________________
૧૩૬ ક્ષેત્ર, કુલાચલાદિની સંપૂર્ણ રચના જમૂઠીયથી બમણી છે. ધાતકીખંડને ચારે તરફ લપેટાયેલ આઠ લાખ
જનનો પહોળો કાલેદધિ સમુદ્ર છે. અને કાલે દધિ સમુદ્રને લપેટાયેલ સોળ લાખોજન પહોળો પુષ્કરદ્વીપ છે. પુષ્કરદ્વીપની મધ્યમાં કંકણના આકારે ગેળ અને પૃથિવીપર વિસ્તાર એક હજાર બાવીસ એજન, મમાં સાનસે તેવીસ એજન, ઉપર ચાર ચોવીસ યોજન અને ઊંચા સત્તર વીશ યોજન અને જમીનની અંદર ચાર ત્રિીશજનને એક કાશ જેની જડ છે (મૂળ છે) એ માનુત્તર નામને પર્વત પડેલો છે, જેનાથી પુષ્કરદ્વીપના બે ખંડ થઈ ગયા છે. પુષ્કરદ્વીપના પહેલા અર્ધા ભાગમાં જબુકીપથી બમણી બમણી અર્થાત્ ઘાતકીખંડપની બરાબર બધી રચના છે. જંજૂદીપ, ધાતકીખંડીપ અને પુષ્કરાઈ દ્વીપ તથા લવણસમુદ્ર અને કાળોદધિ સમુદ્ર એટલા ક્ષેત્રને નરક કહે છે. પુષ્કરદ્વીપથી આગળ પરસ્પર એક બીજાને લપેટાયેલા બમણુંબમણું વિસ્તારવાળા મધ્ય લેકના અન્ત સુધી દ્વીપ અને સમુદ્ર છે.
