________________
# દ્રવ્યાનુ યોગની મહત્તા છે
પૂ. પંન્યાસજી ધુરંધરવિજયજી ગણિવર. (ઢાળ-૧૦-મી).
૭, પ્રાણ ૨૪પ૮ આવલિકા.
૩૩ અથવા ૧૭ ધર્માસ્તિકાય, અધમસ્તિકાય અને
( 3 ) ની કાંઈક અધિક. આકાશસ્તિકાયનું સ્વરૂપ વિચાર્યા પછી કાળનું ૮ સ્તક :
૭ પ્રાણ સ્વરૂપ વિચારાય છે, કાળ એ શું છે? કાળ
૯ લવ,
છે ૭ સ્તક દ્રવ્ય છે કે નહિં? કાળ એ પથાય છે ? કાળન ૧૦, ઘડી, તે દ વ ૩૮ લવ. દ્રવ્ય ન માનવામાં આવે તે છ દ્રવ્યની વ્ય
૧૧, અન્તર્મુહૂર્ત સમય ન્યૂન બે ઘડી. વસ્થા કઈ રીતે કરાય? ઈત્યાદિ સર્વ વિચારણા ૧૨, મુહૂ– ૭૭ લવ, અથવા-૬૫૫૩૬ કાળને અંગે કરણીય છે.
ક્ષુલ્લકભવ. અથવા બે ઘડી. (૧)-કાળ એ શું છે?- ૧૩, દિવસ (અહોરાત્ર) ૩૦ મુહૂર્ત. દિવસ-રાત, પક્ષ-માસ, ઋતુ-વર્ષ એ ૧૪, પક્ષ
૧૫ દિવસ. પ્રમાણે સર્વ વ્યવસ્થા કાળને આધીન છે. સમય ૧૫, માસ બે પક્ષ. (૩૦-દિવસ) એ સૂફમમાં સૂફમ કાળ છે. પ્રતિવિપળ, વિપળ, ૧૬, તુ
બે માસ. પળ, ઘડી, દિવસ, રાત, અહોરાત્ર, પક્ષ, માસ, ૧૭, અયન છ માસ. (૧૮૩ દિવસ) ઋતુ, અયન, વર્ષ એ પ્રમાણે કાળના વિભાગ ૧૮, વર્ષ
બાર માસ. આર્યાવર્તમાં પ્રચલિત છે. જ્યારે પશ્ચિમના ૧૯, યુગ
પાંચ વર્ષ. દેશોમાં સેકન્ડ, મીનીટ, કલાક, દિવસ, અઠવા- ૨૦, પૂવાંગ
૮૪ લાખ વર્ષ, ડીયું, પક્ષ, માસ-ઈત્યાદિ વિભાગે કાળને અંગે ૨૧, પૂર્વ ૭૦૫૬૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦-વર્ષ. પ્રચલિત છે. પ્રતિવિપળ કે સેકન્ડના પણ ર૨ રૂટિતાંગ, ૨૩, વૃદિત, ૨૪ અડાંગ, ૨૫ કલ્પનાથી અનેક વિભાગે કરી શકાય છે. જુદા અડડ, ૨૬ અવવાંગ, ૨૭, અવવ, ૨૮ ૯હુકાંગ જુદા દનિકા કાળને જુદી જુદી રીતે સમ- ૨૯ હહુક, ૩૦ ઉત્પલાંગ, ૩૧ ઉત્પલ, રૂર જાવે છે. તિષ તે કાળ ઉપર વિશિષ્ટ પધ્રાંગ, ૩૩ ૫%, ૩૪ નલિનાંગ, ૩૫ નલિન, આધાર રાખે છે. સૂર્યની ગતિના આધારે કાળની ૩૬-અર્થનિપુરાંગ, ૩૭ અથનિપુર, ૩૮ અયુવ્યવસ્થા તિષ સમજાવે છે. જેનદર્શનમાં તાંગ, ૩૯ અયુત, ૪૦ નયુતાગ, ૪૧ કાળનાં વિભાગો આ પ્રમાણે સમજાવ્યા છે. ૪૨ પ્રયુતાંગ, ૪૩ પ્રયુત. ૪૪-ચૂલિકા ૧, સમય. સૂફમમાં સૂક્ષ્મ કાળ. ચૂલિકા, ૪૬ શીર્ષપ્રહેલિકાંગ, ૪૭ ૨, જઘન્ય અન્તર્મુહૂર્ત- નવસમય પ્રમાણ. પ્રહેલિકા. ૩, આવલિકા. અસંખ્યાત સમય પ્રમાણ. પૂર્વ પછી અનુક્રમે ઉપર કહેલા સર્વેમાં ૪, ભુલકભવ.
૨૫૬ આવલિકા. ૮૪ લાખે ગુણવાથી તે તે સંખ્યા આવે છે. ૫, ઉચ્છવાસ ) રરર૧૨૨૯ આલિકા
૧૨૨૯ આવલિકા. તેમાં શીર્ષ પ્રહેલિકાની સંખ્યા આ પ્રમાણે છે. અથવા (૩૭૭૩
૭૫૮૨૬૩૨૫૩૦૭૩૦૧૦૨૪૧૧૫૭૯૭૩૫૬દ, નિઃશ્વાસ ).
૯૯૭૫૬૯૬૪૦૬૨૧૮૯૬૬૮૪૮૦૮૦૧૮૩૨૬.
