Jain_Satyaprakash 1950 03

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 16

૧૪ર ] શ્રી જૈન સત્ય પ્રકાશ
[ વર્ષ ૧૫ પછી ગુર્જરેશ્વરના પાટનગર અને વસ્તુ પાકના વતન અશુહિલવાડ પાટણનું, એના વિશાળ ગોપુરોનું ભવ્ય કિલ્લાનું, સુન્દર ઉદ્યાનું અને લાવણમયી સુન્દરીઓનું વર્ણન કરે છે.
अस्ति हस्तिमदलेदविराजद् गोपुरं पुरम् । अणहिल्लपुरं नाम, धाम श्रेयाश्रियामिह ॥ कृतहारानुकारेण, प्राकारेण चकास्ति यत् । सुकृतेन वृतीभूध, प्रायमाणं कलेरिव ॥
यत्रोन्नतस्य वपस्य, छायेव प्रतिभासते ॥ चन्द्रशालासु बालानां, खेलन्तीनां निशामुखे ।
यत्र वक्त्रश्रिया भाति, शतवन्द्र नभस्तलम् ॥ અને સહસ્ત્રલિંગ સરોવરના કિનારે ઊભેલા સિદ્ધરાજના સફેદ કીર્તિસ્તંભની તુલના આકાશગંગાના પ્રવાહ સાથે કરે છે. , .. यस्योच्चैः सरसस्तीरे, राजते रजतोज्ज्वला ।
कीर्तिस्तम्भो नभोगङ्गाप्रवाहोऽवतरन्निव ॥ પછી કવિએ મૂળરાજથી માંડી ચૌલુક્ય વંશના રાજાઓને ઈતિહાસ આપ્યો છે. અને એમાં વસ્તુપાલ-તેજપાલ જેના મંત્રી હતા તે ધોળકાના મંડલેશ્વરો લવણુપ્રસાદ અને વીરવવલના સમય સુધી તે આવી પહોંચે છે. એ સમયે પાટણના સમ્રાટપદે ભોળા ભીમદેવ હ. એ નબળી રાજાનું રાજ્ય એના લુચ્ચા સામંતોની બેવફાઈને કારણે છિન્નભિન્ન થઈ ગયું હતું અને તેલંકીઓની કીતિ વિલુપ્ત થવાની અણી ઉપર હતી. એ કપરા સમયમાં લવણુપ્રસાદ અને તેના પુત્ર વિરધવલે વસ્તુપાલ-તેજપાલની સહાયથી ગુર્જર દેશની રાજયલક્ષ્મીને નિર્ભય બનાવી હતી. કીતિકૌમુદી ના કર્તા પુરોહિત સોમેશ્વરને એક સવારે બોલાવીને લવણુપ્રસાદ કહે છે: “આજ રાત્રે મને સ્વપ્ન આવ્યું એમાં જાણે કે છે ત્રિપુરારિ શિવના કૈલાસ પર્વત ઉપર ગયો. ત્યાં શિવની પૂજા કરીને જ્યાં હું ધ્યાન ધરવા જાઉં છું. ત્યાં શ્વેતવર્ણ અને વેત વસ્ત્રવાળી કઈ યુવતિ મારા નેવામાં આવી.''
विसृज्य पूजामथमन्मथारेः, समाधिमुद्रां विदधामि यावत् । तावत् पुनः कामपि वामनेत्रां, राकामिवाकारवतीमपश्यम् ॥ श्वेतांशुतुल्यं वदनं वहन्ती, श्वेतांशुका श्वेतविलेपनां ताम् ।
श्वेतां कराने दधती च मालामालोक्य बालामतिविलितोऽस्मि ॥ 'મેં તેને પૂછ્યું “હું કલ્યાણ ! તું કોણ છે? કોની છે? અને અહીં કેમ આવી છે ?' ત્યારે તેણે ઉત્તર આપ્યો કે “હે વીર! શત્રુઓના સમૂહથી ત્રાસેલી હું ગુર્જર રાજ કેમી છું. એ ગુર્જરેન્દ્રો સ્વર્ગે સંચર્યા છે અને એ કુંજરેન્દ્રો શત્રુઓથી મરાયા છે, જેમના બળવાન બાહુઓ અને દતુ શળમાં મારે નિવાસ હતે.
જે વીર ! રિજિનીવા થીબogavgave ! प्रत्यर्थिसार्थेन कदर्थ्यमानां, जानीहि मां गुर्जरराजलक्ष्मीम् ॥ दिवं गतास्ते बत गुर्जरेन्द्रास्ते कुञ्जरेन्द्राश्च हताः सपत्नैः । येषां क्षमाइलनक्षमेषु, भुजेषु दन्तेषु च मे निवासः ॥