Vyakaran Siddhant Param Laghu Manjusha

Author(s): Nagesh Bhatt, Kapildev Shastri
Publisher: Kurukshetra Vishvavidyalay Prakashan

Page 509

४४८
सन्दर्भ
विशेषदर्शनं यत्र क्रिया तत्र व्यवस्थिता । क्रियाव्यवस्था त्वन्येषां
वैखर्या हि कृतो नादः परश्रवणगोचरः ।
शब्देरेव प्रकल्पिता ॥ विषयत्वमात्य शब्दनर्थः प्रकाश्यते ।
मध्यमया कृतो नादः
स्फोटव्यंजक इष्यते ॥
वृत्तस्य विशेषणयोगो न ।
वृद्धिरादैच् ।
व्रीहीन् प्रवहन्ति ।
शक्तिः पंकजशब्दवत् ।
शब्दस्योर्ध्वमभिव्यक्त ेर्
वृत्तिभेदे तु वैकृताः ।
वैयाकरण- सिद्धान्त-परम-लघु-मंजूषा
स्रोत
ध्वनयः समुपहन्ते
स्फोटात्मा तैर्न भिद्यते ॥ शब्दार्थयोस्तादात्म्यस्वीकारे मधुशब्दोच्चारणे मुखे माधुर्य रसास्वादापत्तिः । शब्दोच्चारणे मुखे दाहापत्तिः ।
साहचर्यं विरोधिता ।
शक्तिग्रहं व्याकरणोपमानकोशाप्तवाक्याद व्यवहारतश्च । वाक्यस्य शेषाद् विवृतेर्वदन्ति सान्निध्यतः सिद्धपदस्य वृद्धाः ॥
अज्ञात
शब्दज्ञानानुपाती वस्तुशून्यो विकल्पः । योगसूत्र १.६
श्रोत्रोपलब्धिर्बुद्विनिर्ग्राह्यः प्रयोगेरणा -
भिज्वलित प्रकाशदेशः शब्दः । संयोगो विप्रयोगश्च
अर्थः प्रकरणं लिंगं
शब्दस्यान्यस्य सन्निधिः ॥
संहितायाम् ।
संकेतस्तु पदपदार्थयोरितरेतराध्य सरूपः स्मृत्यात्मको योऽयं शब्दः सोऽर्थो योऽर्थः
वाप० ३.७.६६
वाप० १.५६ ( द्र० पाटि० )
अज्ञात
महा० २.१.१, पृ० १४
पा० १.१.१
अज्ञात
वैभूसा० समासशक्तिनिर्णय,
का० सं० ४
वाप० १.७८
अज्ञात
महा०
भा० १. पृ० १५
वाप० २.३१५
पा० ६.१७२
पृष्ठ
१५२
३६४
६७
४२३
३४
२४०
४११
३८२
३६
१०६
३५
१०६
५५
३६८