________________
પીઠબંધ ] રાજા, દ્વારપાળ અને મંત્રી.
૧૮ પાડવામાં આવ્યા હતા, જેમાંથી સુગંધી પસર્યા કરતી હતી, જેનો રંગ સોના જેવો આકર્ષક દેખાતો હતો અને જે કલરવ કરતા ભમરાઓના ગીતથી ગાજી રહી હતી તેવી અનેક માળાઓ આ અતિ સુંદર રાજમંદિરના આંગણામાં આવી રહી હતી. શરીર પર વિલેપન કરવાની સુંદર વસ્તુઓ જમીન પર એટલી બધી પડી હતી કે તેને જાણે કાદવ થઈ ગયો હોય એમ લાગતું હતું. તે રાજમંદિરમાં રહેનારા સર્વ પ્રાણીઓ હર્ષથી સંતુષ્ટ થયેલા હોવાથી નિરંતર આનંદનાં વાજિંત્રો વગાડતા હતા. અનેક રાજપુરુષ જેઓના અંતરમાં બળતા તેજથી તેઓના શત્રુઓ પલાયન કરી ગયા હતા અને જેઓના બાહ્ય વ્યાપાર સર્વે શાંત થઈ ગયા હતા એવા વડે આ રાજમંદિર વસાયેલું હતું. અનેક મંત્રીઓ જેઓને આખા જગતની ચેષ્ટા સાક્ષાત્ જણાઈ રહેલી હતી, જેઓએ પોતાની બુદ્ધિથી પિતાના શત્રુઓને પણ બરાબર ઓળખી લીધા હતા અને જેઓ સર્વ નીતિશાસ્ત્રનો પાર પામી ગયા હતા તેવાએ આ અતિ વિશાળ રાજમંદિરમાં વસતા હતા. જેઓ પોતાની આગળ યમને લડાઈના મેદાનમાં જોઈ જરા પણ ગભરાતા નહોતા. તેવા અસંખ્ય યોધાઓ એ રાજમંદિરમાં રહેતા હતા.
એ વિશાળ રાજમંદિરમાં અનેક નિયુક્ત હતા જેઓ જરા પણ વ્યાકુળતા વગર કરે નગરનું તથા અસંખ્ય ગામ અને ખાણનું પરિપાલન કરતા હતા અને તેને સર્વે પ્રબંધ ચલાવતા હતા. ત્યાં સ્વામી ઉપર અત્યંત પ્રીતિવાળા અને ઘણું બળવાનું તેમજ ખરેખરા ડહાપણવાળા તલવકે અનેક રહેલા હતા. તે મંદિરમાં અનેક સ્થવિર રહેતી હતી કે જેમણે પોતે વિષયનો સર્વથા ત્યાગ કર્યો હતો અને જેઓ મદોન્મત્ત થયેલી યુવાન સ્ત્રીઓને યોગ્ય અંકુશમાં રાખવાને શક્તિવાન હતી. તે રાજમહેલની ચોકી કરવા માટે અનેક સુભટે ચારે તરફ વીંટાઈને રહેતા હતા. વિલાસ કરતી અનેક રમણીય સુંદર સ્ત્રીઓથી તે મંદિર દેવલોકને પણ જીતી લેતું હતું.
આ રાજમંદિરમાં સુંદર કંઠવાળા, પ્રયોગ જાણનારા ઉસ્તાદ ગાયકો વીણું વેણુ સાથે સુંદર આલાપવડે મધુર રાગ ગાઈ શ્રો
૧ ભમરાઓ ફુલની આસપાસ ગુંજારવ કર્યા કરે છે તેના પર આ રૂપક જણાય છે. ૨ મરણને દેવ જેને “જમ” કહેવામાં આવે છે તે. ૩ કામદાર, રાજસેવકે. ૪ કેટવાળ. ૫ વૃદ્ધ-ઘરડી સ્ત્રીઓ ૬ જુસ્સાવાળી, વિષયી. ૭ સર્વ ઇંદ્રિયને આનંદ થાય-તૃપ્તિ થાય તેવાં સાધને આ રાજમંદિરમાં હતાં તે યુક્તિપુરઃસર બતાવે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
