Pathik 1998 Vol 38 Ank 03

Author(s): Nagjibhai K Bhatti and Other
Publisher: Mansingji Barad Smarak Trust

Page 24

પરિશિષ્ટ-૩ શ્રી ત્રિભુવનભાઈનું ‘ગોરો' (૧૯૨૩) નામનું કાવ્ય “છોકરાં.....રે. હો...રે' ના લહેકાથી શરૂ થાય છે. બાળકો સવાલ કરે છે ગોરો ક્યાંથી આવ્યો ? ક્યાં ઊતર્યો ? શું શું લાવ્યો ? વગેરે તેના જવાબો એક બાળક આપે છે. શું શું લાવ્યોના જવાબમાં તે કહે છે - લશ્કરની લાર લાવ્યો
કતલના કૅ સંચા લાવ્યો ધનના ભૂખ્યા નાર લાવ્યો પોતાના વહીવંચા લાવ્યો તોપ ને બંદૂક જેવા
સ્વાર્થના બહુ કિસ્સા લાવ્યો કેટલાંયે કરતૂક લાવ્યો
દોલત ભરવા ખિસ્સાં લાવ્યો રોનક લાવ્યો ચેટક લાવ્યો જાતજાતનાં બંધા લાવ્યો ન્યાય નીતિનાં નાટક લાવ્યો ધર્મ વિનાનાં ધંધા લાવ્યો ધોળા દિ’ની ધાડાં સાથે
સ્વારથ કાજે અંધા એવા નામર્દીનાં ગાડાં લાવ્યો
નોકર ચાકર ખંધા લાવ્યો ભેદ ભરેલી જાળ લાવ્યો કેળવણીના કૂચા લાવ્યો મરકીની તો લાળ લાવ્યો છાપાના બહુ ડૂચા લાવ્યો તાર ને હલકારા સાથે
કૌરવ જેવાં કુળ સાથે કરવેરાના ભારા લાવ્યો
ગુલામીનાં મૂળ લાવ્યો, વગેરે વગેરે
તે જ રીતે આઝાદીના પાંચ દિવસ અગાઉ તા. ૧૦-૮-૪૭ના રોજ તેમણે આ જ શૈલીનું કાવ્ય “ગોરો ચાલ્યો’ પણ એવુ જ રસપ્રદ છે. ક્યાંથી ચાલ્યો ? તેના સવાલ જવાબ પછી શું શું દીધું તેના જવાબમાં - સાધન સંપત ઢગલે લૂંટી ન્યાયાસન કજિયાળાં દીધાં !
પંપાળીને માન દીધું ! લેણાંની ઉધરેટ દીધી ! ભારતનાં ભુલાવી ભૂષણ
ફેશનના ફુલેકાં ભેગું પોતાની ઉઘરાણી પતવી - પોઝિશન ભમરાળાં દીધાં!
સ્ત્રીઓનું સન્માન દીધું ! ભૂખમરાની ભેટ દીધી ! ૧. સોજું-સફરું કંઈ યે દીધું?
૧. હવે પછી શું કરવાનું? માલ વિનાનાં ઠાલાં ઠાલાં કે શું કેવળ જાન દીધું?
૨- હવે પછી શું કરવાનું? કેળવણીનાં કાલાં દીધાં !
૨. હા, હા, કંઈ એવું પણ દીધું- દેશ રહ્યો દુણાઈ સઘળો ભોંમાંથી ઉઠાડી નાહક વહેમોનાં જાળાં ખંખેરી
એનું સાંત્વન કરવાનું ભાગલાનાં ભાલાં દીધાં! દુનિયાભરનું ભાન દીધું !
અધભૂખ્યાં આથડતાં ભાંડુ મોજમાં મશગૂલ નિરંતર મહાપ્રજાનાં મૂલ બતાવી
એનું ઉદર ભરવાનું રાજસ્થાની લાલાં દીધાં ! સ્વદેશનું અભિમાન દીધું !
અંગ મજૂરી ઉપર નૂતન સ્વાર્થ-દામ-અનીતિવાળાં અમલ ચલાવવાની યુક્તિને
જીવન-ચણતર કરવાનું નોકરશાહી જાબાં દીધાં ! પ્રજાસ્મિતાનું જ્ઞાન દીધું !
કેફ તજી સત્તા સંપદની પરદેશી એજંટ બનેલા શિસ્ત ફરજ ને ન્યાય નિયમના
જોહુકમી વિસરવાનું, કટ્ટર મૂડીવાળા દીધા ! ગૌરવ કેરું જ્ઞાન દીધું !
હિંદી ધ્વજ નીચે સૌ સંપી લડાઈમાં લૂંટાવી અબજો બુદ્ધિવાદી બંધારણમાં
ઊંચે મસ્તક ફરવાનું, ધોમ બજારો કાળાં દીધાં ! ચૂંટણીનું તોફાન દીધું !
કલેશ કુસંપ તજીને ઘર ઘર ઉદ્યોગોનાં થડ કાપીને વિશાળ વાચન વિશાળ ભાષા
સ્વસ્તિવાચન કરવાનું. સૂકાં ડાળી- કાળાં દીધાં ! વિધવિધનું વિજ્ઞા દીધું ! વકીલનાં વંદોની સાથે
લડતાં રજવાડાંને દાબી પથિક ડિસેમ્બર-૧૯૯૭ - ૨૧