________________
भाग १ लो
દેરવું
પાઠ ૧ લો
ક્રિયાપદ વર્તમાનકાળ : પરુષ
એકવન પ્રત્યયઃ પુરુષ ૧, બ, પુરૂષ ૨, હિ; પુરુષ , જિ.
પહેલા જાણુના ધાતુ વળ [T ] ગમન | ૬ (છ) બધા ય વધવું, બોલવું કરવું, જવું
થ, જાણવું | હું વસવું, રહેવું (બ ) લઈ જવું, મૂ () હાવું, થ | ર (રા) સરકવું,
| ( રક્ષણ કરવું, | ઉણપતન પામવું, પડવું, બચાવવું, સંભાળવું : ખસવું, જવું
• સંસ્કૃતમાં ક્રિયાપદનાં રૂપાખ્યાનેના પ્રત્યય બે પ્રકારના છે: પરમેષ અને આત્મા . કેટલાક ધાતુ કેવળ પરમૈપ પ્રત્યય લેનાસ એટલે પરમૈve, કેટલાક કેવળ આત્મપર પ્રત્યય લેનાર એટલે માત્માને પડી; અને કેટલાક એ પ્રકારના પ્રયામાંથી ગમે તે પ્રકારના પ્રત્યય લેનારા એટલે ઉભયપતી હોય છે
ગણકાર્ય થતાં એટલે વિકરણ પ્રત્યય અથવા ગણુની નિશાની હાગતાં કેટલાક ધાતુઓનું જે વિશેષ રૂ૫ [ જેમકે વા ને બદલે ન ] અથવા એસ (જેમ કે દર ને બદલે વરૂ ] થાય છે, તે કાટખૂણ[ ] કૌસમાં બતાવેલું છે.
{ પહેલા ગણના વિકરણ પ્રત્યચ આ પૂર્વે ધાતુના અંતના હ્રસ્વ કે સ્વરને તથા ઉપાંત્ય (એટલે છેલ્લા વ્યંજનની પૂર્વેના) હુ9 સ્વરને ગુણ થાય છે. ૧ ને ગુણ : ૩ ૪ ને મો; ર જ ને માફ અને ને બહુ થાય છે.
પર કહ્યા પ્રમાણે ની ધાતુનું ને રૂપ થાય, તેને વિકરણ પ્રત્યય અને૫ પુરુષોધક પ્રત્યય હિ લગાડવાને છે. સંતમાં બે વાર જ પાકે તે સંધિ થાય છે. તેથી કરીને છે અને બની સંધિ કરવી જોઈએ. હવે એક
