Paumchariyam Part 04

Author(s): Parshvaratnavijay
Publisher: Omkarsuri Aradhana Bhavan

Page 140

६९६
पउमचरियं
जावकयन्तेण समं, परमो रामस्स वट्टइ विवाओ । रयणकलेवरखन्धो, ताव जडाऊ समणुपत्तो ॥ ३७॥ दट्ठूण अभिमुहं तं, हलाउहो भणइ केण कज्जेणं । एवं कलेवरं चिय े, मइमूढो वहसि खन्धेणं ? ॥३८॥ भणिओ सुरेण पमो, तुमं पि पाणेसु वज्जियं मडयं । वहसि अविवेगवन्तो, अहिययरं बालबुद्धीओ ॥३९॥ वालग्गकोडिमेत्तं, दोसं पेच्छसि परस्स अइसिग्धं । मन्दरमेत्तं पि तुमं, न य पेच्छसि अत्तणो दोसं ॥४०॥ दण तु परमा, मह पीई संपयं समणुजाया । सरिसा सरिसेसु सया, रज्जन्ति सुई जणे एसा ॥४१॥ काऊ म पुरओ, जणम्मि सव्वाण बालबुद्धीणं । पुव्वपिसायाण तुमं, राया मोहं उवगयाणं ॥ ४२॥ अम्हे मोहवसगया, दोण्णि वि उम्मत्तयं वयं काउं । परिहिण्डामो वसुहं, कुणमाणा गहिलियं लोयं ॥४३॥ एवं भणियं सुणिउं, पसिढिलभावं च उवगए मोहे । सुमरइ गुरुवयणं सो, पउमो लज्जासमावन्नो ॥४४॥ ववगयमोहघणो सो, पडिबोहणविमलकिरण संजुत्तो । चन्दो व्व सरयकाले, छज्जइ पउमो दढधिईओ ॥४५॥ असणाइएण व जहा, लद्धं चिय भोयणं हि । तहाघत्थेण सरं, दिवं पिव सलिल पडिपुणं ॥४६॥ लद्धं महोसहं पिव, अच्चन्तं वाहिपीडियतणूणं । एव पउमेण सरियं, गुरुवयणं चेव दुक्खेणं ॥४७॥ पडिबुद्धो नरवसहो जाओ पप्फुल्ल कमलदलनयणो । चिन्तेइऽह उत्तिण्णो, अहयं मोहन्धकूवाओ ॥ ४८ ॥ विमलं चिय संजायं, तस्स मणं गहियधम्मपरमत्थं । मोहमलपडलमुक्कं, नज्जइ सरए व्व रविबिम्बं ॥ ४९ ॥
यावत्कृतान्तेन समं परमो रामस्य वर्तते विवादः । रत्नकलेवरस्कन्धस्तावज्जटायुः समनुप्राप्तः ||३७|| दृष्ट्वाभिमुखं तं हलायुधो भणति केन कार्येण । एतत्कलेवरमेव मतिमूढो वहसि स्कन्धेन ? ॥३८॥ भणितः सुरेण पद्मस्त्वमपि प्राणै वर्जितं मृतकम् । वहस्यतिवेगवानधिकतरं बालबुद्धिकः ||३९|| वालाग्रकोटिमात्रं दोषं पश्यसि परस्यातिशीघ्रम् । मन्दरमात्रमपि त्वं न च पश्यस्यात्मनो दोषम् ||४०|| दृष्ट्वा त्वां मम परमा प्रीतिः संप्रति समनुजाता । सदृशाः सदृशैः सदा रज्यन्ते श्रुतिर्जने एषा ॥४१॥ कृत्वा मां पुरतो जने सर्वेषां बालबुद्धीनाम् । पूर्वपिशाचानां त्वं राजा मोहमुपगतानाम् ॥४२॥ आवां मोहवशगतौ द्वावपि उन्मत्तकं वचः कृत्वा । परिहिण्डावहे वसुधां क्रियमाणौ ग्रथिलितं लोकम् ॥४३॥ एवं भणितं श्रुत्वा परिशिथील भावं चोपगते मोहे । स्मरति गुरुवचनं स पद्मो लज्जासमापन्नः ॥४४॥ व्यपगतमोहघनः स प्रतिबोधनविमलकिरण संयुक्तः । चन्द्र इव शरदकाले शोभते पद्मो दृढधृतिः ॥४५॥ क्षुधितेनेव यथा लब्धमेव भोजनं हृदयेष्टम् । तृष्णाग्रस्तेन सरो दृष्टमिव सलिलप्रतिपूर्णम् ॥४६॥ लब्धं महौषधमिवात्यन्तं व्याधिपीडिततनूनाम् । एवं पद्मेन स्मृतं गुरुवचनमेव दुःखेन ॥४७॥ प्रतिबुद्धो नरवृषभो जातः प्रोत्फुल्लकमलदलनयनः । चिन्तयत्यहो उत्तीर्णोऽहं मोहान्धकूपात् ॥४८॥ विमलमेव संजातं तस्य मनो गृहीतधर्मपरमार्थम् । मोहमलपटलमुक्तं ज्ञायते शरदीव रविबिम्बम् ॥४९॥
१. जडागी - प्रत्य० । २. चिय, अइ० - प्रत्य० । ३. ०णयुज्जुत्तो - प्रत्य० । ४. हियं इट्ठ-प्रत्य० । ५. ताहोघत्थेण प्रत्य० । ६. ० परिपु० - प्रत्य० । ७. •ल्लवयणकमलो सो | चि०- प्रत्य० । ८. मोहपडलमलमुक्कं - मु० ।