Book Title: Nirayavalikasutram
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book text
Previous | Next

Page 431
________________ सुन्दरबोधिनी टीका, अ. १ पद्मावतीवर्णनम् यस्या सा तथा, कोमलकरचरणयुक्ता, अत्र-'यावत्' शब्देन-'अहीणपंचिंदियसरीरा, लक्खणवंजणगुणोववेया, माणुम्माणप्पमाणपडिपुण्णसुजायसव्वंगसुंदरंगा, ससिसोमाकारा, कंता, पियदसणा, सुरूवा' इत्यन्तविशेषणानामन्यत्रोक्तानां समन्वयो बोद्धव्यः । एषां छाया-अहीनपञ्चेन्द्रियशरीरा, लक्षणव्यञ्जनगुणोपपेता, मानोन्मानप्रमाणपरिपूर्णसुजातसर्वाङ्गसुन्दरागी, शशिसौम्याकारा, कान्ता, प्रियदर्शना, सुरूपा, इति । अथैतानि विशेषणानि प्रतिपदं व्याचक्ष्महे-अहीनानि लक्षणस्वरूपाभ्यां परिपूर्णानि पञ्च इन्द्रियाणि यस्मिस्तादृशं शरीरं यस्याः सा अहीनपञ्चेन्द्रियशरीरा-स्वस्वविषयग्रहणसमर्थपूर्णाकारचक्षुरादीन्द्रियविशिष्टेत्यर्थः, 'लक्षणे ति लक्ष्यन्ते-चितयन्ते यैस्तानि लक्षणानि स्त्रीचितानि हस्तस्थविद्याधनजीवितरेखारूपाणि वा, व्यज्यन्ते यैस्तानि व्यञ्जनानि-मपतिलकादीनि, गुणा:-सौशील्यपातिव्रत्यादयो, यद्वा - पूर्वोक्तप्रकारैर्लक्षणैर्व्यज्यन्ते इति लक्षणव्यञ्जनास्ते च रानी थी। 'सुकुमालपाणिपाया' जिसके हाथ पैर अत्यन्त कोलल थे। 'अहीणपंचिंदियसरीरा' लक्षण और स्वरूपसे परिपूर्ण (पूरी) पाच इन्द्रियां सहित शरीर वाली थी, अर्थात जिसकी चक्षु आदि पांचों इन्द्रिया अपने-अपने विषय ग्रहण करने में पूर्ण सावधान, तथा-यथायोग्य आकार वाली थी। 'लक्खणवंजणगुणोववेया' जिनके द्वारा पहचान होती है उनको लक्षण (चिह्न) कहते हैं। अथवा हाथ आदिमें बनी हुई विद्या धन जीवन आदिकी रेखाओको लक्षण कहते हैं। जिनके द्वारा अभिव्यक्ति (प्रगटपन) होती है, उन तिल और मस आदि को व्यञ्जल कहते हैं, सुशोलता पतिव्रतता आदि गुण हैं, इन तीनों से जो स्त्री युक्त हो उस लक्षणेव्यञ्जनगुणोपपेता कहते हैं, अथवा लक्षणोंके द्वारा व्यक्त ‘मुकुमालपाणिपाया 'रेना in ५५ अत्यत मिण ता. 'अहीणपंचिंदियसरीरा' क्षण तथा स्व३५थी परिपूर्ण पाय ७ दिया સહિત શરીરવાળી હતી અર્થાત જેની ચક્ષુ આદિ પાંચે ઈદ્રિયે પોત પોતાના ગ્રહણ કરવામાં પૂર્ણ સાવધાન તથા યથાયોગ્ય આકારવાળી હતી लक्खणवंजणगुणोववेया' माथी सोमाय न. क्षय ४९ छे अथवा हाथ આદિમાં બનેલી વિદ્યા ધન આદિની રેખાઓને લક્ષણ (ચિહ્ન) કહે છે જેના દ્વારા અભિવ્યકિત (પ્રગટપણું) થાય છે તે તલ અથવા મસ આદિને વ્યાજન કહે છે. સુશીલતા पति माह गुर छ.मा यथा २ श्री युत अाय तेने लक्षणव्यंञ्जनगुणापपता ४ छ मया लक्ष द्वारा व्यतापावाणा गुबान सक्ष, व्यनगुष्प

Loading...

Page Navigation
1 ... 429 430 431 432 433 434 435 436 437