________________ ઇમ્યા કરે છે. તે વિકલ્યાણના અચળ માર્ગમાં મહાવિન સમાન બની જાય છે. તેથી આ માણાસા સાચા વડાધરોની ફરજ અને કર્તવ્ય સર્વાત્મના તન્મય બનવા સિવાય બીજ છે જ નહિ. તન - મન * માત્મા, દિનરાતને જીવનભર તેને જ સમર્પિત હોવા જોઈએ. તે સિવાય બીજું કાંઈ તેની નજરમાં કે મનમાં લવ જ ન જોઈએ. એને જ સર્વકાળમાં અને સર્વક્ષેત્રમાં વ્યાપક પરમબ્રહ્મ સમાન સમજવું જોઈએ. તેને સર્વસ્વ સમ: તેનું | જ નામ જૈન ધક્ષા છે. આજના રાષ્ટ્રવાદ - શ્રી તીર્થકર સ્થાપિત મહાશાસન સંસ્થાનું અને તેના સંચાલક શ્રી સંઘનું અંત્વ જ ન હોય, એવું જાહેર વાતાવરણ સર્જાયું છે. અને તે, તે શાસનના મુખ્ય જવાબદારોનેય પચી જતું જય, તેમ જોવામાં આવે છે. પરંતુ, "(1) શાસન - અનુશાસન, શિસ્ત નિયંત્રણ વિના કોઈ પણ તંત્ર નભી શકે નહીં. માટે નિયત્રણ તો જોઈએ જ અને જયારે બીજું કોઈ નિયંત્રણ નથી ત્યારે સરકારનું નિયંત્રણ આવશ્યક છે. (2) સરકારી ઋિત્ર તો સરકારી અમલદારો અને સરકારી તંત્ર જ રાખી શકે. તેને માટે માર્ગદર્શક કાયદ્ય જોઈએ જ અને કાયદામાં થતી ગેરસમજ કે - (3) તેના ભંગથી થતો અન્યાય દૂર કરવા માટે - (4) સરકારી ન્યાયખાતાનો અંકુશ જોઈ . (5) મિલકતની માલિક કોઈ પણ વ્યક્તિ નથી, તો પછી તેના ઉપર જાહેર પ્રજાની માલિકી ગણાય. (6) જાહેર રજા વતી પ્રજાકીય સરકારની માલિકી ગણાય. (7) સરકાર સિવિલાઈઝ પ્રજાના સિદ્ધાંતો ઉપર રચાયેલી હોય ? નાદર્શ ગણાય, એટલે (8) સરકારથી પણ તે આદર્શ જ શ્રેષ્ઠ ગણાય. (9) માટે - બધી મિલકતો તે આદર્શની જ ગણાય. પરંપરાએ તે આદર્શના ઉત્પાદક, તેના પ્રચારક, સંચાલક અને રક્ષક, શક્તિશાળી માનવો જ તે આદર્શના સાવકારી ગણાય. (10) એ રીતે પરંપરાએ સર્વ માલિકી હક્ક - તેવા માનવોના જ ગર્ભિત રીતે ગોઠવાઈ જાય ? (11) તેમની ઈચ્છા, તેમના બહુમતના ઠરાવો, એ જ છેવટે સર્વોપરી બની બેસે છે.” આમ થવાથી મહાશાસનનો માલિકી હક્ક ઉઠી જતાં - શ્રીસંઘ -શાસ્ત્રો - ગુરુઓ - તીર્થકરો, સ્ત્રી સાથે સંબંધ ધરાવતી બીજી સંસ્થાઓ, કે કોઈપણ તત્ત્વો - આદર્શો - ભાવનાઓ - વિગેરે આપોઆપ વિલે- થવાની સ્થિતિમાં મૂકાઈ જાય છે. “અનાત્મવાદનો આદર્શ જ માનવજીવનની ઉન્નતિનું - પ્રગતિનું કારણ છે.” - મનાઈ જતાં અનાત્મવાદના તમામ સાધનો રુચિપૂર્વક વ્યાપક થતાં, તેને લગતા વિશાનો જ સાચા ઠરતાં, આદરય ઠરતાં અને આખા જગતુની માનવજાતનો ઝોક એ તરફ વાળી દેવામાં આવતાં, આત્મવાદના સર્વ શાસ્ત્રો આપોઅપ ખોટા ઠરી જાય છે. તેના સાધનો આપોઆપ ખોટા ઠરી જાય છે. આધુનિક પ્રગતિનો પંથ તેજ આત્મવાદને અદા કરવાનો પંથ, આ સીધો હિસાબ છે. પુરાતત્ત્વ સંશોધનની મદદથી, આત્માના સાહિત્યમાંથી અનાત્મવાદને પોપકને શોધી લીધા પછી, ખોખાં કરીને તેને ફેંકી દેવાના હોય છે. તે ફેંકી દેતાં પહેલાં સારી રીતે વાનિક સાધનોથી ન રહણ કરવા માટે પ્રથમ કબજો લેવાની ગોઠવણ, પ્રાચીનતાપ્રિય સહાનુભૂતિભર્યો પ્રચાર કરવામાં આવે છે કે - “લોકો પ્રાચીન વસ્તુઓને બરાબર સાચવતા નથી, બરાબર સંશોધન કરતા નથી”, માટે સરકાર કબજો લઈને પોતાના દેશનું પ્રાચીન સાહિત્ય સાચવવાની ફરજ બજાવે છે. તેમાં સન્ન ધાર્ષિકોએ સહકાર આપવો જોઈએ અને એકોએ સંશોધન કરવા આગળ આવવું જોઈએ. સરકાર તેને ઉત્તેજન આપવા તૈયાર છે.” પરંતું સંશોધકો ઉપર એકાએક ધાર્મિક લોકો વિશ્વાસ કરતા નથી. એટલે પ્રથમ તથ - કારના વિચારવાળા, આધુનિક ઢબે સંશોધન પસંદ કરનારા ધર્મગુરુઓ પ્રથમ ધાર્મિક હેતઓથી સંશોધન કરે - છપાવે - ભાષાંતરો કરે. એ પ્રવાહ એક તરફ ચાલે, ત્યારે બીજી તરફથી સરકારી મદદથી સંશોધકો અનાવાદની દૃષ્ટિથી સંશોધન કરે. જેને “આધુનિક સંશોધન પદ્ધતિનું રૂડું નામ આપવામાં આવ્યું છે. પદ્ધતિ સામે ઈનોય વાંધો નથી. વાંધો આત્મવાદના સાહિત્યનો અનાત્મવાદના આદર્શ ખીલવવા માટે ઉપયોગ કરવાનું ધ્યેય છે, તેની સામે છે. પરંતુ આ કોણ સમજે? એમ ધર્મગુરુઓના પડધ પાછળ નવીન આદર્શ પ્રમાણેના સંશોધકો એ ધીમે આગળ આવતા જાય. એક વખત તેની ધાર્મિકોમાં પ્રતિષ્ઠા જામ્યા પછી, ધાર્મિક લોકોનું વલણ પણ ૧૨ફ જ વળી જાય. તેમાં જ ધર્મનું હિત જુવે. ખૂબ ચુસ્ત ધાર્મિકો ને સંતોષ આપવા “ધર્મની માન્યતાની વચ્ચે અમુક
