________________ - -- --- - કારણો સિવાય ન આવવું” એમ ઠરાવીને, “પરંતુ ખાસ કારણે અને સોશ્યલ સધારા માટે વચ્ચે આવવું,” એમ ઠરાવીને, “અવસરે મજબૂત હાથો ધાર્મિક પ્રવૃત્તિની વચ્ચે આવી જ શકે” તેવી ગોઠવણ કરી છે. છતાં - ધર્મની * માન્યતામાં વચ્ચે ન આવવું તે એક કામચલાઉ આશ્વાસને માત્ર છે. પરિસ્થિતિને પહોંચી વળવા પૂરતું જ છે. આ રીતે શ્રી દુષ્કસ સૂરિ સુધી ચાલનાર શાસનના જાહેર તેજ ઉપર અંધારપછેડો પડતો જાય તે કેટલું ભયંકર વિન વિશ્વકલ્યાણમાં છે? તે વિચારવા જેવું છે. ધાર્મિક પ્રજા - શાસન ભૂલતી જાય પણ ધર્મના મોટા મોટા કાર્યો કરે, કડક રૂપમાં ધર્મ પાળે, તેને સારી ઉત્તેજન મળે તેમ તેમ ધાર્મિક લોકોની પણ શાસન તરફની ઉપેક્ષામાં વધારો થતો જાય. શાસનને નજર આગળથી અદશ્ય થવામાં સહકાર આપે છે. આ ધણું જ ઊંડું રહસ્ય છે. ધાર્મિક આચાર, જ્ઞાન, તપ, ઓચ્છવ, મહોચવ, પદવી પ્રદાન, વ્યાખ્યાન, ઉપદેશ, શ્રવણ, વધ્યે જ જાય, તેમાં કોઈ વચ્ચે ન આવે, ઉલટામાં તેને ઉત્તેજન અપાતું રહે અને શાસનનું અસ્તિત્ત્વ જ ભૂલાતું જાય, વ્યવહારમાં તેના વિના નભતું જાય તો, પરિણામે જમાં કરતાં ઉધાર વધારે જ થાય એ સ્વાભાવિક રીતે જ હવે સમજાય તેમ છે. કારણ કે, એ સર્વ ધર્મપ્રવૃત્તિનું મૂળ તો મહાશાસન છે - સંસ્કૃતિનું મૂળ પણ મહાશાસન છે. તે નહીં તો કાંઈ પણ નહીં. આ વસ્તુસ્થિતિ છે તે વાત ભૂલાતી જાય છે. આ સ્થિતિમાં - વિશ્વમાં સાચી વિશ્વશાંતિ ટકાવવી હોય, સ્થાપવી હોય, તો તે જ એક આધારભૂત છે. માટે તેને માટે જ સર્વસ્વનો ભોગ આપવો જોઈએ. તેને માટે જ મહાગુરુકુળવાસની સંસ્થા અતિ મજબૂત થવી જોઈએ. તેમાં જ જીવન સર્વસ્વ હોમનારા અને મહાપવિત્રતાથી તેની પ્રતિષ્ઠા ટકાવી રાખનારા પાત્રોની તેમાં ભરતી થવી જ જોઈએ. ઉપરાંત, તેમાં દાખલ થયેલાઓએ બીજા કોઈ ખાતર નહીં પણ - તે મહાશાસન ખાતર - તેના મોભા ખાતર તેની પ્રતિષ્ઠા જાહેરમાં ટકાવી રાખવા ખાતર, તેના પ્રભાવ ખાતર, મહાગુરુકુળવાસની સધ્ધરતા ટકાવવા ખાતર, વિશ્વમાં તેની અનન્ય કલ્યાણકતા પૂરવાર કરવા ખાતર પણ પોતાના જીવનને ગુપ્ત રીતે, કે જાહેર રીતે, લેશ પણ ડાઘ વગરના, લેશ પણ નબળાઈથી વાસિત ન રાખતાં, ખૂબ ચમકતા, ખૂબ દેદિપ્યમાન - ખૂબ જ ઉજ્જવળ - ખૂબ શૌર્યભરેલા, ખૂબ વીર્ષોલ્લાસથી થનગનતા રાખવાની સહજ રીતે જ આવશ્યકતા જણાય તેમ છે. પારલૌકિક હિત તો તેની સાથે અનિવાર્ય રીતે જોડાયેલું છે જ. ધર્મ કરતાં પણ શાસનની વફાદારી વિશિષ્ટ વસ્તુ છે. મહાશાસનનું જગતુમાં અસ્તિત્વ છે. તેથી શિસ્તનું વધુમાં વધુ પાલન કરવામાં તત્પર રહેવા સિવાય બીજો કલ્યાણનો ઉપાય નથી. તેના અસ્તિત્ત્વની હર હાલતમાં જાહેરાત - હર પ્રસંગમાં તેની તાજી ને તાજી યાદ જગતુના સર્વ માનવોને કરાવતા રહેવાની જવાબદારી છે. તેના અમલી નિયમોની વફાદારીની જાહેરાત થતી રહે, તેવું કરવાની જવાબદારી અદા કરવી જ જોઈએ. આ કાર્યનો પડઘો જૈન સંઘમાં જ નહીં, ભારતની પ્રજામાં જ નહીં, પણ તેના કેન્દ્રમાં એવું સંચાલન રહે કે - જગતુમાં તેનો સહજ પડઘો પડે. જગતું મહાશાસનનું અસ્તિત્ત્વ સ્વીકારતું થાય. પરંતુ તે સ્વીકાર જાળરૂપ - માયારૂપ ન હોવો જોઈએ. કેમ કે - તે લોકો શાસનનો કબજો મેળવવા, તેમાં પ્રવેશ કરવા માટે પૂર્વ તૈયારી કરી રહ્યા છે. યતિઓના કાર્યમાં - જ્ઞાન અને ચારિત્રનો પ્રકાશ ઓચ્છો જણાતો હતો. પરંતુ તેઓ જૈન શાસનના મુખ્ય મુખ્ય પ્રતીકોને બરાબર પકડી રહ્યા હતા. તેથી તેમના હાથમાંથી તે છોડાવવા માટે ઘણા આડકતરા પ્રયાસો કરવા પડયા છે. અને તેમાં ભૂલથી શ્રી સંઘમાંથી જ ઘણી વ્યક્તિઓનો સાથ ભળ્યો છે. આજે હવે ચેતી જવાની જરૂર છે. નિર્ભય રીતે શ્રી જૈન શાસનનું તેજ ટકાવવાની જરૂર છે. તે કાળે સંપ્રધયો ગમે તેટલા જુદા હતા, છતાં શાસનના તેજને આધીન હતા. દિગંબર સંપ્રદાયના ડાહ્યા પુરુષો ત્યાં સુધી જુદા નહોતા પડયા. મહાતીર્થોમાં જુદા મંદિરો, ધર્મશાળાઓ કરી જૂધ ચોકા નહોતા માંડયા. બીજા સંપ્રદાયોને તો શાસનની વચ્ચે આવવાની પડી જ નહોતી. શ્રી દુષ્કસ સૂરિ સુધી ટકનાર મહાશાસન તરફની આપણી શી શી ફરજો છે? તેની તો કલ્પના પોતપોતાની બુદ્ધિથી સૌ કરી લે, તે જ યોગ્ય છે. શબ્દથી તેનું વર્ણન કરવું અમારી શક્તિ બહારનું કામ છે. જેન જયતિ શાસનમ્
