________________
૪પ૭
જરૂરી છે. સ્વાભિમાન Self Respect અથવા સ્વવ્યક્તિત્વસ્થાપન Individuality થી જીવવું સારું છે. આ બધું સારું છે. અભિમાન ખરાબ છે. મનુષ્યના વિકાસ માટે એની ઈજજત-આબરૂને માટે સ્વાભિમાન તે મનુષ્ય જરૂર રાખવું જોઈએ. અપમાનથી અથવા અપમાનિત થતાં થતાં તે જીવન ન જીવે પણ સાથે સાથે કેઈનું અપમાન કરતાં કરતાં પણ મનુએ જીવન ન જીવવું જોઈએ. એનું પણ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. જે તમે કેઈનું અપમાન કરશે તો તમારું અપમાન ચક્કસ થશે. કેનામાં વધારે શકિત છે?
અભિમાન કરવામાં વધારે શક્તિ જોઈએ કે અપમાન સહન કરવામાં વધારે શક્તિ જોઈએ? કેણ મહાન છે? સીધે ન્યાય કરે. અભિમાન કરનાર મહાન છે કે અપમાન સહન કરનાર મહાન છે ? અભિમાન કરવામાં કેટલી શક્તિ જોઈએ? એક મિનિટમાં અભિમાન કરી શકાશે ? પરનું અપમાન સહન કરવામાં બહુ લાંબો વખત લાગશે. એટલે અપમાન સહન કરનાર મહાન છે. માટે છે. જેવી રીતે “
ચ મા ” કહેવામાં આવે છે તેવી જ રીતે સહન કરનાર સાધક છે. સહન કરવું તે સાધના છે. અભિમાન કષાયથી કેવી રીતે બચવું ? “ મા મવા કિછે ?' શ્રી વીર પ્રભુએ ફરમાવ્યું છે કે – મૃદુતા, નમ્રતાથી માન કષાચને જીતવે જોઈએ. કદાચ આજે આપણે માન અભિમાનને પૂરેપૂરું ન જીતી શકીએ તો પણ તેને ધીરે ધીરે ઓછું તો કરવું જ જોઈએ. માનમુક્તિ જ પ્રશય છે આપણે સદા નિરભિમાની બનીએ.
શુભ-ભવતુ
UF
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
