________________
12
STUDIES IN JAIN LITERATURE
Notes and References : 1. तीर्थेशामपि चक्रेशां हलिनामर्धचक्रिणाम् । त्रिषष्टिलक्षणं वक्ष्ये पुराणं तद्विषामपि ॥
पुरातनं पुराणं स्यात् तन्महन्महदाश्रयात् । महद्भिरुपदिष्टत्वात् महाश्रेयोऽनुशासनात् ।। कवि पुराणमाश्रित्य प्रसृतत्वात् पुराणता । महत्त्वं स्वमहिम्नैव तस्येत्यन्यैर्निरुच्यते ॥
महापुरुषसम्बन्धि महाभ्युदयशासनम् । महापुराणमाम्नातमत एतन्महर्षिभिः ।।_Jinasena. Adipurana I. 20-23 2. ऋषिप्रणीतमाएं स्यात् सूक्तं सूनृतशासनात् । धर्मानुशासनाच्चेदं धर्मशास्त्रमिति स्मृतम् । इतिहास इतीष्टं तद् इति हासीदिति श्रुतेः । इतिवृत्तमथैतिह्यमाम्नायञ्चामनन्ति तत् ।।
-Jinasena. Ibid I. 24-25 3. Puspadanta–Mahāpurāņa Vol. I, P. 9.
The definitions of Purāna found in the Hindu Purānas may be noted here : सर्गश्च प्रतिसर्गश्च वंशो मन्वन्तराणि च । वंशानुचरितं चैवं पुराणं पञ्चलक्षणम् ॥ The Brahmavaivartapurāņa, however, says that the five laksanas are only for the Upapuranas, while Mahapuranas ("the great Puranas") have "ten laksanas" including “praise of Visnu and the gods individually". The Bhāgavatapurāņa likewise mentions
"ten laksanas" of the Purana in two places (II. 10.1 and XII. 7.8 ff.) 4. Jacobi. Winternitz, Glasenapp, to mention a few only. 5. The word 3fe-occurs in Rgveda 1, 89. 6, but it has nothing to do with the Jain
Tirthakara. 6. For example of the title of Śīlācārya's work—“Caupannamahäpurisacariya" or the word
Uttamapurisa' used in this connection in the Samavāyānga. 7. Winternitz (Hist. of Indian Lit. Vol. II, p. 505) translates it as "which form as it were
lines of demarcation among the monks". 8. कस्यचिद् वस्तुनोऽनेकभेदज्ञापनार्थं कोष्ठकरेखासु २४ तीर्थकराः १२ चक्रिणः ९ बलदेवाः ९ वासुदेवाः ९
प्रतिवासुदेवाश्चेति त्रयष्षष्टि शलाकापुरुषाः । 9. See Dr. Upadhye's Introduction to Brhatkathākośa and Winternitz's History of Indian
Literature Vol.II. 10. For example, the Adipurāņa of Jinasena or the Trişastiśalākāpuruşacarita of
Hemacandra and Pārsvanāthacaritra of Bhāvadeva Sūri. 11. Vol. II. pp. 486-519. 12. see, e.g., Pc. 118.111 13. Chs. 38-40. 14. Ch. 41. 15. Ch. 16 16. Ch. 42 17. J. M. P. 4. 3. 18. e.g., Gautama expounds the Paümacariya to king Srenika on his request.
000
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
