Saman Sutra

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 173

ਸਮਣ ਸੂਤਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੈਰੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਸੀ ਵਿਰੋਧੀ ਹਨ।
(730) ਜਿਵੇਂ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਅਰਥਾਂ ਵਾਲੇ ਅਨੇਕ ਸੇਵਕ, ਇਕ ਰਾਜਾ, ਸਵਾਮੀ ਜਾਂ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਵਸ਼ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਆਪਸ ਵਿਚ ਲੜਨ ਝਗੜਨ ਵਾਲੇ ਵਿਵਹਾਰਿਕ ਲੋਕ, ਕਿਸੇ ਨਿਰਪੱਖ ਆਦਮੀ ਦੇ ਵਸ ਹੋ ਕੇ ਮਿੱਤਰਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇਹ ਸਾਰੇ ਇਕੱਠੇ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਨਯ ਸਿਆਦਾਵਾਦ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਮਿਅਕ ਭਾਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
(731) ਜਿਵੇਂ ਹਾਥੀ ਦੀ ਪੂੰਛ, ਪੈਰ, ਸੁੰਡ ਆਦਿ ਇਕ ਇਕ ਅੰਗ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਹਾਥੀ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ, ਜਨਮ ਤੋਂ ਅੰਨ੍ਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਆਖਣਾ ਰਾਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਨੇਕਾਂ ਧਰਮਾਂ ਵਾਲੇ ਵਸਤਾਂ ਦੇ ਇਕ ਇਕ ਅੰਸ਼ ਨੂੰ ਹਿਣ ਕਰਕੇ ‘‘ਅਸੀਂ ਸਾਰੀ ਵਸਤੂ ਜਾਣ ਲਈ ਹੈ'' ਅਜਿਹਾ ਸੋਚਣ ਵਾਲੇ ਦਾ ਗਿਆਨ ਉਸ ਵਸਤੂ ਪ੍ਰਤੀ ਮਿਥਿਆ (ਗਲਤ ਹੈ।
(732}ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਹਾਥੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗਾਂ ਦਾ ਸਮੁਦਾਏ ਇਕੱਠ ਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ, ਅੱਖਾਂ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਮਨੁੱਖ, ਸਹੀ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹਾਥੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਨਯਾਂ ਦੇ ਇਕੱਠ ਰਾਹੀਂ ਵਸਤੂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਰਿਆਇਆਂ ਜਾਂ ਉਸ ਦੇ ਧਰਮ ਦੇ ਜਾਣਕਾਰ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹੀ ਸੱਮਿਅਕ ਗਿਆਨ ਹੈ।
(733) ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਦਾਰਥ ਹਨ, ਜੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਪਕੜ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹਨ। ਸ਼ਬਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਰਨਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਅਜਿਹੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਅਨੰਤਵਾਂ
152
'