________________
૧૧૫ દુર્ગધ) નું જ્ઞાન થાય તેને પ્રાણેન્દ્રિય કહે છે. ' ૪૯૦ પ્ર. ચક્ષુરિન્દ્રિય કેને કહે છે?
ઉ. જે દ્વારા પાંચ પ્રકારના વર્ણનું (પેળે પીળો, લીલે, લાલ અને કાળા રંગનું) જ્ઞાન થાય, તેને ચક્ષુરિન્દ્રિય કહે છે. ૪૯૧ પ્ર. શ્રોત્ર ઈન્દ્રિય કેને કહે છે?
ઉ. જે દ્વારા સાત પ્રકારના સ્વરનું જ્ઞાન થાય તેને શ્રોવેન્દ્રિય કહે છે. ૪૯ર પ્ર. ક્યા કયા ને કઈ કઈ ઇન્દ્રિ હોય છે?
ઉ. પૃથ્વી, અપ, તેજ, વાયુ અને વનસ્પતિ એ જીવને એક સ્પર્શ ઈદ્રિય જ હોય છે. કરમીઆ વગેરે જેને સ્પર્શન અને રસને એ બે ઇન્દ્રિ હોય છે. કીડી વગેરે જીવેને સ્પર્શન, રસના અને ઘાણ (નાક) એ ત્રણ ઈન્દ્ર હોય છે. માખી, ભમરા વગેરે જેને સ્પર્શન, રસના, નાક અને આંખે એ ચાર ઈ િહે છે. ઘેડા, આદિ ચાર