________________
કલ્યાણ ઃ નવેમ્બર, ૧૯૨૧ : ૬ મેં તે ધાર્યું હતું, કે તમે આપણું પિલ કેશરીચંદ હવે જરા ગંભીર બની ગયા. આ મંગળદાસ પાસે ખેલી નાંખ્યું હશે!' બે મિનિટ મૌન જાળવી, તે દરમિયાન બાર શેઠાણી સામે જોઈ, સિમત કરીને કેશરીચંદ વખત, મનમાં ને મનમાં, નવકાર ગણીને બાલ્યા.
તેમણે વાત શરૂ કરી. મારા મેઢે તે તમે તે તાળું દેવરાવ્યું જુએ મંગળદાસ, આજે જે વાત હું છે! તમારી આજ્ઞા ના હેત તે, છાપરે તમને કરું છું, તે ફકત તમારા સંતોષ માટે ચડીને હું ક્યારનીયે બોલી હેત! શેઠાણીએ જ છે. તમારે એ વાત બીજા કોઈને કરવાની જવાબ આપે.
શેઠશેઠાણી વચ્ચે થતી આ વાતચીત “કબુલ.' મંગળદાસની મુંઝવણ વધારી રહી હતી. એમને ‘ત્યારે સાંભળે, એ વાતને આજે દસ સમજ નહતી પડતી, કે આ બધી શું વાત વર્ષ થવા આવ્યાં. આપણુ આચાર્ય મહાછે. શું બોલવું તે પણ એમને સમજાતું નહતું. રાજ અહિં ચાતુર્માસે આવેલા. એમની પાસે, " પણ કેશરીચંદ શેઠને, પિતાના આ વફા. એમના સદુપદેશથી પ્રેરાઈને, મેં પરિગ્રસ્તુની દાર અને પ્રમાણિક મુનીમ ઉપર, ભારે સ્નેહ બાધા લીધી હતી, તે વખતે આચાર્ય મહાહતા. એમણે હવે મુનીમ સાથે વાત કરવા રાજે મને કહેલું, કે નક્કી કરેલી રકમથી જે માંડી :
કંઈ વધારે આવક થાય, તે રોજનીરજ સારા રેજ સવારે તમે સ્નાન તે કરતા માગે વાપરી નાંખવી. જ હશે.”
દરજ?' મંગળદાસે આશ્ચર્યથી પૂછ્યું. “એમાં શું શક છે?'
" “હા, દરજ. એમણે મને કહ્યું હતું, કે ‘શા માટે સ્નાન કરો છો ?'
રકમને જે મેટી થવા દઈએ, તે પછી, મમત્વ શરીરને મેલ દેવા.”
જાગવાને અને વ્રતભંગ થવાનો સંભવ ઉભે સ્નાન કર્યા પછી શું થાય છે?? - થાય છે, એટલે દરરોજ વ્યાપારમાં જે નક શરીર હલકું ફૂલ બની જાય છે.' થાય, તેમાંથી ધારેલી રકમ ઉપરાંતનું બધું
એવી જ રીતે, આત્માને, સ્નાન કરાવીને જ ને રિજે વાપરી નાંખવું? હલકે ફૂલ જે બનાવવાનું આવશ્યક ખરું પણ એમાં આ સ્નાનવાળી વાત કમાં
આવી?' મંગળદાસે પૂછયું. ' - કેશરીચંદ શેઠને આ પ્રશ્ન સાંભળીને “આપણે જ્યારે સ્નાન કરીએ છીએ, મંગળદાસ વિચારમાં પડી ગયા.
ત્યારે શરીરના મેલને “ત્યાગ કરીએ છીએ. કહેવા જ બેઠા છે, ત્યારે વાતમાં મોણ એવી જ રીતે, ખપ કરતાં વધારે લક્ષ્મી જે નાખ્યા વગર સીધેસીધું કહી નાંખશે તે આપણે ભેગી કરીએ, તે આત્માને એને મેલ વઘાર કંઈ બળી નહિ જાય!' કંકુબાઈ વચ્ચે લાગે છે, એ મેલ જે રેજેજ જોઈ નાંખીએ, જ મમ મૂકયો.
•
તે પછી જે મળ જામવાનો ભય રહે તે
