________________
અર્થ-કામની અયોગ્યતા. ૪
શ્રી કાંતિલાલ મોહનલાલ ત્રિવેદી શ્રી જિનેશ્વરદેવ અર્થ અને કામ જીવન જીવે છે, તેને જ શ્રી સંઘમાં સ્થાન છે. એટલે ભોગ અને ભેગની ઈચ્છાને પાપ એ જીવ અથ–કામમાં બેઠેલ હોવા છતાં તરીકે ઓળખાવે છે. કારણ કે, જગતમાં બધા મુક્તિ માગને મુસાફર છે. અનર્થોનું એ મૂળ કારણ છે. જે જગતના અર્થ-કામને સારા માનીને જીવન જીવસઘળયે માંથી એ બે વસ્તુ નાશ પામી વાથી અનેક લાલસાઓ વધે છે અને તેને જાય તે સઘળા અનર્થો શમી જાય, અને બેટા માનીને ચાલવાથી ઈચ્છાઓ પરિમિત ધમની જરૂર પણ રહે નહિ. એથી કરીને રહે છે. તેને જે મળ્યું હોય તેમાં સંતોષ સઘળાયે દુઃખના મૂલ–કારણ રૂપ અથ-કામને રહે છે. એટલે એવી વ્યક્તિ અનેક પાપથી ત્યાજ્ય-કેટિના ગણવામાં આવ્યા છે. ભય પામે છે. પોતાને પુણ્યના ભેગે જે
ખરી વાત તો એ છે કે, અથ-કામની કાંઈ મળ્યું છે, તેને બીજાની સેવામાં વાપભાવનામાંથી ઉત્પન્ન થયેલ વિષય-કલાનો રતાં આનંદ આવે છે. આવા માણસે સંસારમાં સંપૂર્ણપણે ત્યાગ કર જોઈએ, પણ એ રહેવા છતાં સુખે જીવે છે ને બીજાઓને સુખદરેકને માટે શકય નથી. વિષય-કષાયોને ચેપ પૂવક જીવવા દે છે. ચેપી રોગ કરતાંયે વધુ ભયંકર છે. ગમે તેવા આપણે સ્પષ્ટપણે જોઈ શકીએ છીએ કે, ડાહ્યા માણસોને પણ ચકકરમાં નાખી દેવાની આજનું મલિન વાતાવરણ અથ–કામની તેની તાકાત છે.
ઈચ્છાઓને આભારી છે. દરેક માણસે તેને હકીકત આમ હોવાથી જેણે અથ–કામની જરૂરી માનીને પ્રવૃત્તિ આદરવા માંડી, તેથી ભાવનાને દબાવી તેને જૈનશાસનમાં ઉત્તમ- તેના ત્યાગમાં રહેલા સુખની પ્રતીતિ થઈ કેટિના મનુષ્ય તરીકે ઓળખવામાં આવેલ નહિ અને ગુંડાગીરી, અનીતિ, લાંચ, કાળાછે, પણ જેઓ તે ભાવના ઉપર તાત્કાલીક બજાર, ખુન, ચેરી, આપઘાત, વ્યભિચાર આદિ વિજય મેળવવા માટે શક્તિમાન નથી એવા અનેક દુગુણે સમાજમાં ખુબજ ફાલ્યા ફૂલ્યા ગૃહસ્થને માટે પરમદયાળુ શ્રી જિનેશ્વરદે ને સુખની ઈચ્છાવાળે જીવ મહાન દુઃખમાં ફરમાવે છે કે, અથ–કામમાંથી સંપૂર્ણપણે ફસાઈ પડયે. છુટી શકવાને માટે જેઓ સમથ નથી આવા મહાન અનર્થોના સર્જક અથતેઓએ ઓછામાં ઓછું અથ-કામની વાસના કામ અથવા વિષય-કષાયોને શ્રી જિનેશ્વરભુંડી છે, એટલે સિદ્ધાંત તે આંખ સામે દેવો ખરાબ કહે છે તેમાં કંઈજ ખેડું નથી. રાખવો જ પડશે. આટલું પણ જે ન કરવામાં એ સનાતન સત્યને ઉપદેશદ્વારા અને પિતાના આવે તે તે મનુષ્ય-મનુષ્યપણાને માટે લાયક જીવનમાં પ્રત્યક્ષ અમલદ્વારા જગતના જીવને નથી તે જૈનપણાને ગ્યા તે શી રીતે હોય? સત્ય સમજાવવા માટે ભગીરથ પ્રયત્નો કરી
અથ–કામથી નહિ છુટવા છતાં જેઓ રહેલા શ્રી નિગ્રંથ મુનિઓ ખરેખર નમસ્કર અર્થ-કામને વિભ્રમણનું કારણ સમજીને ય છે, એ વાતમાં બે મત હોઈ શકે નહિ.
