Vinay Vijayabhyuday Kavyam

Author(s): Vijaydevsuri
Publisher: Vijaykamlkeshar Granthmala

Page 55

[ ૪૮ ]. કલુષિત ભાવે-આત્માને અહિતકર વિષયમાં વૃદ્ધઆસક્ત અને અતિચપળ મનરૂપી ઘેડાને વિશેષ પ્રકારે કાબૂમાં લાવીને હંમેશા સુખદાયી શ્રી જૈન ધર્મમાં જ તેને સ્થિર કરે. શ્રી કુંથુનાથજી મહારાજના સ્તવનમાં શ્રી આનદઘનજીએ ગાયું છે કે-“મન સાધ્યું તેણે સઘળું સાધ્યું” મનને વશ કરવું તે ઘણું દુર્ઘટ કાર્ય ગણાય છે, તેને વશ કરવા માટે શ્રી વિનયવિજયજી મહારાજ જણાવે છે. ૧૫૭ अनादिकालोद्भवमूढभावा-जीवो जिनेन्द्रागमनष्टचक्षुः । अनन्तसौख्यात्मनिजात्मतत्त्व-पराङ्मुखी मज्जति दुःखवाडौं ।
અનાદિ કાળથી પ્રગટેલ મૂઢતા-મૂર્ખતાને લીધે જિનેંદ્રતીર્થકર મહારાજના ઉપદિષ્ટ સિદ્ધાંતરૂપી નેત્ર વિહુ, અનંત સુખના સ્થાનરૂપ પિતાના આત્મસ્વરૂપને નહિં જાણનાર આ જીવ દુઃખરૂપી ભવસાગરમાં બે છે. ૧૫૮. शास्त्रीयसज्ज्ञानफलं तु शास्त्रे, मनोगतरात्मविभिन्नमार्गे । निरोध एवोक्त इति विबुध्य, तत्त्वात्मनि प्रेमपरेण भाव्यम् ॥१५९
સિદ્ધાંતમાં, પગલિક ભાવેને વિષે રમણ કરતી મનની ગતિનું નિયંત્રણ કરવું તે જ શાસ્ત્રાભ્યાસરૂપી પવિત્ર જ્ઞાનનું ફળ છે એમ જાણને આત્મતત્વમાં–આત્મસ્વરૂપમાં અત્યંત આદરવાળા થવું જોઈએ. ૧૫૯. मनोऽस्थिरं यावदसौ स्वकीयं, तावन्न जीवः सुखभाग्भवेद् वै । स्थिरे मनस्यात्मनि सौख्यवाद्धि,सदैव नित्योभवतीति सिद्धम्।१६०