________________
૫૭૦
જૈન કોન્ફરન્સ હેરલ્ડ.
AAAAAAAAAAAAAAAAAAM
રામ પ્રેમી. આ દિગંબરીય માસિકપત્ર છે અને તે હિંદી ભાષામાં પ્રગટ થાય છે. પેપર તથા છાપ સારા અને સુંદર છે એટલું જ નહિ પરંતુ તેમાં આવતી વસ્તુઓ તેના કરતાં વધુ સુંદર છે. તંત્રી મહાશય એક સુંદર લેખક, સાહિત્યાભિલાષી છે એટલું જ નહિ પરંતુ ઉદાર વૃત્તિના અને દરેક સંપ્રદાય તરફ પ્રીતિ રાખનારા છે. તેમણે આ માસિક કે જે મૂલ દિગંબર સંપ્રદાય સંબંધી મર્યાદિત હતું તે સર્વ સામાન્ય જૈનધર્મ-સાહિત્ય-ઈતિહાસ-સમાજ સંબંધી લેખે ઉત્તમ અને સુંદર પૂરા પાડવાને ઉદ્દેશ સાચવતું જણાય છે જાણી અમોને અત્યંત આનંદ થાય છે અને આજ પ્રણાલિકા કાયમ રહેશે એમ અમે ઇચ્છીએ છીએ.
આ અંક આપે ઘણા ઉપયોગી અને મનનશીલ લેખોથી ભરપૂર છે. અગ્રલેખ જૈન ધર્મ પ્રસાર કેસે હેગા? અને જૈનિકો અત્યાચાર બહુજ વિચારવા યોગ્ય છે અને તે માટે તેના લેખક મહાશયને ધન્યવાદ આપીએ છીએ. “હમારા ભ્રમણમાં ચંદેરી ગામનું વર્ણને ઠીક છે પણ “તીર્થપર્યટનમાં ગિરનાર આદિ તીર્થનું વર્ણન મનોરમ્ય અને સુરેખ છે. પ્રો. સતિશચંદ્ર વિદ્યાભૂષણના અંગ્રેજી પુસ્તકને અનુવાદ નામે જૈન લોજીક ( ન્યાય ) બંને કવે. દિ. સંપ્રદાયને લગતે હાઈ ખાસ ધ્યાન લેવા ગ્ય છે. ધર્મ એ નામને લેખ પણ મૂળ વિધાન જેન લેખકના અંગ્રેજી લેખને સારો અનુવાદ છે. મહાજનકે મરણ સમયને વચન એ સ્થાનકવાસી માસિક નામે. જેન હિતેચ્છુ માંના ગુજરાતીને હિંદી અનુવાદ પણ ચગ્ય છે. આ સિવાય સદ્ધર્મસંદેશ” નામની કવિતા એટલી બધી શૈર્ય અને વેગથી ભરિત છે કે જે કંઠસ્થ કરવા યોગ્ય છે. અમે તેટલા માટે ગયા પર્યુષણના અંકમાં અક્ષરશઃ આપી છે. આ ઉપરાંત ઋણુ શોધ નામની કથા આનંદ આપનારી છે, અને સંપાદકીય ટિપ્પણિયાં જુદા જુદા દષ્ટિબિંદુથી કરવામાં આવી છે. ઐતિહાસિક વિષય નામે મહારાષ્ટ્ર
ઔર કર્નાટકકે જેન રાજવંશ સારી રીતે માહીતી આપે છે કે પૂર્વે થોડા સેકા પહેલાં જૈન રાજાઓ વિદ્યમાન હતા. આ સિવાય પુસ્તક સમાલોચન અને વિવિધ સમાચાર ઉપયોગી છે.
આમ દરેક લેખ પિતાપિતાની ઉપયોગિતા અને ગ્યતા સૂચવે છે. એક એવો વિષય નથી કે જે આપણું ધ્યાન ન ખેંચે. સર્વ દિગંબર સંપ્રદાયના પત્રોમાં આ પત્ર ઉત્તમ છે એટલું જ નહિ પરંતુ તેના જેવી શૈલિ અને લેખન શક્તિ અન્ય સંપ્રદાયના પત્રમાં બહુ ઓછી છે. - આ માસિકનું લાક્ષણિક ચિન્હ એ છે કે તેમાં એક કથા, પુસ્તકનું અવલોકન, વિવિધ સમાચાર અને અધિપતિની નેંધ અવશ્ય આવે છે જ અને તે ઉપરાંત તેનામાં રહેતો સ્વાતંત્ર્યને જુસ્સો, તેમજ મસહિષ્ણુતા ખાસ પ્રશંસાને પાત્ર છે. અન્ય જૈન સંપ્રદાયના માસિકમાં જે ઉત્તમ લેખ ગણાય તેને હિંદી અનુવાદ કરી આ પત્ર પિતામાં સ્થાન આપે છે, એટલું જ નહિ પરંતુ જેન અને જૈન ધર્મને લગતું બીજું જે જે ભાષાસાહિત્યમાં પ્રાપ્ત થાય તે તે ભાષામાંથી–સાહિત્યમાંથી લઈ ઉપગી વાંચન પૂરું પાડે છે. આવું સ્વાતંત્ર્ય અને મતસહનશીલતાનું અનુકરણ ધીમે ધીમે થવા લાગ્યું છે જોઈ આનંદ થાય છે..
આ હૈરષ્ઠ પત્રને સં. ૧૮૬૮ ના પર્યુષણ અંકમાં “અમે કયે રસ્તે જઈશું ?” એ સમયધર્મને Masterpiece લેખને ઉતારે આ માસિકે કર્યો ત્યારથી આ પત્રમાં પ્રોત્સાહ, શૌર્ય ફુરણું અને જુસ્સો વધુવધુ પ્રમાણમાં જોવામાં આવે . આ પત્ર વધુવધુ વિસ્તાર પામે. અને જનસમાજ તેને લાભ લેતી જ રહે એમ અમે ઈચ્છીએ છીએ.
