Panini Sutra Vyakhya Purvarddha

Author(s): T Chandrashekharan
Publisher: T Chandrashekharan

Page 687

সিফ
चम्पूरामायणे-I. 26.
मन्दमन्दनपयद्वलित्रया माताविषयनामिगह ।
कोसलेन्द्रदुहितुश्शनैरभूनमध्ययटिगरि दृष्टिगोत्रम् ।। 19416 मन्दमन्दं मन्दप्रकारम् । 'प्रकारे गुगवचनस्य च : (म. 54:, इने द्विर्भावः ।
२१४१ । परेवर्जने । (८. १. ५) परि परि वनेभ्यो दृष्टो देवः । वङ्गान्परिहत्येत्यर्थः ।
वा। परेवर्जने वावचनम् । ( 4683.) परि वनेभ्यः । 'अपपरी वर्जने' (सू. 596) इति कर्मवचनीयत्वम् : 'पञ्चम्यपाङ्परिभिः' (सू. 598) इति तद्योगे पञ्चमी । ' अपपरिवहिरञ्चरः पञ्चम्या' (सू. 666) इति समासः । पर्युदधि । द्विर्भावे समासो न । परिपर्युदधेः ।
__अस्मिन्नेव ग्रन्थे श्लो० 434. उदधेः परि परि उदधिं वर्जयित्वा । असमासपक्षे 'परेवर्जने ' इति द्विवचनम् ।
२१४२ । उपर्यध्यधसस्सामीप्ये । (८. १.७) ' उभसर्व' (वा. 1444. सू. 544) इति द्वितीया । उपर्युपरि ग्रामम् । ग्रामस्योपरिष्टात्समीपकाले दुःखमित्यर्थः । अधोऽधो लोकं लोकस्याधत्तात्समीपे देश इत्यर्थः ।
अस्मिन्नेव ग्रन्थे ग° 282. पुष्करावर्तकानुपर्युपरि । द्विरुक्तिः । तद्योगे 'द्वितीया।
मस्मिन्नेव ग्रन्थे श्लो. 281. हंषदस्तटी: उपयुपरि हषदां समीपोपरिप्रदेशे। द्विर्भावे तद्योगादितीया। यथाह वामनः 'उपर्यादिषु सामीप्ये द्विरुक्तेषु द्वितीया । इति ।
अस्मिन्नेव अन्थे श्लो० 288. पयोधरानधोऽधः। मेघानां समीपाधःप्रदेशे। द्विर्भावः । 'उभसर्व ' (वा. 1444. सू. 544) इति तद्योगे द्वितीया ।