Book Title: Tap ane Parishah Author(s): Sukhlal Sanghavi Publisher: Z_Jaindharma_no_Pran_002157.pdf View full book textPage 9
________________ જૈનધમ ના પ્રાણ ૧૪૨ સપને! પક્ષ નથી લીધા; બલ્કે જ્યારે જ્યારે અવસર મળ્યા ત્યારે એમણે એને ઉપહાસ જ કર્યાં. સ્વયં મુદ્દની આ રેલીને ઉત્તરકાલીન બંધાય ઔ ્ લેખકાએ અપનાવી; પરિણામે, આજે આપણે એ જોઇએ છીએ કે, ખુદ્દે કરેલા દેહદમનનેા વિરેાધ ઔદ્ધ સંધમાં આજે સુકુમારતામાં ફેરવાઈ ગયા છે; જ્યારે મહાવીરનું બાહ્ય તપવાળું જીવન જૈન પરપરામાં કેવળ દેહદમનમાં પરિણત થઈ ગયું. આ બન્ને દોષ સામુદાયિક પ્રકૃતિના સ્વાભાવિક દ્વેષ છે, નહી કે મૂળ પુરુષોના આદના દેષ. [દૃઔચિ’૰ ખ′૦ ૨,પૃ૦ ૯૦-૯૬] ભગવાન મહાવીરે તપની શોધ કાંઈ નવી કરી ન હતી; તપ તે એમને કુળ અને સમાજના વારસામાંથી જ સાંપડ્યું હતું. એમની રોધ ને હોય તો તે એટલી જ કે એમણે તપને—કઠેરમાં કાર તપને દેહદમનને અને કાયકલેશને આચરતા રહી તેમાં આંતરદૃષ્ટિ ઉમેરી, એટલે કે ખાદ્ય તપને અંતર્મુખ બનાવ્યું. પ્રસિદ્ધ દિગમ્બર તાર્કિક સમતભદ્રની ભાષામાં કહીએ તેા ભગવાન મહાવીરે કટારતમ તપ પણ આચયું; પરંતુ તે એવા ઉદ્દેશથી કે તે દ્વારા જીવનમાં વધારે ડાકિયું કરી શકાય, વધારે ઊંડા ઊતરાય અને જીવનને અંતમળ ફેંકી દઈ શકાય. આ જ કારણથી જૈન તપ એ ભાગમાં વહેંચાઈ જાય છે : એક બાહ્ય અને બીજું આભ્યંતર. ખાદ્ય તપમાં દેહને લગતાં બધાં જ દેખી શકાય તેવાં નિયમને આવી ાય છે, જ્યારે આભ્યંતર ત્તપમાં જીવનશુદ્ધિના બધા જ આવશ્યક નિયમે આવી જાય છે. ભગવાન દીઘ તપસ્વી કહેવાયા તે માત્ર બાહ્ય તપના કારણે નહિ, પણ એ તપતા અદ્વૈતવનમાં પૂ ઉપયેગ કરવાને કારણે જ—એ વાત ભુલાવી ન જોઈ એ. તપના વિકાસ ભગવાન મહાવીરના જીવનક્રમમાંથી જે અનેક પરિપક્વ ફળરૂપે Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.orgPage Navigation
1 ... 7 8 9 10 11 12
