________________
દેશ-ઉપદેશ
૩૯ નબળો હોય તો સમાજમાં હંમેશાં શીત કે ઉષ્ણ યુદ્ધનું વાતાવરણ રહ્યા કરે ને એની ગુપ્ત પ્રગટ જવાળામાં વિશ્વ સમસ્ત શેકાઈ જાય. ૩ तेजस्विनावधीतमस्तु ।
આપણા ઉભયનું ભણતર તેજસ્વી હો ! એમાંથી એકબીજામાં પરસ્પર દેવત્વની ભાવના પ્રગટે, એકબીજા માટે આદર ને સહાનુભૂતિની જ્યોત જાગે અને તો જ મનુષ્યમાં સાચી માનવતા જાગે – મનુષ્ય મનુષ્ય માટે મરી પડે ને અંગત સ્વાર્થ બાજુએ મૂકી પરમાર્થમાં પગલાં માંડ - સ્વ ભૂલી સર્વમાં સમાઈ જાય અને વિશ્વમાં શાંતિ ને સમૃદ્ધિનું સામ્રાજ્ય પથરાઈ જાય. ૪
मा विद्विषावहै । આપણે કદીયે એકબીજાનો દ્વેષ ન કરીએ ! 'માં તું અને ‘તું'માં હું નિહાળી સર્વત્ર હું-તું, મારું-તારુંથી પર એક અવિનાશી અખંડ પરમતત્ત્વનાં દર્શન કરી, બધે એક અભંગ આધ્યાત્મિક એકતા અનુભવી જગતમાંથી વેરઝેર, દુઃખદારિદ્ર, જુદ્ધ-અથડામણને દેશવટો આપી સુખશાંતિ ને આનંદઆનંદનાં મંડાણ કરીએ !! ૫
આ સંસારમાં સુખદુઃખ ચાલ્યા જ કરે છે. એ સુખ અને દુઃખ તરફની દષ્ટિ એ શબ્દનો નવો જ અર્થ આપીને બદલવાની વાત સુંદર રીતે તેમણે મૂકી છે. તેઓ કહે છે:
‘‘પણ એ સુખ એટલે શું ? સુખ શબ્દ જ એની વ્યાખ્યા આપે છે. “સુસ્થાનિ અન્નક્વાનિ માત્માન સવારિ રૂન્દ્રિયાન ભિન્ન ત સુવિમ્' - જેમાં મન સહિત ઇંદ્રિય વિષયોમાંથી પરામુખ થઈ આત્માભિમુખ થાય – ઈશ્વર તરફ વળે – તે સુખ.
