaraNa pratye jAgatI eTale kuTuMbanI karatI hatI teNIne AvA prakArano yAvatu adhyavasAya-utpanna thaze ke huM A ghaNA dAraka yAvatu DibhikAomAMnA keTalAkane cItA suvA vaDavADe yAvatu keTalAka nA mUtravaDe, duSTa bALako vaDe, duSTa janmavaDe hata, viprahata ane bhagna thayelI hovAthI eka prahArathI paDI javAya evI tathA mUtra, vi ane vamanathI lIMpAyelI ati lapAyelI yAvat ataMta durgadha vALI huM rASTrakUTanI sAthe yAvatu bhoga bhogavatI vicAravAne mATe zaktimAna nathI. tethI karIne te mAtAone dhanya che yAvatuM temanuM jIvita saphaLa che ke jeo vaMdhyA che, jeone prasuti thaI nathI, jeo jAnu ane koMNInI ja mAtA che, jeo manohara suMgadhI padArthanA gaMdhavALI che ane tethI karIne ja vistAravALA manuSya saMbaMdhI kAmabhogane bhogavatI vicare che. paraMtu huM to aghanya chuM, puNyarahita chuM. meM puNya karyuM nathI, ke jethI rASTrakUTanI sAthe vistAravALA yAvatuM kAma bhogane bhogavatI satI vicara vAne zaktimAna thatI nathI. te kALe te samaye suvratA nAmanI A IyasamitivALI vAvatu ghaNA parivAra vALI anukrame vihAra karatI jyAM vibhela nAmanuM gAma hatuM tyAM AvI yathAyogya ava graha grahaNa karIne yAvatu vicaraze-raheze. tyArapachI te suvratA Ayano eka saMghATaka (sAdhvInuM yugala)vibhela gAmamAM uMca nIca gharamAM vAvatu gocarIne mATe aTana karato rASTrakUTane ghera praveza karaze. tyArapachI te sImA brAhmaNI te Ayaone AvatI joze. joIne hyaSTa tuSTa thaI zIghapaNe ja AsanathI ubhI thaze. ubhI thaIne sAta ATha pagalAM sanmukha jaze. sanmukha jaIne temane vAMdaze, namaskAra karaze, vAMdI, namaskAra karI vistAra vALA azana pAna, khAdima ane svAdima e cAra prakAranA AhArane pratibhAbhI A pramANe bolaze A pramANe nize he ArthIo ! rASTrakUTanI sAthe vistAravALA bhoga bhogavatAM meM varase varase babe bALakane prasavyA, ane soLa varase karIne batrIza putra putrIone prasavyA che. tethI huM te ghaNA dAraka yAvat DibhikA omAMnA keTalAkane citA
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana-4 301 suvADavAvaDe vAvatu temanA mUtravaDe yAvatu duSTa prativaDe yAvata malina zarIravALI thayelI hovAthI bhoga bhogavavA samartha thatI nathI. tethI he Ayao ! tamArI pAse huM dharma sAMbhaLavA IcchuM chuM. tyArapachI te AyaDio somA brAhmaNIne vicitra prakArano yAvatu kevaLI bhaga. vAne prarUpelo dharma kaheze. tyArapachI te somA brAhmaNI te AyaonI pAse dharma sAM bhiLI udayamAM ghArI hRSTa tu yAvatu hRdayamAM AnaMda pAmI te AyIone vaMdanA karaze, namaskAra karaze. vaMdanA namaskAra karI te A pramANe bolaze- "he Ayaoi ! te ema ja che yAvatu je A dharma tame kaho cho te tema ja che. vizeSa e ke he Ayao ! huM rASTrakUTanI rajA lauM. tyArapachI huM devAnupriya evI tamArI pAse muMDita thaine yAvatu pravrujita thAuM. Ayao kaheze ke he devAnupriyA ! tane jema sukha upaje tema kara. A dharmanA kAryamAM prati. baMdha na kara. tyArapachI te somA brAhmaNI te Ayaoine vaMdanA karaze, namaskAra karaze, tyArapachI te somA brAhmaNI jyAM rASTrakUTa haze tyAM Avaze. tene be hAtha joDI A pramANe kaheze A pramANe nize he devAnupriya ! meM AyaonI pAse dharma sAMbhaLyo che. te dharma mane ISTa che yAvat ruce che. tethI huM he devAnupriya! tamoe AjJA ApI satI suvratA AyanI samIpe pravrajita thavAne-dazna levAne IcchuM chuM. tyArapachI te rASTrakUTa somA brAhmaNIne A pramANe kaheze he devAnupriya ! tuM hamaNAM muMDa thaIne yAvat dhvajyA grahaNa na kara. hAla to prathama he devAnupriyA ! mArI sAthe vistAra vALA kAmabhogane bhogave. tyArapachI bhoga bhogavIne suvratA AnI pAse muMDa thaIne yAvat pravrajyA leje. tyAra pachI te somA brAhmaNI rASTrakUTanA A arthane aMgIkAra karaze. tyArapachI te somAM. brAhmaNI snAna karI vAvatu zarIranI vibhUSA karI dAsI onA samUhathI parivarI satI potAnA dharathI nIkaLaze. nIkaLIne vibhela gAmanI madhye thaIne jyAM suvratA Ayano upAzraya haze tyAM Avaze. AvIne suvratA Ayane vaMdanA karaze, namaskAra karaze. temanI papAsanA sevA karaze. tyArapachI te suvratA AyA somA brAhmaNIne vicitra prakArano kevalI bhagavAne prarupelo dharma kaheze ke je prakAre jIvo kamane bAMdhe che vigere. tyArapachI te somA brAhmaNI suvratA Aryo pAse yAvatu bAra prakAranA zrAvaka dharma aMgIkAra karaze. suvratA Ayane vaMdana namaskAra karIne potAne ghera jaze. tyAra pachI somA brAhmaNI zrAvikA thai jIvAjIvanA svarUpane jANIne yAvatuM potAnA AtmAne bhAvita karatI vicaraze. tyArapachI te suvratA ekadA kadAcita anukrame vihAra karatI satI pharIthI yAvatuM. vibhela gAmamAM Avaze. tyArapachI te somA brAhmaNI A kathAno artha pAmI satI hRSTa tuSTa thaI snAna karI yAvatu te ja pramANe nIkaLaze. yAvatu tene vaMdanA karaze namaskAra karaze. vAMdI namaskAra karI dharma sAMbhaLI pAvatu ke huM rASTrakUTanI rajA lauM. pachI tamArI pAse pravA grahaNa karuM. tyAre A kaheze ke-jema sukha upaje tema kara. tyArapachI te somA. brAhmaNI suvatA Ayane vaMdanA karaze namaskAra karaze. nIkaLIne jyAM potAnuM ghara haze ane rASTrakUTa haze tyAM Avaze. AvIne be hAtha joDI te ja pramANe rajA mAgaze yAvatu huM pravrajyA levA IcchuM chuM ema kaheze. te sAMbhaLI rASTrakUTa kaheze ke he devAnupriyA ! jema tane sukha upaje tema kara. vilaMba na kara. tyAra pachI te rASTrakUTa vistAravALuM azana te ja prakAre
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 purNi - 8 taiyAra karAvaze. vigere yAvatu pUrvabhavamAM subhadrAnI jema yAvatu te somA A thaze. te IsamitivALI vAvatuM gupta bahAcaya vALI thaze. tyAra pachI sAmAyikAdika agyAra aMga bhaNaze. bhaNIne ghaNA chaThTha, aThThama, dazama, dvAdazama vigere tapavaDe yAvat AtmAne bhAvatI ghaNA varSo cAritraparyAyine pALaze. pALIne eka mAsanI saMkhanAvaDe AlocanA ane pratikramaNa karIne samAdhine pAmI kALasamaye kALa karIne zaka deveMdra devarAjAnA sAmAnika devapaNe utpanna thaze. tyAM soma devanI be sAgaropamanI sthiti kahI che. gautama svAmI pUche che- he bhagavAna! te soma deva te devalokathI AyuSyanA kSaye yAvatu cavIne kyAM jaze ? kyAM utpana thaze? he gautama ! te soma deva mahAvideha kSetramAM uttama thaI cAritra grahaNa karI yAvatu saMsArano aMta karaze. A pramANe nize he jaMbu! zramaNa bhagavAnuM kAvatuM siddhi gatine pAmela mahAvIra svAmIe A artha kahyo che.te meM tamane kahyo. | adhyayanaH4nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana 5-pUrNabhadra ) [9] bhagavAna! jo zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe cothA adhyayanano A artha kahyo che, to pAMcamA adhyayanano zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe kyo artha kahyo che? - A pramANe nitye he jaMbU ! te kALe te samaye rAjagRha nAme nagara hatuM. tenI bahAra guNazIla nAmanuM caitya hatuM. te nagaramAM zreNika nAme rAjA hatA. ekadA zrIvadha mAnasvAmI guNa zIla caityamAM samavasayAM temane vAMdavA mATe nagaramAMthI parSadA nIkaLI. te kALe te samaye pUrNaUdra nAmano deva saudharmakalpa nAmanA pahelA devalokamAM pUrNabhadra nAmanA vimAnamAM sudhamAM nAmanI sabhAmAM pUrNabhadra nAmanA siMhAsana upara cAra hajAra sAmAnika devonA parivAravALo hato. te sUyabhi devanI jema yAvat bhagavAna pAse batrIsa prakAranI nATavidhine dekhADIne je dizAmAMthI pragaTa thayo hato. te ja dizAe pAcho gayo. ahIM gautamasvAmInA praznathI bhagavAne kUTakArazALAnuM daMta kahyuM. gautamasvAmIe pUrvabhava pUgyo. zrImahAvIrasvAmI uttara Ape che A pramANe nize he gautama! te kALe samaye A ja jaMbudvIpa nAmanA dvIpane viSe bharata nAmanA kSetrane viSe maNivatI nAmanI nagarI che. te samRddhivALI che. tenI bahAra caMdrottarAyaNa nAmanuM caitya che. te maNivatI nagarImAM pUrNabhadra nAmano. gAthApati vasato hato. te ADhaya vigere vizeSaNavALa hato. te kALe te samaye sthavira bhagavAna jAti saMpanna thAvatu jIvavAnI AzA ane maraNanA bhayathI rahita, bahuzruta ane bahu parivAra vALA anukrame vicaratA satA yAvatuM tyAM samavasaryA. temane vAMdavA mATe parSadA nIkaLI. tyArapachI te pUrNabhadra gAthApati A kathAno artha pAmyo hRSTa tuSTa thaI yAvatu prajJaptimAM varNavelA gaMgadattanI jema vAMdavA nIkaLyo. yAvatuM dikSA grahaNa karI. tyArapachI te pUrNa bhadra anagAra pUjya gurunI pAse sAmAyi kAdika agyAra aMga bhaNyo. bhaNIne ghaNA cothabhakta, chaThTha, aThThama vigere tapa karI yAvatu AtmAne bhAvI ghaNA varSo teNe cAritrapayaya pALyo. pALIne eka mAsanI saMle khanavaDe sATha bhaktane anazanavaDe chedIne AlocanA ane pratikramaNa karIne samAdhine pAmIne kALa samaye kALa pAmIne saudharmakalpa nAmanA pahelA devalokamAM pUrNabhadra nAmanA vimAnamAM upapAtasabhAmAM deva
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana-5 33 nI zayyAmAM yAvatu bhASA ane manapayAtivaDe payApti thaI devapaNe upajyA. A pramANe nize he gautama! pUrNabhadra deve te divya devaddhi yAvatu prApta karI che. he bhagavAna! pUrNabhadra devanI keTalo kALa sthiti kahI che?he gautamatinI be sAgaropamanIsthitikahIche. he bhaga vAna! pUrNabhadra deva te devalokathI cAvIne vAvatuM kyAM jaze? he gautama! tyAMthI AvIne mahA. videha kSetramAM manuSyapaNe utpanna thai vAvacAritragrahaNa karI siddha thaze. yAvatu saMsAra no aMta karaze. sudhamasviAmI kahe che A pramANe nize he jabU! zramaNa bhagavAne yAvata siddhipadane pAmelA zrI mahAvIra svAmIe pAMcamA adhyayanano A nikSepakahyo che. adhyayana panImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa adhyayana mAlibhadra [1] he bhagavAna! jo zramaNa bhagavAna yAvatu siddhipadane pAmelA zrI mahAvIra svAmIe pAMcamA adhyayanano nikSepa pramANe kahyo che to chaThThA adhyayanano ullepa zo kahyo che? ema jabUsvAmIe sudhamasviAmIne pUchyuM tyAre te bolyA. A pramANe nize. he jaMbU! te kALe samaye rAjagRha nagara hatuM. tenI bahAra guNazIla caitya hatuM. te nagaramAM zreNika rAjA hatA. tyAM ekadA zrImahAvIrasvAmI samavaya te kAle te samaye mANibhadra nAmano deva sudhamAM sabhAmAM mANibhadra nAmaka siMhAsana upara 4000 sAmAnika devothI parivarelo hato. te pUrNabhadranI jema Avyo. bhagavAna pAse AvI nATyavidhi pAcho dekhADI pAcho gayo. pachI gautamasvAmIe teno pUrva pUgyo.' mapivatI nagarI, mANibhadra gAthApita, teNe sthavira muni pAse pravrayA lIdhI, agyAra aMgano abhyAsa karyo. ghaNA varSo cAritra paryAyi pALyo.eka mAsanI saMlekhanA karI. sATha bhaktano anazanavaDe viccheda karyo. kALa karI mANibhaddha vimAnamAM utpanna thayA. tyAM be sAgaropamanI sthiti che. tyAMthI cAvI mahAvideha kSetramAM janmI. dIkSA laI siddhipadane pAmaze. A pramANe nize he jaMbU! chaThThA adhyayanano nikSepa thayo. adhyayana nImunidIparatna sAgare karelagurjarachAyApUrNa ] (adhyayana 7thI 10 [11] e ja pramANe dara 7, ziva 8, vaLa 9 ane aNADhiya 10A cAre devanA. cAra adhyayano jANavAM. te pUrNabhadra devanI jema kahevA. sarve be sAgaropamanI sthiti vALA. temanA vimAno temano temanA nAma sardaza nAmavALA. pUrvabhavamAM datta caMdanA. nagarImAM, ziva mithilA nagarImAM, baLa hastinApura nagaramAM ane aNaDhiya kAkaMdI nagarImAM utpanna thayA hatA. caityanAM nAma saMgrahaNImAM kahyA pramANe jANAvAM. | adhyayana 710nImunidIparAnasAgare karelagujarachAyApUrNa | 21 | puSkriyANa-gurjarachAyApUrNa uvaMga-10nIgurjarachAyApUrNa