Book Title: Agam 07 Upasakadasha Sutra Satik Gujarati Anuvad
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009040/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | I namo namo namUnarvasAsa .. Agamasa saTIka anuvAda (15) anuvAda zreNI sarjaka - muLA TIyara chAsAgara Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmaladasaNassa pa.pU. zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurabhyo nama: AgamasaTIkaanuvAda upAzaka dazA, aMtakRtadazA anuttaropapAtikadazA, pragnavyAkaraNa Agama saTIka anuvAdanA A bhAga - 15 mAM che... 0 cAra aMgasUtro-saMpUrNa... -1- upAsakadazA - aMgaNa-7-nA -- aMtakRtadazA - aMgasUtra-8 -3- anuttaropAtika - aMgasUtra-9 -4- prazna vyAkaraNa - aMgara-10 - anuvAda-zreNInA sarjaka : muni dIparatnasAgara tA. 23/10/2009 zukravAra 2066 kA.su.pa Agama saTIka anuvAda bhAga 1 thI 42 saMpUrNa mUlya-rA-10,000 - X - X - X - X - X - X - X - 0 zrI zruta prakAzana nidhi 0 saMparka sthaLa) Agama ArAdhanA kendra, zItalanAtha sosAyaTI phleTa naM. 13, cothe mALe, vhAI senTara, khAnapura, amadAvAda. & TAIpa seTIMga -: mudraka :zrI mahAkAlI enTaraprAIjha| navaprabhAta prinTIMga presa cAMdaloDiyA, amadAvAda. |III ghIkAMTA roDa, amadAvAda. (M) 9824419736 | ||| Tel. 079-25508631 15/1] Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RNasvIkAra AgamasUtra saTIka anuvAda Suo Yi Ji Ji Qi 0 vaMdanA e mahAna AtmAne che vikrama saMvata-2061mAM phAgaNa suda-3 no divasa ane maMgalapArekhanA khAMcAmAM zrI zAMtinAtha paramAtmAnI varSagAMThano prasaMga, atibhavya ane ghaNI ja lAMbI rathayAtrAnA prayANanI ghaDIe, AgamonA TIkA sahitanA anuvAda karavA mATenI manobhAvanAnuM jemanA mukhethI vacana prAgaTya thayuM, aMtaranA AzIvadi, sUrimaMtrathI abhimaMtrita vAsa cUrNano zepa ane dhanarAzinI javAbadArInA yathAzakya svIkAra saha jemanI kArya preraNAnI saravANImAM bhIMjAtA mArA cite AzirSa anero harSollAsa anubhavyo. jemanI hayAtI daramyAna ke yAtI bAda paNa, jemanA nAmasmaraNa mAtrathI A kArya vitarahitapaNe mUd svarUpane pAmyuM, evA... pUjya AcAryazrI hacamacaMdrasUrIzvarajI manA caraNa kamaLamAM sAdara koTIza vaMdanA Agama saTIka anuvAdanA A bhAga [15] nI saMpUrNa dravya sahAyanA preraNAdAtAzrI papU. gacchAdhipati AcAryadeveza zrI A devendrasAgarasUrIzvarajI ma.nA ziSya pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma teozrInI preraNAthI lAbhalenAra che zrI aThavAlAInsa jaina je.mU.pU.saMgha che mA tathA zrI zeTha phUlacaMda kalyANacaMda TrasTa surata 0 kema bhUlAya e gurudevane paNa ? 0 cAstri prati aMtaraMga prItithI yukta, aneka AtmAone pravajyA mArge prayANa karAvanAra, saMyamamUrti, prati varSa upadhAna tapa vaDe zrAvakadharmanA dIkSA dAtA, zArIrika samasyAo vacce paNa baMne zAzvatI oLInI ArAdhanAne na cUkanArA, sAgara samudAyamAM gacchAdhipati padane zobhAvanArA ane samartha ziSya parivArayukta evA mahAna vibhUtiratnapUjya AcAryazrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma. jemanA AjIvana aMtevAsI, zAsanapabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma.sA. jemaNe A anuvAda kArya mATe ghaNAM varSo pUrve preraNA karelI ane A kArya sAvaMta pAra pahoMcADavA mATe vipula dhanarAzi mokalAvI. ukata baMne AcArya bhagavaMtonI asIma kRpA ane teo dvArA prerita saMdho thakI thayela dhanavarSanA baLe prastuta kArya mUrtasvarUpa pAmyuM. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvavyasahAyako (anudAna dAtA, agama saTIka AnuvAdA koI eka bhAganA saMpUrNa sahAyadAtA saccAstri cuDAmaNI pUjya gacchAdhipati sva. AcAryadeva zrImad devendrasAgarasUrIzvarajInA AjIvana aMtevAsI saguNAnurAgI pUjya AdevazrI harSasAgarasUrijI ma.nI jJAnaanumodaka preraNAthI prerita zrI AThavAlAInsa jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha tathA zrI zeTha phUlacaMda kalyANacaMda jhaverI TrasTa, surata. 16 bhAgonA saMpUrNa sahAyaka thayela che. paramapUjaya saraLa ravAbhAvI, bhaki pariNAmI, bhutAna gI sva AcAravizrI vijaya cakacaMsUrIzvarajI ma.sA.nI punita preraNAthI 10 bhAgo mATe nIcenA saMgho sahAyaka thayA che. (1) zrI maMgalapArekhano khAMco, jainasaMgha, amadAvAda be bhAga. (2) zrI bhAvanagara jaina zve bhU.pU. saMgha, bhAvanagara - be bhAga. (3) zrI AdinAtha jaina zve. mUpU. saMgha, navasArI be bhAga. (4) zrI girirAja sosAyaTI AdinAtha jaina saMgha, boTAda be bhAga. (5) zrI jaina zvemUpU. tapAgaccha saMgha, boTAda eka bhAga (6) zrI pArthabhaktidhAma jaina dhArmika TrasTa, taNasA eka bhAga piramapujya AcAryadiva zrI RcakacaMdrasUrIzvarajInI preraNAthI temanA samudAyavartI zramaNIvaryAo taraphathI prApta sahAyanI noMdha AgaLa che.] Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda suvizAla gacchAdhipati AcAryadiveza zrImad vijaya rAmacaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavartI vaiyAvacca parAyaNa paMnyAsa pravara zrI vajasenavijayajI ma.sA.nI preraNAthI eka bhAgazrI hAlAratIrtha ArAdhanA dhAma, vaDAliyA, sIMhaNa, taraphathI Agama saTIka anuvAda zreNInA sarjaka munizrI dIparatnasAgarajInI preraNAthI A be dAtAoe maLIne eka bhAga mATe sahAya karI che. (1) zrI jaina mUrti saMgha, thAnagaDha (2) zAha haMjArImalajI bhUramalajI, karnala. | padma kriyAvita prabhAvaka, Adeya nAmakarmaghara svastha AcAryadiva zrImadavijaya kacakacaMdrasUrIzvarajIthI prerita punyavatI pramANIvaonI preraNAthI prApta anudAno 1- vardhamAna taponidhi AcAryadeva zrImadvijaya bhaktisUrIzvarajI samudAyavartI milanasAra sAdadanIza sauprAkAzrIjInI preraNAthI traNa bhAgo mATenI dravya sahAya prApta thaI che, te A pramANe- (1) zrI kArelIbAga, je mU0pUjainasaMgha, vaDodarA. - (2) zrI kArelIbAga, jena saMghanI zrAvikA baheno, vaDodarA. - (3) zrI bhagavAna nagarano Tekaro, jenasaMgha, amadAvAda. - suvizALa parivArayuktA sAdhIzI bhAvapUrNAzrIjI mAnI preraNAthI "zrI kSetrapAla bhakti TrasTa" - navasArI taraphathI. | 3- vardhamAna taponidhi pUjya AcAryadevazrI bhaktisUrIzvarajI ma0 nA samudAyavartI papU. sAdanIzrI dhyAna-rasAstrIjI tathA sAdanIzrI praphulitAzrIjInI preraNAthI - "zrI mAMgaroLa jaina e tapa saMgha, mAMgaroLa - taraphathI. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyasahAyako 4- paramapUjyA jayazrIjI-lAvaNyazrIjI manA parivAravartInI sALIzrI satyAnaMdazrIjI ma.sA.nI punita preraNAthI "zrI gAMdhInagara jaina saMgha, beMgalora - taraphathI." 5- paramapUjya kriyArUcIvaMta A devazrI bhaktisUrIzvarajI manA samudAyavatI zramaNIva mokSanaditAzrIjI manI preraNAthI "zrI vallabhanagara jaina zvempU, saMgha, vallabhanagara, Indaura paramapUjaya AgamoddhAraka, sAmAcArI saMrakSaka, bAhuta yAdina AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavatI ta anurAgINI zramaNIvaonI preraNAthI prApta sahAyo. (1) paramapUjyA nIDaravaktA sALIzrI caMlyAzrIjI mAthI prerita 1- zrI trilokapadma ciMtAmaNidhAma jaina saMgha, aMdherI, muMbaI. -- zrI mahAvIranagara jaina daherAsarajI TrasTa, navasArI. (2) apratima vaiyAvRtyakArikA papU. malaya-praguNAzrIjI manA ziSyA susaMvAdI parivArayuktA sALI strI prazamazIlAzrIjI mahanA zrutAnurAgI ziSyA sA zrI prazamaratnAzrIjInI preraNAthI"zrI zvetAMbara jaina tapAgaccha saMgha," vAMkAnera. (3) paramapUjyA mAtRhRdayA sALIzrI amitaguNAzrIjI ma.nI preraNAthI ! - "zrI AdinAtha jaina zve. saMgha," bhopAla. (4) paramapUjyA vardhamAnatAsAdhikA, zatAvadhAnI sALIzrI amita guNAzrIjI ma.nI preraNAthI-100 oLInI pUrNAhUti nimitte karacelIyA jaina zve mahAjana peDhI," karacelIyA, surata. - - - - - - Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda (5) zramaNIvaryA bhaktirasika pUjya malayAzrIjI manA vyavaradakSa ziSyA sALIzrI hitAzrIjI manI preraNAthI zrI jaina maracanTa saMghanI zrAvikA baheno, amadAvAda. (6) paramapUjyA malaya-kaivalya-bhavyAnaMdazrIjI manA suvinitA miSTa bhASI, tapasvIranA sAnIthI pUrapakvAzrIjInI preraNAthI "sarvodaya pArzvanAtha ceriTebala TrasTa," muMbaI (Agama-sIka anuvAda sahAyasko) (1) papU. bhagavatIjI dezanAdakSAdevazrI naradevasAgarasUrijI masAnI preraNAthI - "zrI vizAzrImALI tapagaccha jJAti," jAmanagara. (2) vardhamAna taponidhi pUjya A.deva zrI vijaya prabhAkrasUrIzvarajI mae nI preraNAthI - "abhinava jaina zvebyU saMgha," amadAvAda, (3) zrutasaMzodhanarasika pUjya A devazrI munisUrijI manI preraNAthI - "zrI vijayabhadra ceriTebala TrasTa," bhIlaDIyAjI. | (4) papU. jayalAvaNyazrIjI masAnA suziSyA sArA sUryapabhAzrIjI manI preraNAthI - "zrI bhagavatInagara upAzrayanI baheno," amadAvAda. (5) paramapUjyA varadhamazrIjI manA ziSyA tapasvIratnA sAdanIzrI prItighamazrIjI manI pAvana preraNAthI. - (1) zrI pArthabhakti zremUvapUcha jainasaMgha, DoMbIvalI. - (2) zrI rAjAjI roDa cempU tapAjaina saMgha, DoMbIvalI. (6) svanAmadhanyA zramadIvayazrI samyagANAzrIjI manI preraNAthI. "zrI parama AnaMda zempU jenasaMgha, pAlaDI, amadAvAda. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA prakAzano - - - - - - - muni dIparatnasAgarajI dvArA prakAzita sAhitya-eka jhalaka kula prakAranono aMka 301 -mAluiLa-mUe. 49-prakAzano A saMpuTamAM mULa Agamo che. jemAM 45 Agamo 45 alaga-alaga pustakomAM mudrita karAvAyela che. cAra vaikalpika Agamo paNa temAM samAvAI gayela che. e rIte 45 + 4 kula (49) AgamonuM A saMpuTamAM saMpAdana che. temaja pratyeka sUtrane aMte pUjya sAgarAnaMdasUrizvarajI saMpAdita Agamo tathA tenI vRttinA aMko paNa TAMkyA che. amArA A prakAzanamAM zrutaskaMdha, zataka/adhyayana/vakSaskAra/pada, pratipatti, uddezaka, sUtra/gAthA Adi spaSTatacA judA najare paDe tevI viziSTa mudraNakalAne prayojela che. pustako alaga-alaga ane nAnA kadanA hovAthI vAMcana ke kaMThastha karavAnI ati saraLatA rahe che. 45-AgamanI pUjA, pUjana, rathayAtrA ke zrI gautamasvAmI pUjanAdi mATe alaga-alaga pIstALIsa pustako hovAthI goThavaNI saraLa bane che. sAmaroso, sAmAoiso, AgamaviSayadarzana, AgamakathAnuyoganA mULa saMdarbha jovA mATe A prakAzana vasAvavuM jarUrI ja che. jenI kiMmata che rUA. 1500 -darzana-pUjana mATe AjIvana upayogI che. 2. Agama-gujarAtI anuvAda prakArano ApaNA mULa Agamo ardhamAgadhI bhASAmAM che. jeo bhASAjJAnathI vaMcita che, zAstrIya kAraNothI AgamanA abhyAsathI vaMcita rahyA che, AgamonI vAMcanA prApta karI zakatA nathI ItyAdi kAraNe Agamika padArthonuM jJAna pAmI zakyA na hoya tevA bhavyAtmAo zrI kalpasUtra mAphaka saraLatAthI AgamonuM vAMcana ane bodha prApta karI zake, temaja bhavabhIru AtmAo potAnuM jIvana mArgAnusAra banAvI zake tevuM prakAzana. sAta bhAgomAM samAviSTa 2800 jeTalA pRSThomAM pIstALIza Agamono akSarazaH anuvAda dharAvatA A "AgamadIpa" saMpuTamAM bIjA be vaikalpika AgamonuM gujarAtI paNa Apela ja che. aMdAje 90,000 zloka pramANa mULa Agamano A gujarAtI anuvAda rUA. 2000/-nI kiMmate upalabdha thaI zake che. paNa hAla tenI eka paNa nakala bacelI nathI. e ja amArA A prakAzananI lokapriyatAno pUrAvo che. aneka pUjyazrIe A gujarAtI anuvAdano svAdhyAyAdi arthe upayoga karelo che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda 3. AgamasuttANi-saTIkaM 46 prakAzano jeone mULa Agamo vAMcyA pachI tenI vistRta samaja meLavavI che. temAM rahelA padArthone UMDANathI avagAhavA che, temAM rahelA tattvo AdhArita kathA, daSTAMta ke dravyAnuyogane jANavo che, tevA viziSTa jJAnapipAsu mATenuM amAruM A 13,000 jeTalA pRSThomAM patharAyela ane trIza bhAgomAM vibhAjIta evuM daLadAra prakAzana che. A prakAzanamAM mULa Agamo para prApta badhI ja niyuktio, 39 Agamo paranI vRtti, zeSa AgamonI saMskRta chAyA, keTalAMka bhASyo tathA cUrNio ItyAdi sarve vivecanono samAveza karAyela che. sUtro ane mAthAnA spaSTa alaga vibhAjana, pracura peregrAphasa, adhyayana, uddezaka, sUtra AdinI suspaSTa alaga peja lAIna temaja amArA mULa ane anuvAdita AgamomAM apAyelA kramAMka mujabanA ja sUtra kramAMkana tathA vyavasthita anukramaNikAne lIdhe koIpaNa pasaMdita cokkasa viSayavastu ke samagra adhyayananA vAMcanamAM saraLatA rahe te rIte A saMpuTanuM saMpAdana ane mudraNa karAyeluM che. - A prakAzananA abhyAsamUlya ane saMzodhanakSetre upayogitA temaja samagra vizvamAM Agama prakAzananI AvI eka ja mAtra zRMkhalA upalabdha hovAne kAraNe rUA. 11,000/- mUlya hovA chatAM tenI eka paNa nala sTokamAM rahelI nathI. e ja amArA A prakAzananI mahattA sAbita kare che. 4. Agama-viSaya-dali A eka evuM prakAzana che, jemAM 45-AgamonI vizadrarUpe anukramaNikA apAyela che, chatAM tenA pRSTho che. - 384. pratyeka AgamanA pratyeka sUtra ke gAthAnA viSayone e ja AgamonA sUtronA kramAMkana anusAra, atIva suspaSTa rUpe ane pRthapRthak svarUpe apAyelI A anukramaNikAthI tame tamAro managamato-Avazyaka ke tamArA saMzodhana ane lekhanane anurUpa viSaya sahelAIthI pasaMda karI zako cho. gujarAtI bhASAmAM taiyAra karAyela A anukramaNikAthI tame amArA anuvAdita AgamomAM to mULa viSaya joI ja zako cho. taduparAMta mULa Agamo ke AgamasaTIjhaM mAM paNa tamArI pasaMdagIno viSaya zodhavo A bRhat anukrama parathI khUba ja saraLa che. rUA. 400/-nI kiMmatane lakSamAM na laI tenuM upayogitA mUlya samajazo. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA prakAzano 5. Agamasahakroso 4-prakAzano 11 A zabdakoza - eTale saMdarbhasthaLa nirdeza sahitanI "Agama-DIkSanerI' jemAM tamane maLe che mULa AgamamAMthI levAyelA 46,000 zabdo ane tenA 3,75,000 jeTalA Agama saMdarbho sahita mULa-ardhamAgadhI zabdonA saMskRta artha ane gujarAtI eka ke vadhu artho. cAra bhAgomAM samAviSTa 2400 jeTalA pAnAono A pustakano seTa mepalItho kAgaLa, pAku bAInDIMga ane AkarSaka mukhapRSTha to dharAve ja che. paNa tamAre mATe tenI upayogitA che 3 thI 4 paryaMtano koIpaNa zabda zodhavA mATe. tyAM phakta zabdano artha ja joIne besI nathI rahevAnuM. paNa pIstALIze pIstALIza AgamomAM A zabda jyAM jyAM vaparAyo hoya te-te badhAM sthAnono nirdeza paNa maLaze ja - jenA dvArA eka ja zabda jo judA judA saMdarbhamAM vaparAyo haze, to te bhinna-bhinna saMdarbhayukta artha ke vyAkhyA paNa jANI zakAze. wwxxx vaLI AvA saMdarbho jovA mATe tamAre judA judA prakAzanonA Agamone pheMdavAnI koI jarUra nathI. tame mAtra amAruM gAmasuttALi - saMpuTa sAthe rAkho. tamAre upayogI zabdo mULa Agama ke Agama-saTIka mAM maLI ja javAnA 6. AgamanAmakroso Agama zabdakozanI eka pUraka DIkSanerI te A "Agama nAmakoza'. A prakAzana AgamasaTIkaM mAM AvatA nAmo (kathAo)nI DIkSanerI che. A DIkSanerImAM kathAnA pAtronA nAmo to kakkAvArI kramamAM ApelA ja che. sAthe sAthe te pAtro ke nAmono saMkSipta paricaya paNa che. tamAre mULa Agama uparAMta niryukti, bhASya, cUrNi ke vRttimAM jo A nAma ke te nAma sAthe saMkaDAyela kathA ke dRSTAMta jANavA che to amArI DIkSanerImAM tete nAmane aMte nirdeza karAyela Agama saMdarbha jovo. Agama saMdarbha jotAM ja tamane te saMdarbhavALA AgamanuM nAma, paMcAMgIno prakAra ane sUtrakrama maLI jaze. jenA AdhAre tame te kathA ke dRSTAMtano sahelAIthI abhyAsa karI zakazo. A nAmakozanuM mahattva to tyAre ja samajAya jyAre eka ja nAma dharAvatA ekathI vadhAre pAtrono alaga-alaga parIcaya ke judI judI kathAo tamane jovA maLe. te paNa phakta rUA. 200/-nI kiMmatamAM. saMdarbha mujaba kathA jovA mATe amAruM AgamasuttALi-saTI to che ja. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda 7. AgamasUtra hindI anuvAda gAkArano mULa AgamanA 90,000 jeTalAM zloka pramANa sAhityanA mULa prakAzana pachI jema teno gujarAtI anuvAda karyo, tema hindI anuvAda paNa karyo. pharka eTalo ja ke A hindI anuvAda bAra bhAgomAM Azare 3200 jeTalA pAnAomAM patharAyelo che. gujarAtI anuvAda karatA 300thI paNa vadhAre pRSTho temAM umerAyA che. je phakta kadanI vRddhi ja nathI, paNa arthavistAra ane peregrAphonI pracUratA paNa dharAve ja che. hindIbhASI mahAtmAone paNa AgamanA padArthajJAnathI vaMcita na rahevuM paDe te AzayathI taiyAra karAyela A AgamasUtra hindI anuvAda hindI bhASAnI samRddhi ane sAhityika mUlya to dharAve ja che. te gujarAtI bhASI Agamarasiko ane tatvajijJAsuo mATe paNa mahattvanuM saMdarbhazAstra banI rahyuM che. rUA. 2700/-nuM mUlya dharAvatA A gAmasUtra-hindI anuvA mAM paNa kramAMkana to mULa Agama, Agama gujarAtI anuvAda ane mArAma sarI anusAra ja thayela che. tethI abhyAsIone tulanA karavI saraLa paDe che. 8. Agama kathAnuyoga prakAzano Agama kArya viSayaka A amAruM navamuM prakAzana che. jemAM "kathAnuyoga" nAme anuyoganI mukhyatA che. A prakAzanamAM mULa Agamo, Agamo paranI niyukti, bhASya, cUrNi, vRtti ke avasUrI e tamAmano samAveza karI A Agama kathAnuyogano saMkalana ane gujarAtI anuvAda karavAmAM Avela che. je cha bhAgomAM vibhAjIta che 2200 jeTalA pRSThomAM samAviSTa che ane kathAone daza vibhAgamAM goThavela che. A kathAnuyogamAM tIrthakara, cakravartI, vAsudeva, baladeva e uttamapuraSo saMbaMdhI kathAnaka ke mAhitIno saMgraha che, zramaNa vibhAgamAM gaNadharo, pratyekabuddho, nilavo, anya zramaNonI kathAo che. te sAthe Azare 90thI vadhu pRSThomAM gozALAnuM kathAnaka tenA pUrvabhava, vartamAnabhava ane bhAvi bhavo sahita mUkela che. te sivAya zramaNI kathA, zrAvaka kathA, zrAvikA kathA, anyatIrthI kathA, prANI kathA, prakIrNa kathA ane daSTAMtonA alaga vibhAgo che. pratyeka kathAne aMte tenA Agama saMdarbho paNa mUkelA che, jethI mULa mAhitI srota joI zakAya. chaTThA bhAgamAM akArAdikrame pratyeka kathAnA nAmonI goThavaNI ane tenI sAthe pRSThoka ApelA che, jethI koIpaNa kathA zodhavI atyaMta saraLa bane che. - A "Agama kathAnuyoga" kevaLa kathArasiko tathA vyAkhyAtAo mATe atyaMta upayogI prakAzana che. jenuM mUlya mAtra rU. 1,500/- che. temaja sana-2004mAM ja prakAzita thayela hovAthI hajI saraLatAthI upalabdha che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA prakAzano 9. Agama mAtAjanavidhi A eka laghu pustikA che. jemAM pIstALIza Agama mahApUjana bhaNAvavA mATenI saraLa, spaSTa, zAstrIya vidhi che. sAthe-sAthe paMDita zrI rUpavijayajI kRta 45Agama pUjAo paNa ApI dIdhela che. aSTaprakArI pUjAnA abhinava duhA paNa che. koIpaNa vidhikArakane sahelAIthI pUjana karAvatA phAve te rIte vidhi sAthe sucanAono nirdeza che. temaja Agama maMDapanI racanA, mAMDala, Avazyaka sAmagrI, vidhimAM pratyeka kArya mATe jarUrI evA sahAyakonI kArya vaheMcaNI paNa jaNAvela che. moTA TAIpa, padhonI suMdara goThavaNI, pratyeka pUjana mATenuM alaga peja, dareka pUjanane mATenI sUcanA, te pUjananI sAthe ja apAyelI hoya tevuM A eka mAtra prakAzana che. 10. Agama saTIka anuvAda 48-mANAno prastuta prakAzanamAM AgamonA mULasUtrono akSarazaH anuvAda to che ja. sAthe sAthe AgamonI niryukti ane TIkAno paNa anuvAda karela hovAthI ame "saTIka anuvAda" evuM nAmakaraNa karela che. jemAM 45 Agamo uparAMta be vaikalpika Agamo ane kalpa [bArasA sUtranA samAvezathI 48 prakAzano thAya che. jene A sAthe ame 42-bhAgomAM prakAzita karela che. A saTIka anuvAdamAM cha cheda sUtrono anuvAda mAtra mULano ja che, temAM saTIka anuvAda nathI. saMskRta ane prAkRta bhASAjJAnathI vaMcita zrutarasiko ke svAdhyAya premIone A atyaMta upayogI prakAzana che, jenuM saMyukta mUlya rUA. 10,000/- che, ke je kiMmatamAM to koI 45 saTIka Agamono anuvAda paNa na karI Ape. A saTIka anuvAda saMpuTamAM-aMgasUtro, upAMga sUtro ane mULasUtrono saMpUrNa saTIka anuvAda che. pannA sUtromAM paNa upalabdha TIkAono anuvAda karelo ja che, naMdI ane anuyoga baMne sUtronuM vartamAna paddhatithI sAnuvAda vivecana karela che ane chedasUtro, kalpasUtra ane keTalAMka pannAono mULano anuvAda che. - x - - A hatI Agama saMbadhI kAmArA 250 prakAzanonI yAdI - X - X - Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G AgamasUtra saTIka anuvAda Agama sivAyanA sAhitya sarjananI jhAMkhI (1) vyAkaraNa sAhitya : 0 abhinava haima laghuprakriyA bhAga-1 thI 4 - mahopAdhyAya vinayavijayajI kRta "laiprakriyA" para siddhahema zabdAnuzAsana ane tenI sAthe saMbaMdhita aneka saMdarbhagraMthonA upayogathI taiyAra karAyelo evo A daLadAra graMtha che. je krAuna ATha pejamAM taiyAra thayela che. saMskRta vyAkaraNanA abhyAsa mATenuM A prakAzana che. je gujarAtI bhASAnA mAdhyamathI taiyAra thayela che. temAM mULasUtra, teno artha, vRtti, nRtyartha, anuvRtti, vizeSa vivecana jevA sAta vibhAgo ane pracUra pariziSTo che. 0 kRdAmAlA - - A laghu sarjanamAM 125 dhAtuonA 3 prakAre thatAM kRdantonuM koSTaka che. (2) vyAkhyAna sAhitya - 0 abhinava upadeza prAsAda bhAga-1 thI 3. - A eka svataMtra vyAkhyAnamALA che. "mannata jiNANa" nAmaka sakjhAyamAM AvatA zrAvakanA 36 kartavyo uparanA 108 vyAkhyAno temAM goThavelA che. pratyeka vyAkhyAna mATe daza-daza peja phALavela che. je pratyekamAM zloka-jainettara prasaMga - saMbaMdhita kartavyanI tAttvika vyAkhyA ane samAja-jenakathA ane kartavyane anurUpa stavanAdi paMktinI aMdara gUMthaNI che. 0 navapada-zrIpAla - zAzvatI oLInA vyAkhyAnarUpe A pustakanuM sarjana thayuM che, jemAM nave padanuM alaga-alaga vivecana sAthe nava divasamAM zrIpAlacatri paNa pUruM thAya, te rIte goThavelA nava vyAkhyAnono samanvaya che. (3) tasvAbhyAsa sAhitya + 0 tatvArthasUtra prabodha TIkA-adhyAya-1 0 tattvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA-adhyAya-1 thI 10 - A graMthamAM tatvArtha sUtranA daza adhyAyonuM alaga-alaga daza pustakamAM ati vistRta vivecana dharAvatuM dazAMga vivaraNa che. jemAM sUkahetu, mULasUtra, saMdhirahita sUtra, sUtrArtha, zabdajJAna, anuvRtti, aneka saMdarbha graMthone AdhAre taiyAra karAyela abhinava TIkA, sUtrasaMdarbha, sUpadha, sUkaniSkarSa jevA daza vibhAgo che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA prakAzano 15 pratyeka adhyAyane aMte sUvakrama, akArAdi krama, zvetAmbara-digambara pAThabheda jevA pariziSTho tathA dazamA adhyAyanA pustakamAM aMte zabdasUci, viSayasUci, saMbaMdhakArikA jevA upayogI pariziSTho che. 0 tatvArtha sUtranA Agama AdhAra sthAno. - A saMzodhana kakSAnuM eka viziSTa pustaka che. jemAM tatvArtha sUtranA pratyeka sUtrano mULa AgamamAMthI upalabdha saMdarbha, saMdarbha pATha, saMdarbha sthaLano ullekha che. temaja zvetAmbara-digambara pAThabhedanI tAlikA ane vizleSaNa che. (4) ArAdhanA sAhitya - o samAdhimaraNa - aMta samaye ane bhAvi gati sudhAravA mATe maraNa samaye cittanI samAdhi jaLavAya rahe tevI ArAdhanA vidhi, ArAdhanA sUtro, ArAdhanA padho, ArAdhanA prasaMgo vagere sAta vibhAgomAM A graMtha sarjelo che. - sAdhu aMtima ArAdhanA 0 zrAvaka aMtima ArAdhanA sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikAono aMta samaya sudhAravA mATe nitya karavAnI evI A ArAdhanA che, mULa prAkRta ane saMskRtamAM graMthastha thayela A vidhine saraLa gujarAtImAM rajU karela che. paMcAMganA kadanI A pustikA sAthe rAkhavI paNa saraLa che. (5) vidhi sAhitya - 0 dIkSA-cogAdi vidhi o vidhi saMgraha bhAga-1 0 sAdhu-sAdhvI kALadharma vidhi (6) pUjana sAhitya - 0 Agama mahApUjana vidhi-jenI noMdha Agama vibhAgamAM che. 0 pAThya padmAvatI pUjanavidhi (9) catra sarojana - 0 45-Agama yaMtra 0 viMzati sthAnaka yaMtra Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gamasutra saTIka anuvAda (8) jinabhakti sAhitya : 0 caityavandana parvamAlA 0 caityavandanasaMgraha-tIrthajina vizeSa 0 caityavandana covisI 0 caityavaMdana mALA - A eka saMpAdana graMtha che. jemAM parvadina tathA pavatithinA caityavaMdano, covisa jinanI covisI rU5 caityavaMdano, vividha tIrthamAM bolI zakAya tevA ane jinezvara paramAtmA viSayaka vividha bola yukta evA 779 caityavaMdanono vizALa saMgraha che. 0 zatruMjaya bhakti 0 zatruJjaya bhakti 0 siddhAcalano sAthI - siddhAcala bhAvayAtrA, stuti-caityavaMdanAdi 0 vItarAga stuti saMcaya-1151 bhAvavAhI stutino saMcaya 0 caitya paripATI (9) prakIrNa sAhitya - 0 zrI navakAra maMtra-nava lAkha jApa noMdhapothI 0 zrI cAritra pada eka karoDa jApa noMdhapothI 0 abhinava jaina paMcAMga 0 abhinava jaina paJcAGga 0 amadAvAda jinamaMdira-upAzraya Adi DirekTarI 0 bAra vrata pustikA tathA anya niyamo 0 zrI jJAnapada pUjA 0 kAyamI saMparka sthaLa 0 coghaDIyA tathA horA kAyamI samayadarzikA (10) suNa abhyAsasAhitya - 0 jaina eDrayukezanala sarTiphikeTa korsa 0 pratikamANasUtra abhinava vivecana bhAga-1 thI 4 A rIte amArA 301 prakAzano thayA che. -x -x Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmaladaMsaNassa 5.pU. zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyo namaH -bhAga-15 17 0 A bhAgamAM cAra Agamono samAveza karAyelo che. Agama-7 thI 10. aMgasUtromAM paNa teno krama-7 thI 10 ja che. A AgamonA prAkRta nAmo anukrame vAsaLavasAyo, aMtAkamAo, anuttarovavAbarasAo, paTTAvALAM che. tene saMskRtamAM tathA vyavahAramAM anukrame A nAmothI oLakhavAmAM Ave che - upAsakadazA, aMtakRt dazA, anuttaroSapAtika dazA ane praznavyAkaraNa. upAsakadazAMgamAM daza adhyayano che, temAM AnaMda Adi daza zrAvakonI bInA che, mukhyatve dharmakathAnuyogavALA A AgamamAM caraNakaraNAnuyoga paNa samAviSTa che. aMtakRt dazAMgamAM hAla upalabdha ATha vargo che. A ATha vargomAM kula 90 adhyayano che. temAM jIvananA aMta samaye kevalI thaI siddha thanAra AtmAnI kathAo che. anuttaroSapAtika dazAMgamAM hAla upalabdha traNa vargo che. te traNenA kula-33adhyayano che. anuttaravimAne utpanna thanAra 33-zramaNonI kathAo che. prazna vyAkaraNAMgamAM-hAla daza adhyayano (ja mAtra) upalabdha che. temAM pAMca adhyayana AzravanA ane pAMca adhyayana saMvaranA che. sUtramAM tene be zrutaskaMdharUpa kahyA che, TIkAkAra kahe che ke te eka zrutaskaMdha rUpe rUDha che, tene Azrava ane saMvara be dvArarUpe paNa jaNAvela che. 15/2 A cAre AgamonA mULa sUtrono pUrNa anuvAda to che ja. vivecanamAM "TIkAnusArI vivecana'' zabda ame pasaMda karyo che, temAM vRtti sAthe kvacit anya saMdarbhonI noMdha paNa che ane vRttino anuvAda che, kemake A cAra AgamonI niryukti, bhASya, cUrNi hovAno ullekha nathI, mAtra praznavyAkaraNamAM jJAnavimalasUkRit TIkA paNa che. ame vRttinA anuvAdamAM je bhAga choDI dIdhela che, tyAM - 4 - 4 - AvI nizAnI mUkela che, TIkApaddhati mujaba "vivecana" zabda lakhyo che, chatAM temAM zabdArthanI ja mukhyatA jovA maLe che, keTaluMka vivaraNa sUtrArthamAM AvI ja jAya che, tethI vivecanamAM punarukti na karavA, teTalAM anuvAda ame. choDI dIdhA che. 18 upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda (3) upADazAMga sUtra anuvAda tathA TIDAnuzASI vivecana 0 prAyaH graMthAMtarathI upAsakadazAnI kaMIka vyAkhyA, zrI vardhamAnasvAmIne namIne karAI rahI che. [karuM chuM] upAsakadazA e sAtamuM aMga che. teno abhidhAnArtha ahIM A che :- pAsa - zramaNopAsaka, tenA saMbaMdhanA anuSThAnanI pratipAdikA mA - daza adhyayanarUpa, te upAsakadazA. - 4 - AnuM saMbaMdha, abhidheya, prayojana anvaryasAmarthyathI ja pratipAdita jANavI. teno avagama e zrotAone anaMtara prayojana che, paraMpara prayojana ubhayane aNvarganI prApti che. saMbaMdha zAstramAM be bhede jaNAya che - upAya, upeya bhAvalakSaNa ane guruparva kramalakSaNa. upAya-uddeya bhAvalakSaNa, zAstranA anvarTa sAmarthyathI jaNAvyA. - 4 - guruparva kramalakSaNa saMbaMdha sAkSAt darzAvavAne mATe kahe che - O adhyayana-1-"AnaMda" che * sUtra-1thI4 H [1] te kALe, te samaye caMpAnagarI hatI, pUrNabhadra caitya hatu. [2] te kALe, te samaye AryasudhAM padhAryA. yAvat jaMbUe papAsanA karatAM kahyuM - he bhaMte ! jyAre zramaNa bhagavaMta mahAvIra cAvat saMprApte chaTThA aMga jJAtAdharma kathAno A artha kahyo che, to te ! sAtamA aMga upAsakadazAno zramaNa yAvat saMpAO zo artha kahyo che ? he jaMbU ! zramaNa sAvad saMpAa sAtamA upAsakadazA aMganA daza adhyayano kahyA che . [3] - ANaMda, kAmadeva, culanIpitA, surAdeva, cullazataka, kuMDakolika, saddalaputra, mahAzataka, naMdinIpitA, zAlihIpitA. [4] he bhaMte ! jyAre zramaNa yAvat saMpAa upAsakadazAnA daza adhyayana kahyA che, to zramaNa bhagavaMte pahelA adhyayanamAM zuM kahyuM ? * vivecana 1 thI 4 : te kALe. ItyAdi badhuM jJAtAdharmanA pahelA adhyayana-vivaraNa anusAra jANavuM. vizeSa A - 'jJAnaMm' ItyAdi rUpaka. AnaMda upAsaka kathana pratibaddha adhyayana 'AnaMda' kahevAya. ema badhe jANavuM. gAhAvaI-gAthApati. - -sUtra-5 thI 7H [5] hai jaMbU ! te kALe, te samaye vANijyagrAma nAme nagara hatuM, tenI bahAra IzAna khUNAmAM dUtipalAzaka caitya hatuM, te vANijyagrAma nagaramAM jitazatru rAjA hato. te gAme AnaMda nAme dhanADhya yAvat pabhUita gAthApati raheto hato. te AnaMdanI cAra karoDa hiraNya nidhAnamAM, cAra karoDa hiraNya vyApAramAM, Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 upAsakadazAMgasatra-saTIka anuvAda 1/5 thI 3 cAra karoDa hiraNya dhana-dhanyAdimAM prayukata hatuM, daza hajAra gAyonuM eka praja evA cAra vraja-gokuLa hatAM. te AnaMda gAthApatine zivAnaMdA nAme ahIna yAvatuM surapA patnI hatI. je AnaMda gAthApatine ISTa ane tenI sAthe anukad, vikRta, ISTa zabada cAvatu pAMcavidha mAnuSI kAmabhogone nubhavatI vicaratI hatI. * * te vANijya gAmanI bahAra IzAna khUNAmAM kolANa nAme zraddha-timita cAvatu prAsAdIya saMniveza hatuM. kollAga saMnivezamAM AnaMda gAthApatinA ghaNAM mitra, jJAti, nijaka, vajana, saMbaMdhI, parijana, Aya cAvatuM paribhUta rahetA hatA. te kALe, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvatu padhAryA, "dA nIkaLI, koNika rAjAnI mAphaka jitaSNa rAjA nIkaLyo, cAvatu paryApAse che. tyAre te AnaMda gAthApatie A vRttAMta jAmyo ke zramaNa bhagavata rAvatuM vicAre che. to mahAphaLa cAvatu jAuM yAvatu papAsuM.. a Ama vicArIne nhAI, zuddha pAveya yAvatu Abha mahAI AbharaNathI alaMkRta zarIre potAnA gherathI nIkaLyo. nIkaLIne koraMTa puSpamam yukta chatra dhAraNa karyuM. manuSya vagathI gherAIne Ne cAlato vANijyagrAma nagaranI madhyethI nIkaLyo, nIkaLIne dUtipalAza caitye, zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse Avyo. AvIne traNa vakhata dakSiNa-pradakSiNA karI, karIne vaMdana, namaskAra karI yAvata paNupase che. [6] tyAre zramaNa bhagavaMta mahAvIre te mahA-moTI parpadAne yAvat dharma kahyo, parSadA pAchI gaI, rAjA paNa nIkaLyo. | [] tyAre AnaMda gAthapatie bhagavaMta pAse dharma sAMbhaLI, samajI haSTatuSTa thaIne kahyuM - bhagavAna ! huM nirgastha pravacananI zraddhA ane ruci karuM chuM. aMte nirgastha pravacana ema ja che, tathya che, avitatha che, Icchita che, pratiSThita che, Icchita-praticchita che, jema tame kaho cho. ema kahIne - Apa devAnupiya pAse jema ghaNAM rAja, Izvara, talavara, mAuMbika, kauTuMbika, zreSThI, ronApati, sAviAha Adi muMDa thaI gharathI nIkaLI dIkSA le che, tema huM te rIte muMDa cAvatuM dIkSita thavA samartha nathI. paNa huM ApanI pAse pAMca aNuvata, sAta zikSAvata vALo bAra prakArano gRhidharma svIkArIza. - - yathAsakhaM-vilaMba na karo. * vivecana-5 thI 7 - pathathara - dhana, dhAnya, dvipada, catuSpadAdi vibhUti vistAra. vraja-gokuLa, dazagosAhasika-10,000 gAyonuM parimANa. * sUtra-8 : tyAre AnaMda gAthApati zramaNa bhagavata mahAvIra pAse pahelA (1) skUla prANAtipAtanuM pratyAkhyAna kare che. mAvajIvana mATe, dvividha-gividha mana, vacana, kAyA vaDe karuM nahIM karAvuM nahIM. (2) tyArapachI sthUla mRSAvAdanuM pratyAkhyAna kare che . mAvajIvana mATe dvividha, trividhe-mana, vacana, kAyAthI navajIvane mATe karuM nahIM - karAvuM nahIM. (3) tyArapachI sthUla adattAdAnane paccakkhe che, jAvajIva dvividha, gividhe-mana, vacana, kAyAthI karuM nahIM - karAvuM nahIM. (4). tyArapachI, vadarAsaMtoSa parimANa kare che - eka zivAnaMdAbhAyani choDIne Dyunavidhino tyAga tyArapachI IcchAvidhi-pasmiANa karato hiraca-suvarNa vidhi parimANa re che, cAra koDI nidhAnamAM, cAra koDI vyApAramAM, cAra koDI pavittara hiraNyasuvarNa vidhi sivAyanA suvarNa hiraNyano tyAga. pachI catupada vidhi parimANa kare che. cAra vrajane choDIne sarve catuSpadano tyAga. pachI phoma-nAstavidhi parimANa kare che . paoo haLathI kheDI zakAya teTalI bhUmi sivAyanA kSetravAstuno tyAga. pachI zakaTa vidhi parimANa kare che - dezAMtara gamana mATe paoo gADAM ane saMvAhanIya 5oo gADAM karatA vadhAre gADAMno tyAga. pachI vahANa vidhi parimANa kare che, dezAMtara gamana yogya cAra ane sAMvahanika cAra vahANo sivAyanA bAkInA vahANono tyAga karuM chuM. tyArapachI upabhoga-paribhoga vidhinuM pratyAkhyAna karatAM galuMchaNAvidhi parimANa kare che, eka gaMdha kaSAyika sivAya bAkInA galuMchaNAno tyAga. pachI daMtadhAvana vidhinuM parimANa karuM chuM. eka Addha yaSTimadhu sivAyanA dAMtaNano tyAga. pachI phala vidhi parimANa karuM chuM, eka madhura AmA sivAyanA phaLano tyAga. pachI ampaMgana vidhi parimANa karuM chuM - zatapAka, sahamrapAka tela sivAyanA anjaMganano tyAga. pachI uddhatInA vidhinuM parimANa ruM chuM - eka sagaMdhI gaMdhayu sivAyanA uddhatakano tyAga. pachI snAnavidhinuM parimANa chuM - LTha auSTrika ghaDAM pANIthI vizeSa snAnano tyAga. pachI vaavidhi parimANa karuM chuM. eka kSaumayugala sivAyanA varuno tyAga. pachI vilepana vidhi parimANa kare che. agara-kukama-caMdanAdi sivAyanA vilepanano tyAga. pachI puSAvidhi parimANa karuM chuM. eka zuddha pA ane mAlatIpuSpa mALA sivAyanA puSpono tyAga. pachI AbharaNa vidhi parimANa karuM chuM - komaLa kaNyaka ane nAmanI vIMTI sivAyanA AbharaNono tyAga. pachI dhUpavidhi parimANa karuM chuM - agaru, turaka bhUpatadi sivAyanA dhUpano tyAga. pachI bhojanavidhi parimANa karato yeyavidhi parimANa kare che - eka kASThapeya sivAyanA peyano bhAga. pachI bhakTavidhi parimANa kare che, eka dhRtapUrNa-khAMDakhAdha sivAyanI bhagnavidhino bhAga, pachI odanavidhi parimANa karuM chuM - eka kalamazAli sivAyanA odanano tyAga. pachI sUpavidhi paccakkhANa karuM chuM - vaTANA, maganA supa sivAyanA sUpano tyAga, pachI dhRtavidhi parimANa karuM chuM - zaradaRtu saMbaMdhI gAyanuM ghI, sivAyanA ghIno tyAga. pachI zAkavidhi parimANa kare che - vastu, svastika, maMDukiya sivAyanA zAkano tyAga. pachI mAdhukara vidhi parimANa kare che - Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/8 22 pAkamAdhura sivAyanA mAdhurakano tyAga. pachI jamaNa vidhinuM parimANa kare che - sedhANDa, dAlikApta sivAyanI jamaNa vidhino tyAga. pachI pANIvidhinuM parimANa kare che . eka aMtarikSAdaka sivAyanI pANIno bhAga. pachI mukhavAsa vidhi pamiANa kare che . paMca saugaMdhika tAMbula sivAyanA mukhavAsano tyAga tyArapachI cAra prakAranA anarthadaMDano tyAga karuM chuM - aApaNAnAcarita, pramAdAcarita, hiMcapadAna, pApakarmopadeza. * vivecana-8 : taUCHthA - ANavatAdimAM prathama, dhUna - rasaviSaya, navajIvAe - jayAM sudhI je pratijJAmAM prANadhAraNa thAya tyAM sudhI. duvihaM - karavuM, karAvavuM be bhedathI. tiviheNa-mana Adi vaDe. kAyasa-kAyA vaDe. * x - sthUla mRSAvAda-tIvra saMklezathI tIvra saMklezanuM utpAdaka. adattAdAna-corI. svadAra saMtoSa - svapanImAM saMtuSTi tenuM parimANa * ghaNI panIono saMkSepa karavo. kaI rIte ? maithuna AcaryuM nahIM. kaI ? potAnI patnI zivAnaMdA sAthe ja. * x - | hiraNa-cAMdI, suvarNa-sonuM, vidhi-prakAra - x * mavazeSa - tenAthI vadhArAnuM, e badhe jANavuM. chevantha - ahIM kSetra e ja vastu, bIjA graMthamAM kSetra ane vAstu kahe che. niyattA - bhUmi parimANa vizeSa, tenAthI tivartana. - x - sittaf - dezAMtara gamana prayojanavALA, tenA sivAyanA saMvAhana-phogAdithI tRNa, kASTha, dhAnyAdinuM gherathI lAvavuM, tene mATe prayukta sAMvAhana. - x - uvabhoga - vAraMvAra jovAya bhavana, vasana, vanitAdiparibhoga-eka vakhata sevAya che - AhAra, kusuma, vilepanAdi. - x - ullaNiya-nAna jaLathI bhInAM zarIranuM jaLa luMchavAnuM vastra, gaMdha-kASAyika-gaMdha praghAna kapAyaraMgI vastra. detavaNadAMtanA melane kADhanAra kASTha, allalaTTImahueNa-AdrayaSTImadhu vaDe. khIrAmalaya-kSIra jevA madhura AmaLA. kathA - so dravya ke so ukALA vaDe je pakAvAya te zatapAka. gaMgharu eNa-gaMdha-upala, kuSThAdinuM cUrNa athavA gaMdhayukta ghauMnuM cUrNa. ukriya-moTuM mATInuM vAsaNa, bahu moTA ke nAnA nahIM tevA ucita pramANavALA. khomajuyalakapAsanuM vastra yugala. garu-gaMdha dravya vizeSa. suddha pauma-zuddha paThA, bIjA puSpo sivAyanuM kamaLa. mAIkusuma dAma - jAti puSpamALA. mRSTa-ciprarahita, nAmamudanAmAMkita mudrA. - X -- pendravihi * peya AhAra prakAra, kapenja-maga AdinuM jUSa athavA ghIthI taLela cokhAnI peyA, bhakakha-kaThora ane vizada sAhAra yogya dravya, ahIM te pakavAnna arthamAM che. ghayapuNa-ghevara. khaMDakhaja-khaMDalipta khAdha, - x * sUva-dALanuM osAmaNa, kalAya-caNAnA AkAranuM dhAnya vizeSa, vaTANA, sAraieNa goghayamaMDalazarakAla utpanna, gAyanuM ghI. sAga-zAka, pAlaMka-vallIphaLa vizeSa. mAhuka-akhtarasa sivAyanuM. jemaNa - vaDAM, pUraNAdi. sehaMbala saMghAmya-pakava thayA pachI khaTAzano saMskAra, dAlikAmya-dALanA khATA vaDAM. aMtalikhodaya-AkAzamAMthI paDatuM jaLa. upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda paMcasaugaMdhika - elacI, lavIMga, kapUra, kakakola, jAIphaLavALA sugaMdhI dravya yukta. aNaphAdaMDa-anartha arthAt dharma, artha, kAma sivAyano daMDa. apamAna-Ad, raudrarUpa, Acarita-Asevita. pramAda-vikathArUpa - tela vagerenA pAtrane na DhAMkavuM. hiMsa-hiMsAkArI, pradAna-bIjAne ApavuM. pApakarmopadeza-khetara kheDo vagere. * sUtra-9 : ahIM, he AnaMda ! ema saMbodhIne zramaNa bhagavAna mahAvIre AnaMda zrAvakane Ama kahyuM - he AnaMda ! jeNe jIva-jIvane jaNA che cAvatuM anatikamaNIya che evA zrAvake samyakatvanA pradhAna pAMca aticAra jANavA paNa AcaravA nahIM - zaMkA, kAMhya, vizisidha, parapAkhaMDapasaMsA, parapAkhaMDasaMdva. pachI pula prANAtipAta viramaNanA pAMca sthUla aticAro jANavA paNa na AcaravA - baMdha, vadha, chaviccheda, atibhAra, bhatapAna vyavacheda. pachI skUla mRSAvAda viramaNanA pAMca aticAra jANavA paNa AcaravA nahIM - sahasAabhyAkhyAna, rahasAbhyAkhyAna, svadArAmaMgabheda, mRSopadeza, phUTalekha karaNa. pachI zula adattAdAna viramaNanA pAMca aticAra jANavA paNa AcaravA nahIM- tenAhata, tarapayoga, viruddha rAjyAtikama, krUDatalakUDamAna, tapatirUpaka vyavahAra, pachI svadAsa saMtoSautanA pAMca aticAra gaNavA paNa AcaravA nahI - itvakipariMgRhitAgamana, aparigRhitAgamana, anaMgakIDA, paravivAhakaraNa, kAmabhogativAbhilASa. pachI IcchAparimANa vratanA pAMca aticAra zrAvakoe jANavA paNa AcaravA nahIM- kSetra vAsu mANAtikrama, hiraNayasuvarNapramANatikama, dvipada-catuSpada pramANatikrama, dhana-dhAnya pramANAtikrama, kupamANattikrama. pachI dizadtanA pAMca aticAra jaNana paNa na AcaravA, * uddha, adho, ticha dizA pramAAtikama, jhavRddhi, smRtinidhani. pachI upabhoga paribhoga - te bhojanathI, karmathI. temAM bhojananA pAMca aticAro zrAvake jANavA, paNa AcaravA nahIM - sacirAhAra, sacittapatibaddhAhAra, Apakava- dukta-tucacha dhibhakSaNa. karmathI zrAvake paMdara kamadiAno jANavA paNa na AcaravA. beMgAla-vanazATaka-bhATaka ane sphoTaka karma, daMta-klAkSarasa-viSaza vANiya, aMgapIDaNanilachina karma, davAni dAna, saradrataLAva zoSaNa, asatIjanapoSaNa. pachI narthadaMDa viramaNanA zrAvakoe pAMca aticAra jANavA paNa na AcaravA - kaMdarya, kaumutrya, maurya, saMyuktAdhikaraNa ane upabhoga-paribhogAtirikta pachI sAmAyikantanA pAMca aticAra jANavA paNa na AcaravA - mana, vacana, kAya-dulhaNidhAna, sAmAyika karavAnuM smaraNa na thavuM, anavasthita sAmAyikanuM karavuM. pachI dezAvakAsikanA pAMca aticAra jANavA paNa na AcaravA - nayana prayoga, peNapayoga, zabdAnupAta, rUpAnapAta, bAhapugalapakSepa. pachI pauSadhopavAsanA pAMca aticAra jANavA paNa na AcaravA - (1) Apatilekhita dulhatilekhita ane (ra) ApamArjita-dudhamArjita zasA saMtAraka, (3) Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/9 24 upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda Apatilekhita-6patilekhita ane (4) apamArjid-dumArjita uccAra prasavaNa bhUmi, (5) pauSadhopavAsanI samyapha ananupAlanA. pachI yathAsaMvibhAga dvatanI pAMca aticAra jANavA paNa na AcaravA - sacittanikSepaNA, sacittapidhAna, kAlAtikrama, paranyapadeza, mAritA. - - pachI apazcima mAraNAMtika saMakhaNA jhoSaNA ArAdhanAnA pAMca aticara jANavA paNa na AcaravA - Ihaloka, paraloka, jIvita maraNa ane kAmabhoga AzaMsApayoga. * vivecana-9 : mArA - 'AnaMda' AmaMtraNa vacana che. - X - mAra - mithyAtva mornIya udaya vizeSathI azubha pariNAma vizeSa, je samyakatvane dUSita kare che, te guNInI prazaMsA na kasvI Adi aneka prakAre che. vAta - sArabhUta, pradhAna, sthalapaNe jeno vyavahAra thAya che. temAM zaMkA- saMzaya karaNa, kAMkSA-anya anya darzanagrahaNecchA. vicikitsA - phaLa vize zaMkA athavA sAdhunI jAtyAdinI niMdA, parapAkhaMDa-paradarzanInI prazaMsA, saMstava-pazciya. tathA vanya - dvipadAdine doraDAthI bAMdhavA. thaI * lAkaDI AdithI mAravuM. chavache - zarIranA avayavono cheda. mAra - atisAra AropaNa, tathAvigha zaktirahitane mahAbhAra bharavo. mattApAvo che - zana-pAna Adi na ApavA. pUjyoe kahyuM che - krodhAdi vaDe dUSita manavALo gAya - manuSyAdinA baMdha, vadha Adi na kare. "huM mArIza nahI" A pramANe vratakatane mRtyu vinA zo aticAra che ? paNa je krodhita thaIne vadha-baMdhAdi kare, te vratI vratathI nipekSa thAya che. kAyAthI vrata na bhAMgavAthI te vratI che, paNa kopa karavAthI dayAhInatAthI vrata bhaMga kahevAya. te deza bhaMga "atiyAra' kahevAya che, he dhImAnA A krama badhe yojavo. HsA - vagara vicAryuM, abhyAkhyA-khoTo doSa caDAvavo, jemake "tuM cora che." ahIM tIvraaMkalezathI nahIM paNa sahasA kahevAyuM. mATe aticAra che. rakSA - ekAMta, te nimite khoTo Aropa mUkavo. jemake - A loko ekAMtamAM rajaviruddha maMtraNA kare che. anAbhogapaNAthI A aticAra che. ekAMtanA nimite te pUrva atiyArathI judo che athavA saMbhavita artha kathanathI atiyAra che. paNa vratabhaMga nathI. - - savAramaMtA - sva patnI saMbaMdhI vizvAsanIya vAtane prakAzavI. ahIM strIe kahela prakAzanIyane prakAzatA lajjAdi vaDe maraNAdi anartha paraMparAno saMbhava hovAthI paramArthathI asatya che. navasa - bIjAne sahasA ke anAbhogathI ke kapaTathI asatyano upadeza, "ame asatya bolI bIjAne jItyA" ema kahI asatya bolavA bodha karavo. ahIM sAkSAta asatya pravartana nathI. vaDanaikSiUT - khoTA lekha karavA, pramAda ke durvivekathI atiyAra che, * * bIjI vAcanAmAM "kanyAlika, gavAlika, bhUmAlika, nAsApahAra, kaTasAkSika" evo pATha che. tene AvazyakAdimAM sthUla mRSAvAdanA bhedo kahyA che. teno A artha saMbhave che - te pramAda, sahasAkAra, nAbhogAdi vaDe kahevAtA te mRSAvAda viratinA aticAra thAya che, buddhipUrvaka kahevAtA te vrata bhaMga che, tenuM svarUpa A che - vAcA - apariNitA , te mATe asatya te kanyAlIka. ahIM kanyAlIka vaDe sarva manuSyajAti jANavuM. e rIte gavAlika-catuSpada jAti saMbaMdhI alIka, bhUmi alika-te sacetana acetana vastu saMbaMdhI apada lakSaNa che. cAsa - thApaNa, bIjAe mUkela teno amalApa karavo. phUTam - asatya artha saMvAdana vaDe sAkSi ApavI. - x * ahIM nyAsApahAra Adi bemAM pahelAM traNa samAviSTa che, paNa prAdhAnya vivAthI judA kahyAM. tenAIDa- core lAvela vastu sastI jANI lobhathI kharIdavI te - x * aticAra che. sAkSAta corI abhAve te aticAra che. taUona - corane corI karavA preravA, "tame coro', anAbhogathI te aticAra che. vi TvrJNA * viruddha rAjAnA rAjyanuM ullaMghana, ahIM rAjAnI anujJA nathI ane corInI buddhi paNa nathI tethI anAbhogavI aticAra che. kuDatulavUDamANe - temAM mAna - kuDava, kUTava-jUnAdhikapaNuM. anAbhogAdithI A atiyAra che. athavA "huM cora nathI" kemake khAtara pADavuM Adi karyuM nathI, te vrata sApekSa hovAthI atiyAra che. tatpatirUpaka vyavahA-mULa vastunA samAna vastuno vyavahAra-mULa vastumAM prakSepa, jemake ghImAM carabI Adi meLavavI athavA carabIno vRtAdirUpe vyavahAra, te atiyAra, sadAra saMtosI - svapatnI saMtuSTa. ivakAla pariMgRhItA-bhADuM ApIne keTalAka kALa-divasAdi mATe svavazIkRta. gamana-maithuna sevana. ahIM atikramAdi vaDe aticAra che. maufftA * bIjA pAsethI parigRhIta athavA pati vinAnI kulAMganA zrI, ahIM atikramAdithI aticAra che. aA vada - maithuna kAryanI apekSAe anaMga-stana, kAMkha, sAthaLa, vadanAdi vize krIDA karavI. sva zrI sivAyanI anya sAthe maithunano tyAga karI anANathI AliMganAdithI pratamAlinya thAya. paravivAdvijapA - potAnI, potAnI saMtati sivAya bIjAnA vivAha karavA. ahIM bIjAnA vivAha thakI maithunanI preraNA karavI ayogya che. -x - kAma-zabda, rUpa. bhoga-gaMdha, rasa, sparza. tenA vize tIvra abhilASa, te kAmabhoga tIvAbhilapa. gi ddAsa saMtoSI e viziSTa virativALo che, teTaluM ja maithunasevana ucita che, jenAthI veda janita bAdhA zAMta thAya che, vAjikaraNAdi vaDe, kAmazAstra vihita prayoga vaDe adhika IcchA utpanna karI, satata surata sukhane Icche che, te paramArthathI maithuna viramaNavratane malina kare che - X * mATe te aticAra che. phona vastu pramANAtikama-pratyAkhyAna kALe gRhIta pramANane ullaMghavuM. anAbhoga ke atikamathI aticAra che, eka kSetrAdinuM parimANakatani anya kSetranI vADa Adi dUra karIne pUrva kSetramAM joDavI. te vrata sApekSatvathI aticAra che. udarapaUsuvaUT0 pUrvavat athavA rAjAdi dad hiraNyAdi abhigraha pUro thatAM sudhI bIjAne Ape, Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/9 upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda abhigraha puro thatAM laI laIza, evo adhyavasAya thaTdhanna anAbhogAdithI athavA labhyamAna dhanAdi-abhigraha maryAdA sudhI bIjA sthAne rAkhI, dhArI rAkhe te aticAra, dvipada-catupadao pUrvavat athavA gAya, ghoDI Adi catuSpada rIne abhigraha kALa pUro thAya pachI pramANathI adhika vasAdi catuSadanI utpatti thAya, te rIte sAMDha Adi vaDe garbha grahaNa karAvavo te atisAra -x - che. suvarya gharanI sAmagrI-cALI Adi. anAbhogAdithI A atiyAra che athavA "pAMca sthAlano parigraha rAkhavo' A abhigrahavALAne, koIne vadhu sthAna prApta thatAM temAM be ItyAdi meLavIne pUrvanI saMkhyA kAyama rAkhavA vaDe A atiyAra che. - x - divrata ane zikSAvrata, jo ke pUrve kahyA nathI, to paNa, tyAM kahyA che, tema jANavuM. anyathA ahIM aticAra kahevAno avakAza na raheta. nahIM to pahelAM kema kahyuM - bAra prakAre zrAvakadharma svIkAryo ? athavA have kaheze ke kaI rIte - bAra prakAre zrAvakadharma svIkArela che. athavA sAmAyikAdi IttarakAlIna hovAthI amuka kALe karavAnA hovAthI, tyAre teNe grahaNa karyA na hatA. divrata paNa viratinI abhAve ucitAvasare svIkAraze. tethI bhagavaMtano aticAra varjana upadezayukta che. kemake pUrve je kahyuM ke - huM bAra prakArano gRhIdharma svIkArIza * x * te kathana ayukta nathI. ukRdisipamANAIkkamane badale kyAMka pATha che - ukRdisAIkkama. A urva digAdi atikrama, anAbhogAdithI aticAra jANavo. eka- eka dizAmAM 100yojana pramANa abhigraha che, bIjI dizAmAM daza yojana che, te daza yojanavALI dizAmAM kArya utpanna thatAM, 100 yojanamAMthI laI sva buddhie daza yojana temAM vadhAravA. A vrata sApatvathI atiyAra che. sarU mana paddha - smRti bhaMza, zuM meM 100 yojana maryAdA karela ke 50 ? AvuM thAya tyAre 50cojanane ullaMghavA atiyAra jANavo. borao - bhojana AzrIne, bAlAvyaMtara bhojanIya vastu apekSAe. mamo - kriyA, bAhyAbhyatara bhojanIya vastu prApti nimite. sacivAhAra-sayetanAhAra, pRthvI-a-vanaspatikAya jIvanA sacetana zarIrano AhAra kaNvo, sacitAhArano tyAga athavA kRta parimANano anAbhogAdithI sacita bhakSaNa ke parimANanuM ullaMghana, te aticAra. sacicpaDibaddhAhAra-sacittavRkSAdine lAgela guMda Adino AhAra athavA ThaLIyAvALA je khajura AdinA acita garane khAIza ane bIjAne tyajIza, e bhAvanAthI mukhamAM nAMkhavo, te vratasApekSatvathI atiyAra che, apacaya - agnithI na saMskArela. vadha - zAli Adi, pakSapAta - bhojana. [prazna) A aticArano sacitAhAramAM samAveza che, to juduM grahaNa kema ? [uttara pUrvokta pRthyAdi sacita sAmAnyanI apekSAe auSadhi haMmezAM khAvA yogya hovAthI, tenuM prAdhAnya batAvavA mATe che. * x - dauq-agni vaDe ardhapakava auSadhinI bhakSaNatA. tuccha-asAra, auSadhimaganI komaLa zIMga Adi, tene khAvAmAM ghaNI virAdhanA ane svAtRpti thAya che. tethI vivekIoe tene ayita karIne paNa bhakSaNIya nathI. tema karIne khAtAM atiyAra lAge. A pAMce aticAro upalakSaNa mAtra che, kemake madha, mAMsa, rAtribhojanAdi vratIne anAbhoga, atikramAdi aneka aticAro saMbhave che. H3 upabhogavata che, 'khakamadi' karma paccakakhuM chuM. temAM zrAvakone 15kamadiAno varSavA. te A - (1) aMgArakarma-kolasA banAvavA pUrvaka vepAra karavo. jo rIte iMTa, mATInA vAsaNa pakAvavA Adi paNa aMgAra karma jANavuM. anAbhogAdithI temAM pravartana te aticAra che. (2) vanakarma-vanaspati chedanapUrvaka tene vecIne jIvavuM. (3) zakaTakama-gADAMne ghaDavA, vecavA, calAvavA rUpa. (4) bhATaka karma-gADAM Adi bIjAnA vAhana bhADe levA. (5) sphoTaka karma - kodALI dithI bhUmi kheDI jIvavuM. (6) daMta vANijyahAthI dAMta Adi karmakArI pAsethI kharIdI vaDe tenA vecANathI AjIvikA karavI. (9) lAkSavANijya-jIvotpati hetubhUta lAkhano vyApAra. (8) rasavANijya-surAdi vecANa, (9) viSavANijya- jIvaghAta prayojana zastrAdi vecANa, (10) kezavANijaya-vALavALA dAsa, gAya Adino vecANa. (11) yaMgapIDana-caMga vaDe tala Adi pIlavA, (12) nilachina-khasI karavI, (13) davAgni-khetara Adi sApha karavA vanamAM agni devo. (14) ma7 - sarovara, kaha-nadhAdino nimnatara pradeza, taDAga-khodIne banAvela jaLa sthAna, tene zoSavavA. (15) asatIjana-dAsIjanane poSavA, te dvArA AjIvikA calAvavA poSavA, ghAtakI prANI poSavA. * kAmanA hetubhUta vAkya prayoga, rAgAdhikatAthI hAsya mizrita mohoddIpaka majAka. A aticAra pramAdAyarita lakSaNa - x - che. DIkucca-aneka prakAranI mukhanayanAdi vikArapUrvaka hAsyAdi bhAMDa ceSTA. maukharya-dhRSTatAyukta asatya ane asaMbaddha pralApa. A pramAdautano ke pApakarmopadeza vratano anAbhogAdi aticAra che. saMyuktAdhikaraNa - artha kiyA karaNa kSama udakhalamuzalAdi. te hiMpradAna vratano aticAra che. - X - X - upabhoga paribhogAtirikta-upabhoga ane paribhoga viSayabhUta je dravyo, nAnA prasaMge uSNa jaLa, udvartanaka, AmaLAdi, bhojananA prasaMge azanAdi, temAM adhikatA - x * te upacArathI aticAra che. guNavata aticAra kahyA, have zikSAvratanA aticAra kahe che - sAmAyI - sama eTale gadveSa rahita, je sarve prANIone Atmavatu jue, tene pratikSaNa apUrvapUrva jJAna, darzana, cAAi paryAya - x " no lAbha, te samAya, te jenuM prayojana che, te sAmAyika. te sAvadha yoga niSedharUpa ane niravadha yoga sevanarUpa che. (1) mananuM duSTa praNidhAna-pravRtti, gharanA kArya saMbaMdhI sArA-khoTAno vicAra karavo. (2) sAmAyika karIne niSphara sAvadha vacana prayoga. (3) sAmAyika karIne na joyela, na pramArjela bhUmi upara hAtha-paga mUkavA. - x - (4) sAmAyika saMbaMdhI je smRti-mAre A samaye Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/9 sAmAyika karavAnuM che "prabaLa pramAdathI tevuM yAda na Ave te (5) alpa kALanuM ke aniyata sAmAyika karavuM, alpakALa pachI sAmAyikano tyAga karavo athavA jematema karavuM. pahelA traNa anAbhoga che ane bIjA be pramAdathI che. dezAvAminlR0 gRhita dizAnA pariNAmano eka deza, tene vize avakAzagamanAdi ceSTA sthAna tenA vaDe nivRtta te dezAvakAzika, je pUrvagRhIta divratanA ke sarva vratanA saMkSeparUpa che. tenA aticAra - 23 (1) ANavaNa5oga - amuka maryAdAvALA bhUmi bhAgamAM javA-AvavAno abhigraha hoya, tenAthI AgaLanA bhAgamAMthI bIjAne preraNA karI sacittAdi dravya maMgAvavuM. (2) pesavaNarpaoga-baLathI preravA yogya te preSya, teno prayoga, yathAgRhIta pravicAra dezane ullaMghavAnA bhaye-tene mokalIne vastu maMgAvavI. (3) sAnuvAyapotAnA ghara AdinI vADa vagerenI bhUmino prayoga, tethI bahAra kAma paDatAM, zabdAdi vaDe bahAranAne jaNAvavuM te zabdanuM uccAraNa, jethI te zabda bIjAnA kAnamAM praveze. (4) rUpAnupAta - abhigraha bAhya bhUmimAM kAma paDatAM zabdoccAne badale, potAnA zarIranuM rUpa batAvavuM. (5) bahiyApuggala pajJeva-niyata bhUmi pradeza bahAra, prayojanavaza, bIjAne jaNAvavA pudgala pheMkavA. ahIM pahelA be atiyAra anAbhogathI, bIjA traNa vrata sApekSatvathI che. pohovavAma aSTamI Adi parvamAM upavAsa karavo te. te AhArAdi cAra bhede che. temAM apaDilehiya-jIvarakSArthe AMkha vaDe na nIrakhavuM, duppaDilehiya-udghAMta cittathI arasamyak nirIkSaNa karavuM. suvA mATe saMcAro. A saMthAro patilekhitaduSpattilekhita hovo. e pramANe apramArjita-duSpamArjita zayyA-saMthAro. pramArjana vastranA cheDAthI jANavuM. udhvAra - puruSa, prasavaNa-mUtra, tenI bhUmi te sthaMDila. A cAra aticAra pramAdathI che. pauSadhopavAsa karIne asthira citta vaDe AhAra, zarIrasatkAra, abrahmavyApAranI IcchAthI pauSadhanuM ayathArtha pAlana. asaMvibhALa - potA mATe karela azanAdinA pazcAt karmAdi doSano tyAga karIne sAdhune dAna ApavuM te. tenA aticAra - (1) annAdinI adAna buddhithI, mAyA vaDe sacitta DAMgara Adi upara mUkavA. (2) sacitta phalAdi vaDe annAdi DhAMkavA. (3) sAdhunA bhojanakALanuM ullaMghana, arthAt nyUna ke adhika kALa jANIne sAdhu ke grahaNa nahIM kare tevuM dAna. (4) "A bIjAnuM che, mATe sAdhune na ApI zakAya" sAdhuo jANe ke AnuM anna vagere hoya to amane kema na Ape, ema sAdhune vizvAsa pamADavA kahevuM athavA "A dAnathI mArI mAtAne punya thAo'' ema kahevuM. (5) bIjAe ApyuM, to huM tenAthI hIna ke kRpaNa chuM - ema vicArI Ape. A aticAra che, vrata bhaMga nathI. kemake ApavuM che, paNa pariNAma dUSita che. na Ape, ApanArane roke, ItyAdithI vrata bhaMga thAya che. Avazyaka TIkAmAM bhaMga ane aticAranI vizeSatA ame jANI nathI, paNa ahIM vrata bhaMgathI judA gaNI ame aticAronI vyAkhyA karI che, saMpradAyathI navapadAdimAM ra upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda tema jaNAya che. - x - Avazyaka cUrNimAM pUrvagata gAthAmAM nava dvAro che. aticAra zabdathI sarva bhaMga prAyaH aprasiddha che, tethI evI zaMkA na karavI ke A aticAro ja bhaMga che. ahIM kahela pAMca-pAMca aticAro, te bIjA aticAranA sUcaka che, paNa teTalAM ja che, tema nizcita nathI. - x - paNa upalakSaNa mAtra che. ahIM tattva A che - je vrataviSayamAM anAbhogAdi ke atikramAdi traNa pada vaDe athavA svabuddhi kalpanAthI vratanA viSayano tyAga karatAM pravRtti thAya, te aticAra ane viparItapaNAmAM bhaMga che. - x - prazna-sarva viratimAM aticAra saMbhave, dezaviratimAM to bhaMga ja thAya kemake kahyuM che ke - badhAM atiyAra saMjvalana nA udayathI thAya, mUla cheda, bAra kaSAyathI ja thAya ? uttara - A gAyA sarvaviratinA aticAra ane bhaMgane jaNAvavA mATe che, dezavirati Adino bhaMga batAvavA nahIM - 4 - 4 - jema saMyatane saMjvalananA udaye yathAkhyAta cAstrino nAza thAya che, bIjA cAstri ane samyakatva sAticAra ane udayavizeSathI niraticAra hoya che, trIjA kaSAyanA udaye sarAga cAstrino nAza thAya che, samyakatva sAticAra-niraticAra baMne hoya che. bIjA kaSAyanA udaye dezaviratino nAza thAya che, paNa samyakatva to be bhede ja hoya, prathama kaSAyanA udaye samyakatvano nAza thAya che. jo ema na hoya to aticArAdi deza bhaMgamAM prAyazcitta tapa ane sarva bhaMgamAM mUla cheda kaI rIte saMbhave ? .. prazna - anaMtAnubaMdhyAdi kaSAya sarvaghAtI che, saMjvalana dezaghAti che, tethI sarvaghAtI udaye mUlacheda, dezaghAtimAM aticAro che. [samAdhAna satya che, paNa bAra kaSAyonuM sarvaghAtitva sarvavirati apekSAe che, samyakatvAdi sApekSa nathI. - 4 - mATe aticAra che. cchima - pachI bIjuM nathI, te apazcima. maraNa-prANa tyAga, te rUpa aMta te maraNAMta. te samaye thayela te mAraNAMtikI, jenAthI zarIra, kaSAyAdi kRza karAya te saMlekhanA - tapa vizeSa rUpa. joSaNA-sevanA. tenI ArAdhanA arthAt akhaMDapaNe kALa karavo. temAM phorka - manuSyaloka, te saMbaMdhI abhilASA, tenI pravRtti. janmAMtare huM zreSThI Adi thauM. paratno - huM deva thAuM Adi. nIvita - prANa dhAraNA, "huM ghaNuM jIvuM". te IcchA. saMlekhanA karanAra vastra, mALA, Adi satkAra joIne, ghaNo parivAra thato joI ke loka prazaMsAthI "jIvita ja zreSTha che' ema mAne ItyAdi - x - ukta svarUpa pUjAdinA abhAve maraNane Icche. mAnuSI ke divya kAmabhoga maLe tema IcchavuM. * sUtra-10 : tyArapachI AnaMda gAApatio bhagavaMta mahAvIra pAse pAMca aNuvrata, sAta zikSatatAdi bAra bhede zrAvaka dharma svIkArIne bhagavaMtane vAMdI-namIne, temane kahyuM - bhagavan ! AjathI mAre anyatIrthika, anyatIrthikadeva, anyatIrthika Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/10 parigRhIta arahaMta caityane vAMda-namavuM na kare. pUrve anAlApita sAthe AlApa saMlApa, temane azana, pAna, khAdima, svAdima ApavA ke vAraMvAra ApavA na kalpe. sivAya ke rAjA-gaNa-bala-devatAnA abhiyoga ke gurunigrahathI tathA AjIvikA abhAve [karavuM paDe] * * mAre zramaNa nigranthane pAmuka, epaNIya azana, pAna, khAdima, svAdima, vastra, pAtra, kaMbala, pAdapuMchaNa, pITha-phalaka, zayyA-saMtAraka, auSadha, bhaiSajathI pratilAbhatA viharavuM ka2e. Avo abhigraha svIkArI, prazno pUchI, artha grahaNa kare che. tyArapachI bhagavaMtane traNa vakhata vAMdIne bhagavaMta pAsethI tipalAzaka caityathI nIkaLe che, nIkaLIne vANijya grAma nagare, potAnA ghera Ave che, AvIne zivAnaMdA patnIne kahyuM - meM zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse dharma sAMbhaLyo. te dharma mane Icchita, praticchita, abhirucika che. to tuM paNa bhagavaMta pAse jaI, vAMdI, pappA, bhagavaMta pAse yAvat bAra bhede gRhIdharma svIkAra. * vivecana-10 : 29 mavaMta - bhagavan ! apravRtti - AjathI, samyakatva svIkAranA divasathI, niraticAra samyakatva pAlana mATe, tenI satanAne AzrIne, anyatIrthika-jaina saMgha sivAyanA bIjA tIrthavALA, caska Adi kutIrthika, anyayUthika devatA-harihara Adi, caitya-arihaMta pratimA, jemake zaivoe grahaNa karela vIrabhadra-mahAkAlAdi, vaMdituMabhivAdana karavAne, namaskartu-praNAma pUrvaka prazasta dhvani vaDe guNakIrtana karavuM, kemake tethI tenA bhaktone mithyAvAdI prasaMga bane. pUrvam-pahelA, - 4 - Alapitu-eka vAra bolAvavA, saMlarpitu-punaH punaH vAta karavI. kemake teo loDhAnA goLA samAna che - x - te nimitte karmabaMdha thAya. tathA AlApAdi vaDe tenA paricayathI mithyAtva prApti thAya. pahelA bolAvela hoya to loka apavAda bhayathI saMbhrama sivAya "tame kevA cho ?'" Adi kahevuM tathA anyatIrthikone azanAdi A5vA nahIM, A niSedha dharmabuddhithI ja che, karuNA vaDe to Ape paNa kharo A viSayamAM apavAda kahe che - X maiM - kalpatuM nathI, rAjAnA abhiyoga-parAdhInatA sivAya, 7 - samudAya, vana - rAjA ane gaNa sivAyanA baLavAn. devatAbhiyoga-devaparataMtratA, gurunigrahamAtA, pitAnI paravazatA athavA caitya ane sAdhuono nigraha-zatrukRt upadrava. - vittikatAra - vRtti - jIvikA, tenA araNya jevuM kSetra ane kALa, te nirvAhano abhAva. tethI bIje dAna ane praNAmAdino niSedha che. paDiggaha-pAtra, pIDha-pATa, phalaka-TekA mATe pATiyuM Adi. - sUtra-11 - tyAre zivAnaMdA, AnaMda zrAvakane Ama kahetA sAMbhaLI haSTa-tuSTa thaI, kauTuMbika puruSone bolAvIne kahyuM - jaldIthI laghukaraNa yAvat payupAse che, tyAre zramaNa bhagavaMta mahAvIre, zIvAnaMdA ane te moTI parpadAne dharma kahyo. upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda tyAre zivAnaMdA bhagavaMta pAse dharma sAMbhaLI, samajI yAvat gRhIdharma svIkAryo. te ja dhArmikayAnapavaramAM besIne, je dizAmAMthI Avela, te dizAmAM pAchI gaI. * vivecana-11 : nakuLa - zIghra gamana kriyAmAM dakSa ItyAdi. - sUtra-12 thI 14 -- [12] bhaMte ! ema kahI, gautamasvAmIe zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vAMdI, namIne kahyuM - he bhagavan ! AnaMda zrAvaka ApanI pAse muMDa yAvat dIkSita thavA samartha che ? gautama ! te artha samartha nathI. AnaMda zrAvaka ghaNAM varSa zrAvaka paryAya pALIne yAvat saudharmako aruNa vimAnamAM devapaNe upajaze. tyAM keTalAMka devonI sthiti cAra palyopamanI che, tyAM AnaMda zrAvakanI paNa cAra palyopama sthiti thaze. 30 pachI bhagavaMta anya koI divase bAhya yAvat vicare che. [13] pachI AnaMda, zrAvaka thayo. jIvAjIvano jJAtA yAvat pratilAbhita karato vicare che. zivAnaMdA paNa zrAvikA thaI yAvat vicare che. [14] tyArapachI, te AnaMdane aneka zIlavata, guNavrata, viramaNa, pratyAkhyAna-pauSadhopavAsa vaDe AtmAne bhAvita karatAM cauda varSI gayA. paMdaramAM varSamAM madhyamAM vartatA, koI divase madhyarAtrie dharmajagarikA karatA AvA prakAre adhyavasAya, vicAra, pArthita, manogata saMkalpa utpanna thayo ke - huM vANijyagrAma nagaramAM ghaNAM rAjA, Izvara sAvat potAnA kuTuMbano yAvat AdhAra chuM, A vikSepothI huM bhagavaMta mahAvIra pAse svIkArela dharmaprAptine karavAne samartha nathI. mAre ucita che ke AvatIkAle yAvat sUrya ugyA pachI vipula azAMta "pUraNa" mAphaka yAvat jyeSThaputrane kuTuMbamAM sthApIne, te mitra yAvat jyeSTha putrane pUchIne kollAga saMnivezamAM jJAtakulamAM pauSadhazALA pratilekhIne zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse dharma prajJaptine svIkArIne vicaravuM. Ama vicArI, bIje divase pUrvavat jamIne, bhojana bAda te mitra cAvat vipula puSpAdithI satkArI, sanmAnI, te ja mitra yAvat AgaLa moTA putrane bolAvIne kahyuM - he putra ! huM vANijyagrAmamAM ghaNAM rAjA, Izvara Adi yAvat vicaruM. to mAre ucita che ke hAla tane potAnA kuTuMbanA AlaMbanAdi sthApIne yAvartI visaruM. moTA putre "tahatti" kahIne A arthane vinayathI svIkAryo. tyAre AnaMde te ja mitra yAvat AgaLa moTAputrane kuTuMbamAM sthApIne kahyuM - tame AjathI mane bahu kAryomAM yAvat eka ke vadhu vakhata pUchazo nahIM, mATe azanAdi na karAvazo, na saMskArazo. pachI AnaMde moTAputra, mitrAdine pUchIne potAnA gherathI nIkaLI, vANijyagrAma madhyethI jaIne, kollAga saMnivezamAM, jJAtakulamAM pauSadhazALA pAse AvI, tene pramAI, uccAra-pAvaha bhUmi pratilekhIne darbha saMstAka pAtharI, Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda 1/12 thI 14 tenA upara besIne, pauSadhazALAmAM pauSadha laI darbha saMthAre besI, bhagavaMta mahAvIra pAse dhamaMpAti svIkArIne rahyo. * vivecana-12 thI 14 - aMte thAya te AMtikI, bhagavaMta pAse svIkArelI. dharma prajJApanA, anuSThAna vaDe svIkArIne, 'pUna' - bhagavatImAM kahela bAlatapasvI, tenI jema AnaMde karyuM - * * * * nAyakala-svajanagRha, upakarotu-rAMdhavuM, uvakareu-rAMdhelane bIna dravyo vaDe saMskAravuM-guNAMtara karavuM. * sUjha-15 - tyArapachI AnaMda zrAvaka upAsaka pratimA svIkArIne vicare che, pahelI zrAvakapratijJA yathA-sUtra, mArga, tathyathI samyapha, kAyA vaDe sparze che, uLe che, zobhe che, pUrNa kare che, kIrtana-ArAdhana kare che. pachI te bIjI-strIjIgnothIpAMcamI-chaThThI yAvatu agIyAramI pratimA yAvat ArAdhe che. * vivecana-15 - pUjana - agiyAramAM pahelI upAsaka pratimA-zrAvakocita abhigraha vizeSa. te A * zaMkAdi zacarahita samyagdarzanayukta, zeSa guNa rahita, je prANI te pahelI pratimA. samyagadarzana svIkAra tenI pUrve paNa hato. ahIM zaMkAdi doSa, rAjAbhiyogAdi apavAda sivAya, tathAvidha samyagadarzanAcAranA vizeSa pAlana vaDe pratimAtva saMbhave che. te sivAya pahelI pratimA ekamANe, bIjI be mAse yAvatu agiyAre pratimA sADA pAMca varSe pUrNa karI, tema kahyuM, te artha saMgata thaze nahIM. A artha dazAzrutaskaMdhAdimAM nathI, kemake tyAM zraddhAmAtra rUpa pahelI pratimAnuM pratipAdana che. uIIsu Adi-sUtra pramANe, pratimAcAra ullaMdhyA vinA, kSAyopathamika bhAva na choDIne, tava mujaba. pAse$ = Adi-sparze che, satata upayoga jAgRti vaDe rakSe che, garapujA pUrvaka pAraNuM karIne zobhAve che athavA niraticApaNe zuddha kare che, kALa maryAdA pUrNa thavA chatAM pariNAmane tajato nathI, tenI samAptimAM "meM karavA yogya karyuM" ema stuti kare che. A badhAM prakAro vaDe nirdoSapaNe pUrNa kare che. bIjI pratimA-darzana pratimA yukta niraticAra aNuvatane pALato, anukaMpAdi guNayukata jIvane bIjI pratimA hoya. -- trIjI pratimA-sAmAyika pratimA-zreSTha darzana, vratayukta, je trisaMdhyA sAmAyika kare che te A traNa mAsanI pratimA che. cothIpauSadha pratimA, pUvokta pratimA yukta AThama, caudaza Adi parvadine cAra mAsa sudhI saMpUrNa pauSadha pALe. pAMcamI-kAyotsarga pratimA-samyakatva, aNuvata, guNavata, zikSAvatavALo, sthira, jJAnI, AThama-caudaze eka sani kAyotsargamAM sthira rahe, te sivAyanA divase snAna ane sAtribhojana choDI, kacchane mokaLo mukI divase brahmacArI ane raNe parimANa karelo hoya, trilokapUjya-jitakaSAyI jinanuM, pratimA sthAyI (zrAvaka) dhyAna kare athavA nija doSa sivAyanuM dhyAna pAMca mAsa kare. chaThThI brAhma varjana pratimApUrvokta pratimA guNayukta, mohanIya karma jitelo, ekAMte maithuna tyAge ane rAtrie sthira cita hoya. zRMgAra kathA virakta te strI sAthe na rahe, strIno atiprasaMga ane utkRSTa vibhUSA tyaje, e rIte cha mAsa sudhI rahe. athavA bIjI rIte cAvajIva abrahmane tyAge. sAtamI sacitAhAra bhAgarUpa pratimAsaMpUrNa sacitAhArano vidhipUrvaka tyAga ane bAkInI pratimAonA pada vaDe cAvatuM sAtamAsa yukta rahe. AThamI svayaM AraMbhavarjana pratimAATha mAsa mATe svayaM sAvadhAraMbha taje. vRtti nimite pregyAdi dvArA AraMbha karAve, pUrvokta pratimA pALe. navamI mRtaka pepyAraMbha varjanapratimA-pepya dvArA sAvadha AraMbha na karAve ane pUrvokta pratimAyukta nava mAsa rahe. dazamI uddiSTa bhaktavarjana pratimA-uddiSTa kRta bhojana paNa varSe, amAthI muMDa thAya ke zikhA dhAre. dravya vize pUchatA, jANavA chatAM, jANuM chuM ke nahIM, tema na kahe. pUrvokta guNa yukta, kAlamAna-daza mAsa. agiyAramI zramaNabhUta pratimA amAthI muMDa ke loca karela, joharaNa ane avagraha grahI, zramaNa mAphaka kAyA vaDe dharmane sparzato eka divasathI AraMbhI, agiyAra mAsa sudhI vicare. sUtra-16 thI 18 : [16] tyArapachI AnaMda zrAvaka A AvA udAra, vipula, prayanarUpa, pragRhIta tapokamathI zuddha kAvat kRza ane dhamani vyApta thayo. tyArapachI AnaMda zrAvakane anya koI dine madhyarAtre dharma jAgariA karatAM Ano saMkalpa thayo ke - huM cAvata dhamati bApta thayo chuM. hajI mArAmAM uthAna, karma, bhala, vIya, parAkAra parAkrama, zraddhA-vairyansavega che, to mArAmAM jyAM sudhI utthAna cAvatu saMvega che, mArA dhamaciArya, dharmopadezaka, jina-suhasti zramaNa bhagavaMta mahAvIra che, tyAM sudhI, mATe ucita che ke AvatIkAle yAvatu sUrya ugatA, apazcima mAraNAMtika saMkhanA, ArAdhanA yukta thaIne, bhAta-aNInuM pratyAkhyAna karIne kAlanI apekSA na karIne vicaravuM. ema vicArIne koI divase zubhaadhyavasAya, zubha pariNAma, viddha thatI vezyA, tadAvaraNIya karmanA kSayopazamathI avadhijJAna upayu. pUrvamAM lavaNasamudramAM pa00 yojana phrojhane jANe-jue che. e rIte dakSiNa ane pazcimamAM jANavuM. uttaramAM gulla himavaMta vadhara parvata sudhI, uMce saudharmakalpa, nIce A ranabhA gRvInA 84,000 varSa sthitika roTaya naraka sudhI jANe-jue che. 1] te kALe, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIra padhAryA. harSadA nIkaLI yAvatu pAchI gaI. tyAre bhagavaMtanA moTA ziSya IndrabhUti aNagAra, je gautama goTemIya, sAta hAtha uMcA, samacaturasa saMsthAna saMsthita, vajaasSabhanArA saMghayaNI, suvarNapulaka nighasa pAgaura, ugra-diptatpta-dho-mahAtapasvI, udara, ghora guNa, ghora tapasvI, ghora brahmacArI, zarIra mamatva tyAga, saMkSipta-vipula kolespI, niraMtara cha-chaThTha tapokarmathI saMyama ane tapa vaDe AtmAne bhAvita karatA vicaratA hatA. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/16 thI 18 34 upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda tyAre gautamasvAmIe chaThThanA pAraNe pahelI porisI sajhAya karI, bIjI perisImAM dhyAna karyuM. zrIjImAM tvarita, capaLa, asaMbhAtapaNe muhapatti pratilekhI, pachI patra ane vastrone paDilehIne, te vastra-patrane pramAInepatro grahaNa karI bhagavaMta pAse AvyA, AvIne bhagavaMtane vAMdI-namIne kahyuM - bhagavAna ! ApanI anujJA pAmI chaThThanA pAraNe vANijya gAma nagare ucca-nIcamadhyama kuLomAM gRha sAmudAnika bhikSAcayae bhramaNa karavuM Icche che. * * sukha upaje tema karo tyAre gautama, bhagavaMta mahAvIranI anujJA pAmIne bhagavaMta pAsethI, dUtipalAzaka zaityathI nIkaLIne atvarita-acapala-asaMbhAMta thaI, yuga pramANa bhUmine jonArI daiSTi vaDe mAni zodhatA, vANijya gAma nagare gayA. jaIne tyAM uraca-nIca-madhyama kuLomAM gRhasamudAna bhikSAcayae phare che. tyAre gautamasvAmIe vANijya grAme bhagavatImAM kahyA mujaba cAvatuM bhikSAcacaei pharatA, yathAvayapti bhakatapAna grahaNa karIne vANijyagrAmathI pAchA vaLatA, kollAsa saMnivezathI thoDe dUrathI jatAM ghaNAM lokonA avAja sAMbhaLyA. teo paraspara kahetA hatA ke - - he devAnupiyo bhagavaMtanA ziSya AnaMdazrAvakane pauSadhazALAmAM apazcima cAvata apekSArahitapaNe vicare che. tyAre gautame ghaNAM loko pAse A vRttAMta sAMbhaLI, samajIne Ano saMkalpa thayo - huM jAuM ane AnaMda zrAvakane jouM. ema vicArIne kollama saMniveze AnaMda zrAvaka pAse pauSadhazALAe AvyA. tyAre AnaMda gautamasvAmIne AvatA joyA. joIne yAvat harSita hadayI thayo. gautama svAmIne vAMdI-namIne kahyuM - huM A udara yAvata dhamanI vyApta thayo chuM ApanI pAse AvIne, traNa vakhata mastaka taDe pAda vaMdana karavAne asamartha chuM. bhale ! svakIya IcchAthI, anAbhiyogapaNe ahIM Avo, to Apane traNa vakhata mastaka De page vAMdu-namuM. tyAre gautama, AnaMda pAse AvyA [18] tyAre AnaMda zrAvake, gautamasvAmIne traNa vakhata mastaka vaDe, page vAMdI-namIne pUchayuM - bhaMte ! gRhasthIne gRhamadhye vasatAM avadhijJAna upaje ? * hA, thAya. aMte ! je gRhIne yAvata upaje, to mane paNa gRhamaNe vasatAM avadhijJAna thayuM che . pUrvamAM lavaNasamudra yAvata nIce roya nAme narakAvAsane huM ghaNuM chuM - jouM chuM tyAre gautamasvAmIe AnaMda zrAvakane kahyuM - gRhane cAvatu upaje,. paNa ATaluM moTuM nahIM. he AnaMda ! tuM A sthAnanI AlocanA yAvatu tapokamane svIkAra, tyAre AnaMda, gautamasvAmIne kahyuM - te ! jinavacanamAM satu, taNa, tathAbhUta, sadbhUta bhAvonI AlocanA cAvatuM prAyazcitta karAya che ? nA, tema nathI. aMte je jina vacanamAM satu cAvatuM bhAvonI AlocanA cAvatu tapokame svIkAra na hoya to bhatA Apa ja A sthAnane Aloco cAvatuM svIkAro. 1i5/3] tyAre gautamasvAmI, AnaMde Ama kahetA, zaMti-kAMkSita-vicikitsA samAja thaI AnaMda pAsethI nIkaLyA, nIkaLIne dUtipalAza caitye bhagavata pAse AvI, bhagavaMtathI thoDe dUra gamanAgamana pratikramI, eSaNA-aneSaNA AlocIne bhojana-pAna dekhAyA. deuDIne bhagavaMtane vAMdI-namIne kahyuM - bhagavat ! ApanI anujJA pAmIne Adi pUrvavata cAvatuM tyAre huM zAMkitAdi thaIne AnaMda pAsethI nIkaLI, jadI ahIM Avyo. aMte! zuM te sthAnanI AlocanAdi AnaMda kare ke huM karuM? gautamane AmaMtrIne bhagavaMte kahyuM - he gautama! tuM ja te sthAnanI AlocanA cAvatuM prAyazcita kara AnaMdane e saMbaMdhe amAva. tyAre gautamasvAmIe bhagavaMta mahAvIrane 'tahati' kahI A vAta vinayathI svIkArIne, te sthAnanA AlocanA yAvatuM pratikramaNa karyA. AnaMdane A saMbaMdhe khamAvyo. pachI bhagavate koI dine bAhya janapadamAM vicaya. * vivecana-16 tha18 - udAra Adi varNana, meghakumAranA tapavarNana samAna kahevuM. gahamajhAvasaMtassagharamAM vartatA. saMtAi Adi ekArthaka zabdo che. * sUtra-19 : tyAre te AnaMda zramaNopAsaka, ghaNAM zIlavatothI yAvatu AtmAne bhAvita karatA vIza varSa bramaNopAsaka pacayi pALIne, agiyAra upAsaka pratimAne sArI rIte kAsA vaDe sparzana, mAsikI saMlekhanA vaDe AtmAne ArAdhIne, 60 bhakatone, anazana vaDe chedIne, AlocanA-pratikramaNa karIne, samAdhi pAmI, kALa mATe kALa karIne, saudharma kalAmAM saudhamavataMsaka mahAvimAnanA uttara-pUrvamAM aruNa vimAne deva thayA. tyAM keTalAMka devonI cAra palyopamanI sthiti kahI che, tyAM AnaMda devanI paNa cAra palyopamanI sthiti che. bhagavatu AnaMda deva te devalokathI Aya kSayAdithI anaMtara vIne kyAM jaze ? kyAM upajaze ? mahAvideha kSetre siddha thaze. nikSepa. * vivecana-19 : niphopa-nigamana. jemake - he jaMbU ! bhagavaMte yAvat upAsakadazAnA pahelAM adhyayanano A artha kahyo che, tema huM kahuM chuM. muni dIparatnasAgare karela adhyayana-1-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ /ra0,1 36 che adhyayana-2-"kAmadeva" & --X - X - X -X - - sUga-ra0,1 ? (ra) aMte je zramaNa bhagavaMta mahAvIre yAvat sAtamAM aMgasUtra, upAsakadanA pahea adhyayanano A artha kahyo che, to bhale bIja adhyayanano artha che jaMbuA te kALe, te samaye caMpAnagI, pUNabhadra catya, jitay rAja, kAmadeva gAyApati, bhadrApinI hatA. cha hiraNaya koDI nidhAnamAM, che vyAjamAM, cha vana-WAnyAdimAM rokela hatI. 10,000 gAyonuM eka evA cha vaja hatA. samavasaraNa. AnadanI jema nIkaLyo. temaja pAvakadharma svIkAryo. te pramANe ja moTA* ane midine pUchIne pauSadhazALAe AvyA. AnaMda mAphaka ja vAvatuM dharmaprApti svIkArIne raho. ]i tyArapachI kAmadeva zrAvakanI pAse madhyarAtri kALe eka mAyI midaSTi deva pragaTa thayo. te deve eka mahA pizAyarUpa vikavyuM. te pizAyarUpa devano vana vistAra pramANe che - tenuM mAthuM goviMja saMsthAna saMsthita, vi-bhasela sadeza keza, pILA tejathI dIpatA hatA. moTA uphrikAnA dIkarA jevuM kapALa, maMgu puMcha jevI phagaphagadI bhramaro, vikRta-bIbhatsa dazanavALo, zIghaTIthI nIkaLela akho vikRta-bhIbhatsa darzana vALI, kAna supaDAnA khaMDa jevA vikR4-bIbhatsa-darzanIya, urabhapuTa sadeza nAka, tenA baMne nAsikApuTa moTA chidravALA yamala culI saMsthAna saMsthita hatA. ghoDAnI puMcha jevA dADhImuMcha, pILA varNana vikR4 dazanI hatI. uMTa jevA lAMbA ane koza jevA dAMtasUpaDA jevI jIbha, vikR dazanI hatI. halamphAla saMsthita hanu, gAlarUpa kaDAInA khADA jevI suTa, pILI, kaThora, moTI hatI. mRdaMgAkAra samAna skaMdha, nagaranA kamALa jevI chAtI, koThInA AkAra jevI tenI bAhA, niupASANa AkAre tenA baMne hadiA, nirAloTanI kara jevI hAthanI AMgaLI, chIpanA daLa jevA nakho, vANaMdanI kothaLI mAphaka labaDatI chAtI, loDhAnI koThI jevuM goLa peTa, kAMjInA kuMDA jevI nAbhi, zIkAnA AkAranuM puruSa cinha, kiNava bharela guNI AkAre baMne vRSaNo (vALo hato). tenA baMne sAyala koThI AkAre hatA. juna-pAsanA guccha jevA vAMkA ane vikRta vibhA dekhAtA jAnu kaThaNa ane vALa vaDe vyApta saMgha, agharIzilA AkAre tenA baMne paga ane paganI AMgaLIo, chIpanA daLa jevA namo, laDahamAha jAnu, vikRtR-bhana-bhuna bhamara, pahoLuM karela mukha rUpI vivara ane nilalita jillaga, kAkIDAnI mALA karela, uMdaranI mALa vaDe surat cinha, noLIyAnA kapura sapanuM vaikasavALo evo A phoTa karato, garjato, bhayaMkara aTTahAsya mukato, vividha paMcavarSI roma vaDe upasthita eka mahAna upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda nIlotpalangavataguhika-atasikusuma jevI, tINa ghAvALI talavArane laIne pauSadhazALAmAM kAmadeva zrAvaka pAse Avyo. tyAM AvIne ati kodhita, ruTa kupita, cAMDiya, dAMta cacAvatA te pirAye kAmadeva zrAvakane kahyuM - o kAmadeva zrAvakA apArthitane prAthaminAra, durad-uld awvALA, hIna-punya-caudasIyA C/I-pI-pUti-kRti-parivarjita dharma-punyasvarga ane mokSanI kAmanAvALA, dharma-punyavarga-mokSanI kAMkSAvALA, ghamadinA pipAsA devAnupiyAM tane, je zIla-ad-veramaNa-paccakakhANapauSadhopavAsane calita-kSobhita-khaMDita-bhaMjita-ujhita ke parityAga karavo kAto nathI, [paraMtu te Aje yAvatu pauSadhopavAsane choDIza nahIM ke bhAMgIza nahIM, to Aje huM A nIlotpala cAva4 talavArathI TukaDe TukaDA karI daIza. jethI he devAnupiyA che addhyAnanI ati pIDAthI pIDita thayelo akALe jIvana rahita thaIza. ** tyAre te kAmadeva zrAvaka, te pizAcarUpa devane Ama kaheto sAMbhaLI abhIta, agata, anuddhina, azubhita, acalita, asaMbhatta-mauna rahIne dharmadhyAna prApta thaI vicAravA lAgyo. * vivecana-20,21 - - have bIjA adhyayanamAM kaMIka lakhIe chIe. puSyAvaraFrirna - madhyasaninA kALe. thaiUTEvANa - vanano vistAra, paNa * zIrSa, mastaka. nina * gAyone casvAne vAMsanA daLavALuM moTuM pAtra, DAluM. tene adhomukha karatAM, je saMsthAna thAya, te AkAravALuM bIjI pratamAM "vikRta alaMjara" ema vizeSaNa che athavuiM ThIbA jevuM. kyAMka 'vikRta mATInuM vAsaNa' ema lakhyuM che, marfrkharn frNA * DAMgaranI DuMDI jevA, zena * vALa. te pILI kAMtivALA suzobhita che. ukriyAkabhallaiThANa saMThiya-mATInA moTA vAsaNanA hIbarAnA AkAre. niDAla-lalATa, pAThAMtaramAM-"moTA pANI bhasvAnA ghaDA jevuM" ema kahyuM che. maMgusa-bhujaparisarSa vizeSa. tasyo pizAyarUpanI bhUmagA-bhramaro. te paraspara chuTa romavALI che, tethI pharapharatI lAge che. bIjI pratamAM jaTila-kuTIla kahyuM che. vigayabalIbha7 desaNAo-jenuM darzana vikRta ane bIbhatsa che tevI. sIsaghaDiviziSNuyANi-mastakarUpI ghaTa * x * ahiNI-loyata. koM-kAna, supaDAnA TukaDA jevA, anya AkAravALA nahIM ubhavuDa satiSabhA-peTAnI nAsikAnA puTa jevI nAsikA. pAThAMtarathI harabha-eka vAgha vizeSa, tenA mukhanA jevA AkAravALI, atyaMta capaTI, kRsira-moya chidravALA, jamalaliiThANa-sAye rahela be yulInA jevA AkAravALA. nAsApuTa-nAkanA chidro, bIjI vAMcanAmAM "mahalakumba saMThiyA' kahyuM - mAMsarahita ane unnatasthita hovAthI, tenA baMne lamaNA moTA uMDA khADA jevA che. thoDava : ghoDAnI puccha jevA kahyuM - dADhImUcha. * x * ghoDAnI puMcha jevI karkaza sparzavALI, urva kezavALI, paNa tIrthI na namelI evI dADhI-nIcenA hoThanI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2/20,21 bAjunA vALa. 3. * uMTa jevA lAMbA hoTha, pAThAMtathI ghoDA jevA labaDatA hoTha, pAna - loDhAnI koza jevA lAMbA dAta, sUpaDA jevI jIbha, hiMgalupadhAukaMdara bila - hiMgaLA rUpa dhAtu yukta guphArUpa bila jevuM mukha, halakuddAla-haLano uparI bhAga, tenA jevI ati vakra ane lAMbI, hasuya-dADho. gallakaDilsa-gAla rUpI saMghavAnuM paga, kharu khADA jevI athatui madhya bhAga nIcANavALo che. ku-pahoLo. A samAnatAthI kaDilya upamA ApI che. te varNathI pILI, sparzathI kaThora ane moTI che. khabhA, mRdaMga AkAre che. vaiS - vakSa:sthaLa, fi - loha Adi ghAtune dhamavAne mATenI mATInI koThI, tevI cULa be bhUjAo. nisApAhANa-maga Adi daLavAnI zilA, tevA AkAre jADI-lAMbI be agra bhUjA. nisAloDha-vATavAno pathara, tevA AkAre hAthanI AMgaLI. siuipuDa-chIpanA saMpuTano eka dala-evI AkRtivALA hAthanA nakho. bIjI vAcanAmAM Ama paNa kahyuM che - aAlaka AkAre chAtI - 4 - aTTAlaka-killAnI uparano bhAga, nApitapasevaka-nakhazodhaka ane aAdinI kothaLI jevA, urasi chAtIe laTakatA rahelA stano, poTTa-jaThara, aya:koThakavatu-loDhAnI koDhInI jema goLa, pAna-dhAnya sa vaDe saMskArela pANI, jenA vaDe vaNakaro vastrone kAMjI pAya che, tenuM kalaMda-kuMDa, tenA jevI gaMbhIra nAbhi-jaTharano madhya bhAga. bIjI vAyanAmAM A pATha che - bhaggakaDI, viSayavaMkapaTTI, asarisA dovi tasya phisagA-jenI keDa bhAMgelI, beDoLa, vaka-pRSTha che, sika-kullA, asamAna che. zikkaka-dahIM AdinA pAtranuM doraDAvALuM AkAzamAM AdhArabhUta-sIku, netra-maMthAnanA daMDane kheMcavAnuM doraDuM, tenI jema lAMbu-puruSa cila, kiraNapuDasaThANasaMThiya-madirAnA aMgarUpa taMdulAdithI bharela guNInA AkAra jevA vRSaNo-aMDakozo. jamalakokriya-samAnapaNe rahela koThInA AkAre rahela baMne ura-jAMgha, juNaguTTa-eka jAtanuM ghAsa, tenA gucchA jevA DhIMcaNa, A upamAnuM sAdharma kahe che - ati vakAdi. - 1 - DhIMcaNanI nIce rahela bhAga kaThaNa ane nirmAsa che, te vALa vaDe vyApta che. adhara vATavAnI zilAkAre baMne paga che, agharIloSTa-vATavAno patthara, te AkAre paganI AMgaLIo che. kezanA agraNI nakhanA agra sudhI pizAyarUpa varNavyuM. have sAmAnyathI varNana kare che * laDaha eTale gADAnAM pAchaLanA bhAge rahela, tenA uttarAMganA rakSaNa mATenuM kATha, e rIte blathasaMdhi baMdhanatvathI laDaha jevuM. maDaha-sthaLapaNAthI alA ane lAMbA DhIMcaNa vALo. vikRta-vikAravALI, bhAMgelI, vaka bhUkaTIvALo. bIjI vAMcanAmAM cAra vizeSaNo dekhAya che - maSi, mUSaka, mahiSa jevo kALo, jala bharela megha jevo kALo... avadArita-pahoLA karela mukhavALo. nilalitalabaDatI jIbhavALo, zasTa-kAkIDo - x - uMduramAlayA-uMdaranI mALA, pariNaddhavyApta. cihna-svakIya lAMchana. 38 upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda nakulAbhyAM-be noLIyA vaDe kAnanuM AbhUSaNa karelo. sarpakRta vaikakSa - be sarpa vaDe uttarAsaMga karela, pAThAMtarathI uMdaranI mALA yukta mugaTa, vIMchInuM uttarAsaMga, sApanI janoI karelo. - x * vAghanA cAmaDAnA vastravALo, *x - AsphoTayanu-hAtha vaDe AsphoTa karato, abhigarjana-meghanI peThe garjato, muvI - karela che aTTahAsya evo. * * * * * gavala-bheMsanuM zIMgaDu, gulikAgaLI, atasI-eka dhAnya. masuraja Adi zabdo ekAIka che, kopano atizaya dazAve che. pasthiyapasthiya-pArjitanI prArthanA karanAra, duraMta-duSTa pariNAmavALo, prAMta-hIna lakSaNavALo, hInnaputracAusiya-apUrNa punyA caudaze janmelo. * x * dharma-zruta, cAritrarUpa. kAmaya-abhilASAvALo. puNya-zubha prakRtirUpa karma, svarga-punyanuM phaLa, mokSa-dharmanuM phaLa, kAMkSA-adhika IcchA, pipAsAadhika kAMkSA. A pado vaDe uttarottara abhilASAnI adhikatA batAvI che. * x- zIla-aNavata, vrata-digavatAdi, viramaNa-zagAdithI viratI, pratyAkhyAnanamukkArasI Adi, poSadhopavAsa-AhArAdi cAra bhede, cAlitae-bhaMga vaDe calAyamAna karavAne, kSobhayituM-pAlanamAM kSobha karavAne, khaMDayituM-dezathI bhaMga, bhaMkatuM-sarvathI bhaMga, ujhituM-sarva dezavirati tyAga, parityakatuM-samyakatvano paNa tyAga. ma . - ArtadhyAnane rokI na zake tevI parAdhInatAthI pIDita athavA du:khathI pIDita ane viSayaparataMtratA vaDe vyApta. akhaMte - Adi ekArcaka zabdo "abhaya" mATe che. * sUtra-22 - tyArapachI te pizAcaye, kAmadeva zrAvakane nirbhaya yAvatu dharmadhyAnane prApta thaI vicarato joIne bIjI-trIjIvAra paNa kAmadevane kahyuM - o apAtinA pArthita kAmadeva zrAvakA che te Aja yAvata karavAno. tyAre kAmadeve, te devane bIjI-bIjI vakhata Ama kaheto sAMbhalIne paNa DoM nahIM yAvatuM dharmadhyAnamAM rahyo, tyAre te pizAcaraya deve kAmadevanA nirbhaya cAvata joIne krodhathI kALamAM zivaliyukta bhrakuTI karIne kAmadevanA kALA kamaLa jevI cAvatuM talavAra vaDe TukaDe TukaDA kare che. tyAre kAmadeve te ujavala cAvatuM duHsahya vedanA sabhya sahI cAvatuM asita karI.. * vivecana-22 : bhUkuTi-dRSTi canA vizeSa, saMhatya-karIne, calayituM-anyathA karavAne. calana be bhede-saMzayathI ane viparItatAthI. * sUtra-23 : tyAre te pizAcarUpe, kAmadeva zrAvakane nIrbhaya cAvat vicarato joIne, jyAre tene nirgastha pravacanathI calita-kSobhita-vipariNAmita karavA samartha na thayo tyAre zrAMta, tAMta, pa>>iAMta, thaIne dhIme-dhIme pAcho khasyo, khasIne pauSadhazALAthI bahAra nIkaLyo, pachI divya pizAcarUpa tyajIne eka moTA divya hAthInuM rUpa vikavyuM. je satAMga pratiSThita, samyapha saMsthita, sujAta, AgaLathI . Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2/23 uca, pAchaLathI varAha jevuM, cAkukSi, alaMbakukSi, lAMbA hoTha ane suMDhavALo, mukulAvasthA prApta mogarA jevI vimala dhavala dAMtavALo, sonAnI kholImAM praviSTa dAMtavALo, anAmita caya lalita saMvalita agra suMDhavALo, kAcabA jevA paripUrNa caraNa, vIza nakhavALo, lIna-pramANayukata pucchavALo, mag, meghanI jema garjanA karato, mana ane pavanane jitanAra vegavALA divya hAthIrUpane vikuvyuM. - pachI pauSadhazALAmAM kAmadeva pAse Avyo, AvIne kAmadeva zrAvakane kahyuM - he kAmadevA ItyAdi cAvatuM zIlAdi bhAMgIza nahIM, to Aje tane suMDhathI grahIne pauSadhazALAthI bahAra laI jaIza, pachI uce AkAzamAM pheMkIza, pheMkIne tIrNa daMtakuzala vaDe grahaNa karIza, pachI pRvItale traNa vakhata paga vaDe roLIza. jethI tuM AdhyAnathI parAdhIna thaI akALe jIvitathI rahita thaIza. tyAre te hAtirUpa deve Ama kahetA, kAmadeva zrAvaka nibhaya yAvata rahe che. tyAre te hAvIrUpa deve kAmadevane nirbhaya yAvata rahelo jANIne, bIjI-strIjI vakhata kAmadevane kahyuM - o kAmadeva! Adi pUrvavata yAvatuM te paNa vicare che, tyAre hAthIrUpa deve kAmadevane nirbhaya cAvat vicarato joIne, ati krodhita thaIne kAmadevane suMDha vaDe grahaNa karIne uMce AkAzamAM uchALyo, uchALIne tINa tamarALa vaDe grahaNa karIne nIce dharaNitalamAM paNa vaDe traNa vakhata roLa che. tyAre kAmadeva zrAvake ujjavala vedanAne yAvatuM sahana karI. * vivecana-23 : zrAMta Adi samAnAryA che. saptAMga - cAra paga, suMDha, puccha, zizna e sAta bhUmine sparzatA hatA. [M - mAMsopacayathI saMsthita, kathita * hAthInA lakSaNa sahita gopAMgayukta. gujJAti - purA divase janmela, puro - AgaLa, udagra-ucca, pRSThad:puSTha bhAge varAhanA jevuM. ajAkukSi-bakarI jevuM peTa, - X * pralaMba-dIdha, laMbodaragaNapatinI jevuM, adhara-hoTha, kasuMDha. abhyargatamukulA-mukulAvasthA prApta, mallikAmogaro, tenA jevA vimala ota daMta. - X * kozI-pratimA, AnAmita-kaMIka namela, cApa-dhanuSa, tenA jevI vilAsavALI, saMkucita suMDhAgra ItyAdi. * sUtra-24 : te haktirUpa deva, kAmadeva zrAvakane jyAre yAvata zaktimAna na thayo, tyAre dhIme dhIme pAcho khasyo, khasIne pauSadhazALAthI nIkaLyo. nIkaLIne divya hatirUpa tajIne eka mahAna divya sapanuM rUpa vikavyuM. te ugra-caMDa-ghora vivALo, mahAkAya, maNI-mULa jevo kALo, nayana viSa ane roSa pUrNa, janapuMsamUha peThe prakAzayukta, kRtAkSa, lohita locana, yamala-yugalacaMcaLa jillA, dharaNitala veNIrUpa, ukara-paSTa, kuTila-jaTilankarkazazkaThora-vikaTa-TATopa karavAmAM dat, loDhAnI bhaThI peThe 'dhamadhama' zabda karato, anAkalita tIvra caMDaroSayukata sapapa vikuvyuM. 40 upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda pachI pauSadhazALAmAM kAmadeva zrAvaka pAse Avyo, AvIne kAmadevane kahyuM - o kAmadeva yAvatuM zIlAdine bhAMgIza nahIM to Aje huM sarasara karato tArA zarIre caDIza, pachI puMchaDAnA bhAgathI traNa vakhata Dokane vIMTI daIza, tINa-viSayukta dADha vaDe, tArI chAtImAM prahAra karIza, tenAthI tuM AdhyiAnathI ravaza-pIDita thaI kAle jIvanarahita thaIza. tyAre te kAmadeva te sarUpa devane Ama kaheto sAMbhaLIne nirbhaya thaI yAva4 vicare che. teNe paNa bIjI-strIjI vakhata kahyuM, kAmadeva paNa yAvatuM vicAre che. tyAre sapapa deva, kAmadevane nirbhaya cAvata joIne ati krodhita thaI, kAmadevanA zarIra sarasara karato caDe che. puMchaDethI Dokane traNa vakhata vIMTIne tIeNa-viSayukta dADha vaDe chAtImAM prahAra kare che. tyAre kAmadeva zrAvake te ujjavala cAvatu vedanA sahana karI. * vivecana-24 : ugraviSa Adi sarparUpanA vizeSaNa che. -x* ugraviSa-asahya viSa, caMDaviSagAkALamAM ja zarIramAM vyApatuM viSa, ghora viSa-mAkapaNAthI, mahAkAya-mahAzarIra, nayanavipa-daiSTiviSa - X * aMjanakuMja-kAjaLano Dhagalo, nika-samUha X - yamalasAthe rahela, yugala-be, caMcaLa-ati capaLa jihA. veNI-kezabaMdha vizeSa. * * * phUTa-vyakta, vaka hovAthI kuTila. karkaza-niSThura, namratAno abhAva. vikaTa-vistIrNa, phaTATopa-pheNano ADaMbara karavAmAM dakSa tathA noTA"TR 0 loDhAnI bhaThThI mAphaka bAyamAnadhamaNanA vAyu vaDe uddIpana karAtI, dhamadhama evo zabda karatI. aNAgaliya-apamita ke anargalita, rokavAne azakya, tIvra pracaMDa-ati prakRSTa roSa, sarasara-laukika anukaraNa bhASA, pacchimabhAya-paMchaDA vaDe. nikuTemiprahAra karIza. - X - vipula-zarIra vyApI, karkaza-kaThora dravya mAphaka aniSTa. pragADhaatyaMta, caMDa-raudra ItyAdi - x - * sUtra-5 : tyAre te saparUpa deve, kAmadeva zrAvakane nirbhaya cAvatuM joIne, jyAre kAmadevane ninya pravAnane calita-mbhabhita-vipariNAmita karavA samartha na thayo,. tyAre zAMta thaIne dhIme dhIme pAcho khasyo, khasIne pauSadhazALAthI nIkaLyo, nIkaLIne divya sarUipa choDIne eka mahAna divya devarUpa viku, hAra vaDe virAjita vakSasthaLa cAvatu daze dizAne udhotita-bhAsita karato, prAsAdIyadarzanIya-abhirUpa-pratirUpa divya devarUpa vikavyuM. vikuvIne kAmadevanI pauSadhazALAmAM pravezyo, pavezIne AkAzamAM rahIne, ghugharI sahita paMcavarNa vao paherIne kAmadevane kahyuM - o kAmadeva zrAvaka! devAnupiya! tuM dhanya che, sapucakRtAkRtalatNa che, manuSyanA janma ane jIvitanuM phaLa sArI rIte prApta karyuM che, je tane ninya pravacanane vize AvI patipatti labdha, prApta ane abhisamanvAgata karela che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 41 he devAnupiyA devendra devarAja zake yAvatuM zaka sIMhAsane rahI, 84,ooo sAmAnika yAvatuM bIja ghaNAM deva-devI madhye Ama kahyuM - jaMbUdvIpamAM bharata rogamAM caMpAnagarImAM kAmadeva zrAvaka pauSadhazALAmAM, pauSadhika bahAcArI yAvatuM dabhasaMthAre besIne zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse dhamapajJati svIkArIne vicare che. koI deva-dAnava cAvatu gaMdharva vaDe nigrantha pravacanathI calita-kSobhitavipariNAmita karavA samartha nathI. tyAre huM zakrendranA A AnI paddhI karatA jaldI ahIM Avyo. aho devAnu piya ! Rddhi-ghutinyaza-bhalavI-puruSAkAra pasakama prApta karela che. te Rddhi meM joI yAvatu jANI. te mATe huM khamAvuM chuM, tame mane kSamA Apo, tame kSamA karavAne yogya cho, huM pharIthI ema nahIM karuM ema kahI ne paDyo, aMjali joDI, A arthana mATe vAraMvAra khamAve che. pachI je dizAthI Avelo, te dizAmAM pAcho gayo. tyAre kAmadeve potAne nipasarga jANIne pratimA pArI. * vivecana-25 - dAva thavaI ahIM yAvat zabdathI-kaDAM, guTita, baherakhAM vaDe khaMbhita bhujA, keyura kuMDala ane gaMDasthaLane sparza karela kaNapITha, vicitra hastAbharaNa, vicitra mALA yukta mugaTa, navIna zreSTha vastra paherela, kalyANakArI ane zreSTha puSpo tathA vilepanadhArI, dedIpyamAna zarIrayukta, lAMbI vanamALA dhAraNa karanAra, divya varNa-gaMdha-sparza-saMghayaNa-saMsthAna vaDe yukta, divya Rddhi-dhuti-prabhA-chAyA-carcAteja-lezyA vaDe yukta evuM, daze dizAone prakAzita karatuM, zobhAvatuM, cittane AhAdaka, jene jotAM cakSu thAkI na jAya tevuM, manojJa, pratirUpa devarUpa vikarSe che. vikarvIne AkAzamAM rahI. nAnI ghugharIovALA, paMcavaNa vastrone paherIne kAmadevane kahyuM - devendra zaka ahIM yAvat zabdathI Ama jANavuM - vaja pANI, puraMdara, zatakatu, sahasAkSA, maghavA, pAkazAsana, dakSiNArdhalokAdhipati, bagIza lAkha vimAnAdhipati, airAvaNa vAhana, surendra, jarahita, svaccha vastradhArI, Aropita mALA yukata mugaTavALo, navA-hemacAra-cikita-caMcala-kuMDala vaDe sparza karAtA gAlavALo, dedIpyamAnazarIrI, lAMbI vanamALAdhArI [evo zakrendra] saudharmalo saudhamavataMsaka vimAnamAM sudharmAsabhAmAM - X - X - X - 84,000 sAmAnika devo cAvatuM zabdathI 33-gAyaaiMzaka devo, cAra lokapAlo, saparivAra ATha agramahiSI, traNa parSadA, sAta sainyo, sAta sainyAdhipati, 3,36,000 AmarakSaka devo - x * x - Adi maLe A pramANe 'Aikukhai'-sAmAnyathI kahe che, 'bhAsaI-vizeSathI kahe che, tene ja prajJApati ane prarUpayati e be pada vaDe kahe che. temAM zabdathI jANavuM ke - yakSa, rAkSasa, kiMmara, liMpuruSa, mahoga ke gaMdharva vaDe nirjhanya pravacanathI calita karavA samartha nathI. upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda Rddhi cAvatuM zabdathI-dhuti, yaza, baLa, vIrya, puruSAkAra parAkrama. nA muno karAyA - pharI te AcaraNa nahIM karuM. * suga-26 : te kALe, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvatuM vicAre che. tyAre te. kAmadeva zrAvaka, A vAta cAvatu jANIne ke bhagavaMta sAvat vicare che, to mAre ucita che ke bhagavaMtane vAMdI, namI, tyAMthI pAchA AvIne pauSadha pAravo. ema vicArIne zuddha-pravezya vastro yAvat alA-mahAI cAvatuM manuSya vagathiI parivarIne caMpAnagarI madhyethI nIkaLe che, puNabhaddha caitye "zaMkha-zrAvaka" mAphaka AvIne cAvatu paryApAse che. tyAre bhagavaMta mahAvIre, kAmadevane tathA te paryadAne yAvatuM dhamakathA samApta thaI. * vivecana-26 : TET fche - bhagavatI sUtramAM kahela zaMkha zrAvaka mAphaka ahIM kahevuM. arthAt bIja paMcavidha abhigama-sacita dravya tyAga Adi vaDe samosaraNamAM praveze che, paNa zaMkhe pauSadha karyo hovAthI sacivAdi dravyanA abhAve abhigamo karyA nathI, ahIM paNa temaja che. cAvat zabdathI Ama jANavuM - bhagavaMta mahAvIra pAse Avyo, bhagavaMtane traNa vakhata dakSiNa pradakSiNA karI, vAMdI-namI, bahu najIka ke dUra nahIM, te rIte zuzruSA karato, namaskAra karato, abhimukha rahI aMjali joDIne paryApAsanA kare che. tyAre bhagavaMte, kAmadevane ane te parSadAne ahIMthI uvavAI sUtra mujaba cAvatu dharmakathA samApta thaI, sudhI kahevuM. te A rIte savizeSa batAve che - cAspachI bhagavaMta mahAvIre, kAmadeva zrAvakane ane te mahA-moTI RSi parSadA, muni parSadA, yati parSadAne, aneka zata pramANa vaMdane, aneka zata pramANa chaMda parivArane, dharma kahyo. bhagavaMta kevA che ? - oghabali, atibali, mahAbali. aparimita bala-vIrya-teja-mAhAbhya-kAMti yukta. zaradakAlina navIna meghanA zabdanI mAphaka madhura nirdoSa ane iMdubhi jevA svarayukta, chAtImAM vistIrNapaNAthI "sarasvatI" sAthe saMbaMdha che. vartuLapaNAthI kaMThane vize goLAkAra, mastake saMkIrNa, * x * spaSTa varNavALI, akhalita bolAtI, sarva akSaranA saMyogavALI, paripUrNa madhura, sarva bhASArUpe pariNamanArI "sarasvatI'-vANI vaDe, yojanagAmI zabda vaDe aI mAgadhI bhASAmAM bolatA arahaMta dharma kahe che - X - bhagavaMta kevA ? ahaMta - pUjita, pUjAne yogya. sarvajJa hovAthI, jene kaMI chAnuM nathI, tevA bhagavaMta zraddheya-ya-anuSkraya evA dharmane kahe che - vizeSa kathanathI kahe che. te dharma mAtra RSi parSadAne ja nahIM paNa vaMdanAdi arthe AvelAM te sarve Aryo ane anAryone khedarahitapaNe kahe che. te amiAnadhi bhASA, badhAMne svabhASAmAM pariNAma pAme che. - - have dharmakathAnuM svarUpa darzAve che - loka che, aloka che, jIva-ajIva-baMdha-mokSa-punya-pApa-Azrava-saMvara-vedanA Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 44 2/26 nirjarA, A padArthonuM astitva darzAvI zUnya-jJAna-nirAtma-advaita-ekAMta-kSaNikanityavAdI ane nAstikAdi kudarzananA nirAkaraNathI pariNAmI vastunA pratipAdanathI sarve Aloka ane paralokanI kriyAnuM nirdoSapaNuM batAvyuM. tathA arahaMta, cakI, baladeva, vAsudeva, nATaka, tiryaMco, mAtA-pitA, baSi, devo, siddhi, siddho, parinirvANAdi che. -x- tathA prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAnA cAvatu mithyAdarzanazalya che. prANAtipAta viramaNa cAvatuM mithyAdarzanazalya viveka che. keTaluM kahIe ? sarve atibhAva atirUpe kahe che, sarve nAstibhAvane nAstirUpe kahe che. sArA karmo sArA phaLavALA, azubha karmo azubha pariNAmavALA thAya che. AtmA zubhAzubha karmane bAMdhe che, ItyAdi - x * A pratyakSa nirjhanya pravacana-jinazAsana satya che. anuttara che, kevalika-advitiya, saMyuddha-nirdoSa, pratipUrNa, sadguNothI bharela, taiyAyika-nyAyaniSTha, mAyAdizacanAzaka, siddhi-hitaprApti mArga, mukti-ahitanA tyAga rUpa mArga, nirmANasiddhi mArga, parinirvANa-karmabhAva prabhava sukhopAya, sarva duHkha kSayopAya che. dhe A pravacana phaLathI kahe che - A pravacanamAM rahela jIvo kRtArthapaNe siddha, kevalipaNe buddha, karma vaDe mukta thaI, nirvANa pAme che. advitIya, pUjavA yogya athavA saMyama anuSThAnamAM asadaMza evA keTalAMka siddha thatAM nathI, teo nirNanya pravacana sevaka, bhadaMta, pUjaya ke bhamAtA hovAthI mahA Rddhi-dhuti-cazabaLa-sukhavALA ane dIrdha sthitika koI devalokamAM devapaNe utpanna thAya che. [ahIM vRttimAM teo kevA deva thAya che ? tenuM varNana che, je vizeSaNo vRttimAM jovA.) A pramANe ahIM dhamanuM phaLa kahyuM. [have cAre gati kahe che -]. cAra kAraNe jIva tairayikapaNAnuM karma bAMdhI, nairayikomAM upaje, te A - mahAAraMbha, mahAparigraha, paMcendriyavadha, mAMsAhArathI, tiryaMco cAra kAraNe tiryaMca yogya karma bAMdhe- mAyA, asatyavacana, ukaMcana-bhoLAne chetaratI veLA pAse rahelA caturta khyAla na Ave, tema kSaNavAra pravRtti na kare, vacana-chetaravA vaDe. manuSya yogya karma cAra kAraNe bAMdhe - prakRtibhadratA, prakRti vinItatA, dayA, mAtsarya vaDe. devomAM sarAgasaMyama, saMyamasaMyama, akAmanirjala, bAlatapakarma vaDe utpanna thAya che. je prakAre narakamAM javAya che, je narako che, narakamAM je vedanA che, tiryaMca yonimAM zArIrika-mAnasika duHkho che, vyAdhi-jarA-maraNa-vedanA vyApta, anitya evuM manuSyapaNuM, devo-devaloka-devanA devasukhane kahe che. naraka-tiryaMcayoni-manuSyabhAva ane devaloka, siddhi-siddhi sthAna che jIvaMtikAyane kahe che. je rIte jIvo baMdhAyamUkAya-phleza pAme che, je rIte keTalAMka apratibaddho du:khano aMta kare che, AdArtacittavALA jIvo je prakAre du:khano aMta kare che, je rIte vairAgya prApta jIva karmanI peTI ughADe che te kahe che - ahIM ma7 - zarIrathI du:khI, mafdvattA - zokAdi pIDita athavA ArtadhyAnathI pIDita thayelA manavALA jANavA. je rIte rAgakRta karmano phalavipAka prApta thAya, je rIte karma kSINa thatAM siddho mokSa pAme te kahe che.. upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda have anuSThaya-anuSThAna lakSaNa dharma kahe che - te dharma be bhede kahela che, je dharma vaDe siddho siddhAlayane pAme che te- AgAra dharma ane aNagAra dharma. aNagAra dharma-sarva dhana, dhAnyAdi prakArane Azrine sarva Atma pariNAma vaDe ghara choDI sAdhutAne prApta thaI sarvathA prANAtipAta yAvatu parigraha ane rAtribhojanathI viramaNa rUpa jANavo. A AmAra sAmAyika dharma kahyo, A dharmanI zikSAmAM upasthita sAdhasALI vicaraNa karatAM AjJAnA ArAdhaka thAya che. gRhastha dharma bAra bhede kahyo che - pAMca aNuvata, gaNa guNavata, cAra zikSAvrata * * tathA pazcima mAraNAMtika saMlekhaNA-sANA-ArAdhanA. A agAra sAmAyika dharma kaho. A dharmanI zikSAmAM upasthita thayela zrAvaka-zrAvikA AjJAnA ArAdhaka thAya che. tyArapachI ati moTI manuSya parSadAe bhagavaMta mahAvIra pAse dharma sAMbhaLI, samajIne haTa-tuSTa yAvatu hRdayI thaIne uDyA, uThIne bhagavaMtane traNa vakhata AdakSiNapradakSiNA karIne vAMdI-namIne keTalAMka muMDa thaIne gharathI nIkaLI, sAdhupaNAMne svIkAre che. keTalAMka bAra bhede gRhastha dharma svIkAre che, bAkInI parSadA bhagavaMtane vAMdInamIne Ama kahe che - bhagavana ! Ape nitha pravacana sArI rIte kahyuM, bhedathI sArI rIte prarUpya, vacanathI sArI rIte bhAgya, ziyomAM sArI rIte viniyoga karyo, tavathI sArI rIte bhAvyuM che. anuttara che, dharmane kahetA upazamane kaho cho, upazamane kahetA vivekane kaho cho, vivekane kahetA viramaNane kaho cho, viramaNane kahetA. pApakarmane na karavAnuM kaho cho. bIjA koI zramaNa ke brAhmaNa nathI, je AvA dharmane kahevA samartha hoya. ItyAdi - x . * sUtra-27 : kAmadevane AmaMtrIne zramaNa bhagavaMta mahAvIre kAmadeva zrAvakane Ama kahyuM - he kAmadeva! madhyarAtri samaye tArI pAse eka deva aAvyo, deve eka moTA divya pizAcarUpane viku - x * cAvat tane ema kahyuM ke - o kAmadeva ! yAva4 jIvitathI rahita thaIza, tyAre tuM - x * nirbhaya thaI cAvatuM vicaryo. A pramANe pUvoMkata maNe upasargo kahevA, cAvata deva pAcho gayo. kAmadeva zuM A artha-nsamartha che? - hA, che. he AyoM ! ema saMbhodhI, bhagavaMta mahAvIre, ghaNAM zramaNa ni9nigranthIne AmaMtrIne kahyuM - he Aryo ! je gharamAM rahetA gRhastha zrAvako divya-mAnuSI-tiyayasaMbaMdhI upasargone samyapha sahe che yAvatuM AdhyAsita kare che, to huM A ! dvAdazAMga gaNipiTakane bhaNatAM zramaNa niJbhyoe divyamAnuSI-tiryaMca saMbaMdhI upasargo samyapha saheja pAvatu AdhyAsita karavA yogya che. tyArapachI te ghaNAM zramaNa nirmA- nirjIe bhagavAna mahAvIranI A vAta dhari' kahIne svIkArI. tyArapachI kAmadeva zrAvake harSita thaI cAvata bhagavata mahAvIrane ano Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2/17 45 upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda pUchayA, AI meLavyo, bhagavaMtane traNa vakhata vaMdana-namaskAra karI, je dizAthI Avelo, te dizAmAM pAcho gayo. pachI bhagavaMte paNa koI divase caMpAthI nIkaLIne bAhya janapadamAM vihAra karyo. * vivecana-23 : a sa - A artha che athavA kahela vastu saMgata che. * x * sAnita cAvathI khame che, titikSe che e ekArcaka zabdo che. - X - * sUtra-28 : te pachI kAmadeve pahelI zrAvaka pratimA svIkArI. te ghaNAM cAvatuM bhAvIne, 20 varSa zrAvakapaNe pALI, 11-zrAvaka pratimA sabhyapaNe kAyAthI sparza, mAlikI saMlekhanA karI. AtmAne ArAdhI, 60-bhakatone anazanathI chedIne, AlocIpatikamI, samAdhi pAmI, kALa mATe kALa karI, saudharma kaho - x - aruNAbha vimAne deva thayo. tyAM * x * kAmadeva devanI cAra palyopama sthiti kahI che. te deva, te devalokathI Ayu-bhava-sthiti kSaye anaMtara cyavIne - x * mahAvideha siddha thaze...nikSepa. * vivecana-28 :nikSepa - he jaMbU ! bhagavaMte A pramANe bIju adhyayana kahyuM che. muni dIparatnasAgare karela adhyayana-2-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa & adhyayana-3-"culanI pitA" 8. - X - X - X - X - * sUtra-29 - adhyayana-3-no ullepa kahevo. he jaMbU! te kALe, te samaye vANAsI nagarI, koika caitya, jitazatru rAjA hato. te vANAsmInagarImAM yulanIpitA nAme A yAvatu aparibhUta gAthApati raheto hato. tene zayAmAM nAme panI hatI. teNe ATha hiraNyakoDI nidhAnamAM, ATha vyAje, ATha dhana-dhAnyAdimAM rokela hatI. tene 10,000 gAyonuM eka evA ATha go hatA. te AnaMdanI mAphaka rAja, IzcarAdine yAvat sarva kAryono vadhAranAra hato. svAmI padhAyAM, parSadA nIkaLI. sulanIpitA paNa AnaMdanI mAphaka nIkaLyo. tenI mAphaka gRhIdharma svIkAryo. gautama dvArA pUrvavatu pRcchA. bAkI badhuM kAmadeva mAphaka jANavuM yAvatu pauSadhazALAmAM pauSadha sahita, bahAcArI (paI) bhagavata pAse dhamapajJapti svIkArIne rahyo. * vivecana-29 : have bIjA adhyayananI vyAkhyA. te sugama che. ullepa A pramANe- bhagavanuM ! zramaNa bhagavaMte cAvatu upAsakadazAnA bIjA adhyayanano A artha kahyo, to bIjA adhyayanano zo artha kahyo che ? - 4 - * sUtra-30,31 - [30] tyArapachI sulanI pitA zrAvaka pAse madhyarAtri kAla samaye eka deva pragaTa thayo. te deve eka nIlotpala cAvatuM talavAra laIne culanIpitA zrAvakane kahyuM - he sulanIpitA ! kAmadeva mAphaka kahevuM, cAvatuM bhAMgIza nahIM to huM Aje tArA moTA putrane tArA gharamAMthI lAvIne tArI samakSa teno ghAta karIza, karIne pachI mAMsanA TukaDA karIza, telathI bharela kaDAyAmAM nAkhIne ukALIza, pachI tArA zarIrane mAMsa ane lohI vaDe chAMTIza, jenAthI tuM AdhyiAnathI pIDAIne akALe marIza. tyAre deve ema kahetA, yulanI pitA, nirbhaya cAvata rahyo. tyAre te deve sulanI pitAne nirbhaya yAvata joIne bIjI-strIjI vakhata yulanI pitA zrAvakane Ama kahyuM - he yulanIpitA! pUrvavat kahyuM. te paNa cAvat vicare che, tyAre te deve sulanIpitAne nirbhaya yAvat joIne krodhitAdi thaI culanIpitAnA moTA pagane gharamAMthI lAvIne tenI samakSa ghAta karIne mAMsanA traNa TukaDA karyA karIne tela Adi bharela kaDAImAM ukALa che, ukALIne sunIpitAnA zarIra mAMsa ane lohI choTe che. tyAre sulanIpitA te ujjavala yAva4 vedanA sahe che. tyAre sulanIpitAne te deve nirbhaya joyo, joIne pharIthI tene kahyuM - o culanIpitA Arzitane prArthanArA sAva bhAMgIza nahIM to huM tArA vacalA yumane tArA gharamAMthI lAvIne, tArI AgaLa ghAta karIza Adi moTA putra Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3/30,31 48 upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda mAphaka kahevuM. pUrvavata kare che. e rIte trIjI vakhata nAnA putrane paNa yAvatuM cilanI pitAe te vedanA sahana karI. tyArapachI sulanIpitA zrAvakane nirbhaya yAvat joIne cothI vakhata sulanIpitAne kahyuM - o sulanIpitA ! pArthitanA pArthita che tuM cAvatu bhaMga nahIM kare, to huM Aje je tArI A mAtA-bhadrA sAvahI che, deva-gurajananIrU, hukakarakArikA che, tene tArA gharamAMthI lAvIne tArI AgaLa ghAta karIza, pachI mAMsanA TukaDA karIne tela AdinI kaDAImAM ukALIza, ukALIne tArA zarIrane mAMsa ane lohI vaDe chAMTIza. jenAthI tuM AdhyiAnanI paravazatAthI pIDita I kAle jIvitathI rahita thaIza. tyAre te sulanIpitA, te deve Ama kahyuM tyAre nirbhaya cAvatuM rahe che. tyAre te deve sulanIpitAne nirbhaya yAvata vicarato joIne tene bIjI-zrIjI vakhata Ama kahyuM - o sulanIpitA! pUrvavat yAva4 jIvitathI rahita thaIza. tyAre te yulanIpitAne, te deve bIjI-strIjI vakhata Ama kahetA sAMbhaLIne AvA prakArano saMkalpa utpanna thayo ke - aho anArya, anAryabuddhi puraSa anArya pApa karma kare che. jeNe mArA moTApune mArA gharathI lAvIne mArI AgaLa ghAta karyo ItyAdi jema deve kahyuM ke ciMtave che, yAvat zarIre chAMTyA. jeNe mArA vacalApune mArA gharathI lAvI cAvatuM lohI chAMTayuM, jeNe mArA nAnA pumane mArA gharathI lAvI pUrvavatu cAvatu chAMTayA. je mArI A mAtA, deva-gura-jananI dukka-dukkarakArikA bhadrA sAvAhI che, tene paNa mArA gharamAMthI lAvI mArI pAse vAta karavA Icche che, to mAre ucita che ke - A murakhane pakaDavo, ema vicArI te ghaDyo, deva AkAzamAM uDI gayo. sunIpitAe gharano dbha pakaDI lIdho ane moTA moTA zabdothI kolAhala karavA lAgyo. tyAre bhadrA sAvAhI A kolAhala zabda sAMbhaLIne tyAM AvyA, AvIne sulanIpitA zrAvakane kahyuM - he putrateM moTAmoTA zabadothI kolAhala kema koM? tyAre sulanIpitAe mAtA bhadrAne kahyuM - he mAtA! huM jANato nathI, paNa koI puruSe krodhita thaI, eka moTI nIlotpala yAvat talavAra laIne mane kahyuM ke - o apArmitanA pArthita culanI pitA! je tuM cAvatuM marIza. te puruSe AvuM kahyuM to paNa huM nirbhaya thaIne rahyo. tyAre teNe mane nirbhaya cAvat rahelo jANIne mane bIjI-trIjI vakhata kahyuM ke - o yunIpitA ! Adi cAvat zarIre chAMTIza. tyAre meM te ujavala vedanA cAva( sahI, ItyAdi laI pUrvavat kahevuM. * * * * * * * tyArapachI te paraNe mane nirbhaya yAvata joIne mane cothI vakhata kahyuM ke - o culanIpitA ! yAvata vata bhaMga nahIM kare to Aje tArI A mAtAne cAvata tuM marIza. tyAre te puruSe mane nirbhaya cAvat rahela jANIne, bhIjI-zrIjI vakhata kahyuM - o culanIpitA! Aje cAvata tuM marIza. tyAre - X * mane Avo saMkalpa thayo ke - aho ! A puraSa anArya yAvatuM Acare che. ItyAdi pUrvavatu, to mATe A parane pakaDavo, ema vicArI huM ghaDyo. te AkAzamAM uDI gayo. meM A thAMbhalo pakaDI lIdho ane moTA-moTA zabdothI kolAhala karyo. tyAre bhadrA sArthavAhIe yulanI pitAne kahyuM - koI pura yAvatu tArA nAnA putrano - x - ghAta karyo nathI. tene A koI paNe upasarga karyo che. A teM bihAmaNuM dezaya jevuM che, tethI te hAla bhanavata, bhananiyama, bhana paudAvALo thaIne vicare che. to he putra! tuM A sthAnathI AlocanA kara yAvatuM prAyazcita svIkAra. tyAre te sulanI pitA zrAvake bhadrA mAtAnI A vAta vinayapUrvaka "tahatti" kaIne svIkArI ane te sthAnanI AlocanA cAvatuM prAyazcitta karyuM. [31] tyArapachI sulanIpitA zrAvaka pahelI upAsaka pratimA svIkArIne vicare che, pahelI upAsaka pratimAne yathAsUtra Adi AnaMdanI mAphaka zaLatA cAvatu agiyAre upAsaka pratimA ArAdhI.. tyArapachI te udAra yAvat kAmadeva mAphaka saudharmo , saudhamavitaMsaka mahAvimAnanI pUrvadizAmAM aruNAbha vimAnamAM devapaNe utpanna thayo. tyAM cAra palyopama sthiti, pachI mahAvidehe mokSa. * vivecana : to manamALe - traNa mAMsa khaMDa, zULa vaDe pakAve mATe zUlya. AdANabhariyaMsi - AMdhaNa pANI tela Adi, je koI dravyane pakAvavA agni upara mUkAya che. kaDAhaloDhAnI kaDAI, AdrahayAti-ukALIza. AyaMcAmi-chAMTIza-x- bhaggava-bhagnavaMta, sthUla prANAtipAta viratinA bhAvathI bhaMga, kopa vaDe teno nAza karavAnA bhAvathI bhagna niyama-kopanA udayathI uttaraguNarUpa krodhanA abhigrahanA bhaMgathI. bhagnapauSadhaavyApAra pauSadhanA bhaMgathI. A arthanI AlocanA kaguru pAse nivedana kara cAvatuM zabdathI pratikama-nived, niMda-Atma sAkSIe niMdA kara, garva-guru sAkSIe niMdA kara, viboTaya-te bhAvanA anubaMdhano viccheda kara, viroha-aticAra malane dUra kara, tene karavA udhata thaI yathAyogya prAyazcita svIkAra, prAyazcita kara" ema kahIne nizIyAdimAM gRhasthane prAyazcitta kahyuM nathI, mATe gRhasthane prAyazcitta na hoya, te matane dUra karyo che. muni dIparatnasAgare karela adhyayana-3-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4/32 5o upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda aruNakAMta vimAne deva thayo. cAra palyopamanI sthiti. mahAvidehe mokSe jaze. - - nikSepa kahevo. * vivecana : namasama1 - yugapatu. TH cAvatu zabdathI zAsa, khAMsI, tAva, dAha, peTanuM zULa, bhagaMdara, harasa, ajIrNa, daiSTiroga, mastaka zULa, aruci, akSIpIDA, karNapIDA, kharajavuM, udara roga, koDha. muni dIparatnasAgare karela adhyayana-4-no TIkAsahita anuvAda pUrNa che adhyayana-4-"surAdeva" & - X - X - X - X - * sUtra-32 : uoAta kahevo..he jaMbU ! te kALe, te samaye vANAssI nagarI, koSTaka caitya, jitazatru rAjA, surAdeva Arya gAthApati cha hiraNacakoDI yAvat 10,ooo gAyanuM eka evA che gokuLa. dhanyA nAme panI. svAmI padhAryA. AnaMda mAphaka grahIdharma svIkAryo. kAmadevanI mAphaka dharma prajJati svIkArIne vicare che. * vivecana-3ra :have joyuM kahe che, sugama che, bIje kAmamahAvanacaitya kahyuM che. * sUtra-33 - tyAre te surAdeva zrAvaka pAse madhyarAtrie eka deva Avyo. te deve eka moTI nIlotpala yAva4 talavAra laIne surAdeva zrAvakane kahyuM - o surAdeva! pArthitane prArthanAmAM je te zIla Adino cAvatuM bhaMga nahIM kare to tArA, moTA putrane gharamAMthI lAvI, tArI AgaLa teno ghAta karIne pAMca mAMsanA TukaDA karI, telanI kaDAImAM ukALIza, pachI tArA zarIra upara mAMsa ane lohIne chAMTIza, tenAthI te akALe jIvita rahita thaIza. e rIte vayalA ane nAnA "mane ekekanA pAMca TukaDA te pramANe karIza jema culanIpitAmAM kahyuM. vizeSa e ke - pAMca TukaDA kA. tyAre te deve cothI vakhata surAdevane kahyuM - yAvat che tuM vratAdi nahIM choDe, to Aje tArA zarIramAM eka sAthe soLa roga mUkIza. te A - zaalsa, kAza rAvatu koDha. je AnddhyAnanI pIDAthI yAvatuM marIza. tyAre paNa surAdeva cAva sthira raho. A pramANe deve bIjI-trIjI vakhata kahuM yAvat tuM marIza. tyAre te deve be-traNa vakhata kahetA surAdevane A pramANe manogata saMkalpa thayo ke - A puruSa anArya cAvata Acare che, jeNe mArA moTA cAvatu nAnA putrane cAvatuM mArA zarIre lohI chAMTsa, vaLI mArA zarIramAM eka sAthe soLa rogo mUkavA Icche che. mAre ucita che ke A puruSane pakaDI lauM, ema vicArI te doDyo. te deva AkAzamAM uDI gayo, surAdeve thAMbhalo pakaDI lIdho ane moTA moTA zabdothI kolAhala karyo. tyAre tenI patnI dhanyA, kolAhala sAMbhaLI, avadhArIne surAdeva pAse AvI. AvIne pUchayuM - he devAnupiyA tame kema moTA-moTA zabdothI kolAhala karyo ? tyAre te surAdeve tenI patnI dhanyAne kahyuM - koI paraSao sulanipitA mAphaka badhuM kahevuM. dhanyAe paNa sAmuM kahyuM cAvatu nAnA putra (ne kaMI thayuM nathI.) koI paraNe zarIramAM eka sAthe soLa roga mUkyA nathI. A koIe tamane upasarga karyo che. bAkI badhuM culanIpitA mAphaka kahevuM. A rIte badhuM sulanIpitA va4 saMpUrNa jANavuM. vizeSa e ke saudharmakalpa 15/4]. - 0 - 0 - 0 - 0 - 0 - adhyayana-5-"cullazataka' che - X - X - X - X - * sUga-34 thI 36 : [3] he jaMbU! te kALe-te samaye mAlabhikA nagarI, zaMkhavana udhAna, jitaNarAja, A evo gullazataka gAthApati yAvat cha koDI hiraNaya yAvat daza hajAra gAyonuM eka evA che gokuLa, bahulA nAme panI hatA. svAmI padhAI. AnaMdanI jema gRhIdharma svIkAryo. bAkI badhuM kAmadeva mAphaka gaNavuM cAva4 dharmapajJati svIkArIne vicare che. [35] tyAre te sullazatakanI pAse madhyAmi kALa samaye eka deva yAvat talavAra laIne bolyo - o cullazataka ! cAvavuM vatabhaMga nahIM kare, to Aje tArA moTA putrane tArA gharamAMthI lAvIne ItyAdi gulanIpitA pramANe kahevuM. vizeSa e ke - ekaikanA sAta mAMsa TukaDA karIza yAvatuM lohI chaiTIza, yAvatu nAnA putra sudhI kahevuM. tyAre culazataka cAva4 nirbhara raho. tyAre te deve sullazataka zrAvakane cothI vakhata kahyuM - o cullazataka ! sAva tuM vrata nahIM bhAMge, to Aje je A tArA cha karoDa hiraNya nidhanamAM, cha vyAje ane cha dhana-dhanyAdimAM che, te tArA gharamAMthI lAvIne alabikA nagarInA zRMgATaka yAvatuM mAgamAM cotarapha pheMkI daIza, jethI tuM AdhyiAnathI paravaza thaI pIDita thaI akALe ja jIvitathI rahita thaI jaIza. tyAre sullazataka zrAvake te devane ema kaheto sAMbhaLavA chatAM nirbhaya cAvatuM vicAre che. tyAre te deve sulazataka zramaNopAsakane nirbhaya cAvavuM joIne bIjI-trIjI vakhata pUrvavata kahuM cAvata tuM marIza. tyAre te deve bhIjI-trIjI vakhata Ama kahetA te cullazatakane AvA prakAre manogata saMkalpa thayo ke - aho ! A puraNa anArya Adi, sulanI pitA mAphaka vicAre che yAvatu nAnAputranuM yAva4 lohI choTe che, mArA A cha karoDa nidhAna prayukata hirAya Adine paNa Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa/34 thI 36 mArA gherathI lAvIne AlabikA nagarInA zRMgATake cAvatuM pheMkI devAnA Icche che, to mAre te paraNane pakaDI levo ucita che. ema karI doDyo Adi surAdeva mAphaka jANavuM panI pUche che, te mujaba ja kahe che. [3] bAkI badhuM culanIpitA mujaba jANavuM yAvatuM saudharmakalya, aruNa ziSTa vimAne utpanna thayo, cAra palyopama sthiti. bAkI pUrvavat zat mahAvideha mokSe jaze. - - nikSepa kahevo. * vivecana-34 thI 36 :pAMcamuM adhyayana spaSTa che. muni dIparatnasAgare karelA adhyayana-5-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda che adhyayana-6-"kuMDakolika" & - X - X - X - X - * sUtra-30,38 : [3] chAno ullepa kahevo. he jaMbU! te kALe, te samaye kAMpilyapuranagara, sahamrAmavana udhAna, jitazatrurAjA, kuMDakolika gAthApati, pUNA nAme panI, cha koTI hiraNaya nidhAnamAM - cha vyAje ane cha dhana-dhAnyAdimAM rokela hatuM. 10,000 gAyonuM eka evA cha gokuLa hatA. svAmI padhAryA. kAmadeva mAphaka zrAvakadharma svIkAryo. ItyAdi badhuM temaja kahevuM cAvata patilAbhatA vicare che. [38] tyArapachI te kuMDakolika zrAvaka anya koI divase madhyAhnakALe azoka vATikAmAM pRedIzilAcke Avyo. AvIne nAmAMkita vIMTI ane uttarIyane pRthvIzilAke rAkhyuM. pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse dharmapajJapti svIkArIne vicare che. tyAre te kuMDakolika pAse eka deva pragaTa thayo. te deve nAmamudrA ane uttarIya pRvIzilApa kI lIdhA. laIne ghugharI sahita zreSTha vo paherela evo te AkAza rahIne kuDakolika zrAvakane kahyuM - o . kuMDakolikA devAnupiya gozALA khaliputranI dharmapajJati suMdara che. keimake temAM uthAna-karma-bala-vIrya-parAkAra parAkrama nathI, sarve bhAvo niyata che. zramaNa bhagavata mahAvIranI dhamapajJapti maMgulI-kharAba che. (kemake temAM] utthAna yAvatu parAkrama che, sarve bhAvo aniyata che. tyAre kuMDakovike te devane kahyuM - he deva! je gauzALAnI dharmapajJapti saMdara che, kemake temAM utthAnAdi nathI, yAvatuM sarve bhAvo niyata che ane bhagavaMta mahAvIranI dhamapajJatimAM utthAnAdi che yAvatuM sabhAvo niyata che mATe kharAba che. to he deva! A AvI divya vahid-devahuti-devAnubhAva kyAMthI labdha-prApta-abhimukha karyo ? zuM utthAna yAvatu parAkrama vaDe ? ke utthAna yAvatu parAkrama vinA ? tyAre deve kuMDakolika zrAvakane kahyuM - he devAnupiya! meM A AvI divya devaRddhi Adi anutyAna yAvatu parAkramathI labdha-prApta-abhimukha karI che. tyAre kuMDakovike te devane kahyuM - he devA che e AvI divya devaddhi Adi anusthAna yAvatu AkharapAkAra parAkramathI labdha-pAd-abhimukha karI che, to je jIvone utthAnAdi nathI, teo deva kema na thayA ? he deva ! teM A AvI divya devaddhi Adi utthAna yAvata parAkramathI labdha-prApta-abhimukha karI che, to utthAnAdi rahita yAvatu gozALAnI dhamapajJAti suMdara che ane ullAnAdi yukata yAvatu bhagavaMta mahAvIranI dharmapajJapti suMdara che, te (kathana) miyA che. tyAre te deva kuMDakolika zrAvakane Ama kaheto sAMbhaLIne zaMkita cAvatuM kaluSabhAva pAmI, kuMDakolikane kaMd uttara ApavAne samartha na thayo. teNe nAmamudrA ane uttarIyane pRnIzilApake mUkyA. mUkIne je dizAthI Avyo hato, te Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6/37,38 upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda mAphaka moTA putrane sthApIne pauSadhazALAmAM cAvatuM dharmapajJati svIkArIne vicare che. e rIte agiyAra upAsaka pratimA te pramANe karI cAvatuM saudharmakaze aruNadhvaja vimAne yAvat aMta karaze. * vivecana-39,4o : fjamAvatA * gRhavAsamAM rahenAra. arthe: jIvAdi vaDe, athavA sUtranA artho vaDe. daituN: - anvaya vyatireka lakSaNathI, prau: - bIjAne pUchavA yogya padArtho vaDe. vaLa: * yuktio vaDe, cAraVT - bIjAe pUchelA praznonA uttara ApavA vaDe. nipaTTapAvAnaro - jemanA praznonA uttaro nirasta ane spaSTa karyA che. - 4 - muni dIparatnasAgare karela adhyayana-6-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa dizAmAM pAcho gayo. te kALe, te samaye svAmI padhAryA tyAre kuMDakolike A vRttAMta prApta thatA, harSita thaI, kAmadeva mAphaka nIkaLyo cAvatu papAsanA karavA lAgyo. [bhagavaMte dharmakA kahI. * vivecana-37,38 : dhe chaThThA adhyayanamAM kaMIka lakhIe chIe. dharmapajJapti-zrutadharma prarUpaNA, darzana-mata, utthAna-beThelo ubho thAya che. karma-gamana Adi, bala-zarIranuM, vIryajIvanuM sAmarthyapurakAra-puruSavanuM abhimAna, parAkrama-tenAthI saMpAdita svaprayojana. * x - jIvone utthAnAdi nathI kemake te paraSArthanA sAdhaka nathI. tenuM asAdhakava purUSakAra hovA chatAM paNa purapArthanI siddhi thatI nathI. niyata-jayAre je thavAnuM hoya, tyAre te thAya che, parakAra baLathI anyathA na thaI zake. kahyuM che - niyati sAmarthyathI, manuSyone zubhAzubha je artha prApta thavAno che, te avazya thAya che, mahA prayatna paNa na thavAnuM thatuM nathI ane thavAnuM che, teno nAza thato nathI. thavAnuM nathI, te thatuM nathI ane thavAnuM che, te vinA prayatna thAya che. bhavitavyatA * x * mukhya che. maMgulI-asuMdara, dharmaprajJapti-mRtadharma prarUpaNA. - x * te mATenA be vikalpo sUtramAM mUkyA che sUpamAM jovA) zuM utthAna vaDe ? atha itapa-brAhAcaryAdithI ke te sivAya pAmyA ? ItyAdi - X - X - tyAre te deva zaMkita-zaMkAvALo thayo ke - gozALAno mata sAco che ke mahAvIrano ? ANe mahAvIrano mata yatithI siddha karyo, tethI AvA prakArano vikalpavALo thayo. kAMkSita-mahAvIrano mata paNa sAro che, kAraNa ke yuktiyukta che, evA vikalAvALo thayo. cAvatu zabdathI matibhedane prApta thayo, kemake gozAlakano mata ja sAro che, e nizcayathI rahita thayo. * X - X * pAmova - kahevAne. * sUtra-29,4o : [36] bhagavata mahAvIra kuMDakolika zrAvakane kahyuM - he kuMDakolikA kAle madhyAhe azokavATikAmAM eka deva tArI pAse Avyo ItyAdi zuM A artha yogya che ? :- hA, che. he phukkolika ! tuM dhanya che, Adi kAmadeva vat kahevuM. bhagavate sAdhu-sAdanIne AmaMtrIne kahyuM - he AyA je gharamaNe vasato gRhastha artha, hetu, prajana, kAraNa, uttara ke anyatIrjikane niratara kare che, to he AyoM dvAdazAMga gaNipiTakanuM adhyayana karatA evA zramaNa ninthio vaDe yAvatu jyadIrthikone niratara karI ja zake. tyAre zramaNa nizvi-nisthiIe bhagavaMtanA kathanane vinayathI "dhati" kahI svIkAryuM. pachI kuMDakolike, bhagavaMtane vAMdI-namIne prazno pUchA, artha grahaNa karyA - x * pAcho gayo - x - bhagavaMte vihAra karyo. [4] pachI kuMDakolika zramaNopAsaka ghaNAM zIlA dipALI yAdd AtmAne bhAvita karatA 14-varSo vItyA. 15mAM varSa madhye vatatA koi divase kAmadevanI Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ & adhyayana- "sadAlaputra" che. -x -x -x -x - * sUtra-41 : sAtamAno ullepa kahevo. * * polAsapura nagara, sahasamavana udyAna, jitaeg rAjA hato. te polAsapura nagaramAM saddAlapux nAme kuMbhAra AjIvikopAsaka raheto hato. te AjIvika siddhAMtamAM lubdhA, gRhitArtha kRcchitA, vinizcitArtha, abhigavAI, asthi-mAmAM premAnurAgakata hato. he AyuSyamAna ! " AjIvika siddhAMta ja artha, paramArtha che. bAkI badhuM sAnartha che," ema te AjIvika siddhAMta vaDe AtmAne bhAvita karato vicarato hato. te saddAlaputranA eka koDI hiraNyamAM eka vyAjamAM, eka dAna-dhAgAdimAM rokAyela hatI. daza hajAra gAyonuM eka gokuLa hatuM. te AjIvikopAsaka sAlamanI animijhA nAme panI hatI. tenA polAsapuranI bahAra paoo kuMbhakAra hATa hatA. tyAM ghaNAM puro dainika bhojana ane vetanathI hatA, je roja ghaNAM kaccha, vAra, piThara, ghaTa, adapiTa, kaLaza, AviMja jaMbuvaka, uNikAo karatA hatA. bIja ghaNo puro denika bhojanavetanathI roja te ghaNAM kaka cAvatu uSTrikA vaDe rAjamArgamAM potAnI AjIvikA ratA vicAratA hatA. * vivecana-41 : sAtamuM adhyayana sugama ja che, AoffdhaNI gozAlakanA ziSyo, temanA upAsaka te AjIvikopAsaka, zravaNathI labdhArtha, boghathI gRhItArtha, saMzaya thatA pRSTArtha, uttara maLatA vinizcitArya, mRti-pagAra, bhakata-bhojana, vetana-mUlya, kallAkali-roja prabhAte, kaka-pANInI ghaDI, vAka-gaTakuDAM, piThaka-thALI, kalazakaAkAra vizeSavALA moTA ghaDA, aliMjara-pANInuM moTuM bhAjana, bUlaka-rAMbu, uSTrikAmadhAdi bhAjana * sUga-4ra : tyArapachI AjIvikopAsaka saddAlaka anya koi divase madhyAha kALe azokavATikAmAM Avyo. AvIne gozAka paMkhavi pAse par3Apti svIkArIne vicare che. tyArapachI tenI pAse eka deva pragaTa thayo. tyAre te deve AkAzamAM rahI, ghugharIvALa vao yAva4 paherelA, teNe sAlapune kahyuM- he devAnupiyA aAvatIkAle ahIM mahAmAhaNa, utaw jJAna-danidhara, nIta-vartamAna-anAgatanA jJAtA, arihaMta, jina, kevalI, sarvajJa, sarvada, pailokaya avalokita-mahitapUjita, deva-manuSya-asura sahita lokane anIya-vaMdanIya-sakAraNIyasaMmAnanIya-kalyANa maMgala daivata caityamAphaka cAvata paryuusanIya, satya kamanI saMpattiyukata mihApuramAM Avaze. mATe tuM vaMdana yAvatu upAsanA karaje. tathA pratihAki pITha-HkA -saMtAka vaDe nimaje. bIjI-pIjI vakhata paNa pa6 upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda ema kahyuM, kahIne je dizAthI Avela tyAM pAcho gayo. cAra te sAmane, te deve Ama kahetA, Avo saMkalpa unna thayo ke - mAsa dhamAya, ghamapadezaka, gozAlaka maMkhaliputra che, te mahAmAhaNa, utpanna jJAnada nidhara yAvat satyakarmanI saMpattiyukata che, te kAle ahIM Avo. temane huM baMdIza * x * yAvatuM nimaMtrIza. vivecana-4ra : - Avaze. 4 * A nagaramAM, mAhaNa - "huM haNuM nahIM" athavA pote hatanathI nivRtta thaI, bIjane "na haNo" ema kahe che. mana Adi vaDe jamaparyata samAdi bheTavALA jIva nathI nivRta thavAthI mahAmAna, uSA * AvaraNanA kSayathI pragaTa. * * * * mahA prAtihAryarUpa pUjAne yogya athavA sarvajJa hovAthI avidhamAna ekAMta jene che te. nina - rAgAdino jaya karanAra, kevala-paripUrNa, zuddha, anaMta jJAnAdi jene che, te kevalI. sAkAropayoganA sAmarthathI sarva. anAkAropayoganA sAmarthyathI sarvadarzI. kailokyata-traNa lokavAsI jana vaDe. vihid-samagra aizvaryAdi atizayanA samUhanA darzanamAM tatpara mana vaDe, * * * mahita * sevyapaNe Icchita, pUjita-puSpAdi vaDe. e ja kahe che - loka-prajA, arcanIya-puSpAdithI, vaMdanIya-stutithI, sakaraNIya-AdaraNIya, samAnanIya-abhyasthAnAdi vaDe, * * * tathya-avazya saphaLa hovAthI satya phaLa karmonI saMpatti vaDe yukta. yAja cAvat zabdathI-zani vItIne prabhAta thatAM, sUrya ugyA pachI * sUga-43,44 : te pachI kAle sAva surya javalita thatAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvatu samosa, "dA nIkaLI cAvatu pause che. tyAre te AjIvikopAsaka hUAlapatra A vRttAMta jANIne - "bhagavaMta mahAvIra yAvata viyare che," to huM jAuM bhagavaMtane vAMdu cAvatu upAyuM. Ama vicArIne hAI cAvavuM prAyazcitta karI, zuddha pravezya yAvat alA-mahAI abharaNathI alaMkRta zarIrI thaI, manuSya vaNiI parivarIne potAnA gherathI nIkaLyo. nIkaLIne polAsapura madhye thaIne sahaksamavana udhAnamAM bhagavata mahAvIra pAse Avyo. AvIne traNa vakhata dakSiNa-pradakSiNA karI, karIne vAMdI-namI-papAse che. tyAre bhagavaMte sAlama ane te moTI dine yAvatu makathA samApta thaI. sAlapune saMbodhI. bhagavaMte kahyuM - sAlaw! kAle te mAlakALa samaye azokavATikAmAM yAvatuM vicArato hato. tyAre tArI pAse eka deva pragaTa thayo, te deve AkAzamAM rahIne kahyuM - o hAlamAM cAvatu paryApAsIsA, sAlamAM A vAta sAcI che. hA, che. te deve gozALAne AvIne Ama kahyuM na hatuM. tyArapachI sAlapue, bhagavaMta mahAvIrane Ama kahetA sAMbhaLIne, Avo Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e/43,44 saMkalpa thayo ke - A bhagavaMta mahAvIra mahAmAhaNa, unna jJAna-darzanadhara cAvatuM satya karmasaMpatti prApta che, to mAre ucita che ke bhagavaMtane vAMdI-mIne, pratihAki pIThaphalakathI yAvatuM nimaMNu. ema vicArI, utthAnathI uThIne bhagavaMtane vAMdI-namIne kahyuM - bhagavat ! polAsapura nagara bahAra mArI pa00 kuMbhakArApaNa che. tyAM Apa prAtihArika pITha cAvatuM saMtAraka grahaNa karIne vicaro. tyAre bhagavaMta mahAvIre saddAlaputranI A vAtane svIkArIne, tenI paoo kuMbhAra-hATomAM pAsuka roSaNIya, prAtihArika pITha-phalaka yAvatu saMthArAne grahaNa karIne rahyA. [] tyArapachI AjIvikopAsaka Alaputra koI divase vAyuthI sukAyela kuMbhAra saMbaMdhI patrone zALAmAMthI bahAra kADhe che, kADhIne taDako Ape che, tyAre zramaNa bhagavaMta mahAvIre, saddAlaputrane kahyuM - he sAlapujha! A kuMbhAra patra kevI rIte thAya che ? tyAre sAlapune bhagavaMtane kahyuM - pUrve mATI hatI, pachI pANI vaDe sthApana karAI, karIne rAkha ane chANa meLavyA, meLavIne cAka upara caDAvAya che, pachI ghaNAM kakko yAvatu uSTrikA karAya che. tyAre bhagavate sAlaputrane kahyuM he saddAlaputra! A kuMbhAranA pAtra utthAna yAvatu puruSakAra parAkrama vaDe karAya che ke anutthAna yAvata puruSakAra parAkramathI ? tyAre sAlapune bhagavaMtane ka - anusthAna yAvatu apuruSakAra parAkramathI. utthAna yAvatuM parAkrama nathI, sarve bhAvo niyata che. tyAre bhagavate sAlapumane kahyuM - he saddAlapuer T je koI paNa tArA vAtAhad, pAkelA, kuMbhArapAtrane harI le, pheMkI de, phoDI nAMkhe, chInavI le, paraThavI de athavA tArI strI animitrA sAthe vipula bhoga bhogavato vicare, to te te puruSane zuM daMDa ApIza? bhagavAn ! huM te puruSane Akroza karuM hasuM, bAMdhu, mAruM sarjanAduDanA karuM tenuM badhuM chinavI lauM, tiraskAruM jIvitathI mukta karuM - saddAlaputraje utthAna nathI yAvata purayakAra parAkrama nathI, sarve bhAvo niyata che, to koI puruSa vAyuthI sUkAyelA ane pAkA kuMbhAra mAne koI haratuM nathI cAvatuM paraThavatuM nathI ke animijhA bhAI sAthe vipula bhoga bhogavatuM vicaratuM nathI, te tene kozato ke haNato nathI yAvata jIvitathI rahita karato nathI ane je tArA vAtAhata pAtrane cAvata koI paraThavI de ke animitra sAthe vAvata vicare ane tuM te paraNane Akroza kare yAvatu jIvitathI mukta karI de to tuM je kahe che ke utthAna nathI rAvata sarve bhAvo niyata che, te misyA che. AthI saddAlaputra bodha pAmyo. tyArapachI AjIvikapAsaka sAddAlapue zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdananamaskAra karIne kahyuM - bhagavan! ApanI pAse dharma sAMbhaLavA IcchuM chuM. upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda tyAre bhagavaMte tene ane parSadAne dharma kahyo. * vivecana-43,44 ; thAyaTrt - vAyu vaDe kaMIka sukAyelA, kolA-kuMbhAra, bhAMDa-paga ke vAsaNa. bhagavaMte pUchayuM ke - zuM A puruSAkAra vaDe thAya ke te sivAya ? saddAlapuga gozAlaka matathI bhAvita hovAthI "puruSAkAra" ema kaheto potAnA matanI kSati ane bIjA matanI anujJA thAya, tethI "apuruSAkAra vaDe" ema kahyuM. teNe svIkArela niyativAdanA nirAsa mATe punaH prazna karyo ke - jo koI tArA kAyA ke pAkA pAnane harI le ItyAdi. temAM vAtahata - kAyA, pazkelaya-pAkA. apahare-core, vikirata-pheMkI de, bhikvAkANA karI de, Acchidha-hAthathI khuMcavI le, vicchindhA-vividha prakAre cheda kare, pariThApayebahAra mUkI de - ADemosenA - AkAza karavo, hatmi-daMDAdi vaDe mAravuM, doraDAthI bAMdhavo, capeDAdithI tADana karavuM. ItyAdi - x - A rIte bhagavaMte, saddAlaputrane svavacana vaDe puruSAkArano svIkAra karAvI, tenA matanA vighaTana mATe - X - utthAnAdi siddha karyA. * sUtra-45 - tyAre te AjIvikopAsaka saddalapuNe, zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse dharma sAMbhaLI, samajI hae-tuSTa yAvatu hRdayI thaI AnaMda mAphaka gRhIdharma svIkAryo. vizeSa e ke . eka hiraNya koDI nidhAnamAM-eka hiraNya koDI vyAjamAM-eka hiraNya koDI patharAyela * eka gokuLa, cAvata zramaNa bhagavata mahAvIrane vAMdInamIne jyAM polAsapura nagara che, tyAM Avyo. AvIne polAsapuranI madhye thaIne potAnA ghera, animijhA panI pAse Avyo. teNIne kahyuM ke - he devAnupiyA zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvatu padhAryA che, to te ja, bhagavaMtane vAMdI cAvatu paryApasanA kara. bhagavaMta pAse pAMca aNuvrata, sAta zitvatayukta bAra bhede gRhIdharma svIkAra. tyAre agnimimAo, sAlapuma zrAvakane "tahatti" kahI A ane vinayapUrvaka svIkAryo. pachI sAlaputra zrAvake kauTuMbika puraSone bolAvIne kahyuM - o devAnupiyo : ladhukaraNayukta joDela, samAna khura-vAvidhAna, samalihita zIMgaDAvALA, zaMbhunadamaya kalApa yoga prativiziSTa, rajata maya ghaMTa, sUtra raju zreSTha suvarNayukta nAtha saMbaMdhI rAza vaDe bAMdhela, kALA kamaLanA chogAvALA, zreSThayuvAna baLado vaDe yukta, aneka maNikanaka-ghaTikA-jAla yukata, sujAta-yugayukata-Rju-prazasta-suviracitanirmita pravara lakSaNa yukta dhArmika yAnAvara hAjara karo, karIne mArI A AjJA pAchI soMche. tyAre kauTuMbika puraSoe cAvatu AjJA pAchI soMa. tyArapachI te animisA bhAryA, hAI cAvatuM prAyazcitta karI, zuddha prAvezaya yAvatu aca-mahAI-AbharaNa-laMkRta zarIrI thaI, dAsI samUha vaDe vIMTaLAIne dhArmika yAna pavaramAM beThI, besIne polAsapuranI madhyethI nIkaLI, sahamrAmavana utiAnamAM bhagavaMta pAse AvI. AvIne traNa vakhata cAvatuM vaMdana Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6o e/43,44 59 namana karIne bahu dUra nahIM tema najIka nahIM e rIte cAva4 aMjali joDIne ubhI rahIne paryuusanA kare che. tyAre bhagavaMte, animimAM ane te padAne yAvat dharma kahyo. tyAre animisA, bhagavaMta pAse dharma sAMbhaLI-samajIne hRSTa-tuSTa thaIne, bhagavaMtane vAMdI-namIne bolI - huM ninya pravacananI zraddhA karuM chuM cAvatu je Apa kaho cho te satya che jema ApanI pAse ghaNAM ugro, bhogo yAvata padjita thayA, tema huM ApanI pAse muMDa thaIne cAva4 dIkSA levA samartha nathI, paNa ApanI pAse pAMca aNuvrata sAta zikSauta yukata bAra bhede gRhastha dharma aMgIkAra karIza. * * "pratibaMdha na karo." tyAre animimAe, bhagavaMta pAse kAra bheda zrAvaka dharma svIkArIne, bhagavaMtane vaMdarUnamana karI, te ja kSamika cAnapavaramAM ArUDha thaIne, je dizAthI AvelI, - te dizAmAM pAchI gaI. tyArapachI bhagavaMta mahAvIre paNa koI divase polAsapura nagaranA sahasamavanathI nIkaLI, bAhya janapadamAM vihAra karyo. * vivecana-45 : tyArapachI agnimitrA, saddAlakanA vacanane vinayapUrvaka svIkAre che, svIkArIne * x * kautuka-maSatilakAdi, maMgala-dahIM, akSata-caMdanAdi, prAyazcitta-du:svapnAdino nAza karanAra hovAthI avazya karavA yogya, vaidhikANi-vezane yogya, zreSTha vastro paherelI, - X * laghukaraNa-dakSapaNA vaDe yukta puruSo vaDe cojita-yaMtra cUMpAdithI joDAyela, samakhuravAlidhAna-tulya che kharI ane puccha jenA tevA * x * kalApa-DokanuM AbharaNa, yogra-kaMThabaMdhana raju, prativiziSTa-suzobhita, tamaya-rUpAnI, sUrajuka-sutaranA doraDArUpa, natya-nAkanA doraDA, pragraha-dorI vaDe bAMdhela, * * * zreSTha yuvAna baLadothI yukta. - sujAta-uttama kASThanuM banela, yuga-dhoMsaruM, yukta-saMgata, kAjuka-saraLa, suviracita-sArI rIte ghaDela x * sUtra-46 : tyArapachI te sAlapura, zramaNopAsaka thayo, jIvAjIvano jJAtA thaI cAvatuM vicare che. tyAre gozAlaka maMkhaliputrae A vAtane jANI ke - sAlapue AjIvika siddhAMtane choDIne zramaNa nibhyonI dRSTi svIkArI che. to Aje huM jauM ane sAlapune nigranthonI dRSTi choDAvI pharI AjIvika daSTino svIkAra karAvuM. A pramANe vicArIne AjIvika saMghathI parivarIne polAsapura nagare AjIvika sabhAe Avyo. AvIne upakaraNo mUkyA. tyArapachI keTalAMka AjIviko sAthe sAlaputra pAse Avyo, tyAre sAlapurA gozALAne Avato joyo, joIne Adara na karyo, jANyo nahIM, paNa anAdara karato, na jANato, te mauna rahyo. tyAre sadbhAlaputra vaDe Adara na karAyela, ne jANela, pITha-phalaka-zasyA-saMthArA mATe zramaNa bhagavaMta mahAvIranA guNakitana upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda karatAM saddAlaputrane kahyuM - he devAnapiya! ahIM mahAmAhaNa AvelA ? tyAre sAlamube goniLAne pUchayuM - mahAmAhaNa koNa ? tyAre gozALAe sAlaputrane kahyuM - bhagavaMta mahAvIra mahAmAhaNa. - - devAnupiya! zramaNa bhagavaMta mahAvIrane mahAmAMeNa kema kaho cho ? he saddAlaputra! nizce bhagavaMta mahAvIra mahAmAhaNa, utpanna jJAnadarzanadAra yAva4 mahid-pUjita che. cAvatuM satyaSkarma-saMpatti vaDe yukata che. tethI ema kahyuM ke - zramaNa bhagavaMta mahAvIra mahAmAhaNa che. he devAnupiya! ahIM mahAopa AvelA ? mahAgopa koNa che ? :nize bhagavaMta mahAvIra, saMsAra aTavImAM ghaNAM jIvo je nAza pAmatA, vinAza pAmatA, khavAtA, chedAtA, bhedAtA, lupta thatAM, vilupta thatAM che, temane dharmamaya daMDa vaDe saMrakSaNa-saMgopana karatAM, niNarUpa mahAvADamAM potAnA hAthe pahoMcADe che, tethI he sAlaputra! zramaNa bhagavaMta mahAvIrane mahAgopa kA che. he devAnupiya! ahIM mahAsArthavAha AvelA ? mahAsArthavAha koNa ? saddAlaputra ! bhagavaMta mahAvIra mahAsArthavAha che. ema kema kahyuM ? :- he devAnupiyA bhagavata mahAvIra, saMsArATavImAM nAza-vinAza pAmatA yAvatuM vilupta thatAM ghaNAM jIvone dhamamaya mArga vaDe saMrakSaNa karAtA nivaNirUpa mahApaTTaNa sanmukha sva hate pahoMcADe che, tethI he saddAlaputra! ema kahyuM ke - bhagavata mahAvIra, mahAsArthavAha che. ' he devAnupiyA ahIM mahAdharmakathI AvelA ? - - mahAdharmakathI koNa ? mahAdharmakathI, bhagavaMta mahAvIra. ema kema kahyuM? he devAnupiyA zramaNa bhagavaMta mahAvIra, mahA-moTA saMsAramAM nAza-vinAza pAmatA Adi ghaNAM jIvo, unmAna prApta-sanmArgathI bhUlA paDelA, mithyAtva baLathI abhibhUta, aSTavidha kamarUpa aMdhakAranA samuhathI DhaMkAyela, ghaNAM jIvone ghaNAM artho yAvatuM vyAkaraNo vaDe catutirUpa saMsArATavIthI potAnA hAtha para utAre che, tethI bhagavaMta mahAvIra mahAdharmakathI che.. he devAnupiya! ahIM mahAniyamika AvelA? * * mahAniyamika koNa ? - * zramaNa bhagavaMta mahAvIra, mahAniyamika. * - ema kema kahyuM? he devAnupiyA bhagavata mahAvIra saMsAra samudramAM nAza-vinAza pAmatA yAvat vilupta thatAM, buDatAM, ati buDatAM, gothAM khAtAM, ghaNAM jIvone dharmabuddhirUpa nAva vaDe. nivaNirUpa kinAre svahaste pahoMcADe che, tethI he devAnapiyA ema kahyuM ke - zramaNa bhagavaMta mahAvIra, mahAniyamika che. tyAre sAlapue, gozAlakane kahyuM - he devAnupiya! tame tichekA cAvatu itinipuNA, e pramANe nayavAdI-upadezalabdha-vijJAna prApta cho. tame mANa dhamaciArya, dharmopadezaka bhagavaMta mahAvIra sAthe vivAda karavA samartha cho? nA, e ayuikata nathI. * - ema kema kaho cho ke tame mArA ghamaciArya sAthe Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 upAsakadazAMgasatra-saTIka anuvAda s/46 cAvat vivAda karavA samartha nathI ? he sAlaputra ! jema koI puruSa taruNa, yugavAna yAvatu nipuNa zilya prApta hoya, te eka moTA bakarA-gheTA-jukakukaDAnetara-bataka-lAvA-kapota-kapijaakAgaDo-bhAjane hAthe, ge, kharIe, puMchaDe, zIMgaDe, viSANe, ruMvATe jyAM jyAM pakaDe. tyAM-tyAM nizcaPniNaMda dhArI zake, e rIte bhagavaMta mahAvIra mane ghaNAM a, hetuo, cAvatu uttaro vaDe jyAM jyAM pakaDe tyAM tyAM niratara kare che. tethI ema kahyuM ke - huM tArA dhamacArya cAvatuM mahAvIra sAthe vivAda karavAne samartha nathI. tyAre sAluputra zrAvake, gozAlaka maMkhaliputrane kahyuM ke - je kAraNe, tame mArA dhamaciArya yAvatu mahAvIranA satya, tathya, tathAvidha sadabhuta bhAvo vaDe guNakirtana karo cho, tethI huM tamane pratihArika pITha bhAvatuM saMtAka mATe nimaMtraNa ApuM chuM, paNa dharma ane tapanI buddhithI nahIM to jAo ane mArI kuMbhakArApaNamAM prAtihAsika pITha phalaka cAvatuM grahaNa karIne vicaro. tyAre gozALAe saddAlaputranA A Ane svIkAryo, svIkArIne kuMbhakArApaNamAM prAtihArika pITha cAvata svIkArIne rahyo. tyArapachI gozALo, saddAlaputrane jyAre ghaNI AghavaNA, pawvaNA, saMjJApanA, vijJApanA vaDe ninya pravacanathI calita, zobhita, vipariNAmitta karavAne samartha na thayo, tyAre zAMta, trAMta, patriAMta thaIne polAsapura nagarathI nIkaLIne bAhya janapada vihArathI vicare che. * vivecana-46 : madA pa0 Adi. gopa-gorakSaka, te bIjA gorakSaka karatAM ati viziSTa hovAthI 'mahopa' che. nazyata - sanmArgathI cyavatA, dhanata - aneka prakAre maratAM, zyAmAna - mRgAdi avasthAmAM vAgha Adi vaDe khavAtA, vidAmAna - manuSyAdi bhavamAM khagAdi vaDe, fmAmAna - bhAlA AdicI, suthamAna - nAka, kAnAdi chedanathI. fdhanuSyamAna - upadhi Adi harAvAthI, gAyanI jema e adhyAhAra che. tivANamahAvADasiddhirUpa gosthAna. mahAsArthavAhao AlApaka bIjI pratamAM A rIte che - ahIM mahAdharmakathI Avela ? te koNa ? bhagavaMta mahAvIra. ema kema kaho cho ? he saddAlaputra ! zramaNa bhagavaMta mahAvIra A mahAmoTA saMsAramAM nAza pAmatA cAvatu vilopa pAmatA, unmArga pratipa, sanmArgathI dUra, mithyAtva baLathI abhibhUta Adine ghaNAM artha, prastAdi vaDe cAturaMta saMsAra kAMtAthI potAnA hAthe nikhAre che, tethI he saddAlaka te bhagavaMta mahAdharmakathI che. nAri unmArga pratipanna * kudRSTi zAsananA Azrita, satpathavipanaNAnuM - jinazAsanane tajela. te ja kahe che - mithyAtva baLathI parAbhava pAmela. aSTavighakama ja tamaHpaTala-aMdhakAra samUha vaDe AcchAdita. nirdhAma* AlAvAmAM bukamANe DUbatAM, nibamANe-janmamaraNAdi jaLamAM DUbatA, uppiyamANe-gothAM khAtAM. pabhu-samartha. ti * e pramANe. cheka-prastAvajJa, kalApaMDita. dakSa-kAryane jaldI karanAra. praha-dakSomAM pradhAna, prazastavANIyukta. pATTA-prayojana prApta karela. nipuNa-sUkSmadarzI, kuzaLa. nayavAdI-nItine kahenAra, upadezalabdhA-Atano upadeza prApta. medhAvI-apUrva zrata grahaNa zaktivALA. vijJAna prApta - sadabodha prApta karela. che nA ItyAdi. taruNa-vadhatI vayavALA, vaNadi guNa vaDe yukta. yAvatu zabdathI balavAnuM, yugavA-kALa vizeSa, te jene prazasta che . dukALa baLanI hAni mATe A be vizeSaNa che. yuvA-vayaH prApta, apAyaMka-nIroga, viSNahathasArA lekhakanI peThe sthira agra hatuM. pAsa-paDakhAM, pRSThAMtara-pIThanA vibhAga, urDa sAthaLa, pariNata-paripakva thayela, uttama saMhananavALA. tala-tAla nAme vRkSa, yamalasamazreNika yugala. parigha-argalA, taSibha-tenA jevI bAhu thatuM lAMbI bahuvALo. ghananicita-ati nibiDa, vrata-vartuLa, pAli-taLAva AdinI pALI jevA khabhAvALo. carmeTakA-iMTanA kakaDAthI bharela cAmaDAnI thelI. jene kheMcI dhanuri vyAyAma kare che. dudhaNa-mudgara, mauSTika-muddhi pramANa, jemAM cAmaDAnI dorI parovI che, tevo patyano goLo. samAhatavyAyAmakaraNa pravRtta. -x - gAga-aMgo, evA prakAranI kAyAvALo. * x * laMghana-oLaMgavuM, plavana-kUdavuM -x * urassabala-aMtanA utsAha ane vIryayukta. che - prayogajJa, dakSa-zIghakArI, padTTa-prastuta kAryamAM pUrNatAne prApta, prajJa. kusala-AlocitakArI, mahAvI-eka vakhata deTa ke zrata karmane jANanAra. niuNaupAya AraMbhaka, nipuNazipopaka-sUkSma zitAyukta. aja-bakaro, elaka-gheTo, zkara-varAha, kuTAdi prasiddha che. hatyaMsi-jo ke ajAdine hAya hotA nathI, to paNa AgaLanA pagane hAtha jevA gaNela che. A pramANe hAtha, paga AdinI yojanA karavI. piU - pAMkhano avayava vizeSa. * x : viSANa-jo ke hAthInA dAMta mATe rUDha che, to paNa ahIM zUkaranA dAMta jANavA. nizcala-sAmAnyathI acaLa, niNaMda-kaMIpaNa calanathI rahita. AghavaNA-AkhyAna, prajJApanA-bhedanI vastu prarUpaNA vaDe. saMjJApanA-vAraMvAra jaNAvavuM, vijJApana-anukULa kathana. * sUtra-47 : tyAre saddAlaputrane ghaNAM zIla yAvatu bhAvatA cauda varSo vItyA, paMdaramAM varSamAM vatatA, madayarAma kALe yAvatu pauSadhazALAmAM bhagavaMta mahAvIra pAse dhamapajJati svIkArIne vicAre che. tyAre, tenI pAse eka deva Avyo. te deve eka moTI nIlotpala yAvatuM talavAra laIne sAlaputrane kahyuM - sunIpitAnI mAphaka kahevuM, tenI jemaja deve upasarga . viroSa e ke - ekaika putranA nava mAMsa TukaDA kare che yAvatu nAnA putrano ghAta kare che yAvatuM lohI chAMTe che. tyAre saddAlaputra nirbhaya rahita cAvatuM vicAre che. tyAre sAlaputrane nirbhaya yAvat Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ /4 upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda joIne cothI vakhata paNa sAlaputra zrAvakane A pramANe kahyuM - o ApAtinI prArthanA karanAra saddAlaputra! yAvat vrata-bhaMga nahIM kare, to je A tArI animimA panI, je dharmasahAyikA, dharmadvitIyA, dhamanuirAgahatA, samasukhadu:khasahAyikA che, tene tArA gharamAMthI lAvI, tArI pAse mArIza. nava mAMsa TukaDA karIne, telanI kaDAImAM ukALIza, tArA zarIrane mAMsa, lohInI chAMTIza. jenAthI tuM raMdhyAnathI pIDita thaI cAva4 marIza. tyAre saddAlaghuma cAvata nirbhaya rahyo. tyAre te deve -traNa vakhata kahyuM - o sAlaputra Adi tyAre sAlapumane - x* Avo saMkalpa thayo ke culanIpitA jema vicAre che, je mAro moTo-vacalo-nAnA putrane yAvatuM lohI chAMTyu, have mArI animimA patanIne * x * paNa gharamAMthI lAvI mAravA Icche che. to mAre tene pakaDavo joIe, ema vicArI doDyo. sulanI pitA mAphaka badhuM kahevuM. vizeSa e - animitrae kolAhala sAMbhaLyo. - x - aruNabhUta vimAne deva yAvat siddha thaze. muni dIparatnasAgare karelA adhyayana-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa & adhyayana-8-"mahAzataka" che - X - X - X - X - * sUma-48,49 : [48] AThamAM adhyayanano ullepa. * * he jaMbU! te kALe, te samaye rAjagRha nagaTe guNazIla caitya, zreNika rAjA hato. te rAjagRhamAM mahAzataka nAme Aya gAthApati raheto hato. jema AnaMda. vizeSa A - kAMsya sahita ATha koDI hiraNya nidhAnamAM, kAMsya ATha koDI hiraNya vyAje, sakAMsya ATha koDI hiraza vyAje sakAMsya ATha koDI dhana-dhAnyAdimAM prayojAyelI hatI. 10,000 gAyonuM eka evA ATha gokuLa hatA. mahAzatakane revatI Adi 13panI hatI, je ahIna cAvata sura hatI. te mahAzatakanI revatI panI kulagharathI ATha koDI hiraNya ane ATha gokuLa hatA. bAkInI nAra panIo kulagharathI eka-eka hiraNya koDI ane eka-eka gokuLa hatuM. [49] te kALe, te samaye svAmI padhAryA, parvadA nIkaLI. AnaMdanI mAphaka nIkaLyo. te rIte je zrAvakadharma svIkAryo vizeSa e ke - kAMsya sahita ATha koDI hiraNaya kahevuM, ATha dja kahevA. revatI Adi tera panIo sivAya vasesa maithuna vidhino tyAga kare che. bAkI pUrvavatuM. A AvA abhigrahane grahaNa kare che ke - haMmezAM be droNa pramANa hiraNyathI bharela kAMsya patra vaDe vyavahAra karavo mane kahyuM. tyArapachI mahAzataka zrAvaka thayo, jIvAjIvano jJAtA cAvatuM vicAre che. tyArapachI zramaNa bhagavaMta mahAvIra bAhya janapadavihAre vicare che. * vivecana-48,49 - AThamuM adhyayana sugama che. mA - dravyanuM eka pramANa. ranathI - pitAnA gharI Avela. * sUtra-50 - tyArapachI revatI gAthApanIne koI divase madhyarAtri samaye kuTuMba nAgarIkA karatA yAvatu Avo vicAra thayo ke - huM A bAra zaucanA vighAtathI, mahAzaka zrAvaka sAthe udAra manajI bhogopabhogane bhogavavA samartha nathI. to . mAre A bAre zaukone ani-zA-viSa prayoga vaDe jIvitathI rahita karIne eka-eka hiraNya koDI ane eka eka gokuLane svaryA ja grahaNa karIne mahAzataka sAthe cAvatuM bhogavatI viruM ema vicArIne te bAra zaukyonA AMtara-chidra-vivara jatI rahI. tyArapachI revatI gAthApanI koI divase, te bAra zaukyonA aMtara jANIne, cha zone zapayogathI ane cha zaukyone viSapayogathI mArI nAMkhI, pachI te bAre zaukayonA pitRgRhathI Avela eka eka hiraNa koDI ane eka-eka gokuLane svayaM ja svIkArIne mahAzataka sAthe udAra bhogone bhogavatI vicare che. tyArapachI teNI mAMsalolupa, mAMsamAM mUrhita cAvatu atyAsakta thaI ghaNAM sekelA-taLelA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8/50 upAsakadazAMgasatra-saTIka anuvAda bhujelA mAMsa ane surA, madhu, meska, madha, sIdhu prasane AsvAdatI Adi vicare che. * vivecana-pa0 : aMtara - avasarachidra-thoDAM parivAra rU5, viraha-ekAMta, maMsalola-mAMsalaMpaTa, e ja vizeSathI kahe che - mAMsanA doSa na jANavAthI mUDha, mAMsanA anurAgathI gaMgAyelI, mAMsanA upabhoga chatAM tenI IcchAnA viyachedarahita. mAMsamAM ekAgracittavALI, tethI bahavidha sAmAnya ane vizeSa mAMsanI sAthe. te kevA ? zULathI saMskArela, ghI vaDe agnimAM saMskArela, agnithI pakAvela mAMsa. surA-kASTha ane pIThathI banela, madhu-madha, meka-madha, madha-madirA, A badhI eka jAtanI madira ja che. teno thoDo ke vizeSa svAda karatI, parivArane ApatI vicare che. * sUtra-pa1 - tyAre rAjagRhamAM koI divase amArino ghoSa thayo. tyAre mAMsa lolupa, mAMsa mUrzitAdi revatIe pitRpakSanA puraSone bolAvIne kahyuM - tamAre mAsa pitRgRhanA gokuLamAMthI roja babbe vAchaDA mArIne mane ApavA. tyAre te pitRgRha puroe revatInI te vAtane vinayathI svIkArI, pachI revatInA pitRgRhanA gokaLamAMthI roja baobhe vAcharaDAne mArIne revatIne ApatA. revatI te gAyanA mAMsAdine surAdi sAthe AsvAdatI hatI. * vivecana-51 - aESta - rUDhithI 'amAri' artha thAya che. kolaghara-kulapRha saMbaMdhI. goNapotaka-vAcharaDA. udveha-vinAza karIne. * sUga-para : tyArapachI mahArazataka zrAvakane ghaNAM zIla pAvatu bhAvatA 14-varSo vItyAdi pUrvavata. moTA putrane sthApIne yAvata pauSadhazALAmAM dhamapajJati svIkArIne vicare che. tyAre revatI gAthApanI unmatta-stulita-vikikezavatI-uttarIyane dUra karI pauSadhazALAmAM mahAzataka pAse AvI. AvIne mohonmAdajanya, zRMgArika, bhAvone pradarzita karatI mahAzatakane kahe che - o mahAzatakA dharma-yucasva-mophAnI kAmanAvALA, dhamadinI kAMkSAvALA, dhamadinI pipAsu ! tamAre dharma-puNaca-varga-mokSAnuM zuM kAma che? je tame mArI sAthe udAra yAvatuM bhoga bhogavatA vicaratA nathI ? tyAre mahAzatake, revatInI A vAtano Adara na karyo, paNa nahIMe rIte anAdara karato, na jANato, mauna thaI dharmadhyAnayukta rahI vicare che. tyAre revatIe mahArAtakane bIjI-bIjI vakhata paNa tema kahyuM te paNa yAvatuM Adara na karato, na jANato rahyo. tyAre anAdara pAmelI, na jANelI revatI yAvatu pAchI gaI. * vivecana-para : mata-dAranA madavALI, lalitA-madathI khalita thatI, vikIrNa-vikharAyelA, [15/5/ uttarIya-uparanuM vara, mohonmAdajanaka-kAmane uddIpta kata, zRMgArika-vRMgArasavALA, strIbhAva-kaTAkSAdi. - x - "A ja svarga ke mokSa che" ItyAdi revatIno abhiprAya che. dhamanuSThAna svagadi mATe karAya che, svagiida sukha mATe che. sukha e A kAmanuM sevana che. jo strI nathI. to - x * mokSa ja nathI. - x * x * strI, puruSanI prIti e svarga che. * sUtra-pa3,pa4 : [53] tyAre mahAzataka zrAvaka pahelI upAsaka pratimAne svIkArIne vicare che, yathAsudi pahelI vAva agiyAramI (ArAdhe che) tyArapachI te mahAzataka, te udAra tapathI yAvata kRza, dhamanIthI vyApta thayo. tene koI divase madhyarAtrie dharmajAgaraNathI jAgatAM A adiyAtmika saMkalpa thayo ke - huM A udAra AnaMda zrAvaka mAka aMtima mAraNAMtika saMlekhanAthI kSINa zarIrI thaI, bhojana-pAnano tyAga karIna, kALanI AkAMkSA na karato vicare. tyAre te mahAtakane zubha adhyavasAya vaDe cAvatuM saMyopazamathI avadhijJAna uviy thayuM. te pUrva-dakSiNapazcimamAM lavaNasamudramAM hAra-hajAra yojana sudhI jANe che - jue che. cAvatuM sula himavaMta varSadhara parvatane jANe-jue che. nIce A ratanapabhAmAM 84,000 varSa sthitika rauravanarakane jANe-jue che. [54] tyAre revatI gAthApanI koI divase unmata yAvat uttarIyane kADhatI-kADhatI mahAzataka pAse pauSadhazALAmAM Ave che, AvIne mahAzatakane pUrvavat yAvatuM bhIjha-bIjI vakhata temaja kahe che tyAre revatIe be-traNa vakhata Ama kahetA, mahAzataka zrAvaka krodhita Adi thayo, avadhijJAnane prayojIne, avadhijJAna vaDe jANIne, revatI gAthApanIne kahyuM - o aparzitane pArvatI revatI nize tuM sAta satramAM alasaka rogathI pIDita thaI, AdhyAnanI paravazatA vaDe duHkhI thayelI, asamAdhi pAmIne kALamAse kALa karIne A ratanapabhAnA 84,000 varSa sthitika raurava-TyutamAM nAraka thaIza. tyAre mahArazataka zrAvake Ama kahetA, revatI bolavA lAgI-mahAzataka mArA upara ruTa-virakatApadayAyI thayo che. huM jANatI nathI ke kayA kumAra, vaDe marAIza. ema karI bhayabhIta trasta udvigna, saMjIta bhA thaI dhIme, dhIme pAchI cAlI gaI. jaIne apahata thaI cAvata ciMtA kare che. pachI revatI, sAta rAtrimAM alasaka vyAdhi vaDe pIDita thaI, AtddhyAnathI paravaza banIne kALa mAse kALa karIne A ratanapabhAnA rIMravAsRta narakamAM 84,ooo vaniI sthitithI nairasikarUpe utpanna thaI. * vivecana-53,54 - manaHUT - vizucikA vizeSa lakSaNa, temAM AhAra upara ke nIce na jAya, na pace paNa ALasu peThe paDI rahe. hIna - prIti sahita. apadhyAtA-durgAnanA viSayIbhUta karAyela. kumAra-du:kha mRtyu. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8/55 67 -sUtra-55 - te kALe, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIra samosaryA. yAvat paryAdA pAchI gaI. gautamane AmaMtrI bhagavaMte kahyuM - he gautama ! A rAjagRhanagaramAM mAro ziSya mahAzatakazrAvaka pauSadhazALAmAM apazcima mAraNAMtika saMlekhanAthI kRza zarIrI, bhojana-pAna pratyAkhyAyana karela, kALanI apekSA na karato vicare che. tyAre te mahAzatakanI unmatta patnI revatI yAvat strIbhAvone batAvatI pauSadhazALAmAM mahAzataka pAse AvI, pachI mohotpAdaka yavat kahyuM. pUrvavat yAvat bIjI-trIjI vakhata kahyuM. tyAre mahAzatake, revatIo bIjI-trIjI vakhata Ama kahetA krodhitAdi thaI avadhijJAna prayojI, avadhi vaDe joIne revatIne kahyuM - yAvat nakamAM upajIza. gautama ! apazcima yAvat kRza zarIrI, bhojana-pAna pratyAkhyAyita zrAvakane satya, tathya, tevA prakAranA sadbhuta, aniSTa, kAMta, apiya, amanojJa, amaNAma vyAkaraNathI uttara Apavo yogya nathI, he devAnupriya ! tuM jA, tuM mahAzatakane Ama kahe ke pazcima yAvat bhavAna pratyAkhyAyita zrAvakane, satya yAvat bIjAne uttara Apavo na ko, he devAnupriya ! teM revatIne satya, aniSTa vAgaraNathI uttara Apela, to tuM A sthAnanI AlocanA yAvat yathAyogya prAyazcittane svIkAra. tyAre gautame, bhagavaMtanI A vAtane "tahatti" kahI. vinayathI svIkArI, pachI tyAMthI nIkaLyA. - nIkaLIne rAjagRhanI madhyethI mahAzatakanA ghera mahAzataka pAse AvyA. tyAre mahAzatake gautamasvAmIne AvatA joyA. joIne hRSTa yAvat hradayI thaI, gautamasvAmIne vaMdana-namana karyA. tyAre gautamasvAmIe mahAzatakane kahyuM - he devAnupriya ! zramaNa bhagavat mahAvIra A pramANe kahe che, bhAkhe che, jaNAve che, parUpe che ke - apazcima yAvat zrAvakane Ama uttara Apavo na kare, je te revatIne satya yAvat uttara Apyo. to he devAnupiya ! tuM A sthAnanI AlocanA yAvat prAyazcitta kara. tyAre mahAzatake, gautamavAmInI A vAtane "tahati" kahI, vinayapUrvaka svIkArI. pachI te sthAnanI AlocanA karI yAvat yathAyogya prAyazcittane svIkAryu. pachI gautamasvAmI, mahAzataka pAsethI nIkaLIne rAjagRha madhye jAya che. jaIne bhagavaMta pAse jAya che. jaIne bhagavaMtane vAMdI-namI, saMyama-tapathI AtmAne bhAvatA vicare che. tyArapachI zramaNa bhagavaMta mahAvIra koI divase rAjagRha nagathI nIkaLyA, nIkaLIne bAhya janapadavihAre vicare che. * vivecana-55 : no tu kha saMta-vidhamAna, taraca-tathya, tattva-rUpa ke vAstavika, tahiate ja ukta prakAre prApta paNa nyUnAdhika nahIM. aniSTa-avAMchita, akAMta-svarUpathI anicchanIya, apriya-aprItikAraka, amanojJa-mana vaDe na jaNAya-kahevAne na IcchAya upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda tevA. amaNAma-manane vicAra vaDe paNa na prApta thAya, jene kahevA ane vicAravAmAM mana utsAhita na thAya, evA vacana vizeSa vaDe. * sUtra-56 H tyArapachI mahAzataka zrAvaka ghaNAM zIla Adi vaDe yAvat AtmAne bhAvita karato vIza varSano zramaNopAsaka pacayi pALIne agiyAra upAsaka pratimAo sabhyapaNe kAyA vaDe pALIne, mAsikI saMlekhanA vaDe AtmAne jhUsita karI, 60 bhaktone anazana vaDe chedIne AlocanA-pratikramaNa karIne, samAdhi pAmIne kALamAro kALa karIne saudharmakalpamAM aruNAvatasaka vimAne devapaNe upajyo. tyAM cAra palyopama sthiti thaI, mahAvideha kSetre siddha thaze. nikSepa kahevo. muni dIparatnasAgare karela adhyayana-8-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9,10 ,8 adhyayana-9,10-naMdinIpitA, sAlidIpitA che - x - = = x - - X - X -- X -- * sUtra-5,58 : [9/Ne] navamAM adayayanano uckSepa kahevo. he jaMbU te kALe, te samaye zrAvatI nagarI, koThaka yatya, jitamu rAja hato. te zrAvatI nagarImAM naMdinIpitA nAme A gAyApati hato. tenA cAra hiraNya koDI nidhAnamAM, cara hiraNya koDI vyAje cAra hiraNya koDI dhana-dhAnyAdimAM rokAyela hatA daza hajAra gAyonuM eka evA cAra gokuLa hatA. azvinI nAme patnI hatI. svAmI padhAryA. AnaMdanI mAphaka gRhIdharma svIkAryo, svAmI bhAdara vicaryA pachI naMdinIpitA zrAvaka thaI cAvatuM vicAravA lAgyo. te naMdinIpitAe ghaNAM zIlavrata-guNa yAva4 bhAvatA cauda varSa gayA. pUrvavat moTA putrane sthApyo, dharma prajJapti svIkArI. vIsa varSa payaya pALyo. aruNagava vimAne upapAta, mahAvidehe mo. [10/58] dazamAM adhyayanano uopa kahevo. te kALe, te samaye zrAvastI nagarI, koThaka , jitaranuM rAja hato. te zrAvastI nagarImAM sAhitI pitA nAme Aya gAthApati vasato hato. tenA cAra hiraNaya koDI nidhAnamAM, cAra hiraNa koDI jAje, cAra hiraNya koDI dhana-dhAdimAM pramukata hatA. cAra gokuLa hatA. tene phAgunI nAme panI hatI. svAmI padhAryA. AnaMdanI mAphaka gRhIdharma svIkAryo. kAmadeva mAphaka moTA pumane sthApIne pauSadhazALAmAM zramaNa bhagavata mahAvIranI dharmapajJAti svIkArIne vicare che. mAtra tene upasa na thayo, agiyAre upAsaka pratimA pUrvavatu kahevI. kAmadevanA AlAvAthI jANavuM yAvatuM saudharma kalyamAM araNakIla vimAnamAM devapaNe utpanna thayo. cAra palyopama sthiti. mahAvideha kSetre mokSe jaze. * vivecana-53,58 - navamuM, dazamuM adhyayana spaSTa che, uopa-niphopa kahevo. upAsakadazAMgasUtra-saTIka anuvAda anujJA be divasamAM thAya che. te ja rIte aMganuM jANavuM. 6i,62) eka vASirA gAme, be caMpAmAM, eka vArANasImAM, eka labhikAmAM, eka kAMtripuramAM, eka polAsapure, eka sagRha, be zrAvastImAM thayA. A upAsakonA nagaro jANavA yogya che. [63] patnInA nAmo anukrame - zivAnaMdA, bhadrA, zyAmA, dhanyA, bahulA, pumA, nimijhA, revatI, azvinI, phAgunI hatA. [64] avadhijJAna, pizAca, mAtA, vyAdhi, dhana, uttarIya, suvatA bhAya, dudlAbhAryA ane be zrAvaka nirupasarga hatA. 6i] araNa, aruNAbha, aruNapabha, aruNakAMta, aruNaziSTa, araNatqja, aruNabhUta, aruNAvatuMsaka, aruNagava, aruNakite utpatti. 6i6) *o, 6, 80, 60, 60, 60, 10, 80, 40, 40 hajAra gAyo. [6] 12, 18, 24, 18, 18, 3, 24, 12, 12 hiraNya koDI. 6i8,69] ullaNa, dAMtaNa, phaLa, asvaMga uddhati, stana, vastra, vilepana, puSa, AbharaNa, dhUpa, peya, bhaya, odana, sUpa, ghI, zAka, mAdhura, jamaNajapAna, dbola e ra1 abhigraha AnaMdAdinA hatA. [] utd saudhamakalpa, adho raurava, uttare himavata, bAkInI traNe dizAmAM paoo yojana sudhI donuM avadhijJAna hatuM. [1-7) darzana, vrata, sAmAyika, pauSadha, kAyotsagapatimA, abhahasacitta-AraMbha-pepya-uddiSTavarjana, zramaNabhUta 11-pratimA, 20 varSa payaci, mAsikI anazana, saudharmadhe cAra palyopamanI sthiti, badhAM zrAvako mahAvidehe mokSe jaze. * vivecana-59 thI ra :gAvA pUrvoktAnusAra, zeSa jJAtAdharma kathA mujaba jANavuM. muni dIparatnasAgare karela bhAga-15-mAM upAsaka dazAno TIkA sahitano anuvAda pUrNa | muni dIparatnasAgare karela adhyayana-9,10no TIkA sahitano anuvAda pUrNa sUra-19 thI - [59] daze zAvakane paMdamAM varSamAM vatA vicAra Avyo. dono vIza varSano zrAvaka pacayi. he jaMbU A pramANe zramaNa yAvatuM saMpAddha upAsaka dazAno * x * A artha kahyo che. [6] upAsaka dazA, sAtamAM aMgano eka zrutaskaMdha, daza adhyayana, ekasarasa che, daza divasamAM uddezo karAya che, pachI zrutaskaMdhano samuddeza ane Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama saTIka anuvAdanuM vibhAgIkaraNa 15 - 16 | 17 | AgamanuM nAma bhAga kramAMka AcArAMga | | 1 ane 2 sUtrakRtAMga 3 ane 4 sthAnAMga 5 thI 7 samavAyAMga bhagavatI 9 thI 13 jJAtAdharmakathA 14 upAsakadazA, aMtakRtadazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa vipAkazruta, aupapAtika rAjapraznIyA jIvAjIvAbhigama 17 thI 19 prajJApanA 20 thI 22 sUrya/caMdra-prajJapti 23,24 jaMbUdvIpa prajJapti 25 thI 27 nirayAvalikA paMcaka ane payannAsUtro-10+1 | 28 nizItha, vyavahAra, bRhatkalpa dazAzrutaskaMdha ane jItakalpa mahAnizIthA Avazyaka 31 thI 34 piMDaniryukti, oghaniryukti | 35 | dazavaikAlika 36 uttarAdhyayana 37 thI 39 naMdIsUtra | 40 anuyogadvArA kalpa (bArasA) sUtra | 42. 29 30 ] 41.