________________
૫૪
શ્રી રંગ અવધૂત
દેહ બાળી બનું ભસ્મ ભીતિહરા,
અંગપર જો ધરે તું કૃપાળુ !! મૃગ થઈ વ્યાધથી દેહ વીંધાવું આ,
અજીન થઈ બેસવા કામ લાગું ! શ્વાન થઈ મંદિરે નિત્ય ચોકી કરું
દરસ વિણ આન નવ કાંઈ માગું । (પૃ. ૧૬) ભક્તિ વિશે કહે છે:
ભક્તિની મુક્તિ છે દાસી, હો લાલ! ભક્તિની મુક્તિ છે દાસી કમેં અધિકારનો પાર ન આવે,
યોગે પ્રાણાપાન ફાંસી! હો લાલ!
પરંતુ ભક્તિનો દંભ નકામો છે, અરે ક્યાંય પણ દંભ નકામો છે તે વિશે કહે છે:
ભાવૈચ ભૂલી ક્રિઐકય ઝીલે, ન એ જ્ઞાન શ્વાનપણ !
હો પિપાસુ ! પીવું જ્ઞાનામૃત પૂર્ણ !
અથવા અન્યત્ર કહે છે:
જગવી ધૂણી ધૂપાદિ કર્યા, દીવડા અંતરના ના પ્રજળ્યા; ક્રોધ દ્વેષાદિક જો ન ગળ્યા, ગબડ્યા અધવચ તૂટી તંગડી ! જેને જ્ઞાન નિરામય છૂટી જડી, તેને પરમારથની સૂઝ પડી ! આ બધું હોવા છતાં તેઓશ્રી પોતાને વિશે શું કહે છે ? હું મૂરખ નાદાન, સંતો, હું મૂરખ નાદાન !
અને એ રીતે પોતાને દત્તદ્વાર પર ચોકી કરતા શ્વાન સાથે સરખાવી પોતાની વિનમ્રતા પ્રગટ કરે છે. તો ક્યાંક પોતાને જ ઉદ્દેશીને લખતાં સર્વને બોધ આપે છે કે -
