Book Title: Adarsh Gaccha Adarsh Gaccha Nayak
Author(s): Sheelchandrasuri
Publisher: Bhadrankoraday Shikshan Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032149/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAda 19 bAda 1x5nAyaka Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanasamrATa bhavana graMthamAlA - 7 bAda gas bAda gacchanAyaka zabdAlekhanA zrI vijayazIlacandrasUri | citrAlekhana vijaya zrImALI, amadAvAda kamaleza makavANA, amadAvAda naineza saraiyA, sUrata * zAsanasamrATa zrI bhadraMkarodaya zikSaNa TrasTa, godharA vi.saM. 2071 I.sa. 2015 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adarza gaccha, Adarza gacchanAyaka (sacitra) (jIvana caritrAtmaka lekho) lekhaka: vijayazIlacandrasUri {(c) sarvAdhikAra surakSita prakAzaka : zrI bhadraMkarodaya zikSaNa TrasTa C/o, yazobhadra zubhaMkara jJAnazALA jaina sosAyaTI, godharA (paMcamahAla) - 389OO1 prita : 1100 Arthika sahayoga zrItapagaccha jaina saMgha, mATuMgA, muMbaI taraphathI A graMthanA prakAzanamAM udAra sahayoga maLyo che, te badala anumodanA mUlya : 500/ prApti sthAna : (1) zAsanasamrATe bhavana haThIbhAInI vADI, dilhI daravAjA bahAra, zAhIbAga roDa, amadAvAda-4. (2) zrI vijayanemisUri jaina svAdhyAyamaMdira 12, bhagatabAga, jainanagara, pAlaDI, amadAvAda-7, phona:079-266 22465 sarasvatI pustaka bhaMDAra 11 2, hAthIkhAnA, ratanapoLa, amadAvAda-1 phona:079-25356692 Design & Printing : Krishna Graphics, Ahmedabad-13 M. 9898659902 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa 'zAsanasamrATa bhavana'nA svapnadraSTA, preraka, mArgadarzaka pUjyapAda gurubhagavaMta zrI vijayasUryodayasUrIzvarajInA mRtizeSa kara kamalomAM bhInI AMkhe rUMdhAtA haiye Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana 'zAsanasamrATa bhavana' e amArA gurubhagavaMta AcAryazrI vijayasUryodayasUrIzvarajI mahArAjanuM aMtima svapna hatuM. temanAM be aMtima svapna hatAM : 1. zAsanasamrATa bhavana; 2. tagaDI-nandanavana tIrthamAM pa.pU. saMghanAyaka AcArya ma. zrI vijayanandanasUrIzvarajI ma.nI aMtima bhUmi upara maMgalakArI smArakanuM nirmANa A paikI prathama svapna sAkAra thayuM che. ane tenA anvaye 'zAsanasamrATa bhavana graMthamALA'nAM prakAzanono lAbha amArA TrasTane prApta thAya che, teno amane khUba AnaMda che. pUjya guru bhagavaMtanA ziSya A. zrIvijayazIlacandrasUrijI mahArAjanI dRSTi tathA puruSArtha ja A badhAmAM kAraNarUpa che. 'bhavana'mAM bhoMyataLiyA para 'jayavaMtuM jinazAsana' zIrSakathI , jainazAsanane ujAgara karatI vividha racanAo tathA mahApuruSonAM jIvana-citro pradarzita thayela che. to prathama mALa para pU. zAsanasamrATa gururAjanuM jIvanacaritra, citromAM tathA racanA rUpe, pradarzita karavAmAM Avela che, te paikI zAsanasamrATazrInAM jIvana-citro tathA teno dastAvejI ane aitihAsika paricaya ApatAM zabda-citro, A graMtharUpe prakAzita karatAM amo anero AnaMda tathA dhanyatA anubhavIe chIe. A prakAzana karavAnI saMmati ApavA badala pUjayazrIno temaja 'bhavana'nI vyavasthApaka kamiTIno ame hArdika AbhAra mAnIe chIe. graMthamAMnAM citronA citrakAro zrI vijayabhAI zrImALI tathA zrI nainezabhAI saraiyAno temaja suMdara mudraNa karavA badala kriznA grAphiksanA zrI harajIbhAI paTelano amo AbhAra mAnIe chIe. AzA che ke A prakAzanano lAbha sahu koI leze ane pUjyapAda zAsanasamrATanA jIvananI adbhuta vAto vAMcIne preraNA meLavaze. AvAM prakAzanono lAbha amone pharI pharI maLato rahe tevI bhAvanA. li. zrIbhadraMkarodaya zikSaNa TrasTa, godharA -no TrasTIgaNa Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya ho jaya gurunemisUrIzvara.... vIsamI zatAbdI be mahApuruSonA nAme lakhAI cukI che. eka mULacaMdajI mahArAja, be : vijayanemisUri mahArAja. banne gacchanAyaka, banne saMgha-zAsananA prabhAvaka, ArAdhaka, saMrakSake. mULacaMdajI mahArAja : eka tejapuruSa pratApI sAdhutAnuM jIvaMtasvarUpa; satyaniSThA ane zAsananiSThAnI eka prajavalaMta jayota. tapagacchanA kSaNika mAlijanuM saMmArjana karIne ene punaH nirmaLa vikAsanA zikhare ArUDha karavAnuM zreya A mahApuruSane ghaTe che. gacchano, gacchanA unnata vAtAvaraNano lAbha to, temanA pachI, ghaNA badhAe lIdho; paNa gacchane lAbhAnvita karanArI vibhUti to A mahApuruSa eka ja . nisteja banelA gacchamAM prANa pUravA te eka vAta che, ane prANathI dhabakatA gacchanI UrjAne cUsatA rahevuM e alaga vAta che. mULacaMdajI mahArAje tapAgacchamAM navesarathI prANano saMcAra karyo che, ane mATeja vIsamI sadInA pUrvArdha akhiyAto emanA nAme lakhAI cUkyo che. vIsamI sadInA uttarArdha vijayanemisUri mahArAjanA nAme che. alabatta, mULacaMdajI mahArAja ane AtmArAmajI mahArAja pachInA samayamAM zAsanane ajavALanArA pUjayo to aneka thayo che, ane te tamAma pUjayoe saMghanA yogakSemamAM potAnuM yogadAna ApyuM ja che; to paNa, e badhAmAM, nemisUrijI mahArAjanuM nAma ane sthAna ane kAma sarvoparI ane sarvottama hatuM, ema kahevAmAM leza paNa atizayokti ke pakSapAta nathI thato. prabala puNyano bhaMDAra; puNyanA pratApe prApta akhUTa sAmarthya; puNya ane sAmarthyano saMgha ane zAsananA yogakSema kAje ja viniyoga; zAstra-saMgha-saMyamanI saghaLI maryAdAonuM aNIzuddha-akhaMDa pAlana; jIvananI eke eka kSaNano zAsanarakSAarthe sadupayoga; zAsananAM tamAma pAsAMo tathA kSetronI rakSA tathA unnati mATe jAgRta puruSArtha; mamatva temaja mamatathI mukta, saraLa, udAra ane dUraMdezI valaNa-vyavahAra-A ane AvAM aneka aneka vibhUtimattathI chalakAtuM astitva te vijayanemisUri mahArAja, yugapradhAna thavuM to atyAre abhya-azakya gaNAya; paraMtu "yugazreSTha'nuM birUda jo apAtuM hoya to tenA adhikArI ekamAtra sUrisamrATa ja banI rahe, tevI temanI adbhuta pratibhA hatI, sattva hatuM, ane zAsana-samarpaNa hatuM. emaNe tIrthonA punaruddhAra karAvyA. jinacaityonA uddhAra karAvyA. tIrthonI prANapaNe rakSA karI. asaMkhya jinabiMbo nirmANa karAvyAM ane sthApyAM. zAstronuM saMrakSaNa, saMvardhana, prakAzana karAvyuM. graMtho sarajyo, tyAgI-saMyamI-jJAnI sAdhuo nIpajAvyA. kriyAmArga popyo. unmArgagAmI ane mArgano lopa karanArA jIvone pratibodhIne mArge vALyA. jIvadayAnAM ajoDa kAryo karyo. aneka rAjA-rANAone dharmalAbha pamADyo. ANaMdajI kalyANajInI peDhIne doravaNI ApI, purAtana yuganI yAda Ape tevA saMgho kaDhAvyA. samagra zvetAMbara mUrtipUjaka zramaNasaMghanuM samelana meLavyuM ane tene sabaLa netRtva pUruM pADyuM. jJAnabhaMDAro niramyA. aneka saMgho ane jJAtionA kusaMpa zamAvyA. samagra rIte tapAsIe to, saMgha, gaccha ane zAsananA adhinAyaka athavA saMghanAyaka kevA hovA joIe teno, ApaNA yugano Adarza temaNe pUro pADyo : je ananya to che ja, aMtima paNa che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emanI vidAya thatAM ja eka yuga asta pAmyo. emanA pachI jJAnasaMpanna ghaNA thayA, paNa emanuM jJAna vivAda UbhA karavAmAM yojAyuM; vivAdo zamAvavAmAM nahi. pracaMDa puSyavALA aneka thayA; paNa emanuM puNya potAnA pakSane, svArthane ane aMgata mAhAbhyane ja poSaNa ApanAruM banyuM; saMgha ane zAsananA zreya mATe e puNya akiMcikara ja nIvaDyuM. prabhAvaka ghaNA thayA, paNa temanA dvArA thatI prabhAvanAomAM 'zAsana' gauNa ane 'sva' mukhya rahyo. pariNAme, aneka sAmarthyasaMpanna vyaktitvo hovA chatAM saMgha AvA mahApuruSanI paraMparA jALavavAmAM tathA AgaLa vadhAravAmAM niSphaLa ja rahyo che. | 'gacchapatinuM puNya saMghanuM zreya kare' e vAta, nemisUrijI mahArAja sudhI barakarAra rahI, emanA gayA pachI, puNyavaMta to aneka Ave che ane jAya che, paNa e badhAmAM A vAta jovA maLI ke maLatI nathI. AthI ja mArA jevA mudra jIvone zAsanasamrATanA nAma-kAmanuM adamya AkarSaNa satata rahe che. puNya hoya, chatAM enA pradarzananI AchakalAI na hoya; enI rokaDI karI levAnI lAlasA na hoya; enA vaDe bIjAne AMjI devAnI ke nIcA-nabaLA dekhADavAnI vRtti na hoya; tyAre e puNyamAM AbhijAtya umerAya che, khAnadAnI bhaLe che. evuM abhijAta athavA khAnadAna puNya vareluM surisamrATane. amArI pAse e puNya to nathI ja; chatAM eka vAte Azvasta chIe ke amane e puNyasamRddha paramagurunuM nAma maLyuM che, ziSyatva sAMpaDyuM che. jJAna hoya, paNa eno garva nahoya; gItArthatA hoya, paNa eno unmAdana hoya; zAstrabaLa hoya, paNa enA vaDe bIjAonI ajJatAno lAbha uThAvI levAnI malinatAna hoya ke mArA-amArA sivAya koI zAstrajJa nahi-evo huMkAra na hoya; tyAre e jJAna samyaga jJAna banI rahe che. ame jJAnasaMpanna ke gItArtha haragIjha nathI, paraMtu sUrisamrATa jevA samyagujJAnI bhagavaMtanuM anuzAsana pAmyA chIe, e jevuM tevuM AzvAsana nathI. zAsananI prabhAvanA hoya, paNa sAthe tenI hADasAcI ArAdhanA paNa hoya; zAsananI rakSA karavA mATe aMgata svArtha, pakSavAda, mAna-apamAna, maMtavya-mAnyatA-badhAMno tyAga karavAnuM parAkrama paNa hoya; ane game te bhoge, koIpaNa bAhya-AMtara paDakArane jhIlI levAnuM sAmarthya paNa hoya; tyAre te zAsana-prabhAvakatAno nikhAra kAMIka judo Avato hoya che. Avo nikhAra ke raMga amArAmAM na hoya e kabUla; paNa amane AvA prabhAvaka paramaguru zAsanasamrATanI paraMparA sAMpaDI che, e kAMI nAnuMsUnuM saubhAgya nathI. praNAlikA ane maryAdA; AcAranI temaja vicAranI; tenuM aNIzuddha pAlana karavuM, ane teno bhaMga ke lopa na thavA devo, e AjJAparasta gItArthanuM zAstrAnusArI kartavya gaNAya; emAM ekAraNa ke pote mAnI lIdhelA kAraNe apavAdono Azraya na levAya evI spaSTa samajaNa tathA zraddhA paNa e gItArtha pAse hoya; AvI vAta potAnA jIvanabharanA AcaraNa dvArA zIkhavI zAsanasamrATe. ene samajavAnI ke jhIlavAnI kSamatA ke pAtratA jo amArAmAM na Ave to te amArI kSudratA ja gaNavI paDe. paNa chatAM amane AvI praNAlikAne samarpita gurubhagavaMtanuM zaraNa maLyuM che e amArA mATe ochuM nathI. gItArtha pakSapAtI na hoya; gItArtha, koIkanI nabaLAIno geralAbha uThAvIne tene chinnabhinna karI, potAno svArtha sAdhanAra na hoya; gItArtha to nabaLAne rakSaNa ApanArA hoya - jo tenAmAM zAstranI sujha ane zAsananI dAjha hoya to; mAtra niyata zAstronA sUtrArthanA jANa hovAthI ja gItArtha thavAya e to amArA yuganI bhramaNA che; gItArtha to zAstravacananA aidatparyanA jJAtA hoya ane deza-kAlane anusarIne tene vyavahArakSama banAvI zakato hoya te ja gaNAya; A badhuM amArA jevA pAmara ane bALa jIvone samajAyuM sUrisamrATanA A prakAranA jIvana-vyavahArathI; e amArA mATe taraNopAya banaze evI amArI AsthA che. Azritone AdhAra pUro pADavo ane doSitone daMDa devo, e gItArthanuM, rAjA jevuM ja, kartavya hoya che, paraMtu doSita jo Azrita hoya to tene chAvaravo; kemake tene na chAvarIe to saMghADAnuM ke pakSanuM kharAba dekhAya; ane doSita jo. parAyo, anya pakSa ke samudAyano hoya to tene ughADo pADavo ane utArI pADavo; bhale tema karavA jatAM zAsana vagovAya; A nIti 'gItArtha'nI na hoya; je tattvathI gItArtha na hoya tevA jIvo ja AvI nIti apanAvI zake. zAsanasamrATanA jIvananI vividha ghaTanAo viSe jANIe tyAre khyAla Ave che ke teonI gItArthatA tAtvika hatI, takavAdI ke takalAdI nahi. temaNe Azrita hoya ke anya, jo te doSita hoya to tene ghaTatI zikSA karI che; ane tema karavA jatAM zAsanane leza paNa jhAMkhapa lAgavA dIdhI nathI, to guNa-doSano ke lAdhava-gauravanA aMtarane parakhIne temaNe avasare sva-paranI rakSA karavAmAM paNa pAchI pAnI nathI karI. temane jyAre Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa bhAse ke Ama karavAmAM ja zAsananI rakSA thAya tema che, tyAre temaNe aMgata hitonuM balidAna ApIne paNa tema karyuM che. dAdA, ame koI rIte-vAte-bhAte Apane lAyaka nathI, ane chatAM amane Apa lAdhyA cho - gururUpe, tevAte kALaje vaLatI TADhaka varNanAtIta che. | bAkI ame ekAMte yudra, pAmara ane bALa jIva chIe e vAta nakkI che. kharekhara to amArI A pAmaratAnuM bhAna A paramagurunA saccaritranA zravaNa ane darzana thakI ja amane thayuM che, ane e bhAna satata thatuM rahe tevA AzayathI ja A jIvanacitronuM sarjana ame karAvyuM che. mahApuruSanI paramatAnuM ane amArI-ApaNI pAmaratAnuM ApaNane bhAna thAya - AnAM avalokanathI, to A Akhoye AraMbha upakrama kaMIka aMze sArthaka ! zAsanasamrATabhavana ! enA utthAnanI kathA kaMIka AvI che : mahuvA. zAsanasamrATanI janmabhUmi. tyAM 2055mAM emanAM 36 jIvana-citronuM eka guru maMdira banyuM. tenI tasvIronuM eka nAnuM pradarzana amadAvAdamAM yojAyuM te joIne saMgha pramukha zeTha zreNikabhAIe mAgaNI karI: "AvuM amadAvAdamAM paNa karAvo. zAsanasamrATanuM AvuM adbhuta jIvana vyApaka samAja jue, jANe, evuM karo !' hRdayasparzI zabdomAM kahevAyelI vAta citte jhIlI lIdhI. saMkalpa thayo ke karavuM. paNa pahelA ja tabakke savAla Avyo : jagyA kyAM? navI jagyA levAya to keTaluM kharcALa thAya? - A mUMjhavaNa zeThazrInA dhyAna para AvI. e pharI maLyA, ane kahyuM : 'jagyA huM tamane ApuM, haThIsiMhanI vADImAM; tyAM tame banAvo.' A sAthe ja pAyAno prazna ukalI gayo, jagyA pasaMda karavAmAM zeThazrIe pote aMgata rasa lIdho; ane A bhavanamAM nemisUri mahArAjanuM ja jIvana AlekhAya, anya nahi, evo spaSTa nirdeza paNa emaNe te vakhate Apyo. jagyA mUlyavAna e sAcuM, paNa tenA para bhavananuM nirmANa karavA mATe tathA bhavanane prekSaNIya banAvavA mATe dhana to joIe ja. e mATe sva. pUjya gurubhagavaMte bhakta gRhasthone preraNA ApI. te lokoe to preraNA jhIlI ja, sAthe samudAya-samastanA pUjaya sAdhu-sAdhvI bhagavaMtoe paNa rasa lIdho. pariNAme Azare cha karoDa jevI dhanarAzi upasthita thaI. nemi-nandana zatAbdI TrasTa temaja haThIsiMha kesarIsiMha TrasTanA TrasTI sadgRhasthoe A bhavananA nirmANamAM bharapUra parizrama karyo. ijanero, kalAkAro tathA konTrAkTaro vageree tanatoDa mahenata uThAvI, tenuM-sahunA sahiyArA prayAsonuM pariNAmate A zAsanasamrATa bhavana. A bhavananI aMdaranA kalAtmaka Ayojana-saMyojanamAM dRSTisaMpanna parizrama karyo che - munizrIratnakIrtivijayajIe. temanI sUjhabUjha ane kSamatAno lAbha A bhavanane, bhavananA kalAkAro tathA kAryakarone satata maLyo che, jenI noMdha levI ja ghaTe. emaNe karyuM che te gurudAdAnI bhaktirUpe karyuM che, pUjaya sAhebajInI sevA khAtara karyuM che, eTale emane e bhagavaMtonA AzIrvAda maLaze ja evI zraddhA che. gata varSe, 2070mAM, mahadaMze taiyAra thayelA bhavanano uddhATana-samAroha yojavAmAM Avelo. te kSaNe pUjayapAda vaDIla AcAryazrIvijaya hemacandrasUrijI mahArAja sahita samudAyanA ghaNAghaNA sAdhu bhagavaMto tathA sAdhvI bhagavaMtonI upasthiti hatI, je mArA samudAya mATe gauravarUpa ghaTanA hatI. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pachIno samayagALo bAkInuM kAma pUruM karavAmAM vahyo, A varSe, 2001mAM mahA mahine ame punaH ahIM AvyA, pAMjarApoLanI 90 varSa purANI 'zrIvijayanemisUri jJAnazALA'no pUjya zAsanasamrATazrIno graMthabhaMDAra ame jAtamahenate ahIM lAvyA, ane badhA sAdhuoe jAte ja bhavananAM upalA mALe nirmelI navI 'vijayanemisUri jJAnazALA'mAM te bhaMDAra goThavI dIdho che. e sAthe jIvanamAM gurudAdAnI tathA samudAyanI eka moTI sevA bajAvyAno paritoSa haiye jAge che. eka spaSTatA karavI joIe. sUrisamrATa dAdAgurue potAnA eka aMgata paNa AdezAtmaka lakhANamAM jaNAvyuM che ke 'pAMjarApoLano A jJAnabhaMDAra - temAMnAM pustako - kyAreya anyatra khaseDavA nahi.' A Adeza viSe varSothI maMthana karato rahyo chuM. sva. pUjya sAhebajI sAthe, zAsanasamrATa-samudAyanA bhakta sadgRhastho sAthe, zrInemisUrijJAnamALA TrasTanA TrasTIo sAthe, A viSe vAraMvAra ciMtana-carcA karyA che. manamAM avaDhava rahI che ke bhaMDAra khaseDavAmAM dAdAnA aparAdhI to nahi thaIe ? paraMtu UMDA maMthana ane gaMbhIra vicAravimarza pachI samajAyuM che ke dAdAno A Adeza kevaLa bhaMDAra ane pustakonI rakSA mATe ja hato. pustako mana phAve tema pheravavAmAM bhaMDAra chinnabhinna thaI jAya ane teno lAbha anyane na maLe tevI dhAstIthI ja Avo Adeza Apyo hoya. paNa badalAyelA deza-kALane kAraNe sthiti evI sarjAI ke e bhaMDAra taddana nirupayogI, avAvara-dhULa khAto, baMdha paDI rahyo. vItelA dAyakAmAM eno koI ja upayoga nathI thaI zakyo, zahera nabaLuM paDyuM, koTabahAranA vistAro khUba vikasyA. eTale vagara upayoge ja e bhaMDAra nakAmo ke barabAda thavAnI nobata AvI. A saMyogomAM te bhaMDArane bahAranI vADI jevA dhamadhamatA sthaLe sthaLAMtarita karavAmAM ja tenI rakSA thAya ane dAdAnA pelA Adeza pAchaLanuM tAtparya paNa sacavAze - evI khAtarI thavAthI ja, A parivartana ame karyuM che. mane lAge che ke AnA kAraNe dAdAno graMthabhaMDAra ghaNA samaya mATe punaH jIvita thaze, samagra samudAya ane saMgha ane jAhera samAja teno yathocita lAbha laI zakaze, ane e rIte dAdAno, jJAnabhaMDAra nirmANa karavAno Azaya paNa bara Avaze. mAre mana, A rIte, mArA samudAyanI ane gurudAdAnI sevA bajAvyAno A romAMcakArI avasara che. badalAtA dezakALane uvekhIe ane korA zabdone ja vaphAdAra rahIe to temAM AvI sevA kema hoya? zAsanasamrATazrInI nIti, paddhati ke AjJAnI eka bIjI vAta paNa samajavA jevI che. temanuM spaSTa maMtavya hatuM ke zAstronA racanAro sAdhu che; zArA graMthonA lakhanAra ane lakhAvanAra sAdhu che; bhaNanAra ane bhaNAvanAra sAdhu hoya che; sadIothI A graMthone sAcavanArA paNa sAdhuo hoya che. zrAvako dhana jarUra kharace , makAno bAMdhI Ape, jJAnanAM dhanasAdhya sAdhano pUrAM pADe. paNa graMthonI javAbadArI, mAvajata ane adhikAra to sAdhunA ja hoya, sAdhuo na hota to A graMtho sacavAyA na hota. eTale, jJAnabhaMDAranI makAna, kabATa jevI bAhya ane sthUla milakatono vahIvaTa bhale gRhastho TrasTIo kare, paNa graMtho pustako prato vagere sAmagrInuM svAmitva ane dAyitvato sAdhu ja saMbhALe. A vAto teoe potAnA lakhANamAM lakhI paNa che, ane A vAta yathArtha paNa che. A nItine anusarIne ja A navuM bhavana nirmANa karavAmAM AvyuM che. te anusAra A bhavana-antargata jJAnavardhaka sarva sAmagrI para zAsanasamrATa-samudAyano adhikAra rahevAno che. ane ethI ja mane haiye dharapata che ke amArA hAthe samudAyanAM hitonuM tathA gurudAdAnA AdarzanuM rakSaNa ja thaI rahyuM che, khaMDana nahi, A avasarane yAdagAra banAvavA mATe, bhavananA nirmANane cirasmaraNIya banAvavA mATe 'zAsanasamrATa bhavana graMthamALA' zarU thaI rahI che. tenA upakrame A prakAzana karavAmAM AvI rahyuM che. AzA zraddhA che ke A prakAzana ane ka sajajanone AnaMdadAyaka banI raheze . caitra zudi 2, 2071 mArca, 2015 - zIlacandravijaya amadAvAda Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvRddhicandrajI ma. zrIbUTerAyajI ma. zrInemisUri ma. (zAsanasamrATa bhavananA maMgala pravezadvAre sthApita gurumaMdira) Page #11 -------------------------------------------------------------------------- Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArganI khoja vibhu vIranA paMcama gaNadhara sudharmAsvAmI, temanI sIdhI ane suvihita pATa-paraMparA, teramA saikAmAM, 'tapagaccha'nA nAme jANItI thaI. kALadevatAnI thapATo to jagatanA tamAma padArthone vAgatI ja rahe che. 'tapagaccha'mAM paNa aneka phAMTA paDyA, uthalapAthalo thatI rahI, ane ghasArA paNa lAgatA rahyA. A badhuM chatAM, mULa mArganI paraMparAto akSuNya - avicchinna rahI ja. 19-20mI sadImAM 'tapagaccha' jarA nabaLo paDyo, emAM paraMparA jIvatI rahI hovA chatAM, tenuM vahana karanArA sAdhuonI - suvihita-saMvegI munionI saMkhyA atialpa thaI paDI hatI, ane zithila banelA yativarganuM khAsuM jora gaccha ane saMgha para vartatuM hatuM. A e samaya hato ke jayAre 'tapagaccha'ne koI sabaLa uddhArakanI garaja hatI, AvazyakatA hatI. AvA vakhate tapagacchane maLyA tenA uddhAraka yogIrAja zrI bUTerAyajI mahArAja ane zrI mULacaMdajI mahArAja . paMjAbanA A mahApuruSoe gujarAtane potAnI karmabhUmi banAvI ane saMvega mArgano punaruddhAra karyo. e rocaka ane romAMcaka kathA ApaNe paNa joIe: paMjAba dezamAM aMbAlA temaja ludhiyAnAthI najIka dulUA nAme gAma. tyAMnA jATa komanA jamInadAra TekasiMha, temanAM patnI kadevI. temane tyAM, koI sAdhupuruSanA AzIrvAdanA phaLasvarUpe eka putra thayo : TalasiMha athavA dalasiMha, AgaLa jatAM te bUTAsiMha tarIke prakhyAta thayo. bUTo eTale zreSTha. 16 varSanI vaya thatAM thatAMmAM ja 'bUTA'nA cittamAM sahaja vairAgya jAgI UThayo. saMsAranI vAto tarapha tene aruci thavA mAMDI, teNe 'mA'ne kahyuM, "mA, mane saMsAramAM nahi phAve; mAre sAdhu thavuM che. mane rajA Apa." putrano moha naDe nahi evuM to kema bane ? paNa AzIrvAda ApanArA saMtanAM veNa mA ne yAda hatAM : "dIkaro thaze kharo, paNa te moTo sAdhu thaze; gharamAM nahi Thare.' mAe mana vALyuM, rajA ApI, paNa kahyuM ke "pahelAM tuM koI sArA sadgurune zodhI le. bhekha levo hoya to game tevA pAse nathI levo. koI lAyaka ane kharA tyAgI pAse ja javAnuM. evA tyAgInI zodha karI Ave, eTale tane sAdhu thavA dauM.'' gurudvArAno satsaMga ane zIkha dharma-paMthano abhyAsa to bhUTAne gaLathuthImAM maLelo. teNe te paMthanA temaja anya vividha mata-paMthasaMpradAyanA sAdhu-saMta-jogIono paricaya karyo. mahinAo sudhI te Thera Thera A mATe rakhaDyo. paraMtu mAe kaheluM te prakArano tyAga-vairAgya tene kyAMya jovA na maLyo. te manathI thAkavAmAM hato, ne teno bheTo sthAnakamArgI jaina muni nAgaramallajI sAthe thaI gayo, temanA tapa, tyAga, jIvadayA, vairAgya-A badhuM tene bhAvI gayuM; tene jevA gurunI zodha hatI te maLI gayA, ghera jaIne mAtAne vAta karI. mAe rajA ApI, ane teNe saM. 1888mAM dillI jaIne sthAnaka-dIkSA grahaNa karI lIdhI, tyAre tenI uMmara pacIsa varSanI hatI. dIkSA pachI ekabAju tyAga ane tapasyA zarU thayAM, to bIjI tarapha Agamo ane zAstrono abhyAsa paNa AraMbhAyo, pote tIvra jijJAsu hatA, dRSTi svaccha ane sUkSma hatI, eTale tattvane bahu jhaDapathI pakaDI leto. sthAnakamArgI sAdhu paraMparAmAM be vAto bahu mahattvanI manAtI : mUrtipUjAno sadaMtara niSedha ane moM para vastra (muhapatti) hamezAM bAMdhI rAkhavAnI. ema manAtuM ke A banne bAbato bhagavAna mahAvIranA samayathI ja cAlI AvI che, e ja mULa/sAco jinamArga che; vacagALAmAM zithilAcArI lokoe AcAryoe A mArga cAtarIne mAM bAMdhavAnuM choDyuM ane mUrtine svIkArI; AgamomAM paNa te aMgenA pATho te lokoe umerI dIdhA. bAkI mULa mArga to A ja hato ane che". Page #13 -------------------------------------------------------------------------- Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sagurunI zodha AgamonuM talasparzI avagAhana karatAM karatAM muni bUTerAyajIne lAgyuM ke "mAnyatA game te hoya, paNa A mULa paraMparA ke mArga nathI. A to be-traNa saikA agAu thayelA loMkAzAhe pravartAvela paMtha ane mAnyatA che. sAcI sthiti to moM nahi bAMdhavuM, mUrtipUjA karavI - e ja che". temaNe khUba zArA maMthana karyuM. jarUra paDI tyAre sthAnakamArgInA ja peTAphAMTArUpa terApaMthanA sAdhuono saMparka paNa karyo ane temanI vAto paNa jANI. potAnA saMpradAyanA pUjayavaryo vagere sAthe carcA-vimarza paNa karyA. paNa kyAMya temanA manane samAdhAna na maLyuM. UlaTAnuM temanA saMpradAyamAM temanI zraddhA hAlamaDolama thavA mAMDI. daramyAnamAM temanA guru nAgaramallajIno dehAnta thaI gayo. pote ekalA paDyA. temaNe potAnA sAdhudharmanI ArAdhanA deDhapaNe cAlu rAkhI. sAthe AgamonuM avagAhana paNa niraMtara cAlu rAkhyuM. jaina dharma pramANe vidhamAna Agamo 45 hovA chatAM, sthAnakamArgI loko 32 Agamone ja pramANabhUta mAne che. mUrtinI vAta hoya tevAM sUtrone teo svIkAratA nathI. paNa bUTerAyajIne to e 32 mAM paNa aneka sthAnoe mUrtipUjA mATenA ane moM nahi bAMdhavA aMgenA pATho jaDI AvyA. temaNe te viSe aneka vidvAna ke jANakAra zrAvako temaja munijano sAthe carcA karI. enuM pariNAma viparIta AvyuM. rUDhijaDa sAdhuo temano tiraskAra karatA thayA. temanI A vAtone kAraNe 'te mithyAtvI hoI teno sAdhuveSa chInavI levo joIe' evI vAta temaNe cAlavI. A sAdhuo kharekhara to bUTerAyanA gurubhAIo ja hatA. teo sAthe sujJa zrAvakonI hAjarImAM laMbANa zAstrArtha paNa thayo. te loko niruttara thaI jAya tevI zAstrIya vAto bUTerAyajIe rajU karI. paNa tethI teo vIpharyA, ane temano veSa kheMcI levA ane temanI hatyA karAvavA sudhI te lokoe peravI karI. bUTerAyajI mULa jaTa. khaDatala-kasAyelI kAyA. badhA upadravone pahoMcI vaLyA, ane potAne lAdhelA satya mArgamAM avicaLa banI rahyA. temAM temane aneka sthAnakamArgI zrAvako tathA saMghono sAtha maLyo. loMkAgacchanA, sthAnakamArgI nahi tevA phAMTAnA zrIpUjayono paNa sAtha sAMpaDyo. tethI saM. 1978mAM temaNe tathA temanA saM. 1902 mAM thayelA ziSya muni mULacaMdajIe muhapatti bAMdhavAnuM choDyuM, ane mUrti-mArgano svIkAra karI, bhAratamAM kyAMya paNa saMvegI sAdhu ane zuddha mArga jIvaMta hoya to tenI khoja AdarI. A samagra vRttAMta temaNe lakhelI potAnI AtmakathAnA, mukhapatticarcAnAmaka graMthamAM vistArathI AlekhAyuM che, Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WALL budowy nu Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punarutthAnano pAyo e pachInAM thoDAMka, te paNa saMgharSamaya, varSo temaNe paMjAbamAM ja gujAryA. saM. 1908mAM temane vRddhicandrajI nAme ziSya thayA, zuddha mArga ane te mArge cAlanAra sAdhuo kyAMka to hovA ja joIe evI temanI samajaNa hatI, zodha paNa hatI. paNa te aMge jANakArI meLavavAnuM koI mAdhyama nahotuM. temaNe A zodhane lakSya banAvIne vihArayAtrA AraMbhI. teo ajamera joIne kesariyAjI tIrthe AvyA. yogAnuyoga tyAM gujarAtathI saMgha yAtrArthe Avelo. emAMnA zrAvakoe A munivarono vilakSaNa veSa thaIne pRcchA karI : 'tame nathI lAgatA sthAnakamArgI, nathI maMdiramArgI lAgatA, nathI digaMbara, to tame kayA prakAranA jaina sAdhu cho ? saMvegI sAdhuno veSa Avo na hoya; amAre tyAM gujarAtamAM saMvegI sAdhu che, paNa tame tethI sAva judA lAgo cho !'' teonI pRcchA sAMbhaLI buTerAyajI rAjI rAjI thaI gayA. temane jANakArI maLI gaI ke gujarAtamAM hajI paNa sAcA sAdhu che. temane eTaluM ja joItuM hatuM. temaNe te saMghanI sAtheja potAno vihAra gujarAta bhaNI laMbAvyo. emadAvAda pahoMcyA. tyAM ujamabAInI dharmazALAmAM temaNe sthiratA karI -nagarazeTha hemAbhAInI saMmatithI. DahelAnA upAzraya birAjatA zrImaNi-vijayajIdAdAnAM darzana-vaMdana karyA; ane potAnI zodha sArthaka TharAvI. varSo sudhI mUrtino virodha ryo hato, teno DaMkha temanA dilamAM bahu tIvra hato. tenA prAyazcittarUpe zatruMjayatIrthanI yAtrA karavAno temane tIvra bhAva hato. eTale teo vihAra karIne (charI pALatA eka saMgha sAthe) sIdhA pAlItANA gayA, tyAM girirAjanI yAtrApUrvaka AdinAthadAdAne bheTIne potAnA jIvanane dhanya banAvyuM ane pApone pakhALyAM. te pachI teo jayAre pAchA amadAvAda AvyA, tyAre zrImaNivijayajI dAdAnA haste temaNe vidhivat saMvegamArganI munidIkSA aMgIkAra karI. teonAM nAmo anukrame--bUTerAyajI te muni buddhivijayajI, mULacaMdajI te muni muktivijayajI ane vRddhicaMdrajI te muni vRddhivijayajI - ema sthApita thayAM. jo ke teo kAyama potAnAM jUnAM nAmothI ja oLakhAtAM rahyA che. bUTerAyajI maNivijayajInA ziSya banyA, ane be munio teonA ziSya banyA. tapAgacchanA punarutthAnano te divase pAyo naMkhAyo. saM. 1912nuM e varSa hatuM. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TO 10 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muktigaNI saMprati rAjA mArga to maLI gayo, paNa te mArge cAlanArA, te mArgane jIvaMta rAkhanArA sAdhuo paNa joIe to kharA ja, bhagavAna mahAvIrano mArga chinnabhinna thaI jAya, ane potAnI kalpanAthI UbhA karelA mithyA mArge ja sAcA mArga gaNAI jAya, e kema calAvI levAya ? eTale o munirAjo e saMvegI sAdhuonI vRddhi karavAno nizcaya karyo, ane te mATe yogya upAyo paNa prayojavA mAMDayA. musIbata e hatI ke temanA upadezane kAraNe aneka AtmAone dIkSA levAnA bhAva jAgatA hatA. paNa temane parivAranI saMmati maLatI na hatI, vairAgyamAM rUkAvaTanI A bimArIno eka mAtra ilAja hato - rajA vagara dIkSA ApavAno. guruvaranI anumati meLavIne mULacaMdajIe te mArga apanAvyo, ena dhaDAdhaDa dIkSA thavA lAgI, samAjamAM virodha UDyo, saMgha bhego thayo ane temano javAba mAMgavAmAM Avyo. temaNe dardabharyA svare rajUAta karI ke "samAjane sArA sAdhuno khapa che. sAdhuo to che nahi, koI rAjI thaIne dIkSA Ape tema nathI. to sAdhu lAvIzuM kyAMthI? samAja nakkI kare ke ame koI le tene nA nahi pADIe, to bane. evI taiyArI na hoya to bIjo kayo rasto rahe che ?'' emanI vAtamAM tathya to hatuM ja. sahu mauna rahyA. pariNAme ghaNA uttama manuSyoe dIkSAno mArga apanAvyo, ane sAdhuono temaja sAdhumAMrgano mukALa pravaryo. temano Azaya, atyAre jovA maLe che tema, potAnA celA ane saMghADo vadhAravAno nahato. temane ekamAtra lakSya hatuM - bhagavAnanA zAsananI avicchinnatAnuM ane zuddha saMvegI paraMparAne jIvaMta rAkhavAnuM. eTale ja temaNe 'koIne paNa potAnA ziSya nahi banAvavAnI' pratijJA karI hatI. dIkSAnuM dAna ghaNA karI zake, paNa ziSyanA parigrahano tyAga to AvA mahApuruSo ja karI zake! saMvegI mArganI samAMtare cAlato pravAka hato - pati paraMparA, tapaga para teonuM ja Adhipatya hatuM, zrIpUjayanI AzA ja sarvoparI gaNAtI. temano Adara- vinya na kare tene saMdhamAM svIkRti na maLatI. temanI raja na hoya to sAdhu vyAkhyAna paNa vAMcI na zake. sAmaiyAM na thaI zake, temanI mAMtrika zaktione kAraNe saMgha temanAthI Darato. A Adhipatya sAme satyanA gaveSaka mULacaMdajI ane buTerAyajIe baMDa pokAryuM. te tripuTIe jema DhaMDhiyAonA asatya mArgane choDyo, tema yationA varcasvane paNa temaNe paDakAryuM. temano virodha ghaNo thayo, upadravo paNa thayA, paNa te badhAyane pahoMcI vaLIne temaNe saMvega mArgano dhvaja pharakAvyo ja. pachI to keTalAka yatioe paNa temanI pAse saMvegI dIkSA grahaNa karI. jemake paM, gaMbhIravijayajI, cAritravijayajI vagere. saMvegI paraMparAnA munigaNamAM paNa keTaluM ka evuM hatuM jenI sAthe zuddha mArganA khapI A munio saMmata thaI zake tema na hatA. jemake - je DahelAnA upAzrayanI paraMparAmAM temaNe dIkSA lIdhI, te paraMparAnA sAdhuo pravacana karato tyAre, pothI hoya ke na hoya, moDha muhapatti bAMdhIne pravacana karatA. bUTerAyajIne A vAta zAasaMgata na lAgI. je vastu mATe pote jIvasaTosaTanA saMgharSa khelIne AvelA, te ja vastu A svarUpe pAchI Ave - horavI paDe te temane mAnya na hatuM. hAthamAM muhapattino upayoga rAkhIne pravacana thaI zake tema hovA chatAM Avo Agraha temane na jo, te mATe nagarazeThanI madhyasthIthI zAsacarcAo paNa thaI, ane sAmAvargane parAsta paNa temaNe karyo. AvI ja bIjI vAta hatI nava aMge gurupUjAnI. DahelAnA upAzrayavALA munivaronI nava aMge pUjA thatI temaNe ItemaNe teno khullo virodha karyo ke A ryo zithilAcAra che, sAdhvAcAra nathI. e pachI temaNe nakkI kyuM ke ApaNe to upAdhyAya yazovijayajIe batAvelI suvihita, zAstramArgAnusArI sAmAcArInA upAsaka chIe, ApaNe A paraMparAmAM dIkSA lIdhI, kemake guru vagara dIkSA na laI zakAya. paraMtu have te varga sAthe ApaNo meLa nahi khAya. eka zAntisAgarajI hatA. jeo khAdhyAtmika hovAno dAvo rAkhatA, ane ekAMta mArganI prarUpaNA karatA. temanI sAthe paNa zAstrArtha karyo, ane syAdvAdamArgane pratikULa temanI vAtonuM khaMDana karI temanA matanuM vistaraNa aTakAvyuM. Ama A paMjAbI tripuTIno saMvegamArga satata saMgharSabharyo rahyo. paMjAbamAM bUTerAyajIe satya mArganuM je AMdolana prasarAvyuM hatuM, tenI gADha asara taLe, saM. 1910 mAM sthAnakadIkSA lenAra muni AtmArAmajI ane temanA 15 ziSyoe paNa sthAnakamArganI viparItatA prIchI, ane saMvegamArga tarapha teo vaLyA, temaNe daseka varSa sudhI paMjAbamAM laData ApI, ane saM. 1931mAM gujarAta padhArI zrI bUTerAyajInI pAse eka sAthe 16 AtmAoe saMvegI dIkSA aMgIkAra karI. AtmArAmajInuM nAma thayuM muni AnaMdavijaya, paNa teo hamezAM AtmArAmajI ma.nA nAme ja oLakhAtA rahyA, bUTerAyajI ma. pachI to paMjAba gayA hatA. tyAM temaNe maMdiramArgano khUba prasAra karyo. aneka kSetromAM saMgho racyA, jinAlayo sthApyAM. sthAnakamArgIo sAthe vivAda paNa thayA, ane teone niruttara paNa karyA. mULacaMdajI ma. pAchaLathI gaNipade ArUDha thayA. teo tapagaccha saMdhanA yathArtha arthamAM rAjA, nAyaka ke ga7pati gaNAyA. temaNe seMkaDo sAdhuo vadhAryA, ane dIkSA mArgano bhavya prAraMbha karyo. Aje je paNa sAdhusamudAyo che te mahadaMze bUTerAyajI ane temanA traNa ziSyonI paraMparAmAM che. bUTerAyajInA pradhAna be ziSyomAM bIjA krame Ave vRddhicandrajI, ane temanA ziSya te zAsanasamrATavijayanemisUri. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA jaina zAsana jayavaMtuM che. sarvajanonuM sukha ane sarvajanonuM hita e teno zAzvata lakSyAMka che. A lakSyAMkane vega ApavA mATe ja hoya tema, yuge yuge 24 tIrthaMkaro thatAM rahe che, zAsananI sthApanA karatAM rahe che, ane jagatanA jIvone kalyANakArI mArga darzAvato rahe che. | tIrthakaroe prakArelA mArgane niraMtara vaheto rAkhavAnI javAbadArInA saMvAhaka hoya che jaina AcAryo, tIrthakaranI anupasthitimAM AcArya zAsanane jIvaMta rAkhe che, mArganI rakSA kare che, ane temanA Azraye samasta saMgha potAnuM kalyANa sAdhato rahe che. ema kahI zakAya ke guNapradhAna AcAryanI upasthiti, saMghane tIrthaMkaranI khoTa lAgavA detI nathI. jaina zAsanamAM, prabhu vIra vardhamAnanA zAsanamAM seMke saMke AvA AcArya thatA rahyA che, temaNe zAsanane ajavALyuM che. saMghane netRtva ApyuM che, jJAna-darzana-cAritranI jayota jaLahaLatI rAkhI che. sva ane paranuM kalyANa sAdhyuM che. jagata samakSa satata eka Adarza racI Apyo che. e AcArya zrutakevalI bhadrabAhusvAmI hoya, Arya vaja svAmI hoya, devardhigaNikSamAzramaNa hoya, jinabhadragaNi kSaNAzramaNa hoya, siddhasena divAkarajI hoya, mallavAdI gaNi hoya, pAdalipta sUri ane bappabhadisUri hoya, haribhadrasUri hoya, ane hemacandrAcArya paNa hoya. pratyeka yuge koIka anupama AcAryanI bheTa zAsanane ane jagatane ApI ja che, ane te te AcAryanA tapa-jJAnanA teja thakI, temanA arasAno eka vizALa kALakhaMDa Alokita thayo ja che. osarato kALa, osaratI zaktio, osaratA bhAva, osaratA guNo-A ApaNA yuganI khAsiyata che. AvA kALamAM ke AvI AbohavAmAM paNa AcAryoe tapa-tyAgane, Atmahitane ane zAsananI rakSAne potAnuM jIvanadhyeya banAvIne te dhyeyanI siddhi mATe potAnuM saghaLuMya nyochAvara karyuM che, te vAta, eka vIrocita parAkrama karatAM jarAya ochI nathI, bAramA saikAmAM jema hemacandrAcArya, sattaramA saikAmAM jema hIravijayasUri, tema vIsamA saikAmAM zAsanane ane saMghane netRtva pUruM pADanAra AcArya thayA-vijayanemisUri. pAchaLathI 'zAsanasamrATa' tarIke paMkAyelA A AcArya mahArAjanI saMgha zAsanane ajavALatI jIvana-ghaTanAonuM citrAMkana ahIM prastuta che. zrI hemacandrAcArya viSe guNakIrtana karatAM temanA anusamakAlIna AcArya somaprabhasUrie lakheluM ke hemAcAryanA AvA AvA umadA guNo joyA pachI, nipuNa jano, bhUtakALamAM tIrthakara ane gaNadharo kharekhara thayA ja hoya evI zraddhA dharAvatA thaI gayelA.' zrI vijayanemisUri viSe, temanA samayamAM thayelA ArSadraSTA zrAvakajana, paMDitavarya prabhudAsa becaradAsa pArekhe lakhyuM ke "teozrInA jIvananA thatA anubhava uparathI ema lAgatuM ja rahyuM hatuM ke pUjyazrI mahAna pUrvAcArya mahArAjazrIno namUno jaNAya che. teozrInI vidhamAnatAe prabhunA zrI jainazAsana, zrI jaina saMgha, jaina dharma, jaina zAstro - 10 nI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA mahAtIrthAdi vigerene Akramaka yuganA sapATAmAM bhAre kuneha zaktithI abhuta rIte rakSaNa kareluM che. nahIMtara Aje kAMInI kAMI viSama sthiti vadhu AgaLa vadhI gaI hota. hajI paNa ghaNuM rakSaNa thayuM che te teozrInI ajaba dIrghadRSTinuM pariNAma che. teozrIno siddhAMta hato ke nukasAnakAraka AjanI bAbatono virodha na karatAM racanAtmaka evI rIte karavuM ke jethI nukasAna na thAya...teozrInA pahelAM paNa keTalIka dharma upara Akramaka bAbato zarU thaI cUkI hatI, tene paNa AgaLa vadhatI ghaNI rIte aTakAvI zakyA che. teozrInA jIvananI A mahattA mane kAyama lAgyA karI che." (saM. 2028, bhAdrapada). potAnA samayamAM, saMgha-zAsana-tIrtha upara AvelAM, bAhya ane AMtarika vividha AkramaNone khALI zake tevI dUradarzI, marmagAmI ane hitakArI dRSTi vaDe, A AcArya mahArAje , je abhuta kuneha dAkhavIne saMgha-zAsana-tIrthanI tathA tenAM hitanI rakSA karI che, te ApaNA samayamAM ananya che, ajoDa che. AvA bIjA AcAryanI pratIkSA saMghe keTalAM varSo, dAyakA ke zataka sudhI karavI paDaze, te prazna vicArazIla jIvone mUMjhave che. eka dezI kavijane, AcArya mahArAjajIne aMjali ApatAM ucita rIte ja kaheluM : nemi' nema-samrATa, jaDyo na jo mAnavI jananI jaNe hajAra, paNa eke evI nahIM." AvA zAsanadhorI ane saMdharakSaka AcArya ApaNA samayamAM athavA to ApaNI najIkanA samayamAM thaI gayA e paNa keTalI romaharSa karAvanArI ghaTanA che ! cAlo, emanA jIvananI keTalIka yazojajavala ane zAsanane ajavALatI gAthAonAM ApaNe darzana karIe. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CInI!! E BI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vhAlo AvyAnI vadhAmaNI ! pitAjI paNa ema ja irachatA. pitAe mokaLAza karI ApI ke mArA dhaMdhAmAM joDAvAne badale tane bIjo koI vyavasAya game to khuzIthI temAM jA. tapAsa zarU thaI. prakRtimAM ja sAhasano guNa, eTale saTTAbajAramAM mana lAgI gayuM. tyAM 'karazana kamA' nA nAmanI jANItI peDhI hatI, temAM joDAyA.jotajotAmAM dhaMdho zIkhI lIdho, ane hiMmatabhera saTTo ramavA lAgyA. tyAre varasAdano saTTo bahu ramAto, temAM temanI hathoTI barAbara besI gaI, be paisA raLavAnuM Ama zarU thayuM. arihaMta prabhuno janma, jIvana, mRtyu-badhuM ja prazasta hoya che. mahApuruSonAM jIvana ane mRtyu hamezAM prazasya hoya che. janma, arihaMto sivAya, koInoya prazaMsanIya nathI hoto; te chatAM paNa, mahApuruSo potAnA pavitra ane AtmalakSI jIvana dvArA potAnA janmane sArthaka TharAvI ApatA hoya che. nemisUri mahArAja 20mI sadInA mahApuruSa hatA; jaina zAsananA prabhAvaka jyotirdhara hatA. temano janma mahuvAmAM, to temano dehavilaya paNa mahuvAmAM. besatA varSe paroDhiye cAra vAge janma, to besatA varSe bapore cAra vAge dehanA aMtima saMskAra. janmadAtA mAtAnuM nAma dIvALI, to svargagamanano divasa hato dIvALI, loko lakSmInuM pUjana karIne dIvALI ujavatA hatA, tyAre lakSmIcaMdanA kuLadIpaka 'namacaMdano janma thayo. mA dIvALIbAnI godamAM navajAta nemacaMda kevA zobhI rahyA che! paNa ekAda varSamAM ja dhaMdhA-vyavasAyamAMthI temanuM mana UThI gayuM, kamAvAnI vAta paNa manamAM na beThI. nemisUri mahArAja tarIke jagaprasiddha thayA pachI, teonI pAse koI saToDiyo vyApArI Ave to tene kahetA, 'saToDiyA sadA devALiyA'; elA, saTTo choDI deje. lAge che ke AnAM mULa, 15 varSanI vaye saTTAno dhaMdho choDavAnI sAthe saMkaLAyelI koIka ghaTanAmAM paDelAM haze. pitAjIne kahyuM ke mAre dhaMdho choDavo che. saMskRta bhaNavuM che, rajA Apo ane goThavI Apo, saurASTra-gujarAtanA vividha pradezo tathA jJAti-samAjonA puruSavargamAM mAthe paherAtI vidhavidha pAghaDIo bAMdhavAno niSpApa vyavasAya karatA temanA adhyAtmaraMgI pitAjIe temanI A bhAvanAne svIkArI, ane sUcavyuM ke tuM bhAvanagara pahoMcI jA. tyAM mArA gurumahArAja vRddhicaMdrajI mahArAja birAje che. teo tane saMskRta paNa bhaNAvaze, dharmanuM paNa zIkhavaze. huM temane patra lakhIne jANa karI dauM chuM. bhalAmaNa paNa karuM chuM. puNyavaMtanuM badhuM ja pAMsaruM paDe te AnuM nAma ! dhULI nizALano vargakhaMDa. zikSakanA gharanuM AMgaNuM. temAM vizALa vRkSa, vRkSa heThaLa cAlI. rahelA vargamAM zikSaka mayAcaMda liMboLI pAse bALa nemacaMda akSaronuM prAthamika jJAna meLavI rahyA che. 14 varSanI vaye nemacaMda 7 gujarAtI ane traNa aMgrejI dhoraNo bhaNI lIdhAM. bhaNatara pUruM thatAM ja temane thayuM ke kAMI kAmadhaMdhe lAgavuM joIe. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aisA guru duniyA meM milanA kaThina hai... zrIvRddhicandrajI mahArAja zAntamUrti, prauDha pratApI, saMvegI-ziromaNi munirAja. paMjAbanA ratna gaNAtA e sAdhupuruSa, Arogyane kAraNe, bhAvanagaramAM sthiravAsI thayA hatA. bhAvanagaranA jaino ane jaina saMgha upara temano apAra upakAra varasato hato. bhAvanagara saMdhane saMdha tarIkenuM, athavA to bhAratanA zreSTha ane moTA saMgha tarIkenuM gaurava temaNe apAvyuM. tyAMnA jaina vargane jJAna ane bhaktinA rAjamArga para temaNe caDAvyo. pote glAna hovA chatAM potAnA nirADaMbara ane niHspRha cAritrAcAra dvArA temaNe mAtra bhAvanagaranA ja nahi, paNa samagra gohilavADanA jaina vargane potAno anurAgI banAvI dIdho hato. mahuvAnA adhyAtmaraMgI zrAvaka lakSmIcaMda svayaM zrIAnaMdaghanajI ane devacandrajI mahArAjanAM stavanonA tathA temAMthI nItaratA gahana adhyAtmatattvanA jJAtA, ciMtaka tathA upAsaka hatA. zrIvRddhicandrajI mahArAjanuM adhyAtmabhAve vilasatuM nirdabha ane nirdoSa cAritra temaNe UMDI asara karI gayuM hatuM, tethI temaNe teone potAnA guru tarIke svIkAryA hatA. ane eTale ja, potAno moTo dIkaro nemacaMda, saTTAnA dhaMdhAmAM pravartatA ajugatA vAtAvaraNathI ane tenA anartho joIne tenAthI ubhagI gayo, ane cittamAM saMskRtanuM tathA dhArmika bhaNavAnI tAlAvelI jAgI, 15. tyAre lakSmIcaMdabhAIe tene bhAvanagara birAjatA potAnA gurumahArAja pAse javAnI sUcanA ApI. saMskRta bhaNAvanArA jANakAro - adhyApako te vakhatanA mahuvAmAM nahotA evuM to nahotuM ja. chatAM te bhaNavA mATe dIkarAne bhAvanagara mokale, ane te paNa eka saMsAratyAgI sAdhupuruSa pAse, emAM paNa nemacaMdanI niyatino koI agamya saMketa ja samajavo paDe ! pitAnI AjJA ane anumati laIne nemacaMda bhAvanagara gayA. tyAM gurubhagavaMta pAse jaIne vinaya-bahumAnapUrvaka potAnI oLakha ApI; AgamananuM prayojana darzAvyuM. gurumahArAja temanI bhAvanA joI bahu rAjI thayA. temaNe bhaNavA mATe rahevAnI anumati ApI. bhAvanagaranA agraNI zreSThI zrAvaka jasarAja vorAnA ghera nemacaMdano jamavA Adino baMdobasta thayo. teo dainika Avazyaka karaNIne bAda karatAM Akho divasa tathA rAtri gurubhagavaMta pAse ja rahetA, guru mahArAjanI sevAno lAbha letA, ane guru bhagavaMte nirdezelA munirAja pAse abhyAsa karatA. abhyAsanA miSe jANe eka dhanya jIvanano pAyo racAI rahyo hato! Page #25 -------------------------------------------------------------------------- Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane saMsAra zerI visarI re lola... sapuruSanuM darzana, sapuruSanuM sAMnidhya, sapuruSanI sobata-saMgata, sAmAnya janane paNa zreSTha ane sarjana banAvI mUkavAnuM sAmarthya dharAve che. temAM paNa, je manuSya pAse naravuM citaMtra hoya, satsaMganI sAnukULa asarone jhIlavAnI pAtratA hoya, tevA manuSya mATe to satsaMga eka pArasamaNinI garaja sAre che. gurubhagavaMtanuM sAMnidhya nemacaMda mATe vAstavika rIte pArasamaNisamuM banI gayuM. gurubhagavaMtanI ane temanA ziSyavRMdanI nirdoSa jIvanacaryA teNe nirAMte joI. munijIvanano sahaja AnaMda, sarvatyAganI sukhada sAdhanA, ane nirapekSatAmAMthI pragaTatI sAcI svataMtratA-A badhuM tenA haiyA para jANe kAmaNa karI gayuM ! sAthe ja, jagatanA bhAvonI asAratA, asArane pakaDIne cAlato temaja te kAraNe saLagato saMsAra, A badhAnAM paNa teNe khullI najare darzana karyA. bhaNatAM bhaNatAM tenuM mana A badhA vicAromAM vamaLAvA mAMDyuM. rAtre uMgha UDI jAya, ane tene bhAtabhAtanAM dRzyo dekhAya ! kadIka gurubhagavaMtanI pavitra ane tyAganA tejathI opatI mudrA tenA mana para kabajo jamAve, to kyAreka pahelAM bharyuMbhAdaryuM ane haryubharyuM gheghUra rUpamAM nihALeluM paNa pAchavathI sUkAIne sUMThuM banI gayeluM vRkSa tenI smRtimAM UgI nIkaLe. kavacit vaLI tene jagatanA jIvonI vividha avasthAo yAda AvatIH pahelAM galagoTA jevI bALa-avasthAmAM khIlatuM jIvana, juvAnInA raMga mANe- mANe tyAM to ghaDapaNane uMbare lAkaDInA Teke Teke parAdhIna banIne jIvAtuM jovA maLe; ane ghaDapaNa ane vyAdhio sAme hajI jhajhUmavAno prayatna Adare tyAM to mRtyuno devatA tene potAno koLiyo karI le! nemacaMdanuM ciMtana jagatanA bhAvo parathI haTIne chelle potAnI jAta para AvIne UbhuM rahetuM. tene thatuM : jagatanI ja nahi, mArI paNa A ja dazA che ne ! huMya badhAnI jema ja janmyo. chuM. jIvuM chuM. ane jo gurubhagavaMtanA tyAgamaya jIvanamAMthI preraNA nahi lauM, to badhAnI jema ja jIvanane veMDhArato, rajhaLapATa karato, yuvAnIne veDaphato, gharaDo thaIza ane eka dahADo yamazaraNa paNa thaIza, eka mUlyavAna jIvana to mAruM veDaphAze ja, paraMtu have pachInA aneka janmo paNa mArA barabAda jaze. nA, Ama na thavuM joIe. huM A mATe nathI janmyo. mAruM A jIvana asAra ane anitya bhAvo pAchaLa veDaphI nAkhavA mATe mane nathI maLyuM. mAre asAra thakI sAra pAmavo che. mAre tyAgI sAdhu. thavuM che. 'huM dIkSA laIza !' evA mAnasika saMkalpane vadhu dRDha banAvyA pachI janemacaMdanI AMkho mIMcAtI. eka savAre mahuvAthI pitAjIe samAcAra mokalyA : dAdImAnuM avasAna thayuM che, to ekavAra AvI jaje. nemacaMda have jAgI gayA. temaNe pitA para patra lakhyo : ''saMsAra asAra che.janme teNe javAnuM nakkI che. koI koInuM nathI. mATe dharmanA zaraNe jatuM e ja sAcuM che." patra vAMcatAM ja pitA bhaDakI gayA. nemacaMdanA mananA vaLAMkane te pAmI gayA. temaNe bAjI hAthamAMthI sarI jAya te pahelAM ja pagalAM levA mAMDyAM, paheluM kAma tene ghare pAcho bolAvI levAnuM karyuM. potAnI tabiyata bagaDI hovAnA bahAne temaNe tene teDAvI lIdho. tabiyatanA ciMtAjanaka samAcAra maLatAM ja nemacaMda ghera gayA. tyAM jaI joyuM to stabdha ! pitAjI to hemakhema hatA ! bIjAM badhAM paNa sarasa ane svastha hatAM ! | nemacaMda khinna banI gayA. saMsAranI kaTu vAstavikatAno potAnA ja svajano taraphathI maLelo A pahelo kaDavo ghUMTa hato. temaNe te cUpacApa pI to lIdho, paNa temaNe tANe gAMTha vALI ke AvA jUThA saMsAramAM have jhAjhuM to na ja rahevAya; huM to nahi ja rahI zakuM. pitAe mUkelI jAgatI cokIone kevI rIte bhedavI, te ja have temanuM lakSya banI gayuM. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohanA tophAnamAM.. sRSTino eka vicitra niyama che : vyaktinuM bhaviSya jeTaluM ujvaLa; tenuM dhyeya jeTaluM umadA; teTalAM ja vino paNa tenA mArga ADe Ave. e vino ke avarodhone khoLaMgI jANe te AvatI kAle mahAna bane. nemacaMda mahAna banavAnuM saubhAgya laIne janmelA hatA. temanuM havenuM dhyeya paNa UMcuM hatuM. to temanI te dhyeya-prApti ADe avarodha paNa jevAtevA na hatA. sauthI moTo jabaro avarodha hato, temanA pitAno temanA pratyeno moha, "saba pudagala jAla tamAzI" nA marmane niraMtara gAnArA hovA chatAM, putrane choDavAnI vAta AvI tyAre pitA atyanta mohavaza banI beThA hatA. nemacaMdane tabiyatane bahAne pAchA ghera bolAvI lIdhA pachI, tenI saToDiyAne sahaja evI sAhasika prakRtine oLakhanArA pitAe, tenI dareka hilacAla para cokI pahelo mUkI dIdho hato. AthI nemacaMda bhAre guMgaLAmaNa anubhavI rahyA. eka prasaMge, jarAka mokaLAza jaNAtAM, temaNe potAnA dostadArane potAnA dIkSAnA bhAva kahyA, ane lAga maLe to bhAgI chUTavAno irAdo paNa karI dIdho. temanI jANa bahAra ja, A vAto temanI bahene sAMbhaLI lIdhelI, te teNe tarata jaIne pitAjIne kahI dIdhI. e sAthe ja, temanA paranAM baMdhano vadhu kaDaka thaI gayAM. paNa nemacaMda jenuM nAma ! temaNe A najarakeda jevI sthitimAMthI game te bhoge bahAra nIkaLavAno nirdhAra karyo. temane eka mumukSu mitra paNa maLI gayA, durlabhajI bakhAI. te paNa dIkSA mATe utsuka hatA. bannee sAthe bhAgI javAno makkama nizcaya karyo. bhAgavA mATe sAdhana ane sahAya joIe, te mATe paisA joIe. badhI javAbadArI hatI nemacaMda para. temaNe potAnA gharamAM, pitAjI bacatanA rUpiyA jemAM rAkhatA te eka majUsa (maMjUSA, peTI) para hAtha ajamAvyo. tenA corakhAnAmAMthI 13 rUpiyA coryA, ane rAta mAthe laIne gharethI cAlI nIkaLyA. nIkaLatAM pahelAM pitA, mAtA, bhAI ane potAne sahuthI vahAlI hatI te bahenane mana bharIne joI lIdhAM, manomana praNAma karyA, ane nIkaLI yA. te rAta kabrastAnamAM gujArI. vahelI paroDhe jhINIyA UMTavALAnA UMTa para savAra thaIne lAgyA, te be dahADe bhAvanagara pahoMcyo. vATamAM nadInAM pUra naDyAM, oLakhItAonI najare caDI gayA, UMTavALo Agho pAcho thayo, badhuM ja veThatAM sthAne pahoMcyA. bhAvanagaranA pAdarethI UMTavALAne rajA ApI, page cAlIne pahoMcyA jasarAja vorAnA ghera, be kizorone dIkSAnA bhAvathI bhAgI AvelA joIne te manamAM bahu rAjI thayA. beune ghera UtAya. visAmo levarAvyo. pachI pote ja bannene laIne upAzraye gurubhagavaMta pAse gayA. bannene Ama acAnaka, pUrvasUcano vinA ja, Avelo joIne guramahArAjane navAI upajI. pUchaparacha karatAM badhI vAta jANavA maLI, te sAthe ja temanI mukhamudrA gaMbhIra banI gaI. nemacaMde hiMmata karIne pUchayuM : amane dIkSA kyAre Apazo, sAheba? gurubhagavaMte gaMbhIra vadane javAba Apyo : bhAI, tamArA mAtApitAnI anumati vinA huM dIkSA ApI nahi zakuM. temano saMmatipatra laI Avo to jarUra ApuM . nemacaMdane AkharI parIkSAmAM jANe niSphaLatA maLI ! Page #29 -------------------------------------------------------------------------- Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMha pare nija vikrama zUrA guru bhagavaMtanI nA thaI eTale nemacaMda bhAre mUMjhavaNamAM mUkAyo. dIkSA jo vahelAsara na le, to gharavALA AvIne pAchA laI gayA vinA na rahe. ane , eka vAra pAchA javAnuM thAya to to pachI khela khalAsa ! dIkSAnI dizA ja pachI to bhUlI javI paDe ! bIjI tarapha, guru bhagavaMtanI vAta paNa vAjabI hatI. eTale haTha ke Agraha karIne temane mUMjhavaNamAM mUkavA te paNa yogya na hatuM. | nemacaMdane barAbara aMdAja hato ke have ghare ane gAmamAM pote bhAgI chUTyAnI jANa thaI ja haze; ane, UMTavALA dvArA badhI vAta meLavI lIdhI hoya to, gharanA loko game te paLe AvI pahoMcaze ja. e loko Ave ane pAchA laI jAya te pahelAM ja kAMI mArga to karavo ja paDe, temaNe dhIraja ane kunehathI kAma lIdhuM. sauprathama, gurabhagavaMtane vinaMti karIne temanA hAthe ja mahuvA patra lakhAvyo ke * "nemacaMda ahIM Avyo che, kuzaLa che, bhaNe che, koI ucATa karazo nahi." ATalo saMdezo maLatAM ja lakSmIcaMdabhAIne dharapata thaI gaI, ane doDAdoDa javAnuM mAMDI vALyuM. bIjI bAju, nemacaMde guru mahArAjanI sevAmAM je munirAjo hatA, te paikI eka muni ratnavijayajI sAthe AtmIyatA vadhArI dIdhI. te sAdhu paNa yuvAna hatA. nemacaMde temane samajAvyAM, kaho ke paTAvI dIdhA, ane temanI pAsethI sAdhuno veSa kahevAya tevAM vastro meLavI lIdhAM. - jeTha zudi sAtama (saM.1945)nI vahelI savAre, jasarAja vorAnA ghara derAsare pUjA sevA karI, tyAM ja cothA mALanA oraDAmAM temaNe jAte munirvaSa pahelI lIdho. pachI teo jasarAjabhAIne maLyA. teo to A jotAM ja coMkI UThyA. paNa nemacaMde potAno dIkSA mATeno dRDha nirdhAra, guru mahArAjane mUMjhavaNamAM na nAkhavA mATenI potAnI A ceSTA, tema ja AvI paDanArI tamAma takalIphone pahoMcI vaLavAnI potAnI taiyArI hovAnuM temane samajAvatAM teo temane dIkSAmAM sAtha ApavA taiyAra thayA. temane thayuM ke AvA AtmAo ja AtmakalyANa sAdhI zake ane zAsanane saMbhALI zake. AvAne sAtha na ApIe to ApaNane dharma samajAyo ja na gaNAya! jazarAjabhAI svayaM nemacaMdane laIne upAzraye pahoMcyA. sAdhuveSamAM temane jotAM ja gurubhagavaMta stabdha thaI gayA. temanA mukha para citAnAM vAdaLa chavAyAM. lakSmIcaMda bhAIe potAnA para mUkelo vizvAsa tUTavAnI ane thanArA tophAnane kAraNe zAsananI apabhrAjanA thavAnI bhIti temanA manamAM vyApI vaLI. manakaLA nemacaMde teonA mananI vAta vAMcI lIdhI hoya tema vinavaNInA svare nivedana karyuM sAheba ! meM mArI jAte varSo paheryo che. Apa jANatAM paNa nathI, eTale ApanI leza paNa javAbadArI rahetI nathI. Apa ciMtA nA karo. mane dIkSAnI kriyA karAvI ApanA ziSya tarIke svIkAro. badhAM Avaze,tophAna thaze, AkSepo thaze, te badhAMne huM pahoMcI vaLIza; Ape kyAMya vacce AvavAnuM nahi Ave. nemacaMdanI vAtamAM jasarAja vorAe samarthanano sUra pUrAvyo, ane naciMta thaIne dIkSA ApI devAnuM kahyuM. Ama, AgevAna vyaktinI haiyAdhAraNa maLatAM gurumahArAje kriyA zarU karAvI. kriyA to cAlu thaI, paNa prazna 'ghA'no (rajoharaNano) Avyo : ogho to taiyAra na hato, lAvavo kyAMthI ? pAchI navI. mUMjhavaNa AvI, paNa eka munie yAda devarAvyuM ke 'sAheba ! gacchapati mULacaMdajI mahArAja mAgazara mahine ahIM kALadharma pAmyA, pachI temano odho Ama ja rahyo che; Ape sAcavIne mUkAvyo che, te lAvI ApuM ? ' gurubhagavaMta A sAMbhaLatAM ja prasanna thayA; temaNe te ogho maMgAvyo, taiyAra karAvyo, ane nemacaMdane te arpaNa karyo. kevo adbhuta saMketa ! gaIkAlanA ga7patino ogho, AvatI kAlanA ga7patine maLyo ! niyatino tAga koNa pAmI zakyuM che? dIkSAnA samAcAra mahuvA pahoMcyA. tatkAla pitA-mAtAsvajano AvyA. khUba kleza, dhamAla macAvI. gurubhagavaMtane khUba kosyA. te jotAM ja nemacaMde, have muni nemavijaye bAjI saMbhALI lIdhI. badhAMne eka tarapha laI gayA, ane temane kahI dIdhuM ke 'mahArAjajInI AmAM koI ja bhUla ke sAmelagIrI nathI; teo sadaMtara alipta che; je thayuM che te meM ja karyuM che, eTale je kahevuM hoya te mane kaho." pitAe khUba gusso Thalavyo. mAtAe thAMbhalA para mAthuM pachADI ne lohI vahAvyuM. pitA ane svajanono roSa mAto na hato. temaNe nakkI karyuM ke Amane game te bhoge pAchA laI ja jevA che. paNa sIdhI rIte mAne tema nathI, eTale nyAyAdhIza sAheba pAse laI jaIe, lakSmIcaMdabhAInA mitra hatA eka nyAyamUrti. bhAre rUvAbadAra adhikArI, nemavijayajIne kahyuM, cAlo amArI joDe, emanA ghare. svastha nemavijaya vinA virodha cAlyA, nyAyamUrtie bhalabhalAne kUMjAvI de tevA mijAja sathe kaDaka zabdomAM UlaTatapAsa levA mAMDI, ane dIkSA paDatI mUkI ghera jatA rahevAnI sUcanA AdezAtmaka zabdomAM ApI. chevaTe kahyuM ke nahi mAno, to jelamAM pUrI daIza, eTaluM yAda rAkhajo. paNa nemavijaya jenuM nAma ! temaNe dareka savAlanA mudAsara spaSTa javAbo ApyA. ghare javAnI ane dIkSA choDavAnI makkama nA pADI. ane chelle kahyuM: "tame mane jelamAM jarUra pUrI zako cho. paNa eka vAta yAda rAkhajo, tamArAM beDI-baMdhano mArI kAyAne bAMdhI zakaze, mArA AtmAne nahi." nyAyamUrti saDaka ! temaNe lakSmIcaMdabhAIne samajAvyA ke A chokaro ghare rahe tema nathI. ene enA mArge javAdevAmAM ja lAbha che. teo paNa samajyA, ane upAzraye jaI, gurubhagavaMtanI kSamA mAgIne raDatAM haiye ghera cAlyA gayA. jatAM pahelAM putra-munine rUDo saMyama pALavAnI hitazikSA paNa ApI. moha ane tyAganI laDAImAM tyAgano vijaya thayo ! Page #31 -------------------------------------------------------------------------- Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragatinA paMthe muni banyA e sAthe ja nemavijayajI sAdhu-jIvanacaryAmAM parovAI gayA. gurubhagavaMtanuM sAkSAt mArgadarzana, dekharekha ane preraNAnA baLe te nityakramamAM lAgI gayA. temAM mukhya nityakrama be hatA: adhyayana ane gurubhagavaMtanI sevA, vaiyAvacca. saMyamanA pAlana mATenI AcaraNA, ArAdhanA tathA kriyA, te to have jIvanano eka abhinna aMza banI rahevAno hato. te zIkhatAM zIkhatAM temaNe jANyuM ke gurubhagavaMtano varSono manoratha che ke mAro koI ziSya saMskRta vyAkaraNa bhaNe to sAruM. temaNe te manoratha pUro karavAno saMkalpa karyo, ane sAdhu-yogya prAthamika abhyAsa pUro thatAM ja, gurubhagavaMtanI AjJA meLavIne vyAkaraNano abhyAsa, kuzaLa zAstrIjI pAse, Adaryo. doDheka varasanA TUMkA gALAmAM ja teo te viSayanA pAraMgata banyA, ane banArasa jaIne 12 varSa sudhI bhaNelA vidvAnane paNa potAnA jJAna-baLe haMphAvanArA banyA. temanI vidyA-laganIthI ane bodhathI prasanna thayelA temanA moTA gurubhAI muni dharmavijayajI (kAzIvALA vijayadharmasUrijI) ne paNa saMskRta bhaNavAno bhAva jI gyo, nemavijayajIe temane paNa sahAya karI, ane temane kavi kAlidAsakRta 'raghuvaMza' kAvyano keTaloka bhAga temaNe zIkhavyo. gacchapati zrImULacaMdajI mahArAja 'gaNi' hatA. temanA svargagamana bAda vaDIdIkSA, yogovahana, padavI vagere mATe anyatra javuM paDe tevI sthiti sarjAI hatI. A saMjogomAM, nemavijayajInA joga tathA vaDIdIsAmAM doDha-be varSa vilaMba thayelo. samayAnukrame te mATeno yoga AvatAM, gurubhagavaMte anya nUtana munio sAthe temane paNa, amadAvAda mokalyA. tyAM teozrInI bhalAmaNa anusAra, luhAranI poLanA upAzrayanA paMnyAsa zrIpratApavijayajI gaNi mahArAje teone joga karAvI vaDIdIkSA ApI. te pachI teo punaH bhAvanagara padhAryA, ane guru-sevAmAM lAgI. gayo. saMgrahaNInA vyAdhithI grasta gurubhagavaMtanI satata nAdurasta rahetI tabiyatamAM teone davA taiyAra karI vaparAvavI, pagacaMpI vagere karavAM, moDI rAta sudhI dharmacarcA-arthe besI rahetA zrAvakone kAraNe temane ujAgarA na thAya tenI kALajI rAkhavI vagere rUpe teo sevAmagna banI gayA. A badhAM ja prayojano daramiyAna paNa adhyayana to akhaMDapaNe cAlu ja rahetuM. rAtre svAdhyAyamAM ane divase adhyayanamAM UMdha na Ave, te mATe teo AMkhe zuddha tamAku jatA. kyAreka mAthAnA vALanI coTalI banAvI tene bhIMtanA khIlA sAthe paNa dorI vaDe bAMdhI detA, jethI jhokuM Ave ke tarata jAgRta thaI zakAya. adhyayananI A prItie temane siddhahema temaja pANini ema bebe vyAkaraNamAM pAraMgata banAvyA, ane sAthe sAthe gurubhagavaMtanI vizeSa prIti paNa temaNe saMpAdana karI. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnI putra, jJAnI pitA ! muni nemavijayajInA jIvananA prAraMbhano krama kAMIka A pramANe rahyo hato. dIkSA; prathama comAsAmAM ja paryuSaNamAM kalpasUtra subodhikAnuM vyAkhyAna; mAMdagImAM paNa cha vigaInA tyAgapUrvaka vyAkaraNanuM adhyayana; paMjAbI dAnavijayajI mahArAja pAse navya nyAyanuM paThana; temanI sAthe rahIne pAlItANAmAM buddhisiMhajI saMskRta pAThazALAnI sthApanA, temAM adhyayana tathA adhyApana; gurubhagavaMtanI cira vidAya; jAmanagaramAM comAsuM. A comAsAmAM temane temanA saMpAdana karelA jJAnane prakAzita karavAno majAno moko maLyo. temanAM jJAna nItaratAM vyAkhyAnoe saMghane khUba AkarSyA, navalakhA kuTuMba tarIke pratiSThita parivAranA eka yuvAna bhAI, nAme TokarazI, saTTAno dhaMdho, ane bhAMga, aphINa, gAMjAnA pAkA vyasanI; mahArAjajInA saMparkamAM AvatAM dIkSAnI bhAvanA jAgI. vaDIloe rajA ApavAne badale korTamAM kesa noMdhAvyo, ane dIkSA rokavAno prayAsa karyo, paNa TokarazI makkama; kahe ke ApaNe nakkI karelA muhUrtane dahADe ja kesanI mudata che; huM tyAM hoIza, Ape paNa AropInI rUe tyAM AvavAnuM che ja; Apa muniveSa laIne Avajo ; muhUrta Ave te kSaNe korTamAM ja Apa mane kapaDAM ne ogho ApI dejo, veSa tyAM ja badalI laIza. jou chuM, mane koNa roke che ? mahArAjajI paNa A mATe taiyAra hatA. emanI AvI dRDhatAnI vAta jANavAmAM AvatAM ja parivArajanoe UMDo vicAra karIne kesa pAcho kheMcyo, ane mahotsavapUrvaka dIkSA apAvI. dIkSA sAthe ja vyasano paNa chUTI gayAM, ane jAmanagarane mATe eka acarajabharI. ghaTanA banI gaI. pAchaLathI upAdhyAya pada sudhI pahoMcelA e prathama ziSyanuM nAma hatuM munisumativijayajI. cAturmAsa bAda tyAMnA eka mahAjane mahArAjajInI nizrAmAM giranAra ane zatruMjaya tIrthanA charI pAlaka bhavya saMgha kADhyo. Ama pahelAM ja comAsAmAM temanI kSamatAno ane puNyano ughADa anubhavAyo. bIjuM comAsuM teoe mahuvA, janmabhUminA kSetramAM karyuM. tyAM vayovRddha paNa zAnI pitAjI hatA, temane adhyAtmanI ane jJAnanI bhAre jijJAsA hatI. te temaNe aSTakamakaraNa, jJAnasAra vagere graMthonuM zravaNa ane vivecana karavA dvArA evI to saMtoSI ke pachIthI pitAjI e eka patramAM lakhyuM ke "tamoe caritra lIdhuM ke divase mane ghaNo vaiSa utpanna thayo. hato. paNa tame dIkSA laI saMsAra uparathI rAga uDADyo tethI mAruM aMtaHkaraNa kahe che ke tame pUrvanA AcAryo jevA gaNatarImAM AvyA cho...upA.zrI yazovijayajInA graMtho vAMcI mArA romaromamAM jJAna prasarI rahyuM che. tame chellI vakhata ahIM AvI zrI haribhadrasUrinAM aSTaka vAMcI mane je AnaMda Apyo che te joI tamArA jJAnano vicAra karatAM mane ghaNo AnaMda thayo che." jJAnI pitA ane jJAnI putranI A kevI abhuta vAta che ! te comAsAmAM mahuvAmAM temaNe pa.pU.zrI vRddhicaMdrajI saMskRta pAThazALAnI sthApanA karI, jemAM temanI preraNAthI jAmanagaranA saMghapati mahAjane tathA pUnA taraphanA eka gRhasthe dAna ApyuM. ra5) Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CEITE Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvadayAnA jyotirdhara jIvadayA e zrInemisUri mahArAjanuM nityanuM lakSya hatuM. jIvadayA e evuM kAma che ke amuka samayagALA mATe amuka vyakti jIvadayA kare - karAve, tethI kAyama mATe tenuM pAlana thaI gayuM evuM na gaNAya. e to aneka vyaktioe sAtatyapUrvaka karyA - karAvyA karavAnI bAbata che. potAnA samayamAM eka vyakti enuM evuM to pAlana kare-karAve, ke te bIjAo mATe tathA bhaviSya mATe eka AdarzarUpa banI jAya. nemisUri dAdAnAM jIvadayA-kAryo e AvAM AdarzarUpa kAryo hatAM. pote mahuvA comAsuM rahyA. te pachI saM. 1967mAM tyAMnA vALAka ane kaMThALa pradezanA dariyAkinArAnAM gAmomAM pote vicaryAM, ekalA mAchImAronI vasAhato. mAchalAM mAravA sivAya koI kAma nahi, temanI vacce teo gayA, rahyA, vicaryA, ane taLapadI gAmaThI bhASAmAM te abodha manuSyone pratibodha Apyo. te jIvo hiMsAnA anartha samajyA, ane mAchImArI kAyama mATe choDavA pratijJAbaddha thayA. temaNe naipa gAmanA zrAvaka narottamadAsa dvArA, e tamAma vasAhatonA mAchIonI jALo levaDAvI lIdhI, ane dAThA gAmanI bajAramAM tenI hoLI karAvI dIdhI. Ama pUrvanA mahApuruSonI paraMparAne anurUpa kArya karIne teoe te bhagavaMtonI paMktimAM potAnuM sthAna siddha karyuM. A ja gAmaDAMomAM dharmasthAnakomAM pazubali ApavAnA rivAja Thera Thera hatA. temaNe te te kSetranI bhoLI janatAne samajAvI, pratibodhI, ane aneka sthAne pazubali kAyama mATe baMdha karAvyo. amadAvAdanI pAMjarApoLa saMsthA saM. 1956mAM tathA 1968mAM nANAMbhIDamAM hatI. mahArAjajI e kramazaH be lAkha tathA cha lAkhanAM phaMDa karAvI saMsthAne jIvanadAna apAvyuM hatuM. te ja rIte chApariyALInI pAMjarApoLanI nANAMbhIDanuM paNa, be vAra, lAkhonI rakama apAvIne nivAraNa karyuM hatuM. A badhuM karatI veLA temaNe - 'amArI takatI mAravI paDaze, amArI nizrA ane AjJAmAM ja havethI rahevAnuM; AvI - Aje ghaNA loko karatA hoya che tevI, zarato ke apekSAo nathI rAkhI. zuddha zAsana-niSThAthI ja A badhAM kartavyo teo karye jatAM. saM.1983mAM gujarAtamAM ativRSTine lIdhe jaLapralaya thayo hato. tyAre amadAvAdamAM ja birAjelA mahArAjazrIe zrAvakone preraNA ApI lAkhonuM phaMDa karAvyuM, ane gAmaDe gAmaDe zrAvakone mokalIne hajAro kuTuMbone tamAma sahAya karAvI. mAnavatAnuM A dharmakRtya joIne aneka lokonA manamAM jaina sAdhunA saMkucita ane ekAMgI mAnasa viSenI bhrAnta dhAraNA ApoApa nirmULa thaI gaI. jaina sAdhu ane jaina mahAjananAM hRdaya kevA anukaMpAthI chalakAtAM hoya che, tenI sahune pratyakSa pratIti sAMpaDI ! e vakhate thayelA phaMDamAMthI pAMceka hajAranI rakamano upayoga karAvIne mahArAjajIe jaina bhojanazALA sthapAvI. gAmaDAM nAza pAmavAne lIdhe beghara banelA jaina parivAro mATe te dharmasaMsthA AzIrvAdarUpa banI gaI. A divasomAM pote vizALa sAdhusamudAya sAthe pAMjarApoLa upAzraye birAjamAna hatA. 8 dina cAlelI helIne kAraNe sAdhuone - potAne AhAra-pANInI gaveSaNA nahotI thatI, to sAdhuoe 3-5-8 evA uphavAsa karyA. pote paNa covihAra upavAsa karyo. A vAta pAghaDIbaMdhAzeThiyAonA dhyAnamAM AvI. mahArAjanA nimitte kareluM ke lAveluM to le nahi. zeThiyAoe pahelI ja rAtre moTuM phaMDa karyuM ne emAM 8 dinano utsava mAMDyo. savAre vyAkhyAna, bapore vividha pUjA bhaNAvAya, temAM 300-400 zreSThIo pUjA bhaNAvavA bese; ne be TaMkanA 1 jamaNavAra, te badhA zreSThIo saparivAra temAM jame, ane mahArAja sAhebane vahorAve. nirdoSa munijIvana kevuM jIvAya teno e Adarza prasaMga hato. jIvanamAM vaNAI cukelI AvI nirdoSatA chatAM temaNe ke temanA sAdhuoe kyAMya AnAM varNana ke jAherAta nathI karyAM. temanI samajaNa hatI ke sAdhu sAdhudharma pALe che te potAnA kalyANa mATe; vakhANa mATe, jAherAta mATe ke koInuM kharAba dekhADavA mATe ke lokone dekhADavA mATe nahi. eka prasaMge pote haThIsiMhanI vADIe jaI rahyA hatA. rastAmAM gAyo-bheMsonAM moTAM dhaNane laI jatA be traNa jaNA temanI najare caDyA. temane lAgyuM ke A jIvo kasAIvADe jatAM jaNAya che. sAthenA zrAvako dvArA paDapUcha karAvatAM te dhAraNA kharI hovAnuM jaNAyuM. temaNe vicAryuM ke ApaNI najare caDelAM A janAvarone maravA na devAya; bacAvavAM ja joIe. zrAvakone Adeza karyo ke je kiMmata thAya te cUkavIne A jIvone bacAvI lo. zrAvakoe tatkSaNa teno amala karyo ane kasAIone dhana ApIne te Dhorone pAMjarApoLe pahoMcADI dIdhAM. Avo ja banAva peTalAdamAM paNa banyo hato. vakhatovakhata AvuM banatuM, jemAM potAnI najara paDI jAya te pazuone bacAvavAno temano Agraha raheto. temanI nizrAmAM nIkaLelA saMghI vakhate paNa, dhrAMgadhrA, lIMbaDI, vaLA, goMDala, ityAdi rajavADAM Ave, tyAre tyAM tyAMnA rAjA rANA emanI preraNA pAmIne amuka divasonuM 'amAri' pharamAna avazya jAhera karatA. jIvadayAnAM AvAM aneka aneka kAryothI mahArAjajInuM jIvana maghamaghatuM rahyuM che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be mahApuruSonI vAto 77 varSamAM patharAyelA, samakAlIna jaina zAsananA sAmrAjyanA rAjAsamAna eka jIvana viSe kramazaH ane eka eka prasaMga ane ghaTanA laIne vAta karIe, to AvAM seMkaDo citro AlekhavAM paDe ! AvAM ghaNAM pAnAM lakhavAM paDe ! eTale ahIM keTalAka vizeSa banAvone ja varNavavAno upakrama rAkhavAmAM Avyo che. tatkAlIna jaina zAsana upara, potAnI pratibhA ane kSamatAnA baLe, chavAI janArA je thoDAka AcArya bhagavaMto hatA, temAM A. AnaMdasAgarasUrijI (sAgarajI) mahArAjanuM nAma AgalI haroLamAM mUkI zakAya. temaNe AgamonI upAsanA karI, AgamonuM prakAzana karAvyuM ane te rIte zrutasamuddhAra karyo. temane potAnI mAnyatA pramANe vAto jarUra saMgha samakSa mUkI, paNa saMghamAM bheda pADavAnuM apakRtya temaNe na karyuM. balke saMghaaikya mATe potAnI aMgata mAnyatAnuM binazaratI balidAna ApavAnI paNa tatparatA temaNe dAkhavI hatI. A sUrijI ane zAsanasamrATazrIno saMbaMdha e paNa eka aitihAsika bInA che. saM.1953 thI te banneno saMparka zarU thayo che. lIMbaDImAM banne pUchyo maLyA, ane sAgarajI nemavijayajI sAthe joDAyA. nemavijayajI pAse teo vyAkaraNa bhaNyA, bIjuM paNa adhyayana temaNe temanI pAse karyuM. saMbhavataH 4-5 varSano truTaka-chUTaka temano A sahavAsa rahyo hovAnuM pUya udayasUri mahArAje karelI noMdhamAM noMdhAyuM che. banne yuvAna navalohiyA munivaronA citta nirmaLa hatAM. mArA-tArAnI koI kaluSitatAno chAMTo paNa na hato. saM. 1954mAM khaMbhAta sAthe comAsuM karyuM. tyAM gaNadharavAdanuM pravacana banne jaNe eka pATa upara vIra-gautamanA saMvAdarUpe saMyuktapaNe vAMcyuM. AnaMdasAgarajI prazna pUche, dalIla kare, ane nemavijayajI teno pratyuttara Ape. vaLI, A divasomAM jarmana vidvAna prophesara haramAna 29 jekobIe jaina AgamomAM mAMsAhAranI chUTa che" tevuM vidhAna karato lekha chApelo. tenA jaina saMghamAM ugra pratyAghAta paDelA, je te vakhatanA 'muMbaI samAcAra' Adi patronA aMkomAM chapAyelA patro, lekho jovAthI jANI zakAya tema che. A banne munioe eka patra-lekha taiyAra karyo, ane 'parihAryamImAMsA' evA nAme te patranI pustikA chapAvI prophesara para mokalI. kaccha koDAyanA zrAvaka ravajI devarAja ghaNA bhAge A vyavahAramAM madhyastha rahyA hatA. A pustikA muni nemavijaya-AnandasAgara ema bannenA saMyukta nAme pragaTa thaI hatI te eka noMdhapAtra ghaTanA che. saM.1960 mAM pUjya paMnyAsajI zrIgaMbhIravijayajI mahArAje laghu baMdhu nemavijayajIne bhagavatIsUtranA yogavahana pUrvaka gaNipada ane paMnyAsapada arpaNa karyuM. e pachI, teozrInI AjJAthI paMnyAsa nemavijayajI gaNivare AnaMdasAgara-premavijaya-sumativijaya ema traNa munirAjone joga vahevaDAvIne amadAvAda mukAme gaNi-paMnyAsa pada pradAna karyAM. itihAsa te itihAsa che. tenI sAthe game te vyakti potAnA ajJAnane AdhIna kAMI cheDachADa kare teTalAmAtrathI te badalI zakAto nathI. sAgarajI ma.nI pAMcamI chaThThI peDhIe thayelA keTalAka yuvAna mitrone acAnaka bhAna thaI AvyuM ke sAgarajI jevI mahAna vyakti zAsanasamrATa pAse padavI le athavA bhaNe tevI vAtamAM sAgarajInuM - amAruM avamUlyana thayuM gaNAya. A vAtone badalavI joIe. AvI graMthithI prerAIne te lokoe keTalIka adbhuta vAto' ghaDI kADhI che, te jarA jANavA lAyaka che : 1. gaMbhIravijayajI mahArAje ema kahyuM ke padavI mATe vadhu lAyakAta AnaMdasAgarajInI che; paNa huM be jaNane ApI zakuM tema nathI; tame kaho te ekane ApuM. tyAre AnaMdasAgare kahyuM ke tame nemavijayajIne Apo, mArI ciMtA na karazo. eTale temaNe te vAta Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkArI ane kahyuM ke pachI tame AnaMdasAgarane padavI Apajo , 2. nemavijayajIe jaNAvyuM ke huM eka zarate emane padavI ApuM, jo teo mane bhagavatIsUtra bhaNAve to. te vAta svIkArIne AnaMdasAgare nemavijayane bhagavatIsUtra zIkhavADyuM, ane temaNe temane joga karAvyA. ghiDI kADhI che, te jarA jANavA lAyaka che : 1, gaMbhIravijayajI mahArAje ema kahyuM ke padavI mATe vadhu lAyakAta AnaMdasAgarajInI che; paNa huM be jaNane ApI zakuM tema nathI; tame kaho te ekane ApuM, tyAre AnaMdasAgare kahyuM ke tame nevijayajIne Apo, mArI ciMtA na karazo. eTale temaNe te vAta svIkArI ane kahyuM ke pachI tame AnaMdasAgarane padavI Apo. 2, nemavijayajIe jaNAvyuM ke huM eka zarate emane padavI ApuM; jo teo mane bhagavatIsUtra bhaNAve to. te vAta svIkArIne AnaMdasAgare nemavijayane bhagavatIsUtra zIkhavADyuM, ane temaNe temane joga karAvyA je vAtane koI pAyo nathI, balka jenAthI potAnI ja makarI thAya tema che, tevI rekhA kalpanAsRSTino zo javAba hoya ? khuda sAgarajIne paNa khabara nahi hoya ke mArA nAme AvI kapoLakalpita vArtAo cAlaze! bhalA, gaMbhIravijayajI ekane joga karAve ke be jaNane, temAM temane kayo adhika zrama paDI javAno hato ? vaLI, je vyakti sAgarajIne vyAkaraNAdi graMtho zIkhavanArI che temane AgamasUtra vAMcato nahi AvaDatA hoya ? ane joga vahyA vinA Agama nahi vAMcavAnI zAstrIya maryAdAne mAnanArA AnaMdasAgara, joga vinA ja bhagavatIsUtra zIkhyA haze, vAMcatA haze, tevuM mAnIne cAlavuM, te temanA viSe anartha kalpanArUpa nathI lAgatuM ? khera, aNaghaDa ThekedAro gurutAgraMthinA kevA bhoga bane che teno A majedAra namUno che. AvI ja kathA munisaMmelananI paNa che. 1990nA munisaMmelanamAM zAsanasamrATazrI tathA sAgarajI mahArAja bannenuM eka madhyastha jUtha hatuM. temAM bIjA nAnA nAnAM svataMtra jUtho taraphathI upasthita thatI samasyAonuM nirAkaraNa A banne vaDIlo ekamata thaIne karatA. nemisUrijI mahArAja vaNasthApyA samrATa kaho ke vaDIla hatA. sAgarajI ma. temanI sAthe hatA. AmAM vaDIla tarIke zAsanasamrATe adabhuta kunehathI kAma levAnuM hatuM. teo jyAre jevo prazna Avato, tyAre te te viSayanA adhikRta mANasa pAse teno javAba apAvatA. AmAM kyAreka vidyAvijayajI, kyAreka udayasUri ke nandanasUri, kyAreka sAgarajI to kyAreka anyano teo upayoga karatA; pote sIdho javAba ke nirNaya ApavAnuM TALatA, A paddhati anusAra koIka zAstrapATha-AdhArita carcA Ave to teo sAgarajI mane tenI khulAso karavAnuM sUcavatA. khAsa karIne prazno hAla betithivALA gaNAtA varganA loko taraphathI AvatA. te varga sAthe sAgarajIno te vakhate tAjo gharobo hato, ane te tUTavAne kAraNe visaMvAda paNa thayelo, tethI te badhAnA uttara zAstrAdhAre sAgarajI dvArA ja apAvavAmAM AvatA. sAgarajI tema karatA, ane temane zAsanasamrATanuM majabUta pIThabaLa maLI rahetuM. kalpanAzIla mitroe A vAtane AdhAre evI vArtA ghaDI kADhI ke namisUri ma ne zAstronuM jJAna ja nahotuM; javAbanAM phAMphAM hatAM. e to sAgarajI ma. hatA eTale saMmelanamAM javAbo ApI zakyA, ane pAra paDyA ! potAnA guruno mahimA vadhAravA jatAM A mahAzayo zAsananA anya dhorI mahApuruSanI kevI avahelanA karI zake che ! alabatta, te emanI avahelanA-zakti badala paNa temane TakA to ApavA ja paDe. itihAsanA banAvonI vAstavikatAthI anabhijJa, athavA to kharI vAstavikatAne chUpAvavAnI gaNatarI dharAvatA lokoe, pUruM jANyA vinA AvI kathAo ghaDI kADhavAnuM duHsAhasa na karavuM joIe, ema kahevAnuM mana thAya che. jo ke nItizAstra to AvA graMthila lokone salAha ApavAnI nA ja pADatuM hoya che. ApaNe eTaluM ja yAda rAkhIe ke zAsanasamrATano ane sAgarajI ma.no saMbaMdha bannenA jIvananA AraMbhanAM varSothI hato. pAchaLathI banne sarva 30 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAre svataMtra rahyA. te pachI paNa, 1990nA saMmelananA prasaMga te samaye sarjAyelA keTalAka AMtarika viSama vAtAvaraNamAM je rIte nemisUri mahArAje sAgara ma.nI sArasaMbhALa lIdhI ane sAthe rAkhyA; saM.1993nuM. comAsuM jAmanagaramAM bannee sAthe karyuM ane 1994mAM bannenI nizrAmAM cha'rI pALato saMgha thayo; athavA 20OOnI sAlamAM tithi-samAdhAnanI vAta AvI tyAre sAgarajI ma.e.je rIte nemisUri ma.ne 'Apa lAvo te ukela mAnya raheze' tevA bhAvanI saMmati pAThavI, te badhA prasaMgo bannenI AMtarika ekatA ane samajaNanI sAkSI pUre tevA che." viDaMbanA to e che ke sAgarajI ma.nAM aneka caritra lakhAyAM, chapAyAM. temAM koI yatijI ke anya pAse abhyAsa karyAnI vigata nAma sAthe chapAtI jovA maLe che. paraMtu zAsanasamrATa sAthenA sahavAsa, abhyAsa temaja padavI prApta thayAnI vAta bahu buddhipUrvaka oLavAmAM AvI che. eka vAtanI spaSTatA karavI ghaTe : A badhuM lakhavA pAchaLa sAgarajI ma.ne ochA cItaravAno ke nAnA dekhADavAno Azaya cittanA eka khUNe paNuM nathI, AvA puNyapuruSanI avahelanA karuM to ghora karmo ja bAMdhuM. lakhyuM eTalA mATe ke navodita ane tathyothI anabhijJa mitroe gurutAbhAvathI prerAIna surisamrATane hINA dekhADavAno lekhita-mudritasacitra prayAsa be vakhata karyo. Ano radiyo ke khulAso na kare to te itihAsano aparAdha kahevAya. have pachI paNa te mitro AvuM managhaDaMta lakhe to banI zake, teve vakhate 'mauna ane upekSA ja' javAba haze. 1. 'AgamoddhAraka sUrideva' pra. ratnasAgara prakAza nidhi, dhAra (ma.pra.) ruM. 206 0.6 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NINES LLLLLLLL BEI A TITITI ELOTETIT Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanasamrATanAM 4 mukhya jIvanakAryo H tIrthono uddhAra, jIvadayA, jJAnoddhAra ane yogya ane abhyAsI ziSyaparaMparAnuM sarjana. ahIMtemanA jJAnodvAra viSe nirdeza karavo che, aneka graMthonuM temaNe adhyayana tathA adhyApana karyuM hatuM. nyAya, vyAkaraNa, sAhitya, cha darzano, jaina tarka, Agama graMtho - A badhA temanA viSaya hatA. te yugamAM prakAzana (mudraNa) pravRttino hajI ApaNe tyAM prAraMbha ja hato, eTale abhyAsa mATe jUnA hastalikhita graMtho para mukhya AdhAra rAkhavAno raheto. tevA graMtho vecavA mATe mAravADa, madhyaprAnta vagere vividha sthaLothI lahiyAo, yatio vagere loko AvatA. mahArAjazrI temanI pAsethI te graMtho laI letA, ane zrAvako dvArA tenuM mUlya cUkavAvI detA. pAnAM pramANe, bloka pramANe, vajana pramANe - ema vividha prakAre teo te levaDAvatA. A uparAMta mudrita graMthonI paNa teo 10-10 ane 5panakalo magAvatA. A badhA graMthone sAcavavA mATe temanI preraNAthI aneka jJAnabhaMDAro banyA. jemAM amadAvAda, khaMbhAta, valabhIpura, mahuvA tathA kadambagiri e pAMca sthAnanAM bhavya graMthAlayo mukhya hatAM. amadAvAda-pAMjarApoLe vADIlAla sArAbhAI (vI.esa. hospiTalavALA) e potAnI jagyA bheTa ApI, te upara traNa mALanuM bhavya jJAnamaMdira banyuM. temAM mudrita graMthono bhaMDAra karyo. khaMbhAta-khAravADAmAM munisuvrata jinAlaya-24 jinAlayanuM prAcIna makAna hatuM, te jinAlayo utthApI levAtAM, te makAnane sAdhAraNa khAtAnuM phaMDa karAvI kharIdAvI, te para traNa mALanuM bhavya jJAnamaMdira banAvyuM. temAM mukhyatve hastalikhita graMthono bhaMDAra narasiyA sUrivara thayo. anya traNa bhaMDAro paNa varSo sudhI dhamadhamatA rahyA hatA. mahArAjane koIka pUcheluM ke ATalA badhA graMtho bhegA karo cho paNa temAM ghaNA evA che ke jeno upayoga na paNa thAya, evA graMtho zA mATe bhegA karo ? tyAre temaNe Apelo javAba, temanI jJAnaruci ane jJAnadaSTino vizada paricaya karAve tevo che, temaNe kahyuM hatuM ke '"so varSa pachI paNa koI abhyAsI mANasa, koI graMtha zodhato haze; tene kyAMyathI ane AkhA amadAvAdamAMthI te graMtha nahi maLyo hoya, ane te zodhato zodhato A bhaMDAramAM Avaze ane ahIMthI tene joIto graMtha maLI jaze, to meM vasAvelA A tamAma graMtho sArthaka thaI jaze.' vihArakSetromAM aneka sthaLe prAcIna bhaMDAra hoya, tenuM avalokana kare. temAM abhyAsopayogI durlabha graMthonI pothIo hoya, to teo tenI nakala karAvI letA. temanI sAthe hamezAM lahiyAo rahetA, ane te sivAya paNa aneka lahiyAo temanuM kAma karatA. A rIte hajAro graMtho temaNe lakhAvyA che. jUnI pothIo naSTa thAya to tenI nakala kyAMka hoya to tevA durlabha graMtha bacI to jAya ja, A temanI dRSTi hatI. emaNe aneka graMthonuM potAnA vidvAna ziSyo dvArA saMpAdana tathA mudraNa karAvyuM. hemacandrAcAryanA siddhahemavyAkaraNanI bRhavRtti, laghunyAsa jevA graMtho temaNe sarvaprathama prakAzita karAvyA. haribhadrasUri mahArAja tathA upAdhyAya yazovijayajInA paNa ghaNA badhA graMthonuM sarvaprathama prakAzana temaNe karAvyuM. A traNeya mahApuruSonA graMthonA adhyayanano sAdhu samudAyanA zubhAraMbha paNa temaNe karAvyo, ane te paNa potAnA ziSya samudAyamAM ja, temanA aneka ziSyoe tathA temaNe pote paNa, A mahApuruSonA graMtho upara vivaraNagraMthonI racanA karI che. 33 mahArAjajIe svayaM aneka graMthonI racanA karI che, jemAM keTalAka prakAzita che, keTalAka aprakAzita. temaNe keTalAka padArtho evA majAnA kholyA che ke ukta mahApuruSonAM vacanonAM rahasyanuM adbhuta udghATana thAya. temaNe potAnA ziSyone bhAre kaDakAIthI bhaNAvyA hatA. savAre navakArazI pAravAno temanA parivAramAM niSedha hato. porasIe ja paccakkhANa pAravAnuM rahetuM. sAdhuonuM vRMda temane vIMTaLAIne beThuM hoya, ane teo pATha Ape; vihAra karatA hoya tyAM sthAne pahoMcatAM ja darzanAdithI paravArIne bahAranA cokamAM vRkSaheThaLa ziSyone laI jaIne pATha Ape; pATha ApatAM daMDAsaNa ke ghaDAnA dorA vaDe phaTakAre; kaThora zabdothI anuzAsana kare; A badhuM jovA maLavuM te paNa eka dhanya anubhava gaNAto. te vakhate game tevA zreSThIo ke gRhastho kArya laIne AvyA hoya to paNa temane besI ja rahevuM paDatuM . temanA pAThamAM eka kAvya bhaNAve to tenA 3-4 zloka zIkhavavAmAM teo ghaNA divaso letA. paNa e evA zIkhavatAM ke pachI ziSyavarga te AkhuM kAvya jAte ja vAMcI-bhaNI zakato. AvI adhyApanazakti virala gaNAya tevI che. temanI pAse zrI vijayadharmasUrijI, zrIAnaMdasAgarasUrijI jevA prakhara sAdhuoe paNa abhyAsa karelo, to zeTha lAlabhAI dalapatabhAI, zeTha kastUrabhAI lAlabhAI jevA zrAvakazreSThIoe paNa abhyAsa karyo hovAnuM jANavA maLe che. sAra eTalo ke vIsamI sadImAM samyag jJAnanI jyotane jIvaMta ane jaLahaLa rAkhavAmAM zAsanasamrATano phALo asAdhAraNache. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ...namiye je gacchadhorI re zrInemisUrIzvarajI mahArAjane temanA upAsako 'tapagapati' tarIke varNavatA, oLakhatA, to 'zAsanasamrATa' e zabda to temanuM bIjuM nAma ja banI gayo hato. ghaNA lokone AmAM atizayokti lAgatI. to ghaNA loko potAnA gurujananA nAma AgaLa paNa A vizeSaNo joDatA jovA maLe che, paraMtu dekhAdekhIe athavA koI parIkSaka ke pUchanAra na hovAthI potAne 'tapagacchapati' gaNAvavA e eka vAta che, ane vAstavika arthamAM tathA rUpamAM tapagacchanI suvihita praNAlikAone punaH jIvita-jAgRta karIne temaja tenuM saMvardhana-saMrakSaNa karIne, ucita rIte tapagacchapati thavuM ke gaNAvuM e bIjI vAta che. nemisUrijI mahArAje je che, saMgha ane zAsananA abhyasthAnanAM anupama ane bIjA koIne paNa mATe azakya evAM kAryo karelAM, temAMnAM thoDAMkanuM ApaNe avalokana karIe : 1.yogodrahanaH suvihita gacchaparaMparA pramANe AgamasUtronA vidhipUrvaka yogodvahana karIne ja AgamonuM paThana thaI zake; padavI laI zakAya; dIkSAdi dharmakriyAo karAvI zakAya, te paNa gurunizrAe ja thavuM joIe. zrIpUjayonA zAsanakALamAM saMvignazAkhAnA munio mATe A AkhI prakriyA durlabha banI cukI hatI. AkhA saMghamAM eka ke be padastha muni hatA, temanI badhI anukULatA hoya to teo joga karAve, vaDIdIkSA Ape. anyathA dIkSA lIdhA pachIye varSo vahI jAya paNa jogavaDI dIkSA na thatAM. zrImULacaMdajI ma.ne paM, dayAvimaLajI pAse yogavahana-pada vagere karavA javAnuM thayeluM. temanI vidAya pachI koI padastha na rahetAM, ghaNI takalIpho vacce zrIvRddhicandrajI ma.e potAnA ziSya gaMbhIravijayajIne anyatra joga karAvI paMnyAsa karAvelA. A viSamatA kAyama mATe samApta thAya evA saMyogo sarjAyA, zrInemivijayajIne yogavahanapUrvaka padavI maLyA pachI. temaNe tamAma yogo vahyA. sUrimaMtranI pAMca pIThikA rUpa oLIo paNa temaNe karI ane pachIja padagrahaNa karyuM. te pachI zAstro ane sAmAcArI graMthonuM avagAhana-Akalana karIne teoe 45 AgamanA yogodrahananI zAstrIya kriyAo tathA sUrimaMtranI ArAdhanAnI oLIonuM ArAdhana zarU karAvyuM. A rIte suvihita kriyAvidhAnapUrvaka AcAryapada prApta karanArA, vIsamA saikAmAM teo prathama AcArya banyA. pUjayapAda AtmArAmajI ma. AcArya banyA jarUra; teo vaDIla hatA eTaluM ja nahi, mahArAjajInA utkarSathI prasanna paNa hatA; paraMtu temaNe joga vahyA nathI; temane saMdhe kAmaLI moDhADIne AcArya tarIke jAhera karyA che. jyAre mahArAjajIe gurujanonA hAthe ane vidhivat pada prApta karyuM che. yogodvahana mATe bhaviSyamAM kyAreya koIe yationo Azaro levo na paDe tevI yojanA karI che, ane e rIte tapAgacchanI suvihita praNAlikAne jIvaMta karI ciraMjIva banAvI che. jyAre temane sUripada maLyuM, tyAre temaNe vaDIla paM,gaMbhIravijayajI ma.ne vInavyA ke bApa ja AcAryapada grahaNa karo; mane na Apo. tyAre paMnyAsazrIe kahyuM ke "mAre levI nathI. mane ApanAra koI vaDIla hAla che paNa nahi. ane gurudeva vRddhicaMdrajIe mane AjJA karelI che ke bhaviSyamAM nemivijayane padavI Apajo. eTale tamAre ja AcArya thavAnuM che." AvI vyaktine loko 'tapagacchapati' tarIke navAje, to temAM bhArobhAra aucitya che. 2, aMjanazalAkA :- prabhu-pratimAmAM prANa reDavAnI prakriyA te aMjanazalAkA. vIsamI sadImAM pAlItANAmAM thayelI be-traNa pratiSThAonA prasaMge mahAmArInA vicitra upadravo tathA saMkhyAbaMdha mRtyunA banAvo banelA. e badhAmAM zrIpUjayo-yationuM prAdhAnya hatuM; saMvegI sAdhuo paNa hatA ja, jANavA maLe che te pramANe chelle bAbunI derAsaranI pratiSThAmAM AvuM thayeluM. e pachI e ke bhayAvaha havAmAna racAI gayuM ane aMjanazalAkA thavAnuM baMdha thaI gayuM. khopha vahoravo hoya to ja A kAma karAya evI graMthi baMdhAI gaI, dAyakAo pachI, baMdha paDelI A prakriyAnA punaH maMDANa karyA zAsanasamrATe, temaNe graMtho tapAsyA. vidhividhAnonA krama ane zuddhatAno vicAra karyo. pote ane potAnA sAdhaka ziSya udayavijayajIe maLIne UMDuM avagAhana - manthana karyuM. maMtrazuddhi, vidhizuddhi temaja muhUrtazuddhi ane dravyazuddhinA upakramo niradhAryA. brahmaniSThA eTale ke brahmacaryanI naiSThika zuddhi - je A samagra anuSThAnano prANa tathA pAyo gaNAya, te to temane janmajAta ane sahajasiddha hatI ja, e badhAMnA baLe temaNe te vidhAnane punaH saMkalita karyuM, ane saM, 1982mAM tathA 1984mAM te anuSThAna, prAyogika dhoraNo, vinA vine, saphaLatAthI karyuM. saM. 1989mAM te pavitra vidhAna, kadambagirimAM pUrA vistArathI karyuM - hajAronI upasthitimAM. ane temanI adbhuta sAdhanAnA prabhAve tyAM Avela joradaura vino chatAM eka paNa mRtyu na thayuM ane badhuM maMgalarUpe saMpanna thayuM. tyArathI aMjanazalAkAno mArga prazasta banyo, je Aje sarvatra nirAbAdhapaNe pravarte che. teo svayaM jayAre pratimAnI prANapratiSThA karato tyAre pratimAjI sAme eka Adamakadano arIso raheto, ane aMjanavidhAna teo kare te kSaNe ja te arIsAnA TukaDA thaI jatA. A temanI brahmaniSThAno prabhAva hato, ane te dvArA temanI pracaMDa prANazaktiUrjAno pratimAmAM praveza thatAM ja teno jabaradasta pratyAghAta darpaNa upara Avato. A temanI kSamatA jaina saMghamAM ananya hatI, 3, ahaMtapUjana, bRhasaMghAvartapUjana ane siddhacakrapUjana jevAM zAsAnusArI, prabhubhaktisvarUpa ane maMtrataMtrayaMtramaya anuSThAno ghaNA ghaNA vakhatathI kALanA garbhamAM lapAIne beThAM hatAM, teno pracAra jaina saMghamAM nAmazeSa banyo hato, zAsanasamrATanA dizAnirdezana heThaLa temanA paramagItArtha ziSya vijayodayasUrijIe te vidhAnonuM Akalana karyuM, ane teonI nizrAmAM te pavitra ane rahasyamaya pUjano bhaNAvavAmAM AvyAM. ahaMtu pUjanamAM homavidhAnanuM khAsa mahattva hoya, te paNa temaNe karAvyuM. siddhacakrapUjananA prathama anuSThAna samaye, sa, 1983mAM, zeTha jamanAbhAI bhagubhAInA baMgale jinAlayamAM, cAMdInuM bhavya yaMtra nirmANa karAvyuM, sAcAM ratnothI maDhelAM nava suvarNakaLazo banyAM, ane te dvArA te pUjana bhaNAvavAmAM AvyuM. Aje A tamAma vidhAnono ApaNA saMghamAM achAjato atireka thayo che. avidhi, aviveka ane vairAcArane kAraNe yogoddhahana, aMjanazalAkA tathA mahApUjano- A badhI ja pavitra kriyAo Aje dUSita thatI jovA maLe che; paraMtu je kALe A kriyAo sAva lupta thavAne Are AvI hatI, ane teno punaruddhAra karavAnI kSamatA kyAMya nahotI, te kALe sUrisamrATe A tamAma prakriyAone navajIvana ApavAnuM yuga kRtya karIne tapagacchane abhyadayanA zikhare mUkI Apyo che, ane zrIsaMdhanA zreyano mArga upADI Apyo che, Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TID Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthoddhArake guruvara - 1 mahArAjajInI sahuthI moTI khyAti koI vAte hoya to te tIrthoddhAranI vAte. prAcIna tIrthono ane jinAlayono jIrNoddhAra, punaruddhArA e emanA jIvananA mukhya dhyeyarUpa kArya hatuM. temaNe kadambagiri, kAparaDAjI, zerIsA, vAmaja, mAtara, khaMbhAta, taLAjA, rANakapura vagere aneka tIrthakSetrono uddhAra karAvyo hato. temAMye kadambagiri, kAparaDA ane zerIsA-vAmajanA uddhAra-prasaMgoe to AkarA parISaha ane jIvaleNa upadravo paNa veThavA paDyA hatA. paraMtu zAsana-saMgha ane tIrtha A traNa tattvo temanA prANabhUta hatAM; tene mATe temaNe potAnuM samagra jIvana samarpI dIdhuM hatuM. A badhI vAto daMtakathAsamI che, jenuM vAstavika varNana sAMbhaLatAM ApaNe herata pAmI jaIe tevuM che. emaNe uddharelAM keTalAMka tIrthakSetronI thoDIka vAto jANavA jevI che : 1. khaMbhAta-staMbhatIrtha. A gAma mahArAjajInuM atyaMta mAnItuM kSetra hatuM. tenI jAhojalAlI ane bhUtakALa paNa atibhavya hatAM. A gAmamAM temaNe vAraMvAra comAsAM karyAM che, saMskRta pAThazALA, jaina kanyAzALAnI sthApanA karAvI che, ane zatAdhika jinAlayo dharAvatAM A kSetranAM aneka jinAlayono uddhAra paNa karAvyo che. judAM judAM 19 svataMtra derAsaronuM ekIkaraNa karAvIne, te tamAma derAsaronuM visarjana karavApUrvaka eka tribhUmika-trizikharIya mahAna jinAlayanuM nirmANa, temanA mArgadarzanamAM zeTha popaTalAla amaracaMda dvArA thayuM. temAM te 19 derAsaronI tamAma pratimAonI atyaMta yogya rIte goThavaNa karIne tenI pratiSThA temaNe karAvI. te vakhate teo paMnyAsa hatA. A derAsara moTA (cintAmaNinA) derAsara tarIke oLakhAya che. | khaMbhAtanA parArUpa zakaraparA. tyAMnA be prAcIna jinAlayono jIrNoddhAra tathA pratiSThA, gurumaMdiranI racanA tathA dharmazALA ane upAzrayAdinAM nirmANa temanA hastaka thayAM che. mANekacokamAM bhoMyarAnA AdIzvaravALA jinAlayano jIrNoddhAra tathA pratiSThA paNa temanA hAthe thayAM. A badhAM kAmomAM mAkubhAI zeTha vagere temanA bhakta zrAvakoe pUro lAbha lIdhelo. sthaMbhana pArzvanAtha e khaMbhAtanuM tIrtharUpa derAsara, te prabhupratimA nIlamanI hovAthI corAI gaI, pAchI meLavAI, tyAre tenI prathama sthira pratiSThA mahArAjajIe karAvI. tyArabAda traNa zikharonuM navuM bhavya jinAlaya banAvI, kula traNa jinAlayonuM ekIkaraNa karAvI, temAM staMbhana pArzvaprabhu Adi bibonI pratiSThA temaja nUtana bibonI aMjanazalAkA saM, 1984mAM teoe karI. khaMbhAtanA anya paNa aneka jinAlayono uddhAra, temanA hAthe thayo che. 2, rohIzALA e-zetruMjI nadIne kinAre vaseluM ane 12 gAunI parikramAnuM jUnuM gAma. zatruMjayanI cAre dizAnI 4 pAja paikI rohIzALAnI pAja te ahIM che. ahIMthI zetruMjI nadImAM nAna karIne, pagalAMderI juhArIne girirAja upara jaI zakAya che. A kSetramAM mahArAjajIe tIrthasvarUpa jinAlya tathA samagra saMkulanAM nirmANa ane pratiSThA. saM. 1999mAM karAvyAM, vAta evI hatI ke pAlItANAnA ThAkora girirAjanA yAtrIo pAse yAtrALu vero letA hatA. tenA virodhamAM korTakacerI tathA vATAghATo ane samAdhAna thatAM rahetAM. paNa jyAre paNa mudata pUrI thAya ke ThAkora vero levAnuM cAlu karI detA. A kAyamanI kanaDagata dUra thAya te hetuthI mahArAjajIe rohIzALAnuM tIrthanirmANa karyuM. A gAma briTiza saltanatanuM gaNAtuM ane tyAMthI upara javAno mArga khAnagI mAlikIno. te badhI jamIno kharIdI laI sarasa pagathiyAM tathA mArga banAvI devAya, to hajAro yAtriko rohIzALAnI pAjathI girirAjanI yAtrA vagara aDacaNe karI zake, ane pAlItANAno rasto baMdha karI devAthI tyAM koI rAjayanA rakhopAnI, te mATe vero cUkavavAnI jarUra na paDe, tathA rAjayanI kanaDagata paNa veThavAnI jarUrata na rahe. atyaMta dIrghadRSTi bharelI A yojanA hatI, jene AkhA saMthe Adara Apelo. jo ke kALakrame lAMbA gALAnuM samAdhAna thavAthI ane pachI to darabArI kanaDagata paNa baMdha thavAthI A yojanA AgaLa vadhAravAnI jarUra na rahI. yojanA ghaDatAM AvaDe tene avasare te mAMDI vALatAM paNa AvaDavI jarUrI che, tevo saMdezo A rIte teoe Apyo. teo peDhI ane zrIsaMghane madadarUpa thavA tatpara rahetA hatA; temAM avarodhaka ke naDatararUpa nahi. temane lAge ke A kAma mAMDI vALavAthI saMghanuM hita che to, dekhItI rIte zAsanaprabhAvanAnuM lAgatuM kAma paNa paDatuM mUkI devAnuM pasaMda karatI, A derAsara paNa, pAchaLathI zetruMjI nadIno baMdha baMdhAtAM, gAma sAthe ja DUbamAM gayuM, ane temAMnAM tamAma biMbo, zetruMjI Dema para nirmANa thayelA nUtana tIrtha-jinAlayamAM lAvavAmAM AvyAM hatAM, Page #47 -------------------------------------------------------------------------- Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthoddhAraka guruvara - 2 zerIsA. saikAo-purANuM jaina tIrtha. vidharmI AkramaNo thakI vinAza pAmeluM e tIrtha. itihAsamAM ullekho maLe. stuti-stotromAM zerIsA pArzvanAthanI stavanA maLe, zerIsA nAme gAma paNa kharuM ja, vaLI e gAmamAM jIrNabhagna khaMDera hAlatamAM paDeluM purAtana maMdira paNa hatuM, ane temAM keTalAMka jinabiMbo paNa apUja hAlatamAM paDelAM jovA maLatAM hatAM. vadhumAM, pArzvanAthanI atibhavya zyAma pratimA, gAma bahAra eka TIMbA upara UMdhI paDelI, tene patthara samajIne grAmajano te para chANAM thApatA. bIjI paNa AzAtanA karato. saM. 1969mAM AnI jANa mahArAjajIne thaI. teo vihAra karIne tyAM gayA. tIrthanI ane prabhujInI A sthiti jotAM ja teo dravI UDyA, ane prabhunI stavanApUrvaka tenA uddhArano saMkalpa karyo. temaNe eka vADI manasukhabhAI bhagubhAInA nAme kharIdAvI, TIMbAvALI pratimAM temaja khaMDera paDelA jinAlayamAM aMdara-bahAra astavyasta paDela vividha bibone te vADAmAM ucita rIte padharAvyA. tyAra pachI. tyAM tIrthasvarUpa jinAlaya bAMdhavAnI javAbadArI, mahArAjajInA nirdeza pramANe, zeTha sArAbhAI DAhyAbhAIe, ANaMdajI kalyANajInI peDhI vatI saMbhALI, alabatta, A maMdira nirmANamAM samaya khAsso vahyo, paraMtu saM. 1988mAM te taiyAra thaI jatAM, temAM prabhujIno praveza karAvavAno avasara Avyo. mahArAjajI tyAM padhAryA. praveza mahotsava zarU thayo. have banyuM evuM ke zerIsAdAdAnA kula 4 pratimA maLI hatI. 1 pratimA khaMDerA jinAlayamAM hatI, 1 TIMbA upara paDelI te, be pratimAo nUtana maMdiranA pAyA khodatAM bhUmimAMthI maLI AvI, je mahadaMze khaMDita sthitimAM hatI. saMbhavataH zerIsAdAdA caumukhajI rUpe hatA. have akhaMDa be biMbomAMthI mULanAyaka kyA biMbane sthApavuM ? e savAla Avyo. nirNaya karavo vikTa hato, mahArAjajIe pharamAvyuM ke banne biMbono praveza karAvIe. pachI bhagavAna ja nirNaya Apaze. ema ja thayuM. mahA zudi pAMcame beya bibono praveza thaI gayo. praveza pachI badhAM vikharAyAM, ane zrInandanasUrijI tathA vidhikArako zeya vidhi karAvI rahyA hatA. e vakhate eka be paikI eka bibamAM amIjharaNAM cAlu thayAM. thoDI ja kSaNomAM dhArAbaddha amI varasavA mAMDyAM ane jotajotAmAM Akho gabhAro amIthI chalakAI gayo. amIdhArA cAlu ja rahI. mahArAjajI padhAryA, ane kahyuM , prabhujIe nirNaya ApI dIdho ! A pachI saM, 20 mAM zerIsAtIrthe mahArAjajIne pratiSThA karAvI. traNa bibo garbhagRhamAM, keTalAMka biMba tathA kAussagIyA raMgamaMDapamAM, aMbikA mAtAnI vastupALa bharAvelI pratimA tathA padmAvatI mAtA cokImAM pratiSThita karyA. zerIsAnuM A tIrtha mahArAjajInI ciraMjIvI yazogAthA gAtuM. Aje zobhI rahyuM che, tene pharatAM bAvana jinAlayanA nimaNano bhAva hato, tenA pAyA paNa caNAI gayelA, paraMtu saMyogAdhIna te bhAvanA sAkAra na thaI. ( 39 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthoddhAraka guruvara - 3 kuMbhAriyAjI tIrtha. tyAM purAtana ane aitihAsika bhavya jinAlayo. paraMtu kALabaLe te bahu jarjarita thaI paDelAM. vahIvaTa paNa nabaLo. saM. 1978mAM mahArAjajI te sthaLe vicaryA, tyAre te tIrthanI jIrNa ane upekSita avasthA jotAM teono AtmA dUbhAyo. temanA haiyAmAM teno jIrNoddhAra karAvavAno manoratha jAgyo. teoe amadAvAdanA agraNI sadgRhasthone preraNA karatAM te tIrthano paNa uddhAra thayo. dAMtA mahAjana hastaka teno vahIvaTa hato, te teoe ANaMdajI kalyANajI peDhIne soMpAvyo, ane prabhAzaMkara somapurA dvArA jIrNoddhAra zarU karAvyo, te vakhate jAvAlanA saMdhe te mATe moTI rakama mahArAjajInI preraNAthI arpaNa karI. saM. 1972mAM teoe rANakapuranI yAtrA karI. tyAMnA anupama ane devavimAnatulya jinAlayanI jarjarita sthiti temaNe joI. tyAM aneka bhoMyarAM hatAM, te ghaNAM ghaNAM varSothI baMdha hatAM. dareka bhoMyarAmAM prAcIna jinabiMbo hatAM. te upara tathA badhI jagyAo lUNo lAgI javAthI badhuM agocara banyuM hatuM. mahArAjajIe A jinAlayano paNa jIrNoddhAra karavAno nirdhAra karyo. bhoMyarAmAMnAM bibo bahAra lAvI derIomAM pratiSThita karavAno paNa vicAra karyo, comAsA pachI te mATe gRhasthone preraNA ApatAM rakamo ekatra thavA lAgI. saM. 1977mAM teo punaH rANakapura AvyA, ane bhoMyarAMnI pratimAo bahAra kaDhAvI, derIone sAphasUpha karAvI temAM paroNAdAkhala te padharAvI dIdhI. A pachI jIrNoddhAranI prakriyA varSo sudhI cAlatI rahI. saM. 1999mAM sAdaDIno saMgha-pAlItANA Avyo, ane rANakapura padhArI pratiSThA karAvavAnI vinaMti karI. paraMtu nAdurasta tabiyatane kAraNe teo jaI na zakyA. A pratiSThA saM. 2009mAM, teonA kALadharma bAda, teonA paTTadharo vijayodayasUrijI, vijayanandanasUrijI, vijayavijJAnasUrijI, vijayaamRtasUrijI AdinI nizrAmAM saMpanna thaI. mahArAjajInuM mArgadarzana, zeTha ANaMdajI kalyANajI tathA zeTha kastUrabhAInI sUjhabUjha tathA sAdaDI-saMghano sahayoga - A badhAMne kAraNe A jIrNoddhAra zakya banyo hato. 41 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrtharakSAnA AdhAra ANaMdajI kalyANajInI peDhInA tatkAlIna pramukha ane amadAvAdanA nagarazeTha kastUrabhAI maNibhAIe eka vakhata mahArAjajIne lakheluM : "tIrthanA hako tathA ANaMdajI kalyANajInI peDhIno AdhAra Apa ja cho. tIrthanA hako jALavavA Apa amadAvAdamAMthI vihAra karavAnuM hAlamAM nahi rAkho ema huM dhAruM chuM." emanI AvI pratibhA ane pratiSThAno pAyo to, saM. 1953mAM ja, pAlItANAnA ThAkora sAmenI laDataveLAe ja, naMkhAI gayo hato. saM. 1960-61 AsapAsa, ThAkora mAnasiMhajIe jainonI lAgaNI dUbhavavA mATe eka yojanA karI. tadanusAra, teo pote cAmaDInA bUTa paherIne moMmAM sigareTa pItAM pItAM girirAja upara jatA, te ja rIte dAdAnA darabAramAM paNa jatA. AthI dUbhAyelA jaina saMghe vATAghATo ane samajAvaTanA pUratA prayAso karyo, paNa temAM saphaLatA na maLatAM temaNe rAjakoTa ejansI (briTiza hakUmata)nI korTamAM ThAkora viruddha phariyAda karI, kesa cAlyo, ane ThAkorane noTisa maLI. AthI vadhu vIpharelA ThAkore muslimone uzkeryA; IMgArazA pIranA sthAnake eka oraDo baMdhAvavAno hukama karyo; ane rAja taraphathI tamAma sAmagrI ane sahAya ApI. temaNe jAhera karyuM ke te sthAnake huM bakarAnI katala karIza ane tenuM lohI AdIzvaradAdA upara chAMTIza jouM chuM, mane koNa roke che? A vAtanI jANa thatAM ja, te samaye pAlitANA birAjatA. mahArAjazrInI nizrAmAM eka miTiMga maLI. sAdhuoe tIrtharakSA kAje zahIdI vhoravAnI pratijJA karI : ThAkorane AvuM apakRtya nahi karavA devAno saue nirNaya karyo. ajImagaMjanA bAbu chatrapatisiMha ThAkorane talavAra vaDe khatama karavAnI pratijJA karI : mArA bhagavAnanI AzAtanA nahi thavA dauM. mahArAjajI khUba vicakSaNa hatA. temaNe badhAnI uttejanA joI, sAthe ThAkorane A miTiMganI jANa thatAM ja te sAdhuone paNa jelamAM pUratAM vicAra ke vAra nahi kare tevI saMbhAvanA paNa dhyAnamAM rAkhI, temaNe badhAne ThaMDA pADyo ane sauprathama, AnaMdasAgarajI, maNivijayajI vagerene tatkAla vihAra karAvI pAlItANAnI hada bahAra mokalI dIdhA, temanI gaNatarI e hatI ke jo kAle ThAkora potAne jelamAM nAkhe to A loko laData cAlu rAkhI zake, bIjI bAju, temaNe bhAIcaMdabhAI nAmanA bAhoza gRhasthane taiyAra karIne gAmaDAMomAM mokalyA. temaNe pAlItANA-pharato gAmonA mAladhArIone samajAvyuM ke ThAkora tamArAM bakarAM-gheTAM paDAvI leze ne muslimonA pIrane bali caDAvaze. tamAro mAla jaze, maraze, tamane kAMI vaLatara nahi maLe, tamArI AjIvikA barabAda thaze, ane tIrthanI AzAtanA thatAM bhagavAnano khopha Utaraze. Ayaro uzkerAyA. rAtorAta pIranI jagyAe gayA. tyAM oraDo bAMdhavA mATe Avelo sAmAna khINamAM nAkhI daI, bAMdhavAmAM AvelA bakarAMne upADI gayA. ThAkoranA nokaro ne muslimo savAre gayA to tyAM kAMI na maLe ! daramyAnamAM rAjakoTathI ejansI-korTano cukAdo jAhera thayo. temAM ThAkorane Thapako maLyo, ane jainonI lAgaNI dubhAya tevuM koI paNa kArya nahi karavAno hukama thayo. jaina saMghamAM AnaMda AnaMda prasarI gayo ! ThAkoranA hAtha heThA paDyA ! mahArAjajI vAstavamAM tIrthakSAnA AdhAra puravAra thayA ! Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ STOP Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlItANA rAjya. tyAMnA rAjA ThAkora tarIke oLakhAya. mULe to te badhA kAThI darabAro. zatruMjayanI yAtrA jyAre vikaTa hatI; hiMsaka jAnavarono tathA cora-bahAravaTiyAno bhaya vadhAre raheto tevA samayamAM temane yAtrALuonA voLAviyA ke rakhevALa tarIkenI pharaja soMpAtI, ane tenA badalAmAM temane 'rakhopuM'cUkavAtuM. vakhata jatAM te darabAro pAlItANAmAM sthira thayA ane potAnuM rAja sthApyuM. e badhI vAtano lAMbo itihAsa che, ane te rasaprada che. te pachI ANaMdajI kalyANajI peDhI sAthe ThAkorane karAra thavA mAMDyA, ane te pramANe badhuM barAbara cAlyA karyuM. pahelo karAra saMbhavataH 40 varSano hato, ane varSe 15 hajArano hato. tatkAlIna ThAkore yAtrAvero levAnuM TharAveluM, tenA virodhamAM, aMgrejasarakAranA ejanTanI madhyasthIthI A karAra thayo hato. vi.saM. 1982mAM A karAranI mudata purI thatI hatI. jainoe rakhopuM rada karavAnI mAgaNI karI hatI. kemake have koI bhayanuM kAraNa nahotuM ane rakhopAnI jarUra nahotI. ThAkore muMDakAvero levAnuM TharAvyuM, ane tene sarakAranI saMmati paNa te mATe maLI. 1 eprila 1926 thI A muMDakAvero levAnuM nakkI thayuM. je yAtrika A vero bhare te ja DuMgara upara jAtrAe jaI zake. na bhare te na jaI zake. AnI sAme jaina saMghamAM virodhano jabaro vAvaMToLa tIrtharakSaka sUrideva UThyo. mahArAjajI te vakhate pATaNa hatA. anekavidha prayAso niSphaLa gayA bAda, teonA mArgadarzana heThaLa peDhIe nirNaya karyo ke jyAM sudhI vero pAcho na kheMcAya, tyAM sudhI yAtrA baMdha rAkhavI. pATaNamAM eka jaMgI sabhA maLI. tyAM sAdhuo ane zrAvakoe tIrthanI rakSA kAje marI phITavAnA zapatha lIdhA, ane hindubharanA jaina saMghe peDhInA Adezane ziromAnya gaNyo. pariNAme yAtrA baMdha rahI, 1lI eprile taLeTIe rAjanA nokaro taMbU nAkhIne yAtrIo pAse kara udharAvavA goThavAI gayA. paNa eka paNa jaina bacco te dahADAthI pAlItANAmAM pharakyo ja nahi ! sTezanathI mAMDIne taLeTI sudhInA rastA, dharmazALAo badhuM sUmasAma ! sAdhu-sAdhvI mahArAjo paNa vihAra karI cAlyA gayA. sakala saMghamAM yAtrAnA virahamAM tapa-japa-sAdhanA akhaMDa thavA lAgyA. cha'rI pALatA saMghoe paNa tyAre potAnI dizA badalI. saMghavI nagInadAsa karamacaMde mahArAjajInI tathA pU. nItisUri ma. vagerenI nizrAmAM pAlItANAne badale giranArajI ane bhadrezvarano saMgha kADho. yAtrAno A asahakAra lagabhaga be varSa cAlyo hato. te daramyAna eka paNa vyaktie girirAjanI yAtrA nahotI karI. saMghanI AjJAnuM mAhAtmya A avasare barAbara samajAyuM hatuM . aMgreja ejanTe 1 lAkha rUpiyA rakhopApeTe cUkavavAno hukama karelo, je jainoe amAnya karelo. chevaTe thAkI-hArIne vAIsaroya lorDa iravIne ThAkora ane jainonI eka goLamejI ja pariSada sImalA mukAme yojI, banne pakSa vacce samAdhAna karAvyuM. te pramANe ThAkore vero pAcho kheMcavAnuM ane jainoe-peDhIe vArSika 60 hajAra 'rakhopA' peTe ApavAnuM TharyuM. A samAdhAna thatAM ja jainomAM bhAre AnaMdanuM mojuM prasaryuM, ane be varSa bAda, 1984mAM punaH girirAjanI yAtrAno prAraMbha thatAM, jainonA jIvamAM jIva Avyo. mahArAjajI paNa khaMbhAtathI saMgha laIne pAlItANA padhAryA, ane girirAjane bheTyA. hiMdanA saMgha para ane saMghanI pratinidhi samAna peDhI para mahArAjajIno kevo prabhAva hato tenAM, tathA zAsananA rakhevALa gItArtha AcArye kevA avasare kevA pagalAM levAM tathA levaDAvavAM ghaTe te vivekanAM, A ghaTanAmAM navalAM darzana lAdhe che. mahattvanI bAbata e che ke te vakhate yAtrA-baMdhano nirNaya levAmAM Avyo tyAre, "yAtrAmAM aMtarAya karIe to bhayaMkara pApa lAge, yAtrA baMdha thAya to girirAja para prabhu apUja rahe ane nokaronuM caDhI vAge, Avo ekAMgI nirNaya levAno emane zo adhikAra che ?'' A prakAranA vitaMDAvAda, dalIlo ke matamatAMtaro ane virodha samagra zAsanamAM koI paNa gacche, saMghADAe ke AcAryAdie nahotA karyA. badhAne saMghanuM, tIrthanuM ane vivekapUta AjJAnuM mAhAtmya haiye vaseluM. Aje AvA vAtAvaraNanI koI kalpanA thaI zake kharI? 1 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadambagirino punaruddhAra e emanuM jIvanasvapna paNa hatuM ane jIvananuM sukRta paNa. tIrthodvAra kone kahevAya te samajavuM hoya to, mahArAjajIe karelA zerIsA tathA kadambagirinA uddhAranI kathA samajavI paDe. jIrNodvAra ghaNA thaI zake. tIrthano punaruddhAra to koIka samartha puNyavaMta, pratibhAvaMta, zAsanasamarpita mahApuruSa ja karI zake. kadambagirinA uddhArakAryamAM ghaNAM vighno AvyAM, to tenuM nivAraNa paNa camatkArika rIte thatuM rahyuM. ema thavAmAM mahArAjanA puNyano, AtmabaLano, naiSThika cAritrabaLano prabhAva hamezAM sakriya bhAga bhajavato. A vidhAnane yathArtha TharAve tevA aneka prasaMgo che. emAMno eka prasaMga ahIM AlekhIe kadambagiri tIrtha parvatIya tIrtha che. tenI taLeTIe vaselo nAnakaDo nesaDo 'bodAnA nesa' e nAme oLakhAya che. nesaDo eTale nAnuM evuM gAma,vasAhata. emAM kAmaLiyA nukhanA garAsiyA darabArono vasavATa, mahArAjanA puruSArtha tathA upadezathI teoe hiMsA ane vyasano tajelAM, ane tIrthanA uddhAra mATe vividha jagyAo vecANa ApelI. te jagyAo para derAsaro, upAzrayo, dharmazALAo vagerenAM nirmANa thayAM ane thatAM hatAM. AvI ja eka jagyA nesaDAmAM kharIdavAmAM AvelI, ane tyAM bhojanazALAnuM nirmANa karavAnuM hatuM. banyuM evuM ke je muhUrta khananidhi rAkhelo, tenA AgaLanA divasomAM ja garAsiyAnuM mana badalAyuM, ane 'A jamIna para mAro haka che, huM kadambagirinA prasaMgo-1 kAMI karavA nahi dauM' evo paDakAra teNe karyo. tIrthanI peDhInA munIma tarIke jesaranA bhagavAnabhAI meghajI hatA. paDachaMda kAyA, thobhiyAvALI mUcho, bhalabhalA DarI jAya tevo hAkoTo. te vakhate peDhI pAse baMdUkano paravAno paNa kharo. temaNe garAsiyAne kahI dIdhuM ke muhUrta lIdhuM che te kAle ja thaze ane tyAM ja thaze. hiMmata hoya to rokaje. vAta AgaLa vadhI, ane dhIMgANuM thAya tevI zakyatA sarjAI. banne pakSe taDajoDa karIne nakkI karyuM ke garAsiyo ane bhagavAnabhAI - be ja jaNA baMdUka vaDe laDI le, je jIte tenI jamIna. bIjA divasanI savArano samaya Tharyo. samaya thatAM ja banne jUtha jamIna para AvI pahoMcyA. bhagavAnabhAIe paDakAra karyo. ame chIe vANiyA. baMdUka calAvavAnuM kAma tamAruM. mATe pahelo prahAra tame karo. pachI huM karIza. thoDIka rakajhaka pachI e vAta svIkArAI, ane garAsiyAe nizAna tAkIne ghoDo dabAvyo. badhAne thayuM ke bhagavAnabhAI A UDyA ! paNa A zuM ? darabAre ghoDo dabAvyo to baMdUkamAMthI bhaDAko thavAne badale 'sa' evo avAja nIkaLyo. ane goLI nIkaLavAne badale taNakho thaIne bUjhAI gayo. aMdarano dArU jANe ke havAI gayelo ! darabAra niSphaLa gayA, eTale have vAro Avyo bhagavAnabhAIno. emaNe to vaTa ke sAtha baMdUka upADI, ane darabAra sAmI tAkI. e sAthe ja darabAra ane tenA bherubaMdho puMTha vALIne bhAgyA ! e doDyA sIdhA upAzraya tarapha, mahArAjajI tyAM ja birAjamAna hatA te vakhate. 47 bhagavAnabhAIe A joyuM ne emane phaDaka peDhI ke A loko mahArAjajIne mAravA jAya che ke zuM ? eTale e paNa tAkelI baMdUka sAthe ja pelAnI pAchaLa doDyA. upAzraye jaIne najara nAkhI to joyuM ke garAsiyo baMdUka pheMkIne mahArAjajInA page paDelo ane "mane bacAvo, bhagavAna mane mArI nAkhaze' evI AjIjI karato hato. te vakhate bAjunA oraDAmAMthI udayasUrijI mahArAja bahAra AvyA. teo A joIne malakAyA. garAsiyAnA gayA pachI temaNe bhagavAnabhAIne pUchyuM, "kema, phUsa phUsa thaI gayuM ne ?'te sAMbhaLatAM ja zAsanasamrATe arthasUcaka najare temanI sAme joyuM ane samajI gayA. mahArAjajIe bhagavAnabhAInI bahAdUrI tathA hiMmatane biradAvI, ane pachI to e garAsiyAnA ja AgrahathI teja jagyA para makAna banI gayuM. oraDAmAM beThA beThA thatI ArAdhanAnA pratApe UnALAnA dhoma dhakhatA taDakAmAM paNa baMdUkamAMno dArU havAI jAya, e ghaTanAne zuM nAma ApIzuM? Page #57 -------------------------------------------------------------------------- Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugaprabhAvaka kadambagirino jaeka prasaMga che. ThaLiyAvALA khImacaMda haThIcaMde kahelo A prasaMga che. temanA pitA haThIcaMda A banAva banyo tyAre hAjara hatA, temaNe najare anubhavelo A prasaMga che. vAta evI che ke pahADa upara baMdhAtAM derAsaromAM eka lAkaDAvALuM derAsara hatuM. temAM neminAtha prabhu tathA 20viharamAna prabhu padharAvavAnA hatA. tenuM nirmANa cAlI rahyuM hatuM, te daramyAna eka divasa temAMthI rahasyamaya rIte dhumADo nIkaLavA mAMDyo. aMdarathI saLagavAnuM cAluM thayuM. mahArAja tyAM - kadaMbagirimAM ja hatA. temane khyAla AvatAM ja temaNe potAnA praziSya nandanasUri mahArAjane eka uttara sAdhaka sAthe upara mokalyA. tyAM jaI, pUrva vidhi karIne temaNe maMtroccAra zarU karyA, e sAthe ja vidhikA2ka zrAvake, sAthe lAvelA so zrIphaLa, eka pachI eka, AkAzamAM uchALavAnA cAlu karyAM. 99 zrIphaLa AkAzamAM ja adRzya thaI gayAM, ane chellA zrIphaLano ardho hisso pAcho jamIna para Avyo. e sAthe ja Aga ane dhUmADo alopa ! A hatI mahArAjazrInI sattvazIla sAdhanA ! phalodhInA zrAvaka hatA saMpatalAla padamacaMda kocara. saMghanA dareka variSTha AcAryo pAse jAya, badhAnuM bahumAna kare. badhAno temanA pratye sAva. 49 ekavAra dIvALI parvanA divasomAM, pethApura birAjatA, yoganiSTha A. zrIbuddhisAgarasUri mahArAja pAse teo gayA. dIvALI tyAM karavAnI hatI. mahArAjazrIno satsaMga ane ArAdhanA karavAno bhAva hato. satsaMga daramyAna temaNe mahArAjazrIne pUchyuM : sAheba ! ApaNe tyAM dhuraMdhara AcArya ghaNAbadhA che. paraMtu temAM yugapradhAna koNa ? e mAre jANavuM che. ApayoganiSThacho, to mAruM samAdhAna karI Apo. mahArAjazrIe kahyuM : 'jANavuM ja che ? to huM kahuM ema karazo ?' temaNe hA pADI. to mahArAjazrIe temane akrama karAvIne eka maMtra Apyo, ane teno jApavidhi samajAvyo. saMpatalAlajI 3 divasa jApamaya banI gayA. dIvALInI moDI rAtre, besatA varSanI vahelI savAre, teo sahaja taMdrAmagna hatA, ane temanI AMkha samakSa tejovartuLa racAyuM, ane temAM temane nemisUri mahArAjanAM darzana thayAM. thoDIka kSaNomAM te vartuLa adazya thayuM. teo UThyA, paravArIne mahArAjazrI pAse pahoMcyA, to teoe pUchyuM : "joyuM ? samAdhAna thayuM ? juo, amArA ApasamAM matamatAMtara game te hoya, paNa A samayanA yugapuruSa to tame joyA te ja che.'' saMpatalAlajIe te prasaMga atyaMta kRtArthatA tathA ahobhAva sAthe varNavI batAvyo, tyAre ame badhA paNa zraddhAvanata banI rahyA hatA. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmatejanA paMja Akho navakAra bolAvyo, ane te paLathI te bALakanI vAcA khulI gaI. e gRhastha te jorAvaranagaravALA pI.ela. bAvIzI. taLazI mistrInA zabdomAM eka paNa akSara umeryA vinAnI A vAta, mahArAjajInI daivI kSamatAnI sAhedI pUranArI che. mahArAjajInI eka amogha zakti hatI : naiSThika brahmacaryanI. vIsamA saikAmAM thayelA temanA mahAna vaDIlo pachI, A zakti mAtra temanAmAM ja hatI, ema kahIe, to te atizayokti nahi gaNAya. teo jinapratimAnI aMjanavidhi karatA, tyAre pratimAnI sanmukha sthApelo Adamakadano arIso TukaDe TukaDA thaI jato, tevI temanI samartha prANazakti hatI, je bIje kyAMya koInAmAM jovA maLI nathI. vi.saM. 1955-5nI vAta che. teozrI vihAra karatAM kAsora gAme AvyA. tyAM eka bALakane vAraMvAra lohInI UlaTI thatI. thuMkamAM paNa lohI paDatuM. koI nidAna na thatuM, upacAra paNa na lAgatI, tenI mAtA mahArAjajI pAse laIne AvI; AzIrvAda maLe ne maTI jAya e AzAe. mahArAjajI pAse te thoDAka kalAka beTho, to lohI na paDyuM. tyAMthI ghera gayo ke paDavA mAMDyuM ! pAcho mahArAjajI pAse lAvyA ane vAta karI, ane Apa Ane sArI karI Apo ema vinavaNI karI. mahArAjajIe kIdhuM 'jA, navakAra gaNaje, sAruM thaI jaze. * pelo navakAra gaNato ghera gayo. pachI to AjanI ghaDI ane kAlano di' ! lohI paDavAnuM kAyama mATe baMdha thaI gayuM. Avo ja eka anya banAva paNa ahIM ja noMdhavAjoga che. eka saMgRhastha kahelo svAnubhava che. temano putra gUMgo hato, bolI na zake. tene laIne teo mahArAjajI pAse AvyA, vAta karI ane AzIrvAda mAgyA, mahArAjajIe to bALakane sAme besADIne kahyuM : bola, namo arihaMtANaM, tarata te bALake te pada uccAryuM. ema vi.saM. 1966nA varSe mahArAja boTAda cAturmAsa rahelA tyArano prasaMga che. tyAre rAjapUtanA corA tarIke oLakhAtA vistAramAM boTAda saMghanI jUnI dharmazALA hatI, tyAM sthiratA hatI. tyAM najIkamAM rahetA eka suthAra taLazI mistrI mahArAjajInA rAgI banelA, temaNe potAnI najare joyelo, 1966nA varSano eka prasaMga, potAnI pAchalI uMmare, boTAdanA zrAvaka mAstara mohanalAla haThIcaMdane A pramANe kahelo: 'mAstara, tame nemisUri mahArAjane oLakho cho ? e bahu camatkArI puruSa hatA. e ahIM A dharamazALAmAM rahelA, tyAre ekavAra jAdugara mahammada sela (nIMgALAvALA) AvI caDela, e melI vidyA jANatA ane pAchalI uMmare boTAdamAM rahelA. temane jotAM ja mahArAje kahyuM ke 'koI dahADo koI sAdhu-saMtane satAvazo nahi.'' e vakhate sele kahyuM ke ""mahArAja, kAMIka dekhADo !'' eTale mahArAje traNa pATalA maMgAvyA, ane uparAuparI goThavIne te upara pote beThA. te vakhate huM, mahArAja ane mahammada sela uparAMta koI tyAM hAjara nahi, sAdhuo AghApAchA hatA, pATalA para beThA pachI mahArAjazrIe mane nIcethI badhA pATalA kheMcI levAnuM kahyuM. meM te kheMcI lIdhA, mahArAjazrI pATalA vagara addhara ja rahyA ane vAto karI. sela A joIne AbhA banI gayA ane mahArAjane jhUkI paDyA. AvA camatkArI hatA nemisUri mahArAja.'' mahArAjajI te divasomAM amadAvAda-pAMjarApoLa upAzraya birAjatA hatA. temanI sAthe eka sevaka kAyama raheto. te eka divasa koI kAryavaza haThIbhAInI vADI tarapha gayelo, tyAMthI pAchA vaLatAM aMdhArAmAM te eka jagyAe laghuzaMkA karavA beTho. tene khyAla na rahyo ke ahIM kabara che. te pAcho upAzraye pahoMcyo ane mahArAjajI pAse javAne badale upAzrayanA uparanA mALe jaIne eka cheDethI bIjA cheDe gaDatholAM khAto ALoTavA mAMDayo. thoDIvAra pachI, nIce tenI zodha thaI. koIke kahyuM ke e to upara gayo che. sAdhu tene bolAvavA gayA. to tenI bIhAmaNI hAlata ane gaDatholAM joIne te DarI gayA ane doDIne mahArAjajIne vAta karI. mahArAjajI tarata UbhA thayA, upara caDyo, ane dAdarAnA chelle pagathiyethI ja pelAnA dedAra joIne varatI gayA ke Ane kAMI vaLagADa thayo che. temaNe trADa pADI : "kauna hai ?" e sAthe ja pelo hato tyAM sthira thaI gayo ne cIso pADavA lAgyo ke * *Apa tyAM ja raho, AgaLa na Avo, ApanuM teja khamAtuM nathI, huM baLuM chuM.' mahArAjajIe tarata kahyuM ke ''tuM jAya che ke nahi ? ahIMthI jA, nahi to tyAM AvuM chuM.'' A sAMbhaLatAM ja enI aMdaranuM tattva bhAgI chUTayuM, ane pelo mANasa svastha thaI gayo. Ano artha zuM karIzuM? eka ja brahmateja ! Page #61 -------------------------------------------------------------------------- Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saccAritrano prabhAva zeTha manasukhabhAI bhagubhAInI jemaja temanA putra zeTha mANekalAla manasukhabhAI paNa mahArAjajInA parama upAsaka hatA. teo mAkubhAI zeThanA nAme oLakhAtA. temaNe karela ujamaNuM, navapadanI oLI, gharaderAsaranI pratiSThA, tathA zatruMjaya-giranArano cha'rI pALato saMgha e badhAM sukRto avismaraNIya advitIya tathA aitihAsika hatAM. temanA saMghamAM banelA eka vilakSaNa banAvanI noMdha paMDita maphatalAla jhaveracaMda gAMdhIe A zabdomAM lIdhI cheH 'eka vakhata zeTha mANekalAla manasukhabhAIe temanA nIkaLelA saMghanuM TUMka varNana chapAvavAnI mArI AgaLa icchA darzAvI, mane temanA baMgale bolAvyo, lobImAM beThA pachI kevA saMjogomAM saMgha kADhyo, kaI rIte vyavasthA karI, te jaNAvatAM temaNe dhoLakA saMgha Avyo tenA varNana bAda temanA putra rAjendrakumAra bahu bimAra paDyA, tenuM varNana karatAM kahyuM : ''rAjendra bacaze ke nahi bace tenI ciMtA hatI. te ja vakhate kALo paDachAyo bhayaMkara dekhAyo. huM DaghAI gayo. chokaro bahI gayo. lAgyuM ke jarUra A chokarI have nahi bace. paNa te ja samaye acAnaka pUjya mahArAjajInI AkRti dekhAI ane emano avAja saMbhaLAyo. te sAthe kALo paDachAyo nATho, ane rAjendra bacI gayo". saM. 1974nA varSanI vAta. mAravADamAM pAlaDI gAmathI jesalamerano yAtrI saMgha pUjaya mahArAjanI nizrAmAM nIkaLyo na hato, tyArano A prasaMga che. mArgamAM vAsaNA nAme gAme saMghe paDAva karelo. raNapradezanuM gAma hovAne kAraNe tyAM pANInI bhayaMkara taMgI ane achata, saMdha Avyo tethI gAma bhAre nArAja thayeluM. gAmalokoe kahyuM ke tame loko amAruM mahinAonuM pANI eka divasamAM ja khalAsa karI nAkhavAnA ! amArI sthiti kevI thaze teno vicAra karyo? mahArAjajI pAse vAta gaI. temaNe badhAne AzvAsana ApyuM. te pachI thoDIka ja miniTomAM, bhara UnALAnA e divasomAM paNa, ociMto gAjavIja sAthe varasAda tUTI paDyo ! jotajotAmAM cotarapha pANI ja pANI bharAI gayAM, ane saMghanA lokone paDAva choDI lokonA gharamAM lapAI javuM paDyuM, traNeka kalAka cAlelA e varasAdane kAraNe gAmanI pANInI samasyA sAvadUra thaI gaI. grAmajano AnaMdamAM hiloLA levA mAMDyA. tIrthayAtrAdi patyA pachI saMgha te ja raste pAcho pharyo. pharI vAsaNA gAma AvyuM. lokoe joradAra svAgata karyuM. te divase paNa punaH dhodhamAra varasAda varasyo ane gAmasukhI thayuM. naiSThika brahmateja ane saccAritrano prabhAva Avo hoya - tenI vadhu eka pratIti sahune sAMpaDI. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 000000 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nemi nema samrA... janme sAmAnya jana dIsatI vyakti paNa kevI mahAna vibhUti banI zake che teno zreSTha dAkhalo banI rahyA hatA 'zAsanasamrATa'. temanA jIvananuM pratyeka pAsuM asAdhAraNa gaNavuM paDe tevuM hatuM. dIvALI-mA nI kUkhe janma, dIvALInA dine kALadharma. lakSmIcaMdanA AMgaNe janma, lakSmIpUjananI veLAe vidAya. mahuvAmAM janma, mahuvAmAM ja deha vilaya. jyAM janma thayo tyAMthI thoDAMka ja DagalAMnAM aMtare deha choDyo. je gharamAM janmyA, te ghara para derAsara banyuM - dvibhUmika, je oraDAmAM janmIne nemacaMda banyA, te oraDo garbhagRha banyo, tyAM neminAthajInI pratiSThA thaI. je sthAne aMtima zvAsa lIdho, tyAM - te oraDAmAM temanI hU-ba-hU caraNapAdukA nI derI banI. A pagalAM-derI jIvaMta che. varSo sudhI, hajI paNa avasare avasare, e pagalAmAM amIjharaNAM thayAM ja kare che. 24 kalAka tenAM AMgaLAM bhInAM ane puSpo vaNa karamAyelAM rahe che. aMtima divasomAM DokTare ijekzana mUkavAnI vAta karI, to ziSyoe ja kahyuM ke mahArAjajIe AkhA jIvanamAM eNlopathI auSadhano upayoga nathI karyo; Aje levAthI vadhu jIvavAnA hoya to Apo. DokTare te ApavAnuM mAMDI vALyuM. mosaMbIno rasa vAparavAnI vAta mUkI. mahArAjajIe svayaM kSINa svare jaNAvyuM ke AkhA jIvanamAM kyAre paNa phaLano AhAra meM karyo nathI; have chellA divasomAM zuM kAma Agraha karo cho ? - ne DokTare te vAta paNa paDatI mUkI. amAsanA divase savAre ja ziSyone kahI dIdhuM ke Aje mane AhAra ke pANI levAnAM nathI; Apazo nahi. sAMje pAMca vAge pratikramaNa karAvavA Adeza karyo. te pUruM thatAM ja pAMca mahAvratano pATha sAMbhaLyo, ane barAbara sAta vAge saphaLa caturvidha saMghanI upasthitimAM, navakAranuM zravaNa-smaraNa karatAM temaNe deha choDyo. e sthAna have gurumaMdiranA upAzraya'nA nAme oLakhAya che. hajAro gurubhaktonI zraddhAnuM te sthAna che. kArtaka suda ekame-nUtana varSanA maMgaladine teonI aMtima yAtrA nIkaLI, zahera bahAra jayAM yazovRddhi bALAzrama che tyAM rAjamArga paranI bhUmimAM aMtima saMskAra thayo. temanA svargagamananA samAcAra sAMbhaLIne, Thera TherathI loko, je sAdhana maLe temAM AvatA hatA. te AvanArAonuM chelluM jUtha tyAM pahoMcyuM tyAM sudhI, temanI kAyA baLI javA chatAM mukhano-mastakano bhAga akhaMDa yathAvat rahelo, jevuM chelluM jUtha pahoMcyuM, mukhanAM darzana karyA, te sAthe ja, pAMca ja miniTamAM te zeSa baceluM zarIra paNa bhasmasAt thaI gayuM. te aMtima saMskAranI bhUmi upara zrIsaMghe jinAlaya niramyuM ane temAM zrIzAMtinAthajInI pratimA tathA temanI nIce sUrisamrATanI pAdukAnI pratiSThA thaI. ane A rIte sAmAnya janalekhe janmelA nemacaMdanuM vibhUtimatu sattva jagatane anubhavAyuM. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Vyay Nemisery Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanasamrATabhavana graMthamALAnAM prakAzano 1. | # $ guruguNagAnamaya pravacanamALA, (6 pustikAono saMpuTa) viSaya ane vaktA zrIharibhadrasUrIzvarajInI sAhitya-prasAdI -muni zrIdharmakIrtivijayajI gaNi zrI hemacandrAcAryanI sAhitya-prasAdI - muni zrI kalyANakIrtivijayajI somasuMdarayuganI sAhitya-prasAdI -muni zrIrailokyamaMDanavijayajI hIrayuganI sAhitya-prasAdI -muni zrIratnakIrtivijayajI gaNi upAdhyAyajInI sAhitya-prasAdI - muni gailokyamaMDanavijayajI zAsanasamrATa ane temanA ziSyonI sAhitya-prasAdI -AcArya zrIvijayazIlacandrasUri $ $ RE kAsanasamara State) ity * C prakAzaka : zrI bhadraMkarodaya zikSaNa TrasTa jaina sosAyaTI, godharA (paMcamahAla)-389001