________________
नन्दी सूत्रे
૮૨
प्रभूतजनानां परिक्षयोभविष्यतीति । एवं विचिन्त्य स उपवासं कृत्वा तपोबलेन वैश्रवणदेव मावाहयति । स देवो कर्मरुचिं नीत्वा वाराणस्यामेव स्थापितवान् । इत्येवमुदितोदयनृपः स्वात्मानं प्रजाजनं च रक्षितवान् । इति राज्ञः पारिणामिकीबुद्धिः ॥ इति पञ्चम उदितोदयदृष्टान्तः ॥ ५ ॥ अथ षष्ठः साधुनन्दिपेणदृष्टान्तः ॥ ६ ॥
भगवतो महावीरस्वामिनः समवसरणे कश्चित् साधुश्चित्तचाञ्चल्यवशात् साधुपरिहातुमिच्छति स्म । तदा प्रभुवन्दनार्थं राजकुमारो नन्दिषेणः स्वान्तःपुरेण सह समागतः । तस्यान्तःपुरं रूपलावण्येनाप्सरोवृन्दं जयति तथापि प्रभोरुपदेशेन नन्दिषेणो विरक्तो भूत्वा सर्वमन्तःपुरं परित्यजति । इदं दृष्ट्वा स साधुरपि विचार किया एक जीव की रक्षा के निमित्त व्यर्थ ही संग्राम में अनेक जीवों का वध करना उचित नहीं । ऐसा विचार कर वह उपवास धारण कर बैठ गया। इस के तपोबल के प्रभाव से वैश्रवण नाम के देव ने आकर उस कर्मरूचि राजा को वहां से उठाकर उसी के नगर में रख दिया । इस तरह उदितोदय ने अपनी और अपने प्रजाजनों की रक्षा की ॥ ५ ॥
छट्ठा साधु नन्दिषेण का दृष्टान्त - किसी साधु ने महावीर स्वामी के समवसरण में चित्त की चंचलता के वश होकर सुनित्रत छोडने का विचार किया । इतने में वहां प्रभु की वंदना करने के लिये नंदिषेण नाम का एक राजकुमार आपहुँचा । उस के साथ उस का अन्तःपुर था । अन्तःपुर का रूप लावण्य इतना अधिक था कि उसके सामने अप्सराओं का समुदाय भी न कुछ था । नंदिषेण प्रभु का उपदेश सुनकर उसी समय उस साधु के देखते २ अन्तःपुर का परित्याग कर विरक्त हो गया । साधु
અનેક જીવાની હત્યા કરવી તે ચેાન્ય નથી. એવા વિચાર કરીને તે ઉપવાસ કરીને બેસી ગયેા. તેના તપેામળને પ્રભાવે વૈશ્રવણ નામના દેવે આવીને તે કચિ રાજાને ત્યાંથી ઉપાડીને તેના નગરમાં મૂકી દીધો. આ રીતે છતાયે પેાતાની તથા પેાતાની પ્રજાની રક્ષા કરી ॥ ૫ ॥
છઠ્ઠું સાધુ નન્દિષેણુનું દૃષ્ટાંત કાઈ સાધુએ મહાવીર સ્વામીના સમવસરજીમાં ચિત્તની ચંચળતાને કારણે મુનિત્રત છેડવાના વિચાર કર્યાં. એવામાં ત્યાં પ્રભુને વંદણા કરવા માટે નર્દિષેણુ નામના એક રાજકુમાર આવી પહેાંચ્યા. તેની સાથે તેનું અન્તઃપુર હતું. અન્તઃપુરતું રૂપ લાવણ્ય એટલું બધુ` હતુ` કે તેમની ગાગળ અપ્સરાઓના સમૂહ પણુ કાઈ વિસાતમાં ન હતેા. નર્દિષણુ પ્રભુને ઉપદેશ સાંભળીને એજ સમયે તે સાધુની નજર સમક્ષ જ અન્તઃપુરના પરિત્યાગ
