hrinkar Kalptaru Yane Jain Dharmno Divya Prakash

Author(s): Dhirajlal Tokarshi Shah
Publisher: Jain Shaitya Prakashan Mandir

Page 333

૨૯
હોકારકલ્પતરુ
7
સનાં સ્થાન અને ઉપયાગભેદથી સૃજન અને વિનાશ અને કાર્યો સપન્ન કરી શકે છે. તેથી સાધક વ્યક્તિએ પહેલેથી જ તે પ્રકારના માર્ગોને આશ્રય લેવા જોઇએ.
૦ હી કાર અને તેનાં તત્ત્વા
''
. . (ક) વર્ણ તત્ત્વવર્ણની હારમાળામાં છેલ્લે વધુ હુ' છે અને તે આકાશસ્થાનીય છે. આકાશ એ શબ્દ ગુણુક છે. શબ્દ જ્યારે અક્ષરદેહમાં આવે છે, ત્યારે વાઝ્યાપાર ચાલુ થાય છે અને વાળ્યાપારના લીધે જ સમસ્ત સૃષ્ટિનું કાર્ય સભવે છે. આચાય ઘડીએ તેથી કહ્યું છે કે-મળ્યું તમને નયેત સુવનત્રયમ્। તિ શબ્દાનું ચોતિ સંભારન્ન રીતે ।। એટલે માનવજીવનની પૂર્ણ સફળતા ' વર્ષો ઉપર નિર્ભર છે. જો વાઝ્યવહાર તેજસ્વી ન હાય કે તેમાં અવરોહ ન હેાય તેા તે માત્ર જંડશબ્દ જડવનિ જ કહેવાય, તેથી તેની સાથે અગ્નિ તત્ત્વવાળા ‘” વર્ણનું સંમિશ્રણ થયું. હવે અગ્નિ જો માત્ર તેજસ્તત્ત્વનાં કારણે ઊષ્મા વધારવાનું જ કાર્ય કરે તે તે પણ ચાગ્ય નથી, એટલે તેમાં કામળતત્ત્વવામ
་
લાથના અથવા માયારૂપ ‘’કાર સમાવેશ થયા;
અને આ ત્રણેય તત્ત્વાના ઉપયેાગ ઉત્તમ નિર્માણમાં થાય તે માટે મતિ નિર્માળું જયોત્તિ વૃત્તિ ‘ મ્ ' ના સંચાગ ઉમેર્યાં. આ રીતે હકાર-ખીજની સૃષ્ટિ જીવના વાળ્યવહારને તેજસ્વી બનાવવા માટે, જીવનશક્તિને વિશેષ બળ આપવા માટે, તેમાં મધુરતા લાવવા માટે તથા બાયસ્યાન્તરામનમ્