Book Title: hrinkar Kalptaru Yane Jain Dharmno Divya Prakash
Author(s): Dhirajlal Tokarshi Shah
Publisher: Jain Shaitya Prakashan Mandir
View full book text
________________
હીકારવિદ્યાસ્તવન
૨૫૫ અને તે ધર્મભાવનાની વૃદ્ધિ તથા ધર્મનું યથાર્થ આચરણ.
હી કારની આરાધનાથી ધર્મભાવના ઉત્પન્ન થાય છે, વૃદ્ધિ પામે છે અને છેવટે આચરણમાં પરિણમે છે.
જેનાથી આજીવિકા પ્રાપ્ત થાય, તેને ‘અર્થ કહેવામાં આવે છે. એ રીતે ખેતી, ગોપાલન, વ્યાપાર, હુન્નર, ઉદ્યોગ, નેકરી-ચાકરી વગેરેનો સમાવેશ અર્થમાં થાય છે.
અર્થ વિના માનવજીવનને વ્યવહાર ચાલી શકતો નથી, એટલે તે માટે મનુષ્ય પુરુષાર્થ કરવો જરૂરી છે. જેઓ આળસુ–એદી થઈને પડયા રહે છે અને પોતાની આજીવિકા માટે બીજા પર આધાર રાખે છે, તેઓને નીતિકારોએ અધમ કોટિના મનુષ્ય કહેલા છે, કારણ કે આ સ્થિતિમાં તેમનું સ્વમાન સચવાતું નથી અને તેમના આધારે રહેલા કુટુંબીજને દુઃખી થાય છે.
હી કારની આરાધનાથી મનુષ્યને અર્થની પ્રાપ્તિ થાય છે, એટલે કે અર્થોત્પાદનનાં નવાં નવાં સાધને મળી આવે છે, તેના લીધે તેની સંપત્તિમાં વધારો થાય છે અને તેને કદી પણ હીન–દીન દશામાં પોતાના દિવસે પસાર કરવા પડતા નથી.
પાંચ ઈન્દ્રિય વડે ભેગવાતાં સુખને “કામ” કહેવામાં આવે છે; એટલે સારું ખાનપાન, સારાં વસ્ત્રો, વિવિધ
