Sanskrit Margopdeshika

Author(s): Ramkrishna Gopal Bhandarkar
Publisher: Jayant Book Depo

Page 233

॥ दशमः पाठः ॥ सामान्यनीति - सुभाषितानि |
कष्टः खलु पराश्रयः ॥ १ ॥ उद्यमेन हि सिध्यन्ति कार्याणि न मनोरथैः ।
न हि सुप्तस्य सिंहस्य प्रविशन्ति मुखे मृगाः ॥ २ ॥ अलसस्य कुतो विद्या अविद्यस्य कुतो धनम् । अधनस्य कुतः शान्तिः अशान्तस्य कुतः सुखम् ॥ ३ ॥ उद्योगिनं पुरुषसिंहमुपैति लक्ष्मीदैवेन देयमिति कापुरुषा वदन्ति । दैवं नित्य कुरु पौरुषमात्मशक्त्या यत्ने कृते यदि न सिध्यति कोऽत्र क्षेत्रः ॥ ४ ॥ जाग्रतो नास्ति वै भयम् ॥ ५ ॥ चिन्तनीया हि विपदामादावेव प्रतिक्रियाः । न कूपखननं युक्तं प्रदीप्ते वह्निना गृहे ॥ ६ ॥ पुस्तकस्था तु या विद्या परहस्ते च यद् धनम् । कार्यकाले समुत्पन्ने न सा विद्या न तद् धनम् ॥ ७ ॥ काले दत्तं वरं ह्यल्पमकाले बहुनापि किम् ॥ ८ ॥ अवसरपठिता वाणी गुणगणरहितापि शोभते पुंसाम् ॥ ९ ॥
ટિપ્પણ . ४ कापुरुष = २२ पुरुष. पौरुष = पुरुषप्रयत्न