________________
વૈશાખ. આજે જૈન સમાજમાં ઘણાં વિદ્વાનો, ઘણું રવું જરૂરી છે કે, મહમદ પયગમ્બર કે જીસસ ક્રાઈસ્ટ લેખકે હેવા છતાં જેઓ બહાથી ઘણા જ દૂર છે. આદિવા પીક્યર ઉતરે છે? છતાં મેડનધર્મ જેના હૃદયમાં સિદ્ધાતિક વિતાએ જરાએ શમ અને ક્રીચીયન ધર્મનો ફેલાવો સૌ કરતાં વધારે છે સવેગ અને નિર્વેદ પેદા કરેલ હોય તેમ લાગતું જ્યારે રામ-કૃષ્ણ આદિ સીનેમા સ્ક્રીન પર આવવા છતાં નથી, એવી નામાવલી જૈન સમાજમાં નિશ્ચિત પ્રાયઃ તેમાં કૃત્રિમ અભિનયો ઈત્યાદિદ્વારા પરિણામે ઇતરથએલ છે. એમાંના જ આ વિદ્વાનો અને લેખકો ધર્માનુયાયિ આગળ તે ઉપહાસ પાત્રજ થાય છે. એમ હોવા જોઈએ. એના ઉપર આધાર રાખી જેનોની શું નથી લાગતું? વિરાગમય કથાઓ ચોમેર રાગના અન્તર લાગણી દુભાવનારું કાર્ય કરવું એ ખરે જ વાતોવરમાં કદીપણું વિરાગ પેદા કરે એ ખરે જ ઉચિત દેખાતું નથી.
ગગનકુસુમવત છે. એમ મારી દૃઢ માન્યતા છે. બીજે, કેટલાક વિદ્વાન મહાનુભાવો દ્વારા રૂપેરી જ્ઞાનીએ તો એવી વિરાગમય કથાઓ વાંચવા માટે, ચિત્રપટ ઉપર ધાર્મીક મહાપુરૂષોના ચિત્રો આણવામાં સાંભળવા માટે, તપ-જપ દ્વારા જેને ઈન્દ્રિયનિગ્રહ ધર્મપ્રચારનો અમૂલે લાભ મનાઈ રહ્યો છે. ખરે જ કર્યો હોય તેને જ લાયક ગણે છે. તે રૂપેરી પટ પર આ એમની દીર્ઘદૃષ્ટિના વિચારની શુન્યતા જ સુચવે છે. આવનાર પાત્રો અને તેના જેવા આવનાર પ્રેક્ષકો, આથી શું ધર્મપ્રચાર વધે છે? ના. ધર્મપ્રચારનાં કેટલા ઈન્દ્રિયદમન કરનારા હશે? એ સૌ કોઈ સમજી સ્થાનો તો હજુએ ઘણું વિદ્યમાન છે. વાસ્તવીક શકે તેમ છે. ખરેજ ધર્મકથાઓને ચિત્રપટ ઉપર લાવવાને ધર્મના મર્મને સમજાવનારા મહાપુરૂષો વિદ્યમાન છે. ઇરાદો ધર્મપ્રચારક મૂલક છે કે અર્થોત્પત્તિ મૂલક છે ? કાંઈ ચિત્રો બતાવવાથી ધર્મનો પ્રચાર થતું નથી. ધર્મપ્રચારક મૂલક હોય તે જ્ઞાનીઓની દષ્ટિએ સાચો ધર્મની ઝીણવટભરી વાત ચિત્રપટો બતાવવાથી ધર્મપ્રચારક સુસાધુજ છે; કારણકે જે ધર્મમય પૂરે
ખ્યાલમાં આવતી હશે? ઘણીવાર ગંદકીને દૂર કરવા પુરો બને છે, તેજ અન્યને ધર્મ આપવા સમર્થ માટે મ્યુનીસીપાલીટીઓએ ગંદકી વધવાથી થતી હોય છે. તે ધર્મપ્રચારના અતિઉમદા વિચારના હાનીઓનાં ચિત્રો બતાવ્યાં એથી શું ગંદકી દૂર થઈ ધરનારા તે વિદ્વાનો અને લેખકો શામાટે સુસાધતાને ગઈ એમ માનો છો? ધર્મ એટલે શું? ભોગસુખના સ્વીકારતા નથી? પણ ધર્મકથાઓને ચિત્રપટ ઉપર ભોગવટાને નિરાશસભાવે દેશવટો આપવાનો છે. સમતા લાવવાનો ઈરાદો ધર્મપ્રચાસ્ક મૂલક નથી. પરંતુ હજુ મહાસાગરમાં ઝીલવાનું છે. દેશવૃત્તિથી અને રાગવૃત્તિથી સુધી ધર્મકથારસીક શ્રોતાના હૈયામાં રહેલા ધર્મકથા પર થવાનું છે. એમાં કર્મલધુતાનું મુખ્ય સ્થાન છે. શ્રવણના પ્રેમને વિકૃત રીતે ધર્મકથાઓ ચિત્રપટ ઉપર આ બધુ શું ચિત્રપટોથી આત્મામાં પ્રગટ થશે લાવી નષ્ટપ્રાય કરવાનો ઇરાદો છે, એમાં જરાપણ એમ માનવું ખરેખર કચ્છના રણમાં જલ શોધવા શંકાનું સ્થાન નથી. કેટલાક રાગાધ પ્રેક્ષકો જેન બરોબર છે.'
કથાના વિરાગી યુવક યુવતીને જોઇને આવા વેવલા સીનેમા સ્ક્રીન પર ચિત્રપટો ઉતારવાથી ધર્મપ્રચાર કયાંથી નીકળી પડ્યા છે, સાવ ધર્માધ છે, આટલી વંધો હોત તો સસક્રાઈસ્ટનાં ચિત્રપટ ઉતારવાનું સુરૂપ સુંદરી મળવા છતાંએ ભીખ માંગવા નીકળી એ લોકો સામર્થ્ય ધરાવે છે છતાં પણ એ રોતિ પડ્યા છે, પ્રાયઃ નષ્ટ વિર્ભુજ હશે. આ જાતની અસ૬ અખત્યાર શામાટે નહિ કરાઈ હોય ? અને લાખો અને કલ્પના અને ઉગારો સિવાય અન્ય ઉગારો એ ફ્રોડના ખર્ચનીચે હૈપીતાલ દ્વારા લોકોને આક- રાગાન્ધો પાસેથી આપણને સાંભળવા મળવા મુશ્કેલ fણનીતિ અખત્યાર કરાઈ હશે? એ ખરે જ સમજુ છે. શું પ્રેક્ષકે ત્યાં વિરાગ સાંભળવા કે શીખવા માણસોએ વિચારવાની જરૂર છે.'
આવે છે? જો એમ હોય તે સંત તુકારામ આદિ સીનેમા સ્કીનપર ધર્મચિત્રો ઉતારવાથી ધર્મનો ભક્તોની ફિલ્મોથી કેટલાક પ્રેક્ષકો સંત તુકારામ પ્રચાર થાય છે એવી માન્યતા ધરાવનારાઓએ વિચા- જેવા થઈ ગયા? જ્યારે ફિલ્મોથી અનેક જાતની બૂરી.
