Saral Sanskritam Dwitiya

Author(s): Bhaktiyashvijay
Publisher: Divyadarshan Trust

Page 266

પાઠ - ૩૪
અધતન ભૂતકાળ - [Part-IV 1
ષષ્ઠ પ્રકાર | આ પ્રકાર માત્ર પરસ્મપદી છે. પ્રત્યય
કેટલાક ધાતુના રૂપો સિષમ શિષ્ય સિM | # યમ્ - અલિષમ, મસિષ્ય -... | રીઃ શિષ્ટ શિષ્ટ ન - ૩અનલિષમ, ૩ નંસિM-... | સત્ શિષ્ટામ્ શિષઃ | + વિ+રમ્ - વ્યભિષમ્ શિષ્ય -. !
જ મિrી - સમાવિષમ, શિષ્ય-મ... ! હતી - નતાસિષ, સિM-... * શો - શાલિમ્, શિષ્ય - મ..
સપ્તમપ્રકાર પરસ્પ્રપદ
આત્મને પદ सम् साव साम | सि सावहि सामहि
सः सतम्स त | सथा: साथाम् सध्वम् | सत् सताम् सन् । सत साताम् सन्त 1. વિ -૬ -તિ - " આત્મપદમાં હોય ત્યારે A પ્રથમ પુરુષ દ્વિવચન B દ્વિતીય પુરુષ એકવચન/બહુવચન અને C તૃતીય પુરુષ એકવચનના પ્રત્યયોમાંથી '' નો વિકલ્પ લોપ થાય. દા.ત. ધક્ષાવદિ અથવા રિદિ. ગાંધક્ષથી: I ગથિ: I अदिक्षध्वम् / अधिग्ध्वम् । अधिक्षत / अदिग्ध ।
અધતન કર્મણિ ૧. તમામ ધાતુના રૂપો માત્ર ચોથા, પાંચમા અને સાતમા પ્રકારમાં થાય.
સાતમા પ્રકારના ધાતુ માટે સાતમો પ્રકાર. બાકીના અનિટુ ધાતુ માટે ચોથો પ્રકાર અને સેટુ ધાતુ માટે પાંચમો પ્રકાર. આ બધામાં આત્મપદ રૂપ એ જ અદ્યતન કર્મણિ રૂપ, ૨. તૃતીય પુરુષ એકવચનમાં માત્ર 'રું પ્રત્યય લાગે ત્યારે A. ઉપાંત્ય હસ્વ સ્વરનો ગુણ થાય અને અંત્ય સ્વર તથા ઉપાંત્ય '' ની વૃદ્ધિ થાય.
દા.ત.'તુ અતારિ I ' + આપત્રિા
અપવાદ - મું, વમ્, મ + વ,ર, નમ્, મમ્, વમ્ આટલા ધાતુને છોડીને 'અમ્' અંતવાળા તથા વધુ, ગન્ ધાતુમાં ગુણ વૃદ્ધિ ન થાય.
જ સરલ સંસ્કૃત-ર આઇજીપર) 8080પાઠ-૩૪૭