________________
उ४३
યોગદૃષ્ટિનાં અજવાળાં -: ભાગ-૨
સાંભળ્યું નથી. હું કંઈ સમજયો નથી. તો શું કર્યું? મેં તો મહારાજનો ગળાનો કાકડો બોલતી વખતે કેટલી વાર ઉચો નીચો થયો, તે ગણ્યા કર્યું. પિતાજીએ કહ્યું આવું ન કરાય! ત્રીજા આચાર્ય મહારાજ આવ્યા. તેમને ખબર પડી કે પહેલાંના બે આચાર્યો કમળને ઘર્મ પમાડવા માટે નિષ્ફળ ગયા છે, તો હવે બીજી વાત કરવા દે. બોલ, સ્ત્રીઓના ભેદ કેટલા? મને ખબર નથી. બીજી, ત્રીજી વાતો કરી. વેપારની વાતો કરી, બોલો આ વ્યાખ્યાનની પાટ ઉપરથી આવી વાતો કરી શકાય? કોઈક જીવ વિશેષને આશ્રયીને, તેને ધર્મ પમાડવા માટે જે કરવું પડે તે કરી શકાય છે. જીવવિશેષની આ વાત છે. ઉપમિતિકાર કહે છે. અવળચંડા જીવ માટે સંકીર્ણ કથા પણ કહેવાય છે. ઉત્સર્ગ માગે તો ધર્મકથા જ આવે. પછી મહારાજ વિહાર કરે છે. બધાની જોડે તે પણ વળાવવા જાય છે. મહારાજ કહે કોઇ નિયમ લે ! આટલું વ્યાખ્યાન સાંભળ્યું છે તો, કંઇક ફળશ્રુતિ તો થવી જોઈએ ને! કમને કહ્યું, ભગવન્! આખું શ્રીફળ ન ખાવું અને સુદ પક્ષ અને વદ પક્ષ સિવાય જુઠું નહીં બોલું. કમળ! અમારી સાથે પણ આવું વર્તન ! સારું, એક નિયમ આપો મારા ઘરની સામે શીમલો કુંભાર છે. તેની ટાલ જોઈને ખાઈશ અને આચાર્ય મહારાજે નિયમ આપી દીધો. રોજ ટાલ જોવાની, પછી નવકારશી કરવાની, પછી ખાવાનું. હવે એક દિવસ પેલો કુંભાર વહેલો જંગલમાં ગયો છે. આ ઉઠીને ખાવા બેસે છે, ત્યારે તેની મા યાદ કરાવે છે કુંભારની ટાલ જોઈ આવ્યો? ના, તરત જ ઉભો થયો તે ઘરે હતો નહીં. તે વહેલો ખેતરે ગયો છે. આ તો ત્યાં પહોંચ્યો. નિયમ નાનો છે પણ તેમાં તે મક્કમ છે. તમે જીંદગી સુધી નવકારશીનો નિયમ લઈ શકો? તેમાં પણ સત્ત જોઈએ છે. કમળ દુરથી સીમલાને ખાડો ખોદતો જોયો. અને જોઈ જોઈ એમ કહીને દોડવા માંડે છે. સીમલાને થયું કે આ ખાડામાં સોનાની કઢાઈ છે, ચરુ છે, તેમાં હીરા મોતી છે. આ બધું તેણે જોયું છે અને તેથી તે બૂમ પાડે છે. અહીં આવ, અહીં આવે, અડધી વસ્તુ તારી, અડધી મારી, કોઈને કહીશ નહીં. પેલો સમજી ગયો. ફાવી ગયો. જિનવાણીનું શ્રવણ આવી રીતે ઉપયોગી બને છે, પણ આ માર્ગ ન કહેવાય, કવચિત્ આવું બની જાય છે. કોઈને લાભ થઈ જાય છે. તો માર્ગ શું? શુશ્રુષા પહેલા જોઇએ. પછી શ્રવણ ઉપયોગી બને છે. શ્રવણ વિના પણ બળવતી શુશ્રષા ઠેઠ કેવળજ્ઞાન સુધી પહોંચાડે છે. શ્રવણ વિના પણ ઉત્કટ શુશ્રુષાથી પંદરસો તાપસોને કેવળજ્ઞાન
૧૫૦૦ તાપસોને શ્રવણ નથી. પણ કૈલાસનાથના દર્શન કરવા જોઇએ. સાંભળ્યું છે કે પોતાની શકિતથી કૈલાસનાથના દર્શન કરે તો, જીવ મોક્ષે જાય છે. એટલું જ્ઞાન છે. ૧૫૦૦ તાપસ પહેલે ગુણસ્થાનકે છે. પોતાની શકિત મુજબ પ્રયત્ન કરે છે. મતિજ્ઞાનના ઉપયોગમાં સ્વરૂપની ઈચ્છાને કરે છે. સંસારની બધી ઈચ્છાઓને કચડી નાંખી છે, એક જ મોક્ષ જોઇએ છે. બીજો કોઈ વિકલ્પ જ નથી. આ જોઈએ, તે જોઈએ, આ બધા મૂફલીસ વિકલ્પો છે. ખોટા છે. અવિરતિના
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org